Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Bałkanów Zachodnich po szczycie w 2020 r. (2019/2210(INI)).
Dz.U.UE.C.2021.362.129
Akt nienormatywnyBałkany Zachodnie po szczycie w 2020 r.
Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Bałkanów Zachodnich po szczycie w 2020 r. (2019/2210(INI))
(2021/C 362/14)
(Dz.U.UE C z dnia 8 września 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 28 czerwca 2018 r., konkluzje Rady z 18 czerwca 2019 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej z 17-18 października 2019 r. odraczające podjęcie decyzji o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią,
- uwzględniając deklarację z Zagrzebia z dnia 6 maja 2020 r.,
- uwzględniając porozumienie końcowe w sprawie rozstrzygnięcia rozbieżności opisanych w rezolucjach Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 817(1993) i 845(1993), rozwiązania umowy przejściowej z 1995 r. i ustanowienia partnerstwa strategicznego między Grecją a Macedonią Północną z 17 czerwca 2018 r., znane również jako porozumienie znad Prespy,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie otwarcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią, w których to konkluzjach poparto konkluzje Rady z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia,
- uwzględniając komunikat Komisji z 5 lutego 2020 r. w sprawie usprawnienia procesu przystąpienia i wiarygodnej perspektywy dla Bałkanów Zachodnich (COM(2020)0057),
- uwzględniając komunikat Komisji z 29 maja 2019 r. w sprawie polityki rozszerzenia UE (COM(2019)0260),
- uwzględniając komunikat Komisji z 6 lutego 2018 r. pt. "Wiarygodna perspektywa rozszerzenia dla Bałkanów Zachodnich oraz zwiększone zaangażowanie UE w tym regionie" (COM(2018)0065),
- uwzględniając globalną strategię UE z 2016 r., w której stwierdza się, że wiarygodna polityka rozszerzenia stanowi strategiczną inwestycję w bezpieczeństwo i dobrobyt Europy oraz że przyczyniła się już w znacznym stopniu do zapewnienia pokoju na obszarach dawniej ogarniętych wojną,
- uwzględniając komunikat Komisji z 16 października 2013 r. zatytułowany "Strategia rozszerzenia i najważniejsze wyzwania w latach 2013-2014" (COM(2013)0700),
- uwzględniając odnowiony konsensus w sprawie rozszerzenia zatwierdzony przez Radę Europejską w grudniu 2006 r., a następnie zatwierdzony w konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2019 r.,
- uwzględniając deklarację końcową ze szczytu w Zagrzebiu z 24 listopada 2000 r.,
- uwzględniając deklarację ze szczytu UE-Bałkany Zachodnie w Salonikach z 21 czerwca 2003 r., dotyczącą perspektywy przystąpienia krajów Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,
- uwzględniając deklarację z Sofii ze szczytu UE-Bałkany Zachodnie z 17 maja 2018 r. i załączony do niej program działań priorytetowych z Sofii,
- uwzględniając proces berliński zapoczątkowany 28 sierpnia 2014 r., w szczególności deklarację Ministrów Spraw Zagranicznych Bałkanów Zachodnich z 27 sierpnia 2015 r. dotyczącą współpracy regionalnej i sporów dwustronnych, a także ustanowienie regionalnego biura ds. współpracy na rzecz młodzieży (RYCO), oraz kolejne szczyty, które odbyły się w Wiedniu (2015 r.), Paryżu (2016 r.), Trieście (2017 r.), Londynie (2018 r.) i Poznaniu (2019 r.),
- uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych, które miało miejsce 29-30 kwietnia 1997 r., dotyczące stosowania warunkowości z myślą o opracowaniu spójnej strategii UE w zakresie stosunków z krajami tego regionu,
- uwzględniając wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych 13 państw członkowskich UE z 11 czerwca 2019 r. w sprawie zaangażowania UE na rzecz integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich,
- uwzględniając wspólną deklarację ze szczytu Parlamentu Europejskiego i przewodniczących parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich, który został zwołany 28 stycznia 2020 r. przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i w którym uczestniczyły organy kierownicze parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich,
- uwzględniając nieformalne spotkanie 16 lutego 2020 r., w którym udział wzięli przywódcy krajów Bałkanów Zachodnich, przewodniczący Rady Europejskiej, przewodnicząca Komisji Europejskiej, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz premier Republiki Chorwacji, sprawującej prezydencję w Radzie Unii Europejskiej,
- uwzględniając rezolucję Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 31 października 2019 r. pt. "Otwarcie negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią: wiarygodność i interesy geostrategiczne UE muszą zostać zachowane" 1 ,
- uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów dotyczącą pakietu "rozszerzenie" na 2019 r., przyjętą 13 lutego 2020 r. 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 9 lipca 2015 r. w sprawie obchodów rocznicy masakry w Srebrenicy 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 27 marca 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 24 października 2019 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 15 stycznia 2020 r. w sprawie stanowiska Parlamentu Europejskiego dotyczącego konferencji w sprawie przyszłości Europy 6 ,
- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie zacieśnienia współpracy z partnerami z Bałkanów Zachodnich w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 kwietnia 2020 r. zatytułowany "Wsparcie dla regionu Bałkanów Zachodnich w zwalczaniu pandemii COVID-19 oraz w sprawie ożywienia gospodarczego po pandemii" (COM(2020)0315),
- uwzględniając art. 118 Regulaminu,
- uwzględniając pismo Komisji Handlu Międzynarodowego,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0091/2020),
A. mając na uwadze, że rozszerzenie jest jedną z najskuteczniejszych polityk UE o znaczeniu strategicznym oraz najefektywniejszym instrumentem polityki zagranicznej przyczyniającym się do rozszerzenia zasięgu oddziaływania podstawowych wartości Unii, którymi są poszanowanie godności ludzkiej, wolność, demokracja, krzewienie pokoju i dobrobytu, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości w całej Europie;
B. mając na uwadze, że proces rozszerzenia stanowi nieodłączną część integracji europejskiej i pozostaje istotny dla Unii Europejskiej w wymiarze strategicznym;
C. mając na uwadze, że oparta na zasługach perspektywa pełnego członkostwa w UE dla krajów Bałkanów Zachodnich leży we własnym interesie Unii pod względem polityki, gospodarki i bezpieczeństwa;
D. mając na uwadze, że perspektywa członkostwa w UE stanowi podjęcie wielkiego wyzwania geopolitycznego mającego na celu zjednoczenie kontynentu europejskiego i jest podstawową zachętą do reform w krajach Bałkanów Zachodnich;
E. mając na uwadze, że pod względem geograficznym, historycznym i kulturowym kraje Bałkanów Zachodnich stanowią część Europy, a proces ich integracji z Unią Europejską ma podstawowe znaczenie dla stabilności i bezpieczeństwa kontynentu jako całości, jego wolności i pokoju;
F. mając na uwadze, że proces rozszerzenia UE jest mechanizmem działającym dwukierunkowo, w ramach którego obie strony muszą wywiązywać się ze swoich zobowiązań i opiera się na założeniu, że z zobowiązań wywiąże się zarówno Unia Europejska, jak i kraje kandydujące;
G. mając na uwadze, że ulepszona metodyka zaproponowana przez Komisję ma na celu nadanie nowej dynamiki procesowi rozszerzenia i zapewnia nowy impuls dla transformacji krajów przystępujących;
H. mając na uwadze, że UE to wiodący inwestor, partner handlowy i darczyńca w regionie;
I. mając na uwadze, że w swoich rezolucjach Parlament Europejski z zadowoleniem odniósł się do postępów poczynionych przez Macedonię Północną i Albanię; mając na uwadze, że ze względu na te postępy Parlament Europejski zgodził się na przyznanie Macedonii Północnej i Albanii nagrody za wyniki w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej;
J. mając na uwadze, że podczas szczytu w Zagrzebiu w 2020 r. uznano prymat demokracji i praworządności oraz wezwano UE, aby dalej zwiększała swoje zaangażowanie na rzecz tego regionu;
K. mając na uwadze, że Parlament Europejski wyraził ubolewanie z powodu braku zgody Rady Europejskiej w 2019 r. na otwarcie negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią; mając na uwadze, że brak otwarcia negocjacji akcesyjnych, w następstwie zaleceń Komisji z 2018 i 2019 r., które zostały zatwierdzone przez Parlament, osłabił wiarygodność Unii Europejskiej, przyczynił się do narastania populizmu, nacjonalizmu i eurosceptycyzmu, podważył wysiłki podejmowane przez kraje kandydujące, stworzył zagrożenie powstania próżni politycznej i ośmielił strony trzecie, dążące do zdobycia wpływów politycznych w regionie, ze szkodą dla procesu integracji z UE;
L. mając na uwadze, że proces rozszerzenia wspiera i wzmacnia zdolności rozstrzygania sporów dwustronnych oraz zmierza do pojednania między społeczeństwami w regionie;
M. mając na uwadze, że kraje Bałkanów Zachodnich powinny zintensyfikować działania na rzecz przezwyciężenia polaryzacji politycznej i przedłużających się bojkotów parlamentarnych, w celu wzmocnienia nadzoru parlamentarnego;
N. mając na uwadze, że Parlament Europejski pozostaje wiarygodnym partnerem krajów w procesie przystąpienia do UE oraz orędownikiem procesu rozszerzenia jako pozytywnego mechanizmu Unii Europejskiej stymulującego reformy mające na celu instytucjonalne i społeczno-gospodarcze wzmocnienie tych krajów, z korzyścią dla ich obywateli;
O. mając na uwadze, że w agendzie z Salonik i w deklaracji z Sofii zaznaczono, że szczególny nacisk zostanie położony na tworzenie kolejnych możliwości dla młodzieży, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby przyczyniało się to do społeczno-gospodarczego rozwoju Bałkanów Zachodnich;
P. mając na uwadze, że Parlament Europejski jest zdecydowany zintensyfikować polityczne i instytucjonalne wsparcie na rzecz reform demokratycznych i gospodarczych w regionie oraz wspierać kraje Bałkanów Zachodnich w procesie przystąpienia do UE;
Q. mając na uwadze, że w wytycznych politycznych Komisji na lata 2019-2024 potwierdzono perspektywę europejską Bałkanów Zachodnich;
R. mając na uwadze, że podczas wysłuchań przed Parlamentem Europejskim zarówno wiceprzewodniczący/wysoki przedstawiciel Borrell, jak i komisarz Várhelyi zobowiązali się do priorytetowego traktowania procesu rozszerzenia, podejmując się przyspieszenia reform strukturalnych i instytucjonalnych oraz procesów integracji na Bałkanach Zachodnich;
S. mając na uwadze, że ambitna polityka rozszerzenia wymaga odpowiedniego budżetu; mając na uwadze, że Rada powinna zapewnić wystarczające środki budżetowe na wsparcie polityki rozszerzenia;
T. mając na uwadze, że UE musi również wzmocnić mechanizmy praworządności wewnątrz Unii oraz ustalić ambitny program konferencji w sprawie przyszłości Europy;
U. mając na uwadze, że dobrobyt i bezpieczeństwo Europy są ściśle powiązane z procesem integracji oraz krzewieniem pokoju, demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności w regionie Bałkanów Zachodnich oraz z przyszłością jego krajów w silnej i zreformowanej Europie;
V. mając na uwadze, że w komunikacie z dnia 5 lutego 2020 r. Komisja zobowiązała się do przedstawienia komunikatu określającego działania mające na celu przyspieszenie zasadniczych reform, w tym w zakresie praworządności;
W. mając na uwadze, że UE przeznaczyła 3,3 mld EUR na walkę z pandemią koronawirusa na Bałkanach Zachodnich, w tym 38 mln EUR w postaci natychmiastowego wsparcia na służbę zdrowia, 389 mln EUR na ożywienie społeczne i gospodarcze, 750 mln EUR na pomoc makrofinansową, 455 mln EUR na reaktywację gospodarczą i 1,7 mld EUR w postaci pożyczek preferencyjnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego;
X. mając na uwadze, że kraje Bałkanów Zachodnich skorzystały z unijnego mechanizmu ochrony ludności, wspólnych zamówień sprzętu medycznego, ze zwolnień z unijnego systemu zezwoleń na wywóz środków ochrony indywidualnej oraz z uprzywilejowanych korytarzy dla podstawowych towarów;
1. zaleca Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa:
a) wspieranie europejskiej perspektywy krajów Bałkanów Zachodnich i wzmocnienie procesu przystąpienia przez dopilnowanie, by umacniał on podstawowe wartości i praworządność oraz sprzyjał trwałej transformacji demokratycznej, gospodarczej i ekologicznej, a także konwergencji społecznej, gwarantował stosunki dobrosąsiedzkie i współpracę regionalną jako zasadnicze elementy procesu rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia, a także poprzez zadbanie o to, by rozszerzenie Unii było kontynuowane równolegle z dyskusjami na temat przyszłości Europy i reformy wewnętrznej UE;
b) wzmożenie wysiłków na rzecz budowy wśród państw członkowskich woli politycznej, aby kontynuować proces rozszerzenia na Bałkanach Zachodnich, którego nie będą utrudniać procesy wewnętrzne UE, a także usprawnienie pod względem politycznym i strategicznym ogólnego sposobu postępowania UE w regionie;
c) kontynuowanie procesu rozszerzenia jako niezbędnego warunku dla wiarygodności, powodzenia oraz wpływu UE w regionie i poza nim;
d) przyspieszenie procesu przystąpienia krajów zaangażowanych, zarówno w wymiarze politycznym, jak i administracyjnym, we wdrażanie reform mających związek z UE;
e) zadbanie o to, by ulepszona metodyka wspierała ostateczny cel, jakim jest pełnoprawne członkostwo w UE, oraz aby UE ustaliła bardziej przewidywalne zasady i kryteria oparte na warunkowości i odwracalności oraz konsekwentnie je stosowała, przez co proces przystąpienia stanie się bardziej dynamiczny, a tym samym odzyska swoją wiarygodność poprzez stosowanie zrewidowanej metodyki;
f) zapewnienie, aby silniejszy nacisk na polityczny charakter procesu, zgodnie z wnioskiem Komisji dotyczącym zrewidowanej metodyki rozszerzenia, nie zastąpił ocen dotyczących spełnienia kryteriów, prowadzonych na szczeblu eksperckim, oraz nie podważał zaangażowania UE w proces rozszerzenia oparty na zasługach;
g) zadbanie o to, by grupowanie obszarów polityki przyczyniło się do pogłębienia reform i podniesienia ich jakości oraz wzmocnienia ich zrównoważonego charakteru, przynosząc konkretne rezultaty w krajach przystępujących i umożliwiając jednocześnie negocjacje w sprawie różnych rozdziałów;
h) zapewnienie jasnych, przejrzystych i spójnych kryteriów przystąpienia oraz nieustannego wsparcia politycznego i technicznego podczas całego procesu, w tym dla parlamentów, aby mogły pełnić funkcję niezależnych organów nadzoru, a także poprawy pomiaru postępów w terenie, tak by każdy kraj przystępujący oceniany był na podstawie warunkowości i zasady własnych osiągnięć;
i) zapewnienie ciągłości, rozliczalności, spójności i przewidywalności procesu rozszerzenia przez wprowadzenie nowej metodyki Komisji jako długoterminowego dostosowania polityki oraz unikanie doraźnych zmian tego procesu i jego parametrów w wyniku względów politycznych jakiegokolwiek państwa członkowskiego; zapewnienie, aby kryteria przystąpienia i wsparcie w tym zakresie opierały się na dotychczasowych doświadczeniach, co pozwoli uniknąć wcześniejszych niedociągnięć i usprawni proces przystąpienia;
j) ułatwienie wdrażania udoskonalonej metodyki dla krajów przystępujących, z którymi prowadzone są już negocjacje, jeżeli zdecydują się na jej zastosowanie, aby umożliwić skuteczne i trwałe dostosowanie się do unijnych standardów i norm;
k) zwiększenie zachęt politycznych i gospodarczych dla krajów Bałkanów Zachodnich oraz poprawienie spójności między procesem rozszerzenia a inicjatywami politycznymi w UE przez odbywające się corocznie, przy okazji posiedzeń Rady Europejskiej, spotkania regionalne z przywódcami państw Bałkanów Zachodnich, zapewniając regularne uczestnictwo przedstawicieli tych państw w posiedzeniach Rady Europejskiej, Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa, a także grup roboczych Komisji;
l) zachęcanie do stopniowego włączania krajów przystępujących w procesy, polityki i programy sektorowe UE przed ich przystąpieniem, w tym poprzez ukierunkowane wsparcie finansowe za pośrednictwem funduszy unijnych, w celu osiągnięcia wymiernych korzyści dla obywateli, w szczególności dla dzieci i młodzieży, oraz zwiększenia pomocy przedakcesyjnej i obecności UE w tych krajach przed osiągnięciem przez nie pełnego członkostwa;
m) wspieranie wzmocnionej roli parlamentów w procesie akcesyjnym poprzez istniejące fora oraz konsekwentne zachęcanie do podejmowania nowych inicjatyw, takich jak szczyt przewodniczących, zwołany po raz pierwszy przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i przewodniczących parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich w dniu 28 stycznia 2020 r.;
n) ułatwienie zapoznania z pracami Parlamentu Europejskiego posłów z krajów uczestniczących w negocjacjach i promowanie takich działań;
o) zaangażowanie przedstawicieli krajów Bałkanów Zachodnich w konferencję na temat przyszłości Europy, ze zwróceniem szczególnej uwagi na uczestnictwo młodzieży;
p) wzmocnienie mechanizmu warunkowości i położenie nacisku na odwracalność procesu akcesyjnego poprzez zastosowanie obiektywnych kryteriów przy podejmowaniu decyzji o wstrzymaniu lub zawieszeniu negocjacji; zapewnienie wszczęcia przez Komisję tych procedur po dokonaniu szczegółowej oceny, i w odpowiedzi na wniosek państw członkowskich lub Parlamentu Europejskiego, zauważając jednocześnie, że zasada klauzuli dotyczącej braku równowagi oraz odwracalności ma już zastosowanie w odniesieniu do obecnych ram negocjacyjnych z Serbią i Czarnogórą; zapewnienie, aby mechanizmowi warunkowości i zawieszenia towarzyszyła przejrzysta komunikacja ze strony instytucji UE na temat szczegółowych zasad ewentualnego zawieszenia;
q) wzmocnienie w państwach członkowskich poczucia odpowiedzialności za proces rozszerzenia przez zwiększenie zaangażowania ekspertów w zakresie praworządności i innych dziedzin z państw członkowskich, społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka w terenie, oraz usprawnienie pomiaru ogólnych postępów poprzez kontynuowanie przestrzegania ugruntowanych, obiektywnych standardów i unikanie upolitycznienia technicznych aspektów procesu przystąpienia, w szczególności w oparciu o sprawozdania monitorujące i zalecenia Rady Europy oraz innych organów ustanawiających standardy;
r) uznanie, że proces berliński wspiera i uzupełnia politykę rozszerzenia UE i nie może być traktowany ani jako alternatywa dla rozszerzenia, ani jako powielanie wysiłków podejmowanych w ramach rozszerzenia;
s) uznanie, że rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną leży w interesie Unii pod względem polityki, bezpieczeństwa i gospodarki;
t) uznanie, że nierozpoczęcie przez Radę Europejską negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną w czerwcu 2018 r., czerwcu 2019 r. i październiku 2019 r. miało szkodliwy wpływ na rolę UE w regionie oraz na opinię publiczną w odniesieniu do przystąpienia do UE, stanowiąc negatywny sygnał dla krajów Bałkanów Zachodnich; przyznanie, że otwarcie rozmów akcesyjnych przywraca wiarygodność temu procesowi, zgodnie z zaleceniami Parlamentu Europejskiego i Komisji;
u) bezzwłoczne przyznanie Kosowu liberalizacji reżimu wizowego, jako że kryteria są spełnione od lipca 2018 r.;
v) zwiększenie dynamiki negocjacji w celu przyspieszenia akcesji Czarnogóry i Serbii;
w) przywrócenie nadrzędnego znaczenia kwestiom demokracji, praworządności, praw człowieka i praw podstawowych, umieszczając je w samym centrum procesu rozszerzenia poprzez otwarcie w pierwszej kolejności i zamknięcie na samym końcu rozdziałów dotyczących sądownictwa, korupcji i przestępczości zorganizowanej, jak również rozdziałów związanych z poszanowaniem praw człowieka, w tym praw mniejszości, wolnością mediów i wolnością słowa;
x) skupienie się na budowaniu zdolności instytucjonalnych i administracyjnych w celu poprawy przejrzystości i skuteczności dobrej administracji na wszystkich szczeblach;
y) wykorzystanie doświadczeń związanych z ostatnimi rozszerzeniami, w tym wniosków wyciągniętych z procesu przystąpienia krajów Europy Środkowej;
z) kontynuowanie współpracy z krajami Bałkanów Zachodnich w dziedzinie zwalczania terroryzmu i zorganizowanej przestępczości;
aa) zapewnienie ukierunkowania na budowanie zdolności państwa, wdrożenie orzeczeń sądowych, reformę sądownictwa oraz działania mające na celu zwalczanie korupcji i przestępczości zorganizowanej;
ab) naleganie na poszanowanie orzeczeń sądów krajowych i międzynarodowych oraz ich pełne wdrożenie, w tym trybunałów konstytucyjnych, oraz wszystkich orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Byłej Jugosławii (ICTY) i jego następcy, Międzynarodowego Mechanizmu Rezydualnego dla Trybunałów Karnych (IRMCT), wyspecjalizowanych izb sądowych (SC) oraz wyspecjalizowanej prokuratury (SPO) w Kosowie, a także zaleceń organów monitorujących Rady Europy, w tym Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI);
ac) wezwanie krajów Bałkanów Zachodnich do wywiązania się z ich zobowiązań międzynarodowych w zakresie ścigania zbrodni wojennych i ustalania losu osób zaginionych; wspieranie pełnej współpracy z Międzynarodowym Mechanizmem Rezydualnym dla Trybunałów Karnych (IRMCT), wyspecjalizowanymi izbami sądowymi (SC) oraz wyspecjalizowaną prokuraturą (SPO) w Kosowie, jak również zdecydowane wspieranie prac i ustaleń Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Byłej Jugosławii (ICTY), a także propagowanie i rozpowszechnianie jego prac i spuścizny wśród obywateli; potępienie wszelkich próby gloryfikacji zbrodniarzy wojennych i zaprzeczania faktom historycznym oraz wspieranie w tym względzie komisji regionalnej ds. ustalenia faktów dotyczących wszystkich ofiar zbrodni wojennych i innych poważnych przypadków naruszenia praw człowieka popełnionych na terytorium byłej Jugosławii (RECOM);
ad) zwiększenie zaangażowania UE w rozwiązanie nierozstrzygniętych kwestii dwustronnych, wspieranie stosunków dobrosąsiedzkich i współpracy regionalnej przez budowanie zaufania i wysiłki mediacyjne oraz wezwanie krajów Bałkanów Zachodnich, by zobowiązały się do pojednania i pokojowego rozwiązania długotrwałych sporów;
ae) wzmocnienie procesu przystąpienia w celu pogłębiania solidarności między narodami Bałkanów Zachodnich i państw członkowskich, przy jednoczesnym poszanowaniu ich historii, kultury i tradycji;
af) wspieranie nowo mianowanego specjalnego przedstawiciela Unii Europejskiej ds. dialogu między Belgradem a Prisztiną oraz innych regionalnych kwestii Bałkanów Zachodnich w dążeniu do pełnej normalizacji stosunków między Serbią a Kosowem oraz zacieśniania stosunków dobrosąsiedzkich w regionie podczas jego mandatu;
ag) propagowanie szerszego poparcia społecznego dla pojednania w regionie między innymi dzięki wspieraniu pełnego zaangażowania parlamentów w dialog między Belgradem a Prisztiną oraz dążeniu do osiągnięcia trwałego pojednania w regionie;
ah) wzmocnienie i, w miarę możliwości, zwiększenie wspólnych wysiłków podejmowanych przez UE i kraje Bałkanów Zachodnich na rzecz wspierania kontaktów międzyludzkich i wymiany, w celu budowania wśród ludności każdej ze stron pozytywnego obrazu drugiej strony;
ai) wspieranie tworzenia równych warunków działania na rzecz sprzyjającego integracji otoczenia politycznego i ułatwienie podejmowanych we wszystkich krajach Bałkanów Zachodnich działań na rzecz przezwyciężenia polaryzacji politycznej i przedłużającego się bojkotu parlamentarnego; rozwinięcie sprzyjającej integracji i konstruktywnej kultury parlamentarnej, a także wzmocnienie kontroli oraz nadzoru parlamentarnego; propagowanie odpowiedzialnego podejścia do reprezentowania interesów obywateli w parlamentach, w celu wspierania kontroli demokratycznej i poprawienia jakości ustawodawstwa;
aj) uwzględnienie i ułatwienie prac związanych z przystąpieniem i działań Parlamentu Europejskiego na rzecz wspierania demokracji, w tym działalności jego stałych komisji i delegacji, a także zaangażowanie stałych sprawozdawców Parlamentu ds. krajów Bałkanów Zachodnich w proces kontroli i w terenie;
ak) wspieranie reform ordynacji wyborczej, które zapewnią wolne, uczciwe, umożliwiające rywalizację i przejrzyste wybory na szczeblu centralnym i lokalnym, bez zastraszania i kampanii dezinformacyjnych, zgodnie z międzynarodowymi standardami, w tym w zakresie przejrzystości finansowania partii, oraz z zaleceniami międzynarodowych misji obserwacyjnych; monitorowanie stosowania się do opinii wydanych przez Komisję Wenecką; wnoszenie wkładu w programy Parlamentu Europejskiego na rzecz wspierania demokracji w tym regionie;
al) zachęcanie parlamentów narodowych do korzystania z narzędzi wsparcia demokracji oferowanych przez Parlament Europejski, takich jak dialog im. Jeana Monneta oraz dialog międzypartyjny w celu ułatwiania prac politycznych nad dialogiem parlamentarnym oraz poprawy rozliczalności, nadzoru, kontroli demokratycznej i jakości prac ustawodawczych;
am) wzmocnienie roli społeczeństwa obywatelskiego jako niezbędnego podmiotu w procesie konsolidacji demokratycznej, współpracy regionalnej i reform związanych z przystąpieniem, ze szczególnym uwzględnieniem proeuropejskich i prodemokratycznych sił w regionie;
an) zapewnienie, aby obywatele i społeczeństwa krajów kandydujących byli ściślej powiązani z procesem przystąpienia i czerpali z niego korzyści; zapewnienie szczególnego wsparcia i zachęty, w tych ramach, proeuropejskim i prodemokratycznym grupom w społeczeństwie, poglądom i opiniom;
ao) dopilnowanie, aby każdy podejmowany krok obejmował rzeczowy i kompleksowy dialog z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, środowiskami naukowymi i młodzieżą od wczesnego etapu procesu decyzyjnego po etap wdrożenia i oceny, przy czym należy zachować szczególną troskę, aby nie wspierać ani nie finansować istniejących lokalnych antyeuropejskich struktur władzy czy też struktur lokalnych o wątpliwej reputacji demokratycznej, w celu promowania w ten sposób rozwoju wartości UE, praworządności, walki z korupcją oraz budowania silnych i efektywnych instytucji demokratycznych jako podstawy dla udanego przystąpienia do UE;
ap) zdecydowane potępienie kampanii oszczerstw, gróźb i zastraszania dziennikarzy i mediów, a także naleganie na ściganie takich przestępstw i prowadzenie dochodzeń w ich sprawie, zapewniając w ten sposób dziennikarzom bezpieczne warunki pracy, przy jednoczesnym rozwiązywaniu problemów związanych z koncentracją, polityczną i gospodarczą presją na finansowanie mediów oraz brakiem przejrzystości własności mediów;
aq) aktywne wspieranie i wzmacnianie demokratycznego, niezależnego i zróżnicowanego krajobrazu medialnego, a także odpowiedzialności mediów i zarządzania nimi;
ar) zwiększenie środków wsparcia poprawiających odporność na dezinformację i kampanie medialne siejące destabilizację, w tym na kierowane z zagranicy działania w zakresie wywierania wpływu, których celem jest podważenie procesów demokratycznych oraz suwerenności krajów Bałkanów Zachodnich, jak również roli UE w regionie w drodze wojny hybrydowej;
as) promowanie i aktywne wspieranie wdrażania strategii politycznych na rzecz walki z dyskryminacją oraz dążenie do ścigania przestępstw z nienawiści; zachęcanie do szybszych postępów w dążeniu do równości płci oraz w zwalczaniu dyskryminacji i zapewnieniu włączenia społecznego osób należących do mniejszości etnicznych, narodowych i religijnych, osób z niepełnosprawnościami, Romów i osób LGBTQI+, ze zwróceniem szczególnej uwagi na dzieci, poprzez ustanowienie polityki integracyjnej w celu ochrony podstawowych praw obywateli;
at) wezwać do stworzenia solidniejszych ram prawnych w celu zapobiegania kobietobójstwu, przemocy wobec kobiet i dzieci oraz innym formom przemocy domowej, a także do aktywnego zwalczania tych zjawisk, w tym poprzez przypomnienie zobowiązań wynikających z Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz poprzez podjęcie niezbędnych kroków z myślą o ratyfikacji tej konwencji; zapobieganie handlowi ludźmi i zwalczanie tego procederu;
au) uznanie trudności, z jakimi borykają się kraje Bałkanów Zachodnich w związku z zarządzaniem przepływami migracyjnymi i uchodźczymi, a także znacznych wysiłków podjętych przez kraje regionu w celu zapewnienia schronienia i pomocy humanitarnej, przede wszystkim przy wsparciu UE; zapewnienie skutecznego wdrożenia statusu porozumień zawartych między krajami Bałkanów Zachodnich a Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex);
av) podkreślenie, że wkład krajów Bałkanów Zachodnich w ochronę granic zewnętrznych Unii Europejskiej ma duże znaczenie, oraz wzmocnienie wsparcia Unii Europejskiej na rzecz zarządzania granicami w regionie; wzmocnienie zdolności systemu azylowego w regionie we współpracy z Europejskim Urzędem Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) i Biurem Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR);
aw) podkreślenie zasadniczego znaczenia wymiaru społecznego oraz spójności społeczno-gospodarczej i jej kluczowej roli w całym procesie przystąpienia;
ax) skupienie się w większym stopniu na eliminacji ubóstwa, wsparciu społeczeństwa obywatelskiego i wdrażaniu podjętych zobowiązań w dziedzinie prawa pracy;
ay) zachęcenie krajów Bałkanów Zachodnich do podnoszenia standardu ich praw pracowniczych i socjalnych, do wspierania wzrostu i wdrożenia dorobku socjalnego UE oraz do włączenia szerokiego grona zainteresowanych stron, takich jak związki zawodowe, izby handlowe i izby pracownicze, w proces negocjacji z partnerami z UE;
az) przeciwdziałanie drenażowi mózgów poprzez konkretne środki, takie jak promowanie reform edukacyjnych wysokiej jakości i sprzyjających włączeniu społecznemu, zwłaszcza w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego, tak aby sektor edukacji lepiej reagował na wymogi rynku pracy oraz wnosił wkład w tworzenie trwałych i zrównoważonych możliwości zatrudnienia dla ludzi młodych;
ba) wspieranie platformy dialogu regionalnego "Bridging the Gap", ustanowionej w ramach programu młodych przywódców politycznych Parlamentu Europejskiego, w dążeniu do eliminacji luki między polityką młodzieżową, uczestnictwem młodzieży a parlamentarzystami na Bałkanach Zachodnich, a także zachęcanie do konkretnych działań zwiększających uczestnictwo młodzieży w polityce oraz sprzyjających wdrażaniu polityki zorientowanej na młodzież w całym regionie Bałkanów Zachodnich;
bb) promowanie możliwości w zakresie wolontariatu i aktywności obywatelskiej dla młodzieży oraz inwestowanie w większym zakresie w młodych ludzi z tego regionu przez większe zaangażowanie krajów przystępujących w istniejące programy na rzecz mobilności, takie jak Erasmus+, Kreatywna Europa i Horyzont 2020, a także ustanowienie nowych programów na rzecz mobilności wewnątrzregionalnej;
bc) pogłębienie współpracy w obszarze nauki, badań naukowych i innowacji poprzez specjalne programy Komisji Europejskiej;
bd) intensyfikację pomocy dla krajów Bałkanów Zachodnich w celu poprawy ich przepisów w zakresie środowiska, wydajności energetycznej i klimatu oraz zapewnienia im zdolności do ich wdrożenia zgodnie ze standardami UE i porozumieniem paryskim, w tym poprzez pełną i szybką realizację zobowiązań międzynarodowych wynikających z Traktatu o Wspólnocie Energetycznej w odniesieniu do pełnego dostosowania się do dorobku prawnego Unii w dziedzinie energii oraz wdrożenia tego dorobku;
be) wezwanie władz do podjęcia pilnych działań w zakresie monitorowania i ograniczania zanieczyszczenia powietrza i wody oraz zapobiegania takiemu zanieczyszczeniu; zapewnienie strategicznych ocen oddziaływania na środowiskowo ex ante oraz ocen oddziaływania na środowisko w celu zagwarantowania zrównoważonego rozwoju energii wodnej i turystyki, któremu towarzyszyć będą działania na rzecz ochrony środowiska;
bf) ułatwianie integracji energetycznej w regionie, zwiększanie zróżnicowania i poprawę bezpieczeństwa źródeł dostaw, a także wsparcie na rzecz podnoszenia jakości sieci połączeń w obrębie infrastruktury energetycznej i sieci cyfrowych;
bg) wspieranie niezbędnej transformacji energetycznej na rzecz bardziej ekologicznych źródeł energii odnawialnej oraz w celu odchodzenia od węgla kamiennego i brunatnego, który powoduje poważne zagrożenia społeczne i zdrowotne dla miejscowej ludności i krajów sąsiadujących; włączenie krajów Bałkanów Zachodnich w proces kształtowania Europejskiego Zielonego Ładu i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji;
bh) przypomnienie, że UE, której poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych w latach 2014-2018 wyniósł 12,7 mld EUR, jest największym inwestorem zagranicznym na Bałkanach Zachodnich; wprowadzenie strategicznego planu gospodarczego i inwestycyjnego mającego na celu poprawę konkurencyjności, otoczenia prawnego i biznesowego, sytuacji MŚP i zrównoważonego rozwoju w całym regionie zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi z porozumienia paryskiego i Europejskiego Zielonego Ładu, gdyż tempo wzrostu na Bałkanach Zachodnich spada po krótkotrwałym ożywieniu inwestycji w poprzednich latach, a udział inwestycji i eksportu we wzroście gospodarczym regionu maleje;
bi) promowanie i pogłębianie regionalnej integracji gospodarczej na Bałkanach Zachodnich, realizowanej już w ramach Środkowoeuropejskiej umowy o wolnym handlu (CEFTA) i wzorowanej na dorobku UE, a także aktywne wspieranie integracji gospodarczej między UE a regionem poprzez rozszerzenie strategii politycznych UE i rynku wewnętrznego na kraje Bałkanów Zachodnich, kiedy spełnione zostaną warunki wstępne;
bj) wspieranie inicjatyw bazujących na wieloletnim planie działania na rzecz regionalnego obszaru gospodarczego, przyjętym przez premierów państw Bałkanów Zachodnich podczas szczytu w Trieście w 2017 r., którego cztery filary - handel, inwestycje, mobilność i integracja cyfrowa - mają kluczowe znaczenie dla gospodarczego rozwoju regionu i przyspieszenia jego konwergencji z UE;
bk) wspieranie współpracy krajów Bałkanów Zachodnich z organizacjami regionalnymi i międzynarodowymi, takimi jak Rada Współpracy Regionalnej (RCC), Regionalne Biuro ds. Współpracy na rzecz Młodzieży (RYCO), Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), oraz z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, takimi jak Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI);
bl) dalsze udzielanie wsparcia i zapewnianie potrzebnej pomocy w celu jak najszybszej realizacji procesów przystąpienia Serbii oraz Bośni i Hercegowiny do Światowej Organizacji Handlu (WTO), a także przyjęcie z zadowoleniem ich wniosków o członkostwo w WTO, które zostały złożone odpowiednio w 1999 i 2005 r., a także przypomnienie o znaczeniu członkostwa w WTO dla otwarcia możliwości handlowych i przygotowania krajów kandydujących do członkostwa w UE;
bm) obronę interesów Unii przez łagodzenie negatywnych skutków umów o wolnym handlu z Eurazjatycką Unią Gospodarczą, podpisanych przez kraje, które złożyły wniosek o przystąpienie do Unii Europejskiej i którym zapewniono możliwość zawarcia układu o stabilizacji i stowarzyszeniu z Unią Europejską, w tym w drodze przeglądu poziomu pomocy udzielanej takim krajom;
bn) zachęcanie do współpracy regionalnej w rozwoju infrastruktury między krajami Bałkanów Zachodnich;
bo) nadanie regionowi priorytetowego znaczenia w ramach unijnej strategii na rzecz konektywności, a także podkreślenie, jak ważna jest poprawa infrastruktury transportowej w tym regionie, a w szczególności rola transportu w ułatwianiu handlu; opowiedzenie się za budową europejskich korytarzy kolejowych i drogowych przebiegających przez kraje Bałkanów Zachodnich; zachęcenie Komisji do przyspieszenia finansowania inwestycji infrastrukturalnych;
bp) integrację na płaszczyźnie międzyludzkiej i na szczeblu gospodarczym między tym regionem a UE, a to poprzez włączenie krajów Bałkanów Zachodnich w sieć TEN-T i TEN-E z myślą o pomocy w zapewnieniu wysokiej jakości i bezpiecznych usług transportowych i energetycznych oraz o poprawie infrastruktury i ogólnej łączności w regionie, a także między tym regionem a UE, zgodnie z wnioskiem Komisji dotyczącym strategicznego planu ekonomicznego i inwestycyjnego dla Bałkanów Zachodnich;
bq) przyspieszenie wdrażania agendy cyfrowej dla Bałkanów Zachodnich w celu zapewnienia obywatelom korzyści płynących z transformacji cyfrowej; udzielenie krajom regionu pomocy w celu poprawy finansowania i możliwości rozwoju dla przedsiębiorstw typu startup i MŚP;
br) ustanowienie przewidywalnego harmonogramu, przyspieszenie wdrażania regionalnej strefy wolnej od opłat roamingowych i rozpoczęcie dalszego obniżania opłat za połączenia telekomunikacyjne z UE w oparciu o ściślejszą fizyczną i cyfrową współpracę i łączność regionalną;
bs) poprawę spójności, skuteczności, widoczności i przejrzystości finansowania przez Unię działań zewnętrznych i wspieranie w ten sposób wartości Unii, praworządności, walki z korupcją oraz budowania silnych i efektywnych instytucji demokratycznych; dostosowanie w stosownych przypadkach finansowania w ramach IPA III do celów Europejskiego Zielonego Ładu;
bt) zapewnienie odpowiedniej, sprawiedliwej, opartej na osiągnięciach i zorientowanej na wyniki pomocy przedakcesyjnej, która będzie odpowiadać potrzebom beneficjentów w zakresie transformacji oraz pomoże im wywiązać się z zobowiązań wynikających z przystąpienia do UE; priorytetowe traktowanie konkretnych projektów będących źródłem korzyści dla ludności przedmiotowych państw oraz zwiększenie zdolności absorpcyjnej beneficjentów;
bu) koordynację zagadnień związanych z zarządzaniem gospodarczym w większym stopniu z międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz poprawę wzajemnej współpracy w celu usprawnienia działań wspierających i uniknięcia powielania finansowania;
bv) wzmocnienie warunkowości uzależniającej pomoc makrofinansową od postępów w obszarze walki z korupcją oraz poszanowania praworządności i praw człowieka;
bw) uniknięcie cięć w ogólnym finansowaniu w ramach IPA, które mogłyby spowolnić reformy mające związek z UE i ograniczyć zdolność Unii do osiągnięcia jej strategicznego celu, jakim jest stabilizacja i transformacja krajów przystępujących oraz przygotowanie ich do wypełniania zobowiązań wynikających z członkostwa, a także poważnie zmniejszyć zdolność do radzenia sobie z wielorakimi wyzwaniami związanymi z praworządnością, pojednaniem, integracją regionalną i zmianą klimatu, a tym samym uczynić ten region jeszcze bardziej podatnym na wpływy państw trzecich; zapewnienie społeczeństwu obywatelskiemu odpowiedniego i ciągłego wsparcia;
bx) dopilnowanie, by IPA III opierał się na priorytetach politycznych, które dzięki konkretnym projektom mają bezpośredni wpływ na życie obywateli, oraz by finansowanie przedakcesyjne przyznawano w sposób przejrzysty, proporcjonalny i niedyskryminujący oraz by opierało się ono na solidnych wskaźnikach skuteczności działania z uwzględnieniem zaangażowania krajów beneficjentów w realizację reform oraz osiąganych przez nie postępów;
by) wzmocnienie podejścia opartego na wynikach poprzez mechanizm zawieszający oraz zadbanie o spójność z Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR); uzupełnienie rozporządzenia w sprawie IPA III o zreformowany i usprawniony "dialog strategiczny" gwarantujący, że Parlament Europejski będzie terminowo informowany i konsultowany;
bz) utrzymanie demokratycznej rozliczalności poprzez zapewnienie pełnego zaangażowania Parlamentu Europejskiego w kontrolę, nadzór i strategiczne ukierunkowanie struktury, programowania, monitorowania i oceny IPA III w drodze aktów delegowanych;
ca) poprawę ogólnej widoczności wsparcia udzielanego przez UE w regionie oraz zintensyfikowanie działań informacyjnych poprzez wzmocnienie strategicznej komunikacji i dyplomacji publicznej z myślą o komunikowaniu wartości Unii i podkreśleniu wartości dodanej projektów i programów finansowanych przez UE; przygotowanie wspólnej strategii komunikacyjnej we współpracy z krajami Bałkanów Zachodnich; dalsze pogłębianie wiedzy na temat korzyści płynących z procesu akcesyjnego i procesu jednoczenia całego kontynentu europejskiego;
cb) domaganie się stopniowego dostosowania polityki krajów przystępujących do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE i wspólnej polityki handlowej;
cc) znaczne zwiększenie komunikacji na temat pomocy UE, w szczególności dotyczącej istotnego wsparcia UE dla Bałkanów Zachodnich w walce z pandemią COVID-19, a także zadbanie o to, by beneficjenci tej pomocy nie rozpowszechniali dezinformacji i negatywnych wypowiedzi na temat reakcji UE na pandemię COVID-19;
cd) wyrażenie uznania dla współpracy krajów Bałkanów Zachodnich z UE w ramach misji w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony;
ce) potępienie działań podejmowanych przez państwa trzecie w celu destabilizacji i osłabienia demokratycznych rządów w regionie Bałkanów Zachodnich;
cf) dalszą współpracę w dziedzinie walki z zagrożeniami hybrydowymi, w tym zwalczania propagandy rosyjskiej;
cg) działania następcze po szczycie UE-Bałkany Zachodnie w 2020 r. w celu dokonania oceny i ponownej analizy procesu rozszerzenia oraz nadania mu nowej dynamiki, a także zapewnienia nowego impulsudla transformacji krajów przystępujących;
ch) szybkie wdrożenie zmienionej metodyki rozszerzenia w celu wznowienia procesu przystąpienia do UE, a także - w oparciu o szczyt UE-Bałkany Zachodnie w Zagrzebiu - przyjęcie ram negocjacyjnych i zwoływanie konferencji międzyrządowych mających na celu niezwłoczne rozpoczęcie rozmów akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną;
ci) zwraca uwagę na 15 warunków określonych przez Radę Unii Europejskiej, które Albania musi spełnić przed pierwszą konferencją międzyrządową z udziałem państw członkowskich UE;
cj) kontynuację współpracy ze Zjednoczonym Królestwem na Bałkanach Zachodnich, z uwzględnieniem brytyjskich powiązań z regionem oraz wspólnych celów, od promowania praworządności i walki ze zorganizowaną przestępczością po zwalczanie terroryzmu oraz inne cele i zadania misji WPBiO;
ck) intensyfikację dialogu politycznego wysokiego szczebla poprzez regularne szczyty z udziałem UE i Bałkanów Zachodnich;
cl) wdrożenie zaleceń z przeprowadzonej w 2019 r. oceny tematycznej wsparcia UE na rzecz praworządności w krajach objętych polityką sąsiedztwa i procesem rozszerzenia (2010-2017), oprócz szybkiego przyjęcia komunikatu Komisji w sprawie zaradzenia poważnym problemom dotyczącym praworządności w drodze mechanizmu warunkowości i mechanizmu odwracalności;
cm) podjęcie działań następczych w związku ze znaczącym wsparciem udzielanym wszystkim krajom Bałkanów Zachodnich w celu zaspokojenia natychmiastowych potrzeb w zakresie zdrowia i pomocy humanitarnej wynikających z pandemii COVID-19;
cn) dalsze wspieranie krajów kandydujących do członkostwa w UE oraz potencjalnych krajów kandydujących z Bałkanów Zachodnich w zakresie koordynacji reagowania i łagodzenia skutków społecznoekonomicznych związanych z pandemią COVID-19, a także dostosowanie środków do wspólnego unijnego nadzwyczajnego pakietu środków gospodarczych przygotowanego wspólnie z międzynarodowymi instytucjami finansowymi;
co) zadbanie o to, aby obecne i następne WRF wraz z planem gospodarczym i inwestycyjnym dla Bałkanów Zachodnich przyczyniły się znacznie do odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 oraz by ułatwiały wzrost gospodarczy i integrację poprzez udoskonalone i zrównoważone połączenia cyfrowe, energetyczne i transportowe;
cp) zagwarantowanie, by plan gospodarczy i inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich nie był w przeważającej mierze finansowany z istniejących funduszy IPA, a tym samym by potencjalnie nie absorbował finansowania przewidzianego na rzecz innych ważnych strategii politycznych i programów; całkowite dostosowanie tego planu do Europejskiego Zielonego Ładu, w szczególności do celu UE w zakresie obniżenia emisyjności;
cq) priorytetowe traktowanie Bałkanów Zachodnich w nowej gwarancji na działania zewnętrzne i Europejskim Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR+) w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR); zapewnienie dwukrotnego zwiększenia dotacji za pośrednictwem ram inwestycyjnych dla Bałkanów Zachodnich w celu wsparcia rozwoju sektora prywatnego, łączności, cyfryzacji, zielonego programu działań i inwestycji społecznych oraz w celu znacznego zwiększenia gwarancji finansowych na wspieranie inwestycji publicznych i prywatnych w regionie za pomocą instrumentu gwarancyjnego;
cr) rozszerzenie na wszystkie kraje Bałkanów Zachodnich zakresu geograficznego Funduszu Solidarności Unii Europejskiej, który już obejmuje swoim zasięgiem kryzysy w zakresie zdrowia publicznego;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz rządom i parlamentom krajów przystępujących.