Szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania kontroli przez organy kontroli finansowej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1976.3.5

Akt utracił moc

Wersja od: 26 stycznia 1976 r.

INSTRUKCJA Nr 22/IK

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 15 grudnia 1975 r.

w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez organy kontroli finansowej.

W celu zapewnienia prawidłowej realizacji przez organy kontroli finansowej zadań określonych w § 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania i uprawnień Ministra Finansów oraz jego organów w zakresie dochodów państwa i kontroli finansowej (Dz. U. Nr 18, poz. 98) ustala się, co następuje:

CZĘŚĆ  I

Rozdział  I

Przepisy ogólne

§ 1. Ilekroć w instrukcji użyto określenia:

1) "organy kontroli finansowej" - należy przez to rozumieć Główny Inspektorat Kontroli Finansowej w Ministerstwie Finansów oraz komórki kontroli finansowej w okręgowych zarządach dochodów państwa i kontroli finansowej,

2) "komórki kontroli finansowej" - należy przez to rozumieć oddziały (zespoły) kontroli finansowej jednostek budżetu centralnego oraz budżetów terenowych i spółdzielczości, kontroli jednostek gospodarki nie uspołecznionej i kontroli dewizowej w okręgowych zarządach dochodów państwa i kontroli finansowej,

3) "okręgowy zarząd" - należy przez to rozumieć okręgowy zarząd dochodów państwa i kontroli finansowej,

4) "inspektor" - należy przez to rozumieć pracownika organu kontroli finansowej upoważnionego do przeprowadzenia kontroli finansowej,

5) "kierownik jednostki" - należy przez to rozumieć kierownika kontrolowanej jednostki lub jego zastępcę, a w ministerstwie (urzędzie centralnym) - kierownika kontrolowanej komórki organizacyjnej lub jego zastępcę bądź pracownika na stanowisku równorzędnym,

6) "organy rewizji gospodarczej" - należy przez to rozumieć rewidentów lub kierowników komórek rewizyjnych, o których mowa w uchwale Nr 191 Rady Ministrów z dnia 10 września 1971 r. w sprawie resortowej kontroli działalności gospodarczej państwowych jednostek organizacyjnych (Monitor Polski z 1971 r. Nr 48, poz. 309, z 1972 r. Nr 13, poz. 90, z 1973 r. Nr 22, poz. 127, z 1974 r. Nr 41, poz. 241 i z 1975 r. Nr 31, poz. 192),

7) "przestępstwo gospodarcze" - należy przez to rozumieć przestępstwo popełnione na szkodę Państwa lub jednostki gospodarki uspołecznionej.

Rozdział  2

Zakres działania organów kontroli finansowej

§  2.

1. Zakres działania oraz uprawnienia organów kontroli finansowej w zakresie kontroli i rewizji finansowej określa ustawa z dnia 7 marca 1950 r. o przekształceniu urzędu Ministra Skarbu w urząd Ministra Finansów (Dz. U. z 1950 r. Nr 10, poz. 101 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania i uprawnień Ministra Finansów oraz jego organów w zakresie dochodów państwa i kontroli finansowej (Dz. U. Nr 18, poz. 98) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 maja 1975 r. w sprawie określenia siedzib okręgowych zarządów dochodów państwa i kontroli finansowej oraz terytorialnego zakresu ich działania (Dz. U. Nr 18, poz. 102).

2. Zakres kontroli dewizowej wykonywanej przez organy kontroli finansowej określają odrębne przepisy.

3. Kontrole wymienione w § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów powołanego w ust. 1 wykonuje Główny Inspektorat Kontroli Finansowej w Ministerstwie Finansów.

4. Główny Inspektorat Kontroli Finansowej ustala główne kierunki działania i sprawuje nadzór nad całokształtem pracy komórek kontroli finansowej.

§  3.

1. Właściwość rzeczową i miejscową organów kontroli finansowej oraz tryb postępowania w zakresie prowadzenia dochodzeń w sprawach o przestępstwa skarbowe określa ustawa karna skarbowa, a w zakresie prowadzenia dochodzeń o przestępstwa gospodarcze - kodeks postępowania karnego.

2. W razie potrzeby wykonania czynności służbowych na terenie działania innego okręgowego zarządu, okręgowy zarząd prowadzący daną sprawę zwraca się z odpowiednim wnioskiem do właściwego miejscowo okręgowego zarządu.

3. W przypadku uzasadnionym pilnością lub wagą sprawy dyrektor okręgowego zarządu lub z jego upoważnienia okręgowy inspektor kontroli finansowej może zarządzić wykonanie czynności służbowych na terenie działania innego okręgowego zarządu, zawiadamiając o tym dyrektora właściwego miejscowo okręgowego zarządu.

4. O wynikach kontroli przeprowadzonej na terenie działania innego okręgowego zarządu należy zawiadomić miejscowo właściwy okręgowy zarząd.

Rozdział  3

Współdziałanie organów kontroli finansowej z innymi organami

§ 4. Organy kontroli finansowej koordynują swoją działalność z Najwyższą Izbą Kontroli w trybie określonym odrębnymi przepisami.

§ 5. Organy kontroli finansowej współdziałają z organami Prokuratury PRL, Milicji Obywatelskiej, administracji celnej i innymi organami kontroli oraz z bankami i innymi instytucjami, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami oraz uzgodnionymi z tymi organami i instytucjami zasadami współpracy.

§ 6. Organy kontroli finansowej współpracują ze związkami zawodowymi i innymi organizacjami społecznymi według zasad uzgodnionych przez Główny Inspektorat Kontroli Finansowej z organami centralnymi tych organizacji.

§ 7. Organy kontroli finansowej współdziałają z organami rewizji gospodarczej w zakresie ujawniania przestępstw skarbowych i gospodarczych oraz naruszeń dyscypliny finansowej i gospodarczej w trybie określonym odrębnymi przepisami.

§  8.

1. Organ kontroli finansowej obowiązany jest sprawdzać w czasie kontroli finansowej wykonanie wniosków pokontrolnych dotyczących rozliczeń z budżetem oraz - w części wiążącej się tematycznie z zakresem kontroli - zarządzeń porewizyjnych z ostatniej rewizji przeprowadzonej przez organ rewizji gospodarczej lub inny organ kontroli.

2. W razie stwierdzenia niewykonania zarządzeń porewizyjnych należy o tym zawiadomić jednostkę, która wydała zarządzenie.

Rozdział  4

Legitymacja specjalna oraz zlecenie kontroli dla pracowników organów kontroli finansowej

§  9.

1. Ustala się wzór legitymacji specjalnej dla pracowników organów kontroli finansowej. Wzór legitymacji specjalnej zawiera załącznik Nr 1 do instrukcji.

2. Legitymacja specjalna jest dokumentem upoważniającym do wykonywania czynności w niej określonych.

§ 10. Do wystawiania legitymacji specjalnych upoważnieni są:

1) dla pracowników Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej oraz okręgowych inspektorów kontroli finansowej - Główny Inspektor Kontroli Finansowej,

2) dla pozostałych pracowników organów kontroli finansowej - dyrektorzy okręgowych zarządów lub w ich zastępstwie okręgowi inspektorzy kontroli finansowej.

§ 11. Do wystawiania, wydawania, wycofywania, przechowywania i niszczenia unieważnionych legitymacji specjalnych oraz postępowania w przypadkach utraty legitymacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące legitymacji służbowych.

§ 12. Z chwilą ustania obowiązku pełnienia czynności, do których upoważniało posiadanie legitymacji specjalnej, pracownik jest obowiązany zwrócić ją bezzwłocznie przełożonemu.

§ 13. Ewidencję legitymacji specjalnych prowadzą:

1) Główny Inspektorat Kontroli Finansowej - legitymacji specjalnych wydanych pracownikom Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej oraz okręgowym inspektorom kontroli finansowej,

2) okręgowe zarządy - legitymacji specjalnych wydanych pracownikom komórek kontroli finansowej.

§  14.

1. Podstawą do przeprowadzania kontroli finansowej jest zlecenie kontroli. Wzór zlecenia kontroli zawiera załącznik Nr 2 do instrukcji.

2. Zlecenie do przeprowadzenia kontroli finansowej wydaje Główny Inspektor Kontroli Finansowej oraz dyrektor okręgowego zarządu lub w jego zastępstwie okręgowy inspektor kontroli finansowej. Dyrektorzy okręgowych zarządów oraz okręgowi inspektorzy kontroli finansowej wydają zlecenia do przeprowadzenia kontroli finansowej na obszarze ich działania.

3. W przypadkach nie cierpiących zwłoki inspektor może rozpocząć czynności kontrolne na podstawie legitymacji specjalnej, zawiadamiając o tym niezwłocznie właściwy okręgowy zarząd, który doręczy inspektorowi zlecenie kontroli, jeżeli uzna potrzebę przeprowadzenia kontroli.

4. Główny Inspektor Kontroli Finansowej, jego zastępcy oraz okręgowi inspektorzy kontroli finansowej są uprawnieni do przeprowadzania kontroli finansowej na podstawie legitymacji specjalnej. Okręgowym inspektorom kontroli finansowej uprawnienia te przysługują tylko na obszarze ich działania.

5. W razie przeprowadzania kontroli przez dwie lub więcej osób, organ zlecający kontrolę wyznacza kierownika zespołu, który dokonuje podziału czynności między członków zespołu oraz czuwa nad prawidłowym wykonywaniem przez nich czynności kontrolnych.

CZĘŚĆ  II

KONTROLA FINANSOWA W JEDNOSTKACH GOSPODARKI USPOŁECZNIONEJ

Rozdział  1

Czynności poprzedzające kontrolę

§  15.

1. Inspektor przed udaniem się na kontrolę otrzymuje wytyczne, określające przedmiot i cel kontroli oraz sposób jej przeprowadzenia, termin rozpoczęcia i zakończenia czynności kontrolnych.

2. W razie niemożności zakończenia czynności kontrolnych w wyznaczonym terminie inspektor zawiadamia o tym organ zlecający kontrolę, co najmniej na 3 dni przed upływem tego terminu.

§ 16. Przed rozpoczęciem kontroli inspektor powinien zapoznać się z materiałami dotyczącymi jednostki podlegającej kontroli, znajdującymi się w okręgowym zarządzie lub w innych organach i instytucjach.

§  17.

1. Inspektor, któremu zlecono przeprowadzenie kontroli finansowej może na podstawie zlecenia kontroli bez dodatkowego upoważnienia zbierać również w innych jednostkach materiały i zasięgać informacji dotyczących jednostki kontrolowanej.

2. Jeżeli kontrolę przeprowadza pracownik okręgowego zarządu, a zachodzi potrzeba otrzymania informacji o kontrolowanej jednostce z ministerstwa lub centralnego urzędu, okręgowy zarząd powinien zwrócić się do Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej o uzyskanie takich informacji.

Rozdział  2

Wyłączenie inspektora

§  18.

1. Inspektor podlega wyłączeniu z kontroli:

1) której wynik może mieć wpływ na jego interesy, prawa lub obowiązki,

2) dotyczącej jego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia.

2. O przyczynach powodujących wyłączenie inspektor jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie organ, który zlecił przeprowadzenie kontroli.

3. Niezależnie od przyczyn, o których mowa w ust. 1, osoba zlecająca kontrolę może z urzędu lub na wniosek kontrolowanej jednostki wyłączyć inspektora z kontroli, jeżeli uzna to za niezbędne ze względu na interes społeczny.

Rozdział  3

Czynności kontrolne w jednostkach gospodarki uspołecznionej

§ 19. Kontrolę finansową przeprowadza się w zasadzie w dniach i w godzinach pracy obowiązujących w jednostce kontrolowanej. W razie konieczności przeprowadzenia kontroli poza godzinami pracy, jak również i w dni wolne od pracy, inspektor zawiadamia kierownika kontrolowanej jednostki, w celu wydania niezbędnych zarządzeń zmierzających do umożliwienia przeprowadzenia kontroli.

§ 20. Inspektor w czasie prowadzenia kontroli finansowej jest uprawniony do wstępu do pomieszczeń służbowych, magazynów i innych obiektów kontrolowanej jednostki i nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie pracy kontrolowanej jednostki.

§  21.

1. Inspektor jest obowiązany przestrzegać przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązujące w jednostce kontrolowanej.

2. Inspektor nie ma obowiązku potwierdzania swojego pobytu w jednostce kontrolowanej na poleceniu wyjazdu służbowego.

§  22.

1. Przed rozpoczęciem kontroli inspektor zgłasza się do kierownika jednostki kontrolowanej i zawiadamia go o wszczęciu kontroli, okazując zlecenie kontroli i legitymację służbową.

2. Jeżeli w celu zapewnienia sprawnego przeprowadzenia kontroli uzasadnione jest przydzielenie inspektorowi odpowiedniego pomieszczenia do pracy, sprzętu biurowego, odzieży ochronnej oraz innych środków technicznych, inspektor zwraca się do kierownika kontrolowanej jednostki o wydanie odpowiednich zarządzeń.

§ 23. Inspektor bada w toku kontroli niezbędne dokumenty pod względem formalnym i merytorycznym.

§  24.

1. Z materiałów tajnych mogą korzystać inspektorzy kontroli finansowej posiadający zezwolenia na wgląd do dokumentów i materiałów tajnych.

2. Do wydawania zezwolenia na wgląd do dokumentów i materiałów tajnych upoważnieni są: Główny Inspektor Kontroli Finansowej, dyrektor okręgowego zarządu lub okręgowy inspektor kontroli finansowej.

§ 25. Obowiązkiem inspektora jest rzetelne i obiektywne stwierdzenie stanu faktycznego badanej sprawy. Wszystkie uchybienia ujawnione w toku kontroli powinny być ustalone na podstawie zebranych dowodów, w szczególności dokumentów, dowodów rzeczowych, protokółów sprawdzenia stanu składników majątkowych, wyjaśnień osób odpowiedzialnych za kontrolowany dział pracy, opinii biegłych, oświadczeń i wyjaśnień pracowników jednostki kontrolowanej, złożonych na piśmie lub zaprotokółowanych. Inspektor ustala przyczyny powstania uchybień oraz osoby ponoszące odpowiedzialność za stwierdzone uchybienia.

§ 26. Inspektor powinien w toku kontroli informować osoby odpowiedzialne za kontrolowany dział pracy oraz kierownictwo o spostrzeżonych uchybieniach, jeżeli szczególne względy nie stoją temu na przeszkodzie.

§ 27. Rewizji kasy i magazynu, należy dokonywać w obecności osoby odpowiedzialnej materialnie. Osoba ta podpisuje protokół kontroli niezwłocznie po jej zakończeniu.

§ 28. Podczas kontroli i po jej zakończeniu inspektor powinien przyjąć oświadczenia aktualnych lub byłych pracowników kontrolowanej jednostki składane z ich inicjatywy, jeżeli wiążą się one z przedmiotem kontroli.

§ 29. Inspektor ma prawo żądać od pracowników kontrolowanej jednostki udzielania mu w toku kontroli i po jej zakończeniu wszelkich wyjaśnień ustnych i pisemnych w sprawach dotyczących przedmiotu kontroli.

§ 30. W razie istotnej potrzeby inspektor może sporządzić niezbędne dla kontroli odpisy lub wyciągi z określonych dokumentów kontrolowanej jednostki, jak również zestawienia i obliczenia oparte na sprawdzonych dokumentach. Zgodność odpisów i wyciągów z dokumentami powinien poświadczyć kierownik jednostki lub kontrolowanego działu pracy, bądź komórki organizacyjnej, w której dokument się znajduje. Zgodność odpisów i wyciągów oraz zestawień i obliczeń z dokumentami księgowości poświadcza główny księgowy.

§  31.

1. W toku kontroli inspektor zbiera dowody rzeczowe, pozostające w związku z kontrolą. Każdy dowód rzeczowy powinien być zaopatrzony przez przedstawiciela jednostki kontrolowanej i inspektora w trwałe cechy lub znaki uniemożliwiające zastąpienie go innym przedmiotem oraz zabezpieczony przed dokonaniem w nim jakichkolwiek zmian.

2. Dowody i wszelkie materiały tajne, zebrane w toku kontroli powinny być po opieczętowaniu przez inspektora przechowywane w jednostce kontrolowanej, zgodnie z obowiązującymi w tej jednostce przepisami o postępowaniu z aktami tajnymi.

§  32.

1. Inspektor zabezpiecza dowody przez:

1) przechowywanie w jednostce kontrolowanej w oddzielnym opieczętowanym schowku lub pomieszczeniu, albo

2) opieczętowanie i oddanie na przechowanie kierownikowi jednostki lub innemu pracownikowi jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem; pokwitowanie powinno zawierać specyfikację dowodów (nazwa dowodu, data, numer, suma itp.).

2. Zwolnienie dowodów spod zabezpieczenia może zarządzić organ zlecający kontrolę, jeżeli dowody te nie zostały przekazane innym organom.

§ 33. W razie braku warunków lokalowych do zabezpieczenia dowodów w jednostce kontrolowanej inspektor może je zabrać, sporządzając protokół, którego jeden egzemplarz pozostawia kierownikowi jednostki kontrolowanej. O zabezpieczeniu lub zabraniu dowodów sporządza się odpowiednią wzmiankę w protokóle kontroli lub - jeżeli z danej kontroli nie sporządzono protokółu kontroli - w sprawozdaniu.

§ 34. Na żądanie kierownika jednostki kontrolowanej inspektor powinien umożliwić sporządzenie w swojej obecności odpisu zabranego dokumentu lub wyciągu z tego dokumentu.

§ 35. Pozostawione jednostce kontrolowanej odpisy i wyciągi z dokumentów uwierzytelnia inspektor i jeden z pracowników jednostki kontrolowanej. O sporządzeniu i wydaniu kierownikowi jednostki odpisów i wyciągów z zabezpieczonych dokumentów zamieszcza się wzmiankę w protokóle kontroli lub w sprawozdaniu.

§  36.

1. W razie ujawnienia w toku kontroli finansowej przestępstwa lub wykroczenia skarbowego albo przestępstwa gospodarczego, inspektor wszczyna dochodzenie w trybie przewidzianym w odrębnych przepisach lub zawiadamia o tym właściwy organ do zwalczania przestępstw.

2. W przypadku ujawnienia przestępstwa inspektor jest obowiązany zabezpieczyć dowody przestępstwa w sposób gwarantujący ich nienaruszalność.

§ 37. W razie konieczności odstąpienia od kontroli lub od dokonania określonych czynności kontrolnych z powodu niemożności ich przeprowadzenia z przyczyn spowodowanych przez jednostkę kontrolowaną, inspektor sporządza raport, podając w nim przyczyny odstąpienia od kontroli lub niektórych czynności kontrolnych.

§  38.

1. W razie stwierdzenia w toku przeprowadzonej kontroli okoliczności, wymagających wydania natychmiastowych zarządzeń lub zabezpieczenia mienia społecznego przed mogącą nastąpić szkodą, inspektor powinien zażądać od kierownika jednostki wydania odpowiednich zarządzeń, czyniąc o tym wzmiankę w protokóle lub w sprawozdaniu z kontroli. Zarządzenia te mogą dotyczyć w szczególności zawieszenia w czynnościach pracowników kontrolowanej jednostki oraz zabezpieczenia dokumentów, kas i magazynów. W razie odmowy wydania takich zarządzeń inspektor powinien zażądać wskazania przyczyn ich niewydania. Gdy wymagają tego okoliczności sprawy, organ kontroli finansowej, a w przypadkach nie cierpiących zwłoki przeprowadzający kontrolę inspektor, powinien niezwłocznie zwrócić się do jednostki bezpośrednio nadrzędnej nad jednostką kontrolowaną z wnioskiem o wydanie tych zarządzeń.

2. Jeżeli jednostką nadrzędną jest ministerstwo, inspektor w trybie pilnym występuje z odpowiednim wnioskiem do Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej.

3. O wydaniu zarządzeń inspektor czyni wzmiankę w protokóle lub sprawozdaniu.

Rozdział  4

Udział biegłych i rzeczoznawców w kontroli

§  39.

1. Jeżeli kontrola określonych zagadnień wymaga specjalnych wiadomości fachowych, okręgowy zarząd powinien zwrócić się do właściwych instytucji lub przedsiębiorstw o delegowanie rzeczoznawców do udziału w kontroli finansowej.

2. Jeżeli istnieją listy biegłych, okręgowy zarząd dokonuje wyboru biegłego z tych list.

3. Jeżeli organ kontroli finansowej nie będzie mógł powołać rzeczoznawcy lub biegłego w trybie przewidzianym w ust. 1 i 2, może w razie potrzeby powołać inną osobę, która wykonuje odpowiedni zawód oraz posiada uprawnienia w danej dziedzinie.

4. Biegłemu i osobie wymienionej w ust. 1 i 3 przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę, a w razie wezwania ich poza miejscowość jego zamieszkania także zwrot kosztów przejazdów, noclegów i diet. Przy wypłacie tych należności należy stosować odpowiednio przepisy dekretu z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445), rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 czerwca 1960 r. w sprawie wysokości należności świadków i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 38, poz. 229), uchwały Nr 178 Rady Ministrów z dnia 20 lipca 1967 r. w sprawie zasad organizacji rzeczoznawstwa (Monitor Polski Nr 42, poz. 201) i zarządzenia Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z dnia 22 kwietnia 1968 r. w sprawie zasad i wysokości stawek wynagrodzeń i rzeczoznawców za opracowanie ocen i opinii (Monitor Polski Nr 19, poz. 124).

5. W zawartej z biegłym umowie należy określić dokładnie rodzaj i zakres zleconych biegłemu czynności, termin ich wykonania oraz wysokość wynagrodzenia.

§  40.

1. Biegły wykonuje zlecone mu czynności w jednostce kontrolowanej w zasadzie z udziałem inspektora, na podstawie wystawionego przez okręgowy zarząd pisemnego upoważnienia, konkretnie określającego działy, odcinki pracy, przedmioty, dokumenty oraz zagadnienia, które mają być przez biegłego poddane badaniu.

2. W razie powierzenia biegłemu określonych czynności bez udziału inspektora, okręgowy zarząd powinien zawiadomić o tym pisemnie kierownika jednostki kontrolowanej.

§ 41. Na podstawie przeprowadzonych badań biegły sporządza opis zleconych mu prac oraz wydaje opinię.

Rozdział  5

Protokół kontroli finansowej

§  42.

1. Z przeprowadzonej kontroli finansowej inspektor sporządza protokół kontroli, a w miarę potrzeby protokóły dodatkowe. Wzór protokółu zawiera załącznik Nr 3 do instrukcji.

2. Protokóły dodatkowe sporządza się w szczególności:

1) z rewizji kasy,

2) z rewizji magazynu,

3) z rewizji schowków itp.

Wzory protokółów rewizji kasy i magazynu stanowią załączniki Nr 4 i 5 do instrukcji.

§ 43. W razie ujawnienia w toku kontroli finansowej przestępstwa należy pominąć w protokóle fakt jego ujawnienia, jeżeli właściwy prokurator zgłosi wniosek o pominięcie tego w protokóle kontroli.

Wzmiankę o ujawnieniu przestępstwa należy w każdym przypadku zamieścić w sprawozdaniu z kontroli.

§  44.

1. Protokół z kontroli sporządza inspektor w zasadzie na miejscu w jednostce kontrolowanej, liczbę egzemplarzy protokółów ustala organ zarządzający kontrolę. Na wniosek inspektora jednostka kontrolowana sporządza maszynopis protokółu.

2. W protokóle kontroli należy podać:

1) nazwę jednostki kontrolowanej w pełnym brzmieniu, jej adres oraz nazwę i adres jednostki nadrzędnej,

2) datę rozpoczęcia oraz zakończenia kontroli finansowej z wymienieniem ewentualnych przerw w kontroli,

3) imiona, nazwiska i stanowiska służbowe inspektorów oraz daty i numery zleceń do przeprowadzenia kontroli,

4) określenie przedmiotu kontroli i okresu objętego kontrolą,

5) określenie komórek organizacyjnych jednostki kontrolowanej, objętych kontrolą,

6) imiona i nazwiska kierownika jednostki, a w miarę potrzeby kierowników kontrolowanych komórek organizacyjnych i okres ich zatrudnienia w jednostce kontrolowanej,

7) organy kontroli, które badane zagadnienie kontrolowały w okresie wskazanym w pkt 4,

8) stwierdzone przez inspektora naruszenia i uchybienia ze wskazaniem naruszonych przepisów, przyczyn powstania tych naruszeń i uchybień, osób odpowiedzialnych, z wyszczególnieniem ujawnionych strat i ich rozmiarów,

9) wzmiankę o sporządzonych protokółach dodatkowych, odpisach i wyciągach, o zabezpieczonych dowodach, o żądaniu wydania zarządzeń w toku kontroli itp.,

10) stwierdzenie, że poinformowano kierownika jednostki o możliwości skorzystania z uprawnień przewidzianych w § 48 i 51 oraz, że do protokółu kontroli wniesiono bądź nie wniesiono zastrzeżeń,

11) stwierdzenie, że jeden egzemplarz protokółu doręczono kierownikowi jednostki,

12) wykaz załączników z podaniem nazwy i cech każdego dokumentu,

13) miejsce i datę sporządzenia protokółu kontroli.

§  45.

1. Z kontroli finansowej, w toku której nie stwierdzono uchybień, sporządza się protokół stwierdzający przeprowadzenie kontroli z określeniem jednostki oraz zakresu tej kontroli.

2. W uzasadnionych przypadkach organ delegujący może polecić sporządzenie z kontroli jedynie sprawozdania (§ 56), bez protokółu kontroli.

§  46.

1. Do protokółu inspektor dołącza w miarę potrzeby zebrane w toku kontroli dowody.

2. W uzasadnionych przypadkach inspektor może nie dołączać do protokółu kontroli materiałów związanych z przeprowadzaną kontrolą, lecz przekazać je odrębnie organowi zlecającemu kontrolę, czyniąc o tym odpowiedni zapis w protokóle.

§  47.

1. Protokół kontroli bezpośrednio po jego sporządzeniu i odczytaniu podpisują inspektor i kierownik jednostki oraz główny księgowy lub ich zastępcy.

2. Każdą kartę oryginału protokółu i egzemplarza pozostającego w jednostce kontrolowanej parafuje inspektor i kierownik jednostki lub jego zastępca.

§ 48. Jeżeli przed podpisaniem protokółu kontroli kierownik jednostki lub główny księgowy zgłaszają uzasadnione zastrzeżenia, co do konkretnych ustaleń kontroli wymienionych w protokóle, inspektor jest obowiązany dodatkowo zbadać te zastrzeżenia.

§  49.

1. Jeżeli kierownik lub główny księgowy kontrolowanej jednostki odmówi podpisania protokółu kontroli, inspektor wezwie ich do złożenia pisemnego wyjaśnienia przyczyn tej odmowy.

2. Protokół kontroli, którego podpisania odmówili kierownik lub główny księgowy kontrolowanej jednostki, podpisuje inspektor, dołączając złożone przez kierownika lub głównego księgowego pisemne wyjaśnienie przyczyn odmowy podpisania protokółu, bądź też czyni w protokóle wzmiankę o odmowie podpisania protokółu (ust. 1).

§ 50. Po podpisaniu protokółu kontroli nie wolno dokonywać w nim żadnych poprawek ani dopisków bez omówienia ich na końcu protokółu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich, które parafuje inspektor.

§  51.

1. Kierownik jednostki kontrolowanej może złożyć z własnej inicjatywy do protokółu wyjaśnienia co do stwierdzonych w toku kontroli naruszeń i uchybień oraz przyczyn ich powstania.

2. Kierownik jednostki może również zgłosić organowi kontroli finansowej w ciągu 7 dni od daty podpisania protokółu pisemne wyjaśnienia co do stwierdzonych w protokóle naruszeń i uchybień oraz przyczyn ich powstania.

§ 52. Inspektor doręcza kierownikowi jednostki jeden egzemplarz protokółu kontroli bezpośrednio po jego podpisaniu. W razie odmowy przyjęcia protokółu przez kierownika jednostki, protokół ten doręcza się jednostce kontrolowanej za pośrednictwem jednostki nadrzędnej, która powinna dołączyć go do wydanych jednostce kontrolowanej zarządzeń pokontrolnych. W ten sam sposób postępuje się w razie odmowy przez kierownika jednostki podpisania protokółu kontroli.

§ 53. Protokół zawierający dane z materiałów tajnych, jak również załączniki do tego protokółu inspektor, po potwierdzeniu odbioru, zabiera ze sobą lub po opieczętowaniu pozostawia kierownikowi jednostki, który zarządza niezwłocznie przekazanie ich właściwemu organowi kontroli finansowej, zgodnie z obowiązującymi w tej jednostce przepisami o postępowaniu z aktami tajnymi. Jeden egzemplarz protokółu otrzymuje kierownik kontrolowanej jednostki.

Rozdział  6

Narady pokontrolne

§  54.

1. W razie stwierdzenia w czasie kontroli finansowej istotnych nieprawidłowości inspektor - po porozumieniu się z okręgowym inspektorem kontroli finansowej - organizuje naradę pokontrolną, w celu omówienia tych nieprawidłowości i niezwłocznego podjęcia kroków przez jednostkę kontrolowaną, zmierzających do poprawy działalności finansowej i gospodarczej jednostki kontrolowanej oraz do zapobieżenia dalszemu naruszaniu obowiązujących przepisów.

2. Na naradę pokontrolną należy zaprosić kierownictwo oraz przedstawicieli organizacji partyjnej, samorządu robotniczego i rady zakładowej kontrolowanej jednostki.

3. Naradzie pokontrolnej przewodniczy kierownik jednostki kontrolowanej lub przedstawiciel jednostki nadrzędnej, inspektor zaś referuje stwierdzony stan w czasie kontroli, stawia wnioski o usunięcie uchybień i zapobieżenie dalszemu naruszaniu obowiązujących przepisów.

4. Z przebiegu narady sporządza się protokół, który podpisują przewodniczący narady, inspektor i protokólant.

5. Protokół z narady dołącza się do akt kontroli.

§ 55. Po zakończeniu czynności kontrolnych inspektor odnotowuje w księdze kontroli prowadzonej przez jednostkę kontrolowaną fakt przeprowadzenia kontroli.

Rozdział  7

Sprawozdanie z kontroli finansowej

§  56.

1. Po zakończeniu kontroli finansowej inspektor sporządza sprawozdanie z kontroli.

2. W sprawozdaniu należy w szczególności podać uwagi i spostrzeżenia, jakie nasunęły się inspektorowi w toku przeprowadzanej kontroli finansowej, omówić ustalenia zawarte w protokóle, przyczyny ujawnionych uchybień i nadużyć oraz wnioski zmierzające do ich usunięcia. W razie przeprowadzenia narady pokontrolnej inspektor podaje w sprawozdaniu istotne spostrzeżenia z tej narady. Ponadto w sprawozdaniu należy przedstawić wyniki kontroli, które nie zostały zawarte w protokóle (np. dot. ujawnionych faktów mających cechy przestępstwa, wyłączonych z protokółu na wniosek prokuratora), jak również przyczyny ewentualnej zmiany czasu trwania kontroli oraz jej zakresu.

Rozdział  8

Postępowanie pokontrolne

§  57.

1. Na podstawie wyników kontroli, kierownik organu kontroli finansowej kieruje wystąpienie pokontrolne do jednostki skontrolowanej lub nadrzędnej. W przypadku skierowania wystąpienia pokontrolnego do jednostki skontrolowanej kopię wystąpienia przesyła się jednostce nadrzędnej.

2. Wystąpienie pokontrolne powinno zawierać:

1) podstawę prawną, a przy kontrolach zleconych w trybie § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania i uprawnień Ministra Finansów oraz jego organów w zakresie dochodów państwa i kontroli finansowej (Dz. U. Nr 18, poz. 98) - datę i numer zlecenia,

2) zwięzły opis wyników kontroli finansowej w porządku usystematyzowanym według poszczególnych grup uchybień z powołaniem się na ustalenia w poszczególnych punktach protokółu kontroli z ewentualnym wskazaniem źródeł, przyczyn uchybień i osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości,

3) spostrzeżenia wynikające z ustaleń kontroli, uwagi i wnioski co do usunięcia stwierdzonych uchybień i poprawy działalności kontrolowanej jednostki z jednoczesnym określeniem terminu wydania zarządzeń,

4) wskazanie na przepis nakładający obowiązek zawiadamiania organu kontroli finansowej w terminie 30 dni o wydanych zarządzeniach pokontrolnych lub poinformowania o przyczynach niewykonania wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym,

5) wniosek o wydanie polecenia, aby jednostka kontrolowana powiadomiła organ kontroli finansowej o wykonaniu wydanych zarządzeń.

3. Jeżeli stwierdzone uchybienia lub nieprawidłowości usunięte zostały jeszcze w czasie trwania kontroli - nie kieruje się wystąpienia pokontrolnego; wzmiankę o usunięciu uchybień lub nieprawidłowości należy zamieścić w protokóle z kontroli.

4. O wynikach kontroli finansowej, w toku której nie stwierdzono uchybień, zawiadamia się właściwą jednostkę nadrzędną nad jednostką kontrolowaną przez przesłanie jej 1 egzemplarza protokółu kontroli do wiadomości.

§  58.

1. W razie przeprowadzenia kontroli w urzędach terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, okręgowy zarząd przesyła wystąpienie pokontrolne do terenowego organu administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

2. W razie przeprowadzenia kontroli finansowej w jednostkach podległych terenowym organom administracji państwowej stopnia podstawowego, okręgowy zarząd przesyła zawiadomienie pokontrolne do tych organów, a odpisy wystąpienia do właściwego terenowo organu administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

§ 59. W razie ujawnienia w toku kontroli finansowej faktów świadczących o popełnieniu przestępstw skarbowych, należących do orzecznictwa sądów, lub przestępstw gospodarczych, w wystąpieniu pokontrolnym należy się ograniczyć do wzmianki o popełnieniu przestępstwa, jeżeli podanie szczegółów ze względu na prowadzone dochodzenie nie jest wskazane.

§ 60. Jeżeli organ kontroli finansowej przeprowadził równocześnie kontrolę finansową w co najmniej dwóch jednostkach podległych tej samej jednostce bezpośrednio nadrzędnej, stosuje się zbiorcze wystąpienie pokontrolne. W wystąpieniu zbiorczym wnioski pokontrolne powinny być ujmowane łącznie na podstawie wyników kontroli finansowej jednostek objętych zbiorczym wystąpieniem pokontrolnym.

§ 61. Jeżeli wyniki kontroli finansowej tych samych zagadnień przeprowadzonych w większości jednostek tego samego resortu lub na terenie jednego lub kilku województw, wskazują na konieczność ingerencji w działalność jednostek kontrolowanych ze strony jednostek stopnia wyższego lub gdy zachodzi potrzeba unormowania pewnych zagadnień przez te jednostki, opracowuje się - niezależnie od wystąpień, o których mowa w § 57 i § 60 - syntetyczne wystąpienie pokontrolne, które należy kierować do jednostki stopnia wyższego.

§ 62. Jeżeli wyniki przeprowadzonej kontroli finansowej uzasadniają potrzebę wystąpienia do naczelnego (centralnego) organu administracji państwowej, okręgowy zarząd przesyła akta sprawy wraz z projektem wystąpienia pokontrolnego do Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej, który nadaje sprawie dalszy bieg.

§  63.

1. Ustala się następujące terminy wysyłania wystąpień pokontrolnych:

1) wystąpienia pokontrolne (§ 57) powinny być wysyłane w ciągu 10 dni od złożenia przez inspektora protokółu i sprawozdania z kontroli,

2) zbiorcze wystąpienia pokontrolne (§ 60) powinny być wysłane w ciągu 20 dni, licząc od dnia złożenia ostatniego protokółu i sprawozdania z kontroli, które mają być objęte zbiorczym wystąpieniem,

3) syntetyczne wystąpienia pokontrolne (§ 61) powinny być wysyłane w ciągu 30 dni, licząc od dnia wysłania wystąpień indywidualnych lub zbiorczych.

2. Określone w ust. 1 terminy mogą być zmienione w uzasadnionych przypadkach przez Głównego Inspektora Kontroli Finansowej lub okręgowego inspektora kontroli finansowej.

§ 64. Jeżeli w toku postępowania pokontrolnego stwierdzono na podstawie materiałów z kontroli finansowej, że w kontrolowanej jednostce popełniono przestępstwo lub wykroczenie skarbowe albo przestępstwo gospodarcze, organ kontroli finansowej zawiadamia o tym właściwy organ do zwalczania przestępstw.

§  65.

1. Jednostka, którą zawiadomiono o wynikach kontroli finansowej, jest obowiązana powiadomić właściwy organ kontroli finansowej, w terminie 30 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o wykonaniu wniosków zawartych w tym wystąpieniu lub o przyczynach ich niewykonania.

2. Organ kontroli finansowej analizuje otrzymane zawiadomienia o realizacji wniosków pokontrolnych (ust. 1) i w razie potrzeby żąda wydania uzupełniających zarządzeń.

3. Po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu wniosków pokontrolnych organ kontroli finansowej umieszcza w aktach kontroli adnotację o zakończeniu sprawy.

§  66.

1. W razie zwłoki w wydaniu zarządzeń pokontrolnych w wyniku kontroli finansowej przeprowadzonej:

1) w jednostkach objętych budżetem terenowym - okręgowy zarząd interweniuje w sprawie wydania zarządzeń pokontrolnych u właściwego wojewody (prezydenta miasta stopnia wojewódzkiego),

2) w jednostkach objętych budżetem centralnym - okręgowy zarząd przekazuje sprawę Głównemu Inspektorowi Kontroli Finansowej, gdy wydanie zarządzenia pokontrolnego należało do właściwości ministra lub kierownika urzędu centralnego, a jeżeli wydanie zarządzeń pokontrolnych należało do jednostek podległych ministrom lub kierownikom urzędów centralnych - interweniuje u kierowników tych jednostek.

CZĘŚĆ  III

KONTROLA FINANSOWA W JEDNOSTKACH GOSPODARKI NIE USPOŁECZNIONEJ ORAZ W URZĘDACH TERENOWYCH ORGANÓW ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ STOPNIA PODSTAWOWEGO W ZAKRESIE PRAWIDŁOWOŚCI WYMIARU I POBORU PODATKÓW I OPŁAT OD JEDNOSTEK GOSPODARKI NIE USPOŁECZNIONEJ

§ 67. W zakresie kontroli prawidłowości opodatkowania jednostek gospodarki nie uspołecznionej organy kontroli finansowej stosują odpowiednio przepisy § 15-21, § 25, § 27-30, § 31 ust. 1, § 32-37, § 39-42, § 44-51 oraz § 56.

§ 68. Dokonując kontroli finansowej w urzędach terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego w zakresie prawidłowości wymiaru i poboru podatków i opłat od jednostek gospodarki nie uspołecznionej, organy kontroli finansowej badają w szczególności:

1) zgodność działania z zasadami i wytycznymi polityki podatkowej i gospodarczej dla poszczególnych rodzajów działalności jednostek gospodarki nie uspołecznionej,

2) prawidłowość ustalenia podstaw opodatkowania oraz postępowania podatkowego i wymiaru należności podatkowych i opłat.

3) prawidłowość planowania i realizacji wpływów podatkowych i opłat,

4) organizację, przebieg i wyniki postępowania egzekucyjnego pod względem celowości i skuteczności,

5) załatwianie odwołań, podań o ulgi i umorzenia, skarg i wniosków pod względem terminowości, zasadności i skuteczności wydanych decyzji.

CZĘŚĆ  IV

ZLECENIE PRZEPROWADZENIA KONTROLI FINANSOWEJ PRACOWNIKOWI SPOZA ORGANÓW KONTROLI FINANSOWEJ

§  69.

1. Główny Inspektor Kontroli Finansowej może - w porozumieniu z dyrektorem właściwego departamentu - zlecić przeprowadzenie kontroli finansowej pracownikowi Ministerstwa Finansów, zatrudnionemu poza Głównym Inspektoratem Kontroli Finansowej, a dyrektor okręgowego zarządu - pracownikowi zatrudnionemu poza komórką kontroli finansowej.

2. Do pracowników, którym zlecono przeprowadzenie kontroli w trybie przewidzianym w ust. 1 odnoszą się przepisy części II i III niniejszej instrukcji.

CZĘŚĆ  V

PLANOWANIE DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ

§  70.

1. Główne kierunki działalności kontrolnej organów kontroli finansowej na poszczególne lata są określane rocznymi, ramowymi planami kontroli finansowych.

2. Roczne, ramowe plany kontroli finansowych opracowuje Główny Inspektorat Kontroli Finansowej. Plany te, po uzgodnieniu z Najwyższą Izbą Kontroli, zatwierdza Minister Finansów.

3. Na podstawie rocznego ramowego planu kontroli finansowych Główny Inspektorat Kontroli Finansowej opracowuje wytyczne do kwartalnych planów kontroli i uzgadnia te wytyczne z Najwyższą Izbą Kontroli.

§  71.

1. Okręgowe zarządy sporządzają kwartalne plany kontroli i dochodzeń w oparciu o wytyczne Głównego Inspektoratu Kontroli Finansowej. Wzór planu kontroli i dochodzeń zawiera załącznik Nr 6 do instrukcji.

2. Przy opracowywaniu kwartalnych planów kontroli okręgowe zarządy biorą m.in. pod uwagę wnioski Najwyższej Izby Kontroli, terenowych organów administracji państwowej oraz organów Prokuratury i Milicji Obywatelskiej.

3. Okręgowe zarządy uzgadniają kwartalne plany kontroli z właściwymi delegaturami Najwyższej Izby Kontroli w terminie do dnia 20 miesiąca poprzedzającego kwartał, którego dotyczy plan.

§ 72. Instrukcja obowiązuje od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Wzór legitymacji specjalnej dla pracowników organu kontroli finansowej

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

ZLECENIE KONTROLI FINANSOWEJ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

PROTOKÓŁ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 4

PROTOKÓŁ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 5

PROTOKÓŁ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 6

PLAN KONTROLI I DOCHODZEŃ ORAZ JEGO WYKONANIE ZA ..... KWARTAŁ 19... R.

grafika