Szczegółowe zasady weryfikacji wyniku finansowego w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1976.20.37

Akt utracił moc
Wersja od: 20 grudnia 1976 r.

ZARZĄDZENIE Nr 159
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 20 listopada 1976 r.
w sprawie szczegółowych zasad weryfikacji wyniku finansowego w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 z późniejszymi zmianami) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Jednostki gospodarki uspołecznionej, zwane dalej jednostkami, których roczny wynik finansowy podlega weryfikacji w myśl przepisów normujących zasady ich gospodarki finansowej, zasady tworzenia przez nie funduszu premiowego z zysku oraz zasady kontroli ustalania i stosowania cen na wyroby, roboty i usługi - dokonują weryfikacji wyniku finansowego według zasad określanych w zarządzeniu.
2.
Zarządzenie nie dotyczy państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
§  2.
1.
Przedmiotem weryfikacji jest prawidłowy pod względem merytorycznym i formalnym wynik finansowy (zysk, strata), wykazany w rocznym sprawozdaniu finansowym.
2.
Celem weryfikacji jest ustalenie:
1)
zysków nieprawidłowych, w tym także nadmiernych,
2)
zysków i strat (wyników) niezależnych, jeżeli obowiązek ich ustalania wynika z przepisów regulujących zasady gospodarki finansowej lub zasady tworzenia funduszu premiowego z zysku.
§  3.
1.
Za nieprawidłowy uważa się zysk osiągnięty wskutek naruszenia przez jednostkę zasad prawidłowej gospodarki, a w szczególności w wyniku:
1)
uzyskania nieuzasadnionych dochodów przez stosowanie niewłaściwych cen sprzedaży, marż handlowych, prowizji, narzutów, taryf, opłat itp.,
2)
realizowania przy sprzedaży zysków nadmiernych,
3)
poczynienia nieuzasadnionych oszczędności kosztów,
4)
osiągnięcia zysku wskutek innych działań podejmowanych ze szkodą dla interesu społecznego lub powodujących naruszenie obowiązujących przepisów.
2.
Za nieuzasadnione dochody uzyskane na skutek stosowania niewłaściwych cen sprzedaży, marż handlowych, prowizji, narzutów, taryf, opłat itp. uważa się w szczególności:
1)
zysk nieprawidłowy osiągnięty w wyniku stosowania cen innych niż ustalone bądź cen ustalonych niezgodnie z obowiązującymi przepisami, o których mowa w § 12 uchwały nr 79 Rady Ministrów z dnia 2 kwietnia 1976 r. w sprawie kontroli cen (Monitor Polski Nr 19, poz. 84),
2)
zysk nieprawidłowy powstały przy sprzedaży według cen wyższych od obowiązujących na skutek np.: nieuzasadnionego kwalifikowania wyrobów do wyższych gatunków, niezgodnego z obowiązującymi przepisami doliczania odbiorcom kosztów zakupu i kosztów sprzedaży przy zbywaniu zapasów nadmiernych i zbędnych, nieudzielania odbiorcom należnych im bonifikat lub opustów, niedokonywania odbiorcom zwrotu kosztów transportu wyrobów (towarów) objętych ceną sprzedaży w razie przewozu tych wyrobów (towarów) na koszt odbiorcy, niezmniejszania należności od odbiorcy o wartość zużycia materiałów, odzysków stanowiących jego własność, pobierania cen niezatwierdzonych we właściwym trybie, jeżeli po ich zatwierdzeniu nadpłata nie została zwrócona odbiorcy lub wpłacona do budżetu. Nie uważa się za ceny wyższe od obowiązujących niezatwierdzonych cen, według których dokonywano sprzedaży, jeżeli we właściwym czasie jednostka zgłosiła wniosek o ich zatwierdzenie powołanym organom lecz nie uzyskała takiej decyzji do dnia ustalonego dla złożenia sprawozdania finansowego. Nie narusza to zasad i trybu opodatkowania podatkiem obrotowym, określonych odrębnymi przepisami. Zysk nieprawidłowy, o którym mowa, oblicza się jako iloczyn ilości wyrobów, usług, materiałów itp. sprzedanych po niewłaściwych cenach i różnic między rzeczywiście pobraną ceną a prawidłową ceną jednostkową, która powinna była być zastosowana, skorygowanych o ewentualne różnice z tytułu podatku obrotowego lub innych obciążeń bądź dopłat. W razie gdy jednostka nie produkuje już artykułów (wyrobów, usług) danego rodzaju, a cena na te artykuły nie została zatwierdzona we właściwym trybie lub jednostka nie zgłosiła we właściwym trybie do końca roku sprawozdawczego wniosku o zatwierdzenie ceny na sprzedane artykuły, wówczas zysk nieprawidłowy osiągnięty przy sprzedaży tych artykułów ustala się jako nadwyżkę kwoty rzeczywistego zysku osiągniętego przy sprzedaży tej produkcji nad kwotą zysku obliczoną od rzeczywistego kosztu własnego lub rzeczywistego kosztu przerobu sprzedanych artykułów, od podstawy i według stawki procentowej zysku obowiązującej przy kalkulacji cen dla danej grupy artykułów.
3)
zysk nieprawidłowy osiągnięty na pracach badawczych, o którym mowa w § 31 i 59 uchwały nr 289 Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1973 r. w sprawie zasad finansowania prac badawczych i wdrożeniowych oraz gospodarki finansowej jednostek badawczych i szkół wyższych (Monitor Polski z 1974 r. Nr 2, poz. 9), w § 12 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 1974 r. w sprawie szczegółowych zasad finansowania prac badawczych i wdrożeniowych oraz gospodarki finansowej jednostek badawczych (Monitor Polski Nr 9, poz. 71) i w § 8 zarządzenia nr 77 Ministra Finansów z dnia 1 lipca 1974 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej szkół wyższych (Dziennik Urzędowy Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki Nr 7, poz. 58). Zysk nieprawidłowy osiągnięty na pracach badawczych oblicza się jako nadwyżkę kwoty zysku rzeczywistego osiągniętego przy sprzedaży ogółu prac badawczych, których umowny limit ceny - zmniejszony o koszty zakupu lub projektowania, budowy i montażu specjalnej aparatury albo urządzeń oraz o koszty usług obcych - nie przekracza 100.000 zł nad kwotą stanowiącą 120% zysku przewidzianego w kalkulacjach wstępnych, stanowiących podstawę ustalenia umownego limitu ceny tychże prac badawczych. Za zysk nieprawidłowy uważa się również nadwyżkę pobranych od odbiorcy, a nie zwróconych mu opłat zryczałtowanych za prace badawcze, przewyższającą 150% kosztów tych prac rzeczywiście poniesionych do daty zakończenia pobierania opłat.
3.
Za zrealizowane przy sprzedaży zyski nadmierne uważa się:
1)
zysk nadmierny osiągnięty przy sprzedaży artykułów nietypowych, nie stanowiących maszyn i urządzeń, na wytworzenie których zawarto umowy przed dniem 1 stycznia 1976 r. Zysk nadmierny oblicza się jako nadwyżkę kwoty zysku rzeczywiście osiągniętego przy sprzedaży artykułów nietypowych nad kwotą zysku obliczoną - stosownie do obowiązujących jednostkę zasad kalkulacji - od rzeczywistego kosztu własnego lub rzeczywistego kosztu przerobu sprzedanych artykułów nietypowych od podstawy i według stawki procentowej przyjętej w kalkulacji, odpowiadającej procentowi zysku ustalonego wg obowiązującej stawki, zwiększonej o 1/3 wysokości tej stawki. Zysk nadmierny oblicza się oddzielnie dla każdego zamówienia lub jego części, dla których opracowano indywidualną kalkulację wstępną (planową) i ustalono odrębną cenę,
2)
zysk nadmierny (nieuzasadnioną akumulację finansową) osiągnięty przy sprzedaży prac projektowych w państwowych biurach projektów i innych jednostkach projektowania, tworzonych na podstawie uchwały nr 126 Rady Ministrów z dnia 15 lipca 1969 r. w sprawie wytycznych co do tworzenia, organizacji i zasad działania państwowych jednostek projektowania (Monitor Polski Nr 32, poz. 239) i jednostek badawczych, które stosują zasady gospodarki finansowej obowiązujące w państwowych biurach projektów, obliczony według zasad ustalonych w odrębnych przepisach dotyczących zysku nadmiernego w państwowych biurach projektów.
4.
Za nieuzasadnione oszczędności kosztów uważa się:
1)
pogorszenie jakości, obniżenie estetyki lub stopnia zabezpieczenia sprzedanych produktów w stosunku do obowiązujących norm, standardów i receptur. Fakt pogorszenia jakości ustala się na podstawie analizy zgłoszonych przez odbiorców reklamacji oraz odpowiednich protokołów Państwowej Inspekcji Handlowej, Centralnego Biura Znaku Jakości i innych organów kontroli, a także w drodze badania przestrzegania obowiązujących jednostkę receptur i standardów, jak np. stosowania przewidzianych przy zatwierdzaniu ceny materiałów, opakowań, wyposażenia. Nie ustala się zysku nieprawidłowego w tych wypadkach, gdy pogorszenie jakości zostało przez dostawcę usunięte albo zrekompensowane zaliczeniem wyrobów do niższych gatunków lub udzieleniem odbiorcom odpowiednich bonifikat lub opustów. Kwotę zysku nieprawidłowego z tytułu pogorszenia jakości ustala się w wysokości kwot zaoszczędzonych na skutek tego kosztów,
2)
nieuzasadnioną oszczędność kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy, ustaloną jako nadwyżkę łącznej kwoty kosztów przewidzianej na te cele w planie techniczno-ekonomicznym jednostki, a sumą rzeczywiście poniesionych kosztów. Jeżeli jednak w terminie wyznaczonym dla złożenia rocznego sprawozdania finansowego rada zakładowa jednostki stwierdzi, że nie ma zastrzeżeń do gospodarki kwotami przewidzianymi na cele bezpieczeństwa i higieny pracy, a kontrole warunków bezpieczeństwa i higieny pracy przeprowadzone przez właściwe organy nie ujawniły istotnych zaniedbań, wówczas nie uważa się za zyski nieprawidłowe oszczędności kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy w stosunku do planowanych. Odpis pisma rady zakładowej jednostki należy przesłać właściwemu terenowo inspektorowi pracy,
3)
równowartość należności pobranych przez jednostki gospodarki mieszkaniowej od najemców lub innych kontrahentów z tytułu świadczeń, które nie zostały wykonane.
5.
Za zyski nieprawidłowe uzyskiwane w rezultacie innych działań podejmowanych ze szkodą dla interesu społecznego lub powodujących naruszenie obowiązujących przepisów, uważa się między innymi:
1)
zyski powstałe z dostarczenia odbiorcom ilości produktów niniejszych niż to wynika z faktur lub standardów,
2)
zyski osiągnięte w rezultacie zagospodarowania zdeprecjonowanych zapasów, jeżeli zdeprecjonowaną część ich wartości odpisano na fundusz statutowy w roku sprawozdawczym lub w latach poprzednich.
6.
Postanowienia ust. 2 - 5 dotyczą w jednostkach handlu wewnętrznego-rynkowego tylko zysków nieprawidłowych osiągniętych z działalności produkcyjnej i gastronomicznej, prowadzonej według zasad pełnego i pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego. Ponadto w jednostkach tych zalicza się do zysków nieprawidłowych ujawnione przez organa kontroli zewnętrznej lub ustalone przez jednostki zyski nieprawidłowe z działalności handlowej oraz pozostałej działalności, bez względu na to czy działalności te są prowadzone według zasad pełnego czy też ograniczonego rozrachunku gospodarczego.
7.
Kwotę nieujawnionych przez jednostkę do dnia złożenia rocznego sprawozdania finansowego zysków nieprawidłowych, stwierdzonych po tym terminie przez organ kontroli zewnętrznej, bank lub okręgowy zarząd dochodów państwa i kontroli finansowej, podwyższa się o określany w obowiązujących jednostkę zasadach gospodarki finansowej odsetek tej kwoty. Zysk nieprawidłowy ujawniony przez dyplomowanych biegłych księgowych lub przez osoby badające sprawozdania finansowe w trybie nadzoru - uważa się za ujawniany przez jednostkę nadrzędną. Kwotę zysków nieprawidłowych ujawnionych w toku kontroli cen ustala się stosownie do zasad określonych w uchwale nr 79 Rady Ministrów z dnia 2 kwietnia 1976 r. w sprawie kontroli cen (Monitor Polski Nr 19, poz. 84).
8.
Nie uważa się za zysk nieprawidłowy:
1)
zysków - bez względu na ich wysokość - powstałych przy sprzedaży nietypowych maszyn, urządzeń lub innych artykułów (wyrobów, usług), dla których indywidualna kalkulacja wstępna (planowa) sporządzona dla zamówienia względnie jego części i ustalona na tej podstawie odrębna cena nie przekracza kwoty 50.000 zł,
2)
zysków nadmiernych, o których mowa w § 3 ust. 3 oraz w § 4 ust. 1, jeżeli ich kwota z jednego tytułu (np. zamówienia względnie jego części, dla których ustalono odrębną cenę) nie przekracza kwoty 1.000 zł,
3)
nadwyżek inwentaryzacyjnych ujawnionych przy inwentaryzacji składników majątkowych,
4)
zysków powstałych w wyniku zagospodarowania zapasów zbędnych i nadmiernych, w tym także zapasów zdeprecjonowanych, jeżeli w latach ubiegłych skutki deprecjacji tych zapasów obciążały wyniki przedsiębiorstwa lub fundusz ryzyka i przeceny,
5)
nadwyżki zysków nadzwyczajnych nad stratami nadzwyczajnymi,
6)
zysków powstałych na skutek zatwierdzenia we właściwym trybie innych cen dla sprzedanych wyrobów, aniżeli przyjęto do planu techniczno-ekonomicznego (§ 3 ust. 2 pkt 2).
§  4.
1.
Jeżeli zgodnie z odrębnymi przepisami zysk nadmierny (opusty od cen, kwoty zawyżenia faktury itp.) podlega zwrotowi odbiorcy wyrobów (usług) lub wpłacie do budżetu, a zwrot ten nie został dokonany w ciągu trzech miesięcy od daty wykonania dostawy lub usługi, jednostka ma obowiązek przekazać na dochód budżetu centralnego kwotę w wysokości 50% zysku nadmiernego, niezależnie od tego, że obowiązana jest dokonać zwrotu zysku nadmiernego (opustów od cen, kwot zawyżeń faktur itp.).
2.
O kwotę zysku nadmiernego (opustów od cen, kwot zawyżeń faktur itp.) - podlegającego zwrotowi lub wpłacie do budżetu - zmniejsza się dochody ze sprzedaży w księgach rachunkowych tego roku, w którym powinien był nastąpić zwrot zysku nadmiernego (opustów od cen, kwot zawyżeń faktur itp.) - nie później jednak niż trzy miesiące, od daty wykonania dostawy lub usługi. Nie dotyczy to zysków nadmiernych, o których mowa w § 3 ust. 3 pkt 2. Jeżeli zyski nadmierne ujawniono po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, wówczas zmniejszają one dochody ze sprzedaży tego roku, w którym zostały ujawnione.
3.
Inne niż wymienione w ust. 1 zyski nadmierne podlegają wpłacie do budżetu centralnego - jako zyski nieprawidłowe.
§  5.
1.
Kwoty zysków nieprawidłowych, ujawnionych w toku kontroli cen, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, jednostki przekazują na dochód budżetu centralnego w ciągu 45 dni od daty wystąpienia pokontrolnego.
2.
Kwoty zysków nadmiernych osiągniętych przy sprzedaży prac projektowych, o których mowa w § 3 ust. 3 pkt 2, obliczone w rachunku narastającym, jednostki przekazują na dochód budżetu centralnego kwartalnie w terminie do dnia 28 miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, a za rok - w terminach określonych w ust. 3.
3.
Kwotę pozostałych zysków nieprawidłowych oraz kwotę stanowiącą 50% zysku nadmiernego, o którym mowa w § 4 ust. 1 - jednostki przekazują na dochód budżetu centralnego w terminie 10 dni licząc od daty ustalonej dla złożenia rocznego sprawozdania finansowego. Ostateczne rozliczenie z tego tytułu powinno nastąpić w ciągu 10 dni licząc od dnia zatwierdzenia tego sprawozdania.
4.
Kwoty zysku nieprawidłowego, kwoty zysku nadmiernego osiągniętego przy sprzedaży prac projektowych oraz kwoty stanowiące równowartość 50% zysku nadmiernego nie zwróconego w terminie odbiorcy jak również kwoty zysku nadmiernego osiągniętego przy sprzedaży prac projektowych podwyższone o 50% - ujawnione po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego - jednostki przekazują na dochód budżetu centralnego w ciągu 45 dni od daty wystąpienia pokontrolnego.
5.
Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, przedsiębiorstwo i jednostki równorzędne dokonują wpłat zysków nieprawidłowych, o których mowa w ust. 1 - 4 bezpośrednio na rachunek dochodów budżetowych okręgowych zarządów dochodów państwa i kontroli finansowej (zamiejscowych wydziałów dochodów państwa) na właściwą część, dział, rozdział, § 13 "Wpłaty z zysków niezależnych i nieprawidłowych".
6.
O kwotę wszelkich naliczonych zysków nieprawidłowych, w tym także nadmiernych, o których mowa w ust. 1 - 4 zmniejsza się wynik finansowy przypadający do podziału za ten rok, w którym wystosowano wystąpienie pokontrolne( ust. 1), którego zyski nieprawidłowe dotyczą (ust. 2 i 3) względnie w którym zyski nieprawidłowe ujawniono (ust. 4).
§  6.
1.
Za wyniki niezależne od działalności jednostki uważa się oddziaływujące na wysokość dochodów, kosztów i wyniku finansowego do podziału skutki wprowadzenia w ciągu roku sprawozdawczego urzędowych zmian cen materiałów, wyrobów, robót, usług i towarów, marż handlowych, prowizji, narzutów, taryf i opłat, stawek płac, stawek amortyzacyjnych, ubezpieczeniowych i podatkowych (dotacji), zwanych dalej zmianami cen, zmian metodologicznych oraz zmian organizacyjnych.
2.
Do zmian cen zalicza się:
1)
urzędowe zmiany cen ustalone przez Radę Ministrów lub Prezydium Rządu albo z ich upoważnienia przez ministrów wymienionych w § 8 ust. 2 uchwały nr 271 Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1974 r. w sprawie właściwości organów do ustalania cen oraz trybu postępowania przy ich ustalaniu (Monitor Polski z 1974 r. Nr 40, poz. 233 i z 1975 r. Nr 19, poz. 118) jak również przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Cen, Ministra Finansów oraz Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej,
2)
zmiany cen wyrobów i usług w tym także zaopatrzeniowo-inwestycyjnych oraz kooperacyjnych, wprowadzane przez producentów na podstawie uprawnień określonych odrębnymi przepisami,
3)
urzędowe zmiany kursów walut powodujących powstanie różnic kursowych w jednostkach zajmujących się działalnością gospodarczą w zakresie handlu zagranicznego, jeżeli skutki tych zmian nie podlegały rozliczeniu z budżetem państwa lub z jednostką nadrzędną,
4)
regulacje płac.

Przez zmiany cen rozumie się zarówno zmiany zwiększające lub zmniejszające cenę danego wyrobu bądź usługi, jak i zmiany obowiązujących przy sprzedaży tego wyrobu bądź usługi stawek podatkowych, marż handlowych, prowizji, narzutów itp. - przy niezmienionym symbolu wyrobu. Nie zalicza się do zmian cen takich zmian, które wynikają ze stosowania na wyroby cen ustalonych w trybie uchwały w sprawie cen detalicznych artykułów nowo wprowadzanych na rynek, artykułów mody lub szczególnie atrakcyjnych z innych względów, zmian poziomu cen z tytułu uzyskania lub utraty znaku jakości, sezonowych zmian cen, obniżek cen w wyniku przeceny, zmian struktury asortymentowej, kierunków i rozmiarów sprzedaży lub zakupu oraz zmian cen transakcyjnych. Nie zalicza się również do zmian cen zmian wysokości odpisów na zakładowe fundusze nagród, socjalny i mieszkaniowy oraz narzutów na fundusze specjalnego przeznaczenia, na koszty utrzymania jednostki nadrzędnej, na porozumienie branżowe itp., jak również dodatkowych odsetek lub bonifikaty odsetek od kredytów, pobranych lub udzielonych przez bank.

3.
Zmiany metodologiczne, przez które rozumie się zmiany zasad ustalania wyniku finansowego lub jego poszczególnych elementów, określają każdorazowo odrębne przepisy.
4.
Za zmiany organizacyjne uważa się dokonane na podstawie protokołów przejęcie bądź przekazanie jednostek organizacyjnych, działających według zasad pełnego i pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego.
5.
Zmiany cen, zmiany metodologiczne lub zmiany organizacyjne powodujące powstanie wyników niezależnych, wchodzące w życie od 1 stycznia danego roku, lub które nastąpiły w roku poprzedzającym rok, za który dokonuje się weryfikacji wyniku finansowego, uwzględnia się drogą przeliczenia normatywnego wskaźnika udziału funduszu premiowego w zysku, przy zastosowaniu przepisów § 7.
6.
Jeżeli nadwyżka zysków niezależnych nad stratami niezależnymi podlega odprowadzeniu do budżetu i do jednostki nadrzędnej jako zysk niezależny, wówczas przekazanie tego zysku następuje wg zasad określonych w § 5 ust. 3 i 5.
§  7.
1.
Korygujące wynik finansowy skutki zmian cen i zmian metodologicznych ustala się drogą bezpośrednich przeliczeń, odrębnie dla poszczególnych ich tytułów, za które uważa się wszystkie zmiany objęte jedną decyzją lub jednym zarządzeniem w sprawie zmiany cen albo metodologii. Uproszczone metody obliczania mogą być stosowane wyłącznie za zgodą właściwego ministra.
2.
Korekty wyniku finansowego z tytułu zmian cen, określonych w § 6 ust. 2 pkt 1 - 3, które spowodowały wzrost zysku (zmniejszenie straty) dokonuje się w wysokości 100%, natomiast, które spowodowały zmniejszenie zysku (zwiększenie strat) - w wysokości 90% skutków tych zmian. Nie dotyczy to wypadków, gdy decyzje w sprawie zmiany cen zakazują dokonywania korekty lub określają odmienny zakres obejmowania korektą skutków tych zmian.
3.
Zmiany z tytułu regulacji płac uwzględnia się w wysokości kwot limitu dodatkowego przyznanego na ten cel, zwiększonego o naliczone do tego limitu składki na ubezpieczenia społeczne oraz podatek od funduszu płac.
§  8.
1.
W jednostkach spółdzielczych stosujących zasady gospodarki finansowej określone w uchwale nr 183 Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1970 r. w sprawie zasad gospodarki finansowej organizacji spółdzielczych (Monitor Polski z 1971 r. Nr 33, poz. 213 i z 1973 r. Nr 15, poz. 94) oraz w uchwale nr 55 Rady Ministrów z dnia 9 marca 1973 r. w sprawie zasad gospodarki finansowej organizacji rzemieślniczych (Monitor Polski Nr 15, poz. 93) w zakresie zysków osiągniętych z działalności produkcyjnej i gastronomicznej (z wyłączeniem usług świadczonych przez spółdzielczość mieszkaniową), prowadzonej według zasad pełnego i pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego:
1)
nie mają zastosowania przepisy § 3 ust. 2 pkt 3,
2)
nieuzasadnione oszczędności kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy traktuje się jako zyski niezależne; pozostają one, po potrąceniu przypadającego podatku dochodowego, w spółdzielni do wykorzystania w roku następnym na finansowanie kosztów bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadku niewykorzystania tych zysków w roku następnym ich równowartość podlega przekazaniu na scentralizowany fundusz rozwoju jako zysk niezależny,
3)
od wyników niezależnych podlega potrąceniu przypadający podatek dochodowy,
4)
zasada podwyższania o 50% zysków nieprawidłowych, nie zgłoszonych przez samą spółdzielnię stosuje się do zysków, o których mowa w § 3.ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 oraz w ust. 8 pkt 1 i 2; za zyski nieprawidłowe zgłoszone przez spółdzielnię uważa się również zyski nieprawidłowe ujawnione przez osoby badające jej roczne sprawozdanie finansowe,
5)
jeżeli zysk nieprawidłowy przekracza kwotę zysku bilansowego, stanowiącego podstawę obliczenia podatku dochodowego, wówczas jest on przekazywany do budżetu centralnego w wysokości zysku bilansowego. Nie stanowi zysku nieprawidłowego zysk powstały na skutek uzyskania ulg w podatku obrotowym.
2.
W jednostkach spółdzielczych opłacających podatek od funduszu podstawowego stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 do zysków nieprawidłowych (w tym także nadmiernych) z działalności produkcyjnej i gastronomicznej. Zysk stanowiący podstawę naliczenia podatku od funduszu podstawowego obejmuje także całość wyników niezależnych.
3.
Przepisy § 3 ust. 6 stosuje się odpowiednio.
§  9.
1.
Jednostki obowiązane są przeprowadzić we własnym zakresie weryfikację rocznego wyniku finansowego. Ustalone w toku tej weryfikacji zyski nieprawidłowe i wyniki niezależne ujmują jednostki w zestawieniu, w którym wykazuje się:
1)
wynik bilansowy,
2)
zyski nieprawidłowe (w tym nadmierne),
3)
zyski niezależne,
4)
straty niezależne,
5)
saldo zysków i strat niezależnych (±),
6)
wynik stanowiący podstawę odpisów na fundusz premiowy,
7)
wynik stanowiący podstawę odpisów na fundusz rozwoju lub inny fundusz o podobnym charakterze,
8)
kwotę zysków niezależnych podlegających przekazaniu na dochód budżetu centralnego.

Zyski nieprawidłowe oraz zyski i straty niezależne należy ująć według poszczególnych tytułów. W jednostkach spółdzielczych układ tego zestawienia należy dostosować do sposobu obliczania podatku dochodowego lub podatku od funduszu podstawowego oraz czystej nadwyżki. Zestawienie, o którym mowa, po podpisaniu przez dyrektora jednostki (prezesa spółdzielni) i głównego księgowego przesyła się wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym odbiorcom tego sprawozdania.

2.
Jednostki nadrzędne mają obowiązek sprawdzić - w toku prac poprzedzających zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego - prawidłowość dokonanej przez jednostki weryfikacji wyniku finansowego i jeżeli zajdzie tego potrzeba, poczynić odpowiednie korekty.
§  10.
W razie stwierdzenia istotnych zaniedbań i uchybień w przeprowadzeniu weryfikacji wyniku finansowego (niekompletne lub nieprawidłowe obliczenie) jednostka nadrzędna obowiązana jest wyciągnąć konsekwencje służbowe w stosunku do dyrektora jednostki (prezesa spółdzielni) i głównego księgowego. W razie gdy jednostka nadrzędna stwierdzi, że osoby badające sprawozdanie finansowe nie dopełniły obowiązku prawidłowej weryfikacji wyniku finansowego, w szczególności co do merytorycznego i formalnego uzasadnienia, kompletności ujęcia, poprawności wyliczeń, należy w stosunku do osób badających sprawozdanie w trybie nadzoru wyciągnąć konsekwencje służbowe, a w odniesieniu do dyplomowanych biegłych księgowych - zawiadomić Ministerstwo Finansów.
§  11.
Traci moc zarządzenie nr 142 Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1973 r. w sprawie weryfikacji wyników działalności jednostek i organizacji gospodarczych wprowadzających kompleksowe zasady systemu ekonomiczno-finansowego oraz rozliczeń skutków tej weryfikacji z budżetem państwa.
§  12.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i stosuje się do weryfikacji wyników finansowych począwszy od roku 1976.