Sprawa C-501/21 P: Odwołanie od postanowienia Sądu (dziesiąta izba w składzie powiększonym) wydanego w dniu 8 czerwca 2021 r. w sprawie T-198/20, Shindler i in. v. Rada, wniesione w dniu 13 sierpnia 2021 r. przez Harry'ego Shindlera i in
Dz.U.UE.C.2021.452.13
Akt nienormatywnyOdwołanie od postanowienia Sądu (dziesiąta izba w składzie powiększonym) wydanego w dniu 8 czerwca 2021 r. w sprawie T-198/20, Shindler i in. / Rada, wniesione w dniu 13 sierpnia 2021 r. przez Harry'ego Shindlera i in.
(Sprawa C-501/21 P)
(2021/C 452/13)
(Dz.U.UE C z dnia 8 listopada 2021 r.)
Strony
Wnoszący odwołanie: Harry Shindler i in. (przedstawiciel: adwokat J. Fouchet)
Druga strona postępowania: Rada Unii Europejskiej
Żądania wnoszących odwołanie
Tytułem żądania głównego:
- Uchylenie postanowienia z dnia 8 czerwca 2021 r. (T-198/20);
- stwierdzenie nieważności w całości decyzji Rady (UE) 2020/135 z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zawarcia Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, wraz z Umową o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej i załącznikami do tej umowy.
Tytułem żądania ewentualnego:
- Uchylenie postanowienia z dnia 8 czerwca 2021 r. (T-198/20);
- stwierdzenie nieważności w części decyzji Rady (UE) 2020/135 z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zawarcia Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, wraz z Umową o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, w zakresie, w jakim akty te wprowadzają automatyczne i generalne rozróżnienie, bez jakiejkolwiek kontroli proporcjonalności, między obywatelami Unii oraz obywatelami Zjednoczonego Królestwa począwszy od dnia 1 lutego 2020 r., a tym samym stwierdzenie nieważności w szczególności motywu szóstego preambuły oraz art. 9, 10 i 127 umowy o wystąpieniu;
- obciążenie Unii Europejskiej całością kosztów postępowania, w tym kosztami adwokata w wysokości 5 000 EUR.
Zarzuty i główne argumenty
A. Nieprawidłowości proceduralne i zaskarżone postanowienie
Sąd naruszył art. 130 regulaminu postępowania, wyznaczając tylko jeden termin, a mianowicie termin przyznany Radzie na przedstawienie odpowiedzi na skargę co do istoty. Nie wyznaczył on żadnego terminu wnoszącym odwołanie, którzy musieli czekać na "nowe terminy w celu kontynuacji postępowania", zanim mogli się wypowiedzieć w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności oraz co do istoty sprawy.
Ponadto Sąd postanowił nie przekazywać wnoszącym odwołanie odpowiedzi na skargę co do istoty, uniemożliwiając im dowiedzenie się, kiedy mają się oni wypowiedzieć w kwestii dopuszczalności.
Wreszcie, Sąd odrzucił skargę jako niedopuszczalną, nie przeprowadzając rozprawy i nie orzekając w przedmiocie dwóch wniosków: o zawieszenie postępowania i przekazanie akt sprawy Trybunałowi, które to wnioski miały jednak wpływ na dalszy ciąg postępowania.
B. Naruszenie prawa Unii w odniesieniu do dopuszczalności skargi
i) W odniesieniu do kryterium, które wymaga, by decyzje będące przedmiotem skargi bezpośredniej były aktami regulacyjnymi niewymagającymi przyjęcia środków wykonawczych
Zdaniem wnoszących odwołanie, po pierwsze, Sąd błędnie i bez wyjaśnienia uznał, że umowa o wystąpieniu jest międzynarodowym aktem prawnym, mimo że - z uwagi na swój przedmiot i swoje skutki - umowa ta podlega nadal prawu wewnętrznemu Unii, ponieważ reguluje przyszłe stosunki między Unią Europejską a jednym z jej państw członkowskich na podstawie prawa wewnętrznego ustanowionego przez Unię w okresie wynoszącym ponad 50 lat (jeśli chodzi o Zjednoczone Królestwo), powodując, że prawo to ma nadal zastosowanie.
Ponadto art. 4 umowy o wystąpieniu ogranicza w swoich ust. 4 i 5 suwerenność sądową Zjednoczonego Królestwa, aby umożliwić jednolitą wykładnię sądową umowy o wystąpieniu przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Takie postanowienie nie jest charakterystyczne dla umowy międzynarodowej.
Po drugie, zakładając, że Trybunał Sprawiedliwości także uważa, iż umowa o wystąpieniu jest międzynarodowym aktem prawnym, Sąd nie uwzględnił art. 275 TFUE, który wyklucza właściwość Trybunału jedynie w odniesieniu do niektórych aktów odnoszących się do "postanowień dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa". A zatem Sąd niewłaściwie połączył art. 263 i 275 TFUE, które oznaczają, że Trybunał jest właściwy w przypadku wszystkich aktów regulacyjnych niewymagających przyjęcia środków wykonawczych, z wyjątkiem aktów przyjętych na podstawie postanowień dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Tymczasem w świetle art. 23 i 26 Traktatu o Unii Europejskiej umowa o wystąpieniu nie wchodzi - ani pod względem treści, ani pod względem procedury - w zakres wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
Po trzecie, argumenty przyjęte przez Sąd zakładają zasadniczo, że Trybunał powinien zrezygnować ze sprawowania kontroli praworządności w odniesieniu do umowy międzynarodowej. Ani na płaszczyźnie politycznej, ani na płaszczyźnie prawnej takie stanowisko jest jednak nie do przyjęcia, ponieważ oznacza ono, że Rada może bez kontroli podważać samo stosowanie traktatów oraz ustanowione w nich wartości.
Po czwarte, Rada i Francja uważają, że umowa o wystąpieniu uchyla automatycznie obywatelstwo europejskie wnoszących odwołanie, co oznacza, iż z tego punktu widzenia nie są potrzebne żadne środki wykonawcze, aby mogła ona wywierać swe skutki, przy czym przypomniano, że skarga wnoszących odwołanie nie może - wbrew temu, co uznał Sąd - ograniczać się jedynie do kwestii przysługującego im prawa do głosowania.
ii) W odniesieniu do kryterium indywidualnego oddziaływania
Zdaniem wnoszących odwołanie, po pierwsze, Sąd naruszył prawo, nie uwzględniając szczególnych okoliczności sytuacji pani G., jednej z 800 osób wybranych we Francji, należącej do ograniczonego kręgu, niemogącego kandydować we francuskich wyborach samorządowych w 2020 r.
Po drugie, Sąd popełnił poważny błąd w analizie, wskazując, że decyzja w sprawie podpisania umowy o wystąpieniu ma wpływ na sytuację wnoszących odwołanie "z uwagi na ich obiektywny status obywateli Zjednoczonego Królestwa", mimo iż wnoszący odwołanie kwestionują umowę o wystąpieniu jako obywatele brytyjscy zamieszkali na terytorium Unii ze względu na skutki umowy o wystąpieniu dla ich sytuacji.
Po trzecie, Sąd oparł się wyłącznie na niemożliwości głosowania przez wnoszących odwołanie w wyborach samorządowych, chociaż jest to tylko jedna z konsekwencji, na które skarżą się wnoszący odwołanie.