Art. 11. - Środki mające zastosowanie do azylowej procedury granicznej w sytuacji kryzysowej lub w sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej - Rozporządzenie 2024/1359 w sprawie reagowania na sytuacje kryzysowe i sytuacje spowodowane działaniem siły wyższej w dziedzinie migracji i azylu oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/1147

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1359

Akt oczekujący

Wersja od: 22 maja 2024 r.

Artykuł  11

Środki mające zastosowanie do azylowej procedury granicznej w sytuacji kryzysowej lub w sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej

1. W sytuacji kryzysowej lub w sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej państwa członkowskie mogą - w odniesieniu do wniosków złożonych w okresie stosowania niniejszego artykułu - odstąpić od art. 51 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1348 poprzez przedłużenie maksymalnego czasu trwania procedury granicznej na potrzeby rozpatrywania wniosków, określonego w tym artykule, o dodatkowy okres nieprzekraczający sześciu tygodni. Okres ten nie może zostać wykorzystywany jako uzupełnienie okresu, o którym mowa w art. 51 ust. 2 akapit trzeci tego rozporządzenia.

2. W sytuacji kryzysowej, o której mowa w art. 1 ust. 4 lit. a), lub w sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej, na zasadzie odstępstwa od art. 45 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1348, państwa członkowskie mogą nie być zobowiązane do rozpatrywania, w ramach procedury granicznej, wniosków, z którymi występują osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. j) tego rozporządzenia, jeżeli środki przewidziane w przygotowanym przez dane państwo członkowskie planie kryzysowym, o którym mowa w art. 32 dyrektywy (UE) 2024/1346, nie są wystarczające do zareagowania na tę sytuację.

3. W sytuacji kryzysowej, o której mowa w art. 1 ust. 4 lit. a), na zasadzie odstępstwa od art. 45 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1348, państwa członkowskie mogą obniżyć próg przewidziany w art. 42 ust. 1 lit. j) do 5 %.

4. W sytuacji kryzysowej, o której mowa w art. 1 ust. 4 lit. a), na zasadzie odstępstwa od art. 44 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1348, państwa członkowskie mogą, w ramach procedury granicznej, podejmować decyzje co do zasadności wniosku w przypadkach, gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową ma obywatelstwo lub, w przypadku bezpaństwowców, poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, dla którego odsetek przyjętych przez organ rozstrzygający decyzji udzielających ochrony międzynarodowej wynosi - zgodnie z najnowszymi dostępnymi średnimi rocznymi danymi Eurostatu na poziomie Unii - 50 % lub mniej, oprócz przypadków, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. j) tego rozporządzenia, mając na uwadze możliwość wystąpienia szybko zmieniających się potrzeb w zakresie ochrony, które mogłyby pojawić się w państwie pochodzenia, które odzwierciedlane są w kwartalnych aktualizacjach danych Eurostatu.

5. Stosując ust. 4 lub 5 niniejszego artykułu, dane państwo członkowskie priorytetowo traktuje rozpatrywanie wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonych przez osoby o szczególnych potrzebach proceduralnych lub o szczególnych potrzebach w zakresie przyjmowania, zdefiniowane w dyrektywie (UE) 2024/1346 i w rozporządzeniu (UE) 2024/1348, oraz przez małoletnich i członków ich rodzin. Stosując ust. 4, 5 lub 7 niniejszego artykułu, dane państwo członkowskie może również priorytetowo traktować rozpatrywanie wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej, które mogą być zasadne.

6. W sytuacji kryzysowej, o której mowa w art. 1 ust. 4 lit. b), na zasadzie odstępstwa od art. 44 lit. b) i art. 53 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1348, państwa członkowskie mogą, w ramach procedury granicznej, podejmować decyzje co do zasadności wszystkich wniosków, z którymi występują obywatele państw trzecich lub bezpaństwowcy, którzy są przedmiotem instrumentalizacji, i które są zarejestrowane w okresie stosowania niniejszego ustępu.

7. Stosując ust. 6, państwa członkowskie:

a) wyłączają z procedury granicznej małoletnich w wieku poniżej 12 lat i członków ich rodzin oraz osoby o szczególnych potrzebach proceduralnych lub o szczególnych potrzebach w zakresie przyjmowania, zdefiniowane w dyrektywie (UE) 2024/1346 i w rozporządzeniu (UE) 2024/1348; lub

b) zaprzestają stosowania procedury granicznej względem następujących kategorii osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, w przypadku gdy ustalono, na podstawie indywidualnej oceny, że ich wnioski mogą być zasadne:

(i) małoletni w wieku poniżej 12 lat i członkowie ich rodzin; oraz

(ii) osoby wymagające szczególnego traktowania o szczególnych potrzebach proceduralnych lub o szczególnych potrzebach w zakresie przyjmowania, zdefiniowane w dyrektywie (UE) 2024/1346 i w rozporządzeniu (UE) 2024/1348.

Niniejszy ustęp pozostaje bez uszczerbku dla obowiązkowego charakteru procedury granicznej, o którym mowa w art. 46 rozporządzenia (UE) 2024/1348.

8. W przypadku gdy dane państwo członkowskie uzyskało zezwolenie na stosowanie odstępstwa, o którym mowa w ust. 6 niniejszego artykułu, w decyzji wykonawczej Rady, o której mowa w art. 4 ust. 3, na podstawie informacji przekazanej przez dane państwo członkowskie zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. d), określa się, czy zastosowanie ma ust. 7 lit. a) lub b).

9. Państwo członkowskie stojące w obliczu sytuacji kryzysowej lub sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej nie może stosować odstępstwa od procedury azylowej przewidzianego w ust. 4 i 6 niniejszego artykułu lub musi zaprzestać jego stosowania, w przypadku gdy istnieją względy medyczne przemawiające za niestosowaniem procedury granicznej zgodnie z art. 53 ust. 2 lit. d) rozporządzenia (UE) 2024/1348 lub w przypadku gdy nie można udzielić niezbędnego wsparcia osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową o szczególnych potrzebach w zakresie przyjmowania zgodnie z dyrektywą (UE) 2024/1346 lub o szczególnych potrzebach proceduralnych zgodnie z art. 53 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1348.

10. Do celów stosowania odstępstw, o których mowa w niniejszym artykule, zastosowanie mają podstawowe zasady dotyczące prawa do azylu oraz poszanowania zasady non-refoulement, a także gwarancje przewidziane w rozdziałach I i II rozporządzenia (UE) 2024/1348, aby zapewnić ochronę praw osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, w tym prawa do skutecznego środka prawnego.

Organizacje oraz osoby dopuszczone na podstawie prawa krajowego do udzielania porad i doradztwa muszą mieć skuteczny dostęp do osób ubiegających się o ochronę międzynarodową umieszczonych w detencji lub znajdujących się na przejściach granicznych. Państwa członkowskie mogą wprowadzić ograniczenia takich działań, w przypadku gdy na podstawie prawa krajowego jest to obiektywnie konieczne ze względów bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zarządzania administracyjnego ośrodkiem detencyjnym, pod warunkiem że dostęp nie zostanie tym samym drastycznie ograniczony lub uniemożliwiony.

11. Odstępstwa przewidziane w niniejszym artykule nie mają wpływu na proces ustalania odpowiedzialnego państwa członkowskiego w ramach rozporządzenia (UE) 2024/1351. W przypadku gdy proces ten trwa dłużej niż maksymalny czas trwania azylowej procedury granicznej w sytuacji kryzysowej lub w sytuacji spowodowanej działaniem siły wyższej, proces ten i pozostała część procedury azylowej zostają zakończone na terytorium państwa członkowskiego, które dokonuje ustalenia, zgodnie z art. 51 rozporządzenia (UE) 2024/1348.