Określenie minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunku "analityka medyczna".

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MEN.2000.5.32

Akt utracił moc

Wersja od: 8 grudnia 2000 r.

UCHWAŁA Nr 136/2000

Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego

z dnia 19 października 2000 r.

w sprawie określenia minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunku "analityka medyczna".

Działając na podstawie art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z późn. zm.), Rada Główna uchwala, co następuje:

§  1.

1. Określa się minimalne wymagania programowe na studiach magisterskich dla kierunku:

- "analityka medyczna".

2. Wymagania, o których mowa w § 1 ust. 1 stanowią załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Przekazuje się niniejszą uchwałę Ministrowi Edukacji Narodowej.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

Minimalne wymagania programowe dla studiów magisterskich

Kierunek: ANALITYKA MEDYCZNA

I.

WYMAGANIA OGÓLNE

Studia magisterskie na kierunku analityka medyczna trwają 5 lat (10 semestrów). Ogólna liczba godzin wynosi około 3800 godzin, w tym minimalne wymagania programowe obejmują łącznie 2585 godzin.

II.

SYLWETKA ABSOLWENTA

Celem kształcenia na kierunku analityka medyczna jest przygotowanie fachowego pracownika medycyny laboratoryjnej, którego umiejętności i zadania są następujące:

- magister analityki medycznej winien posiadać dobrą znajomość zasad prawidłowej pracy w laboratorium medycznym, której efektem jest wiarygodny wynik badania laboratoryjnego; realizację tego zadania umożliwia kształcenie specjalistyczne w dziedzinie biochemii klinicznej, biologii molekularnej, hematologii laboratoryjnej, mikrobiologii klinicznej, immunologii, toksykologii, serologii grup krwi, genetyki medycznej;

- magister analityki medycznej winien być partnerem i doradcą lekarza praktyka w możliwościach wykorzystania badań laboratoryjnych oraz interpretacji wyników tych badań; umożliwia to kształcenie w zakresie chorób wewnętrznych, chorób dzieci, intensywnej opieki medycznej, farmakologii, oraz diagnostyki laboratoryjnej i izotopowej;

- magister analityki medycznej winien być przygotowany do pracy naukowej w zakresie swojej specjalności.

III.

GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 345

B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1165

C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 1075

Razem: 2585

IV.

PRAKTYKI

W programie studiów winny znaleźć się następujące praktyki obowiązkowe:

- 1 miesiąc w pracowniach: chemii analitycznej, analityki ogólnej i parazytologii;

- 1 miesiąc w pracowniach: hematologii, serologii grup krwi i mikrobiologii na stanowisku technika analityki medycznej.

V.

PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE

A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. Etyka zawodowa 15

2. Język obcy 120

3. Przedmioty humanistyczne do wyboru 75

4. Podstawy informatyki 45

5. Wychowanie fizyczne 90

Razem: 45

B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Analiza instrumentalna 90

2. Anatomia 60

3. Biochemia 100

4. Biofizyka 60

5. Biologia z genetyką 40

6. Chemia analityczna 60

7. Chemia fizyczna 90

8. Chemia ogólna i nieorganiczna 60

9. Chemia organiczna 90

10. Elementy matematyki 30

11. Farmakologia 60

12. Fizjologia 100

13. Higiena z epidemiologią 45

14. Histologia 60

15. Medycyna ratunkowa 45

16. Patofizjologia 70

17. Patomorfologia 60

18. Statystyka 45

Razem: 1165

C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE

1. Biochemia kliniczna 90

2. Biologia molekularna 45

3. Chemia kliniczna 130

4. Diagnostyka izotopowa 45

5. Diagnostyka laboratoryjna 75

6. Diagnostyka parazytologiczna 30

7. Genetyka kliniczna 15

8. Hematologia laboratoryjna 120

9. Immunologia i immunopatologia 65

10. Mikrobiologia i wirusologia 160

11. Ogólna analityka kliniczna i technika pobierania materiału do badań 60

12. Organizacja laboratoriów diagnostycznych 15

13. Propedeutyka medycyny klinicznej 90

14. Serologia grup krwi 60

15. Toksykologia 60

16. Organizacja ochrony zdrowia 15

Razem: 1075

VI.

TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW

A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. Etyka zawodowa.

Kształtowanie wrażliwości moralnej nieodzownej do etycznie słusznego rozstrzygania dylematów moralnych związanych z wykonywaniem zawodu fachowego pracownika medycyny laboratoryjnej.

2. Język obcy.

Opanowanie języka obcego w ramach czterech podstawowych sprawności językowych - mówienia, rozumienia, czytania i pisania.

3. Przedmioty humanistyczne do wyboru.

W zależności od zainteresowań studenta możliwość uzyskania szerszego zakresu wiedzy z filozofii, socjologii, historii medycyny, metodologii uczenia się, etyki zawodowej, opieki paliatywnej lub innego przedmiotu nie związanego bezpośrednio z kierunkiem studiów.

4. Podstawy informatyki.

Aktualnie stosowane techniki komputerowe i powszechnie używane oprogramowania, które mogą być wykorzystane w szeroko pojętej praktyce zawodowej. Obsługa mikrokomputera PC oraz zastosowanie informatyki do różnorodnych zagadnień w nauce i laboratorium medycznym. Terminologia informatyczna, zasady posługiwania się typowymi programami komputerowymi: edytorami tekstu, arkuszami kalkulacyjnymi oraz programami do graficznej prezentacji i opracowania statystycznego wyników badań.

5. Wychowanie fizyczne.

Uczestnictwo w zajęciach sportowych, ruchowych ogólnorozwojowych lub rehabilitacyjnych (do wyboru przez studenta lub zgodnie ze wskazaniami lekarskimi).

B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE

1. Analiza instrumentalna.

Podstawy fizykochemiczne i zastosowania instrumentalnych metod: spektralnych, elektroanalitycznych i chromatograficznych w analityce i diagnostyce medycznej. Statystyczne opracowanie wyników pomiarów.

2. Anatomia.

Budowa ciała ludzkiego w zakresie ułatwiającym zrozumienie czynności poszczególnych narządów i układów.

3. Biochemia.

Przemiany chemiczne zachodzące w żywych organizmach w warunkach fizjologicznych: charakterystyka biomolekuł. Bioenergetyka. Główne szlaki metaboliczne i ich regulacja. Informacja genetyczna. Biochemia hormonów. Reakcje wolnorodnikowe i ich znaczenie dla organizmu. Molekularne podstawy onkogenezy.

4. Biofizyka.

Zjawiska i prawa fizyczne wyjaśniające przebieg procesów zachodzących w organizmach. Wielkości opisujące wpływ czynników fizycznych na organizm. Podstawowe wiadomości na temat biofizyki komórek, tkanek i układów. Fizyczne podstawy działania podstawowych technik diagnostycznych.

5. Biologia z genetyką.

Najważniejsze zagadnienia biologii ogólnej, m.in. poglądy na powstawanie życia i mechanizmy ewolucji, ekologii z uwzględnieniem ochrony środowiska jako szeroko rozumianej profilaktyki oraz genetyki.

6. Chemia analityczna.

Analiza jakościowa kationów i anionów: podział na grupy analityczne, systematyczna analiza substancji. Analiza ilościowa, wagowa i objętościowa, alkacymetria, redoksymetria (nadmanganometria i jodometria), argentometria, kompleksometria.

7. Chemia fizyczna.

Podstawy termodynamiki chemicznej, kinetyki, elektrochemii, fizykochemii układów rozproszonych oraz zjawisk powierzchniowych. Podstawy chemii jądrowej.

8. Chemia ogólna i nieorganiczna.

Układ okresowy pierwiastków. Podstawowe grupy związków nieorganicznych. Budowa, właściwości i reaktywność związków nieorganicznych. Zasady obliczeń chemicznych.

9. Chemia organiczna.

Podstawowe grupy związków organicznych. Metody otrzymywania, budowa, właściwości i reaktywność związków organicznych. Podstawowe mechanizmy reakcji oraz przewidywanie przebiegu reakcji. Związki organiczne wykazujące czynność fizjologiczną lub farmakologiczną. Metody analizy związków organicznych.

10. Elementy matematyki.

Pochodne funkcji jednej i wielu zmiennych. Całki nieoznaczone i oznaczone. Równania różniczkowe I rzędu. Matematyczne metody opracowywania wyników pomiarów (rachunek błędów, skale funkcyjne, metoda najmniejszych kwadratów).

11. Farmakologia.

Mechanizmy działania leków i ogólne wskazania do ich stosowania; zmiany biochemiczne, hematologiczne i morfologiczne zachodzące pod wpływem leczniczego i niepożądanego, ubocznego działania leków; wyniki badań laboratoryjnych będące efektem tych zmian. Elementy farmakokinetyki.

12. Fizjologia.

Podstawowe czynności całego organizmu człowieka, wzajemne związki pomiędzy układami i narządami oraz powstawanie, rola i skład płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin.

13. Higiena z epidemiologią.

Wybrane metody oceny oraz uznane mierniki zdrowia i jego uwarunkowań; metody oceny higienicznej i epidemiologicznej środowiska bytowania i pracy ludzi; czynniki ryzyka związane ze: stanem środowiska naturalnego, pozyskiwaniem żywności i wody pitnej. Zasady, metody i obowiązki postępowania profilaktycznego wobec rozpoznanych czynników ryzyka zdrowotnego.

14. Histologia.

Podstawowa wiedza z zakresu struktury i funkcji komórki i jej organelli oraz mechanizmów regulujących aktywność biologiczną komórki. Budowa histologiczna i czynność poszczególnych tkanek i narządów. Wiedza i umiejętności praktyczne w zakresie wybranych, podstawowych technik histologicznych.

15. Medycyna ratunkowa.

Kształtowanie sposobu myślenia i postępowania w stratach masowych powstałych w następstwie awarii, katastrof i wojen. Umiejętność współdziałania interdyscyplinarnego i określenia miejsca diagnostyki laboratoryjnej w akcji ratunkowej.

16. Patofizjologia.

Mechanizmy adaptacyjne i rozwój najczęściej występujących chorób wątroby, nerek, układu oddechowego, krążenia, pokarmowego i dokrewnego oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej.

17. Patomorfologia.

Zmiany makro- i mikroskopowe komórek, tkanek i narządów w przebiegu choroby. Związki patogenne oraz współzależność obrazów morfologicznych w różnych narządach i układach w wybranych jednostkach chorobowych. Podstawowe badania diagnostyczne stosowane w patomorfologii ze szczególnym uwzględnieniem cytologii eksfoliatywnej. Nowoczesne techniki badawcze.

18. Statystyka.

Wprowadzenie do rachunku prawdopodobieństwa. Podstawowe wiadomości i pojęcia statystyki, metody estymacji statystycznej i weryfikacji hipotez statystycznych. Analiza wariancji. Korelacja i regresja. Umiejętność zbierania, opisu, analizy i interpretacji informacji liczbowych o populacjach statystycznych ze szczególnym uwzględnieniem medycznych informacji liczbowych.

C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE

1. Biochemia kliniczna.

Zaburzenia metabolizmu jako przyczyny lub następstwa chorób lub zespołów chorobowych. Wpływ zaburzeń metabolizmu w poszczególnych narządach jak wątroba, nerki, przewód pokarmowy, na funkcjonowanie innych narządów, układów i całego organizmu. Enzymy i metabolity, które są wykorzystywane do oceny zaburzeń najważniejszych szlaków metabolicznych i procesów patologicznych.

2. Biologia molekularna.

Podstawowe techniki badawcze, którymi posługuje się ta dziedzina wiedzy: metody analizy białek przydatne w biologii molekularnej, rekombinowanie i klonowanie DNA. Molekularne aspekty cyklu komórkowego. Polimerazowa reakcja łańcuchowa PCR. Przykłady praktycznego zastosowania metod biologii molekularnej w diagnostyce medycznej. Molekularna diagnostyka onkologiczna. Zasady terapii genowej.

3. Chemia kliniczna.

Metody fizykochemiczne stosowane do oznaczeń enzymów, białek, węglowodanów, lipidów, hormonów i elektrolitów w płynach ustrojowych. Związki przydatne w diagnostyce i monitoringu chorób organizmu ludzkiego. Interpretacja wyników oznaczeń. Zasady oceny wiarygodności wyników badań laboratoryjnych.

4. Diagnostyka izotopowa.

Zasady pracy w pracowniach radioizotopowych, aparatura do detekcji i dozymetrii promieniowania jądrowego, elementy radiobiologii i ochrony radiologicznej, aktualne metody radioizotopowe in vitro i in vivo.

5. Diagnostyka laboratoryjna.

Diagnostyka laboratoryjna najważniejszych zaburzeń narządowych i układowych z krótkim omówieniem etiologii, patogenezy i objawów klinicznych tych chorób - rozpoznawanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i równowagi kwasowo-zasadowej, zagrożenia miażdżycą i jej powikłań klinicznych, chorób przewodu pokarmowego i trzustki, wątroby i dróg żółciowych, nerek i dróg moczowych, cukrzycy i jej powikłań, kolagenoz, chorób metabolicznych oraz nowotworowych zaburzeń endokrynnych.

6. Diagnostyka parazytologiczna.

Etiologia i rozpoznawanie ważniejszych i często występujących chorób pasożytniczych u człowieka. Metody wykrywania parazytoz u człowieka.

7. Genetyka kliniczna.

Określenie podstawowych grup chorych i rodzin wysokiego ryzyka wymagających rutynowej diagnostyki genetycznej. Podstawowe techniki badawcze i ich wykorzystanie w praktyce klinicznej. Interpretacja zasadniczych wyników badań genetycznych. Zróżnicowanie technik wykorzystywanych w rutynowej diagnostyce chorób uwarunkowanych genetycznie i technik o charakterze badawczym.

8. Hematologia laboratoryjna.

Podstawowe wiadomości z zakresu fizjologii oraz patologii krwi i układu krwiotwórczego oraz układu hemostazy. Podstawowa wiedza z zakresu diagnostyki hematologicznej i onkologicznej z wykorzystaniem metod cytometrycznych. Oznaczenia wartości morfologicznych krwi, wykonanie preparatów cytologicznych krwi obwodowej, szpiku kostnego i węzła chłonnego oraz umiejętność wyciągania wniosków umożliwiających postawienie właściwego rozpoznania przez lekarza; barwienia cytochemiczne i cytoenzymatyczne oraz ich interpretacja, a także badania immunologiczne i cytogenetyczne służące do diagnostyki chorób krwi; podstawowe badania służące do oceny hemostazy.

9. Immunologia i immunopatologia.

Badania i funkcja układu immunologicznego. Podstawowe zasady regulacji czynności układu immunologicznego. Podstawowe typy reakcji immunologicznych i ich wykorzystanie w aktualnie stosowanych testach immunologicznych. Podstawy immunologii transplantacyjnej. Nadwrażliwość i choroby alergiczne. Rozpoznawanie chorób o podłożu autoimmunologicznym.

10. Mikrobiologia i wirusologia.

Bakteriologia ogólna i szczegółowa, mykologia ogólna i szczegółowa oraz wirusologia ogólna i szczegółowa. Bakterie, grzyby i wirusy chorobotwórcze dla człowieka, ich właściwości biologiczne, metody izolacji i identyfikacji, patogeneza chorób i ich objawów wraz z epidemiologią najważniejszych zakażeń. Zasady stosowania antybiotyków i chemioterapeutyków w terapii zakażeń. Zasady bezpieczeństwa pracy w pracowni mikrobiologicznej. Organizacja laboratorium mikrobiologicznego.

11. Ogólna analityka kliniczna i technika pobierania materiału do badań.

Rodzaje materiału biologicznego, sposoby jego pobierania i zasady bezpieczeństwa, jakie winny być przestrzegane w czasie jego uzyskiwania i wykonywanych badań. Badania moczu i jego znaczenie diagnostyczne. Diagnostyka różnicowa płynów z jam ciała. Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Badanie płynu stawowego. Badanie kału - znaczenie diagnostyczne. Ocena czystości pochwy. Badanie nasienia. Testy ciążowe. Próby czynnościowe nerek, wątroby, trzustki i przewodu pokarmowego.

12. Organizacja laboratoriów diagnostycznych

Organizacja laboratoriów medycznych na różnych szczeblach opieki zdrowotnej.

13. Propedeutyka medycyny klinicznej

Organizacja i praca w oddziałach wewnętrznych, pediatrycznych i intensywnej opieki medycznej, ze szczególnym uwzględnieniem interpretacji wyników badań laboratoryjnych na tle całokształtu obrazu klinicznego.

- Propedeutyka pediatrii.

Krótka charakterystyka poszczególnych okresów rozwoju dziecka. Odrębności fizjologiczne okresu niemowlęcego. Szczepienia ochronne. Ostre zaburzenia i konieczność szybkiej diagnostyki. Choroby przewlekłe.

- Propedeutyka chorób wewnętrznych.

Zasady postępowania lekarskiego (badanie, ustalenie rozpoznania, różnicowanie, leczenie, rehabilitacja, prognozowanie). Choroby układu krążenia: choroba niedokrwienia serca. Choroby układu oddechowego. Niewydolność oddechowo-krążeniowa. Choroby nerek, przewodu pokarmowego, trzustki, wątroby. Cukrzyca.

- Intensywna opieka medyczna.

Rola interdyscyplinarnej współpracy laboratorium z zespołem lekarzy i pielęgniarek intensywnej opieki medycznej w procesie leczenia chorego. Interpretacja wyników badań przy łóżku chorego. Rola badań w postępowaniu przed- i pooperacyjnym. Stany zagrożenia życia.

14. Serologia grup krwi.

Zasady prawidłowej pracy w pracowni serologii transfuzjologicznej w zakresie: organizacji pracowni serologicznej, wykonywanych badań laboratoryjnych, których wiarygodny wynik jest podstawą bezpiecznego krwiolecznictwa. Przeciwciała układów grupowych i alloprzeciwciała odpornościowe. Powikłania poprzetoczeniowe. Serologiczne konflikty matczyno-płodowe. Diagnostyka serologiczna chorób krwi - niedokrwistość autoimmunohemolityczna. Przegląd metod wykrywania przeciwciał typu zimnego i ciepłego: zasady stosowanych obecnie metod, dobór odpowiednich odczynników do oznaczeń, odczyty i interpretacja wyników.

15. Toksykologia.

Mechanizmy działania najczęściej występujących trucizn. Sposoby wykrywania trucizn i ich metabolitów w materiale biologicznym oraz oceny stopnia zakłócenia metabolizmu przez te związki w organizmie. Wybrane zagadnienia z toksykologii i metody alternatywne.

16. Organizacja ochrony zdrowia.

Struktury organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej zarówno publicznej jak i tworzonej przez inne podmioty. Podstawy prawne ochrony zdrowia w Polsce. System ubezpieczeń zdrowotnych i rejestr usług medycznych. Wybrane zagadnienia z prawa pracy.

VII.

ZALECENIA

Pozostała do dyspozycji Wydziału liczba godzin powinna stanowić uzupełnienie grupy przedmiotów A, B i C, z tym, że przedmioty grupy C stanowić muszą przynajmniej 60% ogólnego wymiaru godzin.