Wdrożenie dyrektyw pierwszego pakietu kolejowego.
Dz.U.UE.C.2011.236E.125
Akt nienormatywnyP7_TA(2010)0240
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 czerwca 2010 r. w sprawie wdrożenia pierwszego pakietu dyrektyw kolejowych (2001/12/WE, 2001/13/WE oraz 2001/14/WE)
(2011/C 236 E/21)
(Dz.U.UE C z dnia 12 sierpnia 2011 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając drugie sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie monitorowania rozwoju rynku przewozów kolejowych (COM(2009)0676) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SEC(2009)1687),
– uwzględniając dyrektywę 2001/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. zmieniającą dyrektywę 91/440/EWG Rady w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych(1),
– uwzględniając dyrektywę 2001/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. zmieniającą dyrektywę 95/18/WE Rady w sprawie przyznawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym(2),
– uwzględniając dyrektywę 2001/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz przyznawania świadectw bezpieczeństwa(3),
– uwzględniając rezolucję z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie wdrożenia pierwszego pakietu kolejowego(4),
– uwzględniając pytanie do Komisji z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia pierwszego pakietu dyrektyw kolejowych (2001/12/WE, 2001/13/WE oraz 2001/14/WE) (O-0030/2010 - B7-0204/2010),
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że pierwszy pakiet kolejowy, przyjęty w 2001 r. i zawierający trzy dyrektywy w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych - w sprawie wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym oraz w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej i przyznawanie świadectw bezpieczeństwa - miał na celu ożywienie przemysłu kolejowego, stanowiąc pierwszy krok w kierunku stworzenia zintegrowanego europejskiego obszaru kolejowego oraz zagwarantowania solidnej struktury finansowej, która to umożliwi,
B. mając na uwadze, że dyrektywy pierwszego pakietu kolejowego miały zostać przetransponowane do prawa krajowego dnia 15 marca 2003 r., jednak Komisja czekała do czerwca 2008 r. z wszczęciem postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z nieprawidłowym bądź niepełnym wprowadzeniem w życie tego pakietu,
C. mając na uwadze, że zgodnie z drugim sprawozdaniem Komisji w sprawie nadzoru nad rozwojem rynku kolejowego udział kolei w transporcie nie zwiększył się, a jedynie ustabilizował na niskim poziomie ok. 10 % rynku towarowego transportu kolejowego oraz na poziomie poniżej 7 % w dziedzinie transportu pasażerskiego w 2002 r.,
1. ubolewa nad faktem, że zdecydowana większość 22 państw członkowskich nie wdrożyła właściwie trzech dyrektyw pierwszego pakietu kolejowego; jest zdania, że uniemożliwiło to rozwój udziału transportu kolejowego w transporcie w ogóle;
2. przypomina, że Parlament podkreślił już w rezolucji z dnia 12 lipca 2007 r., że pełne wdrożenie pierwszego pakietu kolejowego stanowi absolutny priorytet; wyraża zatem duże niezadowolenie, że tego priorytetu nie uszanowała zdecydowana większość państw członkowskich, a mianowicie Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Niemcy, Dania, Estonia, Grecja, Hiszpania, Francja, Węgry, Irlandia, Włochy, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Słowenia i Słowacja;
3. ubolewa, że Komisja czekała aż pięć lat, aby podjąć działania przeciwko temu uchybieniu, i dopiero w czerwcu 2008 r. przesłała wezwania do jego usunięcia, zaś w październiku 2009 r. przesłała uzasadnione opinie dotyczące nieprawidłowego lub niepełnego wdrożenia pierwszego pakietu kolejowego; wyraża ubolewanie, że Komisja Europejska nie przyłożyła wystarczającej wagi do nadzorowania podstaw finansowych systemu kolei; wzywa w związku z tym Komisję do niezwłocznego rozpoczęcia procedur prawnych w stosunku do 22 państw członkowskich, które nie wdrożyły pierwszego pakietu kolejowego;
4. wzywa 22 państwa członkowskie do niezwłocznego zastosowania się do prawodawstwa europejskiego; jest przekonany, że poprzez niewdrożenie dyrektyw pierwszego pakietu kolejowego te państwa członkowskie nadal uniemożliwiają uczciwą konkurencję na rynku kolejowym;
5. zwraca się do Komisji z wnioskiem o podanie do wiadomości publicznej konkretnych informacji o elementach pakietu, które nie zostały w pełni wdrożone w każdym państwie członkowskim, a zwłaszcza informacji dotyczących niewystarczającego ustanowienia niezależnego organu regulacyjnego oraz niewdrożenia przepisów dotyczących opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej; ponadto zwraca się do Komisji o przedstawienie Parlamentowi informacji na temat różnych interpretacji przez Komisję i państwa członkowskie przepisów dotyczących niezależności zarządców infrastruktury (art. 4 ust. 2 i art. 14 ust. 2 dyrektywy 2001/14/WE);
Niezależność zarządców infrastruktury
6. podkreśla konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu niezależności zarządców infrastruktury, jako że zgodnie z dyrektywą 2001/14/WE, poprzez alokację zdolności przepustowej tej infrastruktury oraz pobieranie opłat za jej użytkowanie i przyznawanie świadectw bezpieczeństwa odgrywają oni podstawową rolę w gwarantowaniu sprawiedliwego dostępu do infrastruktury kolejowej wszystkim ubiegającym się o to;
7. jest zdania, że niezależność zarządcy infrastruktury stanowi podstawowy warunek sprawiedliwego, przejrzystego i niedyskryminacyjnego traktowania wszystkich operatorów; podkreśla, że szczególnie niepokojący jest brak wystarczających zabezpieczeń praktycznych i prawnych gwarantujących niezależność zarządców infrastruktury, zwłaszcza gdy stanowią oni część holdingu kolejowego prowadzącego również działalność w zakresie transportu kolejowego;
8. zwraca się do państw członkowskich nieprzestrzegających tego przepisu o wyraźne oddzielenie podstawowego zadania alokowania zdolności przepustowych krajowej sieci kolejowych od działających już operatorów kolejowych za pomocą wszelkich niezbędnych środków prawnych i funkcjonalnych, jako że taki brak niezależności może uniemożliwiać rzeczywiste decydowanie o wykorzystaniu infrastruktury przez jej zarządcę;
Brak uprawnień organów regulacyjnych
9. wyraża zaniepokojenie faktem, że organom regulacyjnym nie przyznano odpowiednich uprawnień ani wystarczających zasobów oraz że niedostatki te prowadzą do braku kontroli w zakresie problemów w dziedzinie konkurencji na każdym z rynków krajowych;
10. zwraca się do Komisji z prośbą o poinformowanie Parlamentu o uprawnieniach organów regulacyjnych, które wymagają wzmocnienia ze strony państw członkowskich, w celu zagwarantowania im rzeczywistych kompetencji w zakresie monitorowania odnośnych rynków kolejowych;
11. jest zdania, że niemożność ustanowienia prawdziwie niezależnych organów regulacyjnych w państwach członkowskich poważnie utrudnia właściwe wdrożenie pierwszego pakietu kolejowego;
Ramy finansowania infrastruktury i opłat za korzystanie z niej
12. zwraca uwagę, że pierwszy pakiet kolejowy (art. 9 dyrektywy 2001/12/WE) zawiera szczegółowe przepisy dotyczące finansowania infrastruktury oraz postępowania w przypadku zadłużenia kolei;
13. wyraża ubolewanie wobec faktu, że poziom inwestycji w rozwój infrastruktury kolejowej i jej utrzymanie jest nadal w dużej mierze niewystarczający w wielu państwach członkowskich, a jakość istniejącej infrastruktury jest w wielu przypadkach coraz niższa; nalega, aby państwa członkowskie zmobilizowały niezbędne środki w celu zagwarantowania realizacji nowych przedsięwzięć w dziedzinie transportu kolejowego oraz właściwego utrzymania obecnej infrastruktury;
Opłaty za korzystanie z infrastruktury kolejowej
14. zwraca uwagę, że niezależność zarządców infrastruktury i zagwarantowanie organom regulacyjnym uprawnień i zasobów to warunki wstępne skutecznego pobierania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej; przypomina, że opłaty za korzystanie z infrastruktury powinny być obliczane w sposób sprawiedliwy, przejrzysty i spójny oraz że powinny gwarantować wystarczającą widoczność przedsiębiorstw kolejowych;
15. wyraża zaniepokojenie z powodu niewystarczającej realizacji postanowień o opłatach za korzystanie z infrastruktury, zwłaszcza wobec braku planów wykonawczych mających poprawić wyniki sieci kolejowej i systemów taryfowych w oparciu o bezpośrednie koszty usług kolejowych, a także z powodu braku niezależnego określania opłat infrastrukturalnych przez zarządcę infrastruktury;
16. ubolewa, że z uwagi na brak wdrożenia wspomnianych postanowień opłaty infrastrukturalne wydają się nie być bezpośrednio związane z kosztem przewozów kolejowych oraz że rynek kolejowy może nie być w stanie sprostać tym wysokim opłatom; zwraca uwagę, że tak wysoki poziom opłat infrastrukturalnych może utrudnić nowym operatorom wejście na rynek oraz że Komisja otrzymała od operatorów szereg skarg dotyczących dostępu do terminali i usług kolejowych;
17. uważa, że zasady naliczania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej i drogowej powinny być zbliżone, aby możliwe było stworzenie rzeczywiście równych warunków konkurencji pomiędzy środkami transportu; podkreśla, że równe warunki konkurencji uczyniłyby unijny system transportu bardziej zrównoważonym i skutecznym oraz zmaksymalizowałyby konkurencyjność kolei pod względem środowiskowym;
Przegląd pierwszego pakietu kolejowego
18. podkreśla, że właściwe i pełne wdrożenie pierwszego pakietu kolejowego to podstawowy warunek stworzenia europejskiej sieci kolejowej oraz że głównym priorytetem Komisji Europejskiej będzie realizacja jego wdrożenia za pomocą wszelkich dostępnych procedur prawnych;
19. domaga się, aby Komisja zaproponowała przegląd pierwszego pakietu kolejowego we wrześniu 2010 r.; zwraca się do Komisji, aby podczas przeglądu priorytetowo potraktowała problemy związane z niezależnością zarządców infrastruktury, brakiem zasobów i uprawnień organów regulacyjnych oraz by zaproponowała odpowiednie zasady pobierania opłat za dostęp do infrastruktury, które będą pobudzać prywatne i publiczne inwestycje w sektor kolei;
20. uważa, że zakończone powodzeniem otwarcie rynków w sektorze transportu kolejowego zależy od pełnego wdrożenia przepisów zawartych w pierwszym pakiecie kolejowym; dalsza liberalizacja rynku przewozów kolejowych nie powinna obniżać jakości usług transportu kolejowego i powinna umożliwić utrzymanie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych; do chwili całkowitego otwarcia rynków należy stosować zasadę wzajemności;
21. zwraca się do Komisji, aby odpowiedziała na wnioski zawarte w ust. 3, 5, 10 i 16 lub udzieliła na ich temat informacji w ramach przekształcenia pierwszego pakietu kolejowego, a najpóźniej do końca 2010 r.;
*
**
22. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
______
(1) Dz.U. L 75 z 15.3.2001, s. 1.
(2) Dz.U. L 75 z 15.3.2001, s. 26.
(3) Dz.U. L 75 z 15.3.2001, s. 29.
(4) Dz.U. C 175 E z 10.7.2008, s. 551.