Niektóre zasady przyznawania i wypłaty zasiłków wychowawczych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1996.6.14

Akt utracił moc

Wersja od: 12 września 1997 r.

WYTYCZNE NR 2

Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 11 czerwca 1996 r.

w sprawie niektórych zasad przyznawania i wypłaty zasiłków wychowawczych

W celu jednolitego stosowania przez zakład pracy i oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zasad przyznawania i wypłaty zasiłków wychowawczych określonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie urlopów i zasiłków wychowawczych (Dz. U. Nr 60, poz. 277) zwanego dalej rozporządzeniem, wyjaśniam.

1. Zasady przedstawione w wytycznych mają zastosowanie do pracownic, które prawo do zasiłku wychowawczego nabędą po dniu 1 czerwca 1996 r. nawet, jeśli wniosek o zasiłek zgłosiły przed dniem 2 czerwca 1996 r. Do pracownic, które prawo do zasiłku wychowawczego nabyły przed dniem 2 czerwca 1996 r. mają nadal zastosowanie przepisy:

1) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie urlopów wychowawczych (Dz. U. z 1990 r. Nr 76, poz. 454, z 1992 r. Nr 41, poz. 179),

2) instrukcji nr 1 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 maja 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wypłaty zasiłków wychowawczych (Dz. Urz. ZUS Nr 4, poz. 10).

2. Prawo do zasiłku wychowawczego ustala się pracownicy (lub pracownikowi), której pracodawca udzielił urlopu wychowawczego.

3. Prawo do zasiłku wychowawczego mają rodzice lub opiekunowie dziecka, jeżeli spełniają warunki określone w rozporządzeniu.

4. Ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego i jego wysokości na każdy okres roczny, a także wypłata zasiłku następuje na podstawie:

1) wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego, sporządzonego według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do wytycznych oraz

2) oświadczenia o dochodach rodziny osoby występującej z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego, sporządzonego według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do wytycznych.

5. Osobę rozwiedzioną traktuje się w zakresie uprawnień do zasiłku wychowawczego jako osobę samotnie wychowującą dziecko od dnia uprawomocnienia się wyroku sądowego orzekającego rozwód.

6. 1 Przy ustalaniu prawa do zasiłku wychowawczego z tytułu opieki nad dzieckiem które z powodu stanu zdrowia wymaga osobistej opieki pracownicy, na równi z orzeczeniem lekarskim, o którym mowa w § 2 rozporządzenia, traktuje się dokument, na podstawie którego przyznano dziecku zasiłek pielęgnacyjnych, określony w przepisach o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych.

7. Jeżeli zachodzą okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę w okresie urlopu wychowawczego, prawo do zasiłku wychowawczego ustaje z dniem rozwiązania umowy o pracę.

8. Do okresu, przez który przysługuje zasiłek wychowawczy, wlicza się okresy wypłaty zasiłku wychowawczego oraz:

1) okresy, za które pracownica utraciła prawo do zasiłku z przyczyn określonych w § 7 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia,

2) okresy wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego w czasie urlopu wychowawczego zgodnie z § 9 rozporządzenia.

Przykład:

Pracownica będąca mężatką, w okresie od 20 marca do 13 lipca przebywała na urlopie macierzyńskim. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i urlopu wypoczynkowego, pracownica ta powróciła do pracy. Pracownica ta wystąpiła o udzielenie urlopu wychowawczego i ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego od 15 grudnia. Ze względu na wysokość dochodu na osobę w rodzinie, w okresie od 15 grudnia do końca lutego następnego roku kalendarzowego pracownica nie miała prawa do zasiłku wychowawczego. Prawo to nabyła od 1 marca. W maju i w czerwcu pracownica uzyskała dochody przekraczające miesięcznie kwotę odpowiadającą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Za te miesiące pracownicy nie przysługuje zasiłek wychowawczy. Okres, przez który przysługuje zasiłek wychowawczy, powinien być liczony od 1 marca, tj. od dnia, w którym rozpoczyna się okres wypłaty zasiłku wychowawczego. Do okresu tego wlicza się także maj i czerwiec.

9. W razie przerw w korzystaniu z urlopu wychowawczego, poszczególne okresy wypłaty zasiłku wychowawczego przysługującego z tytułu wychowania tego samego dziecka, sumuje się. Zasada ta ma zastosowanie również wówczas, gdy z urlopu wychowawczego korzystają oboje rodzice lub opiekunowie dziecka.

Przykład:

Pracownica korzystała z urlopu i zasiłku wychowawczego w okresie od 1 marca do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Z wnioskiem o urlop i zasiłek wychowawczy z tytułu opieki nad tym samym dzieckiem na dalszy okres wystąpił mąż pracownicy. Pracodawca udzielił ojcu dziecka urlopu wychowawczego i ustalił, że od 1 marca ma on prawo do zasiłku wychowawczego. Do okresu, przez który będzie mógł on korzystać z zasiłku wychowawczego, należy wliczyć okres, w którym zasiłek był wypłacany żonie.

10. W przypadku korzystania z urlopu wychowawczego z tytułu sprawowania opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym przy jednym porodzie, jeżeli każde z dzieci jest dzieckiem wymagającym z powodu stanu zdrowia osobistej opieki pracownicy, po wykorzystaniu 36-miesięcznego okresu wypłaty zasiłku, okres ten może być przedłużony na dalszy okres, do 36 miesięcy na każde dziecko.

11. Przeciętny miesięczny dochód rodziny w poprzednim roku kalendarzowym, od którego uzależnione jest prawo do zasiłku wychowawczego, ustala się według zasad określonych w przepisach o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. W dochodzie tym nie uwzględnia się dochodów osiąganych przez pracownicę przed uzyskaniem prawa do zasiłku wychowawczego, w tym zasiłku wychowawczego otrzymywanego w poprzednim okresie zasiłkowym oraz dochodów osiąganych w okresie urlopu wychowawczego; wyłączenie to nie dotyczy emerytury lub renty inwalidzkiej.

12. Ilekroć dla ustalenia uprawnień do zasiłku wychowawczego konieczne jest ustalenie kwoty dochodu z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że miesięczny dochód z 1 ha przeliczeniowego jest równy kwocie odpowiadającej 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

13.1. 2 Przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie ustala się ponownie w trakcie rocznego okresu, na który ustalane są uprawnienia do zasiłku wychowawczego, według zasad określonych w przepisach o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych.

13.2. Prawo do zasiłku ustala się:

1) w przypadku zwiększenia się liczby członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - na wniosek pracownicy - od miesiąca, w którym miało miejsce to zwiększenie,

2) w przypadku zmniejszenia się liczby członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zmniejszenie,

3) w przypadku utraty źródła dochodu przez członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - na wniosek pracownicy - od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta utrata,

4) w przypadku uzyskania dochodu z nowego źródła dochodu przez członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - od miesiąca następującego po upływie pełnego miesiąca kalendarzowego od jego uzyskania.

14. Jeżeli z wnioskiem o zasiłek wychowawczy wystąpi opiekun dziecka, przy ustalaniu przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na osobę w rodzinie uwzględnia się dochody członków rodziny tego opiekuna: małżonka i dzieci, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.

15. Zasiłek wychowawczy przysługuje mimo przekroczenia granicy dochodu na osobę w rodzinie uprawniającej do zasiłku, jeżeli:

1) kwota przekroczenia przypadająca na wszystkich członków rodziny jest niższa od pełnej kwoty zasiłku oraz

2) zasiłek przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym.

Kwotę zasiłku wychowawczego ustala się pomniejszając zasiłek o kwotę przekroczenia granicy dochodu przypadającą na osobę w rodzinie i zaokrągla do 10 groszy w górę.

16. Przebywanie dziecka w żłobku lub przedszkolu przez krótki okres czasu w ciągu dnia zgodnie z zaleceniem lekarskim oraz uczęszczanie dziecka do klasy "0" lub do szkoły, nie powoduje utraty prawa do zasiłku wychowawczego.

17. Jeżeli dochód uzyskany przez pracownicę korzystającą z urlopu wychowawczego zostanie wypłacony jednorazowo za okres dłuższy niż miesiąc, należy ustalić przeciętny dochód miesięczny i:

1) pozbawić prawa do zasiłku wychowawczego za miesiąc, w którym dochód ten został wypłacony - jeżeli dochód ten jest wyższy od kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym,

2) nie pozbawiać prawa do zasiłku wychowawczego - jeżeli przeciętny miesięczny dochód nie przekracza tej kwoty.

Przykład 1:

Pracownica korzystająca z urlopu wychowawczego wykonywała w okresach od czerwca do sierpnia i od września do października pracę na podstawie umowy zlecenia. Wynagrodzenie z tytułu pracy otrzymała w sierpniu i w październiku. Wynagrodzenie z tytułu pierwszej umowy podzielone przez liczbę miesięcy jej trwania przekraczało miesięcznie 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Prawo do zasiłku wychowawczego nie przysługuje za sierpień, w którym dochód z umowy zlecenia został wypłacony. Zasiłek wychowawczy wypłacony za czerwiec i lipiec nie podlega zwrotowi. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania drugiej umowy wypłacone w październiku było wyższe od wymienionej granicy ale przeciętne miesięczne wynagrodzenie z tytułu wykonywania tej umowy nie przekraczało tej granicy dochodu. Wynagrodzenie to nie pozbawia prawa do zasiłku.

Przykład 2:

Pracownik od 1 sierpnia 1996 r., w okresie urlopu wychowawczego udzielonego w czerwcu 1996 r., rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. W związku z pozostawaniem w stosunku pracy, nie podlega on ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących działalność gospodarczą. Przy ustalaniu prawa do zasiłku wychowawczego osobie prowadzącej działalność gospodarczą nie podlegającej ubezpieczeniu z tego tytułu, przyjmuje się, że osiąga ona dochód nie niższy niż minimalna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne. Ponieważ minimalna podstawa wymiaru składki jest wyższa od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, pracownik ten nie ma prawa do zasiłku wychowawczego od sierpnia.

18. Pracownica, która zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, traci prawo do zasiłku wychowawczego od dnia zaprzestania tej opieki.

19. Prawo do zasiłków wychowawczych ustalają oraz zasiłki te wypłacają:

1) pracodawcy zgłaszający bezimiennie pracowników do ubezpieczenia społecznego w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - swoim pracownicom,

2) oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - pozostałym pracownicom.

Przykład:

Pracownica korzysta z urlopu wychowawczego udzielonego na okres od 1 sierpnia 1995 r. do 31 lipca 1996 r. i w okresie tym jest uprawniona do zasiłku wychowawczego. O udzielenie urlopu wychowawczego i przyznanie prawa do zasiłku wychowawczego na dalszy okres od 1 sierpnia 1996 r., pracownica wystąpiła 15 lipca 1996 r. W związku z tym, że wniosek o urlop i zasiłek wychowawczy dotyczy okresu po wejściu w życie nowych zasad, prawo do zasiłku wychowawczego od 1 sierpnia 1996 r. należy ustalić według zasad obowiązujących od 2 czerwca 1996 r.

20. Nie ustala się na nowo prawa do zasiłku wychowawczego pracownicy, która w dniu 2 czerwca 1996 r. korzysta z urlopu i zasiłku wychowawczego, do których prawo powstało przed tą datą. Pracownica ta zachowuje prawo do zasiłku wychowawczego na dotychczasowych zasadach.

Przykład:

Pracownica w kwietniu 1996 r. rozpoczęła korzystanie z trzyletniego urlopu wychowawczego i od kwietnia do 28 lutego 1997 r. ma prawo do zasiłku wychowawczego. Pracownicy tej od 2 czerwca 1996 r.. nie ustala się ponownie prawa do zasiłku wychowawczego.

21. Prawo do zasiłku wychowawczego przysługującego pracownicy, o której mowa w ust. 20, podlega weryfikacji poczynając od 1 marca 1997 r., na zasadach i w terminach określonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981. r.

Przykład:

Pracownica korzysta z trzyletniego urlopu wychowawczego udzielonego od 16 maja 1996 r. Do 28 lutego 1997 r. jest ona uprawniona do zasiłku wychowawczego ustalonego według dotychczasowych zasad. Prawo do tego zasiłku zostanie ustalone ponownie na tych samych zasadach od 1 marca 1997 r.

22. Jeżeli pracownica, która w dniu 2 czerwca 1996 r. korzystała z urlopu wychowawczego udzielonego według dotychczasowych zasad na okres krótszy niż wynikający z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 1981 r., wystąpi o udzielenie dalszej części urlopu i o zasiłek wychowawczy, prawo do tego zasiłku ustala się według nowych zasad.

Przykład:

Pracownica korzysta z urlopu wychowawczego udzielonego na okres od 1 sierpnia 1995 r. do 31 lipca 1996 r. i w okresie tym jest uprawniona do zasiłku wychowawczego. O udzielenie urlopu wychowawczego i przyznanie prawa do zasiłku wychowawczego na dalszy okres od 1 sierpnia 1996 r., pracownica wystąpiła 15 lipca 1996 r. W związku z tym, że wniosek o urlop i zasiłek wychowawczy dotyczy okresu po wejściu w życie nowych zasad, prawo do zasiłku wychowawczego od 1 sierpnia 1996 r. należy ustalić według zasad obowiązujących od 2 czerwca 1996 r.

23. 3 Pracownicy korzystającej w dniu 2 czerwca 1996 r. z urlopu wychowawczego udzielonego według dotychczasowych zasad, lecz nie uprawnionej do zasiłku wychowawczego, prawo do tego zasiłku ustala się ponownie według nowych zasad od 1 września lub od 1 grudnia 1996 r. albo w razie zaistnienia okoliczności, o których mowa w ust. 13, nie wcześniej niż od 2 czerwca 1996 r.

Prawo do zasiłku ustala się po złożeniu przez pracownicę oświadczenia o dochodach rodziny w roku ubiegłym, ustalonych na zasadach obowiązujących od 2 czerwca 1996 r.

Przykład 1:

Pracownicy, która od maja 1995 r. korzysta z urlopu wychowawczego, zasiłek wychowawczy przysługiwał do 29 lutego 1996 r. Od 1 marca 1996 r. nie przyznani jej prawa do zasiłku wychowawczego, gdyż przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie przekraczał ustaloną granicę dochodu. Prawo do zasiłku wychowawczego zostało ustalone ponownie od 1 września 1996 r. po złożeniu przez pracownicę oświadczenia o dochodach rodziny w 1995 r. ustalonych według nowych zasad. W związku z tym, że kwota przekroczenia granicy dochodu przypadająca na wszystkich członków rodziny była niższa od kwoty zasiłku wychowawczego obowiązującej od 1 września, pracownica od tej daty ma prawo do zasiłku wychowawczego ustalonego według zasad obowiązujących od 2 czerwca 1996 r. Kwotę zasiłku wychowawczego pomniejszono o kwotę przekroczenia granicy dochodu przypadającą na osobę w rodzinie.

Przykład 2:

Pracownica korzysta od 18 lutego 1995 r. z urlopu wychowawczego. Od 1 marca 1996 r. nie miała prawa do zasiłku wychowawczego, gdyż przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie znacznie przekroczył ustaloną granicę dochodu. W październiku pracownica wystąpiła o ponowne ustalenie prawa do zasiłku wychowawczego z powodu utraty od dnia 16 września 1996 r. źródła dochodu (mąż utracił prawo do zasiłku dla bezrobotnych). Po wyłączeniu dochodu męża, pracownica nabyła prawo do zasiłku wychowawczego od 16 września 1996 r.

Przykład 3:

Pracownica korzysta z trzyletniego urlopu wychowawczego od 14 marca 1995 r. Nie przyznano jej prawa do zasiłku wychowawczego ze względu na przysługujące jej prawo do renty inwalidzkiej. W lipcu 1996 r. pracownica wystąpiła z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do zasiłku wychowawczego na zasadach obowiązujących od 2 czerwca 1996 r. Z uwagi na to, że przeciętny miesięczny dochód w rodzinie pracownicy z roku ubiegłego nie przekraczał ustalonej granicy dochodu oraz pobierana przez nią renta inwalidzka nie przewyższa miesięcznie kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, pracownicy przysługuje zasiłek wychowawczy od 2 czerwca 1996 r.

24. 4 Przy ustalaniu prawa do zasiłku wychowawczego przysługującego pracownicy, z którą umowa o pracę została rozwiązana w okresie urlopu wychowawczego przed dniem 2 czerwca 1996 r. z przyczyn określonych w przepisach o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, stosuje się zasady określone w ust. 20, 21 i 23. Zasada ta dotyczy również pracownicy, z którą w okresie urlopu wychowawczego udzielonego przed 2 czerwca 1996 r., rozwiązano umowę o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy po 1 czerwca 1996 r.

25. 5 Pracownicy, której okres przerwy w zatrudnieniu odpowiadającej urlopowi wychowawczemu, do którego byłaby uprawniona, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana z przyczyn dotyczących pracodawcy, rozpoczął się przed dniem 2 czerwca 1996 r., prawo do zasiłku wychowawczego ustala się według określonych w ust. 20 i 21, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 1999 r.

Przykład 1:

Z pracownicą w okresie ciąży rozwiązano stosunek pracy z powodu likwidacji zakładu pracy. Do 20 lutego 1995 r. pobierała zasiłek macierzyński. W okresie od 21 lutego 1995 r. do 20 lutego 1998 r. ma prawo do przerwy w zatrudnieniu odpowiadającej urlopowi wychowawczemu. W okresie od 1 marca 1996 r. do 20 lutego 1997 r. pracownica ta ma prawo do zasiłku wychowawczego na pierwsze dziecko. W dniu 30 lipca 1996 r. pracownica urodziła kolejne dziecko. Po wykorzystaniu uprawnień z tytułu urodzenia pierwszego dziecka, w okresie od 21 lutego 1998 r. do 31 grudnia 1999 r., pracownica może korzystać z przerwy w zatrudnieniu odpowiadającej urlopowi wychowawczemu na drugie dziecko. Od 21 lutego 1997 r. będzie miała prawo do zasiłku wychowawczego na drugie dziecko, ustalonego według dotychczasowych zasad.

Przykład 2:

Pracownica do 12 kwietnia 1996 r. przebywała na urlopie wychowawczym. W czasie tego urlopu w dniu 31 października 1995 r. rozwiązano z nią umowę o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy. W dniu 28 marca 1996 r., a więc w czasie urlopu wychowawczego, pracownica urodziła kolejne dziecko i nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego (do 17 lipca 1996 r.). Od 13 kwietnia 1996 r., po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ta nabyła prawo do przerwy w zatrudnieniu traktowanej jak okres urlopu wychowawczego. W związku z tym, że w dniu 2 czerwca 1996 r. pracownica korzystała z przerwy w zatrudnieniu traktowanej jak okres urlopu wychowawczego, po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, od 18 lipca 1996 r. może nadal korzystać z tej przerwy, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 1999 r.

Przykład 3:

Pracownica przebywa na urlopie wychowawczym udzielonym do 31 lipca 1996 r. według zasad obowiązujących przed 2 czerwca 1996 r. W czasie tego urlopu, w dniu 31 stycznia 1996 r., rozwiązano z nią umowę o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy. W dniu 15 marca urodziła kolejne dziecko i do 4 lipca 1996 r. pobierała zasiłek macierzyński. W związku z tym, że urlop wychowawczy był wykorzystywany po ustaniu zatrudnienia i zakończył się po dniu 1 czerwca 1996 r., osoba ta nie może wystąpić o dalszy urlop. Nie ma ona również prawa do przerwy w zatrudnieniu traktowanej jak okres urlopu wychowawczego, gdyż nie nabyła do niej prawa przed 2 czerwca 1996 r.

26. Wytyczne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 2 czerwca 1996 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK nr 1

WNIOSEK

o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego (patrz pouczenie - ważne dla osób występujących o zasiłek za okres po dniu 1 czerwca 1996 r.)

POUCZENIE

1. Pracownicy (pracownikowi) korzystającej z urlopu wychowawczego przysługuje zasiłek wychowawczy:

1) przez okres 24 miesięcy kalendarzowych,

2) przez okres do 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje osobistą opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym przy jednym porodzie albo gdy samotnie wychowuje dziecko,

3) przez okres do 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem wymagającym szczególnej opieki ze względu na stan zdrowia i zostanie to udokumentowane orzeczeniem lekarskim.

2. Za pracownicę samotnie wychowującą dziecko uważa się: pannę, wdowę i osobę rozwiedzioną - od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu orzekającego rozwód.

3. Prawo do zasiłku jest ustalane do końca lutego następnego roku, a jeżeli zasiłek jest wypłacany dłużej, na kolejne okresy roczne - od 1 marca do końca lutego następnego roku - na podstawie dochodów rodziny uzyskanych w poprzedzającym roku kalendarzowym.

4. Zasiłek wychowawczy przysługuje, jeżeli dochód na osobę w rodzinie pracownicy nie przekracza kwoty stanowiącej 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

5. W przypadku osiągania dochodów z gospodarstwa rolnego, zasiłek wychowawczy może być przyznany, jeżeli na osobę w rodzinie przypada nie więcej niż 1 ha przeliczeniowy.

6. Kwoty zasiłków wychowawczych są ogłaszane przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w "Monitorze Polskim".

7. Zasiłek wychowawczy nie przysługuje:

1) gdy urlop wychowawczy trwa krócej niż 3 miesiące,

2) w przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, umieszczenia dziecka w żłobku, przedszkolu, w domu dziecka lub innej placówce opiekuńczo-wychowawczej; wyjątkiem jest pobyt matki lub dziecka, w okresie do 6 miesięcy, w szpitalu albo sanatorium,

3) w razie podjęcia w okresie urlopu wychowawczego pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie albo działalności zarobkowej, a także w razie pobierania emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli łączny dochód przekracza miesięcznie kwotę stanowiącą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

8. Pracownica jest obowiązana zawiadomić płatnika zasiłku wychowawczego o okolicznościach powodujących utratę prawa do tego zasiłku, tj. wymienionych w pkt 7 ppkt 2 i 3.

9. Jeżeli z winy pracownicy nastąpi bezpodstawna wypłata zasiłku, kwoty nienależnie pobrane podlegają potrąceniu z wypłacanego zasiłku wychowawczego, a jeżeli prawo do zasiłku nie istnieje - podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu w administracji.

Podstawa prawna: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie urlopów i zasiłków wychowawczych (Dz. U. Nr 60, poz. 277).

ZAŁĄCZNIK nr 2 ⁶

------------------------------------

Nazwa zakładu pracy i nr konta w O/ZUS

Oświadczenie

o dochodach rodziny osoby występującej z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego

Część I

(wypełnia osoba składająca oświadczenie)

Oświadczenie o dochodach rodziny osoby ubiegającej się

o przyznanie zasiłku wychowawczego na okres:

od dnia ................. do dnia ..............

.......................... ............................

..imię i nazwisko osoby adres osoby składającej

składającej oświadczenie oświadczenie

1. Oświadczam, że w roku kalendarzowym 199...

moja rodzina uzyskała dochody w podanych niżej wysokościach

- bez dochodów z prowadzenia działalności gospodarczej:

Członek rodziny podać imiona i nazwiska członków rodziny	Kwota dochodu
	podlegająca	nie podlegająca
	opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Składający oświadczenie*
Małżonek
Dzieci 1
2
3
4
Razem dochód wyniósł

*) wypełnia osoba występująca o zasiłek, która otrzymuje emeryturę lub rentę inwalidzką.

2. Oświadczam, że w roku kalendarzowym 199... dochody

z działalności gospodarczej wynosiły (podać imiona

i nazwiska członków rodziny):

małżonka
dzieci 1
2
3
4
Razem dochód wyniósł

3. Rodzina osiąga dochody z gospodarstwa rolnego

o powierzchni ..... ha przeliczeniowych, nie osiąga

dochodów z gospodarstwa rolnego**).

4. Oświadczam, że z dochodu rodziny poza mną utrzymują się

następujące osoby (podać imiona i nazwiska):

- małżonek ........................

- dzieci: 1 .......................

2 .......................

3 .......................

4 .......................

Zapoznałem(am) się z pouczeniem i zobowiązuję się niezwłocznie powiadomić instytucję wypłacającą zasiłek o powstałych zmianach, mających wpływ na uprawnienia do zasiłku wychowawczego, a w szczególności o każdej zmianie dotyczącej źródeł dochodów oraz liczby członków rodziny.

......................... ..............................

miejscowość, data podpis osoby

składającej oświadczenie

Pouczenie

Przy ustalaniu dochodu rodziny, od którego uzależnione jest prawo do zasiłku wychowawczego, uwzględnia się dochód uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, ustalony według zasad określonych w przepisach o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych. Są to dochody brutto, osiągnięte przez małżonka oraz dzieci, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym. Dochodem brutto jest kwota przychodu pomniejszona o koszty jego uzyskania. W dochodzie rodziny nie uwzględnia się dochodów uzyskiwanych przez pracownicę przed nabyciem prawa do zasiłku wychowawczego. Wyłączenie to nie dotyczy dochodów pracownicy z tytułu emerytury lub renty inwalidzkiej.

Do dochodów rodziny nie wlicza się również dochodów ze stałego źródła, utraconego przez małżonka lub dzieci przed terminem ustalania prawa do zasiłku.

1. Za dochody uważa się:

1) dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem kwot świadczonych alimentów ustalonych wyrokiem lub ugodą sądową,

2) renty inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, renty kombatanckie i renty osób represjonowanych oraz członków ich rodzin - przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

3) dodatki kombatanckie, świadczenia pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub ZSRR, dodatek do emerytur i rent przyznany żołnierzom-górnikom na podstawie przepisów o dodatku i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu, dochody z tytułu emerytur i rent otrzymywanych przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,

4) ryczałt energetyczny przysługujący kombatantom i innych osobom uprawnionym,

5) otrzymywane z zagranicy: renty z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945

6) rentę socjalną, stały zasiłek, stały zasiłek wyrównawczy i gwarantowany zasiłek okresowy,

7) zasiłki chorobowe wypłacane na podstawie odrębnych przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ubezpieczeniu członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych., spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin,

8) dochody pochodzące z międzypaństwowych instytucji finansowych lub ze środków przyznanych przez rządy obcych państw na podstawie umów zawartych z tymi instytucjami lub państwami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe oraz odsetki od tych dochodów lub środków lokowanych na bankowych rachunkach terminowych,

9) część dochodów osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody ze stosunku pracy lub stypendiów - w wysokości odpowiadającej równowartości diet, określonych w odrębnych przepisach obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych w sprawie pokrywania kosztów podróży służbowych poza granicami kraju - obliczonych za okres, w którym była wykonywana praca lub było otrzymywane stypendium,

10) część dochodów osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a przebywających czasowo za granicą i uzyskujących tam dochody z innych tytułów niż stosunek pracy lub stypendium - w wysokości odpowiadającej równowartości diet, określonych w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez właściwego ministra w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, obliczonych za okres, w którym osoby te uzyskiwały dochód,

11) należności pieniężne wypłacane żołnierzom i pracownikom skierowanym do polskich kontyngentów w misjach międzynarodowych,

12) przychody ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kanadyjskiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Straży Granicznej,

13) wynagrodzenie otrzymywane przez członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu użytkowania przez spółdzielnię wniesionych wkładów gruntowych,

14) alimenty otrzymywane na rzecz dzieci i na podstawie wyroku lub ugody sądowej,

15) stypendia.

2. Dochód rodziny utrzymującej się z gospodarstwa rolnego oraz innych pozarolniczych źródeł sumuje się. Miesięczny dochód z 1 ha przeliczeniowego ustalany jest w wysokości odpowiadającej 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dla celów emerytalnych - z roku kalendarzowego poprzedzającego okres zasiłkowy.

3. Osoby prowadzące działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące w swoich oświadczeniach wykazują faktycznie osiągnięte w danym roku kalendarzowym dochody, w wysokości nie niższej, niż została zadeklarowana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu - w wysokości nie niższej od najniższej podstawy wymiaru składek.

4. Przeciętny miesięczny dochód rodziny ustala się dzieląc łączną kwotę dochodów uzyskanych przez członków rodziny, w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, przez liczbę dwanaście.

5. W okresie zasiłkowym ponownie jest ustalane prawo do zasiłku w przypadku:

1) zwiększenia się liczby członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - na wniosek uprawnionego. Prawo do zasiłku ustala się od miesiąca, w którym nastąpiło to zwiększenie,

2) zmniejszenia się liczby członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym. Prawo do zasiłku ustala się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpiła ta okoliczność. O zmniejszeniu się liczby członków rodziny uprawniony obowiązany jest niezwłocznie powiadomić organ wypłacający zasiłek,

3) utraty źródła dochodu przez uprawnionego lub członka jego rodziny - na wniosek uprawnionego. Prawo do zasiłku ustala się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpiła ta okoliczność,

4) uzyskania nowego źródła dochodu przez uprawnionego lub członka jego rodziny. Prawo do zasiłku ustala się od miesiąca następującego po upływie pełnego miesiąca kalendarzowego, w którym wystąpiła ta okoliczność. O uzyskaniu nowego źródła dochodu uprawniony obowiązany jest niezwłocznie powiadomić organ wypłacający zasiłek.

Część II

(wypełnia instytucja wypłacająca zasiłki)

Ustalenie prawa do zasiłku wychowawczego na okres od dnia .....

do dnia ...........

1. Roczne dochody rodziny

a) z tytułu pracy, renty, emerytury itp. ............... zł

b) z tytułu prowadzonej działalności

gospodarczej (stosownie)

- wg oświadczenia ............... zł

- zgodnie z podstawą wymiaru składki ............... zł

2. Razem dochody (lit. a+b) ............... zł

3. Przeciętny miesięczny dochód ............... zł

4. Miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego ............... zł

5. Razem miesięczny dochód ............... zł

6. Przeciętny dochód na jedną osobę w rodzinie wynosi: ............ zł

7. Przyznano prawo do zasiłku wychowawczego

w wysokości**) ............... zł

8. Nie przyznano prawa do zasiłku

wychowawczego**)

....................... ......................

miejscowość i data podpis

**) Niepotrzebne skreślić

¹ Ust. 6 zmieniony przez ust. 1 pkt 1 wytycznych nr 5 z dnia 28 sierpnia 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.11.17) zmieniających nin. wytyczne z dniem 12 września 1997 r.

² Ust 13:

- zmieniony przez ust. 1 pkt 1 wytycznych nr 3 z dnia 11 grudnia 1996 r. (Dz.Urz.ZUS.96.11.27) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 grudnia 1996 r.

- zmieniony przez ust. 1 pkt 2 wytycznych nr 5 z dnia 28 sierpnia 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.11.17) zmieniających nin. wytyczne z dniem 12 września 1997 r.

³ Ust 23:

- zmieniony przez ust. 1 pkt 2 wytycznych nr 3 z dnia 11 grudnia 1996 r. (Dz.Urz.ZUS.96.11.27) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 grudnia 1996 r.

- zmieniony przez ust. 1 pkt 3 wytycznych nr 5 z dnia 28 sierpnia 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.11.17) zmieniających nin. wytyczne z dniem 12 września 1997 r.

⁴ Ust 24 zmieniony przez ust. 1 pkt 3 wytycznych nr 3 z dnia 11 grudnia 1996 r. (Dz.Urz.ZUS.96.11.27) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 grudnia 1996 r.

⁵ Ust. 25:

- zmieniony obwieszczeniem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 lipca 1996 r. o sprostowaniu błędu (Dz.Urz.ZUS.96.7.16).

- zmieniony przez ust. 1 pkt 4 wytycznych nr 3 z dnia 11 grudnia 1996 r. (Dz.Urz.ZUS.96.11.27) zmieniających nin. wytyczne z dniem 30 grudnia 1996 r.

⁶ Załącznik nr 2 zmieniony przez ust. 1 pkt 4 wytycznych nr 5 z dnia 28 sierpnia 1997 r. (Dz.Urz.ZUS.97.11.17) zmieniających nin. wytyczne z dniem 12 września 1997 r.