Sprawa C-705/21: Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Győri Ítélőtábla (Węgry) w dniu 23 listopada 2021 r. - MJ/AxFina Hungary Zrt
Dz.U.UE.C.2022.64.19
Akt nienormatywnyWniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Gyori itelotabla (Węgry) w dniu 23 listopada 2021 r. - Mj/AxFina Hungary Zrt.
(Sprawa C-705/21)
(2022/C 64/30)
(Dz.U.UE C z dnia 7 lutego 2022 r.)
Sąd odsyłający
Gyori itelotabla.
Strony w postępowaniu głównym
Strona powodowa: MJ.
Strona pozwana: AxFina Hungary Zrt..
Pytania prejudycjalne
1) Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich 1 stoją na przeszkodzie takiej wykładni prawa krajowego, zgodnie z którą skutki prawne nieważności wynikającej z nieuczciwego warunku w umowie zawartej z konsumentem - w przypadku gdy nieuczciwy warunek dotyczy głównego przedmiotu świadczenia, w związku z czym umowa (kredytu) nie może dalej obowiązywać bez warunku uznanego za nieuczciwy - polegają na tym, że sąd krajowy, stwierdziwszy nieważność umowy jako całości - to znaczy, że sama umowa jako całość nie może zostać utrzymana w mocy i wywoływać wiążących skutków prawnych dla konsumenta -
a) uznaje umowę za ważną, zmieniając walutę rozliczeniową udzielonego kredytu, który stanowi główny przedmiot umowy, na forinta węgierskiego i zastępując tę kwotę wyrażoną w walucie rozliczeniowej kwotą w forintach, którą konsument faktycznie otrzymał od kredytodawcy, jednocześnie obliczając (zastępując) zwykłe odsetki od tak ustalonej kwoty głównej w inny sposób niż sposób, w jaki zostały one obliczone w umowie uznanej za nieważną, tak aby "pierwotna" stopa procentowa w chwili zawarcia umowy była równa wartości stopy procentowej pożyczek międzybankowych w forintach na rynku węgierskim jako stopy referencyjnej (BUBOR) obowiązującej w chwili zawarcia umowy, powiększonej o różnicę stóp procentowych ustaloną w pierwotnej umowie (denominowanej w walucie obcej);
b) uznaje umowę za ważną, ustalając górną granicę kursu wymiany między walutą obcą a forintem węgierskim, to znaczy poprzez zmniejszenie ryzyka walutowego rzeczywiście ponoszonego przez konsumenta i wynikającego z nieuczciwego warunku umownego do poziomu, który sąd uznaje za rozsądny i który konsument mógłby wziąć pod uwagę w chwili zawarcia umowy, oraz pozostawiając stopę procentową ustaloną w umowie na niezmienionym poziomie do dnia przeliczenia waluty na forinty, które jest obligatoryjne na podstawie późniejszej ustawy?
2) Czy dla odpowiedzi na pytanie zawarte w pkt 1 ma znaczenie okoliczność, że stwierdzenie ważności, które następuje zgodnie z prawem węgierskim,
a) albo ma miejsce w sytuacji faktycznej, w której umowa nadal istnieje między stronami, to znaczy, gdy celem utrzymania umowy w mocy jest umożliwienie dalszego obowiązywania stosunku prawnego między stronami w przyszłości poprzez skorygowanie z mocą wsteczną warunków uznanych za nieuczciwe - przy jednoczesnym przeliczeniu dotychczas spełnionych świadczeń na podstawie zmienionych warunków - i zapewnienie w ten sposób również ochrony konsumenta przed szczególnie niekorzystnymi konsekwencjami, jakie wynikałyby z obowiązku natychmiastowej spłaty całej kwoty;
b) albo ma miejsce w sytuacji faktycznej, w której nie istnieje już umowa między stronami, która ma być rozpatrywana w sporze dotyczącym nieuczciwego warunku umownego - ponieważ umowa wygasła lub ponieważ wierzyciel rozwiązał ją już wcześniej z powodu braku spłaty rat lub ze względu na to, że uznał, iż zapłacona kwota jest niewystarczająca, lub w każdym razie, ponieważ w rzeczywistości żadna ze stron nie uważa owej umowy za ważną lub ponieważ kwestia jej nieważności nie może być już podnoszona w wyniku orzeczenia sądu - to znaczy, gdy stwierdzenie ważności umowy ze skutkiem wstecznym nie służy utrzymaniu umowy w mocy w interesie konsumenta, lecz umożliwieniu rozliczenia wzajemnych zobowiązań i zakończenia stosunku prawnego poprzez skorygowanie warunku lub warunków uznanych za nieuczciwe?
3) W przypadku udzielenia przez Trybunał odpowiedzi twierdzącej na pytanie zawarte w pkt 1 lit. a) lub b), a także biorąc pod uwagę kwestie podniesione w pkt 2, czy w sytuacji faktycznej opisanej w pkt 2 lit. a) właściwe przepisy wspomnianej dyrektywy stoją na przeszkodzie utrzymaniu umowy w mocy w drodze zastąpienia, do dnia zmiany przewidzianej przez ustawodawcę w ustawie dotyczącej przeliczenia na forinty, przez krajowe przepisy ustawowe, zgodnie z którymi:
- jeżeli umowa nie stanowi inaczej (co nie ma miejsca w niniejszej sprawie), dług wyrażony w pieniądzu powinien być płacony prawnym środkiem płatniczym w miejscu wykonania zobowiązania;
- odsetki są należne w stosunkach umownych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach;
- stopa procentowa jest równa referencyjnej stopie procentowej banku centralnego, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach.