Stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przez Fota Ltd Sp. z o.o. w Gdyni.
Dz.Urz.UOKiK.2006.2.22
Akt nienormatywnyDECYZJA
z dnia 6 marca 2006 r.
w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przez Fota Ltd Sp. z o.o. w Gdyni
UZASADNIENIE
Delegatura Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Gdańsku w związku z wystąpieniem przedsiębiorcy, przedmiotem którego była interpretacja przepisów regulujących kwestię możliwości serwisowania i napraw samochodów w okresie gwarancji w warsztatach nieposiadających autoryzacji producentów samochodów, uzyskała również informację dotyczącą opublikowania przez Fota Ltd Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni (zwana dalej Fota lub stroną) ogłoszeń prasowych reklamujących swoje usługi. Ogłoszenie prasowe zostało zamieszczone w dniu 17 stycznia 2005 r. w "Gazecie Wyborczej" w lokalnym dodatku "Trójmiasto". W ogłoszeniu tym przedsiębiorca ten - jako dealer pojazdów samochodowych marki BMW i MINI - reklamując swoją firmę zawarł m.in. informację o następującej treści: "Przypominamy również, że dokonanie przeglądu samochodu objętego gwarancją producenta poza siecią autoryzowanych dealerów BMW skutkuje utratą gwarancji".
W związku z pozyskaniem powyższych informacji oraz formułowanym zarzutem odmowy dokonania przez Fota napraw gwarancyjnych pojazdów serwisowanych wcześniej poza siecią autoryzowanych warsztatów, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej zwany Prezesem Urzędu lub organem antymonopolowym) wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia, czy Fota reklamując w prasie swoje usługi i informując konsumentów za pomocą ogłoszeń prasowych o utracie praw z gwarancji w przypadku serwisowania pojazdu BMW poza siecią autoryzowanych dealerów BMW, jak też poprzez odmowę dokonywania napraw gwarancyjnych pojazdów serwisowanych poza siecią autoryzowanych warsztatów, stosuje praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, zdefiniowane w art. 23a ust. 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, zwanej dalej ustawą antymonopolową.
W odpowiedzi na pismo Prezesa Urzędu, strona postępowania wyjaśniła, iż odmowy dokonania napraw gwarancyjnych udzielono tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy czynności serwisowe zostały dokonane przez warsztat niezależny, niezgodnie z technologią nakazaną przez BMW Polska i tym samym zabiegów serwisowych dokonano wadliwie. Uzasadniając swoje postępowania strona powołała się na § 11 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. Nr 38, poz. 329 ze zm.), który stanowi, iż "wyłączenie stosuje się do klauzul ograniczających konkurencję zawartych w porozumieniach wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które w szczególności nakładają na warsztat obowiązek stosowania do napraw gwarancyjnych, bezpłatnych usług serwisowych lub usług serwisowych dokonywanych w ramach kampanii serwisowych oryginalnych części zamiennych, dostarczonych przez dostawcę". Odnosząc się więc do przepisów wskazanego wyżej rozporządzenia, strona postępowania oświadczyła, iż "stwierdzenie, że warunkiem koniecznym utrzymania gwarancji na pojazdy BMW jest dokonywanie naprawy w autoryzowanym zakładzie naprawczym, jest zgodne z prawem ochrony konkurencji".
Organ antymonopolowy ustalił, co następuje.
Fota Ltd Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni jest autoryzowanym dealerem samochodów marki BMW, działającym na terenie województwa pomorskiego. W styczniu 2005 r. na zlecenie tegoż przedsiębiorcy ukazały się w dzienniku "Gazeta Wyborcza" - dodatku lokalnym "Gazeta Trójmiasto" ogłoszenia o treści zakwestionowanej przez Prezesa Urzędu. Z pisma skarżonego przedsiębiorcy z dnia 9 grudnia 2005 r. wynika, że tematyczne ogłoszenie ukazało się dwa razy. W kwestii zarzutu odmowy wykonania napraw gwarancyjnych pojazdów BMW serwisowanych poza siecią autoryzowanych warsztatów, strona wskazała, iż nie odmówiono wykonania naprawy gwarancyjnej żadnego samochodu sprzedanego poza siecią dealerską na terenie RP, jeśli usterki kwalifikowały się do napraw gwarancyjnych. Jedyna odmowa dotyczyła naprawy auta Pani Janiny B. zamieszkałej w Kartuzach. Fakt powyższy został uzasadniony uszkodzeniem sterownika silnika pojazdu na skutek wadliwie dokonanej naprawy przez nieautoryzowaną stację obsługi.
Z kolei BMW Polska Sp. z o.o. w Warszawie, generalny dystrybutor samochodów tej marki w Polsce, w odpowiedzi na wystąpienie Prezesa Urzędu oświadczył, iż nigdy nie informował użytkowników samochodów BMW o groźbie utraty gwarancji w przypadku przeprowadzenia serwisów w niezależnych warsztatach. Wyjaśnił również, iż treść ogłoszenia firmy Fota Ltd Sp. z o.o. nie była akceptowana i refundowana przez niego, jako Generalnego Dystrybutora.
Mając na uwadze powyższe fakty i okoliczności, Prezes Urzędu wszczął postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, poprzez informowanie konsumentów, za pomocą ogłoszeń prasowych, o utracie gwarancji w przypadku serwisowania pojazdów BMW poza siecią autoryzowanych dealerów BMW oraz poprzez odmowę dokonywania napraw gwarancyjnych pojazdów serwisowanych poza siecią autoryzowanych warsztatów, co może stanowić naruszenie art. 23a ust. 2 ustawy antymonopolowej.
Organ antymonopolowy zważył, co następuje.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów (art. 1 ust. 1). Instrumenty przewidziane przepisami ustawy gwarantują możliwość podjęcia bezpośredniej ochrony konsumentów, których prawa mogą zostać istotnie ograniczone poprzez określone zachowania przedsiębiorców, wykorzystujących posiadaną przewagę kontraktową w kontaktach z nieprofesjonalnymi uczestnikami rynku w dwojakiego rodzaju sytuacjach, tj. wówczas, gdy przedsiębiorcy ci:
- nadużywają zajmowanej na rynku pozycji dominującej poprzez stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw (art. 8 ust. 2 pkt 7 - praktyka ograniczająca konkurencję),
- stosują wobec konsumentów działania bezprawne, godząc w ten sposób w ich interesy (art. 23a ustawy - praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów).
W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z drugą z wyżej wskazanych kategorią praktyk o charakterze antykonsumenckim. Zgodnie z treścią art. 23a ust. 1 ustawy antymonopolowej "Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działania przedsiębiorcy". Dla udowodnienia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów nie jest wymagane wykazanie, że przedsiębiorca stosujący je zajmuje szczególną, kwalifikowaną (dominującą) pozycję na rynku. Źródłem tego rodzaju praktyk nie jest bowiem jedynie siła ekonomiczna i władza rynkowa profesjonalisty, ale jego przewaga nad nieprofesjonalnymi uczestnikami obrotu, przejawiająca się nie tyle w indywidualnych transakcjach, co w relacjach z nieskonkretyzowaną - co do ilości - grupą odbiorców. Jeśli relacje te charakteryzują się pewną wspólną cechą, to występowanie takiego właśnie wyróżnika w stosunkach danego rodzaju, nawiązywanych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentami wskazuje, że - w danej, konkretnej sprawie - mamy do czynienia nie z sumą indywidualnych interesów, ale ze zbiorowym interesem konsumentów. Może on zostać naruszony również i w tych sytuacjach, gdy kwestionowanymi działaniami przedsiębiorcy dotknięci są nie tylko aktualni, ale również potencjalni jego klienci, do których jest adresowana np. informacja o produkcie czy usługach.
Zgodnie z art. 23a ust. 2 ustawy antymonopolowej za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uważa się w szczególności m.in. naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji oraz nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę. Do postawienia przedsiębiorcy zarzutu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, określonych w art. 23a ust. 2 ustawy antymonopolowej, konieczne jest wykazanie i udowodnienie, że podejmowane przez tego przedsiębiorcę działanie:
- ujawnia się w obrocie konsumenckim, a więc w relacjach pomiędzy podmiotem posiadającym przymiot przedsiębiorcy a konsumentami,
- nie odnosi się do indywidualnych przypadków, ale charakteryzuje stan relacji zawieranych z pewną zbiorowością konsumentów,
- jest bezprawne, czego przykładem jest stosowanie nieuczciwej i wprowadzającej w błąd reklamy oraz prowadzenie działalności z naruszeniem obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji,
- godzi w zbiorowe interesy konsumentów.
Fota Ltd Sp. z o.o. w Gdyni jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Spółka ta oferuje nowe samochody oraz dokonuje ich przeglądów i napraw nie tylko na rzecz innych przedsiębiorców, ale również na rzecz konsumentów. Stosownie do przepisu art. 4 pkt 11 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów "ilekroć w ustawie jest mowa o konsumencie, należy przez to rozumieć konsumenta w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.)". Zgodnie z przepisem art. 221 K.c. "za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej nie związanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową". Nie ulega wątpliwości, że zarówno obecni, przyszli, jak i potencjalni klienci Fota są konsumentami i to do nich m.in. kierowane było przedmiotowe ogłoszenie prasowe, a więc zakwestionowane przez organ antymonopolowy działania przedsiębiorcy uwidaczniały się w obrocie konsumenckim. Ponadto adresatem reklamy opublikowanej w prasie jest niewątpliwie szerszy, niezindywidualizowany i nieidentyfikowalny, co do ilości, krąg aktualnych i przyszłych klientów Fota. Stąd też nie ulega kwestii, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z pewną zbiorowością konsumentów, której interes nie jest tożsamy z sumą, ale raczej wypadkową, indywidualnych interesów konsumentów. Stąd uznać należało, że i druga ze wskazanych wyżej przesłanek została spełniona.
Kolejną przesłanką wymagającą udowodnienia jest bezprawność, to jest taka cecha działania, która polega na jego sprzeczności z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego czy dobrymi obyczajami, bez względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Jako "sprzeczne z prawem" należy kwalifikować zachowania sprzeczne z nakazem zawartym w ustawie, rozporządzeniu wydanym na podstawie i dla wykonania ustawy czy umową międzynarodową, mającą bezpośrednie zastosowanie w stosunkach wewnętrznych. "Sprzeczne z prawem" są czyny: zabronione i zagrożone sankcją karną, czyny zabronione pod sankcjami dyscyplinarnymi, czyny zakazane przepisami administracyjnymi lub przepisami prawa gospodarczego publicznego, czyny zabronione przepisami o charakterze cywilnym, sprzeczne z nakazami zawartymi w prawie cywilnym lub prawie administracyjnym. Dla ustalenia bezprawności działania przedsiębiorcy wystarczy ustalenie, że jego określone zachowanie koliduje z przepisami prawa (por. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz pod redakcją Janusza Szwaji, Urząd Antymonopolowy, Warszawa 1994, s. 38-39).
Bezprawność jest czynnikiem o charakterze obiektywnym, niezależnym od wystąpienia szkody czy od zamiaru podmiotu dopuszczającego się działań bezprawnych. Przepis art. 23a ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zawiera otwarty katalog działań stanowiących praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów. Wśród praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów ustawodawca wymienił nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę. Zakaz stosowania reklamy wprowadzającej w błąd zawarty został w przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 2 tej ustawy za czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy uznaje się reklamę wprowadzającą klienta w błąd i mogącą przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Przepis ten w szczególny sposób akcentuje prawo konsumenta do uzyskania prawdziwych, nieoszukańczych i niezwodniczych informacji o produktach czy usługach oferowanych konsumentom i reklamowanych przy użyciu dowolnego sposobu reklamy. Brak bowiem dostatecznej wiedzy ogranicza, czy wręcz uniemożliwia nabywcom podjęcie przemyślanej i w pełni suwerennej decyzji o zakupie określonych towarów i usług. Bywa również powodem potencjalnego zagrożenia dla konsumenta, stanowiąc niejednokrotnie przyczynę nieporozumień w obrocie konsumenckim. Informacja nierzetelna, a także wprowadzającą w błąd, narusza gwarancję bezpieczeństwa ekonomicznego konsumenta, który zdany jest na uznaniową, opartą na niejasnych przesłankach postawę profesjonalisty (przedsiębiorcy). Reklama zgodna z przepisami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji powoduje natomiast, iż jej adresaci decyzję o ewentualnym nabyciu reklamowanego towaru czy usługi, podejmują świadomie, wybierając dla siebie wariant najkorzystniejszy, opierając się na prawdziwych przesłankach.
Podobne uregulowania obowiązują w prawie wspólnotowym, gdzie czołowe miejsce w zakresie zwalczania praktyk nieuczciwej konkurencji w przypadkach reklamy wprowadzającej w błąd, zajmuje dyrektywa Rady EWG z dnia 10 września 1984 r. w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących reklamy wprowadzającej w błąd (zmieniona mocą dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 października 1997 r., wprowadzającej przepisy dotyczące reklamy porównawczej). Dyrektywy te pod pojęciem reklamy wprowadzającej w błąd uznały reklamę, która w jakikolwiek sposób, włącznie z jej wyglądem, wprowadza lub może wprowadzić w błąd osoby, do których jest kierowana lub do których dociera, i może - z powodu zawartych w niej elementów oszukańczych - wpłynąć na działalność gospodarczą tych osób lub szkodzić konkurentowi (P. Białecki, H. Tuchołaka, Nieuczciwa lub zakazana reklama, Nowe regulacje ustawowe. Teksty aktów prawnych. Wzory Umów, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2002, s. 41 i nast.).
W przedmiotowej sprawie spółce Fota postawiono zarzut podejmowania działań noszących znamiona praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, określonych w art. 23a ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, polegających na dopuszczaniu się przez ww. przedsiębiorcę czynu nieuczciwej konkurencji poprzez stosowanie reklamy wprowadzającej klienta w błąd i mogącej przez to wpływać na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Należy przyjąć, że z wprowadzeniem w błąd przez reklamę mamy do czynienia wówczas, gdy powstałe na podstawie reklamy wyobrażenia nie są zgodne ze stanem rzeczywistym. Decydujące znaczenie mają przy tym wyobrażenia adresatów reklamy, a nie opinie reklamujących czy agencji reklamowych (por. ustawa o zwalczaniu..., s. 144-147).
Organ antymonopolowy nie podziela stanowiska strony postępowania, wskazującej na zgodność zakwestionowanej części reklamy z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wyłączenia określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz. U. Nr 38, poz. 329 ze zm.). Po pierwsze dlatego, że wskazywane przez Fota przepisy § 11 pkt 5 oraz § 12 pkt 6 rozporządzenia, zawierające wyłączenie spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję, pewnych rodzajów porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych, które "nakładają na warsztat obowiązek stosowania do napraw gwarancyjnych, bezpłatnych usług serwisowych lub usług serwisowych dokonywanych w ramach kampanii serwisowych oryginalnych części zamiennych, dostarczanych przez dostawę", w żaden sposób nie wprowadzają i nie legalizują możliwości ustalania przez producenta, w uzgodnieniu z autoryzowanymi warsztatami serwisowymi, zakazu honorowania udzielonej przez producenta na pojazd gwarancji w sytuacji, gdy konsument, właściciel - użytkownik samochodu, wcześniej zlecał naprawę lub przegląd samochodu poza siecią autoryzowanych przez producenta warsztatów samochodowych. Niezależnie od tego strona postępowania w żaden sposób nie wykazała, aby takie porozumienie z producentem - Generalnym Dystrybutorem, zawierające kwestionowane przez organ antymonopolowy postanowienie, zostało zawarte.
Po wtóre, z przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1400/2002 z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych w sektorze motoryzacyjnym nie wynika uprawnienie do zalegalizowania tego rodzaju uzgodnień. Potwierdzeniem powyższego jest stanowisko zawarte w pismach Komisji Europejskiej, objaśniających Dyrektywę 1400/2002 (tzw. Explonatory Brochure), gdzie w pytaniu i odpowiedzi nr 37 Explonatory Brochure zawarto interpretację przepisów rozporządzenia według której, producent nie ma prawa uzależnić utrzymania rękojmii i gwarancji od miejsc, w których odbywają się przeglądy i zawęzić krąg podmiotów je wykonujących jedynie do warsztatów autoryzowanych. Interpretacja ta nie była kwestionowana i podważana przez przedstawiciela producenta, tj. BMW Polska Sp. z o.o. w Warszawie.
Pomijając powyższą konstatację będącą odniesieniem się do argumentów prezentowanych przez stronę postępowania, organ antymonopolowy podnosi, iż w istocie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie ma decydującego znaczenia ocena i analiza działań przedsiębiorcy w świetle powołanych wyżej przepisów rozporządzenia, tj. czy porozumienie pomiędzy dostawcą (BMW Polska) a dystrybutorem (Fota Ltd Sp. z o.o.) zostało zawarte, a więc czy mają w tym przypadku zastosowanie wskazane wyżej przepisy. Przedstawiony skarżonemu zarzut dotyczy bowiem naruszenia art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zakazującego stosowania przez przedsiębiorcę reklamy wprowadzającej w błąd. Tym samym, zasadniczego znaczenia nabiera kwestia, czy treść zakwestionowanej reklamy (ogłoszenia) jest zgodna z treścią dokumentu gwarancyjnego wystawionego przez producenta pojazdu, jaki w każdym przypadku otrzymuje konsument zakupujący nowy samochód marki BMW. Istotna jest bowiem - w tym przypadku - ocena zgodności wyobrażeń adresatów reklamy, powstałych w związku z treściami zawartymi w materiałach reklamowych, a odnoszących się do przysługującego konsumentom zakresu uprawnień gwarancyjnych i uprawnień faktycznych, które mogą wynikać wyłącznie z dokumentu gwarancyjnego wystawionego przez gwaranta. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu (por. ustawa o zwalczaniu..., s. 140-141), wypowiedź reklamowa o towarze, usłudze lub podmiocie świadczącym te usługi nakierowana jest intencją wywołania pożądanej reakcji ze strony potencjalnych odbiorców. Ważny przy dokonywaniu takiego porównania jest nie tyle zamiar, jaki przyświecał reklamodawcy, ale odbiór z jakim reklama ta spotyka się u przeciętnego odbiorcy, a więc - w konsekwencji - nie cel, ale skutek reklamowy. W toku obiektywizacji indywidualnych wyobrażeń przeciętnego konsumenta (por. orzeczenie ETS w sprawie Estée Lauder, C-220/98: "przeciętny konsument - w miarę dobrze poinformowany, ostrożny i uważny"), bierze się pod uwagę treść, język, formę i nośnik wypowiedzi. Nie ulega wątpliwości, że dla w miarę dobrze poinformowanego, ostrożnego i uważnego klienta informacja zamieszczona w reklamie spółki Fota o treści "Przypominamy również, że dokonanie przeglądu samochodu objętego gwarancją producenta poza siecią autoryzowanych dealerów BMW skutkuje utratą gwarancji", zrozumiana musiała być jednoznacznie, zgodnie z jej treścią.
Tymczasem, wystawienie gwarancji jest oświadczeniem woli gwaranta, który deklaruje możliwość realizacji pewnych uprawnień w sposób i na warunkach określonych w dokumencie gwarancyjnym. Wydanie takiego dokumentu tworzy zobowiązanie po stronie gwaranta do wykonania postanowień gwarancji w przypadku, gdy konsument powoła się na przysługujące mu uprawnienia. W dokumencie otrzymanym od Generalnego Dystrybutora samochodów BMW na Polskę tj. firmę BMW Group Polska - w warunkach gwarancji, będących częścią ogólnych warunków sprzedaży, w punkcie 9c zawarto zapis, zgodnie z którym gwarant może zdecydować o utracie uprawnień gwarancyjnych w razie dokonywania napraw i przeglądów oraz wymiany płynów w zakładach serwisowych, które nie są prowadzone przez Dealerów BMW.
Abstrahując od kwestii zgodności takiego zapisu gwarancji z powołanym wyżej stanowiskiem zawartym w wyjaśnieniach Komisji Europejskiej, nota bene przyjętym przez BMW Group Polska, uznać należało, że kwestionowana, stosowana przez Fota reklama, była niezgodna z warunkami gwarancji udzielanej przez producenta oraz innych krajowych dealerów samochodów BMW. Informowała ona bowiem konsumentów - posiadaczy samochodów tej marki, nie o potencjalnej możliwości utraty uprawnień gwarancyjnych (tak jak jest zapisane w dokumencie gwarancyjnym przedstawionym przez Dystrybutora), lecz o bezwarunkowej utracie takich uprawnień, w przypadku dokonywania przeglądu samochodów marki BMW poza siecią autoryzowanych serwisów producenta.
Tak więc, w okolicznościach faktycznych sprawy, w ocenie Prezesa Urzędu, informacja zawarta w reklamie i ogłoszeniach prasowych, umieszczonych w styczniu 2005 r. w dzienniku "Gazeta Wyborcza" - dodatku lokalnym "Gazeta Trójmiasto", opublikowanych na zlecenie Fota, o wskazanej wyżej treści, była informacją nieprawdziwą i wprowadzającą w błąd, niemającą umocowania w obowiązującym prawie, a przez to sprzeczną z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepis ten zabrania bowiem stosowania reklamy wprowadzającej klienta w błąd i mogącej przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Konsumenci - właściciele i użytkownicy samochodów BMW pozostających jeszcze na gwarancji, sugerując się treścią ogłoszenia mogli bowiem rezygnować z bardziej dla nich dogodnych (odległość od miejsca zamieszkania) bądź bardziej korzystnych (cena, warunki serwisu, czas oczekiwania na wykonanie usługi itp.) warunków wykonywania przeglądów serwisowych w innych niż autoryzowane stacjach obsługi, obawiając się bezwzględnej utraty gwarancji. Nie ulega więc wątpliwości, że kwestionowana treść reklamy nie tylko zawierała nieprawdziwe informacje, ale także mogła bezsprzecznie wpłynąć na decyzje konsumentów i naruszać interes ekonomiczny konsumentów.
Z tych też powodów uznano, że kolejna z wyżej wskazanych przesłanek art. 23a ustawy antymonopolowej, tj. bezprawność została spełniona.
Działając w ten sposób, przedsiębiorca Fota niewątpliwie naruszył interesy swoich obecnych i potencjalnych kontrahentów (konsumentów), informując bezpodstawnie o ograniczeniu ich prawa i wprowadzając ich w błąd, naruszając tym samym obowiązek udzielenia rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji. Zachowania rynkowe skarżonego stały także w sprzeczności z dobrymi obyczajami, w tym z zasadą uczciwości kupieckiej. Stąd uznać należy, że praktyki skarżonego miały charakter antykonsumencki, czyli godzący w interesy konsumentów (klientów).
Ustawa antymonopolowa nie definiuje pojęcia zbiorowego interesu konsumentów jako takiego. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że realizowana w jej zakresie ochrona konkurencji i konsumentów dokonuje się w interesie publicznym, nie jest uznawana za zbiorowy interes konsumentów suma ich interesów indywidualnych, rozumianych jako interesy pojedyncze poszczególnych konsumentów. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podejmując, w ramach przyznanych mu uprawnień, działania w interesie konsumentów, czyni to nie na rzecz jednostki, czy też określonej grupy, ale zbiorowości konsumentów, zatem za zbiorowy interes konsumentów należy rozumieć interes ogółu konsumentów. Reklama firmy Fota adresowana była do bliżej nieokreślonej liczby usługobiorców, najczęściej konsumentów, obecnych i potencjalnych właścicieli pojazdów samochodowych marki BMW, posiadających gwarancję producenta, którzy mogli działać w mylnym przekonaniu powstałym w związku z reklamą zamieszczoną przez tego przedsiębiorcę, że dokonanie przeglądu samochodu poza siecią autoryzowanych dealerów BMW, pociąga za sobą bezwarunkową utratę gwarancji.
W tym stanie faktycznym uznać należy, że działania przedsiębiorcy wypełniły ostatnią z przesłanek analizowanego przepisu.
Z uwagi na fakt, iż wszystkie wymienione wyżej ustawowe przesłanki z art. 23a ustawy antymonopolowej zostały spełnione łącznie, w okolicznościach niniejszej sprawy organ antymonopolowy orzekł, że skarżony stosował praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, zdefiniowaną w pkt I sentencji decyzji.
W trakcie prowadzonego postępowania stwierdzono również, co potwierdził skarżony przedsiębiorca, że z końcem stycznia 2005 r. zaprzestano publikowania przedmiotowego ogłoszenia. Zgodnie z brzmieniem art. 23e ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jeżeli przedsiębiorca zaprzestał stosowania zarzucanej praktyki, organ antymonopolowy nie wydaje decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i nakazującej zaniechania jej stosowania. W takiej sytuacji Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania, przy czym ciężar udowodnienia okoliczności zaniechania stosowania zarzucanej praktyki spoczywa na przedsiębiorcy. W przedmiotowej sprawie nie stwierdzono, aby sporne ogłoszenie publikowane było po styczniu 2005 r. Mając to na uwadze uznać więc należało, że przedsiębiorca zaniechał stosowania zarzucanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.
Odnośnie zarzutu dotyczącego odmowy dokonywania napraw gwarancyjnych pojazdów serwisowanych poza siecią autoryzowanych warsztatów, organ antymonopolowy nie znalazł wystarczających dowodów, mogących potwierdzić jego zasadność. Faktem bezspornym, znanym Urzędowi, jest jeden przypadek odmowy dokonania naprawy samochodu w ramach gwarancji, wcześniej serwisowanego w niezależnym warsztacie, uzasadniany jednakże przez uczestnika postępowania okolicznościami, których wystąpienie - w jego ocenie - dawało mu prawo do odmowy dokonania bezpłatnej naprawy w ramach gwarancji. Bez względu na ocenę wiarygodności powyższego twierdzenia, fakt udokumentowania tylko pojedynczego przypadku takiej odmowy oraz brak informacji i dowodów, mogących wskazywać na powtarzalność sytuacji, w których odmówiono naprawy gwarancyjnej pojazdów marki BMW, wcześniej serwisowanych w niezależnych warsztatach naprawczych, uniemożliwia potwierdzenie zarzutu stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. W takiej bowiem sytuacji nie sposób mówić, iż kwestionowanymi działaniami przedsiębiorcy "dotknięta" została szersza, niezindywidualizowana grupa konsumentów, tj. iż kwestionowanym działaniem, pojedynczą odmową naprawy gwarancyjnej, naruszono zbiorowy interes konsumentów.
Z tych też powodów zarzut w tej części uznano za nieudowodniony.
W tym stanie rzeczy, orzeczono jak w sentencji. [...]