Rozdział 7 - ZARZĄDZANIE - Rozporządzenie 2024/1689 w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji)Tekst mający znaczenie dla EOG

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1689

Akt oczekujący

Wersja od: 12 lipca 2024 r.

ROZDZIAŁ  VII

ZARZĄDZANIE

SEKCJA  1

Zarządzanie na poziomie Unii

Artykuł  64

Urząd ds. AI

1. Komisja rozwija unijną wiedzę fachową i zdolności w dziedzinie AI poprzez Urząd ds. AI.

2. Państwa członkowskie ułatwiają wykonywanie zadań powierzonych na podstawie niniejszego rozporządzenia Urzędowi ds. AI.

Artykuł  65

Ustanowienie i struktura Europejskiej Rady ds. Sztucznej Inteligencji

1. Ustanawia się Europejską Radę ds. Sztucznej Inteligencji (zwaną dalej "Radą ds. AI").

2. W skład Rady ds. AI wchodzi po jednym przedstawicielu z każdego państwa członkowskiego. Europejski Inspektor Ochrony Danych uczestniczy w charakterze obserwatora. W posiedzeniach Rady ds. AI uczestniczy również Urząd ds. AI, który nie bierze udziału w głosowaniach. Do udziału w posiedzeniach Rada ds. AI może zapraszać w poszczególnych przypadkach inne krajowe i unijne władze, organy lub ekspertów, w przypadku gdy omawiane kwestie są dla nich istotne.

3. Przedstawiciel jest wyznaczany przez swoje państwo członkowskie na okres trzech lat, z możliwością jednokrotnego przedłużenia.

4. Państwa członkowskie zapewniają, by ich przedstawiciele w Radzie ds. AI:

a) mieli w swoim państwie członkowskim odpowiednie kompetencje i uprawnienia, aby aktywnie przyczyniać się do realizacji zadań Rady ds. AI, o których mowa w art. 66;

b) zostali wyznaczeni jako pojedynczy punkt kontaktowy do kontaktów z Radą ds. AI lub - w stosownych przypadkach i przy uwzględnieniu potrzeb państw członkowskich - jako pojedynczy punkt kontaktowy dla zainteresowanych stron;

c) mieli prawo uczestniczyć w zapewnianiu spójności i koordynacji między właściwymi organami krajowymi w swoich państwach członkowskich w odniesieniu do wdrażania niniejszego rozporządzenia, w tym - do celów wykonywania swoich zadań na forum Rady ds. A - poprzez zbieranie odpowiednich danych i informacji.

5. Wyznaczeni przedstawiciele państw członkowskich przyjmują regulamin wewnętrzny Rady ds. AI większością dwóch trzecich głosów. W regulaminie wewnętrznym ustanawia się w szczególności procedury wyboru, czas trwania mandatu i specyfikację zadań przewodniczącego, szczegółowe zasady głosowania oraz organizację działalności Rady ds. AI i jej podgrup.

6. Rada ds. AI ustanawia dwie stałe podgrupy służące jako platforma współpracy i wymiany między organami nadzoru rynku oraz powiadamiające organy w kwestiach dotyczących odpowiednio nadzoru rynku i jednostek notyfikowanych.

Stała podgrupa ds. nadzoru rynku powinna do celów niniejszego rozporządzenia pełnić rolę grupy ds. współpracy administracyjnej (ADCO) w rozumieniu art. 30 rozporządzenia (UE) 2019/1020.

W stosownych przypadkach Rada ds. AI może utworzyć inne stałe lub tymczasowe podgrupy na potrzeby zbadania konkretnych kwestii. W stosownych przypadkach przedstawiciele forum doradczego, o którym mowa w art. 67, mogą być zapraszani do udziału w takich podgrupach lub na konkretne posiedzenia tych podgrup jako obserwatorzy.

7. Rada ds. AI jest zorganizowana i zarządzana w sposób gwarantujący obiektywizm i bezstronność podejmowanych przez nią działań.

8. Przewodniczącym Rady ds. AI jest jeden z przedstawicieli państw członkowskich. Urząd ds. AI pełni funkcję sekretariatu dla Rady ds. AI, zwołuje na wniosek przewodniczącego posiedzenia i przygotowuje porządek obrad zgodnie z zadaniami Rady ds. AI określonymi w niniejszym rozporządzeniu oraz z jej regulaminem wewnętrznym.

Artykuł  66

Zadania Rady ds. AI

Rada ds. AI doradza Komisji i państwom członkowskim oraz udziela im wsparcia w celu ułatwienia spójnego i skutecznego stosowania niniejszego rozporządzenia. W tym celu Rada ds. AI może w szczególności:

a) przyczyniać się do koordynacji między właściwymi organami krajowymi odpowiedzialnymi za stosowanie niniejszego rozporządzenia oraz, we współpracy i z zastrzeżeniem zgody zainteresowanych organów nadzoru rynku, wspierać wspólne działania organów nadzoru rynku, o których mowa w art. 74 ust. 11;

b) gromadzić fachową wiedzę techniczną i regulacyjną oraz najlepsze praktyki w tym zakresie i udostępniać je państwom członkowskim;

c) zapewniać doradztwo w zakresie wdrażania niniejszego rozporządzenia, w szczególności w odniesieniu do egzekwowania przepisów dotyczących modeli AI ogólnego przeznaczenia;

d) przyczyniać się do harmonizacji praktyk administracyjnych w państwach członkowskich, w tym w odniesieniu do odstępstwa od procedur oceny zgodności, o którym mowa w art. 46, funkcjonowania piaskownic regulacyjnych w zakresie AI oraz testów w warunkach rzeczywistych, o których mowa w art. 57, 59 i 60;

e) na wniosek Komisji lub z własnej inicjatywy wydawać zalecenia i opinie na piśmie na temat wszelkich istotnych zagadnień związanych z wdrażaniem niniejszego rozporządzenia oraz z jego spójnym i skutecznym stosowaniem, w tym:

(i) w zakresie opracowywania i stosowania kodeksów postępowania i kodeksów praktyk zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, jak również wytycznych Komisji;

(ii) dotyczące oceny i przeglądu niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 112, w tym w odniesieniu do zgłoszeń poważnych incydentów, o których mowa w art. 73, i funkcjonowania bazy danych UE, o której mowa w art. 71, przygotowania aktów delegowanych lub wykonawczych oraz w odniesieniu do ewentualnego dostosowania niniejszego rozporządzenia do unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego wymienionego w załączniku I;

(iii) w kwestii specyfikacji technicznych lub istniejących norm dotyczących wymogów ustanowionych w rozdziale III sekcja 2;

(iv) w kwestii stosowania norm zharmonizowanych lub wspólnych specyfikacji, o których mowa w art. 40 i 41;

(v) na temat tendencji, takich jak europejska globalna konkurencyjność w dziedzinie AI, upowszechnianie AI w Unii oraz rozwój umiejętności cyfrowych;

(vi) na temat tendencji w zakresie zmieniającej się typologii łańcuchów wartości AI, w szczególności w odniesieniu do wynikających z nich skutków w zakresie odpowiedzialności;

(vii) w kwestii potencjalnej potrzeby zmiany załącznika III zgodnie z art. 7 oraz potencjalnej potrzeby ewentualnej zmiany artykułu 5 zgodnie z art. 112, z uwzględnieniem odpowiednich dostępnych dowodów i najnowszych osiągnięć technologicznych;

f) wspierać Komisję w promowaniu kompetencje w zakresie AI, świadomości społecznej oraz zrozumienia w odniesieniu do korzyści, ryzyka, zabezpieczeń, praw i obowiązków związanych z wykorzystaniem systemów AI;

g) ułatwiać opracowywanie wspólnych kryteriów i wspólnego rozumienia przez podmioty gospodarcze i właściwe organy odpowiednich koncepcji przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, w tym poprzez udział w opracowywaniu poziomów odniesienia;

h) współpracować, w stosownych przypadkach, z innymi instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, jak również unijnymi grupami ekspertów i sieciami, w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa produktów, cyberbezpieczeństwa, konkurencyjności, usług cyfrowych i medialnych, usług finansowych, ochrony konsumentów, ochrony danych oraz ochrony praw podstawowych;

i) przyczyniać się do skutecznej współpracy z właściwymi organami państw trzecich i z organizacjami międzynarodowymi;

j) wspierać właściwe organy krajowe i Komisję w rozwijaniu organizacyjnej i technicznej wiedzy fachowej wymaganej do wdrożenia niniejszego rozporządzenia, w tym poprzez przyczynianie się do oceny potrzeb szkoleniowych personelu państw członkowskich uczestniczącego we wdrażaniu niniejszego rozporządzenia;

k) wspierać Urząd ds. AI w udzielaniu wsparcia właściwym organom krajowym w ustanawianiu i rozwoju piaskownic regulacyjnych w zakresie AI oraz ułatwiać współpracę i wymianę informacji między piaskownicami regulacyjnymi w zakresie AI;

l) wnosić wkład w opracowanie dokumentów zawierających wytyczne i udzielać stosownych porad w tym zakresie;

m) doradzać Komisji w odniesieniu do międzynarodowych kwestii dotyczących AI;

n) przedstawiać Komisji opinie na temat ostrzeżeń kwalifikowanych dotyczących modeli AI ogólnego przeznaczenia;

o) przyjmować od państw członkowskich opinie dotyczące ostrzeżeń kwalifikowanych dotyczących modeli AI ogólnego przeznaczenia oraz opinie na temat krajowych doświadczeń i praktyk w zakresie monitorowania i zgodnego z prawem wdrażania systemów AI, w szczególności systemów integrujących modele AI ogólnego przeznaczenia.

Artykuł  67

Forum doradcze

1. Ustanawia się forum doradcze, które ma za zadanie dostarczać fachowej wiedzy technicznej i doradzać Radzie ds. AI i Komisji oraz wnosić wkład w ich zadania wynikające z niniejszego rozporządzenia.

2. Skład forum doradczego stanowi wyważony dobór zainteresowanych stron, w tym przemysłu, przedsiębiorstw typu startup, MŚP, społeczeństwa obywatelskiego i środowisk akademickich. Skład forum doradczego jest zrównoważony pod względem interesów handlowych i niehandlowych, a w ramach kategorii interesów handlowych - w odniesieniu do MŚP i innych przedsiębiorstw.

3. Komisja zgodnie z kryteriami określonymi w ust. 2 powołuje członków forum doradczego spośród zainteresowanych stron, którzy dysponują uznaną wiedzą fachową w dziedzinie AI.

4. Kadencja członków forum doradczego trwa dwa lata i może zostać przedłużona o maksymalnie cztery lata.

5. Stałymi członkami forum doradczego są: Agencja Praw Podstawowych, ENISA, Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (CENELEC) oraz Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI).

6. Forum doradcze sporządza swój regulamin. Forum doradcze wybiera dwóch współprzewodniczących spośród swoich członków, zgodnie z kryteriami określonymi w ust. 2. Kadencja współprzewodniczących trwa dwa lata z możliwością jednokrotnego odnowienia.

7. Forum doradcze odbywa posiedzenia co najmniej dwa razy w roku. Forum doradcze może zapraszać na swoje posiedzenia ekspertów i inne zainteresowane strony.

8. Forum doradcze może na wniosek Rady ds. AI lub Komisji przygotowywać opinie, zalecenia i uwagi na piśmie.

9. W stosownych przypadkach forum doradcze może utworzyć stałe lub tymczasowe podgrupy do badania konkretnych kwestii związanych z celami niniejszego rozporządzenia.

10. Forum doradcze przygotowuje roczne sprawozdanie ze swoich działań. Sprawozdanie to jest podawane do wiadomości publicznej.

Artykuł  68

Panel naukowy niezależnych ekspertów

1. Komisja w drodze aktu wykonawczego ustanawia przepisy dotyczące utworzenia panelu naukowego niezależnych ekspertów (zwanego dalej "panelem naukowym"), którego celem jest udzielanie wsparcia w egzekwowaniu działań na podstawie niniejszego rozporządzenia. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 98 ust. 2.

2. Panel naukowy składa się z ekspertów, którzy zostali wybrani przez Komisję na podstawie aktualnej wiedzy naukowej lub technicznej w dziedzinie AI niezbędnej do realizacji zadań określonych w ust. 3 i którzy są w stanie wykazać, że spełniają wszystkie następujące warunki:

a) posiadanie szczególnej wiedzy fachowej i kompetencji oraz naukowej lub technicznej wiedzy fachowej w dziedzinie AI;

b) niezależność od dostawców systemów AI lub modeli AI ogólnego przeznaczenia;

c) zdolność do wykonywania zadań w sposób staranny, dokładny i obiektywny.

Komisja w porozumieniu z Radą ds. AI określa liczbę ekspertów wchodzących w skład panelu w zależności od potrzeb i zapewnia sprawiedliwą reprezentację pod względem płci i zakresu geograficznego.

3. Panel naukowy doradza i wspiera Urząd ds. AI, w szczególności w odniesieniu do następujących zadań:

a) wspieranie wdrażania i egzekwowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do modeli i systemów AI ogólnego przeznaczenia, w szczególności poprzez:

(i) ostrzeganie Urzędu ds. AI zgodnie z art. 90 o ewentualnym ryzyku systemowym na poziomie Unii związanym z modelami AI ogólnego przeznaczenia;

(ii) przyczynianie się do opracowywania narzędzi i metodologii oceny zdolności modeli i systemów AI ogólnego przeznaczenia, w tym za pomocą poziomów odniesienia;

(iii) świadczenie doradztwa w zakresie klasyfikacji modeli AI ogólnego przeznaczenia z ryzykiem systemowym;

(iv) świadczenie doradztwa w zakresie klasyfikacji różnych modeli i systemów AI ogólnego przeznaczenia;

(v) przyczynianie się do opracowywania narzędzi i wzorów;

b) wspieranie organów nadzoru rynku - na ich wniosek;

c) wspieranie transgranicznych działań w zakresie nadzoru rynku, o których mowa w art. 74 ust. 11, bez uszczerbku dla uprawnień organów nadzoru rynku;

d) wspieranie Urzędu ds. AI w wykonywaniu jego obowiązków w kontekście unijnej procedury ochronnej zgodnie z art. 81.

4. Eksperci uczestniczący w panelu naukowym wykonują swoje zadania w sposób bezstronny i obiektywny oraz zapewniają poufność informacji i danych uzyskanych podczas wykonywania swoich zadań i działań. Przy wykonywaniu swoich zadań zgodnie z ust. 3 nie zwracają się do nikogo o instrukcje ani ich od nikogo nie przyjmują. Każdy ekspert sporządza deklarację interesów, którą podaje się do wiadomości publicznej. Urząd ds. AI ustanawia systemy i procedury mające na celu aktywne zarządzanie i zapobieganie potencjalnym konfliktom interesów.

5. Akt wykonawczy, o którym mowa w ust. 1, zawiera przepisy dotyczące warunków, procedur i szczegółowych zasad w zakresie wydawania ostrzeżeń przez panel naukowy i jego członków oraz zwracania się do Urzędu ds. AI o pomoc w realizacji zadań panelu naukowego.

Artykuł  69

Dostęp państw członkowskich do zespołu ekspertów

1. Państwa członkowskie mogą zwracać się do ekspertów panelu naukowego o wsparcie ich działań w zakresie egzekwowania przepisów na podstawie niniejszego rozporządzenia.

2. Państwa członkowskie mogą być zobowiązane do uiszczania opłat za doradztwo i wsparcie świadczone przez ekspertów. Struktura i wysokość opłat, jak również skala i struktura kosztów podlegających zwrotowi są określane w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 68 ust. 1, z uwzględnieniem celów odpowiedniego wdrożenia niniejszego rozporządzenia, efektywności kosztowej i konieczności zapewnienia skutecznego dostępu do ekspertów wszystkim państwom członkowskim.

3. Komisja ułatwia państwom członkowskim terminowy dostęp do ekspertów, stosownie do potrzeb, i zapewnia, by połączenie działań wspierających prowadzonych przez unijne struktury wsparcia testowania AI zgodnie z art. 84 i przez ekspertów zgodnie z niniejszym artykułem było sprawnie zorganizowane i przynosiło możliwie największą wartość dodaną.

SEKCJA  2

Właściwe organy krajowe

Artykuł  70

Wyznaczanie właściwych organów krajowych oraz pojedynczych punktów kontaktowych

1. Do celów niniejszego rozporządzenia każde państwo członkowskie ustanawia lub wyznacza co najmniej jeden organ notyfikujący i co najmniej jeden organ nadzoru rynku jako właściwe organy krajowe. Te właściwe organy krajowe wykonują swoje uprawnienia w sposób niezależny, bezstronny i wolny od uprzedzeń, aby chronić obiektywizm ich działań i zadań oraz zapewnić stosowanie i wdrożenie niniejszego rozporządzenia. Członkowie tych organów powstrzymują się od wszelkich czynności niezgodnych z charakterem ich obowiązków. Takie działania i zadania mogą być wykonywane przez jeden lub kilka wyznaczonych organów zgodnie z potrzebami organizacyjnymi państwa członkowskiego, pod warunkiem poszanowania tych zasad.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji dane organów notyfikujących i organów nadzoru rynku oraz informacje o zadaniach tych organów, jak również o wszelkich późniejszych zmianach w tym zakresie. Do dnia 2 sierpnia 2025 r. państwa członkowskie podają, do wiadomości publicznej, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, informacje o sposobach kontaktowania się z właściwymi organami i pojedynczymi punktami kontaktowymi. Państwa członkowskie wyznaczają organ nadzoru rynku do działania w charakterze pojedynczego punktu kontaktowego do celów niniejszego rozporządzenia i przekazuje Komisji dane tego pojedynczego punktu kontaktowego. Komisja podaje do wiadomości publicznej wykaz pojedynczych punktów kontaktowych.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby ich właściwe organy krajowe dysponowały odpowiednimi zasobami technicznymi, finansowymi i ludzkimi, a także infrastrukturą niezbędnymi do skutecznego wykonywania zadań powierzonych im na podstawie niniejszego rozporządzenia. Właściwe organy krajowe muszą w szczególności stale mieć do dyspozycji wystarczającą liczbą pracowników, których kompetencje i wiedza fachowa obejmują dogłębną znajomość kwestii z zakresu technologii AI, danych i metod przetwarzania danych, ochrony danych osobowych, cyberbezpieczeństwa, praw podstawowych, ryzyka dla zdrowia i bezpieczeństwa oraz wiedzę na temat obowiązujących norm i wymogów prawnych. Państwa członkowskie co roku oceniają i w razie potrzeby aktualizują wymogi dotyczące kompetencji i zasobów, o których mowa w niniejszym ustępie.

4. Właściwe organy krajowe podejmują odpowiednie środki w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu cyberbezpieczeństwa.

5. Wykonując swoje zadania, właściwe organy krajowe działają zgodnie z obowiązkami dotyczącymi poufności określonymi w art. 78.

6. Do dnia 2 sierpnia 2025 r., a następnie co dwa lata państwa członkowskie przekazują Komisji sprawozdania dotyczące stanu zasobów finansowych i ludzkich właściwych organów krajowych wraz z oceną ich odpowiedniości. Komisja przekazuje te informacje Radzie ds. AI w celu ich omówienia i ewentualnego wydania zaleceń.

7. Komisja ułatwia wymianę doświadczeń między właściwymi organami krajowymi.

8. Właściwe organy krajowe mogą udzielać wskazówek i porad w zakresie wdrażania niniejszego rozporządzenia, w szczególności MŚP, w tym przedsiębiorstwom typu startup, przy uwzględnieniu, w stosownych przypadkach, wskazówek i porad Rady ds. AI i Komisji. W każdym przypadku gdy właściwe organy krajowe zamierzają udzielić wskazówek i porad dotyczących systemu A w dziedzinach objętych innymi przepisami prawa Unii, są zobowiązane - w stosownych przypadkach -zasięgnąć opinii właściwych organów krajowych wyznaczonych na podstawie tych przepisów prawa Unii.

9. W przypadku gdy instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii są objęte zakresem niniejszego rozporządzenia, Europejski Inspektor Ochrony Danych działa w charakterze właściwego organu odpowiedzialnego za sprawowanie nad nimi nadzoru.