Tytuł 4 - ZARZĄDZANIE PROGRAMEM - Rozporządzenie 2021/696 ustanawiające Unijny program kosmiczny i Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 912/2010, (UE) nr 1285/2013 i (UE) nr 377/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2021.170.69

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2021 r.

TYTUŁ  IV

ZARZĄDZANIE PROGRAMEM

Artykuł  26

Zasady zarządzania

Zarządzanie Programem opiera się na następujących zasadach:

a) jasny rozdział zadań i obowiązków pomiędzy podmioty zaangażowane w realizację poszczególnych komponentów i środków Programu, w szczególności pomiędzy państwa członkowskie, Komisję, Agencję, ESA i EUMETSAT, w oparciu o ich odpowiednie kompetencje oraz przy unikaniu powielania zadań i obowiązków;

b) adekwatność struktury zarządzania do szczególnych potrzeb każdego z komponentów i środków Programu, stosownie do przypadku;

c) rygorystyczna kontrola Programu, obejmująca ścisłe przestrzeganie kosztów, harmonogramu i realizacji celów przez wszystkie podmioty, w zakresie ich odpowiednich ról i zadań zgodnie z niniejszym rozporządzeniem;

d) przejrzyste i racjonalne pod względem kosztów zarządzanie;

e) ciągłość usług i niezbędna ciągłość infrastruktury, w tym ochrona przed odpowiednimi zagrożeniami;

f) systematyczne i uporządkowane uwzględnianie potrzeb użytkowników danych, informacji i usług świadczonych przez komponenty Programu oraz odpowiedni rozwój nauki i ewolucję technologii;

g) stałe starania na rzecz kontroli i ograniczania ryzyka.

Artykuł  27

Rola państw członkowskich

1. Państwa członkowskie mogą uczestniczyć w Programie. Państwa członkowskie, które uczestniczą w Programie, wnoszą swoją wiedzę techniczną, know-how i pomoc, w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony, lub, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, udostępniając Unii dane, informacje, usługi i infrastrukturę, którymi dysponują lub które znajdują się na ich terytorium, w tym poprzez zapewnienie skutecznego i wolnego od przeszkód dostępu do danych in situ z systemu Copernicus i ich wykorzystania, oraz przez współpracę z Komisją w celu poprawy dostępności danych in situ z systemu Copernicus wymaganej w ramach Programu, uwzględniając odpowiednie licencje i obowiązki.

2. Komisja może powierzyć, w drodze umów o przyznaniu wkładu, konkretne zadania organizacjom państwa członkowskiego, w przypadku gdy takie organizacje zostały wyznaczone przez dane państwo członkowskie. Komisja - w drodze aktów wykonawczych - przyjmuje decyzje dotyczące wkładu w odniesieniu do umów o przyznanie wkładu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 107 ust. 2.

3. W niektórych należycie uzasadnionych okolicznościach - w przypadku zadań, o których mowa w art. 29 - Agencja może powierzyć, w drodze umów o przyznanie wkładu, określone zadania organizacjom państwa członkowskiego, w przypadku gdy takie organizacje zostały wyznaczone przez dane państwo członkowskie.

4. Państwa członkowskie podejmują wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania Programu, w tym poprzez przyczynianie się do ochrony, na odpowiednim poziomie, zakresów częstotliwości niezbędnych do celów Programu.

5. Państwa członkowskie i Komisja mogą współpracować w celu rozszerzenia upowszechniania danych, informacji i usług świadczonych w ramach komponentów Programu.

6. W miarę możliwości wkład państw członkowskich w forum użytkowników, o którym mowa w art. 107 ust. 6, opiera się na systematycznych i skoordynowanych konsultacjach z grupami użytkowników końcowych na poziomie krajowym, w szczególności w odniesieniu do systemów Galileo, EGNOS i Copernicus.

7. Państwa członkowskie i Komisja współpracują nad rozwojem komponentu in situ systemu Copernicus i naziemnych usług kalibracji niezbędnych do upowszechnienia systemów kosmicznych i do ułatwienia wykorzystania pełnego potencjału danych in situ z systemu Copernicus i zbiorów danych referencyjnych, w oparciu o dostępny potencjał.

8. W dziedzinie bezpieczeństwa państwa członkowskie wykonują zadania, o których mowa w art. 34 ust. 6.

Artykuł  28

Rola Komisji

1. Komisja ponosi ogólną odpowiedzialność za realizację Programu, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa, bez uszczerbku dla prerogatyw państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego. Komisja zgodnie z niniejszym rozporządzeniem określa priorytety i długoterminową ewolucję Programu, zgodnie z wymogami użytkowników, oraz nadzoruje jego realizację, bez uszczerbku dla innych dziedzin polityki Unii.

2. Komisja zarządza wszystkimi komponentami lub podkomponentami Programu, które nie zostały powierzone innemu podmiotowi, w szczególności GOVSATCOM, podkomponentem NEO, podkomponentem SWE i działalnością, o której mowa w art. 55 ust. 1 lit. d).

3. Komisja zapewnia przejrzysty podział zadań i obowiązków między poszczególne podmioty zaangażowane w Program i koordynuje działania tych podmiotów. Komisja zapewnia również, aby wszystkie podmioty, którym powierzono zadania, zaangażowane w realizację Programu, chroniły interesy Unii, gwarantowały należyte zarządzanie środkami finansowymi Unii oraz przestrzegały przepisów rozporządzenia finansowego i niniejszego rozporządzenia.

4. Komisja zawiera z Agencją oraz - uwzględniając umowę ramową z 2004 r. - z ESA ramową umowę o partnerstwie finansowym, która przewidziana jest w art. 130 rozporządzenia finansowego.

5. W przypadku gdy jest to niezbędne do sprawnego funkcjonowania Programu i sprawnego świadczenia usług przez komponenty Programu, Komisja, po konsultacji z użytkownikami, w tym za pośrednictwem forum użytkowników, o którym mowa w art. 107 ust. 6, i wszystkimi innymi zainteresowanymi stronami, określa - w drodze aktów wykonawczych - wymogi techniczne i operacyjne niezbędne do realizacji i ewolucji tych komponentów oraz oferowanych przez nie usług. Określając te wymogi techniczne i operacyjne, Komisja unika obniżania ogólnego poziomu bezpieczeństwa i spełnia bezwzględnie wymogi w zakresie kompatybilności wstecznej.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 107 ust. 3.

6. Bez uszczerbku dla zadań Agencji lub innych podmiotów, którym powierzono zadania, Komisja zapewnia, aby upowszechnianie i wykorzystywanie danych i usług świadczonych przez komponenty Programu było wspierane i maksymalizowane w sektorach publicznych i prywatnych, w tym poprzez wspieranie odpowiedniego rozwoju tych usług i przyjaznego dla użytkowników interfejsu, oraz wspomaganie stabilnego i długotrwałego środowiska. Rozwija ona odpowiednią syner- gię między aplikacjami poszczególnych komponentów Programu. Zapewnia ona komplementarność, spójność, synergię i powiązania pomiędzy Programem a innymi działaniami i programami unijnymi.

7. W stosownych przypadkach Komisja zapewnia spójność działań prowadzonych w ramach Programu z działaniami prowadzonymi w dziedzinie przestrzeni kosmicznej na poziomach unijnym, krajowym lub międzynarodowym. Zachęca ona do współpracy między państwami członkowskimi i, jeżeli jest to istotne dla Programu, wspiera ujednolicenie ich potencjału technologicznego i prac rozwojowych w dziedzinie przestrzeni kosmicznej. W tym celu Komisja, w stosownych przypadkach i w ramach swoich odpowiednich kompetencji, współpracuje z Agencją i ESA.

8. Komisja informuje komitet ds. Programu, o którym mowa w art. 107, o pośrednich i końcowych wynikach oceny postępowań o udzielenie zamówienia oraz o umowach, w tym o podwykonawstwo, z podmiotami prywatnymi i publicznymi.

Artykuł  29

Rola Agencji

1. Agencja ma następujące zadania własne:

a) zapewnianie, poprzez swoją Radę ds. Akredytacji Bezpieczeństwa, akredytacji bezpieczeństwa wszystkich komponentów Programu zgodnie z tytułem V rozdział II;

b) wykonywanie zadań, o których mowa w art. 34 ust. 3 i 5;

c) podejmowanie działań w zakresie komunikacji, rozwoju rynku i promocji w odniesieniu do usług oferowanych przez Galileo i EGNOS, w szczególności działań dotyczących absorpcji przez rynek i koordynacji potrzeb użytkowników;

d) podejmowanie działań w zakresie komunikacji, rozwoju rynku i promocji w odniesieniu do danych, informacji i usług oferowanych przez system Copernicus, bez uszczerbku dla działań podejmowanych przez inne podmioty, którym powierzono to zadanie, oraz Komisję;

e) służenie Komisji wiedzą fachową, w tym w celu przygotowania priorytetów w zakresie badań kosmicznych w segmencie wykorzystania danych satelitarnych (downstream).

2. Komisja powierza Agencji następujące zadania:

a) zarządzanie eksploatacją EGNOS i Galileo zgodnie z art. 44;

b) nadrzędna koordynacja aspektów GOVSATCOM związanych z użytkownikami, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, odpowiednimi agencjami Unii, ESDZ i innymi podmiotami, do celów misji i operacji w ramach zarządzania kryzysowego;

c) działania wykonawcze związane z rozwojem aplikacji w segmencie wykorzystania danych satelitarnych (downstream) w oparciu o komponenty Programu oraz podstawowych elementów i zintegrowanych aplikacji opartych na danych i usługach świadczonych przez Galileo, EGNOS i Copernicus, w tym w przypadku gdy środki finansowe zostały udostępnione na takie działania w kontekście programu "Horyzont Europa" lub gdy jest to konieczne do realizacji celów, o których mowa w art. 4 ust. 1 lit. b);

d) podejmowanie działań związanych z upowszechnianiem wśród użytkowników danych, informacji i usług oferowanych w ramach komponentów Programu innych niż Galileo i EGNOS; bez wpływu na działania w ramach systemu Copernicus ani usługi systemu Copernicus powierzone innym podmiotom;

e) szczególne zadania, o których mowa w art. 6.

3. Komisja może, na podstawie ocen, o których mowa w art. 102 ust. 5, powierzyć Agencji inne zadania, pod warunkiem że nie powielają one zadań, które w ramach Programu powierzono innym podmiotom, oraz pod warunkiem że ich celem jest poprawa skuteczności realizacji działań Programu.

4. Jeżeli działania powierzane są Agencji, zapewnia się odpowiednie zasoby finansowe, ludzkie i administracyjne konieczne do ich realizacji.

5. Na zasadzie odstępstwa od art. 62 ust. 1 rozporządzenia finansowego i z zastrzeżeniem przeprowadzenia przez Komisję oceny ochrony interesów Unii Agencja może powierzyć, w drodze umów o przyznanie wkładu, określone działania innym podmiotom, odpowiednio w obszarach ich kompetencji, na warunkach zarządzania pośredniego mających zastosowanie do Komisji.

Artykuł  30

Rola ESA

1. Pod warunkiem ochrony interesów Unii ESA powierza się następujące zadania:

a) w odniesieniu do systemu Copernicus:

(i) koordynacja komponentu kosmicznego i realizacji komponentu kosmicznego, jak również jego ewolucja;

(ii) projektowanie, rozwój i budowa infrastruktury kosmicznej systemu Copernicus, w tym funkcjonowanie tej infrastruktury i powiązane zamówienia, chyba że tymi operacjami zajmują się inne podmioty; oraz

(iii) w stosownych przypadkach, zapewnianie dostępu do danych pochodzących od osób trzecich;

b) w odniesieniu do Galileo i EGNOS: ewolucja systemów oraz projektowanie i rozwój części segmentu naziemnego oraz satelitów, w tym testowanie i walidacja;

c) w odniesieniu do wszystkich komponentów Programu: działania badawczo-rozwojowe w segmencie kosmicznym (upstream) w dziedzinach, w których ESA dysponuje wiedzą fachową.

2. Na podstawie oceny przeprowadzonej przez Komisję ESA można powierzyć inne zadania w oparciu o potrzeby Programu, pod warunkiem że zadania te nie powielają zadań, które w ramach Programu powierzono innym podmiotom, oraz pod warunkiem że ich celem jest poprawa skuteczności realizacji działań Programu.

3. Bez uszczerbku dla ramowej umowy o partnerstwie finansowym przewidzianej w art. 31, Komisja lub Agencja mogą zwrócić się do ESA o zapewnienie fachowej wiedzy technicznej i informacji niezbędnych do wykonywania zadań powierzonych im na podstawie niniejszego rozporządzenia na wspólnie uzgodnionych warunkach.

Artykuł  31

Ramowa umowa o partnerstwie finansowym

1. Ramowa umowa o partnerstwie finansowym, o której mowa w art. 28 ust. 4:

a) jasno określa rolę, zakres odpowiedzialności i obowiązki Komisji, Agencji i ESA w odniesieniu do każdego komponentu Programu oraz niezbędne mechanizmy koordynacji i kontroli;

b) zawiera wymóg przestrzegania przez ESA unijnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa określonych w umowach w sprawie bezpieczeństwa, które Unia, jej instytucje i agencje zawarły z ESA, w szczególności w odniesieniu do przetwarzania informacji niejawnych;

c) ustanawia warunki zarządzania środkami finansowymi powierzonymi ESA, w szczególności w odniesieniu do zamówień publicznych, w tym stosowania unijnych przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych w przypadku udzielania zamówień w imieniu i na rzecz Unii lub stosowania przepisów w odniesieniu do podmiotów, którym powierzono zadania zgodnie z art. 154 rozporządzenia finansowego, procedur zarządzania, oczekiwanych wyników mierzonych za pomocą wskaźników realizacji celów, środków stosowanych w przypadku niezadowalającej lub nieuczciwej realizacji zamówień pod względem kosztów, harmonogramu i wyników, jak również strategii komunikacyjnej i zasad dotyczących własności wszystkich aktywów materialnych i niematerialnych; warunki te muszą być zgodne z tytułami III i V niniejszego rozporządzenia i z rozporządzeniem finansowym;

d) zawiera wymóg, aby za każdym razem gdy Agencja lub ESA powołuje Radę ds. Oceny Ofert w odniesieniu do działań w zakresie zamówień prowadzonych na mocy ramowej umowy o partnerstwie finansowym, eksperci z Komisji oraz, w stosownych przypadkach, z innych podmiotów, którym powierzono zadania, uczestniczyli jako członkowie w posiedzeniach tej Rady. Udział ten pozostaje bez wpływu na niezależność techniczną Rady ds. Oceny Ofert;

e) ustanawia środki w zakresie monitorowania i kontroli obejmujące w szczególności:

(i) system przewidywania kosztów;

(ii) systematyczne przekazywanie Komisji lub, w stosownych przypadkach, Agencji informacji o kosztach i harmonogramie; oraz

(iii) w przypadku rozbieżności między planowanymi budżetami, wynikami i harmonogramem - działania naprawcze zapewniające realizację zadań w granicach przydzielonych budżetów;

f) ustanawia zasady wynagradzania ESA w odniesieniu do każdego z komponentów Programu, współmiernego do warunków, na jakich realizowane są działania, z należytym uwzględnieniem sytuacji kryzysowych i niestabilności, oraz, w stosownych przypadkach, uzależnionego od wyników; wynagrodzenie obejmuje tylko ogólne koszty pośrednie, które są związane z działaniami powierzonymi ESA przez Unię;

g) stanowi, że ESA przyjmuje odpowiednie środki w celu zapewnienia ochrony interesów Unii i zapewnienia zgodności z decyzjami podjętymi przez Komisję w odniesieniu do każdego z komponentów Programu w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia.

2. Komisja podejmuje w drodze aktów wykonawczych decyzję w sprawie ramowej umowy o partnerstwie finansowym. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 107 ust. 3. Parlament Europejski i Rada są w pełni informowane, z dużym wyprzedzeniem przed zawarciem, o ramowej umowie o partnerstwie finansowym oraz o jej realizacji.

3. Na mocy ramowej umowy o partnerstwie finansowym, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, zadania, o których mowa w art. 29 ust. 2 i 3, powierza się Agencji, a zadania, o których mowa w art. 30 ust. 1, powierza się ESA w drodze umów o przyznanie wkładu. Komisja przyjmuje w drodze aktów wykonawczych decyzje dotyczące wkładu w odniesieniu do umów o przyznanie wkładu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 107 ust. 2. Parlament Europejski i Rada są w pełni informowane, z dużym wyprzedzeniem przed zawarciem, o umowach o przyznanie wkładu oraz o ich realizacji.

Artykuł  32

Rola EUMETSAT i innych podmiotów

1. Komisja może powierzać, w całości lub w części, w drodze umów o przyznanie wkładu, realizację następujących zadań podmiotom innym niż te, o których mowa w art. 29 i 30:

a) modernizację, przygotowanie do obsługi i obsługę infrastruktury kosmicznej systemu Copernicus lub jej poszczególnych części oraz, w stosownych przypadkach, zarządzanie dostępem do danych z misji wspomagających, które to zadania można powierzać EUMETSAT;

b) realizację usług systemu Copernicus lub ich poszczególnych części - odpowiednim agencjom, organom lub organizacjom, takim jak Europejska Agencja Środowiska, Frontex, Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego, SATCEN i Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych); zadania powierzone tym agencjom, organom lub organizacjom wykonuje się w obiektach znajdujących się na obszarze Unii; agencja, organ lub organizacja, które są już w trakcie przenoszenia powierzonych im zadań do Unii, mogą kontynuować wykonywanie tych zadań poza Unią przez ograniczony okres kończący się najpóźniej w dniu 31 grudnia 2023 r.

2. Kryteria wyboru podmiotów, którym powierza się zadania, odzwierciedlają w szczególności ich zdolność zapewniania ciągłości i, w stosownych przypadkach, bezpieczeństwa operacji bez zakłóceń działalności Programu.

3. W miarę możliwości warunki umów o przyznanie wkładu, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, muszą być spójne z warunkami określonymi w ramowej umowie o partnerstwie finansowym, o której mowa w art. 31 ust. 1.

4. Decyzja dotycząca wkładu w odniesieniu do umowy o przyznanie wkładu, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, stanowi przedmiot konsultacji z komitetem ds. Programu zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 107 ust. 2. Komitet ds. Programu jest z wyprzedzeniem informowany o umowach o przyznanie wkładu, które mają zostać zawarte przez Unię, reprezentowaną przez Komisję, i podmioty, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.