Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 6 maja 2020 r. w sprawie ryzyka płynności w funduszach inwestycyjnych (ERRS/2020/4).
Dz.U.UE.C.2020.200.1
Akt obowiązującyZALECENIE EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO
z dnia 6 maja 2020 r.
w sprawie ryzyka płynności w funduszach inwestycyjnych (ERRS/2020/4)
(Dz.U.UE C z dnia 15 czerwca 2020 r.)
RADA GENERALNA EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 1 , w szczególności art. 3 ust. 2 lit. b), d) i f) oraz art. 16 i 18,
uwzględniając decyzję Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2011/1 z dnia 20 stycznia 2011 r. ustanawiającą regulamin Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 2 , w szczególności art. 15 ust. 3 lit. e) oraz art. 18-20,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Pandemia choroby wywoływanej przez koronawirusa (COVID-19) oraz związane z nią niezbędne restrykcje stanowią poważny i bezprecedensowy wstrząs dla gospodarek europejskich. W związku z tym na posiedzeniu w dniu 2 kwietnia 2020 r. Rada Generalna Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) zapowiedziała, że skoncentruje swoją uwagę na pięciu priorytetowych obszarach, w których koordynacja między organami w Unii będzie prawdopodobnie szczególnie istotna dla utrzymania stabilności finansowej w Unii 3 . Jeden z pięciu obszarów priorytetowych dotyczy płynności rynku finansowego oraz skutków braku płynności dla firm zarządzających aktywami i ubezpieczycieli.
(2) Gwałtownemu spadkowi cen aktywów odnotowanemu na początku pandemii COVID-19 towarzyszył nasilony wykup jednostek uczestnictwa z niektórych funduszy inwestycyjnych oraz istotne pogorszenie płynności rynku finansowego. Chociaż następnie doszło do ustabilizowania się warunków rynkowych, w dużej mierze dzięki zdecydowanym działaniom podjętym przez banki centralne, organy nadzoru i rządy w Unii i na świecie, perspektywy makrofinansowe nadal pozostają w dużej mierze niepewne.
(3) W poprzednich ocenach ERRS 4 dotyczących pośredników finansowych innych niż banki zwrócono uwagę na potencjalną podatność na ryzyko funduszy inwestycyjnych, które charakteryzują się krótkimi okresami wykupu, ale inwestują w aktywa o mniejszej płynności. Takie niedopasowanie płynności zwiększa ryzyko dalszej presji na wyceny aktywów w okresach występowania warunków skrajnych, jeżeli fundusze inwestycyjne będą dążyć do sprzedaży aktywów o mniejszej płynności w krótkim okresie w celu realizacji umorzeń. Może to prowadzić do większych strat obliczanych według wartości rynkowej przez inne instytucje finansowe o ekspozycji wobec tych samych lub skorelowanych aktywów lub do nagłego pogorszenia warunków finansowych.
(4) Obowiązujące przepisy unijne nakładają szczególne obowiązki na spółki zarządzające funduszami w zakresie zarządzania ryzykiem płynności w odniesieniu do zarządzanych przez nie funduszy 5 . W przypadku przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) profil płynności inwestycji UcITS musi być odpowiedni do polityki umarzania określonej w regulaminie funduszu, dokumentach założycielskich lub w prospekcie informacyjnym. Podobnie w przypadku alternatywnych funduszy inwestycyjnych (AFI) strategia inwestycyjna, profil płynności i polityka umarzania muszą być spójne 6 . Uzupełnieniem tych przepisów są wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) dotyczące testów warunków skrajnych w zakresie płynności w odniesieniu do UCITS i AFI skierowane do zarządzających funduszami na potrzeby regularnego przeprowadzania przez nich testów odporności zarządzanych przez nich funduszy na ryzyko płynności w normalnych i nadzwyczajnych warunkach płynnościowych 7 .
(5) Celem niniejszego zalecenia jest zwiększenie gotowości na wypadek potencjalnych niekorzystnych wstrząsów w przyszłości, które mogą prowadzić do pogorszenia płynności rynku finansowego, co może mieć niekorzystny wpływ na sytuację w zakresie stabilności finansowej w Unii.
(6) ERRS ma świadomość, że sektor funduszy inwestycyjnych w Unii jest obszerny i zróżnicowany. Biorąc to pod uwagę, ERRS dokonała identyfikacji dwóch jego segmentów jako obszarów o szczególnie wysokim priorytecie, wymagających zwiększonej kontroli z punktu widzenia stabilności finansowej.
(7) Pierwszym z tych segmentów są fundusze inwestycyjne o znacznej ekspozycji na papiery dłużne przedsiębiorstw. Wkrótce po wystąpieniu pandemii COVID-19 dokonano znacznych umorzeń w funduszach inwestycyjnych inwestujących w papiery dłużne przedsiębiorstw. Ponadto fundusze inwestycyjne skupiają istotną część ogółu niewyku- pionych niefinansowych obligacji korporacyjnych w Unii. W razie wystąpienia w przyszłości presji umorzeń w otwartych funduszach o krótkim okresie wykupu mogłoby dojść do szybkiej sprzedaży aktywów o mniejszej płynności przez zarządzających funduszami, co w konsekwencji mogłoby przyczynić się do pogorszenia warunków płynności na rynkach papierów dłużnych przedsiębiorstw. Mogłoby to mieć dalszy niekorzystny wpływ na inne instytucje finansowe mające ekspozycje wobec tych aktywów - takie jak zakłady ubezpieczeń, fundusze emerytalne lub banki - lub niekorzystny wpływ na koszty i dostępność finansowania rynkowego dla przedsiębiorstw niefinansowych.
(8) Drugi segment zidentyfikowany przez ERRS jako obszar o szczególnie wysokim priorytecie, wymagający zwiększonej kontroli z punktu widzenia stabilności finansowej, to fundusze inwestycyjne o znacznej ekspozycji na rynek nieruchomości. Ograniczenia w zakresie zdrowia publicznego, które są niezbędne w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się COVID-19, mogą skutkować zmniejszeniem wolumenu transakcji na rynku nieruchomości oraz zwiększeniem niepewności wyceny. Szacuje się, że fundusze inwestycyjne inwestujące w nieruchomości skupiają około jednej trzeciej unijnego rynku nieruchomości komercyjnych. Przyszłe umorzenia w funduszach inwestycyjnych, które posiadają znaczne portfele nieruchomości, mogą przyczynić się do presji zniżkowej w odniesieniu do wycen wartości nieruchomości, jeżeli będzie im towarzyszyć sprzedaż nieruchomości w warunkach charakteryzujących się niskim wolumenem transakcji. Mogłoby to mieć niekorzystny wpływ na inne instytucje finansowe posiadające ekspozycje wobec nieruchomości, w tym te, które wykorzystują nieruchomości jako zabezpieczenie kredytów i pożyczek.
(9) Zadbanie o to, by system finansowy w Unii cechował się zdolnością łagodzenia wstrząsu wywołanego pandemią COVID-19, nie zaś prowadził do jego nasilenia, wymaga wzmożonej współpracy, zarówno pomiędzy organami nadzoru odpowiedzialnymi za poszczególne segmenty rynków finansowych, jak i na szczeblu międzypaństwowym. Dotyczy to w szczególności działań na rynkach kapitałowych, w tym podejmowanych przez fundusze inwestycyjne, w przypadku których przepływy transgraniczne są znaczne, a sprawność takich działań zależy od szeregu podmiotów w całym systemie finansowym.
(10) ERRS zauważa prowadzone obecnie przez ESMA wysokopriorytetowe działania na rzecz zwiększenia konwergencji praktyk nadzorczych w zakresie zarządzania ryzykiem płynności przez zarządzających funduszami. Obejmują one ogłoszone w 2020 r. wspólne działania nadzorcze dotyczące zarządzania ryzykiem płynności przez zarządzających UCITS 8 oraz prowadzoną przez ESMA bieżącą koordynację działań nadzorczych w obliczu COVID-19.
(11) Niniejsze zalecenie nie narusza kompetencji banków centralnych Unii w zakresie polityki pieniężnej.
(12) Zalecenia ERRS są publikowane po poinformowaniu o nich ich adresatów oraz po poinformowaniu Rady Unii Europejskiej przez Radę Generalną o zamiarze ich opublikowania i umożliwienia jej zajęcia stanowiska,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
| W imieniu Rady Generalnej ERRS | |
| Francesco MAZZAFERRO | |
| Szef Sekretariatu ERRS |