Ewidencja zakładowego funduszu nagród, zakładowego funduszu socjalnego i zakładowego funduszu mieszkaniowego w jednostkach działających według zasad rozrachunku gospodarczego.
Dz.Urz.MF.1973.16.45
Akt utracił mocINSTRUKCJA Nr 30/KS
MINISTERSTWA FINANSÓW
z dnia 30 listopada 1973 r.
w sprawie ewidencji zakładowego funduszu nagród, zakładowego funduszu socjalnego i zakładowego funduszu mieszkaniowego w jednostkach działających według zasad rozrachunku gospodarczego.
Nie prowadzi się konta 561 "Zakładowa działalność socjalna". Dla konta 258 ustala się nazwę "Rozliczenie wynagrodzeń z zakładowego funduszu nagród".
Środki zakładowego funduszu socjalnego, rezerwy na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej oraz zakładowego funduszu mieszkaniowego gromadzone są na specjalnych rachunkach bankowych, których obroty wykazuje się na koncie 139 "Inne środki pieniężne", oraz prowadzonych do tego konta kontach analitycznych: "Rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego", "Rachunek środków rezerwy na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej" oraz "Rachunek środków zakładowego funduszu mieszkaniowego".
Odpisy te księguje się:
Wn 401 "Ubezpieczenia społeczne, podatek i odpisy od funduszu płac", Wn 562 "Usługi bytowe"
Ma 871 "Zakładowy fundusz socjalny"
Ma 873 "Zakładowy fundusz nagród"
Ma 875 "Zakładowy fundusz mieszkaniowy"
a następnie: Wn zespół 5 "Koszty działalności" (np. konta 500 "Produkcja podstawowa", 530 "Produkcja pomocnicza", 551 "Koszty wydziałowe", 555 "Koszty ogólnozakładowe") lub zespół 7 "Sprzedaż" - Ma 410 "Przeniesienie kosztów".
Równowartość odpisu na zakładowy fundusz socjalny i zakładowy fundusz mieszkaniowy podlega przekazaniu na specjalny rachunek bankowy (Wn 139 "Inne środki pieniężne", konta analityczne "Rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego" i "Rachunek środków zakładowego funduszu mieszkaniowego" - Ma 110 "Rachunek rozliczeniowy"):
- za okresy miesięczne (w rachunku narastającym) - do dnia 15 każdego następnego miesiąca,
- ostateczny odpis roczny po potrąceniu wpłat miesięcznych - w ciągu 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
Można również na początku każdego miesiąca dokonywać przelewów na rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego w wysokości planowanego odpisu, księgując odpisy w sposób wskazany wyżej. W przypadku takim, odpis za kolejny miesiąc koryguje się o ewentualne różnice między planowaną a rzeczywistą wysokością odpisu za ubiegły miesiąc.
Wn/Ma 401-Ma/Wn 871, 873, 875 oraz Ma/Wn 410-Wn/Ma 458. Saldo konta 458 rozlicza się w koszty (zespół 5 i 7) w roku następnym. W roku następnym dokonuje się również przelewu środków na rachunki bankowe środków zakładowego funduszu socjalnego i mieszkaniowego.
Wn 873 - Ma 258 "Rozliczenie wynagrodzeń z zakładowego funduszu nagród", a ich wypłatę Wn 258 - Ma 250 "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń" oraz Wn 250 - Ma 100 "Kasa".
Wydatki zakładowego funduszu socjalnego, zgodnie z § 13 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 listopada 1973 r. w sprawie funduszu socjalnego i zakładowej działalności socjalnej, mogą być dokonywane wyłącznie do wysokości zgromadzonych na rachunku bankowym środków. W tych przypadkach, gdy w ciągu roku, z uwagi na sezonowość niektórych rodzajów działalności socjalnej, zachodzi konieczność wydatkowania środków w wyższej wysokości aniżeli wynoszą przypadające do końca danego okresu odpisy na zakładowy fundusz socjalny, można na poczet przyszłych odpisów dokonać zaliczkowych przelewów na rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego w nie wyższej jednak wysokości aniżeli wynosi planowany za okres do końca roku odpis na zakładowy fundusz socjalny.
Wn konto 139, konto analityczne "Rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego" lub zespół 2 "Rozrachunki", 3 "Materiały i towary", 4 "Koszty do rozliczenia", 8 "Wyniki i fundusze" - Ma 871 "Zakładowy fundusz socjalny".
Przekazanie całości lub części środków zakładowego funduszu socjalnego do jednostki nadrzędnej bądź innej jednostki centralizującej środki funduszu socjalnego, jak również na inne fundusze celowe księguje się odwrotnie.
- koszty proste, w tym również koszty pomocy udzielonej pracownikom w szczególnie uzasadnionych przypadkach w postaci świadczeń rzeczowych stosownie do § 9 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 listopada 1973 r. w sprawie zakładowego funduszu socjalnego i zakładowej działalności socjalnej, jak również udział w pokryciu kosztów działalności prowadzonej przez inne jednostki: Wn 871 - Ma konto 139 lub odpowiednie konta zespołów 2 lub 3,
- koszty złożone usług macierzystych zakładów pracy na rzecz zakładowej działalności socjalnej:
Wn 871 - Ma odpowiednie konta zespołów 7 lub 562 "Usługi bytowe", zaś ich refundację Wn 110 - Ma 139.
Usługi macierzystych zakładów pracy, na które istnieją ceny (taryfy), jak np. dostawy energii elektrycznej i cieplnej, usługi transportowe - wycenia się według obowiązujących cen (taryf).
Usługi nietypowe (nie objęte cennikami) wycenia się w wysokości przewidzianej ogólnymi zasadami ustalania i stosowania cen na artykuły nietypowe lub po koszcie rzeczywistym. W przypadku trudności lub niecelowości kalkulowania rzeczywistych kosztów niektórych usług, ich wycena może nastąpić w sposób uproszczony (np. w oparciu o dane planu, wykonania za ubiegły okres). Koszty usług macierzystych zakładów pracy zarachowuje się w ciężar kosztów zakładowej działalności socjalnej nie później niż pod datą ostatniego dnia okresu sprawozdawczego.
Zasady, o których mowa wyżej stosuje się odpowiednio do usług jednego rodzaju zakładowej działalności socjalnej na rzecz innych rodzajów tej działalności (ust. 7) z tym, że w przypadku takim nie dokonuje się refundacji środków.
Na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej tworzy się rezerwę ewidencjonowaną: Wn 871 - Ma 459 "Rozliczenia międzyokresowe działalności nieoperacyjnej" oraz równocześnie wyodrębnia się równowartość rezerwy na specjalnym rachunku bankowym księgując przelew: Wn 139, konto analityczne "Rachunek środków rezerwy na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej" - Ma 139, konto analityczne "Rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego".
Rzeczywiste koszty remontów księguje się w ciężar konta 459 i na dobro kont zespołu 2 lub 7, a zapłatę faktur za te remonty: Wn zespół 2 lub konto 110 - Ma 139, konto analityczne "Rachunek środków rezerwy na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej".
Odpisów z tytułu zużycia przedmiotów nietrwałych służących zakładowej działalności socjalnej, dokonuje się w pełnej wartości początkowej tych przedmiotów, pod datą rozpoczęcia ich użytkowania, w ciężar kosztów zakładowej działalności socjalnej zgodnie z zasadą określoną w § 100 ust. 2 pkt 4 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 23 listopada 1972 r. w sprawie ogólnych zasad rachunkowości jednostek gospodarki uspołecznionej (Monitor Polski Nr 56, poz. 300).
Nie obciąża się kosztów zakładowej działalności socjalnej:
- amortyzacją środków trwałych, obsługujących tę działalność;
- wartością przedmiotów nietrwałych nie nabytych ze środków zakładowego funduszu socjalnego; wartość tę rozlicza się z funduszem statutowym w środkach obrotowych (konto 852 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych").
- na inwestycje centralizowane: Wn 871 - Ma 139,
- na inwestycje własne: Wn 871 - Ma 987 "Fundusz na zakładowe inwestycje socjalne", a jednocześnie Wn 907 "Rachunek środków funduszu na zakładowe inwestycje socjalne" - Ma 139.
Należy zapewnić co najmniej podział na dochody i koszty:
- wczasów pracowniczych o pełnym zakresie usług z podziałem na organizowane we własnych ośrodkach i w ośrodkach obcych,
- wczasów organizowanych w ośrodkach o niepełnym zakresie usług oraz ośrodków wypoczynku niedzielnego, świątecznego i turystyki,
- wczasów dla dzieci i młodzieży (np. kolonii, zimowisk),
- placówek kulturalno-oświatowych (domów kultury, klubów, świetlic),
- pracowniczych ogródków działkowych,
- urządzeń sportowych,
- pozostałych rodzajów działalności.
Koszty każdego rodzaju zakładowej działalności socjalnej ujmuje się w podziale na:
- artykuły spożywcze,
- materiały i przedmioty nietrwałe,
- remonty środków trwałych (narzut na utworzenie rezerwy),
- inne koszty materialne,
- płace i narzuty na płace,
- opłaty za korzystanie ze świadczeń działalności socjalnej innych jednostek (lub udział w pokryciu kosztów wspólnie prowadzonej działalności),
- inne koszty niematerialne.
Dochody poszczególnych rodzajów zakładowej działalności socjalnej należy ewidencjonować w podziale na:
- opłaty osób fizycznych,
- odpłatność jednostek organizacyjnych,
- inne dochody (w tym także wymienione w § 3 ust. 2 pkt 1).
871/I "Koszty i dochody zakładowej działalności socjalnej" gromadzące koszty i dochody zakładowej działalności socjalnej, w przekroju rodzajów zakładowej działalności socjalnej (ust. 7),
871/II "Zakładowy fundusz socjalny" gromadzące odpisy na zakładowy fundusz socjalny i ich zmniejszenia oraz zwiększenia.
Zgromadzone na koncie 871/I obroty dotyczące kosztów i dochodów przenosi się pod datą 31 grudnia każdego roku na konto 871/II.
Sposób ewidencji środków trwałych zakładowej działalności socjalnej i ich amortyzacji powinien ponadto umożliwić podział tych danych według rodzajów zakładowej działalności socjalnej.
- powstanie zobowiązania:
Wn 951 "Inwestycje" - Ma 920 "Rozrachunki z tytułu inwestycji" lub właściwe konto zespołu 7 (przy wykonywaniu inwestycji systemem gospodarczym),
- uregulowanie zobowiązania:
Wn 920 "Rozrachunki z tytułu inwestycji" lub 110 - Ma 139 i równolegle lub w końcu okresu sprawozdawczego: Wn 875 - Ma 986 "Fundusz na zakładowe budownictwo mieszkaniowe".
- wydatki bezzwrotne Wn 875 - Ma 139,
- pożyczki udzielone pracownikom i spółdzielniom mieszkaniowym Wn 269 "Inne rozrachunki" - Ma 139; wpływy z tytułu spłaty udzielonych pożyczek wraz z odsetkami od tych pożyczek księguje się odwrotnie.
Odsetki od spłaconych pożyczek, udzielonych z zakładowego funduszu mieszkaniowego, podlegające wpłacie do budżetu, księguje się: Wn 269 - Ma 261 "Rozrachunki publiczno-prawne", zaś ich przekazanie Wn 261 - Ma 139. Zawieszenie spłaty udzielonych pożyczek nie powoduje zapisów księgowych. Umorzenie pożyczek w wypadkach przewidzianych przepisami księguje się: Wn 875 - Ma 269.
W jednostkach uprawnionych do dokonywania odpisu na zakładowy fundusz nagród, a tworzących dotychczas fundusz za osiągnięcia ekonomiczne załóg lub fundusz za osiągnięcia techniczne i ekonomiczne częściowo w ciężar kosztów a częściowo w ciężar podziału wyniku - księgowania o których mowa wyżej dokonuje się w wysokości tej części odpisów, która przekracza planowany odpis dokonany w ciężar kosztów.
W kalkulacji kosztów jednostkowych za rok 1973 nie uwzględnia się odpisów na zakładowy fundusz nagród, dokonanych bezpośrednio w ciężar kont zespołu 7. Odpisy te wykazuje się jako dane uzupełniające we wzorach sprawozdawczych ze sprzedaży.
Ewentualnie wydatkowane kwoty zaliczkowych odpisów należy przenieść na konta 873, 871 lub 875. Zmniejszają one zależnie od charakteru tych wypłat zakładowy fundusz nagród, zakładowy fundusz socjalny albo zakładowy fundusz mieszkaniowy za rok 1973, a w razie braku pokrycia zakładowy fundusz socjalny względnie mieszkaniowy za rok 1974.
Pod datą złożenia sprawozdania finansowego za rok 1973 należy z rachunku rozliczeniowego przelać na rachunek środków zakładowego funduszu socjalnego równowartość zakładowego funduszu socjalnego, po jego zmniejszeniu o stan należności i zapasów (bez wartości netto przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu) przeznaczonych do zużycia przez zakładową działalność socjalną oraz po jego powiększeniu o stan zobowiązań z tytułu tej działalności. W przypadku niedoboru funduszu, o jego równowartość należy zmniejszyć przelewy z tytułu odpisów za rok 1974.
Ponadto na stronę Wn konta 269 i na stronę Ma konta 875 należy wprowadzić pod datą 1 stycznia 1974 r. równowartość salda figurującego na koncie pozabilansowym 891 "Należności zakładowego funduszu mieszkaniowego". Konto 891 ulega likwidacji.
Pod datą 1 stycznia 1974 r. należy także przenieść w ciężar konta 852 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych", nieodpisaną wartość zużycia przedmiotów nietrwałych służących zakładowej działalności socjalnej (Ma 360 "Zużycie przedmiotów nietrwałych").
Jednostki, które utworzyły zakładowy fundusz mieszkaniowy dopiero pod datą 31 grudnia 1973 r. przeleją pod datą złożenia sprawozdania finansowego za rok 1973 równowartość tego funduszu - po uwzględnieniu zobowiązań i należności dotyczących tego funduszu - na rachunek bankowy środków zakładowego funduszu mieszkaniowego (Wn 139 - Ma 139, ewentualnie 110).
903 - "Rachunki środków funduszów zakładowych" (mieszkaniowego, socjalnego i rezerwy na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej),
929 - "Pozostałe rozrachunki" (w tym także należności zakładowego funduszu mieszkaniowego z tytułu udzielonych pożyczek),
971 - "Zakładowy fundusz socjalny",
975 - "Zakładowy fundusz mieszkaniowy",
979 - "Rezerwa na remonty środków trwałych zakładowej działalności socjalnej".