Niestwierdzenie stosowania praktyk ograniczających konkurencję przez Iberia Motor Company S.A. w Warszawie.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.UOKiK.2001.2.22

Akt nienormatywny

Wersja od: 28 grudnia 2001 r.

DECYZJA

PREZESA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

z dnia 24 maja 2001 r.

w sprawie niestwierdzenia stosowania praktyk ograniczających konkurencję przez Iberia Motor Company S.A. w Warszawie

(Nr RWA-29/2001)

Na podstawie art. 11 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319 - zwanej dalej "ustawą"), po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego na wniosek Stowarzyszenia Dealerów Samochodów Marki SEAT w Kielcach, w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie stwierdza się stosowania przez Iberia Motor Company S.A. w Warszawie praktyk ograniczających konkurencję, polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku sprzedaży samochodów osobowych poprzez narzucanie w rocznych umowach sprzedaży oraz w umowach dealerskich uciążliwych warunków, zobowiązujących dealera do zakupu produktów kontraktowych w ilości przekraczającej wysokość złożonego przez niego zamówienia, przynoszących spółce nieuzasadnionych korzyści:

- przyznających ww. spółce prawo przerwania dostaw produktów kontraktowych i realizacji zamówienia według zmienionej specyfikacji, bez ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji,

- przyznających ww. spółce prawo badania dokumentów finansowych dealera i innych dokumentów związanych z produktami i usługami kontraktowymi,

- przyznających Importerowi prawo jednostronnego ustalania minimalnej ilości produktów kontraktowych na dany rok w przypadku nie zawarcia kolejnej umowy rocznej sprzedaży z dealerem,

- przyznających ww. spółce możliwość natychmiastowego wypowiedzenia umowy dealerskiej, podczas gdy dealer możliwość taką ma jedynie w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej,

- zawierających wymóg akceptacji przez ww. spółkę zmian własnościowych u dealera.

UZASADNIENIE

W dniu 31 października 2000 r. wpłynął do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniosek Stowarzyszenia Dealerów Samochodów Marki SEAT w Kielcach (dalej Wnioskodawca), w sprawie nakazania zaniechania Iberia Motor Company S.A. w Warszawie (dalej Importer) stosowania praktyk monopolistycznych polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na rynku, poprzez narzucanie w rocznych umowach sprzedaży oraz w umowach dealerskich uciążliwych warunków przynoszących Iberia Motor Company S.A. nieuzasadnione korzyści, co może stanowić naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 ze zm.).

Z dniem 1 kwietnia 2001 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319), która zastąpiła ustawę z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.

Przez pozycję dominującą rozumie się pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym, przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40% (art. 4 pkt 9 ww. ustawy).

Przez rynek właściwy rozumie się rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji (art. 4 pkt 8 ww. ustawy).

W niniejszej sprawie za rynek właściwy pod względem przedmiotowym (produktowym) należy uznać rynek sprzedaży samochodów osobowych. Towary te bowiem, ze względu na tożsame przeznaczenie (środek lokomocji), rodzaj (osobowe) oraz właściwości uznawane są przez nabywców za substytuty. Podobne cechy i funkcje użytkowe zarówno samochodów produkowanych przez producenta marki SEAT, jak i samochodów osobowych oferowanych przez pozostałych producentów, sprawiają, iż samochody te stanowią towary substytutywne, tak więc istnieje swoboda ich wzajemnej zamiany.

Wnioskodawca, w toku postępowania administracyjnego, postulował definiować rynek produktowy w przedmiotowej sprawie, poprzez odniesienie go do samochodów konkretnego producenta samochodów marki SEAT. [...]

Nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, jakoby samochody marki SEAT, których wyłącznym importerem na teren Polski jest Iberia Motor Company S.A. w Warszawie, nie posiadały żadnych odpowiedników, a tym samym uznać za zasadne zawężenie rynku właściwego tylko i wyłącznie do ww. marki samochodów. [...]

Za szerszym ujęciem rynku, niż chce tego Wnioskodawca przemawia ponadto specyfika funkcjonujących form sprzedaży nowych samochodów. Przedsiębiorca, który rozważa możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży nowych samochodów, w pierwszej kolejności robi rozeznanie co do tego, jakiej marki samochodów sprzedawcą chce zostać, a więc posiada swobodę wyboru producenta bądź importera, z którym zamierza nawiązać współpracę. W tym momencie nie dysponuje jeszcze bazą techniczną do obsługi samochodów konkretnej marki. W swoich kalkulacjach oprócz własnego doświadczenia uwzględnia więc, przede wszystkim warunki współpracy proponowane przez wszystkich oferentów.

Można założyć, iż decydując się na wstąpienie do jednej, wybranej przez siebie sieci sprzedaży samochodów określonej marki, przedsiębiorca uwzględnia zarówno korzyści jak i obciążenia wynikające z faktu związania się z tą siecią.

Analogicznie należy traktować przystąpienie członków Stowarzyszenia Dealerów Samochodów Marki SEAT do sieci zorganizowanej przez Iberia Motor Company S.A. Rzutuje to na oznaczenie rynku właściwego w sprawie oraz ocenę siły rynkowej tej firmy. Na tak rozumianym rynku istnieje wielu oferentów - dostawców samochodów różnych marek oraz organizatorów sieci dystrybucji samochodów, których towary również cieszą się zainteresowaniem nabywców.

Podstawową przesłanką niezbędną dla zastosowania instrumentów ustawy w przypadku postawienia przez uprawnionego zarzutu stosowania indywidualnych praktyk ograniczających konkurencję z art. 8 ustawy jest posiadanie przez przedsiębiorcę, którego dotyczy ten zarzut pozycji dominującej na rynku właściwymi. [...] Struktura krajowego rynku sprzedaży samochodów osobowych niezbicie wskazuje, iż rynek ten jest silnie konkurencyjny. Żaden z przedsiębiorców działających na tym rynku nie ma możliwości działania w znacznym stopniu niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. Posiadany przez Importera 2,25% udział w rynku czyni niemożliwym zapobieganie skutecznej konkurencji. Co więcej, przy tak małym udziale, Importer przy podejmowaniu działań rynkowych, obieraniu strategii sprzedaży czy marketingu musi liczyć się z wieloma silniejszymi od siebie konkurentami. [...]

Iberia Motor Company S.A. nie jest najsilniejszym podmiotem na rynku sprzedaży samochodów osobowych, ponadto posiada udział daleko odbiegający od udziału 40% - progu domniemania prawnego w przedmiocie istnienia dominacji rynkowej.

Pozwala to uznać, iż Iberia Motor Company S.A. nie posiada pozycji dominującej na rynku, a zatem nie może zostać uwzględnione żądanie Wnioskodawcy w zakresie stwierdzenia stosowania przez Iberia Motor Company S.A. praktyki ograniczającej konkurencję. [...]