Rozdział 2 - PRZEPISY OGÓLNE - Rozporządzenie 2024/1679 w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniające rozporządzenia (UE) 2021/1153 i (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1315/2013

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1679

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 czerwca 2024 r.

ROZDZIAŁ  II

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł  10

Przepisy ogólne dotyczące sieci bazowej, rozszerzonej sieci bazowej i sieci kompleksowej

1. Sieć bazowa, rozszerzona sieć bazowa i sieć kompleksowa:

a) są określone na mapach zawartych w załączniku I oraz w wykazach zawartych w załączniku II;

b) są uszczegółowione poprzez opis elementów infrastruktury;

c) spełniają wymogi dotyczące infrastruktury transportowej określone w niniejszym rozdziale oraz w rozdziałach III i IV; oraz

d) stanowią podstawę do wskazywania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.

2. Sieć bazowa i rozszerzona sieć bazowa składają się z tych części transeuropejskiej sieci transportowej, które są budowane w pierwszej kolejności, aby osiągnąć cele polityki dotyczącej transeuropejskiej sieci transportowej.

Odniesienia do "sieci bazowej" w rozporządzeniu (UE) 2021/1153 rozumie się jako obejmujące "rozszerzoną sieć bazową" w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.

Odniesienia do "sieci bazowej" w rozporządzeniu (UE) 2023/1804 rozumie się jako obejmujące odniesienia do "sieci bazowej" w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.

Odniesienia do "sieci kompleksowej" w rozporządzeniu (UE) 2023/1804 rozumie się jako odniesienia do "rozszerzonej sieci bazowej" i "sieci kompleksowej" w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.

3. Węzły sieci są określone w załączniku II i obejmują węzły miejskie i węzły transportowe (porty lotnicze, porty morskie, porty śródlądowe, terminale kolejowo-drogowe oraz terminale wzdłuż śródlądowych dróg wodnych).

4. Państwa członkowskie wprowadzają odpowiednie środki dotyczące sieci bazowej, rozszerzonej sieci bazowej i sieci kompleksowej, które mają zostać utworzone w celu spełnienia przepisów niniejszego rozporządzenia w terminach określonych w art. 6 ust. 1, o ile nie określono inaczej w niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł  11

Przepisy ogólne dotyczące europejskich korytarzy transportowych

1. Na mapach zawartych w załączniku III określono dziewięć europejskich korytarzy transportowych, a mianowicie:

a) atlantycki;

b) Morze Bałtyckie - Morze Czarne - Morze Egejskie;

c) Morze Bałtyckie - Morze Adriatyckie;

d) śródziemnomorski;

e) Morze Północne - Ren - Morze Śródziemne;

f) Morze Północne - Morze Bałtyckie;

g) Ren - Dunaj;

h) Skandynawia - Morze Śródziemne;

i) Bałkany Zachodnie - wschodnia część Morza Śródziemnego.

2. Państwa członkowskie wprowadzają odpowiednie środki dotyczące europejskich korytarzy transportowych, które mają zostać utworzone w celu spełnienia przepisów niniejszego rozporządzenia: do dnia 31 grudnia 2030 r. - w odniesieniu do ich infrastruktury wchodzącej w skład sieci bazowej oraz do dnia 31 grudnia 2040 r. - w odniesieniu do ich infrastruktury wchodzącej w skład rozszerzonej sieci bazowej, o ile nie określono inaczej w niniejszym rozporządzeniu.

3. Z zastrzeżeniem zgody zainteresowanego państwa członkowskiego zgodnie z art. 172 akapit drugi TFUE Komisja jest uprawniona do przyjmowania zgodnie z art. 62 niniejszego rozporządzenia aktów delegowanych w celu zmiany, w granicach art. 7 niniejszego rozporządzenia, przebiegu europejskich korytarzy transportowych określonych w załączniku III do niniejszego rozporządzenia, aby uwzględnić rozwój głównych przepływów handlowych i ruchu lub istotne zmiany w sieci. W odniesieniu do zmian przebiegu korytarzy mających wpływ na części znajdujące się na terytorium państw sąsiadujących takie akty delegowane opierają się na umowach wysokiego szczebla dotyczących sieci infrastruktury transportowej zawartych między Unią a zainteresowanymi państwami sąsiadującymi.

Artykuł  12

Priorytety ogólne dotyczące sieci bazowej, rozszerzonej sieci bazowej i sieci kompleksowej

1. W trakcie rozwijania sieci bazowej, rozszerzonej sieci bazowej i sieci kompleksowej priorytetem ogólnym są środki niezbędne do:

a) zwiększenia udziału i, w stosownych przypadkach, przepustowości bardziej zrównoważonego transportu towarowego i pasażerskiego, w szczególności w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia oraz zwiększenia korzyści społecznych i gospodarczych płynących z transportu;

b) zapewnienia zwiększonej dostępności i łączności wszystkich regionów Unii, przy jednoczesnym uwzględnieniu spójności terytorialnej i społecznej, a w tym szczególnego przypadku regionów najbardziej oddalonych oraz innych regionów odległych, wyspiarskich, peryferyjnych i górzystych, a także obszarów słabo zaludnionych;

c) zapewnienia optymalnej integracji poszczególnych rodzajów transportu i interoperacyjności między rodzajami transportu, w tym aktywnych rodzajów mobilności na obszarach miejskich;

d) uzupełniania brakujących połączeń i eliminacji wąskich gardeł, w szczególności na odcinkach transgranicznych;

e) rozmieszczenia niezbędnej infrastruktury, która zapewni niezakłócony ruch bezemisyjnych i niskoemisyjnych pojazdów oraz statków i statków powietrznych używających paliw przyczyniających się do ograniczenia emisji z transportu i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego;

f) promowania efektywnego, niezakłóconego i zrównoważonego wykorzystywania infrastruktury i, w razie potrzeby, zwiększania przepustowości;

g) utrzymania operacyjności istniejącej infrastruktury i poprawy lub utrzymania jakości infrastruktury pod względem bezpieczeństwa, ochrony, efektywności systemu transportu i operacji transportowych, odporności na klimat oraz na klęski żywiołowe, efektywności środowiskowej, a także ciągłości przepływów ruchu;

h) poprawy jakości usług i warunków socjalnych dla pracowników transportu, poprawy dostępności dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami lub o ograniczonej możliwości poruszania się, oraz innych osób w trudnej sytuacji, a także zapobiegania ubóstwu transportowemu i łagodzenia go;

i) poprawy cyfryzacji, umożliwiającej cyfrowe egzekwowanie przepisów zgodnie z prawem Unii, i rozwoju automatyzacji, w szczególności poprzez wdrożenie i rozwój systemów ICT dla transportu; lub

j) dostosowania, w razie potrzeby i z uwzględnieniem wymogów konstytucyjnych niektórych państw członkowskich, infrastruktury do podwójnego zastosowania w celu zaspokojenia zarówno potrzeb cywilnych, jak i obronnych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na trasy potrzebne do przemieszczenia sił zbrojnych z krótkim wyprzedzeniem i na dużą skalę.

2. Aby uzupełnić środki określone w ust. 1, szczególną uwagę zwraca się na środki, które są niezbędne do:

a) przyczyniania się do zmniejszenia narażenia obszarów miejskich oraz, w stosownych przypadkach, gęsto zaludnionych obszarów wrażliwych na negatywny wpływ przebiegającego przez nie transportu kolejowego i drogowego;

b) optymalizacji wykorzystania infrastruktury, w szczególności poprzez efektywne zarządzanie przepustowością, zarządzanie ruchem i zwiększenie wydajności operacyjnej;

c) przyczyniania się do pozytywnych skutków dla zdrowia i środowiska przez promowanie korzystania z aktywnych rodzajów mobilności za pomocą rozwoju odpowiedniej infrastruktury dla ruchu rowerowego i pieszego;

d) zapewnienia wszystkim uczestnikom rynku niedyskryminacyjnego dostępu do infrastruktury transeuropejskiej sieci transportowej; lub

e) zapewnienia efektywnego przekraczania granicy dla transportu towarowego z uwzględnieniem czasu oczekiwania.

Artykuł  13

Priorytety ogólne dotyczące europejskich korytarzy transportowych

W trakcie rozwijania europejskich korytarzy transportowych priorytetem ogólnym są środki niezbędne do:

a) rozwoju wysokowydajnej, niezakłóconej i w pełni interoperacyjnej sieci kolejowych przewozów towarowych w całej Unii;

b) rozwoju interoperacyjnej wysokowydajnej sieci kolejowych przewozów pasażerskich, w tym dużych prędkości, łączącej węzły miejskie w całej Unii;

c) rozwoju efektywnej infrastruktury transportu lotniczego i żeglugi śródlądowej oraz infrastruktury transportu morskiego dobrze zintegrowanej w ramach europejskiego obszaru transportu morskiego;

d) rozwoju bezpiecznej i chronionej sieci dróg, z wystarczającą infrastrukturą paliw alternatywnych, a także bezpiecznymi i chronionymi parkingami;

e) rozwoju multimodalnych i interoperacyjnych rozwiązań transportowych;

f) promowania intermodalnej integracji całego łańcucha logistycznego, zapewniającej efektywne wzajemne połączenia w węzłach transportowych i miejskich;

g) rozmieszczenia niezbędnej infrastruktury, która zapewni niezakłócony ruch bezemisyjnych i niskoemisyjnych pojazdów oraz statków i statków powietrznych używających paliw przyczyniających się do ograniczenia emisji z transportu i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego;

h) wdrożenia systemów ICT dla transportu we wszystkich rodzajach sieci, w stosownych przypadkach, w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania infrastruktury i umożliwienia cyfrowej wymiany informacji; lub

i) poprawy połączeń między transeuropejską siecią transportową a sieciami infrastrukturalnymi państw sąsiadujących, w stosownych przypadkach.