Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Rozporządzenie 2023/1805 w sprawie stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych w transporcie morskim oraz zmiany dyrektywy 2009/16/WE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2023.234.48

Akt obowiązujący

Wersja od: 22 września 2023 r.

Rozdział  I

Przepisy ogólne

Artykuł  1

Przedmiot i cel

Niniejszym rozporządzeniem określa się jednolite zasady nakładające:

a) ograniczenie intensywności emisji gazów cieplarnianych pochodzących ze zużycia energii na statku zawijającym do portów należących do jurysdykcji państwa członkowskiego, przebywającym w nich lub opuszczającym takie porty;

oraz

b) obowiązek korzystania z zasilania energią elektryczną z lądu lub korzystania z technologii bezemisyjnej w portach podlegających jurysdykcji państwa członkowskiego.

Celem niniejszego rozporządzenia jest zwiększenie konsekwentnego stosowania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych oraz zastępczych źródeł energii w transporcie morskim w całej Unii, zgodnie z celem, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w całej Unii najpóźniej do 2050 r., jednocześnie zapewniając sprawne funkcjonowanie transportu morskiego, pewność regulacyjną w zakresie upowszechniania paliw odnawialnych i niskoemisyjnych oraz zrównoważonych technologii, a także unikając zakłóceń na rynku wewnętrznym.

Artykuł  2

Zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich statków o pojemności brutto przekraczającej 5 000 GT, które służą do przewozu pasażerów lub ładunku w celach komercyjnych, niezależnie od ich bandery, w odniesieniu do:

a) energii zużytej w czasie postoju w porcie zawinięcia podlegającym jurysdykcji państwa członkowskiego;

b) całkowitej energii zużytej podczas rejsów z portu zawinięcia podlegającego jurysdykcji państwa członkowskiego do portu zawinięcia podlegającego jurysdykcji państwa członkowskiego;

c) niezależnie od lit. b), połowy energii zużytej podczas rejsów do portu zawinięcia znajdującego się w najbardziej oddalonym regionie podlegającym jurysdykcji państwa członkowskiego lub z tego portu; oraz

d) połowy energii zużytej podczas rejsów do portu zawinięcia podlegającego jurysdykcji państwa członkowskiego lub z tego portu, w przypadku gdy poprzedni lub kolejny port zawinięcia podlega jurysdykcji państwa trzeciego.

2. Do 31 grudnia 2025 r. Komisja przyjmie akty wykonawcze ustanawiające wykaz sąsiadujących portów przeładunkowych kontenerów. Komisja aktualizuje ten wykaz co dwa lata, do 31 grudnia.

W aktach wykonawczych, o których mowa w akapicie pierwszym, wymienia się port jako sąsiedni port przeładunkowy kontenerów, jeżeli udział przeładunku kontenerów, mierzony w jednostkach odpowiadających 20 stopom, przekracza 65 % całkowitego ruchu kontenerowego w tym porcie w ostatnim 12-miesięcznym okresie, dla którego dostępne są odpowiednie dane, i jeżeli port ten znajduje się poza Unią, ale w odległości mniejszej niż 300 mil morskich od portu podlegającego jurysdykcji państwa członkowskiego.

Do celów tych aktów wykonawczych kontenery uznaje się za przeładowane, gdy są rozładowywane ze statku do portu wyłącznie w celu załadunku na inny statek.

Wykaz sąsiadujących portów przeładunkowych kontenerów ustanowiony przez Komisję nie obejmuje portów znajdujących się w państwie trzecim, w odniesieniu do których to państwo trzecie skutecznie stosuje środki równoważne z niniejszym rozporządzeniem.

Akty wykonawcze, o których mowa w akapicie pierwszym, przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 29 ust. 3.

3. Państwa członkowskie mogą zwolnić określone trasy i porty ze stosowania ust. 1 lit. a) i b) w odniesieniu do energii zużytej w rejsach wykonywanych przez statki pasażerskie inne niż wycieczkowe statki pasażerskie między portem zawinięcia podlegającym jurysdykcji państwa członkowskiego a portem zawinięcia podlegającym jurysdykcji tego samego państwa członkowskiego znajdującym się na wyspie, na której na stałe mieszka mniej niż 200 000 osób, oraz w odniesieniu do energii zużytej w czasie postoju w porcie zawinięcia na danej wyspie. Zwolnienia takie nie mają zastosowania po 31 grudnia 2029 r. Przed wejściem w życie tych zwolnień państwa członkowskie powiadamiają o nich Komisję. Komisja publikuje takie zwolnienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

4. Państwa członkowskie mogą zwolnić określone trasy i porty ze stosowania ust. 1 lit. a) i c) w odniesieniu do energii zużytej przez statki w rejsach między portem zawinięcia znajdującym się w regionie najbardziej oddalonym a innym portem zawinięcia znajdującym się w regionie najbardziej oddalonym oraz w odniesieniu do energii zużytej w czasie ich postoju w portach zawinięcia w tych regionach najbardziej oddalonych. Zwolnienia takie nie mają zastosowania po 31 grudnia 2029 r. Przed wejściem w życie tych zwolnień państwa członkowskie powiadamiają o nich Komisję. Komisja publikuje takie zwolnienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

5. Państwa członkowskie, które nie mają granicy lądowej z innym państwem członkowskim, mogą zwolnić ze stosowania ust. 1 statki pasażerskie wykonujące rejsy transgraniczne w ramach obowiązku świadczenia usługi publicznej lub umów o świadczenie usług publicznych do portów zawinięcia w innych państwach członkowskich. Zwolnienia takie nie mają zastosowania po 31 grudnia 2029 r. Przed wejściem w życie tych zwolnień państwa członkowskie powiadamiają o nich Komisję. Komisja publikuje takie zwolnienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

6. Państwa członkowskie mogą zwolnić ze stosowania ust. 1 statki pasażerskie świadczące usługi transportu morskiego w rozumieniu rozporządzenia (EWG) nr 3577/92 na podstawie zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych lub umów o świadczenie usług publicznych, działające przed dniem 12 października 2023 r., na określonych trasach między ich portami kontynentalnymi zawinięcia a portami zawinięcia podlegającymi ich jurysdykcji, znajdującymi się na wyspie lub w miastach Ceuta i Melilla. Zwolnienia takie nie mają zastosowania po 31 grudnia 2029 r. Przed wejściem w życie tych zwolnień państwa członkowskie powiadamiają o nich Komisję. Komisja publikuje takie zwolnienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Do celów stosowania niniejszego ustępu miasta Ceuta i Melilla uznaje się za porty zawinięcia znajdujące się na wyspie.

7. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do okrętów wojennych, okrętów wojennych floty pomocniczej, statków rybackich i statków do przetwórstwa ryb, drewnianych statków o prostej konstrukcji, statków o napędzie innym niż mechaniczny ani do statków stanowiących własność lub obsługiwanych przez władze publiczne i wykorzystywanych jedynie do celów niekomercyjnych.

Artykuł  3

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) "emisje gazów cieplarnianych" oznaczają uwalnianie dwutlenku węgla (CO₂), metanu (CH₄) lub podtlenku azotu (N₂O) do atmosfery;

2) "biopaliwa" oznaczają biopaliwa zdefiniowane w art. 2 akapit drugi pkt 33 dyrektywy (UE) 2018/2001;

3) "biogaz" oznacza biogaz zdefiniowany w art. 2 akapit drugi pkt 28 dyrektywy (UE) 2018/2001;

4) "pochodzące z recyklingu paliwa węglowe" oznaczają pochodzące z recyklingu paliwa węglowe zdefiniowane w art. 2 akapit drugi pkt 35 dyrektywy (UE) 2018/2001;

5) "paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego" oznaczają paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego zdefiniowane w art. 2 akapit drugi pkt 36 dyrektywy (UE) 2018/2001;

6) "rośliny spożywcze i pastewne" oznaczają rośliny spożywcze i pastewne zdefiniowane w art. 2 akapit drugi pkt 40 dyrektywy (UE) 2018/2001;

7) "technologia bezemisyjna" oznacza technologię, która - gdy jest wykorzystywana do dostarczania energii - nie powoduje uwalniania przez statki do atmosfery następujących gazów cieplarnianych ani czynników zanieczyszczenia powietrza: dwutlenku węgla (CO₂), metanu (CH4), podtlenku azotu (N2O), tlenków siarki (SOx), tlenków azotu (NOx) ani cząstek stałych (PM);

8) "zastępcze źródła energii" oznaczają odnawialną energię wytwarzaną na statku lub energię elektryczną z zasilania energią elektryczną z lądu;

(9) "napęd wiatrowy" oznacza częściowy lub pełny napęd statku energią wiatru wykorzystaną za pomocą wspomaganych wiatrem układów napędowych, takich jak m.in. żagle rotorowe, latawce, twarde lub sztywne żagle, miękkie żagle, skrzydła lub turbiny ssące;

10) "port zawinięcia" oznacza port, w którym statki zatrzymują się w celu załadowania lub rozładowania ładunku lub wprowadzenia na pokład lub wysadzenia pasażerów, z wyłączeniem przystanków wyłącznie w celu uzupełnienia paliwa, pozyskania zaopatrzenia, zwolnienia załogi, suchego dokowania lub dokonania napraw statku lub jego wyposażenia, lub obu tych celów, przystanków w porcie w związku z tym, że statek potrzebuje pomocy lub znajduje się w niebezpieczeństwie, transferów ze statku na statek dokonywane poza portem, przystanków wyłącznie w celu schronienia się przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi lub niezbędnych ze względu na działania poszukiwawczo- ratownicze oraz postojów kontenerowców w sąsiadującym porcie przeładunkowym kontenerów wymienionym w akcie wykonawczym przyjętym na podstawie art. 2 ust. 2;

11) "rejs" oznacza rejs zdefiniowany w art. 3 lit. c) rozporządzenia (UE) 2015/757;

12) "region najbardziej oddalony" oznacza terytorium, o którym mowa w art. 349 TFUE;

13) "przedsiębiorstwo" oznacza właściciela statku lub inną organizację lub osobę, taką jak zarządca lub podmiot czarterujący statek bez załogi, która przejęła od właściciela odpowiedzialność za eksploatację statku i wyraziła zgodę na przejęcie wszystkich obowiązków i wszelkiej odpowiedzialności nałożonych przez Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczaniu;

14) "pojemność brutto" (GT) oznacza pojemność brutto zdefiniowaną w art. 3 lit. e) rozporządzenia (UE) 2015/757;

15) "statek cumujący" oznacza statek cumujący zdefiniowany w art. 3 lit. n) rozporządzenia (UE) 2015/757;

16) "statek na kotwicowisku" oznacza statek cumujący, który nie jest zacumowany przy nabrzeżu;

17) "zużycie energii na statku" oznacza ilość energii, wyrażoną w megadżulach (MJ) zużytą przez statek do napędu oraz do obsługi wszelkich urządzeń pokładowych na morzu lub w miejscu cumowania;

18) "od źródła energii do kilwatera" lub "WtW" oznacza metodę obliczania emisji gazów cieplarnianych, która uwzględnia wpływ produkcji, transportu, dystrybucji i zużycia energii na statku pod względem emisji gazów cieplarnianych, w tym podczas spalania;

19) "intensywność emisji gazów cieplarnianych pochodzących ze zużycia energii na statku" oznacza ilość emisji gazów cieplarnianych, wyrażoną w gramach ekwiwalentu CO₂, ustaloną na podstawie zasady WtW, na 1 MJ zużycia energii na statku;

20) "współczynnik emisji" oznacza średnią wielkość emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do danych dotyczących działalności powiązanych z danym strumieniem materiałów wsadowych, przy założeniu pełnego utlenienia przy spalaniu oraz pełnej konwersji przy wszystkich pozostałych reakcjach chemicznych;

21) "klasa lodowa" oznacza oznaczenie przypisane statkowi przez właściwe organy krajowe państwa bandery lub organizację uznaną przez to państwo, wskazujący, że statek ten został zaprojektowany do żeglugi na akwenach pokrytych lodem;

22) "skraj lodu" oznacza rozgraniczenie w dowolnym momencie między otwartym morzem a lodem morskim dowolnego rodzaju, zarówno szybko płynącym, jak i dryfującym, jak określono w pkt 4.4.8 nomenklatury lodu morskiego Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej z marca 2014 r.;

23) "żegluga w warunkach lodowych" oznacza żeglugę statku posiadającego klasę lodową na obszarze morskim znajdującym się w obrębie skraju lodu;

24) "zasilanie energią elektryczną z lądu" oznacza system zasilania statków cumujących energią elektryczną o niskim lub wysokim napięciu, prądzie przemiennym lub stałym, w tym instalacji na statku i w porcie, doprowadzający energię elektryczną bezpośrednio do głównej rozdzielni statku w celu zasilania odbiorników hotelowych oraz usługowych lub ładowania baterii wtórnych;

25) "zapotrzebowanie na energię elektryczną podczas cumowania" oznacza zapotrzebowanie zacumowanego statku na energię elektryczną w celu zaspokojenia wszystkich potrzeb energetycznych w oparciu o energię elektryczną na statku;

26) "ustalone całkowite zapotrzebowanie na energię elektryczną statku cumującego" oznacza, wyrażoną w kilowatach, najwyższą wartość całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną statku cumującego, w tym związane z odbiornikami hotelowymi lub obsługującymi ładunki;

27) "weryfikator" oznacza podmiot prawny prowadzący działania weryfikacyjne, który jest akredytowany przez krajową jednostkę akredytującą zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008 oraz niniejszym rozporządzeniem;

28) "dokument zgodności FuelEU" oznacza odnoszący się do danego statku dokument, wydawany przedsiębiorstwu przez weryfikatora, potwierdzający, że statek ten spełnia wymogi niniejszego rozporządzenia w danym okresie sprawozdawczym;

29) "statek pasażerski" oznacza statek pasażerski zdefiniowany w art. 2 lit. i) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/802 ²³ ;

30) "wycieczkowy statek pasażerski" oznacza statek pasażerski nieposiadający pokładu ładunkowego i przeznaczony wyłącznie do komercyjnego przewozu pasażerów wraz z noclegiem podczas podróży morskiej;

31) "kontenerowiec" oznacza statek zaprojektowany wyłącznie do przewozu kontenerów w ładowniach i na pokładzie;

32) "niezgodne z przepisami zawinięcie do portu" oznacza zawinięcie do portu, podczas którego statek nie spełnia wymogu określonego w art. 6 ust. 1, przy czym nie ma zastosowania żaden z wyjątków przewidzianych w art. 6 ust. 5;

33) "najmniej korzystna ścieżka" oznacza najbardziej intensywną pod względem emisji ścieżkę produkcji stosowaną w odniesieniu do dowolnego paliwa;

34) "ekwiwalent CO₂" oznacza jednostkę miary stosowaną do obliczania emisji CO₂, CH4 i N2O na podstawie ich współczynnika globalnego ocieplenia, poprzez przeliczenie ilości CH4 i N2O na równoważną ilość CO₂ o tym samym współczynniku globalnego ocieplenia;

35) "saldo zgodności" oznacza obliczaną zgodnie z załącznikiem IV część A miarę wykraczającej poza wymogi lub niedostatecznej zgodności statku w odniesieniu do wartości dopuszczalnych średniorocznej intensywności emisji gazów cieplarnianych pochodzących ze zużycia energii na statku lub celu cząstkowego dotyczącego paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego;

36) "nadwyżka zgodności" oznacza saldo zgodności o wartości dodatniej;

37) "deficyt zgodności" oznacza saldo zgodności o wartości ujemnej;

38) "całkowite saldo zgodności w puli" oznacza sumę sald zgodności wszystkich statków wchodzących w skład puli;

39) "podmiot zarządzający portem" oznacza podmiot zarządzający portem zdefiniowany w art. 2 pkt 5 rozporządzenia (UE) 2017/352;

40) "państwo administrujące" oznacza państwo członkowskie określone w drodze zastosowania art. 3gf ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE w odniesieniu do przedsiębiorstwa w rozumieniu niniejszego rozporządzenia, bez uszczerbku dla wyboru właściwych organów odpowiedzialnych w danym państwie członkowskim;

41) "okres sprawozdawczy" oznacza okres od 1 stycznia do 31 grudnia roku, w którym monitoruje się i zapisuje informacje, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, w którym dane dotyczące rejsów rozpoczynających się i kończących w dwóch różnych latach kalendarzowych są ujmowane w danym roku kalendarzowym;

42) "okres weryfikacji" oznacza rok kalendarzowy następujący bezpośrednio po okresie sprawozdawczym.

²³ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/802 z dnia 11 maja 2016 r. odnosząca się do redukcji zawartości siarki w niektórych paliwach ciekłych (Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 58).