Określenie szczegółowych zasad postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, rozliczanie składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy i świadczeń z ubezpieczenia społecznego, opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy oraz wydawanie legitymacji ubezpieczeniowych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1995.6.21

Akt utracił moc

Wersja od: 20 sierpnia 1997 r.

INSTRUKCJA NR 4

Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 8 maja 1995 r.

określająca szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, rozliczania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy i świadczeń z ubezpieczenia społecznego, opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy oraz wydawania legitymacji ubezpieczeniowych

Na podstawie:

- art. 22 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 110, poz. 474 i z 1995 r. Nr 4, poz. 17),

- § 53 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330, z 1994 r. Nr 25, poz. 86 oraz Nr 140, poz. 769),

ustala się, co następuje.

Rozdział  I

Postanowienia ogólne

§ 1. Instrukcja określa szczegółowe zasady postępowania w sprawach:

1) zgłaszania do ubezpieczenia społecznego,

2) ustalania obowiązku ubezpieczenia społecznego,

3) deklarowania dochodu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy,

4) opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy,

5) zwalniania z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy,

6) wydawania legitymacji ubezpieczeniowych i dokonywania w nich wpisów,

7) kontynuowania ubezpieczenia społecznego,

oraz wzory druków zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego osób prowadzących działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących.

§ 2. Użyte w instrukcji określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 110, poz. 474 i z 1995 r. Nr 4, poz. 17),

2) działalność - działalność gospodarczą prowadzoną na podstawie ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149, Nr 34, poz. 198, Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 31, poz. 128, Nr 41, poz. 179, Nr 73, poz. 321, Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457 i Nr 107, poz. 406, z 1993 r. Nr 28, poz. 127, Nr 47, poz. 212, Nr 134, poz. 646 i z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 127, poz. 627) lub uprawnień określonych w przepisach szczególnych,

3) ubezpieczenie - ubezpieczenie społeczne określone ustawą,

4) ubezpieczony - osobę prowadzącą działalność i osobę współpracującą, podlegające ubezpieczeniu określonemu ustawą,

5) składki - składki na ubezpieczenie oraz na Fundusz Pracy określone ustawą z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 1),

6) oddział ZUS - oddział lub inspektorat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności,

7) przeciętne wynagrodzenie - przeciętne wynagrodzenie miesięczne z poprzedniego kwartału, ogłaszane dla celów emerytalnych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.

Rozdział  II

Zgłaszanie do ubezpieczenia

§  3.

1. Osoba prowadząca działalność zgłasza się sama do ubezpieczenia w ciągu 10 dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności, z zastrzeżeniem ust. 11.

2. Zgłoszenia do ubezpieczenia dokonuje się w oddziale ZUS, na formularzu ZUS S-51 "Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego osoby prowadzącej działalność", stanowiącym załącznik nr 1.

3. Wypełniając zgłoszenie do ubezpieczenia osoba prowadząca działalność wpisuje w:

1) 1 rubryce "statystyczny numer identyfikacyjny" - podać numer nadany przez wojewódzki urząd statystyczny w systemie identyfikacji podmiotów gospodarki narodowej REGON,

2) rubryce "Rodzaj działalności wg EKD" - numer podstawowego rodzaju działalności według Europejskiej Klasyfikacji Działalności wpisany w zaświadczeniu wojewódzkiego urzędu statystycznego o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego, o którym mowa w pkt 1,

3) rubryce "PESEL" - numer ewidencyjny nadany w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, wpisany w dowodzie osobistym,

4) rubryce 3 - dzień, miesiąc, rok i miejsce urodzenia,

5) rubryce 4 - kod pocztowy, miejscowość, nazwę ulicy, numer domu i numer mieszkania,

6) rubryce 5:

- rodzaj prowadzonej działalności zgodnie z posiadanym uprawnieniem.

Jeżeli w uprawnieniu podanych jest kilka rodzajów działalności osoba prowadząca działalność wpisuje ten rodzaj działalności, który wybrała dla ubezpieczenia,

- rodzaj posiadanego uprawnienia na prowadzenie działalności.

Osoba posiadająca kilka uprawnień na prowadzenie działalności wpisuje uprawnienie na prowadzenie tej działalności, którą wybrała dla ubezpieczenia,

- dzień, miesiąc i rok wydania uprawnienia na prowadzenie działalności,

- nazwę podmiotu, który wydał uprawnienie na prowadzenie działalności,

7) rubryce 6 - kod pocztowy, miejscowość, nazwę ulicy, numer domu i numer mieszkania miejsca prowadzenia działalności podanego w uprawnieniu na prowadzenie działalności,

8) rubryce 7 - dzień, miesiąc i rok faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności.

4. Rubrykę 8 zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność, które wnioskują o uprawnienie członków rodziny, wymienionych w § 34, do świadczeń leczniczych.

5. W punkcie 9 zgłoszenia do ubezpieczenia - o wydanie legitymacji ubezpieczeniowej wnioskują te osoby prowadzące działalność:

- którym wcześniej nie była wydawana legitymacja ubezpieczeniowa z tytułu prowadzenia działalności,

- które zgubiły wcześniej wydaną legitymację ubezpieczeniową z tytułu prowadzenia działalności.

6. Punkt 10 zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność, które mają ustalone prawo do emerytury lub renty wpisując numer emerytury lub renty oraz nazwę organu, który je przyznał, a także podając czy wnoszą (od kiedy) lub nie wnoszą o objęcie ubezpieczeniem poprzez wykreślenie niepotrzebnej części zdania.

7. Punkt 11 a zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność będące równocześnie pracownikami, podając:

- wymiar czasu pracy, w którym jest wykonywana praca na podstawie umowy o pracę,

- dane zakładu pracy, z którym zawarta jest umowa o pracę.

Jeżeli umowy o pracę zawarte są z więcej niż jednym zakładem pracy, wpisuje się dane wszystkich zakładów oraz łączny wymiar czasu pracy, w którym jest wykonywana praca w tych wszystkich zakładach.

Jeżeli z tym samym zakładem pracy zawarta jest umowa o pracę i umowa agencyjna lub umowa zlecenia, ustalając wymiar czasu pracy dla ustalenia obowiązku ubezpieczenia, sumuje się wymiar czasu, w którym wykonywana jest praca na podstawie umowy o pracę i umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia wymiar czasu pracy nie został określony ustala się go w oparciu o dochód z tytułu wykonywania tej umowy, przyjmując, że dochód w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia odpowiada pełnemu wymiarowi czasu pracy.

Przykład:

Osoba rozpoczęła prowadzenie działalności od 1 marca 1995 r. Osoba ta zatrudniona jest równocześnie w zakładzie pracy A na podstawie umowy o pracę w wymiarze czasu pracy 1/4 etatu. Z zakładem tym na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1995 r. ma zawartą dodatkowo umowę zlecenia. W umowie tej nie został określony wymiar czasu pracy. Dochód z tytułu wykonywania umowy wynosi 130 zł.

Najniższe wynagrodzenie w marcu 1995 r. wynosiło 260 zł. Należy więc uznać, że umowa zlecenia wykonywana jest w 1/2 wymiaru czasu pracy. Łączny wymiar czasu pracy należy podać w zgłoszeniu do ubezpieczenia.

W przypadkach tych osoba prowadząca działalność zobowiązana jest informować oddział ZUS o wymiarze czasu pracy, w którym wykonywana jest umowa agencyjna lub umowa zlecenia oraz o każdej zmianie tego wymiaru.

8. 2 Punkt 11b zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność i będące równocześnie pracownikami przebywającymi na urlopie bezpłatnym.

9. 3 Punkt 11c zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność, które są już objęte innymi przepisami z zakresu ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego (z wyjątkiem ubezpieczenia pracowniczego) wpisując rodzaj ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, tj. m.in. ubezpieczenie społeczne z tytułu:

1) członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,

2) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia lub współpracy przy wykonywaniu tych umów,

3) członkostwa w zespole adwokackim,

4) wykonywania zawodu adwokata indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem,

5) bycia duchownym,

lub zaopatrzenie emerytalne:

6) twórców i ich rodzin,

7) żołnierzy zawodowych lub z tytułu służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.

10. 4 Punkt 11d zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność, które są objęte ubezpieczeniem społecznym rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1993 r. Nr 71, poz. 342, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 124, poz. 585, Nr 136, poz. 636, Nr 155, poz. 771 i z 1997 r. Nr 28, poz. 153) nieprzerwanie co najmniej 1 rok.

11. 5 Punkt 12a zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają cudzoziemcy prowadzący działalność, którzy nie posiadają obywatelstwa polskiego i karty stałego pobytu w Polsce.

12. 6 Punkt 12b zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają cudzoziemcy prowadzący działalność, którzy nie posiadają obywatelstwa polskiego, ale posiadają kartę stałego pobytu w Polsce.

13. 7 Punkt 13 zgłoszenia do ubezpieczenia wypełniają osoby prowadzące działalność, które korzystają z urlopu wychowawczego z tytułu uprzedniego zatrudnienia jako pracownicy.

14. 8 W punkcie 14 zgłoszenia do ubezpieczenia osoby prowadzące działalność podają formę rozliczania się z Urzędem Skarbowym oraz zamieszczają informację o posiadanych rachunkach bankowych.

§  4.

1. Zgłoszenia do ubezpieczenia osoby współpracującej dokonuje osoba prowadząca działalność w ciągu 10 dni od rozpoczęcia wykonywania współpracy, z zastrzeżeniem ust. 10.

2. Zgłoszenia do ubezpieczenia dokonuje się w oddziale ZUS, na formularzu ZUS S-56 "Zgłoszenie do ubezpieczenia osoby współpracującej", stanowiącym załącznik nr 2.

3. Wypełniając zgłoszenie do ubezpieczenia wpisuje się w:

1) 9 rubryce "statystyczny numer identyfikacyjny" podać numer nadany osobie prowadzącej działalność przez wojewódzki urząd statystyczny w systemie identyfikacji podmiotów gospodarki narodowej REGON,

2) rubryce "Rodzaj działalności wg EKD" - numer podstawowego rodzaju działalności według Europejskiej Klasyfikacji Działalności wpisany w zaświadczeniu wojewódzkiego urzędu statystycznego o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego, o którym mowa w pkt 1,

3) rubryce "PESEL" - numer ewidencyjny nadany osobie współpracującej w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, wpisany w dowodzie osobistym,

4) rubryce 2 - kod pocztowy, miejscowość, nazwę ulicy, numer domu i numer mieszkania miejsca prowadzenia działalności podanego w uprawnieniu na prowadzenie działalności, przy prowadzeniu której współpracuje osoba współpracująca,

5) rubryce 3 - rodzaj działalności, przy prowadzeniu której współpracuje osoba współpracująca,

6) rubryce 5 - dzień, miesiąc, rok i miejsce urodzenia,

7) rubryce 6 - kod pocztowy, miejscowość, nazwę ulicy, numer domu i numer mieszkania,

8) rubryce 7 - stopień pokrewieństwa lub powinowactwa łączący osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność,

9) rubryce 8 - dzień, miesiąc i rok faktycznego rozpoczęcia wykonywania współpracy,

10) rubryce 9 - wymiar czasu pracy, w którym wykonywana jest współpraca.

4. Rubryka 10 zgłoszenia do ubezpieczenia powinna być wypełniona, jeżeli wnioskuje się o uprawnienie członków rodziny osoby współpracującej, o których mowa w § 34, do świadczeń leczniczych.

5. Punkt 11 zgłoszenia do ubezpieczenia powinien być wypełniony jeżeli wnioskuje się o wydanie legitymacji ubezpieczeniowej, ponieważ:

- osobie współpracującej wcześniej nie była wydawana legitymacja ubezpieczeniowa z tytułu wykonywania współpracy,

- osoba współpracująca zgubiła wcześniej wydaną legitymację ubezpieczeniową z tytułu wykonywania współpracy.

6. Punkt 12 zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się, jeżeli osoba współpracująca ma ustalone prawo do emerytury lub renty wpisując numer emerytury lub renty oraz nazwę organu, który je przyznał, a także podając czy wnoszą (od kiedy) czy nie wnoszą o objęcie ubezpieczeniem poprzez wykreślenie niepotrzebnej części zdania.

7. Punkt 13a zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca zamierza wykonywać współpracę przez okres krótszy niż 6 miesięcy.

8. Punkt 13b zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca jest równocześnie pracownikiem, podając:

- wymiar czasu pracy, w którym jest wykonywana praca na podstawie umowy o pracę,

- dane zakładu pracy, z którym zawarta jest umowa o pracę.

Jeżeli umowy o pracę zawarte są z więcej niż jednym zakładem pracy, wpisuje się dane wszystkich zakładów oraz łączny wymiar czasu pracy, w którym jest wykonywana praca w tych wszystkich zakładach, stosując odpowiednio zasady podane w § 3 ust. 7.

9. 10 Punkt 13c zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca, będąca równocześnie pracownikiem przebywa na urlopie bezpłatnym.

10. 11 Punkt 13d zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca jest już objęta innymi przepisami z zakresu ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, stosując odpowiednio § 3 ust. 9.

11. 12 Punkt 13e zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca jest objęta ubezpieczeniem społecznym rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

12. 13 Punkt 14a zgłoszenia ubezpieczenia wypełnia cudzoziemiec (osoba współpracująca), który nie posiada obywatelstwa polskiego i karty stałego pobytu.

13. 14 Punkt 14b zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia cudzoziemiec (osoba współpracująca) nie posiadający obywatelstwa polskiego, ale posiadający kartę stałego pobytu w Polsce.

14. 15 Punkt 15 zgłoszenia do ubezpieczenia wypełnia się jeżeli osoba współpracująca korzysta z urlopu wychowawczego.

§ 5. W przypadku gdy osoba podlegająca ubezpieczeniu jako osoba współpracująca rozpocznie prowadzenie działalności, dokonuje w oddziale ZUS zgłoszenia do ubezpieczenia, o którym mowa w § 3.

§ 6. Druki zgłoszeń do ubezpieczenia, o których mowa w § 3 i 4 otrzymuje się w oddziale ZUS.

§  7.

1. Osoba prowadząca działalność zobowiązana jest zawiadomić oddział ZUS na piśmie o:

1) wszelkich zmianach w stosunku do danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczenia, swoim i osoby współpracującej,

2) całkowitym lub czasowym zaprzestaniu prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy,

3) wznowieniu prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy po czasowym ich zaprzestaniu,

w ciągu 10 dni po nastąpieniu tych zmian.

2. Osoba prowadząca działalność zobowiązana jest zawiadomić oddział ZUS o wznowieniu prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy także wówczas, gdy w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, podała przewidywany okres czasowego zaprzestania prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy.

3. Zawiadomienie o całkowitym lub czasowym zaprzestaniu wykonywania współpracy powinna podpisać osoba współpracująca i osoba prowadząca działalność.

§  8.

1. Osoba prowadząca działalność zobowiązana jest złożyć nowe zgłoszenie do ubezpieczenia w przypadku:

1) gdy objęcie ubezpieczeniem następuje na wniosek, a w poprzednim zgłoszeniu do ubezpieczenia osoba prowadząca działalność lub osoba współpracująca nie wnioskowały o objęcie ubezpieczeniem,

2) zmiany miejsca prowadzenia działalności powodującej przejście na teren działania innego oddziału ZUS,

3) zmiany danych wykazywanych w punktach 10 i 11 zgłoszenia do ubezpieczenia osoby prowadzącej działalność oraz w rubrykach 7 i 9 i w punktach 12 i 13 zgłoszenia do ubezpieczenia osoby współpracującej,

4) ponownego rozpoczęcia prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy po uprzednim zawiadomieniu o całkowitym zaprzestaniu prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy.

§ 9. W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nie zgłosi do ubezpieczenia siebie lub osoby współpracującej oddział ZUS dokonuje zgłoszenia do ubezpieczenia z urzędu.

Rozdział  III

Ustalanie obowiązku ubezpieczenia

§  10.

1. Obowiązek ubezpieczenia ustala oddział ZUS na podstawie zgłoszenia do ubezpieczenia.

2. W razie wątpliwości, w celu sprawdzenia informacji podanych w zgłoszeniu do ubezpieczenia, oddział ZUS może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

§  11.

1. Oddział ZUS obejmuje ubezpieczeniem od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. 16 Objęcie ubezpieczeniem, uzależnionym od wniosku osoby prowadzącej działalność lub osoby współpracującej następuje począwszy od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

§ 11a. 17 Osoba, która po 1 stycznia 1997 r. rozpocznie prowadzenie działalności lub podejmie współpracę z osobą prowadzącą działalność, będąca równocześnie rolnikiem lub domownikiem i podlegająca ubezpieczeniu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nieprzerwanie co najmniej 1 rok, ma prawo wyboru ubezpieczenia.

§  12.

1. O podleganiu ubezpieczeniu osoby prowadzącej działalność i osoby współpracującej zawiadamia oddział ZUS przesyłając książeczkę wpłat składek i legitymacje ubezpieczeniowe, z zastrzeżeniem ust. 4.

2. 18 O podleganiu ubezpieczeniu oddział ZUS zawiadamia także te osoby prowadzące działalność lub wykonujące współpracę, które:

- są równocześnie pracownikami zatrudnionymi w mniej niż połowie wymiaru czasu pracy,

- wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia lub współpracę przy wykonywaniu tych umów,

- wykonują pracę nakładczą,

- prowadzą gospodarstwo rolne lub dział specjalny przez okres 1 roku w pełnym zakresie z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przed rozpoczęciem prowadzenia działalności i wnioskują o objęcie ubezpieczeniem,

- pobierają stypendium sportowe,

- opiekują się swoim dzieckiem, które ze względu na stan zdrowia wymaga stałej opieki,

- mają ustalone prawo do emerytury lub renty i wnioskują o objęcie ubezpieczeniem,

- nie posiadają obywatelstwa polskiego ale posiadają kartę stałego pobytu w Polsce i wnioskują o objęcie ubezpieczeniem.

3. W razie, gdy ubezpieczony kwestionuje podleganie ubezpieczeniu oddział ZUS wydaje decyzję.

4. Jeżeli oddział ZUS dokona zgłoszenia do ubezpieczenia z urzędu wydaje decyzję o podleganiu ubezpieczeniu.

§  13.

1. Oddział ZUS wydaje decyzje o niepodleganiu ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy jeżeli ze zgłoszenia do ubezpieczenia lub przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego wynika, że osoby prowadzące działalność lub współpracujące:

1) są pracownikami zatrudnionymi w co najmniej połowie wymiaru czasu pracy,

2) są objęte odrębnymi przepisami z zakresu zaopatrzenia emerytalnego lub ubezpieczenia społecznego, w tym:

- zaopatrzeniem emerytalnym twórców,

- zaopatrzeniem emerytalnym żołnierzy zawodowych lub z tytułu służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej,

- ubezpieczeniem społecznym duchownych,

- ubezpieczeniem społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

- ubezpieczeniem społecznym adwokatów-członków zespołów adwokackich oraz adwokatów wykonujących zawód indywidualnie lub wspólnie z innym adwokatem,

3) mają ustalone prawo do emerytury lub renty i nie wnioskują o objęcie ubezpieczeniem,

4) 19 podlegają ubezpieczeniu rolników przez okres 1 roku w pełnym zakresie z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, przed rozpoczęciem prowadzenia działalności i nie wnioskują o objęcie ubezpieczeniem.

2. Poza przypadkami wymienionymi w ust. 1 oddział ZUS wydaje decyzje o nie podleganiu ubezpieczeniu osoby współpracującej jeżeli:

1) nie ukończyła 16 lat,

2) wykonuje współpracę w wymiarze czasu pracy mniejszym niż połowa wymiaru obowiązującego w danym zawodzie,

3) zamierza wykonywać współpracę przez okres krótszy niż 6 miesięcy.

Rozdział  IV

Deklarowanie dochodu do podstawy wymiaru składek

§ 14. Podstawę wymiaru składek osób prowadzących działalność oraz osób współpracujących stanowi dochód bieżąco zadeklarowany przez osobę prowadzącą działalność, osiągnięty z prowadzonej działalności lub wykonywanej współpracy, z zastrzeżeniem § 15 i 16.

§ 15.

1. Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek za pełny miesiąc za każdego ubezpieczonego nie może być niższy od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 5.

2. Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek każdego ubezpieczonego nie może być niższy od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia także wówczas, gdy ubezpieczony faktycznie osiągnął niższy dochód lub nie osiągnął żadnego dochodu, z zastrzeżeniem ust. 5.

3. Zmiana przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1 następuje od trzeciego miesiąca kalendarzowego każdego kwartału, to jest od marca, czerwca, września i grudnia na okres trzech miesięcy.

4. Oddział ZUS nie zawiadamia indywidualnie osób prowadzących działalność o każdorazowej zmianie przeciętnego wynagrodzenia.

5. Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek może być niższy od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia tylko za miesiąc, w którym nastąpiło rozpoczęcie lub zakończenie prowadzenia działalności albo wykonywania współpracy i była ona prowadzona lub wykonywana tylko przez część miesiąca.

6. 20 Zmniejszenia, o których mowa w ust. 5 dokonuje się dzieląc kwotę odpowiadającą 60% przeciętnego wynagrodzenia przez 30 dni. Tak ustaloną najniższą podstawę wymiaru składek za 1 dzień zaokrągla się do pełnych groszy w górę zgodnie z zasadą matematyczną, tj. jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 groszy lub w dół, jeżeli jest niższa od 0,50 groszy.

Otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, w których działalność lub współpraca nie była wykonywana, a wynik odejmuje się od najniższej podstawy wymiaru składek za pełny miesiąc.

Przykład:

Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek w czerwcu 1997 r. nie mógł być niższy od 604 zł 82 gr.

Działalność w czerwcu nie była wykonywana od dnia 1 czerwca do dnia 13 czerwca, czyli przez 13 dni.

Minimalna podstawa składek za czerwiec 1997 r. wyniesie 342 zł 74 gr, wg wyliczenia:

a) 640 zł 82 gr : 30 dni = 20 zł 16 gr

b) 20 zł 16 gr x 13 dni = 262 zł 08 gr

c) 604 zł 82 gr - 262 zł 08 gr = 342 zł 74 gr.

§  16.

1. Dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek za dany miesiąc może być wyższy od dochodu zadeklarowanego za tego ubezpieczonego w poprzednim miesiącu kalendarzowym nie więcej niż o 50%, z zastrzeżeniem ust. 2.

Przykład:

W styczniu 1995 r. do podstawy wymiaru składek za osobę współpracującą zadeklarowany został dochód w wysokości 329 zł 16 gr. Oznacza to, że w lutym 1995 r. do podstawy wymiaru składek za tę osobę może być zadeklarowany dochód w maksymalnej wysokości 493 zł 74 gr, według wyliczenia:

329 zł 16 gr + (329 zł 16 gr : 2) = 493 zł 74 gr.

2. Jeżeli w poprzednim miesiącu kalendarzowym do podstawy wymiaru składek zadeklarowany był dochód niższy od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia, z przyczyn podanych w § 15 ust. 5, dochód zadeklarowany do podstawy wymiaru składek za dany miesiąc może być wyższy o 50% od 60% przeciętnego wynagrodzenia.

§  17.

1. Osoba prowadząca działalność deklaruje dochód do podstawy wymiaru składek na odwrotnej stronie blankietu książeczki wpłat składek, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Wypełniając odwrotną stronę blankietu książeczki wpłat składek wpisuje się m.in.:

1) miesiąc, za który składki są opłacane.

Jeżeli podać miesiące, których wpłata dotyczy,

2) oddzielnie kwoty:

- dochodu deklarowanego do podstawy wymiaru składek każdego ubezpieczonego,

- składek za każdego ubezpieczonego.

3. Jeżeli opłacanie składek następuje poleceniem przelewu z rachunku bankowego osoba prowadząca działalność zobowiązana jest informować oddział ZUS na piśmie o dochodzie zadeklarowanym do podstawy wymiaru składek każdego ubezpieczonego i o każdej zmianie dochodu.

Rozdział  V

Opłacanie składek

§  18.

1. Osoba prowadząca działalność jest zobowiązana sama obliczać kwotę należnych składek.

2. Składki na ubezpieczenie w wysokości 40% oblicza się od zadeklarowanego dochodu, z zachowaniem zasad podanych w § 15 i 16.

3. Składki na Fundusz Pracy w wysokości 3% oblicza się od dochodu, od którego obliczono składki na ubezpieczenie, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Nie opłaca się składki na Fundusz Pracy za ubezpieczonych:

1) podlegających ubezpieczeniu na wniosek,

2) 21 za których składkę na ubezpieczenie społeczne obliczono od dochodu niższego od najniższego wynagrodzenia.

5. 22 Jeżeli ubezpieczony podlega równocześnie ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik, nie opłaca się składki na Fundusz Pracy, gdy łączna kwota dochodu, od którego obliczono składki na ubezpieczenie społeczne z wszystkich tytułów jest niższa od najniższego wynagrodzenia.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, osoba prowadząca działalność obowiązana jest złożyć oświadczenie o wysokości dochodu, od którego obliczono składki na pracownicze ubezpieczenie społeczne.

§ 19. 23

Kwotę składek zaokrągla się do 10 groszy w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 5 groszy lub w dół jeżeli jest niższa od 5 groszy, oddzielnie dla każdego ubezpieczonego i każdej składki.

Przykład:

Najniższa składka na ubezpieczenie społeczne w lipcu 1997 r. wynosiła 241 zł 92 gr, po zaokrągleniu - zgodnie z podaną zasadą składka wynosi 241 zł 90 gr.

Gdyby składka ta wynosiła 241 zł 96 gr, to wówczas po zaokrągleniu wynosiłaby 242 zł 00 gr.

Analogicznie zaokrągla się składki na Fundusz Pracy.

§  20.

1. Osoba prowadząca działalność zobowiązana jest opłacać składki bez uprzedniego wezwania na konto oddziału ZUS.

2. Składki opłaca się w terminie do 10 dnia każdego miesiąca, za miesiąc ubiegły, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Osoba prowadząca działalność zatrudniająca pracowników opłaca składki w terminie, w którym opłaca składki na ubezpieczenie społeczne pracowników.

§ 21. W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nie opłaci składek za dany miesiąc oddział ZUS wymierza składki z urzędu od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia dla każdego ubezpieczonego i zawiadamia o tym osobę prowadzącą działalność.

§ 22. Na podstawie decyzji oddziału ZUS osoba prowadząca działalność może potrącać ze składek kwoty zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych przysługujące jej i osobom współpracującym.

§  23.

1. W przypadku opłacania składek po terminie osoba prowadząca działalność zobowiązana jest naliczyć odsetki za zwłokę, zgodnie z przepisami o zobowiązaniach podatkowych.

2. 24 Odsetki za zwłokę zaokrągla się do pełnych 10 gr zgodnie z zasadą, że końcówki poniżej 5 gr pomija się, a końcówki wynoszące 5 gr i więcej podnosi się do pełnych 10 groszy.

§ 24. W przypadku, gdy osoba prowadząca działalność nie opłaca należnych składek oddział ZUS może wymierzyć dodatkową opłatę do wysokości 100% należnych składek.

§ 25.

1. Nie opłacone składki, odsetki za zwłokę oraz dodatkowa opłata ściągane są w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2. Koszty egzekucyjne obciążają osobę prowadzącą działalność.

§  26.

1. W razie zalegania przez osobę prowadząca działalność z opłacaniem składek na ubezpieczenie na kwotę przekraczającą trzymiesięczną składkę, do czasu uregulowania zadłużenia w całości, osobie prowadzącej działalność i osobom współpracującym nie przysługują świadczenia, o których mowa w ust. 2.

2. Świadczeniami, o których mowa w ust. 1 są:

1) świadczenia pieniężne w razie choroby i macierzyństwa; zasiłki chorobowe, porodowe, macierzyńskie oraz świadczenia rehabilitacyjne - wypłacane przez oddziały ZUS,

2) świadczenia lecznicze, położnicze, zaopatrzenie w leki, przedmioty ortopedyczne, protezy, środki opatrunkowe i pomocnicze - realizowane przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

3. Zaleganie z opłacaniem składek ustala się dzieląc kwotę zadłużenia przez przeciętną wysokość składki, obliczonej w oparciu o najniższe składki należne za okres trzech miesięcy przed miesiącem:

1) za który przysługuje świadczenie,

2) w którym został zgłoszony wniosek o przyznanie świadczenia - w przypadku objęcia ubezpieczeniem za okres wsteczny z winy ubezpieczonego i zgłoszenia przez niego wniosku o wypłatę świadczenia za ten okres.

Rozdział  VI

Zwalnianie z opłacania składek

§ 27. 25

1. Zwolnienie z opłacania składek następuje za okres:

1) pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego,

2) odbywania czynnej służby wojskowej, służby zastępczej lub zasadniczej służby w obronie cywilnej.

2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 potwierdza oddział ZUS.

§ 28. 26 (skreślony).

§ 29. 27 (skreślony).

§  30.

1. 28 Zwolnienie z opłacania składek z przyczyn podanych w § 27 pkt 1 następuje na podstawie nadesłanego zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy na druku Mz/L-4 trwającej co najmniej 30 dni, zaświadczenia o przewidywanej dacie porodu lub o dacie odbytego porodu, decyzji oddziału - w przypadkach świadczenia rehabilitacyjnego oraz własnej dokumentacji o wypłacie zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego.

2. Zwolnienie od opłacania składek z przyczyn podanych w § 27 pkt 2 następuje na podstawie zaświadczenia organów wojskowych, potwierdzającego odbywanie służby.

3. W zaświadczeniu, o którym mowa w ust. 2 powinien być podany okres odbywania służby.

Rozdział  VII

Wydawanie legitymacji ubezpieczeniowych i dokonywania w nich wpisów.

§  31.

1. Osobom prowadzącym działalność i osobom współpracującym legitymacje ubezpieczeniowe wydaje oddział ZUS, na wniosek zamieszczony w zgłoszeniu do ubezpieczenia.

2. W celu uzyskania legitymacji ubezpieczeniowej do zgłoszenia do ubezpieczenia należy załączyć jedną fotografię.

3. Osobie prowadzącej działalność wystawia się legitymacje ubezpieczeniową na formularzu ZUS E-3.

4. Osobie współpracującej wystawia się legitymacje ubezpieczeniową na formularzu ZUS E-4.

5. Legitymacje ubezpieczeniową wydaje się bezpłatnie.

6. W przypadku utraty legitymacji ubezpieczeniowej wydaje się jej duplikat na wniosek ubezpieczonego.

§  32.

1. Legitymacje ubezpieczeniową oddział ZUS wysyła listem poleconym łącznie z pismem zawiadamiającym o objęciu ubezpieczeniem.

2. Ubezpieczony może odebrać legitymacje osobiście lub przez osobę upoważnioną, za potwierdzeniem odbioru.

§ 33. W legitymacji ubezpieczeniowej dokonuje się wpisów dotyczących:

1) danych osobowych ubezpieczonego,

2) danych osobowych członków rodziny uprawnionych do świadczeń leczniczych,

3) miejsca zamieszkania,

4) potwierdzenia okresów ubezpieczenia oraz okresów zaliczonych do okresów ubezpieczenia,

5) kwoty podstawy wymiaru emerytury-renty, którą stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie,

6) danych dotyczących udzielonych świadczeń leczniczych.

§ 34.

1. Do świadczeń leczniczych uprawnieni są członkowie rodziny ubezpieczonego, którzy spełniają następujące warunki:

1) żona ubezpieczonego, jeśli:

- zamieszkuje na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej,

- nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu,

- pozostaje na jego całkowitym i wyłącznym utrzymaniu,

2) mąż ubezpieczonej, o ile:

- zamieszkuje z nią we wspólnym gospodarstwie domowym,

- nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu,

- pozostaje na jej całkowitym i wyłącznym utrzymaniu,

- jest niezdolny do zarobkowania.

3) dzieci ubezpieczonego, tj. dzieci własne, dzieci przysposobione, a także dzieci obce, wychowywane i utrzymywane przez ubezpieczonego, a przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeśli:

- zamieszkują na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej,

- nie są uprawnione do świadczeń z tytułu własnej pracy,

- pozostają na całkowitym i wyłącznym utrzymaniu ubezpieczonego,

- nie pozostają w związku małżeńskim,

4) inni członkowie rodziny (rodzice, rodzeństwo, teściowie, dziadkowie) lub osoby obce - w łącznej liczbie dwóch osób), jeśli spełniają warunki, o których mowa w pkt 2 lit. a-c, pod warunkiem, że ubezpieczony wystąpi z wnioskiem o uprawnienie tych osób do świadczeń nie później niż na 13 tygodni (91 dni) - w przypadku członków rodziny albo nie później niż na sześć miesięcy (180 dni) przed udzieleniem tych świadczeń.

2. Uprawnienia do świadczeń leczniczych przysługują dziecku do ukończenia przez nie 16 roku życia, a jeśli uczy się w szkole - do ukończenia 24 lat życia. Bez względu na wiek świadczenia lecznicze przysługują dziecku, które jest trwale niezdolne do pracy, a niezdolność ta powstała w okresie do lat 16 albo w okresie do lat 24 w przypadku nauki w szkole.

§  35.

1. Do dokonywania wpisów, o których mowa w § 33, pkt 1-5 zobowiązany jest oddział ZUS.

2. Wpisów, o których mowa w § 33 pkt 6 dokonują publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

3. Innych wpisów niż wymienione w § 33 może dokonywać wyłącznie oddział ZUS lub publiczne zakłady opieki zdrowotnej na stronie legitymacji ubezpieczeniowej przeznaczonej na notatki.

4. Zmian wpisów oraz poprawek mogą dokonywać tylko uprawnieni do dokonywania wpisów do legitymacji ubezpieczeniowej.

5. Wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej dokonuje się na podstawie danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczenia.

§  36.

1. Wpisów okresów ubezpieczenia i okresów zaliczonych do okresów ubezpieczenia dokonuje się na wniosek ubezpieczonego.

2. Podstawę dokonywania wpisów, o których mowa w ust. 1 stanowią dokumenty znajdujące się w oddziale ZUS.

§  37.

1. Do korzystania przez osobę prowadzącą działalność ze świadczeń leczniczych udzielanych przez publiczne zakłady służby zdrowia upoważnia legitymacja ubezpieczeniowa wraz z dowodem bieżącego opłacania składek lub zwolnienia z opłacania składek.

2. Do korzystania przez osoby współpracujące ze świadczeń leczniczych udzielanych przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej upoważnia legitymacja ubezpieczeniowa poświadczona przez oddział ZUS, w miejscu "Poświadczenie o opłaceniu składek za osobę współpracującą".

§ 38. W okresie pobierania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia zapisów w legitymacji ubezpieczeniowej uprawniających do korzystania ze świadczeń leczniczych publicznych zakładów opieki zdrowotnej dokonuje oddział ZUS.

Rozdział  VIII

Kontynuowanie ubezpieczenia

§  39.

1. Osoba zamierzająca kontynuować ubezpieczenie składa wniosek o kontynuowanie ubezpieczenia w ciągu 30 dni po ustaniu obowiązku ubezpieczenia.

2. We wniosku należy podać okres, przez który zamierza się kontynuować ubezpieczenie.

3. Oddział ZUS w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przywrócić termin złożenia wniosku o kontynuowanie ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1.

§ 40. Oddział ZUS po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w § 39 wysyła zawiadomienie o objęciu ubezpieczeniem oraz blankiety książeczki wpłat składek.

§ 41.

1. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie w całym okresie kontynuowania ubezpieczenia stanowi podstawa wymiaru składek z ostatniego miesiąca kalendarzowego, w którym istniał obowiązek ubezpieczenia, nie niższa od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego wynagrodzenia.

2. Osoba kontynuująca ubezpieczenie obowiązana jest sama obliczać kwotę składki na ubezpieczenie w wysokości 40% podstawy wymiaru składki.

3. Osoba kontynuująca ubezpieczenie nie opłaca składki na Fundusz Pracy.

4. Osoba kontynuująca ubezpieczenie opłaca składkę na ubezpieczenie w terminie do 10 dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły.

5. W razie nieopłacenia składki na ubezpieczenie w terminie, o którym mowa w ust. 4 ubezpieczenie ustaje od miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono składki.

6. Oddział ZUS, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, może przywrócić termin opłacenia składki na ubezpieczenie, o którym mowa w ust. 4, pod warunkiem opłacenia odsetek za zwłokę.

Rozdział  IX

Postanowienia końcowe

§ 42. Traci moc instrukcja nr 5 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 września 1992 r. określająca szczegółowe zasady postępowania w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego, rozliczania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i na Fundusz Pracy, legitymacji ubezpieczeniowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących (Dz. Urz. ZUS Nr 11, poz. 21).

§ 43. Instrukcja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK nr 1 ²⁹

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY PROWADZĄCEJ DZIAŁALNOŚĆ

(pominięto)

ZAŁĄCZNIK nr 2 ³⁰

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCEJ

(pominięto)

¹ § 3 ust. 3 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

² § 3 ust. 8 zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

³ § 3 ust. 9 zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁴ § 3 ust. 10 zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁵ § 3 ust. 11 zmieniony przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁶ § 3 ust. 12 dodany przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁷ § 3 ust. 13 dodany przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁸ § 3 ust. 14 dodany przez § 1 pkt 3 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

⁹ § 4 ust. 3 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹⁰ § 4 ust. 9 zmieniony przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹¹ § 4 ust. 10 zmieniony przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹² § 4 ust. 11 dodany przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹³ § 4 ust. 12 dodany przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹⁴ § 4 ust. 13 dodany przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹⁵ § 4 ust. 14 dodany przez § 1 pkt 6 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹⁶ § 11 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1997 r.

¹⁷ § 11a dodany przez § 1 pkt 8 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1997 r.

¹⁸ § 12 ust. 2 tiret czwarte zmienione przez § 1 pkt 9 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

¹⁹ § 13 ust. 1 pkt 4 dodany przez § 1 pkt 10 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁰ § 15 ust. 6 zmieniony przez § 1 pkt 11 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²¹ § 18 ust. 4 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 12 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1997 r.

²² § 18 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 13 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 stycznia 1997 r.

²³ § 19 zmieniony przez § 1 pkt 14 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 1 lipca 1997 r.

²⁴ § 23 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 15 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁵ § 27 zmieniony przez § 1 pkt 16 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁶ § 28 skreślony przez § 1 pkt 17 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁷ § 29 skreślony przez § 1 pkt 17 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁸ § 30 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 18 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

²⁹ Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.

³⁰ Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 4 instrukcji nr 5 z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.7.9) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 sierpnia 1997 r.