Instrukcja w sprawie wykonywania ubezpieczenia społecznego rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1977.2.8

Akt utracił moc

Wersja od: 30 grudnia 1978 r.

ZARZĄDZENIE Nr 2

PREZESA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

z dnia 19 lutego 1977 r.

wprowadzające instrukcję w sprawie wykonywania ubezpieczenia społecznego rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin

(znak: Fu 001-1/77)

Na podstawie art. 14 i art. 22. ust. 4, ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r., o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 235), zarządza się co następuje:

§ 1. Wprowadza się załączoną do niniejszego zarządzenia instrukcję w sprawie wykonywania ubezpieczenia społecznego rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin.

§ 2. Traci moc:

1) zarządzenie nr 28 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 czerwca 1973 r. wprowadzające instrukcję w sprawie wzorów zgłoszeń, oświadczeń i wniosków składanych przy ubezpieczeniu społecznym rzemieślników, legitymacji ubezpieczeniowych, trybu wydawania legitymacji oraz sposobu dokonywania w nich wpisów (Dz. Urz. ZUS nr 8-10, poz. 27),

2) zarządzenie nr 14 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 sierpnia 1974 r. w sprawie trybu wykonywania ubezpieczenia społecznego osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek (Dz. Urz. ZUS nr 11, poz. 17).

§ 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 marca 1977 r.

INSTRUKCJA

w sprawie wykonywania ubezpieczenia społecznego rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin

I.

Postanowienia ogólne.

§ 1. Instrukcja niniejsza określa:

1) tryb zgłaszania do ubezpieczenia i zawiadamiania o kontynuowaniu ubezpieczenia,

2) tryb składania wniosków o zmianę podstawy wymiaru składek,

3) tryb zwalniania od obowiązku opłacenia składek,

4) tryb wydawania legitymacji ubezpieczeniowych i sposób dokonywania w nich wpisów,

5) postępowanie w sprawach zasiłków,

6) postępowanie w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe,

7) wzory:

- zgłoszeń do ubezpieczenia,

- legitymacji ubezpieczeniowych,

- oświadczenia o zmianie formy opodatkowania.

§ 2. Użyte w instrukcji określenia:

1) ustawa - oznacza ustawę z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 235),

2) rozporządzenie - oznacza rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 11 lutego 1977 r. w sprawie wykonania ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 6, poz. 25),

3) osoba prowadząca działalność - oznacza osobę wymienioną w art. 1 ust. 1 ustawy,

4) osoba współpracująca - oznacza osobę wymienioną w art. 26 ust. 1 ustawy,

5) organizacja społeczno-zawodowa - oznacza w odniesieniu do:

- rzemieślników i osób z nimi współpracujących - właściwy cech,

- osób wykonujących działalność handlową i usługową na własny rachunek i osób z nimi współpracujących

- wojewódzkie zrzeszenie prywatnego handlu i usług,

- rybaków morskich i osób z nimi współpracujących

- Zrzeszenie Rybaków Morskich,

- osób wykonujących flisactwo turystyczne na rzece Dunajcu - Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich na rzece Dunajcu,

6) oddział ZUS - oznacza oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

§ 3. Przy wykonywaniu ubezpieczenia stosuje się tryb i zasady wynikające z przepisów ustawy i rozporządzenia oraz postanowień niniejszej instrukcji.

§  4.

1. Oddziały ZUS właściwe ze względu na miejsce prowadzenia działalności:

1) ustalają istnienie obowiązku ubezpieczenia,

2) ustalają prawo do świadczeń leczniczych i położniczych, wydają legitymacje ubezpieczeniowe oraz dokonują w nich wpisów,

3) wymierzają i pobierają składki na ubezpieczenie społeczne,

4) ustalają prawo i wypłacają zasiłki chorobowe, porodowe, macierzyńskie, pogrzebowe oraz rodzinne,

5) przyjmują zawiadomienia o kontynuowaniu ubezpieczenia.

2. Prawo do emerytury i renty oraz zasiłku pogrzebowego po emerycie i renciście oraz członkach ich rodzin, ustalają i świadczenia te wypłacają oddziały ZUS właściwe ze względu na miejsce zamieszkania.

II.

Tryb zgłaszania do ubezpieczenia i zawiadamiania o kontynuowaniu ubezpieczenia.

§  5.

1. Zgłoszenia do ubezpieczenia dokonuje się na formularzach ZUS:

1) S-51 - osób prowadzących działalność,

2) S-56 - osób współpracujących.

2. Formularze zgłoszeń do ubezpieczenia dostarczają zainteresowanym organizacje społeczno-zawodowe, które zaopatrują się w te formularze w oddziałach ZUS.

§  6.

1. Zgłoszenie do ubezpieczenia wypełnia się - z zastrzeżeniem ust. 2 - stosownie do wskazań zawartych w poszczególnych rubrykach.

2. W zgłoszeniu do ubezpieczenia osoby wykonującej rybołówstwo morskie, w rubryce rodzaj działalności wpisuje się: "łódź" lub "kuter".

3. Osoby prowadzące transport - w zgłoszeniu w rubryce "miejsce wykonywania działalności" wpisują 'miejscowość (miejscowości) wymienioną w zezwoleniu na prowadzenie działalności w rubryce "miejsce prowadzenia działalności transportowej".

4. Osoba, która prowadzi działalność w dwóch lub więcej zakładach albo prowadzi dwa lub więcej rodzajów działalności, w zgłoszeniu do ubezpieczenia wpisuje wszystkie prowadzone zakłady lub rodzaje działalności, a wybrany dla objęcia ubezpieczeniem podkreśla.

5. Wzory prawidłowo wypełnionych zgłoszeń do ubezpieczenia zawierają załączniki 1 i 2.

6. Osoby nie posiadające legitymacji ubezpieczeniowej z tytułu dotychczasowej działalności, do zgłoszenia do ubezpieczenia dołączają fotografię.

§ 7. Dane zawarte w zgłoszeniu do ubezpieczenia potwierdza organizacja społeczno-zawodowa pieczęcią i podpisem upoważnionego pracownika w wyznaczonym miejscu na drugiej stronie zgłoszenia na podstawie:

1) własnej dokumentacji oraz

2) przedłożonych przez zainteresowanego dokumentów np.: zaświadczenia urzędu gminy uprawniającego do bezpłatnych świadczeń leczniczych z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, decyzji organu finansowego o formie opodatkowania.

§  8.

1. Osoba prowadząca działalność jest obowiązana zawiadomić oddział ZUS za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej:

1) o zmianach mających wpływ na istnienie obowiązku ubezpieczenia - na nowym formularzu zgłoszenia do ubezpieczenia,

2) o zaprzestaniu działalności lub współpracy - odrębnym pismem poświadczonym przez tę organizację,

3) o zmianie formy opodatkowania - poprzez złożenie oświadczenia według wzoru stanowiącego załącznik nr 3.

2. Osoba, która mimo oświadczenia w zgłoszeniu do ubezpieczenia o zamierzonym prowadzeniu działalności lab współpracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy, faktycznie prowadzi działalność lub współpracę przez okres dłuższy, obowiązana jest bezzwłocznie zawiadomić o tym oddział ZUS za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej. Objęcie ubezpieczeniem następuje od pierwszego miesiąca rozpoczęcia działalności lub współpracy.

3. Pismo o zaprzestaniu współpracy podpisuje osoba współpracująca i osoba prowadząca działalność.

4. Ponowne podjęcie działalności wymaga - z zastrzeżeniem ust. 6 - złożenia nowego zgłoszenia do ubezpieczenia.

5. Nowe zgłoszenie do ubezpieczenia składają również osoby, których objęcie ubezpieczeniem uzależnione jest od ich wniosku, a które w poprzednim zgłoszeniu nie złożyły takiego wniosku.

6. Nie obowiązuje złożenie nowego zgłoszenia do ubezpieczeniu (ust. 4), jeżeli wznowienie działalności nastąpiło w okresie 3 miesięcy po zaprzestaniu jej prowadzenia i nie uległy żadnej zmianie dane zawarte w poprzednim zgłoszeniu do ubezpieczenia. O wznowieniu działalności, w tym przypadku zawiadamia się pisemnie oddział ZUS, za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej.

7. O innych zmianach, np. adresu, urodzenia dziecka - osoba prowadząca działalność zawiadamia bezpośrednio oddział ZUS.

§  9.

1. Osoba zamierzająca kontynuować ubezpieczenie zawiadamia o tym bezpośrednio oddział ZUS, najpóźniej w ciągu 30 dni po ustaniu obowiązku ubezpieczenia.

2. W zawiadomieniu należy podać okres, w którym zamierza się kontynuować ubezpieczenie, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy.

3. Oddział ZUS niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia potwierdza jego przyjęcie. Jeżeli kontynuować ubezpieczenie zamierza osoba współpracująca, przesyła się jej ponadto 6 blankietów wpłat składek.

III.

Tryb składania wniosków o zmianę podstawy wymiaru składek.

§  10.

1. Wniosek o zastosowanie obniżki podstawy wymiaru składek osoba prowadząca działalność składa w organizacji społeczno-zawodowej.

2. Organizacja społeczno-zawodowa, przesyła wniosek - po zaopiniowaniu - do oddziału ZUS.

3. Opinia organizacji społeczno-zawodowej powinna zawierać:

1) okoliczności uzasadniające zastosowanie obniżki,

2) proponowany stopień obniżki,

3) okres zastosowania obniżki.

§ 11. Wniosek o podwyższenie podstawy wymiaru składek kieruje się bezpośrednio do oddziału ZUS. We wniosku należy podać wysokość proponowanej podstawy oraz okres jej zastosowania.

§ 12. Wniosek dotyczący zmiany podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osoby współpracującej, podpisuje osoba współpracująca i osoba prowadząca działalność.

§  13.

1. Oddział ZUS po rozpatrzeniu wniosku o zmianą podstawy wymiaru składek, zawiadamia wnioskującego o podjętej decyzji.

2. W przypadku pozytywnego załatwienia wniosku oddział ZUS podaje w zawiadomieniu wysokość nowej podstawy wymiaru składek oraz okres jej obowiązywania.

IV.

Tryb zwalniania od obowiązku opłacenia składek.

§  14.

1. Dokumenty dotyczące zwolnienia od obowiązku opłacenia składek z tytułu odbywania służby lub ćwiczeń wojskowych względnie z tytułu przeprowadzania remontu pojazdu mechanicznego, przedkłada się w organizacji społeczno-zawodowej.

2. Jeżeli z przedłożonych dokumentów wynika, że przerwa w działalności spowodowana służbą wojskową lub ćwiczeniami wojskowymi, trwała co najmniej 30 kolejnych dni, organizacja społeczno-zawodowa wpisuje na odwrocie dwóch odcinków blankietu wpłaty składek okres odbywania służby lub ćwiczeń wojskowych oraz miesiąc(ce), za który(e) przysługuje zwolnienie z opłacenia składek.

3. Jeżeli z przedłożonego dokumentu wynika, że remont pojazdu mechanicznego trwał co najmniej 15 dni, organizacja społeczno-zawodowa wpisuje na odwrocie dwóch odcinków blankietu wpłaty składek okres trwania remontu oraz miesiąc, za który następuje zwolnienie z opłacenia składek.

4. Odcinek blankietu wpłaty składek przeznaczony dla posiadacza rachunku, po dokonaniu wpisów, o których mowa w ust. 2 i 3, organizacja społeczno-zawodowa przesyła oddziałowi ZUS.

5. Odcinek blankietu wpłaty składek przeznaczony dla wpłacającego pozostaje w książeczce wpłat składek i stanowi dowód zwolnienia z opłacenia składek za miesiąc(ce) określony(e) przez organizację społeczno-zawodową, jeżeli oddział ZUS nie podejmie innej decyzji w sprawie.

6. W razie przedłożenia bezpośrednio w oddziale ZUS dokumentów, o których mowa w ust. 1, wpisów dotyczących zwolnienia z opłacenia składek (ust. 2 i 3) dokonuje oddział ZUS.

§  15.

1. Zwolnienia z opłacenia składek z innych przyczyn, niż wymienione w § 14 ust. 1, ustala oddział ZUS:

1) z tytułu pobierania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego - po przedłożeniu dokumentów uzasadniających wypłatę tych zasiłków,

2) za miesiąc kalendarzowy, w którym nastąpiło rozpoczęcie lub zaprzestanie działalności albo współpracy, jeżeli w miesiącu tym nie była ona wykonywana dłużej niż przez 15 kolejnych dni - na podstawie otrzymanego zgłoszenia do ubezpieczenia, albo zawiadomienia o zaprzestaniu lub wznowieniu działalności.

2. O ustalonym okresie zwolnienia z opłacenia składek oddział ZUS zawiadamia zainteresowanego.

§  16.

1. Wniosek o zwolnienie z opłacenia składek, o którym mowa w § 17 rozporządzenia, składa się w organizacji społeczno-zawodowej.

2. Wniosek powinien wskazywać okoliczności, które spowodowały przerwę w prowadzeniu działalności lub współpracy oraz uzasadniające zwolnienie z opłacenia składek.

3. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające okoliczności, o których mowa w ust. 2.

4. Organizacja społeczno-zawodowa po zaopiniowaniu wniosku na podstawie przedłożonych dokumentów, zwraca je wnioskującemu.

5. Zaopiniowany wniosek wraz z adnotacją o okazanych dokumentach, organizacja społeczno-zawodowa przesyła oddziałowi ZUS.

6. Po rozpatrzeniu wniosku oddział ZUS zawiadamia zainteresowanego o podjętej decyzji.

V.

Tryb wydawania legitymacji ubezpieczeniowych i dokonywania w nich wpisów.

§ 17. Osobom objętym ubezpieczeniem oddział ZUS wydaje legitymacje ubezpieczeniowe:

1) na druku ZUS E-3 - osobom prowadzącym działalność,

2) na druku ZUS E-4 - osobom współpracującym.

§  18.

1. Legitymację oddział ZUS wysyła listem poleconym łącznie z zawiadomieniem o objęciu ubezpieczeniem.

2. Osoba uprawniona może osobiście lub przez osobę upoważnioną odebrać legitymację bezpośrednio w oddziale ZUS za potwierdzeniem odbioru.

§  19.

1. Legitymację wydaje się bezpłatnie.

2. W przypadku utraty legitymacji wydanie jej duplikatu następuje na uzasadniony wniosek, do którego dołącza się dowód wpłaty na rachunek oddziału ZUS należnej kwoty za duplikat.

§  20.

1. Do legitymacji dokonuje się następujących wpisów:

1) danych osobowych dotyczących ubezpieczonego,

2) danych o członkach rodziny uprawnionych do świadczeń leczniczych,

3) miejsca zamieszkania,

4) danych dotyczących udzielanych świadczeń leczniczych,

5) okresów ubezpieczenia,

6) okresów zaliczanych do okresów ubezpieczenia,

7) innych wpisów - notatek.

2. Do legitymacji osoby współpracującej dokonuje się ponadto wpisów poświadczenia o opłaceniu składek na ubezpieczenie społeczne, które upoważniają do świadczeń leczniczych.

§  21.

1. Wpisów wymienionych w § 20 ust. 1 pkt 1-3 oraz pkt 5 i 6 dokonuje oddział ZUS.

2. Wpisów wymienionych w § 20 ust. 1 pkt 4 dokonują zakłady społeczne służby zdrowia.

3. Wpisu zmiany miejsca zamieszkania może dokonać także właściwy organ meldunkowy.

4. Innych wpisów - notatek niż wymienione w § 20 ust. 1 pkt 1-6, może dokonywać wyłącznie oddział ZUS lub społeczny zakład służby zdrowia na wolnych stronach legitymacji przeznaczonych na notatki.

5. Wpisów wymienionych w § 20 ust. 2 dokonuje osoba prowadząca działalność na wniosek osoby współpracującej.

6. Zmian wpisów lub poprawek w legitymacjach mogą dokonywać tylko uprawnieni (ust. 1-5).

§  22.

1. Wpisów danych osobowych dotyczących osób prowadzących działalność, osób współpracujących i członków ich rodzin dokonuje się na podstawie danych zawartych w zgłoszeniu do ubezpieczenia.

2. Wpisu zmiany nazwiska dokonuje się na podstawie przedłożonego przez ubezpieczonego odpowiedniego dokumentu (np. dowodu osobistego, zaświadczenia USC), przekreślając poprzednie nazwisko i wpisując nowe nad przekreślonym nazwiskiem.

3. W przypadku zmiany miejsca zamieszkania wpisuje się nowe miejsce zamieszkania zgodnie z adresem podanym w dowodzie osobistym lub innym dowodzie tożsamości.

4. Skreślenia wpisanych do legitymacji danych o członkach rodziny lub wpisania nowych danych dokonuje się na podstawie przedłożonego zawiadomienia w trybie określonym w § 8.

§ 23. Wpisów porad ambulatoryjnych i wizyt domowych dokonuje się poprzez podanie daty udzielonej porady lub wizyty (dzień, miesiąc, rok) oraz okresu czasowej niezdolności do pracy (dzień, miesiąc, rok). Rozpoznania i numeru statystycznego choroby nie wpisuje się.

§  24.

1. Wpisów pobytów w zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej dokonuje się poprzez podanie okresu pobytu tej osoby w zakładzie leczniczym oraz okresu czasowej niezdolności do pracy (dzień, miesiąc, rok).

2. Szpitale (szpitale uzdrowiskowe) wpisują w rubryce "niezdolność do pracy" - okres niezdolności do pracy obejmujący łącznie czas pobytu w zakładzie leczniczym oraz orzeczoną przez ten zakład niezdolność do pracy po wypisaniu chorego z zakładu leczniczego.

3. Lekarze konsultanci do spraw lecznictwa uzdrowiskowego dokonują wpisów dotyczących okresu niezdolności do pracy w przypadkach orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy w okresie leczenia uzdrowiskowego.

§ 25. Wpisów o wydaniu przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych wydanych osobie prowadzącej działalność, osobie współpracującej i członkom ich rodzin dokonuje się przez wymienienie poszczególnych przedmiotów i środków pomocniczych (np. okulary, wkładki ortopedyczne itp.).

§  26.

1. Na wniosek ubezpieczonego oddział ZUS dokonuje wpisów:

1) okresów ubezpieczenia,

2) okresów zaliczanych do okresów ubezpieczenia.

2. Podstawę dokonania wpisów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, stanowią dokumenty znajdujące się w oddziale ZUS, np. zgłoszenie do ubezpieczenia, zapisy wynikające z karty kontowej.

3. Podstawę dokonania wpisów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, stanowią dokumenty określone w §§ 54 i 55.

§  27.

1. Wpisów poświadczenia opłacenia składek na ubezpieczenie w legitymacji osoby współpracującej, dokonuje osoba prowadząca działalność na podstawie dowodów wpłat składek.

2. Wpisu poświadczenia (ust. 1) dokonuje się w sposób ustalony w legitymacji, niezwłocznie po zgłoszeniu żądania przez osobę współpracującą.

3. Poświadczenie (ust. 1) uprawnia osobę współpracującą i członków jej rodziny do korzystania ze świadczeń leczniczych i położniczych w zakładach społecznych służby zdrowia, w okresie 3 miesiący.

§ 28. W legitymacji osoby prowadzącej działalność nie dokonuje się wpisów, o których mowa w § 27. Do korzystania ze świadczeń leczniczych i położnych w zakładach społecznych służby zdrowia, osobę prowadzącą działalność i członków jej rodziny uprawnia legitymacja ubezpieczeniowa wraz z książeczką wpłat składek lub innym dokumentem, z którego wynika, że osoba ta nie zalega z opłatą składek za okres dłuższy niż 3 miesiące.

§ 29. W razie pobierania zasiłków chorobowych i macierzyńskich po ustaniu obowiązku ubezpieczenia lub okresu kontynuowania ubezpieczenia, wpisów do legitymacji upoważniających do świadczeń leczniczych dokonuje oddział ZUS na wniosek zainteresowanych.

VI.

Postępowanie w sprawach zasiłków.

§ 30. W postępowaniu o zasiłki stosuje się odpowiednio postanowienia:

1) instrukcji w sprawie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wprowadzonej zarządzeniem nr 38 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 października 1975 r. (Dz. Urz. ZUS nr 10-13, poz. 26),

2) instrukcji w sprawie wyjaśnienia niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w sprawie zasiłków rodzinnych, wprowadzonej zarządzeniem nr 8 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 czerwca 1974 r. (Dz. Urz. ZUS nr 6-9, poz. 12),

oraz innych aktów normatywnych wyjaśniających i zmieniających postanowienia wyżej wymienionych instrukcji.

§ 31. Ustalenie uprawnień i wypłata zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, porodowego i pogrzebowego następuje na podstawie wniosku lub odpowiedniego dokumentu przedłożonego bezpośrednio w oddziale ZUS przez osobę prowadzącą działalność lub osobę współpracującą.

§ 32. Dokumenty niezbędne do wypłaty zasiłku chorobowego składa się tylko w przypadku, gdy niezdolność do prowadzenia działalności lub współpracy trwa nieprzerwanie co najmniej 30 kolejnych dni.

§ 33. 1

1. W razie zalegania z opłatą składek na ubezpieczenie społeczne za okres dłuższy niż 3 miesiące, zasiłki: chorobowy, porodowy, macierzyński nie są wypłacane o czym oddział ZUS zawiadamia zainteresowanego.

2. Wypłatę zasiłku chorobowego, macierzyńskiego podejmuje się od dnia, w którym zaległe składki zostały w całości uregulowane. Opłacenie zaległych składek nie powoduje wypłacenia zasiłków za okres, w którym ubezpieczony zalegał z zapłatą składek.

§ 34. Ustalenie uprawnień i wypłata zasiłku rodzinnego następuje na podstawie wniosku o zasiłek rodzinny, złożonego bezpośrednio w oddziale ZUS lub za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej.

§ 35. W przypadku, gdy współmałżonek osoby prowadzącej działalność, jest pracownikiem względnie osobą zatrudnioną w systemie pracy nakładczej, osobą zatrudnioną na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej - zasiłek rodzinny wypłaca się - z zastrzeżeniem § 36 - osobie prowadzącej działalność.

§ 36. Jeżeli osoba prowadząca działalność jest zwolniona od podatku obrotowego i- dochodowego, względnie uiszcza opłatę skarbową - zasiłek rodzinny w wysokości podstawowej wypłaca się temu z rodziców (§ 35), który wystąpi z wnioskiem o wypłatę zasiłku.

§ 37. 2

1. W razie zalegania z opłatą składek na ubezpieczenie społeczne za okres dłuższy niż 3 miesiące, zasiłki rodzinne nie są wypłacane, o czym oddział ZUS zawiadamia zainteresowanego.

2. Wypłatę zasiłku rodzinnego podejmuje się poczynając od zasiłku za miesiąc, w którym zaległe składki zostały w całości uregulowane.

§ 38. Oddział ZUS po stwierdzeniu uprawnień wypłaca zasiłki, o których mowa w § 31 - bieżąco, a zasiłki, o których mowa w § 34 - miesięcznie z dołu między 25 a 30 dniem miesiąca.

§  39.

1. Wypłata zasiłku chorobowego osobie prowadzącej działalność i osobie współpracującej następuje na podstawie złożonego bezpośrednio w oddziale ZUS zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy (druk Mz L-4a).

2. Zasiłek porodowy wypłaca się na podstawie wyciągu z aktu urodzenia dziecka złożonego w oddziale ZUS, a żonie osoby wymienionej w ust. 1 - na podstawie wyciągu z aktu urodzenia dziecka i oświadczenia tej osoby o pozostawaniu z żoną we wspólności małżeńskiej.

3. Zasiłek macierzyński wypłaca się na podstawie zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy określającego przewidywaną datą porodu lub datą odbytego porodu (druk Mz L-4a).

4. Wypłata zasiłku pogrzebowego osobie uprawnionej następuje na podstawie:

1) wniosku w sprawie wypłacenia zasiłku pogrzebowego (formularz ZUS Z-12),

2) wyciągu z aktu zgonu,

3) rachunków poniesionych kosztów pogrzebu.

§ 40. Oddział ZUS dla dokonania obliczenia zasiłku chorobowego (75%, 80% lub 100%) ustala okresy:

1) ubezpieczenia - na podstawie posiadanej dokumentacji,

2) zaliczane do okresów ubezpieczenia - na podstawie dokumentów przedłożonych przez zainteresowanego.

§ 41. Wypłata zasiłku chorobowego przysługującego w wysokości 100% z tytułu wypadku przy prowadzeniu działalności lub współpracy następuje na podstawie:

1) karty wypadku sporządzonej i przesłanej do oddziału ZUS przez organizacją społeczno-zawodową,

2) orzeczenia lekarskiego stwierdzającego związek z wypadkiem czasowej niezdolności do prowadzenia działalności lub współpracy.

§ 42. Wypłata zasiłku rodzinnego następuje na podstawie wniosku o zasiłek rodzinny (formularz ZUS Z-13).

§ 43. Wypłaty zasiłku rodzinnego na dziecko w wieku ponad 16 lat dokonuje się na podstawie wniosku wymienionego w § 42 oraz składanego corocznie w terminie od dnia 1 września do dnia 31 grudnia oświadczenia osoby prowadzącej działalność albo osoby współpracującej o uczęszczaniu tego dziecka do szkoły (formularz ZUS Z-8).

§ 44. W przypadku gdy współmałżonek osoby prowadzącej działalność lub osoby współpracującej jest uprawniony do zasiłku rodzinnego z tytułu zatrudnienia (§ 35), poza dokumentami, o których mowa w § 42 i § 43, składa się oświadczenie o nie pobieraniu zasiłku rodzinnego przez współmałżonka w zakładzie pracy. Oświadczenie to winno zawierać również pełną nazwę i adres zakładu pracy.

§ 45. Formularze wniosków i formularze oświadczeń niezbędnych do uzyskania zasiłku pogrzebowego i zasiłku rodzinnego osoba prowadząca działalność i osoba współpracująca otrzymuje w oddziale ZUS lub w organizacji społeczno-zawodowej.

§ 46. W przypadku złożenia wniosku o zasiłek rodzinny za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej organizacja ta dokonuje poświadczenia wniosku na okoliczność:

1) urodzenia się dziecka - na podstawie wypisu z księgi stanu cywilnego lub dowodu osobistego z wpisem imienia i nazwiska dziecka, daty i miejsca urodzenia,

2) zaprzestania (cofnięcia) pobierania przez dziecko stypendium w szkole wyższej - indeksu lub innego dokumentu stwierdzającego ten fakt (np. zaświadczenie wydane przez wyższą uczelnię),

3) uzyskanie przez dziecko rozwodu - odpisu wyroku orzekającego rozwód lub dowodu osobistego dziecka z aktualną adnotacją o zmianie stanu cywilnego,

4) przerwania przez dziecko nauki z powodu choroby - zaświadczenia lekarskiego (na zwykłym blankiecie) wystawionego przez lekarza zakładu społecznej służby zdrowia stwierdzającego okres choroby dziecka,

5) podjęcia lub zaprzestania pracy przez małżonka albo dziecko - dowodu osobistego, legitymacji ubezpieczeniowej ewentualnie innych dowodów,

6) zawarcia związku małżeńskiego - wypisu z księgi stanu cywilnego lub dowodu osobistego małżonka zawierającego adnotację o stanie cywilnym,

7) zaprzestania pracy przez małżonka pobierającego zasiłek rodzinny - dowodu osobistego lub legitymacji ubezpieczeniowej tego małżonka z aktualnym wpisem o ustaniu zatrudnienia,

8) zgonu małżonka pobierającego zasiłek rodzinny - wypisu z księgi stanu cywilnego (wyciąg z aktu zgonu),

9) korzystania przez żonę z urlopu bezpłatnego dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi - legitymacji ubezpieczeniowej żony, zawierającej adnotację o korzystaniu z tego urlopu,

10) zaliczenia do jednej z grup inwalidów - orzeczenia komisji d/s inwalidztwa i zatrudnienia.

§ 47. W przypadku złożenia za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej oświadczenia o uczęszczaniu do szkoły dziecka w wieku ponad 16 lat, organizacja ta potwierdza oświadczenie na podstawie legitymacji szkolnej (studenckiej), ważnej na dany rok szkolny (akademicki).

§ 48. Poświadczeń, o których mowa w § 46 i § 47, dokonuje się pieczęcią i podpisem upoważnionego pracownika.

§ 49. Dokumenty i korespondencja przesyłane do oddziału ZUS powinny być oznaczone numerem konta w oddziale ZUS osoby prowadzącej działalność, podanym w książeczce wpłat składek.

§ 50. Za datę złożenia zaświadczenia lekarskiego już wniosku uważa się datę ich wpływu do oddziału ZUS lub organizacji społeczno-zawodowej. Datę wpływu wpisuje się na otrzymanym dokumencie.

VII.

Postępowanie w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe.

§ 51. W postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z dnia 12 grudnia 1968 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalne i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 48, poz. 347) z uwzględnieniem zmian wynikających z §§ 52-56.

§  52.

1. Wnioski o przyznanie emerytury, renty inwalidzkiej, renty chorobowej oraz renty rodzinnej, po zmarłym ubezpieczonym, który nie pobierał emerytury lub renty, zgłasza się w oddziale (inspektoracie) ZUS, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, za pośrednictwem organizacji społeczno-zawodowej.

2. Wnioski o podwyższenie przyznanych świadczeń, przyznanie renty rodzinnej po zmarłym emerycie - renciście oraz wnioski o wypłatę zasiłku pogrzebowego z tytułu śmierci rencisty lub członka jego rodziny, zgłasza się bezpośrednio w oddziale lub inspektoracie ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

3. Za datę zgłoszenia wniosku o świadczenia emerytalno-rentowe przyjmuje się datę wpływu wniosku:

- do organizacji społeczno-zawodowej, jeżeli jest zgłaszany za pośrednictwem tej organizacji lub

- do oddziału (inspektoratu) ZUS, jeżeli jest zgłaszany bezpośrednio w oddziale (inspektoracie).

§ 53. Okresy ubezpieczenia, kontynuowanie ubezpieczenia, okresy przerw w prowadzeniu działalności lub współpracy oraz podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie dla ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, ustala się na podstawie dokumentacji oddziału ZUS.

§  54.

1. Środkiem dowodowym dla stwierdzenia okresów prowadzenia działalności przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia, jest zaświadczenie właściwej organizacji społeczno-zawodowej, a w odniesieniu do osób wykonujących flisactwo turystyczne na rzece Dunajcu - zaświadczenie oddziału ZUS w Krakowie.

2. W razie braku możliwości potwierdzenia okresów, o których mowa w ust. 1, z powodu zniszczenia akt na skutek działań wojennych, klęsk żywiołowych lub innych podobnych okoliczności, odpowiednie ustalenia mogą być dokonane na podstawie innych dokumentów, a w razie ich braku - na podstawie zeznań świadków.

§  55.

1. Odbywanie nauki rzemiosła na obszarze Państwa Polskiego ustala się na podstawie dokumentacji oddziału ZUS, a w razie jej braku - na podstawie zaświadczenia właściwej izby rzemieślniczej lub potwierdzonego przez cech zaświadczenia wydanego przez rzemieślnika, u którego odbywała się nauka.

2. Przepis § 54 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

§  56.

1. Środkiem dowodowym dla stwierdzenia, że ubezpieczony zgłaszający wniosek o emeryturę lub rentę prowadzi lub zaprzestał prowadzenia działalności, jest zaświadczenie organu właściwego do wydawania uprawnień do jej prowadzenia.

2. Środkiem dowodowym dla stwierdzenia, że osoba współpracująca zgłaszająca wniosek o emeryturę lub rentę wykonuje lub zaprzestała wykonywać współpracę, jest oświadczenie tej osoby, potwierdzone przez osobę prowadzącą działalność.

VIII.

Postanowienia przejściowe.

§  57.

1. Osoby, o których mowa w § 27 ust. 2 rozporządzenia składają oświadczenia o formie opodatkowania w organizacji społeczno-zawodowej.

2. Organizacja społeczno-zawodowa przesyła złożone oświadczenia bezzwłocznie oddziałowi ZUS, po potwierdzeniu ich zgodności z przedłożonymi dokumentami o formie opodatkowania.

3. Niezwłocznie po otrzymaniu oświadczenia o formie opodatkowania oddział ZUS zawiadamia osoby prowadzące działalność o ustalonej podstawie wymiaru i wysokości składki.

4. Oświadczenia (ust.1) składa się na podstawie decyzji organu podatkowego w sprawie ustalonej na 1977 r. formy opodatkowania. W razie zmiany przez organ podatkowy pierwotnej decyzji na skutek wniesionego odwołania oddział ZUS dokona ponownego ustalenia podstawy wymiaru składek za okres od marca 1977 r. po przedłożeniu oświadczenia opartego na ostatecznej decyzji organu podatkowego.

§  58.

1. Osoby, które nie złożą oświadczeń (§ 57 ust. 1), w terminie do 31 marca 1977 r., z powodu nie otrzymania decyzji organu podatkowego w sprawie formy opodatkowania na rok 1977, obowiązane są złożyć oświadczenie w ciągu 10 dni od otrzymania tej decyzji. Do czasu otrzymania z oddziału ZUS zawiadomienia, o którym mowa w § 57 ust. 3, składki opłaca się w dotychczasowej wysokości. Różnica składek za okres od 1 marca 1977 r. wynikająca z zawiadomienia oddziału ZUS podlega uregulowaniu najpóźniej do dnia 20 czerwca 1977 r. Od należnej różnicy składek w okresie tym oddział ZUS nie pobiera dodatków za zwłokę.

2. Za osoby, które w terminie do 10 maja 1977 r. nie przedłożą oświadczeń o formie opodatkowania, oświadczenia te złoży z urzędu organizacja społeczno-zawodowa i prześle oddziałowi ZUS najpóźniej w terminie do dnia 20 maja.

§ 59. W przypadku złożenia wniosku o obniżenie lub podwyższenie podstawy wymiaru składek w ciągu trzech miesięcy od otrzymania zawiadomienia o obowiązującej od 1 marca 1977 r. wysokości tej podstawy dopuszcza się możliwość uwzględnienia wniosku od marca 1977 r.

§  60.

1. Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do prowadzenia działalności lub współpracy powstałej przed dniem 1 marca 1977 r. wypłaca się od dnia 1 marca 1977 r., jednak okres zasiłkowy liczy się od dnia powstania tej niezdolności.

2. Początek okresu zasiłkowego ustala się na podstawie wpisu dokonanego w legitymacji ubezpieczeniowej.

§  61.

1. Zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka przed dniem 1 marca 1977 r., wypłaca się od dnia 1 marca 1977 r., jednak tylko do okresu równego okresowi urlopu macierzyńskiego liczonego od dnia porodu.

2. Postanowienia ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie przyjęcia dziecka na wychowanie przed dniem 1 marca 1977 r.

§ 62. Zasiłek porodowy przysługuje, jeżeli urodzenie dziecka lub przyjęcie na wychowanie dziecka w wieku do 1 roku nastąpiło po dniu 28 lutego 1977 r.

§ 63. Do czasu wydania nowego nakładu druków formularzy zgłoszeń do ubezpieczenia, do zgłoszenia:

1) osoby prowadzące działalność w zakresie innym niż transport, rybołówstwo morskie i flisactwo turystyczne - dołączają oświadczenia o formie opodatkowania,

2) osoby uprawnione do bezpłatnego korzystania ze świadczeń zakładów społecznych służby zdrowia z innego tytułu niż wykonywanie działalności lub współpracy - dołączają wniosek o zastosowanie obniżonej składki na ubezpieczenie społeczne na formularzu ZUS S-50,

3) osoby mające zamiar prowadzić działalność przez okres krótszy niż 6 miesięcy, z wyjątkiem osób prowadzących flisactwo turystyczne - dopisują w pkt 8 formularza zgłoszenia "d/ działalność zamierzam prowadzić przez okres krótszy niż 6 miesięcy"; osoby zamierzające współpracować przez okres krótszy niż 6 miesięcy - dokonują analogicznego wpisu w punkcie 11 dotychczasowego formularza zgłoszenia,

4) osoby będące właścicielami, samoistnymi posiadaczami, użytkownikami lub dzierżawcami gospodarstwa rolnego o przychodowości szacunkowej ustalonej dla wymiaru podatku gruntowego, która powoduje zawieszenie w całości prawa do emerytury lub renty według przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, jeżeli mimo to chcą być objęte ubezpieczeniem - dołączają do zgłoszenia odpowiednie oświadczenie.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY PROWADZĄCEJ DZIAŁALNOŚĆ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

ZGŁOSZENIE DO UBEZPIECZENIA OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCEJ

grafika

ZAŁĄCZNIK  Nr 3

..................................................... .......................... dnia .......... 1977 r.

Imię i nazwisko

.................................................... ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Miejsce zamieszkania

Oddział w .......................................................

NKP .........................................

(nr konta w O/ZUS/

OŚWIADCZENIE

o formie opodatkowania

Oświadczam, że z tytułu wykonywanej działalności ...................................................................

(wymienić rodzaj wykonywanej działalności według

posiadanego uprawnienia oraz adres zakładu)

na podstawie decyzji z dnia .................... znak: ................... wydanej przez ...............................

podlegam następującej formie opodatkowania*) ............................................................

Oświadczam, że wymieniona decyzja jest ostateczna.

...............................................................

(podpis osoby składającej oświadczenie)

Zgodność oświadczenia stwierdza się na podstawie przedłożonych dokumentów.

....................... dnia ..................... 1977 r.

..............................................................

podpis i pieczęć cechu- zrzeszenia

*) wpisać w zależności od formy opodatkowania: opłatę skarbową, kartę podatkową, ryczałt, na zasadach ogólnych i prowadzę: księgi podatkowe-handlowe. W przypadku zwolnienia od opłacania podatku wpisać: "jestem zwolniony od opłacania podatku na okres od-do".

¹ § 33 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia nr 18 z dnia 30 grudnia 1978 r. (Dz.Urz.ZUS.79.1.1) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 grudnia 1978 r.

² § 37 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia nr 18 z dnia 30 grudnia 1978 r. (Dz.Urz.ZUS.79.1.1) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 30 grudnia 1978 r.