Światowy Dzień przeciw Karze Śmierci.

A.

mając na uwadze, że Unia Europejska zdecydowanie angażuje się w prace zmierzające do zniesienia kary śmierci na całym świecie i dąży do powszechnego uznania tej zasady,

B.

mając na uwadze, że UE odgrywa wiodącą rolę wśród instytucji w walce przeciwko karze śmierci na całym świecie, a jej działania na tym polu stanowią główny priorytet jej zewnętrznej polityki w zakresie praw człowieka; mając na uwadze, że UE równocześnie w największym stopniu wspiera finansowo organizacje społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie działające na rzecz zniesienia kary śmierci,

C.

mając na uwadze, że kara śmierci jest najbardziej okrutną, nieludzką i upokarzającą z kar, która narusza prawo do życia zapisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka, a także mając na uwadze, że warunki przetrzymywania w następstwie wydania wyroku śmierci stanowią tortury niedopuszczalne dla państw przestrzegających praw człowieka,

D.

mając na uwadze, że różne badania wykazały, że kara śmierci nie ma wpływu na liczbę przestępstw z użyciem przemocy,

E.

mając na uwadze, że dowody wskazują, iż kara śmierci dotyka w pierwszej kolejności osoby mniej uprzywilejowane,

F.

mając na uwadze, że postanowienia szóstego i trzynastego protokołu do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności zabraniają państwom członkowskim Rady Europy stosowania kary śmierci,

G.

mając na uwadze, że UE działa na rzecz wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci przez kraje trzecie, a we właściwym czasie jej zniesienia i ratyfikacji odnośnych międzynarodowych instrumentów ONZ i innych aktów, w szczególności drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, przewidującego zniesienie kary śmierci,

H.

mając na uwadze, że zniesienie kary śmierci jest jednym z priorytetowych zagadnień kwalifikujących się do wsparcia w ramach europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie, z którego środków od 1994 r. sfinansowano ponad 30 projektów na całym świecie i którego ogólny budżet wynosi 15 mln EUR,

I.

mając na uwadze, że po wejściu w życie traktatu lizbońskiego Parlament musi wyrazić zgodę na zawieranie umów handlowych i - ogólnie - umów międzynarodowych z krajami trzecimi,

J.

mając na uwadze, że Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego, a także Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Byłej Jugosławii, Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy, Trybunału Specjalnego dla Sierra Leone, specjalnych zespołów ds. poważnych zbrodni w Dili w Timorze Wschodnim oraz nadzwyczajnych izb sądów w Kambodży wyklucza stosowanie kary śmierci za przestępstwa wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i ludobójstwa - najcięższe przestępstwa w opinii społeczności międzynarodowej, dla których trybunały te są właściwe,

K.

mając na uwadze, że w latach 2007-2008 Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło historyczne rezolucje 62/149 i 63/168, w których wezwano do wprowadzenia światowego moratorium na wykonywanie kary śmierci i - ostatecznie - zniesienia kary śmierci, a także podkreślając w związku z tym, że wzrosła liczba krajów popierających tę rezolucję, a w konsekwencji rezolucja 63/168 została przyjęta zdecydowaną większością 106 głosów, przy 46 głosach przeciw i 34 głosach wstrzymujących się,

L.

mając na uwadze, że IV Światowy Kongres przeciwko Karze Śmierci, który odbył się w lutym 2010 r. w Genewie, zwrócił się z apelem do państw de facto abolicjonistycznych o prawne zniesienie kary śmierci, do państw abolicjonistycznych o włączenie kwestii powszechnego zniesienia kary śmierci do ich stosunków międzynarodowych, a do organizacji międzynarodowych i regionalnych o popieranie powszechnego zniesienia kary śmierci przez przyjmowanie rezolucji w sprawie wprowadzenia moratorium na jej wykonywanie,

M.

mając na uwadze, że 154 państwa na świecie zniosły karę śmierci prawnie lub faktycznie, z czego 96 państw zniosło karę śmierci za wszelkie przestępstwa, 8 utrzymało ją jedynie za wyjątkowe zbrodnie, np. te popełnione w czasie wojny, w 6 państwach obowiązuje moratorium na wykonywanie kary śmierci, a 44 państwa są de facto abolicjonistyczne (tzn. nie wykonały żadnej egzekucji w ciągu ostatniej dekady lub zobowiązały się w sposób wiążący do jej niewykonywania),

N.

mając na uwadze, że ponad 100 krajów, które zachowały karę śmierci, zdelegalizowało jej wykonywanie na nieletnich przestępcach; podkreślając jednak, że niewielka liczba krajów wciąż wykonuje egzekucje na dzieciach, co stanowi rażące naruszenie prawa międzynarodowego, zwłaszcza art. 6 ust. 5 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; podkreślając w szczególności, ze najwięcej wyroków na nieletnich wciąż wykonuje Iran,

O.

mając na uwadze, że obecnie potwierdzone są dziesiątki przypadków europejskich obywateli na całym świecie, którzy oczekują na wykonanie wyroku śmierci lub którym grozi kara śmierci, i podkreślając w związku z tym, jak ważna jest wspólna i zdecydowana reakcja Europy na ewentualne egzekucje europejskich obywateli,

P.

mając na uwadze, że dnia 23 marca 2010 r. przewodniczący Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej Borys Gryzłow oświadczył podczas spotkania z członkami komitetu monitorującego Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w Moskwie, że w obliczu zagrożenia terrorystycznego Rosja nie ratyfikowała szóstego protokołu do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności dotyczącego zniesienia kary śmierci,

Q.

przyjmując z zadowoleniem, że dnia 11 lutego 2010 r. parlament Kirgistanu ratyfikował drugi protokół fakultatywny do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych mający na celu zniesienie kary śmierci oraz że dnia 21 maja 2010 r. tymczasowy rząd Kirgistanu opublikował ostateczny projekt konstytucji, który zabrania m.in. stosowania kary śmierci i który niedawno został przyjęty,

R.

mając na uwadze, że 43 kraje świata utrzymują karę śmierci, a jest ona wykonywana najczęściej w Chinach, Iranie i Iraku; mając na uwadze, że w samych Chinach wykonano ok. 5 000, czyli 88 %, światowych egzekucji; Iran stracił co najmniej 402 osoby, Irak co najmniej 77, a Arabia Saudyjska co najmniej 69 osób,

S.

mając na uwadze, że Iran wciąż stosuje karę śmierci przez ukamienowanie, co stoi w sprzeczności z drugim protokołem fakultatywnym do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych,

T.

mając na uwadze, że władze państwowe Korei Północnej regularnie wykonują karę śmierci, a wymiar sprawiedliwości podlega państwu, oraz mając na uwadze, że kara śmierci jest stosowana za szereg przestępstw przeciwko państwu, a kodeks karny okresowo rozszerza jej stosowanie, natomiast obywatele, w tym również dzieci, są zmuszani do udziału w publicznych egzekucjach,

U.

mając na uwadze, że w Japonii więźniowie, ich rodziny i obrońcy do ostatniego dnia nie znają daty egzekucji,

V.

mając na uwadze, że Rada Prezydencka Iraku ratyfikowała w ostatnim czasie wyroki śmierci wydane na co najmniej 900 więźniów, w tym kobiety i dzieci,

W.

podkreślając, że Białoruś pozostaje jedynym krajem europejskim wciąż wykonującym karę śmierci w praktyce; mając na uwadze, że zarówno Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, jak i Unia Europejska wielokrotnie wzywały Białoruś do zniesienia kary śmierci; mając na uwadze, że szczegóły dotyczące kary śmierci na Białorusi są tajne, istnieją poważne obawy co do uczciwości procesów sądowych, a zgodnie z kodeksem karnym wykonawczym karę śmierci wykonuje się bez świadków przez rozstrzelanie, następnie administracja więzienna informuje sędziego o wykonaniu egzekucji, a sędzia informuje rodzinę; mając na uwadze, że ciała ofiary egzekucji nie wydaje się rodzinie w celu pochówku, a miejsce pochówku jest utrzymywane w tajemnicy,

X.

mając na uwadze, że 35 stanów z 50, które tworzą Stany Zjednoczone Ameryki, utrzymuje karę śmierci, choć 4 z nich nie wykonują egzekucji od 1976 r.; mając na uwadze, że w 2009 r. liczba egzekucji wzrosła do 52 w wyniku wygaśnięcia faktycznego moratorium, które obowiązywało od września 2007 r. do maja 2008 r., mimo że w siódmym roku z rzędu liczba wyroków śmierci w Stanach Zjednoczonych Ameryki spadła do 106,

Y.

przyjmując z zadowoleniem, że niektóre stany, np. Montana, Nowy Meksyk, New Jersey, Nowy Jork, Karolina Północna i Kentucky opowiedziały się przeciwko karze śmierci, stosując takie środki, jak moratorium na wykonywanie egzekucji lub zniesienie kary śmierci, oraz jednocześnie potępiając egzekucje Teresy Lewis w stanie Wirginia i Holly'ego Wooda w stanie Alabama mimo dowodów wskazujących na opóźnienie umysłowe obu tych osób, a także zwracając uwagę na przypadek skazanych na karę śmierci Mumii Abu-Jamala w Pensylwanii i Troy'a Davisa w Georgii,

1.

ponownie wyraża swój od dawna niezmienny sprzeciw wobec kary śmierci we wszystkich przypadkach i bez względu na okoliczności oraz po raz kolejny podkreśla, że zniesienie kary śmierci przyczynia się do umocnienia ludzkiej godności i dalszego rozwoju praw człowieka;

2.

potępia wszelkie egzekucje niezależnie od tego, gdzie mają miejsce; zdecydowanie wzywa UE i jej państwa członkowskie do wspierania procesu wdrażania rezolucji ONZ w sprawie powszechnego moratorium na wykonywanie egzekucji z myślą o całkowitym zniesieniu kary śmierci we wszystkich państwach, które nadal ją stosują; wzywa Radę i Komisję do podjęcia działań w celu stopniowego ograniczania stosowania kary śmierci oraz do równoczesnego domagania się, by była ona wykonywana przy zachowaniu minimalnych standardów międzynarodowych; wyraża głębokie zaniepokojenie faktem skazywania na śmierć nieletnich i osób upośledzonych umysłowo lub intelektualnie oraz wzywa do natychmiastowego i ostatecznego zaprzestania nakładania tej kary;

3.

wzywa UE, aby wykorzystała wszystkie dostępne jej narzędzia dyplomacji oraz wsparcia na rzecz współpracy, by dążyć do zniesienia kary śmierci;

4.

wzywa kraje, które stosują karę śmierci, do ogłoszenia natychmiastowego moratorium na jej wykonywanie; ponadto wzywa takie kraje, jak Chiny, Egipt, Iran, Malezja, Sudan, Tajlandia i Wietnam do opublikowania oficjalnych statystyk dotyczących stosowania kary śmierci w tych krajach; ponadto wzywa Koreę Północną do natychmiastowego i trwałego zaprzestania publicznych egzekucji;

5.

wzywa Japonię do ujawnienia informacji na temat systemu stosowania kary śmierci w tym kraju;

6.

wzywa kraje, które nie zniosły kary śmierci, do przestrzegania gwarancji chroniących prawa osób, którym grozi kara śmierci, określonych w dokumencie Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ pt. "Gwarancje ochrony praw osób skazanych na karę śmierci"; wzywa Radę i Komisję do zachęcania tych państw, które jeszcze nie podpisały i nie ratyfikowały drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych ONZ, do uczynienia tego, a państwa członkowskie niebędące sygnatariuszami protokołu nr 13 do europejskiej konwencji praw człowieka - do podpisania go;

7.

wzywa państwa należące do OBWE, szczególnie Stany Zjednoczone i Białoruś, do przyjęcia natychmiastowego moratorium na wykonywanie kary śmierci;

8.

wzywa Kazachstan i Łotwę do zmiany ich krajowych przepisów, które wciąż zezwalają na nakładanie wyroku śmierci za niektóre przestępstwa w wyjątkowych okolicznościach;

9.

zdecydowanie zachęca państwa członkowskie UE i wszystkich współinicjatorów rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ z 2007 i 2008 r. do przyjęcia w ramach wzmocnionego międzyregionalnego sojuszu trzeciej rezolucji w sprawie kary śmierci podczas 65. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w której priorytetowo potraktowane zostaną następujące zagadnienia:

10.

wzywa kraje należące do OBWE, aby zachęciły Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka oraz misje OBWE do prowadzenia - we współpracy z Radą Europy - działań podnoszących świadomość na temat konieczności zniesienia kary śmierci, szczególnie w mediach, wśród funkcjonariuszy organów ścigania, decydentów i wśród ogółu społeczeństwa;

11.

wzywa kraje OBWE, które nadal stosują karę śmierci, do zachowania przejrzystości w informowaniu na temat kary śmierci, udzielając publicznych informacji o tożsamości osób skazanych na karę śmierci lub będących ofiarami egzekucji, a także prowadząc statystyki dotyczące stosowania kary śmierci, zgodnie z zobowiązaniami OBWE;

12.

wzywa Radę i Komisję - zwłaszcza w świetle powołania ESDZ - do określenie wytycznych dotyczących kompleksowej i skutecznej polityki europejskiej w zakresie kary śmierci w odniesieniu do szeregu potwierdzonych przypadków europejskich obywateli oczekujących na wykonanie wyroku w krajach trzecich, która powinna obejmować solidne i wzmocnione mechanizmy z zakresu systemu identyfikacji, świadczenia pomocy prawnej, interwencji prawnych UE i przedstawicielstwa dyplomatycznego;

13.

ponadto popiera działania na rzecz zniesienia kary śmierci prowadzone przez organizacje pozarządowe, takie jak: Ręce Precz od Kaina (Hands Off Cain), Amnesty International, Penal Reform International, Światowa Koalicja przeciwko Karze Śmierci, Międzynarodowa Helsińska Federacja na rzecz Praw Człowieka, Sant' Egidio i Reprieve; z zadowoleniem przyjmuje i popiera zalecenia w sprawie instrumentów UE na rzecz zwalczania kary śmierci, przyjęte podczas 12. forum UE i organizacji pozarządowych dotyczącego praw człowieka;

14.

zobowiązuje się do monitorowania kwestii kary śmierci, do podnoszenia konkretnych przypadków w rozmowach z władzami odnośnych krajów i do rozważenia ewentualnych inicjatyw i misji ad hoc w krajach, które nadal stosują karę śmierci, tak aby zmusić władze rządowe do wprowadzenia moratorium na jej wykonywanie z myślą o całkowitym jej zniesieniu;

15.

domaga się, aby podczas zawierania umów z krajami, które wciąż stosują karę śmierci lub które nie podpisały moratorium na jej wykonywanie z myślą o całkowitym zniesieniu kary śmierci, Rada i Komisja zdecydowanie zachęcały je do tego;

16.

zwraca się do wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wice-przewodniczącej Komisji i państw członkowskich, by w dalszym ciągu mówiły jednym głosem oraz by pamiętały, że głównym punktem politycznym rezolucji musi być wprowadzenie moratorium na całym świecie, będące zasadniczym krokiem do zniesienia kary śmierci;

17.

wzywa w szczególności wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wiceprzewodniczącą Komisji do pokazania, jak wielką wagę polityczną przywiązuje do zniesienia kary śmierci przez systematyczne podnoszenie tej kwestii w kontaktach politycznych z krajami, które wciąż stosują karę śmierci, oraz przez regularne interwencje osobiste w imieniu osób zagrożonych rychłą egzekucją;

18.

przypomina, że całkowite zniesienie kary śmierci pozostaje jednym z głównych celów polityki UE w zakresie praw człowieka; uważa, że cel ten można osiągnąć jedynie dzięki ścisłej współpracy międzypaństwowej, edukacji, podnoszeniu świadomości, skuteczności i efektywności;

19.

zachęca do współpracy regionalnej w tym celu; zwraca uwagę, że przykładowo Mongolia formalnie wprowadziła moratorium na wykonywanie kary śmierci w styczniu 2010 r., a w konsekwencji szereg krajów, które nadal stosują karę śmierci, rozpatruje zgodność tej formy karania z konstytucją;

20.

wzywa Radę i Komisję do rozważenia, w jaki sposób można poprawić wdrażanie i skuteczność wytycznych UE w sprawie kary śmierci podczas bieżącego przeglądu polityki UE w zakresie praw człowieka, zwłaszcza w świetle planowanego przeglądu wytycznych w 2011 r.;

21.

wzywa Radę i Komisję, aby wykorzystały Światowy i Europejski Dzień przeciwko Karze Śmierci do zwrócenia uwagi m.in. na przypadek Sakineh Mohamadi Asztiani, Zahry Bahrami, Mumii Abu-Jamala, Troy'a Davisa, Alega Gryszkautsou, Andrieja Burdyki, Ebrahima Hamidiego, Suliamona Olyfemiego i Siti Zainab Binti Duhri Rupy;

22.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, przewodniczącemu Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz rządom państw członkowskich ONZ.

Światowy Dzień przeciw Karze Śmierci.

Dz.U.UE.C.2011.371E.5