Powołanie Zespołu do spraw zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego Państwa.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ME.2017.2

Akt utracił moc

Wersja od: 27 marca 2019 r.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA ENERGII ¹

z dnia 12 stycznia 2017 r.

w sprawie powołania Zespołu do spraw zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego Państwa

Na podstawie art. 7 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2012 r. poz. 392 oraz z 2015 r. poz. 1064) zarządza się, co następuje:

§  1. 

1. Powołuje się Zespół do spraw zapewnienia bezpieczeństwa paliwowego Państwa, zwany dalej "Zespołem", jako organ pomocniczy Ministra Energii.

2. Do zadań Zespołu należy planowanie, inicjowanie i koordynowanie działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa paliwowego Państwa oraz inicjowanie i koordynowanie działań interwencyjnych w sytuacji zagrożenia tego bezpieczeństwa.

§  2. 

1. W skład Zespołu wchodzą:

1) przewodniczący - Sekretarz lub Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Energii właściwy do spraw z zakresu funkcjonowania krajowego systemu paliwowego i gazowego;

2) zastępca przewodniczącego - Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej;

3) 2  członkowie po jednym przedstawicielu, co najmniej w randze dyrektora departamentu:

a) Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

b) Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych,

c) Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa,

d) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

4) sekretarz Zespołu - Dyrektor Departamentu Ropy i Gazu w Ministerstwie Energii.

2. Członkowie Zespołu mogą być zastępowani w pracach Zespołu przez upoważnionych przez nich przedstawicieli.

3. W pracach Zespołu mogą uczestniczyć także osoby niebędące członkami Zespołu, zaproszone przez przewodniczącego, których wiedza i doświadczenie mogą być przydatne do wykonywania zadań Zespołu, w szczególności:

1) przedstawiciele operatorów infrastruktury krytycznej;

2) przedstawiciele przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie objętym pracami Zespołu;

3) eksperci w zakresie objętym pracami Zespołu;

4) przedstawiciele komórek organizacyjnych w Ministerstwie Energii lub innych organów administracji rządowej i samorządowej.

4. W skład Zespołu mogą wchodzić wyłącznie osoby posiadające dostęp do informacji niejawnych o klauzuli co najmniej "zastrzeżone".

5. Członkowie Zespołu oraz osoby, o których mowa w ust. 3, za udział w pracach Zespołu nie pobierają wynagrodzenia.

§  3. 

1. Przewodniczący Zespołu:

1) zwołuje posiedzenia Zespołu, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Zespołu;

2) przewodniczy posiedzeniom Zespołu;

3) kieruje pracami Zespołu poza posiedzeniami;

4) planuje i koordynuje pracę Zespołu;

5) zapewnia skuteczny przepływ informacji pomiędzy członkami Zespołu;

6) przekazuje Ministrowi Energii protokoły z posiedzeń Zespołu.

2. Przewodniczący może zlecać wykonanie ekspertyz, opinii, analiz, raportów na potrzeby prac Zespołu.

§  4. 

1. 3  Zespół odbywa spotkania w zależności od potrzeb, w terminach określonych przez przewodniczącego.

2. O terminie posiedzenia Zespołu powiadamia się za pomocą systemów teleinformatycznych:

1) nie później niż na trzy dni przed planowanym terminem posiedzenia lub

2) z odpowiednim wyprzedzeniem w przypadku posiedzenia zwoływanego w następstwie wystąpienia nagłego zdarzenia, które powoduje lub może powodować wystąpienie zakłócenia w dostawach gazu ziemnego, ropy naftowej lub paliw płynnych.

3. Materiały związane z pracami Zespołu mogą być przekazywane za pomocą systemów teleinformatycznych, w szczególności przy użyciu terminali mobilnych w systemie CATEL Systemu Łączności Rządowej.

4. Sekretarz Zespołu sporządza protokół z posiedzenia Zespołu. Protokół podpisuje osoba przewodnicząca posiedzeniu oraz sekretarz.

5. Podpisany protokół jest przekazywany Ministrowi Energii oraz członkom Zespołu.

§  5. 

1. Zespół podejmuje decyzje w formie uchwały na posiedzeniach, w drodze konsensusu.

2. W przypadku braku jednomyślności, przewodniczący zarządza głosowanie. Rozstrzygnięcia, w drodze głosowania, zapadają zwykłą większością głosów, a w razie równej liczby głosów - rozstrzyga głos przewodniczącego.

3. Przewodniczący, z własnej inicjatywy albo na wniosek członka Zespołu, może tworzyć grupy robocze złożone z członków Zespołu oraz osób zaproszonych do udziału w pracach Zespołu do realizacji poszczególnych zadań należących do zakresu działania Zespołu.

§  6. 

1. Obsługę organizacyjno-biurową prac Zespołu zapewnia Departament Ropy i Gazu w Ministerstwie Energii.

2. Obsługę Zespołu w zakresie obiegu dokumentów o charakterze niejawnym zapewnia Pełnomocnik do spraw Ochrony Informacji Niejawnych w Ministerstwie Energii.

3. Koszty związane z obsługą Zespołu pokrywa się z budżetu państwa w części dotyczącej Ministerstwa Energii.

4. Posiedzenia Zespołu odbywają się w siedzibie Ministerstwa Energii.

§ 7. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Przepis art. 7 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U z 2012 r. poz. 392, z późn. zm.) przyznaje ministrowi, po uprzednim zawiadomieniu Prezesa Rady Ministrów, uprawnienie do powołania organu pomocniczego w sprawach należących do zakresu jego działania.

Celem niniejszego zarządzenia jest zapewnienie Ministrowi Energii, jako organowi odpowiedzialnemu za zapewnienie bezpieczeństwa paliwowego państwa, wsparcia w realizowaniu jego zadań w tym zakresie.

W tym celu do prac Zespołu do spraw związanych z bezpieczeństwem paliwowym państwa zaproszeni powinni zostać przedstawiciele resortów oraz urzędów centralnych, których zakres obowiązków pozwala na merytoryczne wsparcie Ministra Energii przy podejmowaniu decyzji służących zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Jako stałych członków Zespołu, proponuje się wskazać przedstawicieli:

- Ministra Spraw Zagranicznych;

- Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji;

- Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa;

- Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki;

- Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych;

- Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

- Koordynatora służb specjalnych.

Propozycja składu Zespołu opiera się na podziale kompetencji pomiędzy organy administracji rządowej w Polsce, określonym w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 812, z późn. zm., zwaną dalej - "ustawa o działach") oraz uprawnieniach posiadanych przez organy reprezentowane w Zespole w oparciu o istniejące szczególne przepisy prawne, przy uwzględnieniu wyżej wskazanych zakresów interwencji.

Jednocześnie projekt przewiduje możliwość zapraszania na posiedzenia Zespołu członków ad hoc - w szczególności przedstawicieli agencji rządowych i spółek działających na rynku gazu ziemnego i ropy naftowej.

Proponowany skład Zespołu ma umożliwić zgromadzenie pełni informacji o bieżącej sytuacji w systemach gazowych i ropy naftowej lub paliw, niezbędnych Ministrowi Energii do podjęcia najwłaściwszej decyzji, najskuteczniej przyczyniającej się do zapobieżenia zakłóceniom w dostawach lub skutkom tych zakłóceń lub zwiększonego zapotrzebowania odbiorców. Sformalizowanie zasad współpracy pomiędzy wskazanymi organami, jakie stanowi utworzenie Zespołu, przyczyni się również do usprawnienia wymiany informacji, co nie pozostaje bez znaczenia w ewentualnej sytuacji kryzysowej.

Zadania w zakresie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego

Przepis art. 3 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE (zwanego dalej - "rozporządzenie 994/2010") za bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego czyni współodpowiedzialnymi przedsiębiorstwa gazowe, państwa członkowskie, za pośrednictwem wskazanego przez nie organu właściwego oraz Komisję Europejską. W tym celu przepisy rozporządzenia nakładają na właściwy organ szereg obowiązków w tym: okresowe dokonywanie oceny ryzyka oraz opracowywanie na jej podstawie planu działań zapobiegawczych, planu na wypadek sytuacji nadzwyczajnej oraz monitorowanie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego na poziomie krajowym.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059, z późn. zm.), ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Energii (Dz. U. poz. 2087), Minister Energii działa jako organ właściwy w rozumieniu rozporządzenia 994/2010, tj. organ odpowiedzialny za zapewnienie realizacji zadań oraz wdrożenia środków określonych przepisami rozporządzenia.

Rozporządzenie 994/2010 zostało oparte na założeniu, zgodnie z którym najskuteczniejszym sposobem zapewnienia ciągłych dostaw gazu do UE jest stworzenie wewnętrznego rynku gazu i skutecznej konkurencji na nim. Rozporządzenie stawia więc na pierwszym miejscu stosowanie środków o charakterze rynkowym, natomiast środki nierynkowe mogą być wykorzystywane dopiero na ostatnim etapie działań, kiedy mniej ingerencyjne środki nie są wystarczające, aby zapobiec skutkom zakłóceń w dostawach.

Przepisy rozporządzenia 994/2010, poprzez nałożenie obowiązku sporządzania planu działań zapobiegawczych oraz planu na wypadek sytuacji nadzwyczajnej, przewidują dla organu właściwego, tj. Ministra Energii, rolę koordynatora działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa energetyczne w celu zapobieżenia skutkom zakłóceń w dostawach lub zwiększonego zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz de facto podmiotu decydującego o podjęciu środków o charakterze nierynkowym po ogłoszeniu, zgodnie z art. 10 ust. 3 lit. c, stanu nadzwyczajnego.

Przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 1695, z późn. zm., zwaną dalej - "ustawa o zapasach") również wskazują Ministra Energii jako organ, który dysponuje środkami o charakterze nierynkowym. Do jego uprawnień należy wydawanie zgody na uruchomienie zapasów obowiązkowych gazu ziemnego oraz składanie wniosku do Rady Ministrów o wprowadzanie ograniczeń w poborze gazu ziemnego.

Zadania w zakresie bezpieczeństwa dostaw ropy naftowej i paliw płynnych

Powołanie struktury odpowiedzialnej za koordynowanie działań interwencyjnych w zakresie dostaw ropy naftowej do Polski oraz zaopatrzenia rynku w paliwa płynne należy do wymagań członkowskich w Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) - tzw. NESO - National Emergency Strategy Organisation.

Na podstawie § 2 uchwały Nr 69/2008 Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2008 r. w sprawie przedłożenia Porozumienia o Międzynarodowym Programie Energetycznym, sporządzonego w Paryżu dnia 18 listopada 1974 r., ze zmianami z dnia 30 listopada 2007 r. wykonanie Porozumienia zostało powierzone Ministrowi Gospodarki.

Dodatkowo obowiązki związane z zapewnieniem wypełniania przez Polskę zobowiązań wynikających z przystąpienia do MAE należą do kompetencji Ministra Energii z następujących względów:

- zakres merytoryczny Porozumienia dotyczy sektora energetycznego, za który zgodnie z ustawą o działach odpowiada minister właściwy do spraw energii;

- zgodnie z ustawą o zapasach minister właściwy do spraw energii posiada uprawnienia niezbędne do wypełniania przez Polskę zobowiązań wynikających z Porozumienia, dotyczących zapasów interwencyjnych ropy naftowej i produktów naftowych i podejmowania działań interwencyjnych na rynku naftowym;

- zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej oraz aktów wykonawczych, w tym przyjmowanych corocznie rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej minister właściwy do spraw energii odpowiada za prowadzenie badań statystycznych dotyczących sektora energetycznego, w tym rynku paliwowego, w ramach których gromadzone są dane statystyczne niezbędne do realizacji zobowiązań statystycznych wynikających z Porozumienia.

Projekt przewiduje, że spotkania Zespołu będą odbywać się w terminach wyznaczonych przez Przewodniczącego, przy czym ustanowiony zostanie wymóg przeprowadzenia przynajmniej jednego posiedzenia w roku - przed rozpoczęciem sezonu zimowego celem dokonania oceny stanu przygotowania systemów.

Spośród szczegółowych zadań Zespołu należy wymienić:

1) opiniowanie projektu planu postępowania w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa w zakresie ropy naftowej i paliw oraz konieczności wypełnienia zobowiązań międzynarodowych;

2) opiniowanie projektu oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem dostaw gazu ziemnego, projektu planu działań zapobiegawczych oraz projektu planu na wypadek sytuacji nadzwyczajnej;

3) analizowanie stopnia realizacji obowiązku wykorzystywania przez przedsiębiorstwa energetyczne rynkowych środków zapewnienia bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego, o których mowa w załączniku II do rozporządzenia nr 994/2010;

4) analizowanie informacji przekazanych przez operatora systemu przesyłowego gazowego dotyczących przygotowania systemu gazowego do sezonu zimowego;

5) przedstawianie rekomendacji dla Ministra Energii w sprawie podjęcia działań interwencyjnych, na szczeblu rządowym, na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego i zakłóceń w dostawach gazu ziemnego, ropy naftowej lub w zakresie zaopatrzenia rynku w paliwa oraz propozycji środków interwencyjnych optymalnych w danej sytuacji kryzysowej, w tym zasadności wprowadzenia jednego ze stanów kryzysowych, o których mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 994/2010;

6) monitorowanie sytuacji na rynku gazu ziemnego, ropy naftowej i paliw w czasie realizowania działań interwencyjnych w systemach gazowym, ropy naftowej lub w zakresie zaopatrzenia rynku w paliwa;

7) przedstawianie rekomendacji dla Ministra Energii w sprawie wystąpienia Polski do:

a) Komisji Europejskiej o:

- ogłoszenie stanu nadzwyczajnego, w sektorze gazu ziemnego, na całości lub części terytorium Unii Europejskiej,

- rozpoczęcie konsultacji na forum Unii Europejskiej w sprawie potrzeby podjęcia działań interwencyjnych na rynku naftowym,

b) Dyrektora Wykonawczego Międzynarodowej Agencji Energetycznej, z wnioskiem o wszczęcie kolektywnych działań interwencyjnych na rynku naftowym;

8) przedstawianie rekomendacji dla Ministra Energii w sprawie włączenia się Polski w kolektywne działania interwencyjne na rynku naftowym, podejmowanych na forum Unii Europejskiej lub Międzynarodowej Agencji Energetycznej, w przypadku zgłoszenia potrzeby podjęcia takich działań przez Komisję Europejską lub Dyrektora Wykonawczego Międzynarodowej Agencji Energetycznej z własnej inicjatywy lub na wniosek innego państwa członkowskiego;

9) po zakończeniu działań interwencyjnych:

a) przeprowadzenie analizy raportu operatora systemu przesyłowego gazowego z sytuacji kryzysowej, ze szczególnym uwzględnieniem zawartych w nim wniosków obejmujących propozycje poprawy procedur oraz kierunków rozwoju infrastruktury w celu uniknięcia podobnych zdarzeń,

b) omówienie sprawozdania dotyczącego skuteczności podjętych działań interwencyjnych na rynku naftowym z uwzględnieniem zidentyfikowanych problemów operacyjnych i wniosków dotyczących usprawnień, opracowanego przez Departament Ropy i Gazu w urzędzie obsługującym Ministra Energii.

Wejście w życie projektowanego zarządzenia nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa i nie wpłynie na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki oraz rozwój regionalny.

¹ Minister Energii kieruje działem administracji rządowej - energia na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Energii (Dz. U. poz. 2087).

² § 2 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 25 marca 2019 r. (Dz.Urz.ME.2019.4) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2019 r.

³ § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 25 marca 2019 r. (Dz.Urz.ME.2019.4) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2019 r.