Instrukcja w sprawie świadczeń leczniczych, świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłków rodzinnych oraz trybu postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1976.8.22

Akt utracił moc
Wersja od: 1 maja 1976 r.

ZARZĄDZENIE Nr 27
PREZESA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
z dnia 31 lipca 1976 r.
wprowadzające instrukcję w sprawie świadczeń leczniczych, świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłków rodzinnych oraz trybu postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin.

znak: Zn-002-4/76

W związku z dekretem z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. nr 10, poz. 54) oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19 marca 1976 r. w sprawie wykonania przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. nr 13, poz. 74), zarządza się, co następuje.

§  1.
Wprowadza się instrukcję w sprawie świadczeń leczniczych, świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłków rodzinnych oraz trybu postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin, stanowiącą załącznik do niniejszego zarządzenia.
§  2.
Traci moc zarządzenie Nr 15 Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 grudnia 1971 r. znak: So.002-11/71 w sprawie wykonania przepisów o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich rodzin.
§  3.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 maja 1976 r.

ZAŁĄCZNIK 

INSTRUKCJA

w sprawie świadczeń leczniczych, świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłków rodzinnych oraz trybu postępowania w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin.

Rozdział I

Postanowienia ogólne

§  1.
1.
Instrukcja omawia:
1)
warunki wymagane do uzyskania prawa do:
a)
świadczeń leczniczych
b)
świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
c)
zasiłków rodzinnych,
2)
sposób ustalania podstawy wymiaru świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
3)
zasady wypłacania oraz dokumentację świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz zasiłków rodzinnych,
4)
tryb postępowania oraz dokumentację wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe.
2.
Użyte w instrukcji określenia oznaczają:
1)
dekret - dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. nr 10, poz. 54),
2)
rozporządzenie - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 1976 r. w sprawie wykonywania przepisów dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. nr 13, poz. 74),
3)
ustawa o pze - ustawę z dnia 23.1.1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6 z późn. zm.),
4)
ustawa wypadkowa - ustawę z dnia 12.6.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 20, poz. 105),
5)
spółdzielnia, - oznacza rolniczą spółdzielnią produkcyjną oraz inną spółdzielnię zrzeszoną w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, a także spółdzielnię kółek rolniczych zrzeszoną w Centralnym Związku Kółek Rolniczych,
6)
ubezpieczony - oznacza:
a)
członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz innych spółdzielni zrzeszonych w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, którzy wykonują pracę w tych spółdzielniach,
b)
członków spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Centralnym Związku Kółek Rolniczych, którzy wykonują pracę w zespołowych gospodarstwach rolnych tych spółdzielni,
c)
pozostałe osoby, które wykonują pracę w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych oraz innych spółdzielniach zrzeszonych w Centralnym Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Centralnym Związku Kółek Rolniczych i są wynagradzane według zasad obowiązujących członków tych spółdzielni,
d)
członków spółdzielni, którzy nie wykonują pracy w spółdzielni lecz wytwarzają na jej rzecz produkty rolne w prowadzonych przez siebie gospodarstwach, jeżeli zawarli ze spółdzielnią umowę, dotyczącą dostarczania jej tych produktów, a liczba dni pracy niezbędna do ich wytworzenia w ciągu roku obrachunkowego wynosi co najmniej 240 dni pracy dla mężczyzny i 150 dni pracy dla kobiety, którzy mają prawo do świadczeń określonych w §§ 3-4, 9, 12, 18-23 niniejszej instrukcji.
7)
praca w spółdzielni - oznacza pracę określoną w pkt 6 wykonywaną na innej podstawie niż stosunek pracy,
8)
oddział ZUS - oznacza oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwy ze względu na siedzibę spółdzielni.
§  2.
1.
Przy ustalaniu uprawnień i obliczaniu wysokości świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa tj. zasiłków chorobowych, opiekuńczych, porodowych, macierzyńskich i pogrzebowych należy odpowiednio stosować zasady podane w:
1)
instrukcji w sprawie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wprowadzonej zarządzeniem nr 33 Prezesa ZUS z dnia 24 października 1975 r. (Dz. Urz. ZUS nr 10-13, poz. 26),
2)
instrukcji w sprawie zasad postępowania w zakresie sporządzania karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wprowadzonej zarządzeniem nr 8 Prezesa ZUS z dnia 9 marca 1976 r. (Dz. Urz. ZUS nr 4, poz. 12),
3)
okólniku nr 46 ZUS z dnia 29 grudnia 1975 r. w sprawie wyjaśnienia niektórych zagadnień związanych z wypłatą świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. Urz. ZUS z 1976 r. nr 1, poz. 3),
4)
okólniku nr 15 ZUS z dnia 6 kwietnia 1976 r. w sprawie uprawnień do zasiłku chorobowego absolwentów szkół (Dz. Urz. ZUS nr 5, poz. 16)

uwzględniając zmiany, które wynikają z postanowień niniejszej instrukcji.

2.
Przy ustalaniu uprawnień i wysokości zasiłku rodzinnego należy odpowiednio stosować zasady podane w:
1)
instrukcji ZUS w sprawie wyjaśnienia niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Plac i Spraw Socjalnych w sprawie zasiłków rodzinnych, wprowadzonej zarządzeniem nr 8 Prezesa ZUS z dnia 17 czerwca 1974 r. (Dz. Urz. ZUS nr 6-9, poz. 12),
2)
okólniku nr 30 ZUS z dnia 26 sierpnia 1975 r. w sprawie ustalania uprawnień i wypłaty zasiłków rodzinnych zwiększonych o 500 zł miesięcznie ze względu na stan zdrowia dziecka (Dz. Urz. ZUS nr 9, poz. 23),
3)
okólniku nr 24 ZUS z dnia 19 maja 1976 r. w sprawie wyjaśnienia niektórych zagadnień związanych z zasiłkami rodzinnymi (Dz. Urz. ZUS nr 5, poz. 18)

uwzględniając zmiany, które wynikają z postanowień niniejszej instrukcji.

Rozdział  II

ŚWIADCZENIA LECZNICZE

§  3.
1.
Bezpłatne świadczenia lecznicze przysługują ubezpieczonemu w okresie ubezpieczenia, a po jego ustaniu - przez okres pobierania zasiłku chorobowego.
2.
W przypadku kontynuowania leczenia rozpoczętego w czasie pracy w spółdzielni prawo do świadczeń leczniczych przysługuje przez okres 6 miesięcy.
3.
Świadczenia lecznicze udzielane są przez zakłady społeczne służby zdrowia na podstawie aktualnie poświadczonych przez spółdzielnię legitymacji ubezpieczeniowych.
§  4.
1.
Spółdzielnia zaopatruje się w druki legitymacji ubezpieczeniowych dla ubezpieczonych (wg wzoru E-1) i dla członków ich rodzin (wg wzoru E-2) w oddziale ZUS, składając w tym celu zapotrzebowanie na druku wg wzoru E-24 (na druki legitymacji dla ubezpieczonych) i E-24a (na druki legitymacji dla członków rodziny ubezpieczonego).
2.
Za druki legitymacji ubezpieczeniowych dla ubezpieczonych spółdzielnia przekazuje na rachunek bankowy oddziału ZUS opłatę taką jak państwowe zakłady pracy. Legitymacje ubezpieczeniowe dla członków rodziny ubezpieczonego są bezpłatne.
3.
Spółdzielnia wystawia i wydaje legitymacje ubezpieczeniowe ubezpieczonym i członkom ich rodzin, jeżeli nie otrzymali uprzednio legitymacji z tytułu zatrudnienia, wykonywanego przed wstąpieniem do spółdzielni.
4.
Osoba ubiegająca się o legitymację powinna złożyć wniosek o jej wydanie wg wzoru E-22 (na legitymację pracowniczą dla ubezpieczonego) i E-22a (na legitymację dla członków rodziny ubezpieczonego).
5.
Po otrzymaniu wniosku o wydanie legitymacji, spółdzielnia wypełnia druk legitymacji wg zawartych w nim wskazań i wydaje legitymację, pobierając za wystawioną legitymację należną kwotę.
6.
W razie wydania duplikatu legitymacji dla ubezpieczonego, spółdzielnia pobiera takie same opłaty jak państwowe zakłady pracy.

Na pierwszej stronie duplikatu legitymacji umieszcza się napis "duplikat".

7.
Druki legitymacji ubezpieczeniowych są drukami ścisłego zarachowania. Ewidencję wydanych legitymacji prowadzi spółdzielnia na druku E-25. Na druku tym ubezpieczony kwituje odbiór legitymacji.
8.
Na żądanie ubezpieczonego, spółdzielnia poświadcza uprawnienia do świadczeń na przeznaczonych do tego celu stronach legitymacji ubezpieczeniowych. Poświadczenie jest ważne przez okres 3 miesięcy.

Rozdział  III

ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA

Warunki wymagane do uzyskania świadczeń.

§  5.
1.
Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy z powodu choroby, jeżeli w miesiącu poprzedzającym powstanie tej niezdolności przepracował co najmniej 14 dni, bez względu na normę dni pracy określoną w § 7 ust. 1 niniejszej instrukcji.

Natomiast w przypadku, gdy ubezpieczony przepracował w miesiącu poprzedzającym mniej niż 14 dni, zasiłek przysługuje począwszy od czwartego dnia niezdolności do pracy, ograniczenia tego nie stosuje się w razie, gdy niezdolność powstała wskutek wypadku przy pracy w spółdzielni lub choroby zawodowej.

2.
W celu ustalenia liczby dni pracy w miesiącu kalendarzowym należy liczbę godzin przepracowanych w ciągu tego miesiąca dzielić przez 8, uzyskując w ten sposób liczbę dni pracy w danym miesiącu.

Przykład:

Ubezpieczony stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w miesiącu czerwcu 1978 r. W miesiącu poprzedzającym powstanie niezdolności tj. w miesiącu maju 1976 r. przepracował on 128 godzin.

W celu ustalenia liczby dni pracy w miesiącu maju 1976 r., należy liczbę 128 godzin przepracowanych w tym miesiącu podzielić przez 8, uzyskując w ten sposób 16 dni pracy (128 : 8). W związku z powyższym ma on prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności.

§  6.
1.
Okres, pobierania zasiłku chorobowego w ciągu roku obrachunkowego nie może przekroczyć liczby dni przepracowanych w poprzednim roku obrachunkowym.
2.
W celu ustalenia liczby dni pracy w roku obrachunkowym należy liczbę godzin przepracowanych w ciągu tego roku dzielić przez 8, uzyskując w ten sposób liczbę dni pracy w danym roku.
3.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku przy pracy w spółdzielni lub choroby zawodowej albo w roku obrachunkowym, w którym ubezpieczony wstąpił do spółdzielni oraz w następnym roku obrachunkowym, nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w ust. 1.
4.
Okres pobierania zasiłku chorobowego nie może być dłuższy niż 6 lub 9 miesięcy (180 lub 270 dni kalendarzowych), a w przypadku choroby oznaczonej jednym z numerów statystycznych od 010 do 019 - 9 lub 12 miesięcy (270 lub 360 dni kalendarzowych).

Do okresu pobierania zasiłku chorobowego nie wlicza się okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego.

Wniosek o przedłużenie okresu zasiłkowego ponad 6 lub 9 miesięcy (180 lub 270 dni kalendarzowych) składa się do oddziału ZUS na druku Z-21.

Druk ten doręcza spółdzielnia ubezpieczonemu najpóźniej na dwa tygodnie przed upływem 6 lub 9 miesięcy (180 lub 270 dni kalendarzowych) pobierania zasiłku chorobowego.

Przykład:

Ubezpieczony stał się niezdolny do pracy z powodu choroby oznaczonej jednym z numerów statystycznych od 010 do 019 od dnia 1 czerwca 1976 r. do dnia 25 lutego 1977 r. W poprzednim roku obrachunkowym przepracował on 2 000 godzin tj. 250 dni pracy. W związku z tym ma on prawo do zasiłku chorobowego za okres 250 dni od dnia 1 czerwca 1976 r. do dnia 5 lutego 1977 r.

§  7.
1.
Za okres pracy, od którego uzależniona jest wysokość zasiłku chorobowego (75%, 80% lub 100%) uważa się okres pracy w spółdzielni z tym, że:
1)
za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy (roczna liczba godzin pracy dzielona przez 8), a przed dniem 1 lipca 1962 r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,
2)
za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,
3)
za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.
2.
W razie przepracowania w ciągu roku obrachunkowego:
1)
mniejszej liczby dni niż określona w ust. 1 pkt 3 - okres pracy ustala się w miesiącach i dniach,
2)
mniejszej liczby dni niż określona w ust. 1 pkt 3 - do okresu pracy zalicza się jeden cały rok pracy.
3.
Do okresu pracy w spółdzielni, o którym mowa w ust. 1 i 2 zalicza się również okresy:
1)
członkostwa w spółdzielni przed dniem objęcia z tego tytułu ubezpieczeniem społecznym,
2)
zatrudnienia, okresy równorzędne z okresami zatrudnienia i okresy zaliczalne do okresów zatrudnienia w rozumieniu przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin,
3)
ubezpieczenia społecznego na podstawie odrębnych przepisów.
§  8.
1.
Miesięczny zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru ustalonej w myśl § 14-19 niniejszej instrukcji,
2.
W przypadku, gdy ubezpieczony nie ma prawa do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru - miesięczny zasiłek chorobowy w zależności od okresu pracy stanowi 80% lub 75% podstawy wymiaru ustalonej w myśl § 14-19 niniejszej instrukcji.
3.
Wysokość zasiłku dziennego stanowi 1/30 część przysługującego zasiłku miesięcznego.
§  9.
1.
Ubezpieczonej przysługuje zasiłek porodowy z tytułu:
1)
urodzenia dziecka,
2)
przyjęcia dziecka w wieku do jednego roku na wychowanie z zamiarem jego przysposobienia, jeżeli do sądu opiekuńczego został zgłoszony wniosek o przysposobienie.
2.
Zasiłek porodowy przysługuje również nie pracującej żonie ubezpieczonego, pozostającej z nim we wspólności małżeńskiej.
§  10.
1.
Ubezpieczonej, bez względu na przepracowany okres pracy przysługuje zasiłek macierzyński od pierwszego dnia urlopu macierzyńskiego w przypadkach podanych w § 9 ust. 1 niniejszej instrukcji przez okres ustalony przepisami prawa pracy jako okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
2.
Ubezpieczona nie ma prawa do korzystania z urlopu bezpłatnego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1975 r. w sprawie urlopów bezpłatnych dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi (Dz. U. nr 43, poz. 219) i w związku z tym nie przysługuje jej prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka w czasie urlopu bezpłatnego.
3.
Do zasiłku macierzyńskiego mają odpowiednie zastosowanie zasady podane w § 8 ust. 1 i 3 niniejszej instrukcji.
§  11.
Do zasiłku opiekuńczego stosuje się odpowiednio zasady podane w § 5, § 6 ust. 1 oraz § 8 ust. 1 i 3 niniejszej instrukcji.

Okres pobierania zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8, chorym dzieckiem w wieku do lat 14 oraz innym chorym członkiem rodziny nie może być łącznie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym.

§  12.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:
1)
ubezpieczonego,
2)
osoby pobierającej zasiłek chorobowy lub macierzyński po ustaniu pracy w spółdzielni,
3)
członka rodziny osoby określonej w pkt 1-2, który do chwili śmierci nie zarobkował i pozostawał z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym albo do którego utrzymania osoba ta się przyczyniała.
§  13.
Ubezpieczonemu, o którym mowa w § 1 ust. 2 pkt 6 litera c przysługuje prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa tj. do zasiłków chorobowych, porodowych, macierzyńskich, opiekuńczych i pogrzebowych, jeżeli przepracował w spółdzielni co najmniej 80 dni pracy w ciągu 12 miesięcy poprzedzających powstanie okoliczności uzasadniających uzyskanie tych świadczeń.

Podstawa wymiaru świadczeń

§  14.
1.
Podstawę wymiaru świadczeń tj. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz pogrzebowego stanowi przeciętny miesięczny dochód ubezpieczonego uzyskany z tytułu pracy w spółdzielni.
2.
Przeciętny miesięczny dochód stanowiący podstawę wymiaru zasiłków, o których mowa w ust. 1 ustala się na podstawie dochodu uzyskanego przez ubezpieczonego w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym powstało prawo do tych zasiłków - dzieląc ten dochód przez 12 lub przez mniejszą liczbę miesięcy pozostałą po wyłączeniu miesięcy, w których ubezpieczony przez pełny miesiąc kalendarzowy nie wykonywa! pracy w spółdzielni wskutek:
1)
choroby, udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim,
2)
pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
3)
odbywania czynnej służby wojskowej,
4)
pobierania renty chorobowej.

Przykład:

Ubezpieczona urodziła dziecko w dniu 1 lipca 1978 r. W poprzednim roku obrachunkowym osiągnęła ona dochód w kwocie 44.000 zł, a przez okres od 15 listopada do 31 grudnia pobierała ona zasiłek chorobowy.

W celu ustalenia przeciętnego miesięcznego dochodu stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, należy uzyskany dochód podzielić przez liczbę miesięcy, pozostałą po wyłączeniu pełnego miesiąca kalendarzowego nieprzepracowanego wskutek choroby (44.000 zł: 11 miesięcy), uzyskując w ten sposób przeciętny miesięczny dochód w kwocie 4.000 zł.

A zatem podstawę wymiaru 100% zasiłku macierzyńskiego stanowi więc kwota 4.000 zł.

§  15.
1.
W przypadku, gdy ubezpieczony podjął pracę lub zaprzestał wykonywania pracy w spółdzielni w ciągu roku obrachunkowego podstawę wymiaru zasiłków, o których mowa w § 14 ust. 1 niniejszej instrukcji ustala się dzieląc dochód osiągnięty w roku obrachunkowym przez liczbę miesięcy, w których ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę w spółdzielni.
2.
W razie, gdy ubezpieczony przystąpił do spółdzielni w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym' powstało prawo do zasiłków określonych w § 14 ust. 1 i wskutek tego nie przepracował całego roku pracy, za podstawę wymiaru zasiłków przyjmuje się przeciętny miesięczny dochód przypadający w spółdzielni na jednego ubezpieczonego w poprzednim roku obrachunkowym.
3.
W przypadku, gdy podstawa wymiaru zasiłku ustalona w sposób określony w ust. 2 jest korzystniejsza niż w ust. 1 do obliczenia zasiłku przyjmuje się tę podstawę.
4.
W razie, gdy ubezpieczony nabył prawo do zasiłku przed upływem roku obrachunkowego, w którym przystąpił do spółdzielni, do obliczenia zasiłku przyjmuje się podstawę wymiaru ustaloną w sposób określony w ust. 2.
§  16.
Postanowienia § 15 ust. 1 niniejszej instrukcji stosuje się odpowiednio w przypadku powstania nowej spółdzielni.
§  17.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i opiekuńczego nie uwzględnia się dodatku za staż pracy.

Rozdział  IV

ZASIŁKI RODZINNE

§  18.
1.
Ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego po upływie trzech miesięcy pracy w spółdzielni, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 2.

Przykład:

Ubezpieczony - mężczyzna nie użytkujący działki przyzagrodowej rozpoczął pracę w spółdzielni z dniem 1 sierpnia 1976 r. i przepracował w miesiącach:

sierpniu - 158 godzin, tj. 21 dni

wrześniu - 144 godziny, tj. 18 dni

październiku - 176 godzin, tj. 22 dni

listopadzie - 208 godzin, tj. 26 dni

Do okresu pracy wymaganego do uzyskania zasiłku rodzinnego zalicza się miesiące: sierpień, październik i listopad, ponieważ w każdym z tych miesięcy przepracował on ponad 20 dni pracy, a więc nabędzie on prawo do zasiłku rodzinnego od miesiąca grudnia.

2.
Ubezpieczonemu przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego bez względu na okres pracy w spółdzielni, jeżeli podjął on pracę w spółdzielni w ciągu trzech miesięcy od:
1)
rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, chyba że stosunek pracy wygasł wskutek porzucenia pracy lub został rozwiązany przez zakład pracy bez wypowiedzenia i winy pracownika,
2)
ustania prawa do zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego,
3)
ustania prawa do renty, z tytułu której przysługiwał dodatek rodzinny,
4)
zaprzestania pracy przez małżonka, który pobierał zasiłek rodzinny,
5)
zakończenia pobierania zasiłku na zasadach zasiłku macierzyńskiego.
3.
Poza przypadkami wymienionymi w ust. 2 ubezpieczony ma prawo do zasiłku rodzinnego bez okresu wyczekiwania, gdy podjęcie pracy w spółdzielni nastąpiło w ciągu:
1)
jednego roku od dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, a jeżeli ubezpieczony pełnił służbę w okresie próbnym - w ciągu 3 miesięcy od dnia zwolnienia z tej służby,
2)
po upływie terminów, o których mowa w pkt 1, jeżeli żołnierz podjął pracę na podstawie skierowania, a wniosek o skierowanie złożył przed upływem terminów określonych w pkt 1,
3)
30 dni od dnia zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, a ubezpieczony pracował w tej spółdzielni przed odbywaniem służby wojskowej,
4)
30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej lub w tym terminie ubezpieczony zgłosił do urzędu właściwego terenowego organu administracji państwowej wniosek o skierowanie do pracy i na podstawie tego skierowania podjął pracę, a przed powołaniem do odbywania służby wojskowej nie był zatrudniony albo z ważnych przyczyn nie podjął zatrudnienia.
§  19.
1.
Zasiłek rodzinny wypłaca się ubezpieczonemu za miesiąc kalendarzowy, w którym przepracował on liczbę dni pracy określoną w § 7 ust. 1 pkt 2 niniejszej instrukcji. Do obliczenia liczby dni pracy mają odpowiednie zastosowanie postanowienia § 5 ust. 2 niniejszej instrukcji.
2.
Zasiłek rodzinny wypłaca się także za miesiąc kalendarzowy, w którym ubezpieczony nie przepracował liczby dni pracy określonej w ust. 1, jeżeli w poprzednim roku obrachunkowym przepracował cały rok pracy, o którym mowa w § 7 ust. 1 pkt 3 niniejszej instrukcji.

Przykład:

Ubezpieczona w miesiącu listopadzie 1976 r. przepracowała 88 godzin tj. 11 dni pracy, a zatem w myśl postanowień § 19 ust. 1 niniejszej instrukcji nie otrzymałaby zasiłku rodzinnego za ten miesiąc.

Jednakże otrzyma ona zasiłek rodzinny za ten miesiąc z uwagi na to, iż w poprzednim roku obrachunkowym przepracowała cały rok pracy.

§  20.
Ubezpieczonemu nie przysługuje zasiłek rodzinny za miesiąc, w którym zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu rodzinnym (§ 2 ust. 2) następuje utrata prawa do zasiłku.

Przykład:

Ubezpieczony - mężczyzna, nie użytkujący działki przyzagrodowej przepracował w miesiącu lipcu 1976 r. 21 dni. W miesiącu tym opuścił on bez usprawiedliwienia 1 dzień pracy.

Wobec tego pomimo przepracowania wymaganej normy dni pracy w miesiącu lipcu 1976 r. nie ma on prawa do zasiłku za ten miesiąc.

§  21.
1.
Zasiłek rodzinny w wysokości podwyższonej przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przeciętny dochód na członka rodziny nie przekroczył kwoty 1.400 zł miesięcznie.
2.
Użytkowanie przez ubezpieczonego działki przyzagrodowej w rozmiarze określonym statutem spółdzielni oraz opłacanie podatku gruntowego z tego tytułu nie pozbawia prawa do zasiłku rodzinnego w wysokości podwyższonej.
3.
Do dochodu ubezpieczonego, od którego zależy wysokość zasiłku rodzinnego wlicza się osiągnięte w poprzednim roku obrachunkowym:
1)
dochody z tytułu pracy w spółdzielni,
2)
dochody za dostarczone spółdzielni produkty rolne,
3)
inne dochody ubezpieczonego i członków jego rodziny określone w przepisach o ubezpieczeniu rodzinnym (§ 2 ust. 2).
4.
Za dochód, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 uważa się 40% wartości produktów rolnych dostarczonych spółdzielni. Wartość tych produktów ustala się według cen stosowanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej prowadzące skup i kontraktację.
§  22.
Ubezpieczonemu nie przysługuje zasiłek rodzinny w wypadkach określonych przepisami o ubezpieczeniu rodzinnym (§ 2 ust. 2).
§  23.
Ubezpieczonym, którym przed dniem 1 maja 1976 r. nie przysługiwał zasiłek rodzinny należy po tej dacie ustalić uprawnienia do tego świadczenia.

Rozdział  V

UPRAWNIENIA UBEZPIECZONYCH WYTWARZAJĄCYCH PRODUKTY ROLNE NA RZECZ SPÓŁDZIELNI

§  24.
1.
Ubezpieczony, który nie wykonuje pracy w spółdzielni lecz wytwarza na jej rzecz produkty rolne w prowadzonym przez siebie gospodarstwie, jeżeli zawarł ze spółdzielnią umowę, dotyczącą dostarczania jej tych produktów (§ 1 ust. 2 pkt 6 litera d) ma prawo do:
1)
świadczeń leczniczych i położniczych, zaopatrzenia w leki, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
2)
zasiłku porodowego,
3)
zasiłku rodzinnego,
4)
zasiłku pogrzebowego

z chwilą zawarcia umowy ze spółdzielnią.

2.
Do świadczeń wymienionych w ust. 1 pkt 1 mają odpowiednie zastosowanie postanowienia § 3-4 niniejszej instrukcji, a do świadczeń wymienionych w ust. 1 pkt 2 - § 9 niniejszej instrukcji.
§  25.
1.
Do trzymiesięcznego okresu pracy wymaganego do uzyskania zasiłku rodzinnego zalicza się, oprócz okresów pracy wymienionych w § 7 ust. 3 niniejszej instrukcji:
1)
okresy pracy, o której mowa w ust. 1 poczynając od dnia 1 maja 1976 r.
2)
okresy pracy w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym przy wytwarzaniu produktów rolnych na rzecz spółdzielni przed dniem 1 maja 1976 r. które traktuje się na równi z okresami zaliczanymi do okresu pracy w spółdzielni (§ 7 ust. 3).
2.
W pierwszym roku tj. w ciągu 12 miesięcy kalendarzowych trwania umowy, o której mowa w § 24 ust. 1 zasiłek rodzinny przysługuje za każdy miesiąc kalendarzowy.
3.
Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 2 zasiłek rodzinny przysługuje za każdy miesiąc kalendarzowy, jeżeli w poprzednim roku obrachunkowym ubezpieczony osiągnął normę dni pracy określoną w § 1 ust. 2 pkt 6 litera d niniejszej instrukcji.
4.
Liczbę dni pracy w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym ustala się przez podzielenie uzyskanej w roku obrachunkowym kwoty dochodu za pracę wykonaną przy wytworzeniu produktów rolnych dostarczonych spółdzielni (§ 21 ust. 4) przez przeciętną wysokość dziennego dochodu przypadającego w tej spółdzielni - w poprzednim roku obrachunkowym - na jej stale pracującego członka (w spółdzielniach, w których nie ma stale pracujących członków - na pracownika spółdzielni).
5.
Ubezpieczonym, którzy łączą pracę w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym z pracą w spółdzielni, dolicza się dni pracy w spółdzielni.
6.
Przy ustalaniu liczby dni pracy niezbędnej do przyznania świadczenia dolicza się również dni, w których ubezpieczony nie wykonywał pracy wskutek choroby udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim lub odbywania czynnej służby wojskowej.
§  26.
1.
Podstawę wymiaru zasiłku pogrzebowego stanowi przeciętny miesięczny dochód uzyskany z tytułu wytwarzania na rzecz spółdzielni produktów rolnych w prowadzonym przez ubezpieczonego gospodarstwie rolnym.
2.
Przeciętny miesięczny dochód, o którym mowa w ust. 1 ustala się na podstawie dochodu uzyskanego przez ubezpieczonego w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym powstało prawo do zasiłku - dzieląc ten dochód przez 12 lub przez mniejszą liczbę miesięcy pozostałą po wyłączeniu miesięcy, w których ubezpieczony przez pełny miesiąc kalendarzowy nie wykonywał pracy w spółdzielni wskutek:
1)
choroby, udokumentowanej zaświadczeniem lekarskim,
2)
odbywania czynnej służby wojskowej.
3.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pogrzebowego mają także odpowiednie zastosowanie postanowienia § 15 niniejszej instrukcji.

Rozdział  VI

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE W ZAKRESIE ZASIŁKÓW

§  27.
1.
W przypadku, gdy zdarzenia lub okoliczności (choroba, odosobnienie, poród, opieka) uzasadniające prawo do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nastąpiły przed dniem 1 maja 1976 r. stosuje się przepisy obowiązujące w dniu w którym te zdarzenia lub okoliczności nastąpiły, nawet gdy nieprzerwana niezdolność do pracy z tego tytułu trwa po tej dacie, z uwzględnieniem postanowień ust. 2.
2.
Ubezpieczonym, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 6, którzy przed dniem 1 maja 1976 r. nie byli objęci ubezpieczeniem społecznym z tytułu pracy w spółdzielni:
1)
zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej przed dniem 1 maja 1976 r. przysługuje za okres przypadający od tej daty z tym, że okres zasiłkowy liczy się od dnia powstania niezdolności do pracy,
2)
zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie przed dniem 1 maja 1976 r. przysługuje za część urlopu macierzyńskiego lub urlopu udzielonego na warunkach urlopu macierzyńskiego, przypadającą od dnia 1 maja 1976 r. Okres urlopu macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka liczy się od dnia porodu.

Rozdział  VII

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH O ŚWIADCZENIA EMERYTALNE

§  28.
Organem właściwym do ustalania prawa do świadczeń emerytalnych z dekretu oraz ich wypłaty jest oddział ZUS właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego względnie pozostałych po nim członków rodziny.
§  29.
1.
Wnioski o przyznanie emerytury, renty inwalidzkiej, renty chorobowej oraz renty rodzinnej po zmarłym ubezpieczonym, który nie pobierał emerytury lub renty, należy zgłaszać do oddziału lub inspektoratu ZUS, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, za pośrednictwem spółdzielni.
2.
Wnioski o podwyższenie przyznanych świadczeń, przyznanie renty rodzinnej po zmarłym renciście i zasiłku pogrzebowego z tytułu śmierci rencisty lub członka jego rodziny, należy zgłaszać bezpośrednio do oddziału lub inspektoratu ZUS, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
3.
Za datę zgłoszenia wniosku o świadczenia emerytalne przyjmuje się datę wpływu wniosku do oddziału lub inspektoratu ZUS.

Rozdział  VIII

DOKUMENTACJA WNIOSKÓW O ŚWIADCZENIA EMERYTALNE

Dokumentacja wniosku o emeryturę

§  30.
Ubezpieczony ubiegający się o emeryturę z tytułu pracy w spółdzielni, powinien udowodnić:
1)
datę urodzenia (§ 40),
2)
okres pracy w spółdzielni (§ 41),
3)
okresy zaliczalne do okresu pracy w spółdzielni (§§ 42-43),
4)
wysokość uzyskiwanego dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury (§ 44),
5)
czy nadal pracuje w spółdzielni oraz czy osiąga zarobek z tytułu zatrudnienia lub dochód z innych źródeł (§ 48).

Dokumentacja wniosku o rentę inwalidzką i rentę chorobową.

§  31.
Ubezpieczony ubiegający się o rentę inwalidzką z tytułu pracy w spółdzielni, powinien udowodnić:
1)
okoliczności, o których mowa w § 30 oraz
2)
fakt wypadku przy pracy w spółdzielni albo w drodze do pracy lub z pracy albo zachorowania na chorobę zawodową, jeżeli ubiega się o rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej (§ 45).

Dokumentacja wniosku o rentę rodzinną

§  32.
1.
Małżonek, ubiegający się o rentę rodzinną, powinien udowodnić:
1)
datę urodzenia i zgonu ubezpieczonego lub rencisty (§ 40),
2)
datę swojego urodzenia (§ 40),
3)
datę zawarcia małżeństwa (§ 40),
4)
istnienie wspólności małżeńskiej, a jeżeli wspólność ta nie istniała lub małżeństwo było rozwiedzione - fakt ustalenia prawa do alimentów ze strony ubezpieczonego lub rencisty (§ 46),
5)
okres pracy w spółdzielni oraz okresy zaliczalne do okresu pracy w spółdzielni ubezpieczonego (lub rencisty) §§ 42-43),
6)
wysokość uzyskiwanego dochodu przez ubezpieczonego, który ma stanowić podstawę wymiaru renty (§ 44),
7)
fakt wypadku przy pracy w spółdzielni albo w drodze do pracy lub z pracy albo zachorowania na chorobę zawodową, jeżeli ubezpieczony zmarł na skutek wypadku lub choroby zawodowej (§ 45),
8)
czy pracuje w spółdzielni oraz czy osiąga zarobek z tytułu zatrudnienia lub dochód z innych źródeł (§ 48),
9)
fakt pozostawania na utrzymaniu ubezpieczonego lub rencisty przed jego śmiercią, jeżeli o rentę ubiega się wdowa nie spełniająca warunków do renty rodzinnej z tytułu inwalidztwa, wieku lub wychowywania dziecka albo gdy o rentę rodzinną ubiega się wdowiec (§ 47).
2.
Jeżeli wniosek dotyczy renty rodzinnej po osobie mającej ustalone prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej, okoliczności, na które dowody znajdują się w aktach rentowych zmarłego, oddział ZUS ustala na podstawie tych akt.
§  33.
1.
Dzieci własne, przysposobione lub pasierbowie, ubiegający się o rentę rodzinną po ubezpieczonym, powinny udowodnić:
1)
okoliczności określone w § 32 ust. 1 pkt 1, 2 i 5-8,
2)
fakt uczęszczania do szkoły - jeżeli ukończyły 16 lat życia (zaświadczeniem szkoły) chyba, że ubiegają się o rentę rodzinną z tytułu inwalidztwa,
3)
czy korzystają ze świadczeń z funduszów publicznych (oświadczenie opiekuna dziecka, a gdy dziecko jest pełnoletnie - oświadczenie dziecka),
4)
fakt zawarcia małżeństwa w czasie uczęszczania do szkoły wyższej z osobą również uczęszczającą do szkoły wyższej, jeżeli o rentę ubiega się osoba nie będąca stanu wolnego,
5)
wysokość dochodu osiąganego przez członków rodziny, prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, w przypadku ubiegania się o podwyższony dodatek rodzinny (§ 21).
2.
Dzieci obce, wnuki i rodzeństwo, poza okolicznościami wymienionymi w ust. 1, powinny udowodnić, że:
1)
zostały wzięte na wychowanie i utrzymanie przez ubezpieczonego lub rencistę co najmniej na rok przed jego śmiercią, chyba że śmierć była następstwem wypadku,
2)
nie mają prawa do renty po rodzicach, a gdy rodzice żyją, że nie mogą zapewnić im utrzymania, albo, że ubezpieczony (rencista) był ustanowiony przez sąd ich opiekunem.
3.
Postanowienie § 32 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
§  34.
1.
Rodzice (a także ojczym lub macocha), ubiegający się o rentę rodzinną po ubezpieczonym lub renciście, powinni udowodnić:
1)
okoliczności określone w § 32 ust. 1 pkt 1, 2 i 5-8,
2)
fakt pozostawania na utrzymaniu ubezpieczonego spółdzielcy lub rencisty przed jego śmiercią (§ 47).
2.
Postanowienie § 32 ust. 2 stonuje się odpowiednio.
§  35.
Ubezpieczony lub rencista, ubiegający się o dodatki dla dzieci, wnuków i rodzeństwa do emerytury lub renty inwalidzkiej, powinien udowodnić:
1)
datę urodzenia dzieci (§ 40),
2)
fakt uczęszczania do szkoły dzieci, jeżeli ukończyły 16 rok życia (zaświadczenie szkoły),
3)
czy dzieci korzystają ze świadczeń z funduszów publicznych oraz czy pobierają zasiłki rodzinne z innych tytułów (oświadczenie zainteresowanego),
4)
fakt zawarcia związku małżeńskiego przez dziecko w czasie uczęszczania do szkoły wyższej z osobą również uczęszczającą do szkoły wyższej, jeżeli ubiega się o dodatek dla dziecka nie będącego stanu wolnego,
5)
wysokość dochodu osiąganego przez członków rodziny rencisty prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, w przypadku ubiegania się o podwyższony dodatek rodzinny (§ 21).
§  36.
Ubezpieczony lub rencista, ubiegający się o dodatek dla żony do emerytury lub renty inwalidzkiej, powinien udowodnić:
1)
fakt zawarcia małżeństwa (§ 40),
2)
datę urodzenia żony (§ 40),
3)
fakt pozostawania żony na jego utrzymaniu (oświadczenie wspólne męża i żony),
4)
fakt wychowywania przez żonę co najmniej jednego dziecka do 16 lat, na które przysługuje dodatek, jeżeli nie ukończyła 50 lat ani nie jest inwalidką (oświadczenie zainteresowanego),
5)
niepobierania na żonę zasiłku lub dodatku rodzinnego z innego tytułu (oświadczenie zainteresowanego),
6)
wysokość dochodu osiąganego przez członków rodziny rencisty, prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, w przypadku ubiegania się o podwyższony dodatek rodzinny (§ 21).
§  37.
Osoba ubiegająca się o dodatek do emerytury lub renty z tytułu odznaczenia państwowego, powinna udowodnić nadanie odznaczenia legitymacją wystawioną przez Kancelarię Rady Państwa lub zaświadczeniem wystawionym przez Ministerstwo Obrony Narodowej.
§  38.
Osoba, ubiegająca się o świadczenia uzależnione od inwalidztwa (renta inwalidzka, renta chorobowa, renta rodzinna, dodatki rodzinne, dodatek z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów), powinna przedłożyć zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez zakład społeczny służby zdrowia.

Dokumentacja wniosku o zasiłek pogrzebowy

§  39.
1.
Osoba, ubiegająca się o zasiłek pogrzebowy z tytułu śmierci osoby pobierającej emeryturę, rentą inwalidzką, chorobową lub rodzinną, powinna udowodnić:
1)
datę zgonu rencisty (§ 40),
2)
fakt pokrycia kosztów pogrzebu (rachunek kosztów pogrzebu),
3)
niepobranie innego zasiłku pogrzebowego z ubezpieczenia społecznego (oświadczenie zainteresowanego),
4)
fakt pobierania emerytury lub renty (odcinek ostatniego przekazu pocztowego, którym przekazano emeryturę lub rentę).
2.
Osoba, ubiegająca się o zasiłek pogrzebowy z tytułu śmierci członka rodziny osoby pobierającej emeryturę, rentę inwalidzką lub chorobową powinna udowodnić:
1)
okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3,
2)
datę zgonu członka rodziny rencisty (§ 40),
3)
fakt utrzymywania przez rencistę zmarłej osoby (§ 47) chyba, że dla osoby tej wypłacany był dodatek rodzinny do emerytury lub renty.

Rozdział  IX

ŚRODKI DOWODOWE WYMAGANE PRZY USTALANIU PRAWA DO ŚWIADCZEŃ EMERYTALNYCH

§  40.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym datę urodzenia, datą zawarcia związku małżeńskiego, datę zgonu, fakt przysposobienia, jest wyciąg z aktu stanu cywilnego albo wyciąg z dowodu osobistego, poświadczony przez członka zarządu lub księgowego spółdzielni.
§  41.
Środkiem dowodowym stwierdzającym okres pracy i członkostwa w spółdzielni, jest zaświadczenie wydane na podstawie posiadanych przez spółdzielnię dowodów. Zaświadczenie powinno zawierać:
1)
imię i nazwisko ubezpieczonego,
2)
datę przyjęcia ubezpieczonego na członka do spółdzielni lub datę podjęcia pracy w spółdzielni, jeżeli ubezpieczony nie był jej członkiem,
3)
ilość przepracowanych dni w każdym roku kalendarzowym; w okresie do dnia 30.6.1962 r. za dzień pracy w spółdzielni uznaje się dniówkę obrachunkową.

Zaświadczenie powinno być zaopatrzone datą wystawienia, pieczątką spółdzielni, czytelnymi podpisami przewodniczącego lub upoważnionego członka zarządu spółdzielni oraz księgowego.

§  42.
1.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym okresy zaliczalne do okresu pracy w spółdzielni (art. 16 i 17 dekretu), są pisemne zaświadczenia spółdzielni, zakładów pracy, właściwych organów, urzędów lub organizacji.
2.
Okresy zaliczalne, o których mowa w art. 16 pkt 1 i 2 dekretu, mogą być udowodnione zeznaniami świadków tylko w przypadku, gdy zainteresowany w sposób niewątpliwy udowodni, że nie może przedstawić zaświadczenia z powodu likwidacji zakładu pracy (spółdzielni), zniszczenia dokumentów wskutek działań wojennych lub klęsk żywiołowych.
§  43.
1.
Środkiem dowodowym stwierdzającym, że ubezpieczony przed wstąpieniem do spółdzielni pracował po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym, że praca ta stanowiła główne źródło utrzymania ubezpieczonego - a także stwierdzającym okres tej pracy, jest zaświadczenie wystawione przez Urząd Gminy właściwy dla miejsca położenia gospodarstwa.
2.
Jeżeli z zaświadczenia Urzędu Gminy wynika, że Urząd me może potwierdzić okresu pracy, o którym mowa w ust. 1, z braku odpowiednich danych - udowodnienie tego okresu pracy może nastąpić zeznaniami świadków.
§  44.
1.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym wysokość dochodu ubezpieczonego z tytułu pracy w spółdzielni oraz podlegającą doliczeniu równowartość pracy wykonanej przy wytworzeniu produktów rolnych dostarczonych spółdzielni z działki przyzagrodowej lub prowadzonego przez ubezpieczonego gospodarstwa rolnego dla ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, jest zaświadczenie spółdzielni zaopatrzone datą wystawienia, pieczątką spółdzielni oraz czytelnymi podpisami przewodniczącego (dyrektora) lub upoważnionego członka zarządu spółdzielni i księgowego.
2.
Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać:
a)
dla pracujących członków spółdzielni:

1) okres, z którego wykazuje się dochody dla obliczenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, tj. okres roku obrachunkowego poprzedzającego rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę albo kolejnych 2 lat obrachunkowych, przypadających w okresie ostatnich 12 lat poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę,

2) wysokość osiągniętych przez ubezpieczonego w w okresie, o którym mowa w pkt. 1:

- dochodu obliczonego na podstawie wypracowanych dniówek obrachunkowych lub według stawek pieniężnych,

- stałych dodatków z tytułu stażu pracy i wykształcenia,

- premii,

3) równowartość pracy wykonanej przez ubezpieczonego na działce przyzagrodowej lub w prowadzonym przez niego gospodarstwie rolnym, tj. kwotę wynoszącą 40% wartości produktów dostarczonych spółdzielni w okresie ostatnich 5 lat przed zgłoszeniem wniosku albo zaprzestaniem pracy na rzecz spółdzielni.

4) kwotę przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego w spółdzielni na stale pracującego członka w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę,

b)
dla ubezpieczonych, którzy nie pracują w spółdzielni, lecz wytwarzają na jej rzecz produkty rolne w prowadzonych przez siebie gospodarstwach:

1) równowartość pracy wykonanej przez ubezpieczonego w prowadzonym gospodarstwie, tj. kwotę wynoszącą 40% wartości produktów dostarczonych spółdzielni w okresie ostatnich 5 lat przed zgłoszeniem wniosku albo zaprzestaniem pracy na rzecz spółdzielni,

2) wysokość dochodu, osiągniętego z tytułu pracy w spółdzielni w okresie ostatnich 5 lat przed zgłoszeniem wniosku albo zaprzestaniem pracy na rzecz spółdzielni,

3) kwotę przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego w spółdzielni na jednego ubezpieczonego w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę.

3.
Jeżeli jedną działkę przyzagrodową lub gospodarstwo rolne użytkuje dwóch lub więcej członków spółdzielni, kwotę dochodu za pracę wykonaną przy wytworzeniu produktów rolnych (ust. 2 lit. a pkt 3) wlicza się do podstawy wymiaru świadczeń emerytalnych w proporcjonalnej części wynikającej z podzielenia całej równowartości pracy wykonanej przy ich wytwarzaniu przez liczbę członków spółdzielni, będących użytkownikami działki lub gospodarstwa.
4.
Zaświadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2 mogą być wystawiane jedynie w oparciu o posiadane przez spółdzielnię dokumenty.
§  45.
1.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym fakt wypadku przy pracy ubezpieczonego jest prawomocny protokół ustalający okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy, sporządzony przy odpowiednim zastosowaniu zasad określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5.12. 1974 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 47, poz. 287) oraz wydanych w tym zakresie wytycznych przez CZRSP i CZSKR.
2.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym fakt wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jest karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy sporządzona przez spółdzielnię w myśl zasad określonych w zarządzeniu Nr 8 Prezesa ZUS z dnia 9.3.1976 r. (Dz. Urz. ZUS Nr 4, poz. 12).
3.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym zachorowanie na chorobę zawodową, jest stwierdzenie właściwego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
§  46.
1.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym istnienie wspólności małżeńskiej jest oświadczenie małżonka ubiegającego się o rentę rodzinną; oświadczenie powinno stwierdzać czy małżonkowie zamieszkiwali wspólnie, a w razie gdy posiadali różne miejsce zamieszkania - przyczyny oddzielnego zamieszkiwania.
2.
Środkiem dowodowym, stwierdzającym że było ustalone prawo do alimentów, jest wyrok sądu albo ugoda sądowa.
§  47.
Środkiem dowodowym stwierdzającym, że wdowa, wdowiec lub rodzice pozostawali na utrzymaniu ubezpieczonego (rencisty) za jego życia, jest oświadczenie zainteresowanego stwierdzające, że był przez niego utrzymywany i na czym to utrzymanie polegało.
§  48.
Środkiem dowodowym stwierdzającym, że ubezpieczony (rencista) nie osiąga dochodu z pracy w spółdzielni, zarobku z tytułu zatrudnienia lub dochodu z innych źródeł jest oświadczenie ubezpieczonego.

Jeżeli ubezpieczony (rencista) osiąga dochody lub zarobki, obowiązany jest dołączyć zaświadczenie o wysokości dochodów lub zarobków.

§  49.
Oświadczenia składane przez wnioskodawcę powinny, oprócz okoliczności na które są składane, zawierać stwierdzenie świadomości odpowiedzialności karnej za złożenie zeznań niezgodnych z prawdą, datę oraz własnoręczny jego podpis. Własnoręczność podpisu osoby składającej oświadczenie powinna być potwierdzona przez członka zarządu spółdzielni lub księgowego.
§  50.
Oddział ZUS bada i ocenia dowody na podstawie stanu faktycznego wynikającego z całokształtu sprawy. W razie wątpliwości, czy treść tych dowodów zgodna jest ze stanem faktycznym, przeprowadza postępowanie wyjaśniające.
§  51.
Zarząd spółdzielni, a w przypadku jej likwidacji - likwidator, obowiązany jest zawiadomić oddział ZUS o wycofaniu przez rencistę gruntów wniesionych do spółdzielni, względnie o wyłączeniu jego gruntów ze spółdzielni - w przypadkach innych niż określonych w § 10 rozporządzenia.
§  52.
W sprawach nie uregulowanych w rozdziałach 7-9 mają odpowiednie zastosowanie przepisy ustawy o pze lub ustawy wypadkowej oraz przepisy wykonawcze do tych ustaw.
§  53.
Świadczenia emerytalne przysługują ubezpieczonym i członkom ich rodzin na warunkach i w wysokości przewidzianych w ustawie o p.e. (§ 1 ust. 2 pkt 3 niniejszej instrukcji) i w ustawie wypadkowej (§ 1 ust. 2 pkt 4 niniejszej instrukcji), z uwzględnieniem jednak zmian wynikających z dekretu o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin.