Organizacja wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży w placówkach leczniczo-wychowawczych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MZiOS.1986.9.37

Akt utracił moc

Wersja od: 1 września 1986 r.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA OŚWIATY I WYCHOWANIA ORAZ MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

z dnia 18 czerwca 1986 r.

w sprawie organizacji wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży w placówkach leczniczo-wychowawczych

Na podstawie art. 20 i 36a ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania (Dz. U. Nr 32, poz. 160, z 1971 Nr 12, poz. 115, z 1972 Nr 16, poz. 114, z 1975 Nr 45, poz. 234 i z 1984 Nr 49, poz. 253) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Dzieciom i młodzieży w wieku od lat trzech do ukończenia nauki szkolnej w okresie przebywania w placówkach leczniczo-wychowawczych zapewnia się - stosownie do potrzeb - odpowiednie formy specjalnego wychowania i kształcenia.

2. Placówkami leczniczo-wychowawczymi są zakłady opieki zdrowotnej stacjonarnej, w szczególności szpitale, sanatoria, prewentoria i ośrodki rehabilitacyjne lub ich oddziały oraz inne zakłady społeczne służby zdrowia przeznaczone dla dzieci i młodzieży, w których oprócz świadczeń zapobiegawczo-leczniczych zapewnia się również odpowiednie formy specjalnego wychowania i kształcenia.

§ 2. Szczegółową organizację wychowania i kształcenia oraz zasady współpracy i współdziałania między pracownikami służby zdrowia i pracownikami pedagogicznymi zatrudnionymi na terenie placówek leczniczo-wychowawczych, określa załącznik do niniejszego zarządzenia.

§ 3. Tracą moc:

1) zarządzenie Ministra Oświaty i Wychowania oraz Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 15 grudnia 1975 r. w sprawie organizacji wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży w zakładach leczniczych i leczniczo-wychowawczych (Dz. Urz. MOiW Nr 12, poz. 121),

2) zarządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 23 października 1973 r. w sprawie zasad powierzania funkcji kierownika wychowania w placówkach (zakładach) leczniczych i leczniczo-wychowawczych oraz ustalania obowiązującego wymiaru zajęć dydaktycznych osób pełniących te funkcje i zasad wypłaty niektórych dodatków (Dz. Urz. MOiW Nr 14, poz. 123, z 1975 r. Nr 7, poz. 74 i z 1981 r. Nr 10, poz. 73).

§ 4. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązującą od dnia 1 września 1986 r.

ZAŁĄCZNIK 

Szczegółowa organizacja wychowania i kształcenia oraz zasady współpracy i współdziałania pomiędzy pracownikami służby zdrowia i pracownikami pedagogicznymi zatrudnionymi na terenie placówek leczniczo-wychowawczych

I.

Zadania dydaktyczno-wychowawcze w placówkach leczniczo-wychowawczych

§  1.

1. Podstawowym celem działalności pedagogicznej podejmowanej w placówce leczniczo-wychowawczej, zwanej dalej "placówką", jest możliwie jak najpełniejsza realizacja programu kształcenia, wychowania i przygotowania do życia społecznego wychowanków oraz wspomaganie w dostępnym nauczycielom (wychowawcom) zakresie procesu ich leczenia i rehabilitacji. Działalność pedagogiczna w placówce powinna być dostosowana do stanu zdrowia oraz możliwości psychofizycznych wychowanków, a stosowany w niej system wychowawczy sprzyjać ma możliwie pełnemu przywracaniu im zdrowia (rehabilitacji).

2. Do zadań nauczycieli i wychowawców należy w szczególności:

1) wychowywanie w duchu moralności socjalistycznej i socjalistycznych zasad współżycia społecznego,

2) zdobywanie wiadomości i umiejętności oraz rozwijanie zainteresowań i uzdolnień,

3) wdrażanie do samodzielnego organizowania wolnego czasu i czynnego wypoczynku,

4) kształtowanie wrażliwości estetycznej, nawyków higienicznych i kulturalnych,

5) kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania w zespole,

6) rozwijanie inicjatywy, samodzielności i aktywności społecznej,

7) systematyczne wdrażanie do samoobsługi,

8) wyrabianie nawyku poszanowania mienia społecznego i osobistego,

9) kształtowanie umiejętności podejmowania i realizacji odpowiednich prac społecznie użytecznych (np. na rzecz placówki),

10) kształtowanie pozytywnego stosunku do ludzi pracy i samej pracy.

3. W realizacji powyższych zadań zakres i rodzaj podejmowanych prac dostosowuje się do aktualnego stanu zdrowia dzieci i młodzieży, ich możliwości wysiłkowych, a także do ich potrzeb w zakresie osobniczego i społecznego rozwoju, zapewniając w szczególności:

1) warunki prawidłowej adaptacji dziecka w placówce,

2) warunki zapobiegające powstawaniu ujemnych skutków wynikających z faktu izolacji lub samej choroby (upośledzenia),

3) wyrównywanie opóźnień rozwoju psychicznego i fizycznego,

4) możliwość kontaktu z rodziną i szkołą macierzystą,

5) warunki do opanowania samoobsługi w dostępnym dla nich stopniu,

6) odpowiednie dostosowanie treści kształcenia, ich zakresu, metod i form pracy do możliwości wysiłkowych pacjentów,

7) właściwe przygotowanie dziecka do ponownej adaptacji w środowisku domowym i podjęcia dalszej nauki lub pracy zawodowej.

4. Obejmowanie chorych uczniów oddziaływaniami dydaktyczno-wychowawczymi dokonywane jest w porozumieniu z lekarzem prowadzącym ich leczenie, który zobowiązany jest do udzielania nauczycielowi (wychowawcy) odpowiednich informacji dotyczących ogólnego stanu zdrowia danego ucznia i jego możliwości wysiłkowych.

II.

Organizacja działalności dydaktyczno-wychowawczej

§  2.

1. W placówce - w zależności od potrzeb - tworzy się następujące jednostki organizacyjne, zwane dalej "jednostkami":

a) przedszkole specjalne,

b) szkołę podstawową specjalną,

c) szkołę ponadpodstawową specjalną,

d) filię przedszkola i szkoły specjalnej,

e) zespół pozalekcyjnych zajęć wychowawczych.

2. Zespół pozalekcyjnych zajęć wychowawczych, zwany dalej "zespołem pozalekcyjnym", obejmuje planowe zajęcia wychowawcze realizowane ze wszystkimi dziećmi (młodzieżą), o których mowa w § 1 ust. 1 zarządzenia.

3. Funkcjonujące na terenie placówki co najmniej trzy jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1, w tym zespół pozalekcyjny, mogą być przekształcone - sukcesywnie, w miarę posiadanych środków finansowych - w specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, zwany dalej "ośrodkiem". Ośrodek ten działa na zasadzie odrębnych przepisów, z uwzględnieniem postanowień niniejszej instrukcji.

4. Zajęcia w przedszkolu i szkole (filii) prowadza nauczyciele. Zajęcia w zespole pozalekcyjnym prowadzą wychowawcy.

5. Jednostki określone w ust. 1 oraz ust. 3 tworzy, przekształca lub znosi właściwy terenowy organ administracji państwowej na mocy odrębnych przepisów.

6. Tworzenie w placówce jednostek, o których mowa w ust. 1, dokonywane jest na wniosek dyrektora placówki.

§  3.

1. W placówce można organizować:

1) przedszkole przy liczbie co najmniej dwóch oddziałów,

2) szkołę przy liczbie co najmniej trzech oddziałów lub zespołów szkolnych*) (zespół szkolny stanowi grupa uczniów z różnych klas jednego typu szkoły i jest odpowiednikiem klas łączonych),

3) punkt lub punkty filialne szkół o jednym lub dwóch oddziałach (zespołach) szkolnych,

4) punkt (punkty) filialny przedszkola lub oddział (oddziały) przedszkolny przy szkole podstawowej funkcjonującej w tej placówce,

5) zespół pozalekcyjny, jeżeli liczba łóżek dla dzieci wynosi 8-10.

2. Nauczanie indywidualne, na zasadach nauczania indywidualnego w domu, określonych w odrębnych przepisach, jeżeli:

1) uczeń - ze względu na stan zdrowia - nie może być objęty nauką w klasie lub zespole szkolnym,

2) w placówce nie zorganizowano odpowiedniego typu szkoły lub jej filii, ponadto stan zdrowia ucznia nie pozwala na stosowanie innych form nauczania (np. korespondencyjnego),

3) zachodzą inne uzasadnione okoliczności.

§  4.

1. Jeżeli w placówce zorganizowano więcej niż jedną jednostkę i nie powołano ośrodka, to do kierowania każdą z nich, można zgodnie z odrębnymi przepisami, powołać dyrektora (kierownika wychowania, kierownika filii) i jednemu z nich powierzyć ogólny nadzór i koordynację działalności dydaktyczno-wychowawczej wszystkich jednostek na terenie placówki. W szczególności rozwiązanie takie może być stosowane w placówkach, w których oddalenie poszczególnych oddziałów leczniczych utrudnia lub uniemożliwia powołanie dla nich wspólnej jednostki (szkoły, przedszkola, zespołu pozalekcyjnego).

2. Powołanym w placówce ośrodkiem, o którym mowa w § 2 ust. 3, kieruje dyrektor ośrodka.

3. Do kierowania zespołem pozalekcyjnym powołuje się kierownika wychowania, jeżeli liczba łóżek dla dzieci wynosi co najmniej 50. Przy mniejszej liczbie łóżek dla dzieci zespołem pozalekcyjnym kieruje dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownik filii), któremu o 2 godziny obniża się obowiązującą go liczbę zajęć z dziećmi.

4. Obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć dydaktyczno-wychowawczych kierownika wychowania wynosi:

1) 14 godzin przy liczbie dzieci od 50 do 120,

2) 12 godzin przy liczbie dzieci od 121 do 200,

3) 10 godzin przy liczbie dzieci ponad 200.

5. W placówce można powołać zastępcę kierownika wychowania na każde 100 łóżek dla dzieci, przy czym pierwszy zastępca może być powołany, gdy liczba tych łóżek wynosi co najmniej 150 (drugi 250 itd.).

6. W przypadku utworzenia w placówce ośrodka z liczbą do 8 oddziałów (zespołów) szkolnych lub szkolnych i przedszkolnych, funkcję dyrektora szkoły (przedszkola) pełni dyrektor ośrodka. Natomiast przy większej liczbie oddziałów (zespołów szkolnych) wynoszącej 9 do 15, można także powołać dyrektora szkoły lub przedszkola. Przy liczbie tych oddziałów większej od 15 można powołać dyrektora szkoły i dyrektora przedszkola.

§  5.

1. Szkoła i filia szkoły są jednostkami, których organizacja przewiduje ferie szkolne, natomiast przedszkole i zespół pozalekcyjny czynne są przez cały rok kalendarzowy, przy czym - stosownie do postanowień § 25 ust. 5 - zajęcia w przedszkolu mogą być na określony czas zawieszone.

2. W okresach ferii szkolnych oraz przerw świątecznych w nauce szkolnej konieczne jest zwiększenie dziennej liczby godzin pracy zespołu pozalekcyjnego. Oznacza to potrzebę zapewnienia zwiększonej w tym czasie (szczególnie ferii letnich) liczby wychowawców.

§  6.

1. Dzieci przebywające w placówce mogą uczęszczać do pobliskich szkół (placówek oświatowo-wychowawczych) zorganizowanych poza tą placówką, o ile nie ma przeciwwskazań lekarskich i wychowawczych. Opiekę nad dziećmi w drodze do szkół (placówek oświatowo-wychowawczych) sprawują wychowawcy lub pracownicy służby zdrowia, zgodnie z ustaleniami regulaminu wewnętrznego (§ 16).

2. W przypadkach uzasadnionych potrzeb społecznych do szkoły w placówce mogą uczęszczać uczniowie nie będący jej pacjentami.

§ 7. Orientacyjne normy liczby uczniów (wychowanków) w oddziałach i zespołach szkolnych oraz grupach wychowawczych określa tabela orientacyjnych norm uczniów (wychowanków) stanowiąca załącznik do niniejszego załącznika.

§  8.

1. W ramach szkoły (filii) mogą być organizowane oddziały szkolne i zespoły szkolne. Zespoły szkolne organizuje się w przypadku, gdy nie ma odpowiedniej liczby uczniów pozwalającej na organizowanie oddziałów szkolnych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się organizowanie zespołów szkolnych, w skład których wchodzić będą uczniowie z różnych szkół. Zespoły takie określa się mianem "zespołów mieszanych".

2. W każdej szkole (filii), o ile będzie zachodziła taka potrzeba, mogą być organizowane odrębne oddziały (zespoły) szkolne dla uczniów z normalnym rozwojem intelektualnym oraz dla uczniów umysłowo upośledzonych w stopniu lekkim lub umiarkowanym czy znacznym (dzieci te zaliczyć należy do grupy dzieci o ciężkich upośledzeniach - jak w piątej pozycji załącznika, o którym mowa w § 7).

§  9.

1. Na każdy zespół szkolny należy przeznaczyć w stosunku tygodniowym (łącznie z zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi i korekcyjno-kompensacyjnymi):

1) do 30 godzin, jeżeli składa się on wyłącznie z uczniów klas I-IV,

2) do 36 godzin, jeżeli zespół ten stanowią uczniowie tylko klas starszych (V-VIII), albo klas starszych i młodszych albo szkoły ponadpodstawowej.

2. Dyrektor ośrodka (szkoły) w porozumieniu z dyrektorem placówki określi dla poszczególnych klas i zespołów szkolnych odpowiednią liczbę godzin nauki w tygodniu, uwzględniając postanowienia ust. 1 oraz § 11, przy czym ogólna liczba godzin nauki dla ucznia nie może być większa niż określa to plan nauczania dla jego klasy w szkole podstawowej.

3. Tygodniową liczbę godzin zajęć przypadającą na oddział przedszkolny określa statut przedszkola specjalnego (wynosi ona od 15 do 30).

§  10.

1. W zespole pozalekcyjnym grupę wychowawczą stanowi określona w załączniku do instrukcji liczba dzieci powierzonej stałej opiece jednego wychowawcy - lub - w sytuacjach określonych regulaminem wewnętrznym, o którym mowa w § 16 - liczba podwojona pod opieką dwóch wychowawców.

2. Liczba zorganizowanych w placówce grup wychowawczych wynikać powinna z rzeczywistych potrzeb, przy uwzględnieniu norm określonych w załączniku, o którym mowa w § 7.

3. W godzinach przeznaczonych na terapię leczniczą, usprawnianie rehabilitacyjne lub zabiegi lecznicze i pielęgnacyjne oraz w godzinach przeznaczonych na zajęcia szkolne, opiekę wychowawczą zapewnić należy tylko tym dzieciom, które nie zostały objęte innym rodzajem zajęć (zatrudnienie wychowawców w tym czasie należy ograniczyć do niezbędnego minimum). Podobnie do niezbędnego minimum należy ograniczyć zatrudnienie wychowawców w godz. 6.00-8.00 oraz 20.00-22.00. Organizację ewentualnej opieki nocnej regulują odrębne przepisy.

§  11.

1. Przedszkole i szkoła w placówce realizują programy i plany nauczania przewidziane dla danego typu jednostki oświatowej i poziomu nauczania, z zastosowaniem w razie potrzeby niezbędnych skrótów programowych i eliminowania niektórych haseł programowych, a nawet przedmiotów nauczania oraz zmniejszania wynikającej z planu liczby godzin nauczania. Zmiany te ustala rada pedagogiczna szkoły (przedszkola) na wniosek:

1) nauczycieli przedmiotów, dyrektora ośrodka lub dyrektora szkoły,

2) dyrektora placówki lub upoważnionego przez niego lekarza odnośnie konieczności zmniejszenia tygodniowego wymiaru godzin wynikającego z planu nauczania.

2. Podjęte przez radę pedagogiczną ustalenia, o których mowa w ust. 1, wymagają akceptacji sprawującego bezpośredni nadzór właściwego terenowego organu administracji państwowej.

§ 12. Dla prawidłowego przebiegu procesu uczenia się wskazane jest, aby naukę szkolną, w miarę możliwości, organizować w godzinach przedpołudniowych.

§  13.

1. Dyrektor ośrodka obowiązki swoje wykonuje we współdziałaniu z dyrektorem placówki.

2. Dyrektor placówki może upoważnić jednego z lekarzy jako swego stałego zastępcę do współpracy i współdziałania z dyrektorem, o którym mowa w ust. 1 i podejmowania wspólnie z nim właściwych decyzji odnoszących się do dydaktyczno-wychowawczych spraw organizacyjnych.

§ 14. Opiekę i nadzór nad punktem filialnym przedszkola lub szkoły, działającym na terenie placówki sprawuje, wyznaczony przez właściwy terenowy organ administracji państwowej, dyrektor przedszkola lub szkoły specjalnej tego samego typu, a w przypadku braku takich placówek - dyrektor najbliższego przedszkola lub szkoły innego typu (podstawowej lub ponadpodstawowej).

§  15.

1. Projekt organizacji powołanych w placówce jednostek dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola lub kierownik wychowania) uzgadnia z dyrektorem tej placówki i przedstawia do zatwierdzenia właściwemu terenowemu organowi administracji państwowej. Arkusz ten - stanowiąc podstawę organizacji pracy pedagogicznej na dany rok szkolny - nie może być zatwierdzony bez podpisu dyrektora placówki, który przez to potwierdza, jaka liczba dzieci powinna być objęta opieką pedagogiczną.

2. Dyrektor placówki zapewnia warunki dla możliwie pełnej realizacji zadań organizacyjnych i dydaktyczno-wychowawczych ujętych w projekcie organizacji, o którym mowa w ust. 1.

§  16.

1. Dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownik wychowania) przy udziale dyrektora placówki lub upoważnionej przez niego osoby (osób) oraz rady pedagogicznej ustala wewnętrzny regulamin szczegółowego zakresu zadań dydaktyczno-wychowawczych w tej placówce.

2. Regulamin ten powinien określić w szczególności:

1) zasady organizacji pracy dydaktyczno-wychowawczej uwzględniającej rodzaj placówki, wiek dzieci, rodzaje ich schorzeń i możliwości lokalowe tej placówki oraz sytuację i okoliczności warunkujące bezpośrednią pomoc właściwego personelu służby zdrowia w organizowaniu zajęć pedagogicznych (np. w grupie lub oddziale szkolnym jest okresowo ponadnormatywna liczba dzieci o dużej rozpiętości wieku: od 2 do 6 lat, 7 do 12 lat i więcej, przy czym mają one zróżnicowany poziom rozwoju umysłowego, w szczególności - obok normy - upośledzenie umysłowe, a także zachodzą inne okoliczności wpływające dodatkowo na duże utrudnienie skutecznego oddziaływania pedagogicznego),

2) zadania pracowników pedagogicznych wynikające z potrzeb leczniczych i rehabilitacyjnych,

3) formy współpracy i współdziałania pracowników pedagogicznych z pracownikami służby zdrowia, z uwzględnieniem specyficznych potrzeb placówki,

4) właściwą dla danego typu placówki organizację pracy dzieci, przede wszystkim w zakresie:

a) warunków i czasu pracy poszczególnych form wychowania i kształcenia,

b) przepisów porządkowych regulujących tryb życia dzieci w placówce,

c) uprawnień i obowiązków uczniów,

d) wzajemnych stosunków między uczniami oraz między uczniami a personelem,

e) nagród i kar.

3. Regulamin, określony w ust. 2, podlega zatwierdzeniu przez właściwe terenowe organy administracji państwowej sprawujące nadzór nad działalnością pedagogiczną oraz nad działalnością medyczną w placówce.

§  17.

1. O zamiarze wypisania ucznia do domu ordynator oddziału leczniczego powiadamia dyrektora ośrodka (szkoły), który przygotowuje odpowiednią dokumentację i z chwilą dokonania wypisu ucznia z placówki przesyła je macierzystej szkole (przedszkolu).

2. W miarę potrzeby, jeżeli wypisane dziecko w dalszym ciągu wymaga indywidualnej i zwiększonej opieki pedagogicznej, pomocy materialnej lub innej, dyrektor placówki, albo - w jego imieniu - dyrektor ośrodka (szkoły) zobowiązany jest wystąpić z wnioskiem do odpowiednich instytucji właściwych ze względu na stałe miejsce zamieszkania dziecka.

3. W przypadkach uzasadnionych racjami pedagogicznymi dyrektorowi ośrodka (szkoły) przysługuje prawo wnioskowania do dyrektora placówki lub ordynatora oddziału leczniczego o dalsze pozostawienie na oddziale leczniczym dziecka, co do którego podjęto decyzje o wypisaniu. Może on ponadto zabiegać o przedterminowe wypisanie wychowanka w okolicznościach szczególnie go obciążających (deprawowanie pozostałych dzieci lub zagrażanie ich bezpieczeństwu).

III.

Pracownicy

§  18.

1. Dla realizacji zadań podejmowanych przez jednostki, o których mowa w § 2 ust. 1, właściwy terenowy organ administracji państwowej, zatrudnia - na zasadach określonych odrębnymi przepisami - pracowników pedagogicznych, w tym w miarę potrzeb także psychologów i pedagogów.

2. Normy oraz zasady zatrudnienia kadry kierowniczej określają odrębne przepisy, z uwzględnieniem postanowień § 4, ust. 1.2.6.

§  19.

1. Prawa i obowiązki pracowników pedagogicznych określa ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 3, poz. 19 z późniejszymi zmianami) oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy.

2. Ponadto do pracowników pedagogicznych mają odpowiednie zastosowanie statuty placówek kształcenia specjalnego (Dz. Urz. MOiW Nr 4, poz. 26 z 1984 r.).

§  20.

1. Do obowiązków zatrudnionej na terenie placówki kadry kierowniczej należy m. in.: koordynacja całokształtu zadań dydaktyczno-wychowawczych ze wskazaniami leczniczymi oraz prowadzenie zajęć lekcyjnych lub wychowawczych z grupami wychowanków w wymiarze godzin określonych odrębnymi przepisami.

2. Do obowiązków dyrektora ośrodka (szkoły, przedszkola) należy:

1) opracowywanie planów wychowania i kształcenia oraz określenia form pracy pedagogicznej, właściwych dla danego typu placówki,

2) opracowywanie (przy współudziale nauczycieli i wychowawców) ramowego rozkładu zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży dostosowanego do organizacji pracy danej placówki, wymagań zdrowotnych i rehabilitacyjnych,

3) inicjowanie szkolenia i doskonalenia personelu pedagogicznego w ramach pracy rady pedagogicznej i działalności związkowej, przede wszystkim w dziedzinie rehabilitacji, a zwłaszcza terapii zajęciowej i psychoterapii,

4) inicjowanie instruktażu pedagogicznego dla średniego i niższego personelu służby zdrowia w zakresie zagadnień wychowawczych występujących w szczególności na terenie danej placówki,

5) ustalanie z dyrektorem placówki kierunków współpracy i współdziałania personelu pedagogicznego z personelem służby zdrowia, zapewniających wychowankom możliwie najlepsze warunki wychowania i kształcenia oraz inicjowanie w tym celu wspólnych narad,

6) organizowanie pomocy dzieciom z odchyleniami i zaburzeniami oraz mającym trudności w nauce i sprawiającym trudności wychowawcze,

7) przedstawianie dyrektorowi placówki wniosków odnośnie właściwego wykorzystywania pomieszczeń i terenów dla celów dydaktyczno-wychowawczych oraz zaopatrzenia działających na jej terenie jednostek w odpowiedni sprzęt, urządzenia, pomoce dydaktyczne i techniczne środki do zajęć lekcyjnych, świetlicowych i innych.

§  21.

1. Kierownik wychowania podlega dyrektorowi ośrodka (osobie koordynującej, określonej w § 4 ust. 1) i przed nim odpowiada za całokształt działalności wychowawczej.

2. Do zadań kierownika wychowania w szczególności należy:

1) opracowywanie i uzgadnianie z ordynatorami oddziałów leczniczych rocznych planów pracy wychowawczej zespołu pozalekcyjnego,

2) nadzorowanie pracy wychowawców, hospitowanie i omawianie zajęć wychowawczych oraz udzielanie im niezbędnego instruktażu ogólnego, w szczególności w zakresie doboru metod postępowania z dziećmi i młodzieżą wspomagających proces leczenia i usprawniania,

3) pomoc w prowadzeniu przez wychowawców odpowiednich arkuszy obserwacyjnych powierzonych ich opiece dzieci,

4) roztaczanie szczególnej opieki nad dziećmi sprawiającymi poważne trudności wychowawcze,

5) współdziałanie w zorganizowaniu lub organizowanie dni odwiedzin dzieci przez rodziców,

6) nawiązywanie kontaktów z rodzicami (drogą korespondencyjną i osobistych rozmów w czasie odwiedzin dzieci) ze szczególnym uwzględnieniem rodziców (opiekunów) dzieci sprawiających trudności wychowawcze; podejmowane w tym zakresie działania przez wychowawców wymagają uzgodnień z ordynatorem oddziału leczniczego lub lekarzem występującym w jego imieniu.

§  22.

1. Szczegółowe i specyficzne zadania oraz obowiązki nauczycieli i wychowawców w danej placówce określi regulamin wewnętrzny, o którym mowa w § 16.

2. Specyfika pracy dydaktyczno-wychowawczej w placówce dla dzieci chorych i z uszkodzeniami narządów ruchu (kalekich) wymaga od nauczycieli i wychowawców:

1) ogólnej znajomości stanu zdrowia, stanu psychicznego i sytuacji socjalnej każdego ucznia,

2) znajomości ogólnych zasad leczenia i usprawniania w placówce oraz szczegółowych zasad pracy rewalidacyjnej (rehabilitacyjnej),

3) ustalania i realizacji indywidualnych programów pracy dydaktyczno-wychowawczej w oparciu o znajomość osobowości każdego ucznia, jego zainteresowań i skłonności, aktualnego stanu zdrowia i możliwości wysiłkowych,

4) współdziałania z personelem służby zdrowia w wyrabianiu u wychowanków czynnej postawy wobec procesu leczenia oraz w sytuacjach, które tego wymagają, współuczestniczenia w niesieniu pomocy dzieciom w zakresie ich higieny osobistej, a także innych czynności, jeżeli dzieci te nie są zdolne do samoobsługi,

5) współdziałania, w porozumieniu z ordynatorem oddziału leczniczego, psychologiem i pracownikiem socjalnym placówki oraz rodzicami (opiekunami) wychowanków, w przygotowaniu ich powrotu do własnego środowiska i macierzystej szkoły,

6) współdziałania z pracownikami służby zdrowia we wdrażaniu wychowanków do przestrzegania bezpieczeństwa, czystości i higieny, ładu i porządku w salach i innych pomieszczeniach oraz do poszanowania inwentarza i materiałów przeznaczonych do bezpośredniego użytkowania dzieciom.

§  23.

1. Do kierowania pracą wychowawczą w poszczególnych pracach (zespołach szkolnych) dyrektor szkoły wyznacza spośród nauczycieli wychowawców klas i zespołów szkolnych.

2. Obowiązki wychowawców klasy (zespołu szkolnego) określają odrębne przepisy, a ponadto do jego zadań należy:

1) bieżąca konsultacja z lekarzem oddziałowym, pielęgniarką oddziałową, pracownikiem socjalnym, psychologiem i pedagogiem mająca na celu szybkie i możliwie dokładne rozpoznanie rozwoju psychofizycznego powierzonych mu wychowanków, a także poznanie stanu zdrowia każdego z nich oraz warunków ich życia na oddziale leczniczym i w domu rodzinnym,

2) współdziałania z innymi nauczycielami danej klasy i wychowawcami zespołu pozalekcyjnego oraz ze średnim personelem medycznym w zakresie kompleksowego i zgodnego oddziaływania na danych uczniów (wychowanków),

3) wypełnianie innych zadań wynikających z potrzeb i specyfiki szkoły (przedszkola) w placówce, w szczególności określonych w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w § 16.

§  24.

1. Ogólne zadania nauczycieli psychologów i nauczycieli pedagogów określają odrębne przepisy.

2. Do specjalnych zadań psychologów związanych z rodzajem placówki należy:

1) psychologiczne ukierunkowanie podejmowanych działań w procesie dydaktyczno-wychowawczym, mającym na celu jak najpełniejszą rewalidację (rehabilitację) dzieci,

2) prowadzenie badań psychologicznych dzieci w celu ustalenia poziomu rozwoju umysłowego oraz wpływu choroby lub upośledzenia na stan psychiczny wychowanków,

3) prowadzenie zajęć psycho-pedagogicznych (indywidualnych i zespołowych) bezpośrednio z dziećmi (np. zajęcia terapeutyczne, zajęcia wychowawcze itp.),

4) udzielanie pomocy merytorycznej personelowi lekarskiemu, pielęgniarskiemu i pedagogicznemu pracującemu na terenie placówki,

5) poradnictwo psychologiczne dla rodziców (opiekunów) dzieci,

6) współpraca z poradnią wychowawczo-zawodową (szczebla rejonowego lub wojewódzkiego), w szczególności właściwą ze względu na miejsce zamieszkania wychowanka, w zakresie pośrednictwa wychowawczo-zawodowego.

3. Do specjalnych zadań pedagoga związanych z rodzajem placówki należy:

1) rozpoznawanie sytuacji rodzinnej i zdrowotnej dziecka,

2) rozpoznawanie sytuacji dziecka w grupie rówieśniczej, na oddziale leczniczym i w klasie szkolnej (oddziale przedszkolnym),

3) inspirowanie środowiska rodzinnego oraz macierzystej szkoły ucznia do udzielania mu pomocy w ponownej adaptacji po powrocie do tej szkoły oraz domu rodzinnego,

4) inspirowanie i organizowanie w ramach całej placówki niezbędnych form działalności rewalidacyjnej uczniów,

5) podejmowanie innych specyficznych zadań określonych w regulaminie wewnętrznym, o których mowa w § 16,

6) współpraca z personelem służby zdrowia w opracowywaniu i realizacji planów wychowawczych w stosunku do poszczególnych dzieci oraz zespołów dziecięcych.

§  25.

1. Pracownicy pedagogiczni, o których mowa w § 18 ust. 1, mają prawo (niezależnie od uprawnień wynikających z ustawy Karta Nauczyciela) do korzystania z opieki lekarza zakładowego w placówce, na terenie której pracują. Ponadto mają oni prawo korzystać na tych samych zasadach, co inni pracownicy tej placówki, z niektórych jej świadczeń socjalno-bytowych (np. wyżywienia, dowożenia do pracy, świetlicy, żłobka itp.).

2. Wychowawcy pracującemu w zespole pozalekcyjnym przysługują dni wolne od pracy określone w miesięcznym planie pozalekcyjnych zajęć wychowawczych z uwzględnieniem zasad wynikających z odrębnych przepisów.

3. Wychowawca zespołu pozalekcyjnego wykorzystuje urlop wypoczynkowy zgodnie z planem urlopów, z tym, że w miarę możliwości powinien mieć zapewniony urlop w okresie od maja do dnia 30 września w wymiarze nie mniejszym niż 4 tygodnie, a pozostałe dwa tygodnie w innych miesiącach.

4. Plan urlopów wypoczynkowych wychowawców ustala dyrektor ośrodka (dyrektor koordynujący, o którym mowa w § 4 ust. 1) i kierownik wychowania w porozumieniu z radą pedagogiczną i w uzgodnieniu z dyrektorem placówki.

5. Nauczyciele przedszkola korzystają z przysługującego im urlopu wypoczynkowego w miarę możliwości w jednym terminie na zasadach określonych w ust. 3 i 4. Jeżeli wszyscy nauczyciele przedszkola jednocześnie korzystają z urlopu wypoczynkowego, to na ten czas zawiesza się pracę przedszkola.

IV.

Rada pedagogiczna

§  26.

1. Rada pedagogiczna jest stałym kolegialnym organem wewnętrznym działającym w placówce jednostek powołanym do rozpatrywania, oceniania i rozstrzygania spraw dotyczących wychowania, nauczania i spraw związanych z gospodarką tych jednostek oraz opiniowania działalności administracyjno-gospodarczej wynikającej z zasad ich funkcjonowania. Ponadto rada pedagogiczna ośrodka:

1) opracowuje wewnętrzny regulamin swojej działalności, w którym określa specyficzne zadania i formy pracy wynikające z potrzeb i warunków placówki, a także warunków i potrzeb działających w niej jednostek,

2) ustala zasady pogłębiania współpracy nauczycieli z wychowawcami, jak również współpracy pracowników pedagogicznych z pracownikami służby zdrowia oraz rodzicami (opiekunami) wychowanków,

3) analizuje warunki życia i pracy wychowanków, uchwala wnioski w sprawie ewentualnej pomocy materialnej, opieki wychowawczej i dydaktycznej nad poszczególnymi wychowankami, oddziałami, grupami wychowawczymi i działającymi na terenie placówki organizacjami uczniowskimi.

2. W skład redy pedagogicznej wchodzą:

1) dyrektor ośrodka (dyrektor koordynujący, o którym mowa w § 4 ust. 1) - jako przewodniczący,

2) wszyscy pracownicy pedagogiczni jednostek funkcjonujących na terenie placówki - jako członkowie.

3. Szczegółową organizację, zakres działania i czynności rady pedagogicznej określają odrębne przepisy.

§  27.

1. W posiedzeniach rady pedagogicznej, a w miarę potrzeb i jej komisji, powinien uczestniczyć dyrektor placówki lub stały jego przedstawiciel (przedstawiciele) i wówczas (w czasie posiedzenia) posiada (posiadają) on (oni) uprawnienia członka (członków) rady pedagogicznej.

2. W posiedzeniach rady pedagogicznej mogą również uczestniczyć (z głosem doradczym) na zaproszenie przewodniczącego rady pedagogicznej, zainteresowani lekarze, pielęgniarki i inni pracownicy służby zdrowia.

V.

Współpraca i współdziałanie pracowników służby zdrowia i pracowników pedagogicznych

§  28.

1. W opiece nad dziećmi, w ich leczeniu, rehabilitacji, kształceniu i wychowaniu konieczna jest współpraca i współdziałanie między pracownikami służby zdrowia i pracownikami pedagogicznymi.

2. Dla realizacji zadań określonych w § 1, właściwy terenowy organ administracji państwowej zapewni odpowiednio kwalifikowaną kadrę pedagogiczną, stały instruktaż, pomoc pedagogiczna oraz nadzór i kontrolę nad jej działalnością.

3. Dyrektor placówki zapewni odpowiednią do potrzeb liczbę pracowników administracyjnych i obsługowych, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania zorganizowanych w jego placówce jednostek.

§  29.

1. Dyrektor placówki może występować z uzasadnionym wnioskiem:

1) o zatrudnienie wskazanych osób na kierownicze lub inne stanowiska pedagogiczne, wymagające odpowiednich kwalifikacji, z uwzględnieniem wymogów statutowych,

2) o wyróżnienie lub ukaranie pracownika pedagogicznego,

3) o zmianę stosunku pracy z pracownikiem pedagogicznym.

2. Warunki wymienione w ust. 1 - zgodnie z zakresem swojego działania - rozpatruje i podejmuje odpowiednie rozstrzygnięcia dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola) albo właściwy terenowy organ administracji państwowej po zapoznaniu się z opinią dyrektora ośrodka (szkoły, przedszkola).

§  30.

1. Dla zapewnienia sprawnej organizacji pracy pracowników pedagogicznych, przewodniczący rady pedagogicznej lub upoważniony przez niego członek jako jego stały przedstawiciel, wchodzi w skład rady placówki i na posiedzeniach tej rady przedstawia potrzeby swoich jednostek oraz inne problemy istotne dla prawidłowego przebiegu pracy dydaktyczno-wychowawczej.

2. Dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownik wychowania) w ograniczonym zakresie - na miarę stworzonych mu warunków - odpowiada przed dyrektorem placówki za stronę organizacyjną związaną z wykorzystaniem pomieszczeń, czasu i powiązań procesu dydaktyczno-wychowawczego z procesem leczniczym i usprawniającym. Natomiast za proces dydaktyczno-wychowawczy odpowiada on przed właściwym terenowym organem administracji państwowej.

3. Dyrektor ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownik wychowania) może występować do dyrektora placówki z uzasadnionym wnioskiem dotyczącym:

1) podejmowania nowych form współpracy i współdziałania personelu pedagogicznego z personelem służby zdrowia,

2) dokształcania personelu pedagogicznego w zakresie spraw leczniczych oraz personelu lekarsko-pielęgniarskiego w zakresie spraw dydaktyczno-wychowawczych,

3) nagradzania i upominania pracowników służby zdrowia pracujących bezpośrednio z dziećmi.

§  31.

1. Dyrektor placówki wspólnie z dyrektorem ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownikiem wychowania) troszczy się o właściwy poziom pracy wychowawczej i dobrą atmosferę wśród ogółu pracowników oraz rozwijają skuteczne formy współpracy i współdziałania pracowników pedagogicznych i służby zdrowia, której celem jest jak najlepsze zaspokajanie psychofizycznych potrzeb dzieci.

2. Personel służby zdrowia powinien ściśle współpracować z personelem pedagogicznym w zakresie:

1) poznawania potrzeb dzieci,

2) stwarzania warunków dla ich maksymalnego rozwoju,

3) utrzymywania kontaktów ze środowiskiem społecznym spoza placówki.

3. Dla umożliwienia pełnego i szybkiego poznania przez pedagogów dzieci oddanych pod ich opiekę, właściwy lekarz i psycholog udzielają nauczycielom i wychowawcom niezbędnych informacji o stanie zdrowia każdego dziecka.

§ 32. Szczególnie ważnymi zadaniami w zakresie współpracy, o której mowa w § 31, są:

1) udzielanie przyjmowanym do placówki dzieciom pomocy w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych na terenie oddziału leczniczego i całej placówki,

2) wzajemna wymiana doświadczeń i spostrzeżeń,

3) ustalanie tematyki i terminarza zebrań mających na celu uaktualnienie wiedzy niezbędnej do prawidłowego i skutecznego wykonywania wspólnych zadań,

4) wspólne organizowanie uroczystych imprez z okazji świąt państwowych,

5) wspólne organizowanie życia grupy wychowawczej, klasy, dekorowanie pomieszczeń, wybór samorządu: grupy, oddziału leczniczego itp.,

6) udział nauczycieli i wychowawców w niektórych wizytach lekarskich oraz (na prawach wzajemności) obserwowanie przez zainteresowany personel medyczny dzieci podczas wybranych zajęć lekcyjnych i zajęć wychowawczych,

7) współorganizowanie wycieczek krajoznawczych, wyjazdów do teatru, kina itp.

§  33.

1. Personel wychowawczy może uczestniczyć w dowożeniu i odwożeniu dzieci z domu do placówki i z powrotem w dniach, które - ze względu na organizację pracy wychowawczej - są dniami koniecznych przerw w tej pracy.

2. Udział wychowawców i nauczycieli w tych czynnościach odbywa się na zasadach umowy-zlecenia zawieranej między placówką a zainteresowanym nauczycielem (wychowawcą).

VI.

Działalność gospodarczo-finansowa

§  34.

1. W ramach bieżącej działalności gospodarczo-finansowej placówka sukcesywnie zapewnia niezbędne warunki lokalowe i finansowe dla prawidłowego prowadzenia zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.

2. W szczególności obowiązkiem placówki jest zapewnić:

1) niezbędną i o odpowiedniej powierzchni liczbę pomieszczeń do zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz innych pomieszczeń (np. na bibliotekę, kancelarię, pokój /pokoje/ dla kadry kierowniczej, nauczycieli i wychowawców),

2) umeblowanie, urządzenia, sprzęt i pomoce dydaktyczne do potrzeb leczonych dzieci,

3) przeprowadzanie niezbędnych remontów pomieszczeń przeznaczonych na działalność pedagogiczną (wraz z finansowaniem),

4) transport potrzebny dla bieżącej działalności dydaktyczno-wychowawczej,

5) potrzeby w zakresie wszystkich innych spraw administracyjno-gospodarczych, w tym także zapewnienie wychowawcom i nauczycielom odzieży ochronnej, roboczej, sprzętu ochrony osobistej i środków do mycia,

6) zgodnie z obowiązującymi normami w placówce - odpowiednie nakłady inwestycyjne - w przypadku gdy zachodzi konieczność budowy obiektów szkolnych, sportowych i innych niezbędnych do prowadzenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych i rekreacyjno-sportowych,

7) odpowiednie środki na wydatki rzeczowe niezbędne dla bieżącej pracy dydaktyczno-wychowawczej, w tym na:

a) podręczniki szkolne i książki do biblioteki stanowiące lekturę szkolną i służące uczniom, nauczycielom oraz wychowawcom,

b) sprzęt audiowizualny,

c) materiały i przybory do pozalekcyjnych zajęć wychowawczych, na zeszyty i inne przybory szkolne oraz na materiały biurowe potrzebne do prowadzenia kancelarii,

8) sukcesywnie i w miarę możliwości - w porozumieniu z właściwym terenowym organem administracji państwowej - pracownikom pedagogicznym mieszkania na równi z pracownikami służby zdrowia.

§  35.

1. Wydatki osobowe (i pochodne) związanie z zatrudnieniem pracowników pedagogicznych prowadzących działalność dydaktyczno-wychowawczą na terenie placówki pokrywane są z budżetu właściwego terenowego organu administracji państwowej. Wydatki osobowe wynikające z postanowień §§ 28 ust. 3 oraz 36 związane z zatrudnieniem personelu administracyjnego i obsługi oraz wydatki rzeczowe, o których mowa w § 34, pokrywane są ze środków resortu zdrowia i opieki społecznej zabezpieczonych w wieloletnich planach finansowych placówki.

2. Na wydatki określone w ust. 1, z wyjątkiem wydatków osobowych nauczycieli i wychowawców, każda placówka w oparciu o przedstawiony przez dyrektora ośrodka (szkoły, przedszkola, kierownika wychowania) preliminarz, przewiduje w swoich budżetach odpowiednie środki finansowe.

3. Ponoszenie kosztów związanych z dowożeniem dzieci do odpowiednich jednostek wychowania i kształcenia będących poza placówką należy do obowiązków tej placówki.

§  36.

1. Placówka prowadzi sprawy kancelaryjne istniejących na jej terenie jednostek. Do zakresu obowiązków szkoły (przedszkola) należy prowadzenie ewidencji uczniów (wychowanków), ich akt z niezbędną dokumentacja pedagogiczną i psychologiczną, wynikającą z rodzaju i charakteru placówki.

2. Na wniosek placówki kuratorium oświaty i wychowania może wyrazić zgodę na finansowanie kosztów osobowych prowadzenia sekretariatu szkoły oraz innych wydatków związanych z działalnością.

3. Decyzje kuratorium oświaty i wychowania wymienione w ust. 2 powinny być realizowane w ramach zatwierdzonych etatów i środków na wynagrodzenia osobowe w "dziale oświata i wychowanie".

______

^*) można zorganizować szkołę mając dwa oddziały (zespoły) szkolne i jeden przedszkolny.

Załącznik 

Orientacyjne normy uczniów (wychowanków) w oddziałach, w grupach wychowawczych zespołu pozalekcyjnego i w zespołach szkolnych a)

	Rodzaj placówki	Liczba uczniów (wychowanków) w oddziale (grupie wychowawczej)			Liczba uczniów w zespole szkolnym (grupie wychowawczej)
		przedszkola	szkoły podstawowej	szkoły ponadpodstawowej	szkoły podstawowej	szkoły ponadpodstawowej	mieszanym
1.	Placówka dla dzieci chorych - leżących b)	10-12	12-14	14-16	8-12	8-10	8-10
2.	Placówka dla dzieci chorych - chodzących b)	12-15	15-20	18-24	10-13	10-12	9-12
3.	Placówka leczniczo-zapobiegawcza (prewentorium itp.)	16-22	18-24	20-25	12-14	12-14	10-12
4.	Placówka dla dzieci z uszkodzeniami narządów ruchu (kalekich)	8-10	10-12	12-14	9-11	9-11	9-11
5.	Placówka (oddział - grupy):
	- dla dzieci o ciężkich upośledzeniach fizycznych lub psychicznych c)	6-8	8-10	8-10	8-10	8-10	8-10
	- dla młodzieży uzależnionej od środków odurzających i psychotropowych c)	-	8-10	8-10	8-10	8-10	8-10

a) Organizację oddziałów, zespołów szkolnych i grup wychowawczych oprzeć należy na szczegółowej analizie potrzeb placówki, biorąc przy tym pod uwagę typ tej placówki, rodzaj i stopień schorzenia (upośledzenia fizycznego lub psychicznego), wiek wychowanków i warunki lokalowe oraz liczbę łóżek.

Wiek dzieci w poszczególnych grupach może być zbliżony lub różny w zależności od organizacji oddziałów leczniczych oraz rodzaju zajęć wychowawczych i opiekuńczych.

Ponadto w wewnętrznym regulaminie, o którym mowa w § 16, należy przewidzieć rodzaje zajęć wychowawczych, w czasie których można łączyć dwie lub więcej grup pod opieką jednego wychowawcy, ustalając jednocześnie określony udział w tych zajęciach młodzieży starszej, a także pielęgniarek.

Zespół szkolny jest odpowiednikiem klasy łączonej składającej się z uczniów dwóch lub więcej klas, niekoniecznie sąsiednich.

b) Dzieci, których stan zdrowia i stosowane metody leczenia wymagają stałego lub częstego (w ciągu dnia) leżenia w łóżku, uznać należy jako dzieci leżące. Natomiast dzieci, u których proces leczenia nie warunkuje konieczności takiego leżenia, zaliczyć należy do grupy dzieci chodzących. Jeżeli jednak w klasie (grupie) jest przynajmniej połowa dzieci leżących, to dla celów organizacyjnych wszystkie je uznać należy jako leżące.

c) W przypadku szczególnie ciężkich upośledzeń (w tym w szczególności sprzężonych) grupa wychowawcza może być odpowiednio zmniejszona nawet do 4 wychowanków.