Tytuł 6 - DOTACJE - Rozporządzenie 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2012.298.1

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 2017 r.

TYTUŁ  VI

DOTACJE

ROZDZIAŁ  1

Zakres i formy dotacji

Artykuł  121

Zakres dotacji

1. Dotacje są bezpośrednimi wkładami finansowymi przyznawanymi z budżetu na zasadzie darowizny na finansowanie dowolnego spośród następujących rodzajów działań:

a) działania mającego przyczynić się do osiągnięcia celu stanowiącego część polityki Unii;

b) funkcjonowania organu, który dąży do osiągnięcia celu leżącego w ogólnym interesie Unii lub realizuje cel należący do polityki Unii lub wspierający tę politykę ("dotacja na działalność").

Dotacje udzielane są na podstawie pisemnej umowy albo decyzji Komisji przekazanej wnioskodawcy otrzymującemu dotację.

Komisja może wprowadzić bezpieczne elektroniczne systemy wymiany informacji z beneficjentami.

Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowego określenia zakresu dotacji, a także zasad określających, czy należy zastosować umowę o udzielenie dotacji, czy decyzję o udzieleniu dotacji, zgodnie z art. 210. Ponadto Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do elektronicznych systemów wymiany informacji, w tym warunków, na jakich dokumenty złożone za pomocą takich systemów, w tym umowy w sprawie udzielenia dotacji, są uznawane za oryginały i podpisane, a także stosowania ramowych umów o partnerstwie, zgodnie z art. 210.

2. W rozumieniu niniejszego tytułu dotacjami nie są:

a) wydatki na członków i personel instytucji oraz środki przeznaczone na szkoły europejskie;

b) zamówienia publiczne, o których mowa w art. 101, oraz środki pomocowe wypłacane w ramach pomocy makrofinansowej i wsparcia budżetowego;

c) instrumenty finansowe, jak również pakiety akcji lub udziałów lub udziały w kapitale międzynarodowych instytucji finansowych, takich jak Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) czy wyspecjalizowanych organów Unii, takich jak Europejski Fundusz Inwestycyjny;

d) składki członkowskie płacone przez Unię na rzecz organów, których jest członkiem;

e) wydatki wykonywane w trybie zarządzania dzielonego i zarządzania pośredniego w rozumieniu art. 58, 59 i 60, z zastrzeżeniem odmiennych przepisów finansowych mających zastosowanie do budżetu podmiotów lub osób, którym powierzono zadania zgodnie z art. 58 ust. 1 lit. c) lub w umowach o delegowaniu zadań;

f) wkłady wnoszone na rzecz agencji wykonawczych, o których mowa w art. 62 zgodnie z ustanawiającymi je aktami podstawowymi;

g) wydatki związane z rynkami rybołówstwa zgodnie z art. 3 ust. 2 lit. f) rozporządzenia Rady (WE) nr 1290/2005 z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej ⁶⁴ ;

h) spłaty wydatków na podróże i koszty pobytu poniesionych przez osoby zaproszone lub upoważnione przez instytucje lub, w stosownych przypadkach, wszelkie innego rodzaju rekompensaty wypłacane takim osobom;

i) nagrody przyznane za zwycięstwo w konkursie, do których zastosowanie ma część pierwsza tytuł VII;

j) 65  wkłady na rzecz europejskich partii politycznych, o których mowa w części drugiej tytuł VIII.

3. Obniżone stopy oprocentowania i subwencje na opłaty gwarancyjne traktuje się jak dotacje, pod warunkiem że nie zostały połączone w jeden środek z instrumentami finansowymi, o czym mowa w części pierwszej tytuł VIII.

Tego rodzaju obniżone stopy i subwencje podlegają przepisom niniejszego tytułu z następującymi wyjątkami:

a) zasada współfinansowania ustanowiona w art. 125 ust. 3;

b) zasada niedochodowości (non-profit) ustanowiona w art. 125 ust. 4;

c) w przypadku działań, których celem jest poprawa możliwości finansowych beneficjenta lub generowanie dochodów - ocena możliwości finansowych wnioskodawcy zgodnie z art. 132 ust. 1.

4. Każda instytucja może udzielać dotacje na działania w zakresie komunikacji, jeżeli z należycie uzasadnionych powodów skorzystanie z procedury udzielania zamówień publicznych nie jest właściwe.

Artykuł  122

Beneficjenci

1. Jeżeli kilka osób podmiotów spełnia kryteria udzielania dotacji, a razem tworzą one jeden podmiot, podmiot ten można traktować jak pojedynczego beneficjenta, również w przypadku gdy podmiot ten został utworzony specjalnie w celu realizacji działania finansowanego w drodze dotacji.

2. Do celów niniejszego tytułu następujące podmioty uznaje się za podmioty stowarzyszone z beneficjentem:

a) podmioty tworzące razem jednego beneficjenta zgodnie z ust. 1;

b) podmioty spełniające kryteria kwalifikowalności i które nie znajdują się w jednej z sytuacji, o których mowa w art. 131 ust. 4, oraz które mają związki z beneficjentem, zwłaszcza związki prawne lub kapitałowe, nieograniczone do danego działania, i które nie zostały nawiązane wyłącznie w celu jego realizacji.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 210, dotyczących minimalnej treści umów lub decyzji o udzieleniu dotacji, zwłaszcza jeżeli dotację udzielono kilku podmiotom, a także szczególnych obowiązków ewentualnego koordynatora oraz pozostałych beneficjentów, mającego zastosowanie systemu odpowiedzialności i warunków dodawania lub usuwania beneficjenta.

Artykuł  123

Formy dotacji

1. Dotacje mogą mieć następujące formy:

a) zwrot określonej części faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowalnych, o których mowa w art. 126;

b) zwrot na podstawie kosztów jednostkowych;

c) płatności ryczałtowe;

d) finansowanie według stawek zryczałtowanych;

e) połączenie form dotacji, o których mowa w lit. a)-d).

2. Określając odpowiednią formę dotacji, w jak największym możliwym stopniu uwzględnia się interesy i metody rachunkowości potencjalnych beneficjentów.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących zasad odnoszących się do poszczególnych form dotacji, w tym dotacji o niskiej wartości, zgodnie z art. 210.

Artykuł  124

Płatności ryczałtowe, koszty jednostkowe i finansowanie według stawek zryczałtowanych

1. Bez uszczerbku dla przepisów aktu podstawowego zezwala się na stosowanie płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych oraz finansowania według stawek zryczałtowanych w drodze decyzji Komisji przy poszanowaniu zasady równego traktowania beneficjentów w tej samej kategorii działań lub programów prac.

Jeżeli maksymalna kwota pojedynczej dotacji nie przekracza kwoty dotacji o niskiej wartości, to zatwierdzić ją może właściwy urzędnik zatwierdzający.

2. Zatwierdzenie opiera się co najmniej na następujących elementach:

a) uzasadnieniu stosowności takich form finansowania w odniesieniu do charakteru wspieranych działań lub programów prac, a także ryzyka nieprawidłowości i nadużyć finansowych oraz kosztów kontroli;

b) wskazaniu kosztów lub kategorii kosztów pokrywanych w drodze płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub finansowania według stawek zryczałtowanych, z wykluczeniem kosztów niekwalifikowalnych zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami Unii;

c) opisie metod ustalania płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub finansowania według stawek zryczałtowanych, a także warunków pozwalających na wystarczające zapewnienie przestrzegania zasady niedochodowości (nonprofit) i współfinansowania oraz unikania podwójnego finansowania kosztów. Metody te opierają się na:

(i) danych statystycznych lub podobnych obiektywnych środkach; lub

(ii) indywidualnym podejściu do beneficjentów przez odniesienie do zatwierdzonych lub mogących podlegać audytowi danych historycznych dotyczących beneficjenta lub do jego zwyczajowej praktyki księgowania kosztów.

3. W przypadku zatwierdzenia odniesienia do zwyczajowej praktyki księgowania kosztów przez beneficjenta właściwy urzędnik zatwierdzający może dokonać oceny ex ante zgodności tych praktyk z warunkami określonymi w ust. 2 lub zastosować odpowiednią strategię kontroli ex post.

Jeżeli zgodność zwyczajowej praktyki księgowania kosztów przez beneficjenta z warunkami, o których mowa w ust. 2, ustalono ex ante, to kwot płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych lub finansowania według stawek zryczałtowanych określonych przez zastosowanie tej praktyki nie podważa się w kontrolach ex post.

Właściwy urzędnik zatwierdzający może uznać, że zwyczajowa praktyka księgowania kosztów przez beneficjenta jest zgodna z warunkami, o których mowa w ust. 2, jeżeli jest ona akceptowana przez organy krajowe w porównywalnych systemach finansowania.

4. Umowa lub decyzja o udzieleniu dotacji mogą dopuszczać lub wymagać finansowania kosztów pośrednich beneficjenta na podstawie stawek zryczałtowanych maksymalnie do wysokości 7 % łącznych kwalifikowalnych bezpośrednich kosztów danego działania, chyba że beneficjent otrzymał dotację na działalność finansowaną z budżetu. Pułap wynoszący 7 % można przekroczyć na mocy uzasadnionej decyzji Komisji.

5. Właściciele MŚP i inne osoby fizyczne nieotrzymujące wynagrodzenia mogą zadeklarować kwalifikowalne koszty na personel za pracę wykonaną w ramach danego działania lub programu prac w oparciu o koszty jednostkowe określone w drodze decyzji Komisji.

6. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych i finansowania według stawek zryczałtowanych, zgodnie z art. 210.

ROZDZIAŁ  2

Zasady

Artykuł  125

Ogólne zasady mające zastosowanie do dotacji

1. Dotacje podlegają zasadom przejrzystości i równego traktowania.

2. Bez uszczerbku dla przepisów art. 130 dotacje nie mogą być kumulatywne ani przyznawane z mocą wsteczną.

3. 66  Dotacje wiążą się ze współfinansowaniem, bez uszczerbku dla przepisów szczegółowych ustawionych w części drugiej tytuł IV.

4. Celem ani skutkiem dotacji nie może być osiągnięcie zysku w ramach działania lub programu prac beneficjenta ("zasada niedochodowości").

Przepisów akapitu pierwszego nie stosuje się do:

a) działań mających na celu poprawę możliwości finansowych beneficjenta lub działań generujących dochód w celu zagwarantowania ich ciągłości po upływie okresu finansowania przez Unię przewidzianego w decyzji lub umowie o udzielenie dotacji;

b) stypendiów naukowych, badawczych lub szkoleniowych wypłacanych osobom fizycznym;

c) innego wsparcia bezpośredniego wypłacanego osobom fizycznym najbardziej potrzebującym, takim jak bezrobotni i uchodźcy;

d) dotacji opartych na stawkach zryczałtowanych, płatnościach ryczałtowych lub kosztach jednostkowych, jeżeli spełniają one warunki określone w art. 124 ust. 2;

e) dotacji o niskiej wartości.

W przypadku wypracowania zysku Komisja jest uprawniona do odzyskania odsetka zysku odpowiadającego wkładowi Unii

w koszty kwalifikowalne faktycznie poniesione przez beneficjenta w celu realizacji działania lub programu prac.

5. Do celów niniejszego tytułu zysk definiuje się jako nadwyżkę wpływów w stosunku do kosztów kwalifikowalnych poniesionych przez beneficjenta, w momencie złożenia wniosku o płatność salda.

Wpływy, o których mowa w akapicie pierwszym, są ograniczone do przychodów wygenerowanych przez dane działanie lub program prac oraz do wkładów finansowych przeznaczonych wyraźnie przez darczyńców na finansowanie kosztów kwalifikowalnych.

W przypadku dotacji na działalność kwot przeznaczonych na tworzenie rezerw nie uwzględnia się do celów sprawdzenia zgodności z zasadą niedochodowości (non-profit).

6. 67  Jeżeli europejska fundacja polityczna w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1141/2014 ⁶⁸  na koniec roku budżetowego, na który udzielono jej dotacji na działalność, osiągnie nadwyżkę dochodów nad wydatkami, to w drodze odstępstwa od zasady niedochodowości ustanowionej w ust. 4 niniejszego artykułu część tej nadwyżki odpowiadającą maksimum 25 % łącznych przychodów w danym roku można przenieść na kolejny rok, pod warunkiem że zostanie ona wykorzystana przed końcem pierwszego kwartału tego kolejnego roku.

7. Dotacje mogą być udzielane EBI lub Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu na działania z zakresu pomocy technicznej bez zaproszenia do składania wniosków. W takich przypadkach nie ma zastosowania art. 131 ust. 2 do 5 oraz art. 132 ust. 1.

8. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących uzupełnienia zasad ogólnych mających zastosowanie do dotacji, w tym zasad niedochodowości (non-profit) i współfinansowania, zgodnie z art. 210. Ponadto Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących definicji pomocy technicznej, zgodnie z art. 210.

Artykuł  126

Koszty kwalifikowalne

1. Dotacje nie przekraczają ogólnego pułapu wyrażonego jako wartość bezwzględna ustanowiona na podstawie szacunkowych kosztów kwalifikowalnych.

Dotacje nie przekraczają kosztów kwalifikowalnych.

2. Koszty kwalifikowalne to faktycznie poniesione przez beneficjenta dotacji koszty spełniające wszystkie poniższe kryteria:

a) zostały poniesione w czasie trwania działania lub programu prac, z wyjątkiem kosztów powiązanych ze sprawozdaniami końcowymi i świadectwami audytu;

b) są wskazane w szacunkowym łącznym budżecie danego działania lub programu prac;

c) są niezbędne do realizacji działania lub programu prac, na które przyznano dotację;

d) możliwa jest ich identyfikacja i weryfikacja, w szczególności są one ujmowane w zapisach księgowych beneficjenta i ustalane zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości kraju, w którym beneficjent ma siedzibę, oraz zgodnie ze zwyczajową praktyką księgowania kosztów przez beneficjenta;

e) są zgodne z wymogami mających zastosowanie przepisów podatkowych i socjalnych;

f) są racjonalne, uzasadnione i zgodne z zasadą należytego zarządzania finansami, w szczególności jeżeli chodzi o oszczędność i wydajność.

3. W zaproszeniach do składania wniosków określa się kategorie kosztów uznawanych za kwalifikujące się do finansowania przez Unię.

Bez uszczerbku dla przepisów aktu podstawowego i w uzupełnieniu ust. 2 następujące kategorie kosztów są kwalifikowalne, jeżeli właściwy urzędnik zatwierdzający za takie je uzna w zaproszeniu do składania wniosków:

a) koszty związane z zabezpieczeniem płatności zaliczkowych wniesionym przez beneficjenta dotacji, jeżeli takiego zabezpieczenia wymaga właściwy urzędnik zatwierdzający zgodnie z art. 134 ust. 1;

b) koszty związane z audytami zewnętrznymi, jeżeli takich audytów wymaga właściwy urzędnik zatwierdzający;

c) podatek od wartości dodanej ("VAT"), jeżeli nie jest odzyskiwany zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi o VAT i został uiszczony przez beneficjenta innego niż osoba niebędąca podatnikiem w rozumieniu art. 13 ust. 1 akapit pierwszy dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ⁶⁹ ;

d) koszty amortyzacji, pod warunkiem że zostały faktycznie poniesione przez beneficjenta;

e) koszty wynagrodzenia pracowników administracji krajowej w zakresie, w jakim są one powiązane z kosztami działalności, której dany organ publiczny by nie wykonywał, gdyby dany projekt nie był realizowany.

4. W ramach zaproszenia do składania wniosków właściwy urzędnik zatwierdzający może zaakceptować jako kwalifikowalne koszty poniesione przez podmioty stowarzyszone z beneficjentem opisane w art. 122. W takim przypadku zastosowanie mają łącznie następujące warunki:

a) dane podmioty są wskazane w umowie lub decyzji o udzieleniu dotacji;

b) dane podmioty przestrzegają zasad mających zastosowanie do beneficjenta zgodnie z umową lub decyzją o udzieleniu dotacji w odniesieniu do kwalifikowalności kosztów, a także praw do prowadzenia weryfikacji i audytu przysługujących Komisji, OLAF i Trybunałowi Obrachunkowemu.

5. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych dotyczących dokładniejszego określenia kosztów kwalifikowalnych, zgodnie z art. 210.

Artykuł  127

Współfinansowanie w formie wkładu rzeczowego

1. Współfinansowania w formie wkładu rzeczowego nie uwzględnia się do celów obliczania zysku wygenerowanego przez dotację.

2. Właściwy urzędnik zatwierdzający może zaakceptować współfinansowanie w formie wkładu rzeczowego, jeżeli zostanie ono uznane za konieczne lub stosowne. Jeśli współfinansowanie w formie wkładu rzeczowego proponuje się jako uzupełnienie dotacji o niskiej wartości, a właściwy urzędnik zatwierdzający zdecydował o jego odrzuceniu, uzasadnia on, dlaczego nie jest ono konieczne lub stosowne.

Taki wkład nie może przekraczać:

a) kosztów faktycznie poniesionych przez osoby trzecie i należycie popartych dokumentami księgowymi;

b) albo, w razie braku takich dokumentów, kosztów odpowiadających kosztom ogólnie przyjętym na danym rynku.

Wkłady rzeczowe są odrębnie wyszczególniane w preliminarzu budżetowym w celu odzwierciedlenia łącznych środków przeznaczonych na dane działanie. Ich koszt jednostkowy szacuje się we wstępnym budżecie i nie podlega on późniejszym zmianom.

Wkłady rzeczowe muszą być zgodne z krajowymi przepisami podatkowymi i dotyczącymi zabezpieczenia społecznego.

Artykuł  128

Przejrzystość

1. Dotacje udzielane są na podstawie programu prac, publikowanego przed jego realizacją.

Program prac realizowany jest przez publikowanie zaproszeń do składania wniosków, z wyjątkiem należycie uzasadnionych, wyjątkowych, pilnych przypadków lub jeżeli sytuacja beneficjenta lub specyfika działania nie pozostawiają możliwości wyboru w odniesieniu do danego działania, lub jeżeli beneficjent jest wskazany w akcie podstawowym.

Przepisy akapitu pierwszego nie mają zastosowania do środków pomocy przeznaczonych na operacje zarządzania kryzysowego, ochrony ludności lub pomocy humanitarnej.

2. W zaproszeniach do składania wniosków określa się planowaną datę, do której wszyscy wnioskodawcy zostaną poinformowani o wynikach oceny ich wniosków, oraz orientacyjną datę podpisania umów w sprawie udzielenia dotacji lub powiadomienia o decyzjach w sprawie udzielenia dotacji.

Daty te ustala się w oparciu o następujące okresy:

a) w przypadku informowania wszystkich wnioskodawców o wyniku oceny ich wniosków, maksimum sześć miesięcy od ostatecznej daty składania kompletnych wniosków;

b) w przypadku podpisywania umów w sprawie udzielenia dotacji z wnioskodawcami lub powiadomienie ich o decyzjach w sprawie udzielenia dotacji, maksimum trzy miesiące od daty poinformowania wnioskodawców, że zostali wybrani.

Okresy te mogą być dostosowane w celu uwzględnienia czasu potrzebnego na dopełnienie procedur szczególnych, jakich może wymagać akt podstawowy zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 ⁷⁰ , a w wyjątkowych, należycie uzasadnionych przypadkach mogą być przekroczone, zwłaszcza w przypadku działań złożonych, jeżeli wpłynęła duża liczba wniosków lub wystąpiły opóźnienia, które można przypisać wnioskodawcom.

Delegowany urzędnik zatwierdzający w swoim rocznym sprawozdaniu z działalności przedstawia średni czas upływający do poinformowania wnioskodawców i podpisania umów o udzieleniu dotacji lub powiadomienia o decyzjach o udzieleniu dotacji. W razie przekroczenia okresów, o których mowa w akapicie drugim, delegowany urzędnik zatwierdzający podaje powody, a jeżeli sytuacja ta nie jest należycie uzasadniona zgodnie z akapitem trzecim, proponuje działania naprawcze.

3. Informacje o wszystkich dotacjach udzielonych w ciągu roku budżetowego podlegają corocznej publikacji zgodnie z art. 35 ust. 2 i 3.

4. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad regulujących wymogi odnoszące się do programu prac, treści zaproszeń do składania wniosków, wyjątków od zaproszeń do składania wniosków, informacji dla wnioskodawców i publikacji ex post, zgodnie z art. 210.

Artykuł  129

Zasada niełączenia dotacji

1. Każde działanie może być podstawą przyznania tylko jednej dotacji budżetowej jednemu beneficjentowi, chyba że właściwe akty podstawowe stanowią inaczej.

W ciągu roku budżetowego danemu beneficjentowi można przyznać z budżetu tylko jedną dotację na działalność.

Wnioskodawca bezzwłocznie powiadamia urzędników zatwierdzających o wszelkich wielokrotnych wnioskach i wielokrotnych dotacjach odnoszących się do tego samego działania lub do tego samego programu prac.

W żadnych okolicznościach te same koszty nie mogą być dwukrotnie finansowane z budżetu.

2. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do zasady niełączenia dotacji, zgodnie z art. 210.

Artykuł  130

Zasada niedziałania wstecz

1. Dotację można udzielić na działanie, które już się rozpoczęło, pod warunkiem że wnioskodawca może wykazać konieczność rozpoczęcia działania przed podpisaniem umowy o udzielenie dotacji lub powiadomieniem o decyzji o udzieleniu dotacji.

W takich przypadkach koszty kwalifikujące się do finansowania nie mogą być poniesione przed dniem przedłożenia wniosku o udzielenie dotacji, z wyjątkiem należycie uzasadnionych, wyjątkowych przypadków przewidzianych w akcie podstawowym lub w przypadku niezwykle pilnej pomocy z zakresu zarządzania kryzysowego, operacji ochrony ludności i pomocy humanitarnej lub w sytuacjach grożących bezpośrednim lub natychmiastowym przerodzeniem się w konflikt zbrojny lub destabilizacją kraju, jeżeli wczesne zaangażowanie się Unii może mieć zasadnicze znaczenie dla zapobieżenia konfliktowi.

Nie można przyznać z mocą wsteczną dotacji na działania już zakończone.

Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad w sprawie zasady nie działania prawa z mocą wsteczną, zgodnie z art. 210.

2. 71  W przypadku dotacji na działalność umowa o udzieleniu dotacji jest podpisywana lub decyzja o udzieleniu dotacji jest przekazywana w ciągu sześciu miesięcy po rozpoczęciu roku budżetowego beneficjenta. Koszty kwalifikujące się do finansowania nie mogą zostać poniesione przed złożeniem wniosku o udzielenie dotacji ani przed rozpoczęciem roku budżetowego beneficjenta.

ROZDZIAŁ  3

Procedura udzielania dotacji

Artykuł  131

Wnioski o udzielenie dotacji

1. Wnioski o udzielenie dotacji przedkładane są na piśmie, w tym w stosownych przypadkach w bezpiecznym formacie elektronicznym.

Komisja umożliwia składanie wniosków o dotacje w formie elektronicznej, jeżeli uzna to za możliwe.

2. Wnioski o udzielenie dotacji kwalifikują się do rozpatrzenia, jeśli przedkładane są przez:

a) osoby prawne; lub

b) osoby fizyczne, jeśli wymaga tego rodzaj lub charakter działania lub cel realizowany przez wnioskodawcę.

Do celów lit. a) akapit pierwszy wnioski o udzielenie dotacji mogą kwalifikować się do rozpatrzenia, jeżeli przedkładane są przez podmioty nieposiadające osobowości prawnej na podstawie mającego zastosowanie prawa krajowego, pod warunkiem że ich przedstawiciele są uprawnieni do podejmowania w imieniu danego podmiotu zobowiązań prawnych oraz dają gwarancję ochrony interesów finansowych Unii równorzędnej z ochroną, jaką dają osoby prawne;

3. We wniosku określa się status prawny wnioskodawcy oraz wykazuje jego finansową i operacyjną zdolność do realizacji proponowanego działania lub programu prac.

W tym celu wnioskodawca składa oświadczenie oraz - o ile nie jest to dotacja o niskiej wartości - wszelkie dokumenty potwierdzające, których właściwy urzędnik zatwierdzający zażąda na podstawie oceny ryzyka. Wymagane dokumenty są wymieniane w zaproszeniu do składania wniosków.

Weryfikacja zdolności finansowej nie ma zastosowania do osób fizycznych otrzymujących stypendia, do najbardziej potrzebujących osób fizycznych otrzymujących wsparcie bezpośrednie, do organów publicznych ani do organizacji międzynarodowych. Właściwy urzędnik zatwierdzający może, stosownie do oceny ryzyka, odstąpić od obowiązku weryfikacji zdolności operacyjnej organów publicznych lub organizacji międzynarodowych.

4. 72  Art. 105a, art. 106 ust. 1-4, 6 i 7, z wyjątkiem akapitu pierwszego lit. b) i akapitu drugiego tego ustępu, art. 106 ust. 8, 9, 11 i 13-17, a także art. 108 mają zastosowanie do wnioskodawców ubiegających się o dotację i do beneficjentów. Art. 107 ma zastosowanie do wnioskodawców. Wnioskodawcy oświadczają, czy znajdują się w jednej z sytuacji, o których mowa w art. 106 ust. 1 lub art. 107, oraz - w stosownych przypadkach - czy podjęli środki naprawcze, o których mowa w art. 106 ust. 7 lit. a).

Prowadząc niezbędną weryfikację w odniesieniu do toczących się postępowań o udzielenie dotacji oraz istniejących porozumień zgodnie z art. 108 ust. 4, urzędnik zatwierdzający zapewnia, aby wnioskodawca lub beneficjent otrzymali możliwość przedstawienia uwag przed przyjęciem jakiegokolwiek środka negatywnie wpływającego na ich prawa.

5. 73  (skreślony).

6. 74  Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 210 dotyczących szczegółowych zasad regulujących ustalenia odnoszące się do wniosków o udzielenie dotacji, dowodów na niewystępowanie sytuacji wykluczenia, wnioskodawców niemających osobowości prawnej, osób prawnych składających się na jednego wnioskodawcę, kryteriów kwalifikowalności i dotacji o niskiej wartości.

Artykuł  132

Kryteria wyboru i przyznawania

1. Kryteria wyboru ogłoszone z wyprzedzeniem w zaproszeniu do składania wniosków pozwalają ocenić możliwość zrealizowania przez wnioskodawcę proponowanego działania lub programu prac.

2. Kryteria udzielania dotacji, ogłoszone z wyprzedzeniem w zaproszeniu do składania wniosków, umożliwiają ocenę jakości przedłożonych wniosków w świetle wyznaczonych celów i priorytetów.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do kryteriów wyboru i udzielania dotacji, zgodnie z art. 210.

Artykuł  133

Procedura oceny

1. W celu wyłonienia wniosków, które mogą uzyskać finansowanie, są one oceniane na podstawie wcześniej ogłoszonych kryteriów wyboru i udzielania dotacji.

2. Właściwy urzędnik zatwierdzający na podstawie oceny przewidzianej w ust. 1 sporządza listę beneficjentów oraz zatwierdzonych kwot.

3. Właściwy urzędnik zatwierdzający powiadamia wnioskodawców na piśmie o decyzji w sprawie ich wniosków. W przypadku nieudzielenia dotacji dana instytucja podaje powody odrzucenia wniosku, odnosząc się w szczególności kryteriów wyboru i udzielania dotacji.

4. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad oceny i udzielania dotacji oraz informowania wnioskodawców, zgodnie z art. 210.

ROZDZIAŁ  4

Płatności i kontrola

Artykuł  134

Zabezpieczenie płatności zaliczkowych

1. Właściwy urzędnik zatwierdzający może, o ile uzna to za właściwe i proporcjonalne, na podstawie analizy poszczególnych przypadków i z zastrzeżeniem analizy ryzyka zażądać od beneficjenta uprzedniego wniesienia zabezpieczenia w celu ograniczenia ryzyka finansowego związanego z wypłatą płatności zaliczkowych.

2. Niezależnie od ust. 1, w przypadku dotacji o niskiej wartości zabezpieczenie nie jest wymagane.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do zabezpieczenia płatności zaliczkowych, zgodnie z art. 210.

Artykuł  135

Wypłata dotacji i kontrole

1. Kwota dotacji nie jest ostateczna do momentu zatwierdzenia przez właściwego urzędnika zatwierdzającego końcowych sprawozdań i sprawozdań rachunkowych, bez uszczerbku dla dalszych weryfikacji przeprowadzanych bez zbędnej zwłoki przez daną instytucję.

2. W razie stwierdzenia, że w procedurze udzielania dotacji wystąpiły poważne błędy, nieprawidłowości, lub nadużycia finansowe, właściwy urzędnik zatwierdzający zawiesza procedurę i może podjąć wszelkie niezbędne środki, łącznie z unieważnieniem procedury. Właściwy urzędnik zatwierdzający natychmiast zgłasza OLAF podejrzenia o nadużyciach finansowych.

3. Jeżeli po udzieleniu dotacji okaże się, że w toku procedury udzielania dotacji lub w trakcie realizacji dotacji wystąpiły poważne błędy, nieprawidłowości, nadużycia finansowe lub naruszenia obowiązków, to właściwy urzędnik zatwierdzający może - w zależności od tego, na jakim etapie znajduje się procedura oraz po uprzednim umożliwieniu wnioskodawcy lub beneficjentowi zgłoszenia uwag:

a) odmówić podpisania umowy o udzielenie dotacji lub powiadomienia o decyzji o udzieleniu dotacji;

b) zawiesić realizację dotacji; lub

c) w stosownych przypadkach, rozwiązać umowę o udzielenie dotacji lub uchylić decyzję o udzieleniu dotacji.

4. Jeżeli tego rodzaju błędy, nieprawidłowości lub nadużycia finansowe można przypisywać beneficjentowi lub jeżeli beneficjent narusza obowiązki spoczywające na nim na mocy umowy lub decyzji o udzieleniu dotacji, właściwy urzędnik zatwierdzający może ponadto obniżyć dotację lub odzyskać kwoty nienależnie wypłacone z tytułu umowy lub decyzji o udzieleniu dotacji, proporcjonalnie do wagi tychże błędów, nieprawidłowości, nadużyć finansowych lub naruszenia zobowiązań, pod warunkiem umożliwienia beneficjentowi zgłoszenia uwag.

5. Jeżeli kontrole lub audyty wykażą systemowe lub powtarzające się błędy, nieprawidłowości, nadużycia finansowe lub naruszenia obowiązków, które można przypisać beneficjentowi i które mają istotny wpływ na inne dotacje udzielane temu beneficjentowi na podobnych warunkach, to właściwy urzędnik zatwierdzający może zawiesić wykonywanie wszystkich odnośnych dotacji lub, w stosownych przypadkach, rozwiązać odnośne umowy o udzielenie dotacji zawarte z tym beneficjentem lub uchylić decyzje o udzieleniu dotacji dotyczące tego beneficjenta, proporcjonalnie do wagi błędów, nieprawidłowości, nadużyć finansowych lub naruszeń obowiązków, pod warunkiem umożliwienia beneficjentowi zgłoszenia uwag.

Właściwy urzędnik zatwierdzający może ponadto, po przeprowadzeniu postępowania kontradyktoryjnego, obniżyć dotacje lub odzyskać kwoty wypłacone nienależnie w odniesieniu do wszystkich dotacji, których dotyczą systemowe lub powtarzające się błędy, nieprawidłowości, nadużycia finansowe lub naruszenia obowiązków, o których mowa w akapicie pierwszym i które mogą podlegać audytowi zgodnie z umowami lub decyzjami o udzieleniu dotacji.

6. Właściwy urzędnik zatwierdzający określa wysokość kwot, o które dotacja ma być obniżona lub kwot do odzyskania, jeżeli jest to możliwe i wykonalne, na podstawie kosztów niewłaściwie zadeklarowanych jako kwalifikowalne w odniesieniu do każdej odnośnej dotacji, po zatwierdzeniu poprawionych sprawozdań finansowych przedłożonych przez beneficjenta.

7. Jeżeli dokładne określenie kwot kosztów niekwalifikowalnych nie jest możliwe lub wykonalne w odniesieniu do każdej odnośnej dotacji, to obniżane lub odzyskiwane kwoty można określić, ekstrapolując stawkę obniżenia lub odzyskania zastosowaną do dotacji, w przypadku, w których wykazano systemowe lub powtarzające się błędy lub nieprawidłowości, lub - jeżeli koszty niekwalifikowalne nie mogą posłużyć za podstawę do określenia obniżanych lub odzyskiwanych kwot - stosując stawkę zryczałtowaną z uwzględnieniem zasady proporcjonalności. Beneficjentowi umożliwia się zgłoszenie uwag w sprawie metody ekstrapolacji lub stawki zryczałtowanej, która ma być zastosowana, i zaproponowanie należycie uzasadnionej alternatywnej metody lub stawki przed przystąpieniem do obniżenia dotacji lub odzyskania środków.

8. Komisja zapewnia równe traktowanie beneficjentów danego programu, zwłaszcza jeżeli wdraża go kilku właściwych urzędników zatwierdzających.

Beneficjenci są informowani o środkach odwoławczych od decyzji podejmowanych na podstawie art. 3, 4, 5, 6 i 7 niniejszego artykułu, zgodnie z art. 97.

9. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 210, dotyczących szczegółowych zasad płatności dotacji i kontroli, w tym zasad odnoszących się do dokumentów potwierdzających oraz zawieszenia i obniżenia dotacji.

Artykuł  136

Okres przechowywania dokumentacji

1. Beneficjenci przechowują dokumentację, dokumenty potwierdzające, dane statystyczne i inne dokumenty dotyczące dotacji przez pięć lat po dokonaniu płatności salda, a przez trzy lata w przypadku dotacji o niskiej wartości.

2. Dokumentacja dotycząca audytów, odwołań, sporów lub dochodzenia roszczeń wynikających z realizacji projektu jest przechowywana do momentu zakończenia lub rozstrzygnięcia kontroli, odwołań, sporów lub roszczeń.

ROZDZIAŁ  5

Realizacja

Artykuł  137

Umowy dotyczące wykonania i wsparcie finansowe dla osób trzecich

1. Jeżeli realizacja działania lub programu prac wymaga udzielenia wsparcia finansowego osobom trzecim, beneficjent może udzielić takiego wsparcia, jeśli spełnione są następujące warunki:

a) przed udzieleniem dotacji właściwy urzędnik zatwierdzający sprawdził, czy beneficjent daje odpowiednie gwarancje odzyskania kwot należnych Komisji;

b) warunki przyznania takiego wsparcia są ściśle określone w decyzji o udzieleniu dotacji lub umowie o udzielenie dotacji między beneficjentem a Komisją, aby zapobiec swobodzie decyzyjnej po stronie beneficjenta;

c) odnośne kwoty są niewielkie, chyba że uzyskanie wsparcia finansowego jest głównym celem działania.

2. Wszystkie decyzje lub umowy o udzielenie dotacji wyraźnie przewidują, że Komisja i Trybunał Obrachunkowy wykonują swoje uprawnienia kontrolne w zakresie dokumentów i lokali oraz informacji, w tym informacji przechowywanych na nośnikach elektronicznych, w stosunku do wszystkich osób trzecich, które otrzymały unijne środki finansowe.

3. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych dotyczących szczegółowych zasad odnoszących się do umów dotyczących wykonania oraz wsparcia finansowego dla osób trzecich, zgodnie z art. 210.

⁶⁴ Dz.U. L 209 z 11.8.2005, s. 1.

⁶⁵ Art. 121 ust. 2 lit. lit. j) dodana przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 1142/2014 z dnia 22 października 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.317.28) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2017 r.

⁶⁶ Art. 125 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia nr 1142/2014 z dnia 22 października 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.317.28) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2017 r.

⁶⁷ Art. 125 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia nr 1142/2014 z dnia 22 października 2014 r. (Dz.U.UE.L.2014.317.28) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2017 r.

⁶⁸ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1141/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie statutu i finansowania europejskich partii politycznych i europejskich fundacji politycznych (Dz.U. L 317 z 4.11.2014, s. 1).

⁶⁹ Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1.

⁷⁰ Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

⁷¹ Z dniem 1 stycznia 2014 r. od stosowania art. 130 ust. 2 wprowadzono odstępstwo zgodnie z art. 19 ust. 4 rozporządzenia nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.347.50).

⁷² Art. 131 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 24 lit. a rozporządzenia nr (UE, Euratom) 2015/1929 z dnia 28 października 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.286.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2016 r.

⁷³ Art. 131 ust. 5 skreślony przez art. 1 pkt 24 lit. b rozporządzenia nr (UE, Euratom) 2015/1929 z dnia 28 października 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.286.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2016 r.

⁷⁴ Art. 131 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 24 lit. c rozporządzenia nr (UE, Euratom) 2015/1929 z dnia 28 października 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.286.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2016 r.