Uznanie praktyki stosowanej przez przedsiębiorców: Henryka S. - "Żegluga Pasażerska" w K., Stanisława P. oraz Edwarda W. - "Przystań Turystyczna - Pole Namiotowe" w K. za ograniczającą konkurencję.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.UOKiK.2005.3.33

Akt nienormatywny
Wersja od: 21 grudnia 2005 r.

Decyzja
z dnia 4 sierpnia 2005 r.
w sprawie uznania praktyki stosowanej przez przedsiębiorców: Henryka S. - "Żegluga Pasażerska" w K., Stanisława P. oraz Edwarda W. - "Przystań Turystyczna - Pole Namiotowe" w K. za ograniczającą konkurencję

(Nr RLU-21/2005)

Stosownie do art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 804 ze zm.) i § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. z 2002 r. Nr 18, poz. 172 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego w sprawie praktyki ograniczającej konkurencję, wszczętego na wniosek Leszka S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Żegluga Puławska" w P., przeciwko Henrykowi S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą "Żegluga Pasażerska" w K., Stanisławowi P. prowadzącemu działalność gospodarczą w K. oraz Edwardowi W. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą "Przystań Turystyczna - Pole Namiotowe" w K., działając w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

I.
Na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 ww. ustawy uznaje się za ograniczającą konkurencję praktykę polegającą na zawarciu przez Henryka S., Stanisława P. i Edwarda W. porozumienia mającego na celu ograniczenie konkurencji na rynku lokalnym usług żeglugi rzecznej pasażerskiej na rzece Wiśle w rejonie miasta K., poprzez uzgodnienie przez ww. przedsiębiorców sposobu licytowania stanowisk cumowniczych w trakcie przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych zlokalizowanych przy wale wiślanym w K., przeprowadzonego w dniu 15 września 2004 r. przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w L., co stanowi naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz stwierdza się zaniechanie stosowania tej praktyki.
II.
Na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nakłada się na:
1)
Henryka S. karę pieniężną w wysokości 35.000 zł,
2)
Stanisława P. karę pieniężną w wysokości 3.000 zł,

płatne do budżetu państwa, w związku z dopuszczeniem się naruszenia zakazów określonych w art. 5 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

III.
Na podstawie art. 105 § 1 Kpa w związku z art. 80 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów umarza się postępowanie antymonopolowe w zakresie, w jakim zostało ono wszczęte wobec Edwarda W., z powodu śmierci przedsiębiorcy.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2004 r. wpłynął wniosek Leszka S., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Żegluga Puławska" w P. o wszczęcie postępowania antymonopolowego wobec przedsiębiorców Henryka S., Stanisława P. oraz Edwarda W. (wszyscy zamieszkali w K.), pod zarzutem naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (zwanej dalej "ustawą antymonopolową"), poprzez "stworzenie" przez wyżej wymienionych przedsiębiorców zmowy przetargowej w celu niedopuszczenia konkurencji, podczas przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych zlokalizowanych przy wale wiślanym w K. (dalej w tekście "przetarg"), przeprowadzonego przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w L. (zwanego dalej "WZMiUW") w dniu 15 września 2004 r. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż Henryk S. tuż przed przetargiem wydzierżawił Stanisławowi P. i Edwardowi W. należące do niego statki, aby przedsiębiorcy ci wylicytowali urządzenia cumownicze, co zapewniłoby Henrykowi S. pozycję monopolisty na rynku usług żeglugi rzecznej w K. Stanisław P. otrzymał w dzierżawę statki "Wiking" oraz "Dźwina", sam zaś jest właścicielem jedynie dwu łodzi drewnianych, zabierających na pokład po 12 osób każda, oraz hotelu na wodzie ("Dziunia"). Natomiast Edward W. wydzierżawił statek "Rudy", przeznaczony do przewozu 12 osób, co przy wylicytowanej kwocie czynszu dzierżawnego za stanowisko cumownicze w wysokości [...] zł, nie daje - według wnioskodawcy - możliwości jego zapłacenia. Ponieważ analiza wniosku dała podstawy do przyjęcia, iż mogło mieć miejsce naruszenie przepisów ustawy antymonopolowej, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej "Prezesem Urzędu") wszczął postępowanie w związku z podejrzeniem zawarcia porozumienia, którego celem było ograniczenie konkurencji na lokalnym rynku usług żeglugi rzecznej pasażerskiej na rzece Wiśle w rejonie K., poprzez uzgodnienie sposobu licytowania stanowisk cumowniczych w trakcie przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych zlokalizowanych przy wale wiślanym w K., przeprowadzonego dnia 15 września 2004 r. przez WZMiUW, po uprzednim wydzierżawieniu przez Henryka S. jednostek pływających Edwardowi W. i Stanisławowi P. w celu spełnienia przez tych ostatnich warunków uczestnictwa w przetargu, co stanowić mogło naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy.

Prezes Urzędu ustalił, co następuje.

Henryk S. zamieszkały w K. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą "Żegluga Pasażerska", świadcząc w rejonie K. usługi śródlądowej żeglugi pasażerskiej. Przed ogłoszeniem przetargu przedsiębiorca posiadał 8 statków pasażerskich, które łącznie mogły zabrać na pokład 1.108 osób. Działalność taką prowadzi także Stanisław P., również zamieszkały w K. Przed ogłoszeniem przetargu posiadał on dwie łodzie motorowe dwunastoosobowe, a także statek pozbawiony napędu, zacumowany na stałe, przeznaczony na hotel - kawiarnię. Usług żeglugi nie świadczył Edward W., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "Przystań Turystyczna - Pole Namiotowe", jakkolwiek w ewidencji działalności gospodarczej, wpis zawierał wzmiankę: "turystyczny przewóz osób z dobijaniem do brzegów". Jak wyjaśnił Edward W., obiektywne okoliczności uniemożliwiały rozpoczęcie przezeń przewozów komercyjnych, pomimo faktu, iż dzierżawił urządzenia cumownicze od WZMiUW. W związku z zamiarem rozpoczęcia świadczenia usług turystyki wodnej przystąpił do przetargu na dzierżawę stanowisk cumowniczych, organizowanego przez WZMiUW.

Wnioskodawca Leszek S. z P., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "Żegluga Puławska", świadczy usługi pasażerskiej żeglugi rzecznej. W sezonie 2004 przedsiębiorca ten nie prowadził rejsów na trasach do i z K., gdyż nie był dzierżawcą urządzeń cumowniczych zlokalizowanych tamże, w związku z czym nie miał możliwości cumowania przy tamtejszej przystani żeglugi rzecznej.

Wszyscy wymienieni wyżej przedsiębiorcy przystąpili do przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych, który odbył się w dniu 15 września 2004 r. w siedzibie WZMiUW w L. Przedmiotem przetargu była dzierżawa siedmiu stanowisk cumowniczych zlokalizowanych przy wale wiślanym w K., z których sześć stanowisk składało się z czterech polerów (kół cumowniczych), zaś jedno stanowisko - z dwu polerów.

Przetarg został ogłoszony dnia 2 sierpnia 2004 r. na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej, treść ogłoszenia opublikowano także w "Dzienniku Wschodnim" z dnia 5 sierpnia 2004 r. Możliwe było również nabycie regulaminu przetargu w siedzibie WZMiUW. W przetargu mogli wziąć udział przedsiębiorcy, którzy w terminie do dnia 8 września 2004 r. złożyli oferty, w których udokumentowali, że spełniają wymagane kryteria uczestnictwa, tj.:

- posiadają zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub do Krajowego Rejestru Sądowego w zakresie "Transportu wodnego śródlądowego",

- udokumentują własność lub dzierżawę sprzętu pływającego do przewozu osób wraz ze świadectwem potwierdzającym zdolność żeglugową statku,

- przedstawią wstępne warunki od administratora wód, tj. Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. w zakresie korzystania z wód rzeki Wisły w obrębie miasta K.

Powyższe kryteria uczestnictwa zostały zmienione przez organizatora w ten sposób, że pominięto ostatni z wyżej wymienionych warunków. Do dnia 8 września 2004 r. oferty złożyło siedmiu przedsiębiorców. W dniu 6 września 2004 r. oferty złożyli: Remigiusz S., Stanisław P., Edward W., Henryk S., Marcin J. i Bartosz F. Jak stwierdzono w protokole kontroli przeprowadzonej przez Prezesa Urzędu w WZMiUW, Henryk S., Stanisław P. i Edward W. złożyli oferty jednocześnie. Uwagę zwraca także fakt, iż sporządzone przez nich pisma przewodnie do ofert, a także pismo Remigiusza S., odznaczają się podobieństwem co do formy graficznej oraz zastosowanych w tekście sformułowań. Widocznym jest, iż dokumenty te cechuje identyczny układ tekstu, rozmieszczenie adresów, zastosowany rodzaj i wielkość czcionki. Identyczne jest także brzmienie otwierającego pisma przewodnie sformułowania, po którym następuje wymienienie załączników. W dniu 8 września 2004 r. złożył ofertę Leszek S. Dnia 10 września 2004 r., a zatem po terminie składania ofert, wpłynęła do WZMiUW oferta Czesława B. Oferta ta nie była rozpatrywana, albowiem przedsiębiorca uchybił terminowi do jej złożenia. Do udziału w przetargu nie dopuszczono także Remigiusza S., jako że przedsiębiorca nie spełnił kryterium uczestnictwa dotyczącego wpisu do właściwego rejestru w zakresie "Transportu wodnego śródlądowego".

W trakcie przetargu kolejno licytowano poszczególne stanowiska, traktowane jako oddzielne przedmioty przetargu, oznaczone numerami od 1 do 7 zgodnie z planem sytuacyjno-wysokościowym w skali 1:500.

W licytacji dotyczącej stanowiska cumowniczego oznaczonego nr 1 udział wzięli Leszek S., Marcin J., Bartosz F. i Stanisław P. Cena wywoławcza wynosiła 200 zł, zaś od kwoty 1.300 zł walka na postąpienia toczyła się już tylko pomiędzy wnioskodawcą i Stanisławem P. Ten ostatni zaoferował najwyższą cenę za to stanowisko - 2.400 zł za miesiąc.

W licytacji dotyczącej stanowiska cumowniczego nr 2 udział wzięli: Bartosz F., Leszek S., Stanisław P., Marcin J. Powyżej kwoty 1.200 zł walka na postąpienia rozgrywała się w zasadzie pomiędzy Leszkiem S. i Stanisławem P. Przetarg na dzierżawę tego stanowiska wygrał Stanisław P., który zaproponował kwotę 3.300 zł za miesiąc.

Licytacja stanowiska nr 3 obejmowała jedynie cztery postąpienia, które zgłaszali Henryk S., Leszek S. i Bartosz F. Postąpienie tego ostatniego na 600 zł przebił Henryk S., oferując od razu 5.000 zł i to była najwyższa kwota w tej licytacji.

Licytacja stanowiska nr 4 miała równie krótki przebieg, a wzięli w niej udział Henryk S. i Leszek S., którzy zgłosili łącznie trzy postąpienia. Po ogłoszeniu ceny wywołania w wysokości 200 zł, Henryk S. przebił na 3.000 zł, następnie wnioskodawca zgłosił 3.500 zł, zaś kolejne postąpienie Henryka S. - 5.000 zł - było najwyższym w tej licytacji.

W licytacji stanowiska cumowniczego nr 5, składającego się z dwu polerów, udział wzięli Bartosz F., Leszek S., Stanisław P. i Marcin J. Postąpienia zgłaszali Leszek S. i Stanisław P., przy czym ten ostatni zaoferował cenę najwyższą - 1.900 zł. W dalszych licytacjach przedsiębiorca ten nie mógł już uczestniczyć, albowiem wylicytował był już największą dopuszczoną regulaminem przetargu ilość stanowisk.

W licytacji dotyczącej stanowiska nr 6 udział wzięli jedynie Henryk S. i Leszek S. Obejmowała ona 10 postąpień, zaś najwyższą ofertę zaproponował Henryk S. - 7.000 zł. Było to trzecie wylicytowane przez Henryka S. stanowisko, wobec czego w licytacji ostatniego stanowiska, oznaczonego nr 7, nie mógł on już wziąć udziału.

Przebieg licytacji stanowiska nr 7 odznaczył się największym natężeniem rywalizacji pomiędzy oferentami. Udział w tej licytacji wzięli Leszek S., Marcin J. i Edward W. Trójka oferentów zgłosiła łącznie 37 postąpień, zaś przetarg wygrał Edward W., który zaproponował kwotę miesięcznego czynszu za stanowisko w wysokości 8.500 zł.

Opisany przebieg przetargu obrazuje, iż pośród siedmiu powyższych licytacji, w żadnym przypadku nie doszło do sytuacji, w której jeden z trzech przedsiębiorców, będących uczestnikami porozumienia stwierdzonego w niniejszej decyzji, byłby zmuszony w trakcie licytacji poszczególnych stanowisk konkurować z którymkolwiek z pozostałych uczestników porozumienia. Przy czym tylko w jednym wypadku - w odniesieniu do stanowiska nr 7 - stan taki wymuszony był ustanowionymi przez organizatora ograniczeniami dotyczącymi maksymalnej ilości stanowisk, jaką mógł wylicytować pojedynczy oferent.

Reasumując, Henryk S. wygrał przetarg na dzierżawę stanowisk nr 3, nr 4 i nr 6, Stanisław P. wygrał przetarg na dzierżawę stanowisk nr 1, nr 2 i nr 5, zaś Edward W. wygrał przetarg na dzierżawę stanowiska nr 7.

Prezes Urzędu zważył, co następuje.

Oceniane w niniejszej sprawie działanie przedsiębiorców, polegające na ustaleniu sposobu licytowania w trakcie przetargu na dzierżawę stanowisk cumowniczych, miało za cel ograniczenie konkurencji. Trzej przedsiębiorcy uzgodnili, o które stanowiska cumownicze każdy z nich będzie się ubiegać w przetargu. Tym samym wyeliminowali element niepewności co do zachowania każdego z nich w trakcie rywalizacji o stanowiska cumownicze. Niepewność co do zachowań innych uczestników rynku jest znamienna dla działania w warunkach konkurencji, które wymaga niezależności w podejmowaniu decyzji, w warunkach nieskrępowanego funkcjonowania mechanizmów popytu i podaży. Przedsiębiorcy liczyli, iż ułatwi to każdemu z nich wylicytowanie odpowiedniej ilości stanowisk, łącznie zaś - wszystkich. Doprowadziłoby to do tego, iż żaden inny, nie będący uczestnikiem porozumienia przedsiębiorca, nie miałby dostępu do rynku usług żeglugi pasażerskiej obejmującego rejsy do i z K., ze względu na brak możliwości zacumowania statku przy tamtejszym wale wiślanym, gdzie zlokalizowana jest przystań żeglugi rzecznej. Porozumienie wymierzone było przeciwko każdemu potencjalnemu konkurentowi jego uczestników i mogło również godzić w interesy konsumentów, albowiem miało doprowadzić do zawężenia wyboru oferty usług żeglugowych do trzech przedsiębiorców, wyłonionych z pomocą niedozwolonych uzgodnień. Dodać należy, iż rejsy wycieczkowe po rzece Wiśle stanowią istotną atrakcję w K., którego oferta turystyczna, ze względu na atrakcyjne, malownicze położenie, historyczną zabudowę, organizację licznych imprez o charakterze kulturalnym czy rozrywkowym oraz inne walory, skierowana jest do szerokiego grona odbiorców, uprawiających różnorakie formy turystyki, czy to indywidualnej, czy grupowej. Przeto należy uznać, iż w niniejszej sprawie miało miejsce naruszenie interesu publicznoprawnego, uzasadniające ingerencję Prezesa Urzędu na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Przez porozumienie należy m.in. rozumieć, zgodnie z art. 4 pkt 4 lit. b ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki. Uznanie na gruncie ustawy antymonopolowej takich działań za porozumienia ma na celu wyeliminowanie możliwości obchodzenia przez przedsiębiorców prawa w drodze czynności i działań nie spełniających przesłanek uznania ich za umowy. Dzięki takiemu skoordynowaniu zachowań możliwe jest wyeliminowanie niepewności przedsiębiorców co do przebiegu procesów rynkowych i warunków działania konkurentów, która to niepewność jest podstawą działania konkurencji. Objęcie definicją porozumienia takich uzgodnień nadąża za warunkami prowadzenia działalności gospodarczej oraz mnogością form współpracy między uczestnikami rynku i pozwala na przeciwdziałanie negatywnym skutkom takiej współpracy na podstawie analizy przejawów zachowań rynkowych przedsiębiorców również wówczas, gdy nie ma dowodów na zawarcie umowy (E. Modzelewska - Wąchal, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2002, s. 44-45).

Zdaniem Prezesa Urzędu, w okolicznościach niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż uzgodnienia takiego dokonali Henryk S., Stanisław P. i Edward W. W niniejszej sprawie uznano za ustalony fakt dokonania przez Henryka S., Stanisława P. i Edwarda W. uzgodnienia dotyczącego sposobu zachowania się przez nich w trakcie przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych. Domniemanie takie opiera się na następujących ustalonych i nie budzących wątpliwości faktach.

W okresie po ogłoszeniu przetargu, zaś przed upływem terminu składania ofert, Henryk S. wydzierżawił Edwardowi W. i Stanisławowi P. stanowiące jego własność jednostki pływające, za symboliczną wręcz odpłatnością. Ustalone przez strony umów wysokości czynszów dzierżawnych, jak wyżej wskazano w niniejszej decyzji, były zdecydowanie niższe od przyjętych w stosunkach tego rodzaju między innymi przedsiębiorcami. Także sam Henryk S., w relacjach z innymi przedsiębiorcami uzgadniał dużo wyższe stawki czynszów za dzierżawę jednostek pływających. Wysokość czynszów za dzierżawę statków, jest zdaniem Prezesa Urzędu rażąco niska i nie mogła być ukształtowana w wyniku nieskrępowanego działania mechanizmów popytu i podaży. Godnym podkreślenia jest także fakt, iż zarówno regulamin przetargu, jak i określone w nim istotne postanowienia umowy, która miała być zawarta z dzierżawcami stanowisk cumowniczych, nie nakładały ograniczeń określających maksymalną liczbę jednostek pływających, jakiej przedsiębiorcy mogliby używać korzystając z dzierżawionych stanowisk cumowniczych. Ograniczenie dotyczyło jedynie maksymalnej liczby stanowisk cumowniczych, jaką mógł wydzierżawić pojedynczy oferent.

Kolejnym faktem, na którym Prezes Urzędu oparł domniemanie zawarcia przez przedsiębiorców porozumienia, jest jednoczesne złożenie przez ww. przedsiębiorców ofert uczestnictwa w przetargu, dokonane przez nich w dniu 6 września 2004 r. Fakt ten został ujawniony w trakcie kontroli przeprowadzonej w WZMiUW w dniu 28 września 2004 r., zaś jego stwierdzenie utrwalono poprzez zamieszczenie odpowiedniej wzmianki w protokole kontroli. Niezależnie od udzielonych w tym zakresie, zaprotokołowanych wyjaśnień kontrolowanego, o jednoczesnym złożeniu ofert świadczą także kolejne numery wpisane na pieczątce wpływu, którą w sekretariacie WZMiUW ostemplowano składane przez przedsiębiorców oferty. W warunkach konkurencji, gdy działaniu pojedynczych przedsiębiorców towarzyszy niepewność co do zachowań ich konkurentów, sytuacja taka jest mało prawdopodobna. Zwrócić także należy uwagę na fakt, iż uczestnicy porozumienia w jednym dniu, tj. 6 sierpnia 2004 r., odebrali w siedzibie WZMiUW regulamin przetargu. W okolicznościach niniejszej sprawy, przy uwzględnieniu tego, iż przedsiębiorcy znali się od lat, przy czym Henryk S. i Stanisław P. "po sąsiedzku" prowadzą działalność usługową z wykorzystaniem urządzeń cumowniczych zlokalizowanych na wale wiślanym, fakt jednoczesnego złożenia przez nich ofert uczestnictwa w przetargu świadczy o prowadzonej przez nich współpracy i wynikającej stąd koordynacji zachowań.

Za istnieniem koordynacji zachowań przedsiębiorców przemawia również podobieństwo co do formy graficznej sporządzonych przez nich pism przewodnich do ofert uczestnictwa w przetargu, a także identyczne brzmienie sformułowania zamieszczonego na wstępie tychże pism. Świadczy to o tym, iż oferty zostały wspólnie przez przedsiębiorców sporządzone, lub też pod kierunkiem jednego z nich, według jednego szablonu. Bezspornym jest, iż w trakcie każdej kolejnej licytacji, których przedmiotem była dzierżawa poszczególnych stanowisk cumowniczych, o dzierżawę danego stanowiska ubiegał się tylko jeden z trójki przedsiębiorców, przeciwko którym wszczęto postępowanie antymonopolowe zakończone wydaniem niniejszej decyzji. Innymi słowy, gdy w trakcie licytacji któregokolwiek ze stanowisk jeden z trójki przedsiębiorców zgłaszał postąpienia, żaden z dwu pozostałych nie rywalizował z nim o dzierżawę danego stanowiska. Należy zauważyć, iż jedynie w przypadku licytacji dotyczącej ostatniego stanowiska wystąpienie sytuacji przeciwnej wykluczone było z przyczyn tkwiących w ograniczeniach ustanowionych przez organizatora przetargu, a dotyczących maksymalnej liczby stanowisk, jaką mógł wylicytować pojedynczy oferent. W okolicznościach sprawy Prezes Urzędu podziela wyrażony przez wnioskodawcę we wniosku pogląd, wedle którego Henryk S., Stanisław P. i Edward W. w trakcie przetargu postępowali według uprzednio opracowanego planu.

Całokształt opisanych wyżej faktów pozwala w sposób logiczny wyprowadzić wniosek, iż przedsiębiorcy Henryk S., Stanisław P. i Edward W. dokonali uzgodnienia w zakresie zachowania się przez nich w trakcie przetargu ustnego na dzierżawę stanowisk cumowniczych w dniu 15 września 2004 r. Uczestnicy porozumienia ustalili, iż nie będą między sobą rywalizować o poszczególne stanowiska, przy czym przebieg przetargu jest odzwierciedleniem ustalonej przez nich kolejności licytowania.

W niniejszej sprawie, za rynek produktowy należy uznać usługi żeglugi rzecznej pasażerskiej. Jest to odpłatny przewóz osób jednostkami pływającymi - statkami pasażerskimi i mniejszymi łodziami. Natomiast w ujęciu geograficznym rynek stanowi odcinek rzeki Wisły w rejonie K., na którym odbywają rejsy jednostki pływające armatorów przybijających do brzegu rzeki w K. A zatem rynkiem właściwym w sprawie jest rynek usług żeglugi rzecznej pasażerskiej na rzece Wiśle w rejonie miasta K.

Dla uznania, iż porozumienie narusza zakaz określony w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy, niezbędne jest wykazanie, iż porozumienie to polega na ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem. Porozumienie takie ma za cel utrudnić przedsiębiorcom wejście na rynek lub też wymusić opuszczenie rynku przez przedsiębiorców. W okolicznościach niniejszej sprawy, analizując zachowanie przedsiębiorców należy stwierdzić, iż celem dokonanych przez nich uzgodnień było ograniczenie dostępu do rynku właściwego przedsiębiorcom nieobjętym porozumieniem. Uczestnicy porozumienia przyjęli wspólną taktykę licytowania stanowisk, polegającą na wyłączeniu pomiędzy nimi rywalizacji o poszczególne stanowiska i dążeniu do "przelicytowania" pozostałych uczestników przetargu w odniesieniu do każdego stanowiska cumowniczego. Jej sukces umożliwiał uczestnikom porozumienia, a w szczególności Henrykowi S., który posiadał nad Stanisławem P. i Edwardem W. znaczącą przewagę ekonomiczną, zmonopolizowanie rynku właściwego. Dlatego też stwierdzić należy, iż celem dokonanego przez przedsiębiorców uzgodnienia było ograniczenie dostępu do rynku usług żeglugi rzecznej przedsiębiorców tym uzgodnieniem nieobjętych, co jest zakazane w świetle art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Dla uznania zaś, iż porozumienie narusza zakaz określony w art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy, niezbędne jest stwierdzenie, iż przystępujący do przetargu przedsiębiorcy uzgodnili warunki składanych ofert, lub też uzgodnienie takie zostało dokonane przez tych przedsiębiorców oraz przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu. W niniejszej sprawie uzgodnienie warunków składanych ofert zostało dokonane przez trzech przedsiębiorców - Henryka S., Stanisława P. i Edwarda W. przystępujących do przetargu ustnego na dzierżawę urządzeń cumowniczych. Przedsiębiorcy ci uzgodnili pomiędzy sobą, który z nich będzie brał udział w licytacjach dotyczących poszczególnych stanowisk. Powyższe pozwala przyjąć za udowodnione, że zawarte przez przedsiębiorców porozumienie naruszało art. 5 ust. 1 pkt 7 ustawy.

Zważyć należy, iż przetarg na dzierżawę stanowisk cumowniczych, z którym wiązało się porozumienie przedsiębiorców, został unieważniony przez WZMiUW w dniu 18 lutego 2005 r. Ponieważ do chwili tej nie zawarto umów dzierżawy stanowisk cumowniczych z przedsiębiorcami wyłonionymi w wyniku jego rozstrzygnięcia, stan ustalony przetargiem nie miał możliwości funkcjonowania w praktyce. Decyzja organizatora o unieważnieniu przetargu doprowadziła do unicestwienia porozumienia, zaś uczestnicy porozumienia nie osiągnęli przez to celu porozumienia w postaci ograniczenia konkurencji na rynku usług żeglugi rzecznej w rejonie K. W tych okolicznościach należy stwierdzić, iż zachowanie przedsiębiorców przestało naruszać zakazy określone w art. 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, co czyni zasadnym wydanie w niniejszej sprawie decyzji, o której mowa w art. 10 tejże ustawy.

Mając powyższe na uwadze, Prezes Urzędu orzekł, jak w pkt I. sentencji.

Wymierzając karę Prezes Urzędu uwzględnił stopień naruszenia interesu publicznoprawnego. Porozumienie skierowane było przeciwko wszystkim konkurentom, którzy przystąpili do przetargu, godziło także w interesy konsumentów, zmierzając do sztucznego zawężenia wyboru oferty usług żeglugi do trzech usługodawców. W takich okolicznościach sprawy, Prezes Urzędu postanowił podkreślić represyjną funkcję kar. Dlatego też nałożono na przedsiębiorców kary wysokie. Prezes Urzędu nie doszukał się jakichkolwiek okoliczności łagodzących, które uzasadniałyby nałożenie kar niewygórowanych. Orzeczone kary podkreślać mają naganny charakter zachowań przedsiębiorców, którzy dopuścili się naruszenia zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Kary pełnią jednocześnie funkcję prewencyjną i mają zapobiegać dokonywaniu przez ukaranych przedsiębiorców powtórnych naruszeń przepisów ustawy antymonopolowej, w tym zawieraniu zakazanych porozumień ograniczających konkurencję.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Prezes Urzędu orzekł, jak w pkt II. sentencji.

W pkt III. sentencji Prezes Urzędu umorzył postępowanie antymonopolowe w zakresie, w jakim zostało ono wszczęte wobec Edwarda W., z powodu śmierci przedsiębiorcy. W dniu 27 stycznia 2005 r. będący stroną postępowania Edward W. zmarł. Należy zauważyć, iż postępowanie antymonopolowe dotyczy praw oraz obowiązków osobistych przedsiębiorcy, w tym wypadku osoby fizycznej, związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Takie uprawnienia i obowiązki nie przechodzą na następców prawnych, wobec czego śmierć strony czyni dalsze postępowanie wobec niej bezprzedmiotowym, co daje podstawę do umorzenia wobec niej postępowania.

Mając powyższe na uwadze należało orzec, jak w pkt III. sentencji. [...]