Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2022 r. w sprawie kierunku zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE: rola sektorów rybołówstwa i akwakultury (2021/2188(INI))
Dz.U.UE.C.2022.465.2
Akt nienormatywnyP9_TA(2022)0135
W kierunku zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE: rola sektorów rybołówstwa i akwakultury Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 maja 2022 r. w sprawie kierunku zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE: rola sektorów rybołówstwa i akwakultury (2021/2188(INI))
(2022/C 465/01)
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 maja 2021 r. w sprawie nowego podejścia do zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE - "Przekształcenie niebieskiej gospodarki UE na rzecz zrównoważonej przyszłości" (COM(2021)0240)
,
- uwzględniając art. 3, 4, 13, 38, 43 i 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1139 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury (EFMRA) oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1004 2 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającą ramy
działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) 3 ,
- uwzględniając siódmy unijny program działań w zakresie środowiska (EAP) oraz zawarte w nim koncepcje, takie jak ograniczenia planety i ekologiczne ograniczenia,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ustanawiającą ramy planowania przestrzennego obszarów morskich 4 ,
- uwzględniając dyrektywę 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim 5 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych 6 ,
- uwzględniając porozumienie polityczne między Parlamentem a Radą z 11 marca 2021 r. w sprawie instrumentu "Łącząc Europę" na lata 2021-2027,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. zatytułowany "Europejski Zielony Ład" (COM(2019)0640),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. zatytułowany "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030: Przywracanie przyrody do naszego życia" (COM(2020)0380) oraz swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie tej strategii 7 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. zatytułowany "Strategia »Od pola do stołu« na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego" (COM(2020)0381) oraz swoją rezolucję z dnia 20 października 2021 r. w sprawie tej strategii 8 ,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji zatytułowane "The EU Blue Economy Report 2021" [Sprawozdanie na temat niebieskiej gospodarki UE z 2021 r.] 9 ,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji z marca 2021 r. w sprawie kryteriów zrównoważonego rozwoju niebieskiej gospodarki 10 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 maja 2021 r. zatytułowany "Strategiczne wytyczne dotyczące bardziej zrównoważonej i konkurencyjnej akwakultury w UE na lata 2021-2030" (COM(2021)0236),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lipca 2020 r. pt. "Nowe podejście do strategii morskiej na rzecz Oceanu Atlantyckiego - plan działania na rzecz Oceanu Atlantyckiego 2.0: Zaktualizowany plan działania na rzecz zrównoważonej, odpornej i konkurencyjnej niebieskiej gospodarki w regionie Oceanu Atlantyckiego Unii Europejskiej" (COM(2020)0329),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 grudnia 2020 r. zatytułowany "Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności - europejski transport na drodze ku przyszłości" (COM(2020)0789),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 listopada 2020 r. zatytułowany "Strategia UE mająca na celu wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł odnawialnych na rzecz neutralnej dla klimatu przyszłości" (COM(2020)0741),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie wykorzystania potencjału badawczego i innowacyjnego w niebieskiej gospodarce do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego 11 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie międzynarodowego zarządzania oceanami program działań na rzecz przyszłości oceanów w kontekście celów zrównoważonego rozwoju do roku 2030 12 ,
- uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z 25 marca 2021 r. w sprawie wpływu odpadów morskich na rybołówstwo 13 ,
- uwzględniając rezolucję z dnia 14 września 2021 r. w sprawie nowego podejścia do strategii morskiej na rzecz Oceanu Atlantyckiego 14 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie wpływu morskich farm wiatrowych i innych systemów energii ze źródeł odnawialnych na sektor rybołówstwa 15 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2021 r. pt. "W kierunku silniejszego partnerstwa z regionami najbardziej oddalonymi UE" 16 ,
- uwzględniając porozumienie przyjęte podczas 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP21) w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie),
- uwzględniając globalne wytyczne i normy międzynarodowe dotyczące rybołówstwa i akwakultury, opracowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) we współpracy z UE jako członkiem,
- uwzględniając raport FAO zatytułowany "The State of World Fisheries and Aquaculture 2020: Sustainability in Action" [Stan światowego rybołówstwa i akwakultury w roku 2020: zrównoważony rozwój w działaniu],
- uwzględniając inicjatywę sieci niebieskich portów rybackich uruchomioną przez FAO w lipcu 2018 r.,
- uwzględniając strategie niebieskiego wzrostu portu w Vigo na lata 2016-2020 i 2021-2027 17 ,
- uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie komunikatu Komisji dotyczącego nowego podejścia do zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE - przekształcenia niebieskiej gospodarki UE na rzecz zrównoważonej przyszłości (COM(2021)0240),
- uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie zrównoważonej niebieskiej gospodarki i akwakultury (NAT-VVI/020),
- uwzględniając właściwość Komisji Transportu i Turystyki w odniesieniu do programów morskich i zintegrowanej polityki morskiej,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinię Komisji Rozwoju oraz opinię Komisji Transportu i Turystyki,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa (A9-0089/2022),
A. mając na uwadze, że niebieska gospodarka UE zapewnia 4,5 mln bezpośrednich miejsc pracy i obejmuje wszystkie branże i sektory związane z oceanami, morzami i wybrzeżami, niezależnie od tego, czy działają one w środowisku morskim (np. żegluga, morski transport pasażerski, rybołówstwo i wytwarzanie energii) czy lądowym (np. porty, stocznie, turystyka przybrzeżna i akwakultura lądowa); mając na uwadze, że jest to szeroki i szybko zmieniający się segment naszej gospodarki, który w ciągu ostatniej dekady podjął znaczące wysiłki w obszarze modernizacji i dywersyfikacji i który odegra ważną rolę w poprawie rozwoju środowiskowego, społecznego i gospodarczego;
B. mając na uwadze, że gdyby porównać globalną niebieską gospodarkę do gospodarki krajowej, byłaby to siódma największa gospodarka na świecie, a ocean jako podmiot gospodarczy byłby członkiem grupy G-7; mając na uwadze, że działa ona w największym ekosystemie planety, ponieważ oceany zamieszkuje 80 % wszystkich form życia; mając na uwadze, że ocean otacza nas i utrzymuje, zapewniając krytyczne zasoby potrzebne dla zdrowia ludzi, nie wspominając o sieci interakcji gospodarczych;
C. mając na uwadze, że rozwój niebieskiej gospodarki może mieć znaczący wpływ na wzrost i rozwój gospodarczy oraz na tworzenie miejsc pracy, zwłaszcza w krajach i regionach przybrzeżnych i wyspiarskich oraz w regionach najbardziej oddalonych;
D. mając na uwadze, że sektor rybołówstwa, a w szczególności tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne, nie zostało wystarczająco uwzględnione w strategii UE dotyczącej niebieskiej gospodarki;
E. mając na uwadze, że niebieska gospodarka dodatkowo zapewni nowe perspektywy i miejsca pracy, zwłaszcza w obszarach takich jak energia z morskich źródeł odnawialnych, niebieska biogospodarka, biotechnologia i odsalanie;
F. mając na uwadze, że priorytety sektorowe w zakresie rozwoju niebieskiej gospodarki mogą być różne w poszczególnych państwach członkowskich, w zależności - z jednej strony - od przebytej drogi rozwoju sektorów tradycyjnych czy istniejących w każdym z nich, jak również - z drugiej strony - od posiadanych zasobów i potencjału rozwoju w zakresie ewolucji sektorów wschodzących w każdym państwie członkowskim;
G. mając na uwadze, że wykorzystanie potencjału niebieskiej gospodarki nie może służyć jako pretekst do stosowania modeli eksploatacji zasobów mórz i oceanów i modeli wzrostu, które już okazały się niezrównoważone; mając na uwadze, że zasoby morskie i oceaniczne należy wykorzystywać w ścisłej zgodności z potrzebą należytego zarządzania nimi i ich ochrony, bez zmiany równowagi ekosystemów morskich;
H. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie planowania przestrzennego obszarów morskich stanowi, iż państwa członkowskie muszą wziąć pod uwagę interakcje między działaniami i sposobami użytkowania, takimi jak akwakultura, rybołówstwo, instalacje i infrastruktura do produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz kable podmorskie, a także sprzyjać współistnieniu odnośnych działań i stosować podejście ekosystemowe;
I. mając na uwadze, że niebieska gospodarka, która rozwija się z uwzględnieniem ograniczeń ekologicznych, a wraz z nią nie tylko sektory rybołówstwa i akwakultury, ale wszystkie sektory morskie, których to dotyczy, muszą w równym stopniu uwzględniać filar środowiskowy, społeczny i gospodarczy w ujęciu horyzontalnym, aby można było uznać je za zrównoważone;
J. mając na uwadze, że celem wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) jest zagwarantowanie właściwej ochrony żywych zasobów morza i zarządzania nimi oraz zapewnienie, aby działalność w zakresie rybołówstwa i akwakultury była zrównoważona środowiskowo w perspektywie długoterminowej oraz zarządzana w sposób spójny z celami w zakresie osiągania korzyści gospodarczych, społecznych oraz w dziedzinie zatrudnienia i przyczyniała się do bezpieczeństwa zaopatrzenia w żywność,
K. mając na uwadze, że wspólna polityka rybołówstwa powinna przyczyniać się do wzrostu wydajności i godnego poziomu życia w sektorze rybołówstwa, w tym w sektorze rybołówstwa łodziowego, oraz do stabilności rynków, a także powinna zapewniać dostępność żywności;
L. mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju nr 14 nakłada wymóg ochrony oceanów, mórz i zasobów morskich oraz propagowania ich zrównoważonego wykorzystywania, podczas gdy cel zrównoważonego rozwoju nr 2 nakłada obowiązek zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego; mając na uwadze, że cel cząstkowy 14.1 przewiduje zapobieganie wszelkim rodzajom zanieczyszczenia mórz i znaczne ich ograniczenie do 2025 r., co dotyczy w szczególności zanieczyszczeń z działalności lądowej, w tym odpadów morskich i zanieczyszczeń biogennych;
M. mając na uwadze, że ocean ma zasadnicze znaczenie dla życia na Ziemi, produkując 50 % tlenu obecnego w atmosferze, pochłaniając ok. 25 % powodowanych przez człowieka emisji dwutlenku węgla i 90 % nadmiaru ciepła w systemie klimatycznym, a także regulując klimat globalny;
N. mając na uwadze, że w oceanach żyją miliony gatunków, a odbudowa, zachowanie, ochrona i zrównoważone wykorzystanie morskiej różnorodności biologicznej ma kluczowe znaczenie dla zdrowia oceanów, ochrony zdrowia planety i zapewniania podstawy dla działalności gospodarczej w sektorach morskich;
O. mając na uwadze, że gromadzenie danych na potrzeby monitorowania i naukowej oceny zasobów w morzach i oceanach, w tym oceny, czy zasoby te znajdują się w bezpiecznych granicach biologicznych, ma zasadnicze znaczenie dla zrównoważonego zarządzania nimi;
P. mając na uwadze, że niezbadane pozostają znaczne części dna mórz i oceanów, w szczególności na obszarach głębokomorskich, oraz że potrzebne są dalsze badania w celu zapewnienia, aby wszelkie działania prowadzone w kontekście niebieskiej gospodarki były w pełni zrównoważone;
Q. mając na uwadze, że rybołówstwo i akwakultura są kluczowymi sektorami w niebieskie gospodarce i stanowią ważne źródło białka i mikroskładników odżywczych niezbędnych dla bezpieczeństwa żywności i zdrowia ludzi;
R. mając na uwadze, że bioróżnorodność morska w Europie znajduje się pod presją, przy czym wysoki odsetek gatunków i siedlisk morskich oceniono jako w "niewłaściwym" lub "nieznanym stanie ochrony"; mając na uwadze, że utrata morskiej różnorodności biologicznej ma poważne skutki środowiskowe oraz społeczno-gospodarcze dla sektora rybołówstwa, terytoriów nadbrzeżnych, wysp i regionów najbardziej oddalonych w UE, w związku z czym należy pilnie odwrócić tę utratę; mając na uwadze, że różnorodność biologiczną należy przywrócić we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w szczególności z sektorem rybołówstwa i środowiskiem naukowym;
S. mając na uwadze, że społeczności przybrzeżne i wyspiarskie są kluczowym partnerem w dyskusji na temat potencjału niebieskiej gospodarki i sposobów jej wykorzystania;
T. mając na uwadze, że rybacy i podmioty z sektora akwakultury w UE odgrywają zasadniczą rolę w całej UE w chronieniu i propagowaniu tożsamości terytorialnej, tradycji kulturowych, bezpieczeństwa żywnościowego, zatrudnienia i dochodów;
U. mając na uwadze specyfikę i potrzeby tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego;
V. mając na uwadze, że sektor połowów rekreacyjnych może wnosić wkład w zróżnicowanie dochodów społeczności
nadbrzeżnych jako odznaczająca się wysoką wartością i zrównoważona działalność turystyczna;
W. mając na uwadze ważną rolę kobiet w sektorze rybołówstwa i akwakultury; mając na uwadze potrzebę zwiększenia ich widoczności i zapewnienia równego dostępu do zatrudnienia w tym sektorze, a także odpowiedniego uznania prawnego;
X. mając na uwadze, że w celach zrównoważonego rozwoju ONZ nr 3, 6, 9 i 12 położono nacisk na znaczenie zdrowia zwierząt, dobrej jakości wody, zrównoważonych innowacji oraz zrównoważonej konsumpcji i produkcji w niebieskiej gospodarce;
Y. mając na uwadze, że zdrowie i dobrostan zwierząt wodnych mają związek z jakością produktów spożywczych; mając na uwadze, że niski poziom dobrostanu i hodowli zwierząt może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób i schorzeń;
Z. mając na uwadze, że rolnictwo na lądzie ma znaczny wpływ na ekosystemy morskie i rybołówstwo, w szczególności ze względu na użycie nawozów azotowych i eutrofizację środowisk wodnych;
AA. mając na uwadze, że rybacy odgrywają bardzo ważną rolę w zbiórce porzuconych na morzu odpadów morskich, czy to prowadząc ukierunkowane kampanie, czy to zbierając odpady przypadkowo podczas połowów;
AB. mając na uwadze, że nie zrealizowano celów przewidujących osiągnięcie do 2020 r. dobrego stanu środowiska mórz europejskich;
AC. mając na uwadze, że w 2018 r. liczba miejsc pracy w branży rybackiej w UE wynosiła około 163 600, a w 2019 r. unijna flota rybacka złowiła około 4,1 mln ton masy w relacji pełnej; mając na uwadze, że w 2018 r. w UE-27 wyprodukowano 1,1 mln ton organizmów wodnych o wartości 3,7 mld EUR 18 ;
AD. mając na uwadze, że UE jest importerem netto produktów rybołówstwa i akwakultury, pozostaje w większości zależna od przywozu w odniesieniu do spożycia żywności pochodzenia wodnego i w 2018 r. odpowiadała za 34 % wartości przywozu na świecie; mając na uwadze, że przywóz produktów rybołówstwa do UE musi spełniać co najmniej podobne normy zrównoważonego rozwoju, co te obowiązujące w UE; mając na uwadze, że przywóz produktów rybołówstwa do UE musi być bezpośrednio powiązany z trwałymi miejscami pracy w sektorach przywozu, przetwórstwa i handlu detalicznego;
AE. mając na uwadze, że skutki zmiany klimatu wpłynęły już na rybołówstwo, akwakulturę i społeczności nadbrzeżne w UE; mając na uwadze, że kryzys klimatyczny wywarł znaczny wpływ na zdrowie mórz Europy, co osłabiło odporność niebieskiej gospodarki, a w szczególności rybołówstwa i akwakultury;
AF. mając na uwadze, że kilka sektorów niebieskiej gospodarki, w szczególności turystyka przybrzeżna i morska, ucierpiało z powodu obecnego kryzysu związanego z COVID-19; mając na uwadze, że niebieska gospodarka mogłaby pomóc w naprawie szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych obecnym kryzysem;
AG. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 wywarła znaczący wpływ gospodarczy na osoby zatrudnione w sektorach rybołówstwa i akwakultury ze względu na połączone skutki spadku popytu i braku warunków na wielu statkach zapewniających bezpieczeństwo zdrowotne; mając na uwadze, że zakłócenia rynku spowodowane pandemią negatywnie wpłynęły na rybaków w całej UE; mając na uwadze, że rybakom nadal udawało się zapewnić wysokiej jakości żywność i z tego powodu należy zwrócić szczególną uwagę na rybaków ze względu na ich znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw żywności w UE;
AH. mając na uwadze, że pandemia wykazała, jak odporne środowisko, wsparte zrównoważonymi praktykami w zakresie zarządzania zasobami, jest ważne dla światowego zdrowia i dla przyszłości systemów żywnościowych;
AI. mając na uwadze, że społeczności nadbrzeżne muszą zdywersyfikować swoje źródła dochodów, aby stawić czoła wstrząsom gospodarczym i społecznym;
AJ. mając na uwadze, że przy dywersyfikacji swoich dochodów społeczności nadbrzeżne i zamieszkujące regiony oddalone muszą budować odporność na wstrząsy, takie jak wstrząsy spowodowane zmianą klimatu;
AK. mając na uwadze, że turystyka morska i przybrzeżna stanowi filar niebieskiej gospodarki, ponad połowa turystycznych miejsc zakwaterowania w UE znajduje się na obszarach przybrzeżnych, a 30 % noclegów rezerwowanych jest w ośrodkach plażowych; mając na uwadze, że w komunikacie Komisji w sprawie turystyki i transportu w roku 2020 i w dalszej przyszłości (COM(2020)0550) podkreślono znaczenie ochrony i odbudowy lądowego i morskiego kapitału naturalnego Europy;
AL. mając na uwadze, że turystyka morska i przybrzeżna odpowiada za 60 % zatrudnienia w niebieskiej gospodarce; mając na uwadze, że konkurencyjna, odporna i sprawiedliwa społecznie niebieska gospodarka wymaga specjalistów o wysokim poziomie kwalifikacji i umiejętności; mając na uwadze, że "niebieskie miejsca pracy" mogą wspierać wzrost gospodarczy i możliwości rozwoju zawodowego;
AM. mając na uwadze, że turystyka wędkarska jako sektor może stać się nowym źródłem dochodów dla społeczności nadbrzeżnych, a jednocześnie zapewnić zrównoważony charakter i dobry stan stad rybnych oraz korzyści społeczne i zdrowotne;
AN. mając na uwadze, że połowy rekreacyjne już stanowią zrównoważoną i odznaczającą się wysoką wartością opcję turystyczną oraz działalność uzupełniającą dla wielu społeczności w całej Europie; mając na uwadze, że w wielu krajach rośnie zainteresowanie połowami rekreacyjnymi, zwłaszcza od czasu pandemii COVID-19;
AO. mając na uwadze, że rozwój zrównoważonej infrastruktury w regionach przybrzeżnych pomoże zachować różnorodność biologiczną, ekosystemy i krajobrazy przybrzeżne, co wzmocni zrównoważony rozwój turystyki i gospodarek przybrzeżnych;
AP. mając na uwadze, że niebieska gospodarka odgrywa zasadniczą rolę w zapewnieniu dobrobytu regionów najbardziej oddalonych, które ze względu na swoją izolację są szczególnie uzależnione od działalności opartej na niebieskiej gospodarce, takiej jak transport morski, żegluga i turystyka;
AQ. mając na uwadze, że porty odgrywają kluczową rolę w osiąganiu celów zrównoważonej niebieskiej gospodarki, oraz mając na uwadze, że wzmocnienie zrównoważonego charakteru portów będzie sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi społeczności nadbrzeżnych; mając na uwadze, że porty są istotnym ośrodkiem transportu towarów i pasażerów w regionach najbardziej oddalonych;
AR. mając na uwadze, że porty mają kluczowe znaczenie dla połączeń i gospodarki regionów i państw oraz odgrywają ważną rolę w promowaniu zrównoważonego rozwoju, który przyczynia się do przeciwdziałania utracie różnorodności biologicznej, co stwierdzono w nowej unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2030 r.; mając na uwadze, że rola portów będzie również zmieniać się wraz ze zmianami krajobrazu przemysłowego w Europie (na przykład wraz z ekspansją energii z morskich źródeł odnawialnych);
AS. mając na uwadze, że stocznie UE mogą wykorzystać możliwości wynikające z szybko rozwijającego się rynku innowacyjnych i energooszczędnych statków usługowych;
AT. mając na uwadze, że różne rodzaje działalności związanej z niebieską gospodarką w jednej przestrzeni powodują konkurencję, zanieczyszczenie i konflikty planowania przestrzennego obszarów morskich, które wpływają głównie na działalność połowową, a w szczególności na tradycyjne rybołówstwo przybrzeżne i społeczności nadbrzeżne; mając na uwadze, że planowanie przestrzenne obszarów morskich ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia rosnącej konkurencji i konfliktów planowania przestrzennego obszarów morskich;
AU. mając na uwadze, że za pomocą krajowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich państwa członkowskie powinny przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju sektorów energetyki oceanicznej, transportu morskiego, rybołówstwa i akwakultury oraz do zachowania, ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego, w tym odporności na zmianę klimatu; mając na uwadze, że w związku z tym w kontekście prac nad krajowymi planami zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich i ich późniejszych zmian państwa członkowskie powinny poświęcać interesom rybołówstwa i akwakultury szczególną uwagę i nie powinny ich marginalizować;
AV. mając na uwadze, że celem porozumienia paryskiego jest ograniczenie globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej 2 oC, a najlepiej do 1,5 oC, w porównaniu z wartościami sprzed epoki przemysłowej;
AW. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnym Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu na temat oceanów i kriosfery w zmieniającym się klimacie przedstawiono dowody na to, że łączenie wiedzy naukowej z wiedzą lokalną i tubylczą wzmacnia odporność;
AX. mając na uwadze, że zgodnie z celami Zielonego Ładu UE dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r.; mając na uwadze, że UE zaproponowała cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 % do 2030 r.; mając na uwadze, że energia z morskich źródeł odnawialnych jest jednym z możliwych rozwiązań, które państwa członkowskie mogą wybrać, aby osiągnąć ten cel; mając na uwadze, że energia ta powinna odegrać kluczową rolę w osiągnięciu tego celu dzięki zintegrowanemu podejściu uwzględniającemu trzy filary zrównoważonego rozwoju;
AY. mając na uwadze, że należy opracować wniosek w sprawie prawnie wiążących celów dotyczących odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach unijnej strategii UE na rzecz różnorodności biologicznej 2030, zgodnie z celem, jakim jest ochrona 30 % obszarów morskich UE i 10 % obszarów morskich UE objętych ścisłą ochroną;
AZ. mając na uwadze, że dla każdego regionu morskiego UE potrzebne są szczegółowe wytyczne i solidne plany dotyczące celów chronionych obszarów morskich;
BA. mając na uwadze, że regiony najbardziej oddalone są prawdziwymi naturalnymi laboratoriami o wysokim poziomie bioróżnorodności, a także rzeczywistymi sanktuariami przyrody wymagającymi pilnej ochrony, zwłaszcza ze względu na to, że najczęściej mają formę archipelagów o rozległych obszarach przybrzeżnych;
BB. mając na uwadze, że zarządzanie ekosystemami wymaga całościowego podejścia, które uwzględnia wszystkie przyczyny utraty bioróżnorodności, takie jak zmiana klimatu, zakwaszanie oceanów, pojawianie się gatunków obcych, erozja obszarów przybrzeżnych itp.; mając na uwadze, że należy przyjąć globalną wizję, globalne ramy i oparte na ekosystemie podejście w odniesieniu do zarządzania zasobami morskimi i ich ochrony
BC. mając na uwadze, że zmiana klimatu w coraz większym stopniu zmienia rozmieszczenie i wzorce migracji różnych gatunków ryb oraz wpływa na rybołówstwo łodziowe w krajach rozwijających się, które jest bardziej podatne na jej skutki;
BD. mając na uwadze, że nielegalne połowy stanowią poważne zagrożenie dla zasobów morskich, wyczerpując zasoby rybne, niszcząc siedliska morskie, prowadząc do nieuczciwej konkurencji oraz zagrażając źródłom utrzymania społeczności nadbrzeżnych i wyspiarskich zajmujących się rybołówstwem;
BE. mając na uwadze, że podstawowe znaczenie dla państw członkowskich ma wdrożenie unijnego systemu kontroli rybołówstwa, który jest prosty, przejrzysty i skuteczny, w celu osiągnięcia przez sektor jego celów w zakresie zrównoważonego rozwoju;
BF. mając na uwadze, że lepsza identyfikowalność wraz z dostępem do informacji na temat wartości odżywczych oraz miejsca pochodzenia i produkcji produktu są kluczowe dla zachowania konsumentów w odniesieniu do dywersyfikacji konsumpcji
Globalne podejście do niebieskiej gospodarki UE
1. z zadowoleniem przyjmuje nową strategię Komisji na rzecz zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE, lecz ubolewa nad brakiem konkretnych celów dla różnych sektorów, w szczególności rybołówstwa i akwakultury jako ważnych sektorów niebieskiej gospodarki; zwraca uwagę na fakt, że nowe wnioski ustawodawcze i plany działania powinny zawsze opierać się na najlepszej dostępnej wiedzy naukowej oraz ocenach oddziaływania na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę;
2. opowiada się za szeroką definicją niebieskiej gospodarki, której zakres może obejmować wszelkie sektorowe i międzysektorowe obszary działalności w obrębie oceanów, mórz i stref przybrzeżnych, w tym obszary bezpośredniej i pośredniej działalności pomocniczej, i w której odpowiednio uwzględnia się sektor rybołówstwa; zwraca uwagę na wielowymiarowe znaczenie innowacji we wszystkich tych obszarach działalności, zarówno tradycyjnych, jak i nowo powstających;
3. zwraca uwagę na konieczność wspierania zintegrowanego podejścia do różnych sektorów niebieskiej gospodarki, przy jednoczesnym uznaniu i poszanowaniu priorytetów państw członkowskich oraz ich wspieraniu w rozwoju tych priorytetów;
4. podkreśla, że sektor niebieskiej gospodarki odgrywa kluczową rolę w ogóle, a w szczególności w regionach najbardziej oddalonych, i może przyczynić się do łagodzenia wpływów zmiany klimatu, wspierania rozwiązań opartych na naturze i lepszego wykorzystania zasobów morskich i wodnych;
5. zwraca uwagę na negatywny kierunek rozwoju i ewidentne pogorszenie się sytuacji niektórych bardziej tradycyjnych sektorów niebieskiej gospodarki (takich jak m.in. rybołówstwo czy przemysł stoczniowy), w szczególności w regionach, w których niegdyś miały one ogromne znaczenie konsolidacyjne poprzez pobudzanie działalności gospodarczej na różnorodnych szczeblach i etapach, zapewnianie miejsc pracy i wspieranie rozwoju; uważa, że przy opracowywaniu wszelkich strategii w dziedzinie niebieskiej gospodarki nie należy zapominać o tych obszarach działalności i regionach i trzeba zaznaczać potencjał innowacji na rzecz odwrócenia odnotowanej tendencji spadkowej;
6. podkreśla, że wspieranie niebieskiej gospodarki ma kluczowe znaczenie dla ożywienia gospodarki jako całości i poprawy sytuacji gospodarczej i społecznej w kilku sektorach, jak sektor transportu i turystyki, które poważnie ucierpiały w wyniku pandemii COVID-19;
7. wzywa do lepszego i bardziej skoordynowanego wdrażania wszystkich dostępnych instrumentów finansowych, w tym funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w celu lepszego promowania strategii niebieskiej gospodarki;
8. wzywa Komisję, aby w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi oceniła szczególne potrzeby sektora rybołówstwa w kontekście finansowania niebieskiej gospodarki (na szczeblu sektorowym, krajowym i europejskim) w celu wykorzystania jej potencjału w zakresie wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy;
9. podkreśla, że rozwój niebieskiej gospodarki wymaga większych inwestycji w wiedzę oraz że UE i państwa członkowskie muszą zagwarantować stałe, ciągłe i przewidywalne w perspektywie długoterminowej finansowanie działań na rzecz pogłębiania wiedzy na temat środowiska morskiego;
10. podkreśla, że na szczeblu UE i państw członkowskich niezbędne jest odpowiednie wsparcie finansowe niebieskiej gospodarki, aby umożliwić inwestycje na dużą skalę w badania naukowe, technologię i infrastrukturę; wzywa zatem Komisję i przemysł do oceny korzyści płynących z ustanowienia partnerstw UE na rzecz transportu morskiego, w tym partnerstw z sektorem prywatnym, na szczeblu unijnym i międzynarodowym, w celu sprostania obecnym wyzwaniom w zakresie handlu międzynarodowego i łańcucha dostaw, wspierania innowacji i konkurencyjności w sektorze, przyczynienia się do dekarbonizacji, stworzenia infrastruktury dla energii elektrycznej z lądu, załadunku i dostaw paliw alternatywnych w portach i terminalach towarowych, a także opracowania planów gospodarowania odpadami dla portów atlantyckich, śródziemnomorskich i bałtyckich; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie europejskiego partnerstwa na rzecz neutralnej dla klimatu, zrównoważonej i wydajnej niebieskiej gospodarki, którego celem jest dostosowanie krajowych, regionalnych i unijnych priorytetów w zakresie badań naukowych i innowacji;
11. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia nowych projektów i nowych instrumentów dla wszystkich podmiotów w sektorach niebieskiej gospodarki, aby opierały działalność na odpowiedzialnym i zrównoważonym wykorzystaniu zasobów naturalnych, dekarbonizacji i gospodarki o obiegu zamkniętym; podkreśla, że zrównoważona niebieska gospodarka musi rozwijać się w ramach wyznaczonych przez ograniczenia ekologiczne, opierać się na doradztwie naukowym i wspierać zdrowe środowisko morskie;
12. podkreśla, że niezbędne jest wdrożenie zintegrowanego podejścia ekosystemowego we wszystkich sektorach niebieskiej gospodarki;
13. wzywa Komisję do zaproponowania inicjatyw ustawodawczych i nieustawodawczych w oparciu o odpowiednie oceny skutków tych inicjatyw na sektory rybołówstwa i akwakultury oraz do dopilnowania, by niebieska gospodarka stała się podstawowym filarem realizacji ogólnych celów Europejskiego Zielonego Ładu i powiązanych z nim strategii UE; podkreśla, że transformacja, którą musi przejść niebieska gospodarka, będzie stymulować innowacje, tworzenie miejsc pracy i możliwości ekonomiczne;
14. podkreśla, że społeczności nadbrzeżne i zależne od oceanów mogą przyczynić się do rozwoju zrównoważonego sektora niebieskiej gospodarki uwzględniającego ich szczególne uwarunkowania i potrzeby; podkreśla, że mogą one prowadzić projekty pilotażowe o różnorodnym charakterze, takie jak projekty dotyczące technologii morskiej energii odnawialnej, rozwoju działalności wykorzystującej walory przyrodnicze i wkładu zrównoważonego rybołówstwa i akwakultury w zdrowe, odporne i bezpieczne systemy żywnościowe;
15. uważa, że społeczności przybrzeżne i wyspiarskie, w szczególności społeczności trudniące się rybołówstwem, powinny być w pełni zaangażowane we wszystkie etapy rozwoju niebieskiej gospodarki, co jest warunkiem koniecznym do wykorzystania jej potencjału w zakresie innowacji, zatrudnienia, rozkwitu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju;
16. podkreśla, że potrzebne jest całościowe podejście do wszystkich sektorów niebieskiej gospodarki, należycie uwzględniające ich wzajemne oddziaływanie, co zagwarantuje, że działalność prowadzona w jednym sektorze nie będzie utrudniać działalności prowadzonej w innym sektorze ani nie będzie z nią w konflikcie; zauważa, że jest to także istotne ze względu na ochronę środowiska morskiego; podkreśla potrzebę opartego na współpracy, inkluzywnego i międzysekto- rowego planowania przestrzennego obszarów morskich; podkreśla w związku z tym, jak ważne jest skuteczne, oparte na ekosystemach planowanie przestrzenne obszarów morskich dla osiągnięcia celów ekologicznych, społecznych i gospodarczych, m.in. w kontekście przejścia do społeczeństwa neutralnego dla klimatu; jest zdania, że planowanie przestrzenne obszarów morskich doprowadzi do powstania synergii między sektorami i zabezpieczy źródła utrzymania rybaków; ubolewa, że większość państw członkowskich opóźniła ustanowienie planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, które są wymagane na mocy dyrektywy 2014/89/UE; zachęca Komisję do dopilnowania, aby terminowo przedstawiono przegląd w 2022 r. wspomnianej dyrektywy oraz by, w razie potrzeby, towarzyszyły mu inicjatywy na rzecz działań naprawczych;
17. podkreśla, że inicjatywy na rzecz wprowadzenia w życie nowej wizji zrównoważonej niebieskiej gospodarki w UE muszą uwzględniać interakcje między lądem i morzem;
18. podkreśla, że ważne jest zawieranie dwustronnych partnerstw z państwami trzecimi, w szczególności umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów i zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych (NNN) połowów; przypomina, że przy zawieraniu partnerstw dwustronnych należy starać się przestrzegać najwyższych kryteriów zrównoważenia środowiskowego, gospodarczego i społecznego oraz opierać się na najlepszym dostępnym doradztwie naukowym;
19. jest zaniepokojony przypadkami połowów NNN poza wodami UE; przypomina, że połowy NNN, którym sprzyja praktyka pływania pod tanią banderą, szkodzą bezpieczeństwu żywnościowemu i źródłom utrzymania ludności w krajach nadbrzeżnych, tworząc jednocześnie podatny grunt dla piractwa; wzywa do wprowadzenia silnego ogólnoświatowego systemu sankcji odstraszających oraz wielopłaszczyznowego podejścia do walki z połowami NNN; podkreśla potrzebę ograniczenia uciekania się do tanich bander i zmiany bandery oraz zajęcia się przeładunkiem na morzu, gdyż są to ważne narzędzia służące likwidacji luk prawnych w zakresie połowów NNN; w szerszym ujęciu apeluje do UE, by wzmocniła zdolności w dziedzinie zwalczania korupcji poprzez wspieranie współpracy między agencjami krajowymi, zacieśnianie współpracy międzynarodowej, poprawę nadzoru nad agencjami ds. rybołówstwa w krajach rozwijających się przy wsparciu unijnym oraz poprzez udzielanie pomocy regionalnym ośrodkom monitorowania, kontroli i nadzoru oraz grupom zadaniowym;
20. kładzie nacisk na potrzebę ciągłego zwalczania nielegalnych, nieuregulowanych i nieraportowanych połowów (połowów NNN) w skuteczny i kompleksowy sposób; wzywa Komisję do informowania o wymianach z krajami, które otrzymały ostrzeżenie; podkreśla znaczenie identyfikowalności produktów i zakazu przywozu produktów pochodzących z nielegalnych połowów; wzywa państwa członkowskie do bezwzględnej oceny wyładunków ze statków pochodzących z podejrzanych państw trzecich
21. podkreśla znaczenie wzmocnienia dialogu z krajami nadbrzeżnymi regionu Morza Śródziemnego, zwłaszcza z krajami położonymi na południowym wybrzeżu Morza Śródziemnego, oraz zwiększenia finansowania w liniach projektowych mających na celu współpracę międzynarodową w sektorach niebieskiej gospodarki (Interreg Next Med, program INTERREG Euro-MED na lata 2021-2027, Switch Med itp.);
22. podkreśla, że niektóre floty spoza UE, prowadzące połowy na tych samych obszarach i eksportujące produkty rybołówstwa na rynek europejski, mają niższe standardy zrównoważonego rozwoju, co negatywnie wpływa na konkurencyjność europejskich rybaków;
23. podkreśla potrzebę ustanowienia równych warunków działania w stosunku do produktów przywożonych z państw trzecich, aby zagwarantować, że wszystkie produkty rybołówstwa i akwakultury spożywane w UE są produkowane w ramach zrównoważonych systemów żywnościowych i spełniają cele Zielonego Ładu; wzywa Komisję do przyjęcia wszelkich niezbędnych środków, aby zapewnić ogólne uczciwe otoczenie konkurencyjne w ramach Światowej Organizacji Handlu, a w szczególności w umowach handlowych zawieranych przez UE;
24. wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego wzmacniania praw i warunków pracy obywateli państw trzecich pracujących na statkach UE, a także do zapewnienia godziwego wynagrodzenia wszystkim osobom pracującym w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz we wszystkich innych sektorach niebieskiej gospodarki;
25. podkreśla potrzebę wzmocnienia współpracy i koordynacji działań z aktywnymi forami wielostronnymi, takimi jak Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Konwencja o różnorodności biologicznej, a także Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i inne powiązane procesy międzynarodowe i wielostronne, aby promować ochronę, zachowanie i odbudowę bioróżnorodności mórz i wód słodkich oraz zrównoważone zarządzanie nimi, zarazem wnosząc wkład w realizację innych celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że COP15 w Kunming (Chiny) stanowi dobrą okazję do uzgodnienia globalnych środków w tym względzie;
26. odnotowuje cel, jakim jest otoczenie ochroną 30 % oceanów na świecie do 2030 r., ale ostrzega, że nie należy dążyć do tego celu kosztem bezpieczeństwa żywnościowego, rybaków i producentów z sektora akwakultury, ludów tubylczych i społeczności lokalnych;
27. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do wyznaczenia na Oceanie Południowym trzech rozległych chronionych obszarów morskich; ubolewa, że w 2021 r. Komisja do spraw Zachowania Żywych Zasobów Morskich Antarktyki (CCAMLR) ponownie nie zdołała osiągnąć porozumienia w sprawie tych obszarów chronionych;
28. zwraca uwagę na rolę organów lokalnych i regionalnych jako podmiotów odpowiedzialnych za udzielenie pomocy w identyfikacji i wyznaczeniu, wraz z państwami członkowskimi, dodatkowych chronionych obszarów morskich;
29. przypomina, że coraz większa liczba badań naukowych, szczególnie sprawozdanie specjalne Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu w sprawie oceanów i kriosfery w zmieniającym się klimacie, pokazuje, że cele dotyczące różnorodności biologicznej oraz łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej są skuteczniej osiągane, gdy rybacy i społeczności lokalne sprawują bezpośrednią kontrolę nad zarządzaniem zasobami, od których są zależne; podkreśla, że ekosystemy zarządzane przez społeczności nadbrzeżne należą do najbogatszych i najbardziej produktywnych, a także przyczyniają się do dostosowania obszarów przybrzeżnych do skutków zmiany klimatu; podkreśla ryzyka masowego zawłaszczania oceanów dla planowania przestrzennego obszarów morskich; podkreśla więc konieczność zabezpieczenia rybołówstwa łodziowego oraz zapewnienia odpowiedzialnego zarządzania prawem własności, a także pociągnięcia do odpowiedzialności działających w sektorze niebieskiej gospodarki przedsiębiorstw korzystających ze wsparcia UE, jeżeli ich działalność narusza prawa człowieka;
30. wzywa UE i kraje partnerskie do korzystania z wiedzy tubylczej w ich strategiach łagodzenia zmiany klimatu oraz do aktywnego promowania zarządzania partycypacyjnego, które okazało się być skuteczne w zwiększaniu odporności społeczności nadbrzeżnych;
31. uważa, że w ramach międzynarodowego zarządzania oceanami należy poruszać kwestie związane z niebieską gospodarką w ujęciu międzysektorowym, co zapewni równe traktowanie wszystkich rodzajów działalności gospodarczej związanej z morzem; popiera uznanie oceanu za wspólne dobro ludzkości i wzywa, by umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów były zawsze zgodne z celami zrównoważonego rozwoju na 2030 r., zobowiązaniami i celami UE w zakresie ochrony środowiska oraz zobowiązaniami i celami WPRyb;
32. wyraża zaniepokojenie faktem, że wsparcie sektorowe udzielane w ramach umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów często nie przynosi bezpośrednich korzyści lokalnym rybakom i społecznościom nadbrzeżnym w państwach trzecich, w związku z czym wzywa Komisję do ścisłego powiązania umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów z programowaniem UE w zakresie zrównoważonego rozwoju;
33. podkreśla, że umowy o partnerstwie w sprawie połowów muszą stać się narzędziem rozwoju lokalnych niebieskich gospodarek; uważa, że w związku z tym, że dane są niewystarczające, utrudniona jest ocena wkładu umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów we wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju w państwach partnerskich; wzywa UE do zwiększenia przejrzystości, gromadzenia danych (szczególnie dotyczących połowów, rejestracji statków i warunków pracy) oraz wymogów w zakresie sprawozdawczości w zawieranych w umowach o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów, a także do utworzenia scentralizowanej bazy danych społeczno-gospodarczych dla wszystkich statków UE, niezależnie od miejsca prowadzenia działalności;
34. zwraca uwagę, że konieczne jest uwzględnienie wszystkich zainteresowanych stron w negocjacjach dotyczących umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów i we wdrażaniu tych umów, a także dopilnowanie, by wzięto pod uwagę potrzeby społeczności, na które partnerstwa te będą miały największy wpływ;
35. ubolewa nad niedostatecznym monitorowaniem wdrażania i właściwego wykorzystania finansowania; obawia się, że wsparcie sektorowe w ramach umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów często nie przynosi bezpośrednich korzyści rybakom zajmującym się rybołówstwem łodziowym; wzywa Komisję do ścisłego powiązania umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów z pomocą rozwojową UE w celu zwiększenia wartości dodanej dla społeczności przybrzeżnych; ponadto wzywa Komisję do aktywnego upubliczniania sprawozdań rocznych dotyczących sposobu, w jaki wsparcie sektorowe jest wykorzystywane w celu lepszego monitorowania wykorzystania środków publicznych UE;
36. z zadowoleniem przyjmuje rolę regionalnych konwencji morskich i regionalnych organizacji zarządzania rybołówstwem (RFMO); wzywa Komisję do przedstawienia ambitnych mandatów RFMO w celu ochrony zasobów rybnych w krajach rozwijających się i na wodach międzynarodowych, w szczególności poprzez poprawę zarządzania zasobami gatunków takich jak tuńczyki z wód tropikalnych, ograniczenie odrzutów i stosowanie podejścia ostrożnościowego w celu zapewnienia ochrony zagrożonych gatunków i wrażliwych ekosystemów morskich, a także poprzez poprawę dostępności danych oraz zgodności i przejrzystości procesu decyzyjnego;
37. w szerszym ujęciu wzywa do poprawy praktyk zarządzania rybołówstwem i do ich monitorowania oraz do rozwoju oznakowania ekologicznego i nowych technologii, takich jak łańcuch bloków, w celu poprawy identyfikowalności produktów;
38. wzywa także UE do zapewnienia pomocy technicznej producentom z krajów rozwijających się, szczególnie drobnym producentom;
39. przypomina, że wszystkie państwa prowadzące działalność połowową w Afryce Zachodniej powinny ustanowić regionalną organizację ds. zarządzania rybołówstwem - w szczególności w celu eksploatacji stad wspólnie eksploatowanych, takich jak małe ryby pelagiczne - zgodnie z wymogami prawa międzynarodowego, odpowiednich przepisów krajowych, panafrykańskiej i regionalnej polityki rybołówstwa oraz innych instrumentów; uważa, że ten system zarządzania powinien być zgodny z podejściem ostrożnościowym i ekosystemowym, co zagwarantuje, że całkowite dopuszczalne połowy będą mieścić się w bezpiecznych granicach biologicznych;
40. wzywa UE do skutecznego promowania i ochrony rybołówstwa łodziowego w Afryce, które jest głównym źródłem utrzymania mieszkańców obszarów oceanicznych, jako podstawy działania przyszłej "niebieskiej grupy zadaniowej UE-Afryka", np. poprzez finansowanie wdrażania międzynarodowych wytycznych FAO w sprawie zrównoważonego rybołówstwa łodziowego;
41. podkreśla, że produkcja, między innymi, mączki rybnej i oleju z ryb może przyczyniać się do przełowienia w krajach rozwijających się, zwłaszcza w Afryce Zachodniej; wzywa do wprowadzenia obowiązkowych środków należytej staranności w celu zapewnienia, by cały łańcuch dostaw owoców morza był sprawiedliwy, w pełni identyfikowalny, nie wykorzystywał produktów pochodzących z połowów NNN i nie był powiązany z łamaniem praw człowieka, w tym z handlem ludźmi i niewolnictwem;
42. z zadowoleniem przyjmuje rolę regionalnych konwencji morskich i RFMO z myślą o wzmacnianiu zarządzania opartego na najlepszej dostępnej wiedzy naukowej, która powinna być łatwo dostępna dla wszystkich podmiotów;
43. apeluje do Komisji o przedstawienie ambitnych mandatów w regionalnych organizacjach ds. zarządzania rybołówstwem, aby chronić zasoby rybne w krajach rozwijających się i w wodach międzynarodowych, w szczególności pod względem poprawy zarządzania zasobami w przypadku gatunków takich jak tuńczyk tropikalny, ograniczania odrzutów i stosowania podejścia ostrożnościowego do ochrony i zachowania gatunków zagrożonych, wrażliwych ekosystemów morskich, a także poprawy dostępności danych, zgodności z przepisami i przejrzystości procesów decyzyjnych;
44. apeluje do Komisji, by aktywnie dążyła do uwzględnienia celów związanych z przystosowaniem się do zmiany klimatu i łagodzeniem jej skutków oraz propagowania ich w umowach o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów oraz w procesie decyzyjnym RFMO;
45. apeluje do UE i jej państw członkowskich o przyjęcie środków mających na celu wzmożenie wysiłków na rzecz poprawy globalnego zarządzania rybołówstwem, zwłaszcza przez mechanizmy takie jak inicjatywa dotycząca przejrzystości w dziedzinie rybołówstwa (FiTI);
46. przypomina, że zrównoważone zarządzanie zasobami, oparte na najlepszym dostępnym doradztwie naukowym i najlepszych ocenach skutków społecznoekonomicznych, powinno być kluczowym priorytetem umożliwiającym osiągnięcie celów strategicznego programu UE, a także powinno być obecne w partnerstwach dwustronnych;
47. podkreśla, że niebieska gospodarka obejmuje wiele innych niż tradycyjne rodzajów działalności oraz że rozwojowi nowych rodzajów działalności muszą zawsze towarzyszyć oceny skutków oparte na przejrzystym podejściu naukowym, a także skuteczne konsultacje i zaangażowanie wszystkich sektorów, których to dotyczy, w sprawiedliwy sposób, aby umożliwić zrównoważone ukształtowanie nowych rodzajów działalności w niebieskiej gospodarce;
48. podkreśla, że sektor morski jest kluczowym ogniwem międzynarodowej łączności, światowego systemu handlu, gospodarki UE, jej konkurencyjności oraz regionów UE; podkreśla znaczenie wzmocnienia roli portów, potrzebę inwestycji w inteligentną infrastrukturę, a także rozwoju portów i zarządzania nimi, gdyż powinno to zapewnić dalsze zwiększenie możliwości dostosowania się portów do wzrostu wymiany handlowej;
49. wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania w porty położone u wybrzeży UE, aby skoncentrować się na brakujących połączeniach z obszarami w głębi lądu, ogólnie by zwiększyć odporność transportu i przekształcić porty w platformy logistyczne i strategiczne klastry transportu multimodalnego, produkcji energii, magazynowania i dystrybucji oraz turystyki; podkreśla znaczenie określenia środka rynkowego jako celu Międzynarodowej Organizacji Morskiej dotyczącego redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu morskiego, aby wdrożyć system kompensacji emisji dwutlenku węgla w żegludze międzynarodowej i zapewnić realistyczny plan redukcji emisji;
50. podkreśla, że komunikat Komisji w sprawie strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności ma na celu wprowadzenie na rynek pierwszych bezemisyjnych statków do 2030 r. oraz że UE sfinansowała już znaczne badania nad hybrydyzacją i elektryfikacją statków w ramach programu "Horyzont 2020"; wzywa Komisję do dodatkowego zwiększenia wsparcia przeznaczonego dla statków elektrycznych na krótkich trasach;
51. wzywa Komisję i państwa członkowskie do ukończenia priorytetowych projektów objętych transeuropejską siecią transportową (TEN-T) obszaru Atlantyku, Morza Śródziemnego i Morza Bałtyckiego, zwłaszcza na obszarach transgranicznych oraz w ramach przyszłych wytycznych dotyczących TEN-T i instrumentu "Łącząc Europę" na lata 2021-2027, aby wspierać pełen rozwój autostrad morskich TEN-T, a tym samym lepiej zintegrować żeglugę morską bliskiego zasięgu w celu szerszej dystrybucji towarów poprzez porty łączące wyspy z kontynentem i rozwoju kompleksowego systemu transportu multimodalnego, a przy tym uprościć te działania TEN-T i przeznaczyć odpowiednie fundusze na ich realizację; podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma stworzenie sprawnych i zrównoważonych łańcuchów transportowych dla pasażerów i ładunków we wszystkich rodzajach transportu, a w szczególności w transporcie kolejowym, morskim i śródlądowym; uważa, że projekty powinny w szczególny sposób uwzględniać potrzeby dotyczące łączności i dostępności peryferyjnych, wyspiarskich i najbardziej oddalonych regionów Atlantyku, Morza Śródziemnego i Morza Bałtyckiego;
52. podkreśla, że porty można wykorzystać do pobudzania niebieskiej gospodarki, ponieważ odgrywają kluczową rolę w działalności gospodarczej tego sektora, oraz do zapewnienia przejścia na zrównoważoną i inteligentną mobilność, zgodnie z zasadami Europejskiego Zielonego Ładu; wzywa Komisję do przesunięcia większej ilości środków finansowych UE na poprawę efektywności transportu, dostępności portów sieci bazowej TEN-T oraz na zmniejszenie kosztów, w tym na inwestycje w ciągłe bagrowanie, pogłębianie kanałów i inne środki budowania zdolności w wybranych portach; przypomina Komisji i państwom członkowskim, że potrzebne są dalsze inwestycje w zrównoważoną i inteligentną infrastrukturę portową, która umożliwi przekształcenie portów w multimodalne węzły mobilności i transportu, a także w centra energetyczne dla zintegrowanych systemów elektroenergetycznych, wodoru i innych paliw alternatywnych oraz pola doświadczalne dla ponownego wykorzystania odpadów oraz gospodarki o obiegu zamkniętym;
53. pochwala port w Vigo jako pionierski port w UE, który jako pierwszy wdrożył europejską strategię niebieskiego wzrostu;
54. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę sieci niebieskich portów rybackich FAO mającą na celu opracowanie wytycznych dotyczących najlepszych międzynarodowych praktyk dla portów rybackich w procesie przechodzenia na modele niebieskiej gospodarki, aby poprawić ich zrównoważony charakter dzięki ochronie środowiska i promowaniu korzyści społecznych i gospodarczych; popiera utworzenie przez FAO stałego biura w porcie w Vigo w celu rozwoju globalnej sieci niebieskich portów i zarządzania nią;
Odporność, konkurencyjność i zatrudnienie
55. uznaje, że wysiłki UE związane z odbudową gospodarki muszą koncentrować się na zrównoważonym rozwoju, konkurencyjności i celach dotyczących wzrostu gospodarczego; podkreśla potrzebę posiadania trwałych instrumentów finansowych, tak aby stymulować tę transformację, w tym poprzez wzmocnienie inwestycji publicznych i prywatnych;
56. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały zrównoważony rozwój łańcuchów wartości w rybołówstwie i akwakulturze na małą skalę, od rybaków do konsumentów, poprzez propagowanie harmonizacji selektywnych i nieniszczących metod połowów i akwakultury o niskim zużyciu energii, dzięki ułatwianiu wymiany wiedzy ze społecznością badawczą UE i propagowaniu zrównoważonego obrotu produktami rybołówstwa, a jednocześnie dzięki ograniczaniu obciążeń administracyjnych;
57. podkreśla potrzebę uznania społeczno-gospodarczej wartości połowów rekreacyjnych i ich wkładu w zrównoważoną niebieską gospodarkę w UE; podkreśla potrzebę uzyskania większej ilości lepszych danych na temat połowów rekreacyjnych, w tym na temat ich wkładu w sektor turystyki, ich interakcji z rybakami działającymi na małą skalę, wpływu na środowisko, a także znaczenia społeczno-gospodarczego;
58. podkreśla znaczenie łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego dla niebieskiej gospodarki oraz tożsamości kulturowej społeczności w regionach przybrzeżnych i na wyspach;
59. apeluje do państw członkowskich, aby przydzielając uprawnienia do połowów w pełni wdrażały przejrzyste i obiektywne kryteria określone w art. 17 WPRyb;
60. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby podjęły niezbędne środki w celu usprawnienia gromadzenia danych na temat połowów rekreacyjnych na morzu, na słodkich i słonawych wodach śródlądowych, z uwzględnieniem wpływu tej działalności na środowisko i wartości społeczno-gospodarczej, w sposób zapewniający sprawiedliwe i zrównoważone zarządzanie sektorem rybołówstwa i akwakultury, oraz aby zachęcić do większych inwestycji w rozwój tego typu działalności w społecznościach nadbrzeżnych;
61. podkreśla, że przy opracowywaniu nowych rodzajów działalności w ramach niebieskiej gospodarki integracyjne planowanie przestrzenne obszarów morskich ma znaczenie dla minimalizowania konkurencji o przestrzeń, która szkodzi innym działaniom, takim jak rybołówstwo; podkreśla, że rybołówstwo i akwakultura odgrywają kluczową rolę w niebieskiej gospodarce i należy zapewnić im w tej gospodarce odpowiednią widoczność, w związku z tym wzywa do opracowania strategii na rzecz promowania synergii między różnymi rodzajami działalności w niebieskiej gospodarce w przestrzeni morskiej i lądowej, która przyniesie korzyści im wszystkim;
62. wzywa Komisję, aby wsparła rozwój kierowanych przez społeczność programów produkcji energii, które umożliwią społecznościom nadbrzeżnym, w tym rybackim, pełne uczestnictwo w planowaniu i rozwoju produkcji energii ze źródeł odnawialnych, przy jednoczesnym inwestowaniu zysków z powrotem w społeczność lokalną;
63. wzywa państwa członkowskie do wyznaczenia zgodnie z przepisami dotyczącymi planowania przestrzennego obszarów morskich konkretnych historycznych i tradycyjnych łowisk rybaków jako obszarów, które mają pozostać wolne od morskich odnawialnych źródeł energii;
64. podkreśla, że morskie farmy wiatrowe powinny być budowane tylko wtedy, gdy można zagwarantować, że nie będą mieć negatywnych skutków środowiskowych i ekologicznych lub gospodarczych, a także społeczno-gospodarczych, społecznokulturowych skutków dla rybaków i producentów z sektora akwakultury, zgodnie z celami niebieskiej gospodarki i Europejskiego Zielonego Ładu;
65. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy takie jak "Obserwatorium morskiej energii wiatrowej" - forum zainicjowane przez rząd regionalny Galicji w celu określenia możliwości i pogodzenia konkurujących ze sobą sposobów korzystania z morza, skupiające sektor przemysłowy, sektor rybołówstwa morskiego oraz powiązane podmioty i organizacje;
66. zauważa, że przemysł wydobywczy jest rozwijającym się sektorem niebieskiej gospodarki oceanicznej; podkreśla spoczywający na państwach obowiązek powstrzymania się od podejmowania środków, w tym realizacji projektów rozwojowych na dużą skalę, które mogą mieć negatywny wpływ na źródła utrzymania rybaków zajmujących się łodziowym rybołówstwem przybrzeżnym śródlądowym i morskim, na ich terytoria lub prawa dostępu, a także obowiązek przeprowadzania oceny ex ante realizowanych przez podmioty prywatne projektów wydobywczych, w celu oceny ewentualnego negatywnego wpływu na prawa człowieka w odniesieniu do lokalnych społeczności rybackich;
67. wzywa do ustanowienia przejrzystego forum dialogu na szczeblu UE, zapewniającego uczestnictwo wszystkich zainteresowanych stron oraz równowagę siły między nimi, w celu wspierania współpracy, wymiany doświadczeń i rozwiązywania konfliktów między sektorami;
68. zachęca Komisję i państwa członkowskie, aby opracowały konkretne działania mające pobudzić istniejące możliwości inwestycyjne, ułatwić dostęp do nich, a także ich pełne wykorzystanie na cele związane ze zrównoważonymi praktykami rybołówstwa i akwakultury w ramach nowego Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury (EFMRA), w synergii z innymi programami UE, takimi jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności lub "Horyzont Europa", na rzecz zrównoważonych praktyk połowowych i zrównoważonej działalności akwakultury, a także w celu zagwarantowania społecznościom nadbrzeżnym, zamieszkującym regiony oddalone i zamorskie możliwość dywersyfikacji gospodarek;
69. wzywa Komisję, aby opierając się na najlepszych praktykach EFMRA rozwijała projekty turystyczne związane z połowami rekreacyjnymi oraz aby kontynuowała finansowanie takich projektów za pośrednictwem EFMRA;
70. przypomina, że zmiana klimatu wpływa na społeczności i ich źródła utrzymania, w związku z czym uważa, iż należy opracować bardziej kompleksowe strategie, aby dostosować sektory rybołówstwa i akwakultury, jak również obszary przybrzeżne do konsekwencji zmiany klimatu; podkreśla, że wszystkie sektory powinny wnosić wkład w łagodzenie zmiany klimatu zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem oraz z siódmym i ósmym programem działań w zakresie środowiska;
71. uważa, że WPRyb powinna obejmować warunkowość społeczną, podobną do ustanowionej w ramach nowej wspólnej polityki rolnej, która to warunkowość może przewidywać sankcje wobec właścicieli statków rybackich, producentów akwakultury oraz innych beneficjentów EFMRA w przypadku gdy nie zapewniają oni odpowiednich warunków pracy wszystkim swoim pracownikom, w tym sezonowym i migrującym; podkreśla, że taka warunkowość społeczna ma fundamentalne znaczenie dla ochrony godności w miejscu pracy i praw socjalnych przysługujących pracownikom rybołówstwa i akwakultury, przyczyniając się do zapewnienia sprawiedliwości społecznej dla wszystkich;
72. uważa, że poprawa bezpieczeństwa zatrudnienia i bezpieczeństwa pracy, a także zdrowe oceany zapewniające lepsze dochody i zabezpieczenie społeczne w sektorze rybołówstwa i akwakultury mają zasadnicze znaczenie dla atrakcyjności tych sektorów dla kobiet i młodszych pokoleń, a tym samym dla odmłodzenia sektora i zapewnienia jego ciągłości;
73. z zadowoleniem przyjmuje rolę kobiet w łańcuchach wartości zrównoważonego rybołówstwa i akwakultury i w związku z tym wzywa do zagwarantowania godnych warunków pracy, równych wynagrodzeń, zabezpieczenia społecznego, a także ich widoczności i reprezentacji kobiet w strukturach i procesach decyzyjnych;
74. przypomina, że rybołówstwo i akwakultura odgrywają kluczową rolę w tworzeniu miejsc pracy i gospodarce w wielu częściach UE, gdyż zapewniają ponad połowę lokalnych miejsc pracy w wielu społecznościach nadbrzeżnych i na wyspach, zwłaszcza w regionach najbardziej oddalonych;
75. podkreśla, że aby zwiększyć konkurencyjność i podnieść wyniki gospodarcze sektorów rybołówstwa i akwakultury, należy zagwarantować równe warunki działania podmiotom unijnym w zglobalizowanej gospodarce, a także zwrócić szczególną uwagę na szkolenie zawodowe, uczenie się przez całe życie, uznawanie tego szkolenia na poziomie ogólnoeuropejskim, doradztwo oraz upowszechnianie wiedzy technicznej i naukowej i praktyk innowacyjnych, przy czym należy uznać wkład, jaki wnoszą w tym względzie organizacje branżowe;
76. podkreśla potrzebę zwiększenia wartości produktów rybołówstwa przy pierwszej sprzedaży, w szczególności produktów pochodzących z tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, w celu zwiększenia dochodów i wynagrodzeń rybaków;
77. wzywa Komisję do opracowania nowych form zrównoważonej turystyki morskiej i przybrzeżnej, pobudzenia nowych form działalności turystycznej, zapewnienia dodatkowych źródeł dochodów i zwiększenia zatrudnienia przez cały rok w celu zwiększenia wartości obszarów morskich i przybrzeżnych, przy jednoczesnej ochronie środowiska i niebieskiego dziedzictwa kulturowego oraz zachowaniu siedlisk morskich i przybrzeżnych; podkreśla znaczenie gospodarki o obiegu zamkniętym w sektorze turystyki dla rozwoju bardziej zrównoważonych praktyk przynoszących korzyści rozwojowi lokalnemu; uznaje, że sektor turystyki powinien współpracować ze społecznościami nadbrzeżnymi, a także potrzebuje wsparcia w celu zwiększenia wydajności i zrównoważonego charakteru infrastruktury oraz konkurencyjności ośrodków morskich i turystycznych;
78. uznaje, że turystyka przybrzeżna może wywierać pozytywny wpływ na kraje rozwijające się, ale może być szkodliwa w przypadku realizacji strategii turystyki masowej, która prowadzi do ograniczenia dostępu do żywności i jej konsumpcji przez lokalnych konsumentów oraz do niszczenia środowiska morskiego i tożsamości kulturowych; wzywa UE do promowania sprawiedliwych modeli turystyki o niskim wpływie;
79. podkreśla konieczność zachowania naszego naturalnego kapitału i dziedzictwa w celu wspierania zrównoważonej turystyki (np. ekoturystyki) i wzywa państwa członkowskie do ochrony różnorodności biologicznej poprzez pilne realizowanie działań - w tym transgranicznych - na rzecz ochrony, odtworzenia i promowania ekosystemów mórz i obszarów przybrzeżnych, w tym w ramach morskich sieci Natura 2000;
80. wzywa Komisję do włączenia zrównoważonej turystyki morskiej, wyspiarskiej i przybrzeżnej do powiązanych działań i programów, do wspierania inicjatyw zachęcających do dywersyfikacji turystyki przybrzeżnej i morskiej oraz do ograniczenia sezonowego charakteru działalności turystycznej i zatrudnienia; podkreśla, że konieczne jest zgromadzenie lepszych danych na temat wkładu rekreacyjnej turystyki wędkarskiej w gospodarkę obszarów przybrzeżnych i wyspiarskich;
81. podkreśla znaczenie niebieskiej gospodarki w regionach najbardziej oddalonych, zwłaszcza w ich sektorze turystyki; w związku z tym wzywa Komisję do stworzenia programu transportowego obejmującego opcje odnoszące się w sposób konkretny do oddalenia i wyspiarskiego charakteru (POSEI Transport) w celu bardziej bezpośredniego zaspokajania potrzeb wysp i regionów najbardziej oddalonych oraz wspierania obsługi niektórych tras handlowych, które do nich prowadzą;
82. popiera zrównoważone praktyki w turystyce przybrzeżnej i morskiej, ponieważ mają one zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności obszaru Oceanu Atlantyckiego, Morza Śródziemnego i Morza Bałtyckiego oraz tworzenia miejsc pracy o wysokiej wartości w niebieskim kształceniu i szkoleniu zawodowym; podkreśla, że specjalne szkolenie w dziedzinie działalności w obszarze niebieskiej gospodarki przyczyniłyby się do podniesienia świadomości na temat ekosystemów morskich i potrzeby ich ochrony;
83. wzywa Komisję do przeprowadzenia szerokich konsultacji z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz wszystkimi powiązanymi zainteresowanymi stronami, aby znaleźć rozwiązania dostosowane do potrzeb społeczności lokalnych i regionalnych;
84. zwraca się do Komisji o ocenę możliwych rozwiązań służących promowaniu odporności sektora turystyki na skutki przyszłych pandemii lub innych zakłócających wydarzeń, które stanowią zagrożenie dla działalności turystycznej, oraz o przedstawienie odpowiednich inicjatyw mających na celu poprawę warunków pracy i zatrudnienia pracowników w tym sektorze, tak aby zwiększyć jego atrakcyjność i pomóc w wykorzystaniu w pełni potencjału niebieskiej gospodarki;
85. podkreśla znaczenie żeglugi jachtowej i żeglarstwa dla turystyki morskiej; podkreśla rolę lokalnej kultury i gastronomii w rozwoju europejskiej turystyki przybrzeżnej oraz znaczenie turystyki plażowej i podwodnej, turystyki wędkarskiej, ekoturystyki, sportów wodnych i sektora rejsów wycieczkowych;
86. podkreśla znaczenie morskich obszarów chronionych jako instrumentu ochrony oceanów; uważa, że obszary te stanowią szansę na rozwój turystyki naukowej;
87. z zadowoleniem odnotowuje nastawienie Komisji na turystykę zrównoważoną i typu "slow" oraz dążenie do rozwijania pakietów wsparcia ("Plan działań na rzecz zielonego ładu w wymiarze lokalnym") transformacji ekologicznej miast i regionów; zauważa, że oddalone wyspy i społeczności nadbrzeżne mogą odgrywać w tej transformacji czołową rolę;
88. wzywa Komisję i państwa członkowskie do uznania wkładu, jaki morskie połowy rekreacyjne i związana z nimi turystyka wnoszą w niebieską gospodarkę, a także potencjału tego sektora w zakresie tworzenia dodatkowych możliwości gospodarczych dla społeczności nadbrzeżnych;
89. ubolewa, że potencjał niebieskiej gospodarki nie został w wystarczającym stopniu uwzględniony w przygotowaniu i ocenie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności finansowanych z Next Generation EU;
90. popiera utworzenie odpowiednich ram finansowych służących wspieraniu rozwoju niebieskiej gospodarki i tworzeniu miejsc pracy, łączących i wskazujących różne dostępne instrumenty finansowe, takie jak m.in. fundusze strukturalne i inwestycyjne (EFMR, EFRR, EFS, Fundusz Spójności) oraz program "Horyzont Europa" na lata 2021-2027; zwraca uwagę na konieczność wspierania lepszego dostosowania tych instrumentów do potrzeb zainteresowanych stron oraz szerokiego rozpowszechniania istniejących możliwości;
91. wzywa do przeprowadzenia pogłębionej dyskusji na szczeblu UE z przedstawicielami tego sektora - z uwzględnieniem poważnych skutków społeczno-gospodarczych przepisów dotyczących pomiaru zdolności połowowej - na temat wpływu tych przepisów na rybołówstwo i życie rybaków, przy jednoczesnym utrzymaniu ścisłej kontroli zdolności połowowej;
92. podkreśla strategiczne znaczenie działalności w zakresie budowy i naprawy statków oraz związek tego rodzaju działalności z wieloma innymi sektorami działalności, takimi jak turystyka morska; uważa, że nacisk na innowacje technologiczne i wysoce wyspecjalizowane procesy mogące przynieść zyski w zakresie wartości dodanej może prowadzić do ograniczenia konkurencji na arenie międzynarodowej oraz ułatwić odwrócenie tendencji spadkowej w sektorze; opowiada się za zapewnieniem szczególnego wsparcia na rzecz ożywienia i modernizacji przemysłu stoczniowego w państwach członkowskich;
93. zwraca uwagę na to, że unijna flota tradycyjnego i łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego jest bardzo wiekowa, zwłaszcza w regionach najbardziej oddalonych, których statki, o bardzo wysokiej średniej wieku, nie są bezpieczne ani dla pracujących na nich osób, ani dla samych ryb, i ponownie podkreśla potrzebę udzielenia w ramach EFMRA pomocy na zakup nowych statków pod warunkiem niezwiększania połowów, przy jednoczesnym poszanowaniu maksymalnego podtrzymywalnego połowu, co zwiększy efektywność środowiskową takich środków;
94. przypomina, że floty rybackie w regionach najbardziej oddalonych są w niektórych przypadkach w bardzo złym stanie i stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa rybaków i dla środowiska; w tym kontekście uważa za konieczne znalezienie rozwiązań mających na celu poprawę bezpieczeństwa i warunków pracy rybaków, zmniejszenie emisji CO2 oraz poprawę zakresu i warunków przechowywania złowionych ryb; podkreśla potrzebę zapewnienia ciągłości w dostarczaniu zdrowych i wysokiej jakości białek w warunkach całkowicie bezpiecznych i z zapewnieniem ochrony, przy mniejszym wpływie na środowisko i bez zwiększania zdolności połowowej;
95. wzywa Komisję i Radę, aby ustanowiły instrument wsparcia podobny do programu POSEI w obszarze rybołówstwa, który umożliwi zrekompensowanie wyspiarskiego charakteru regionów najbardziej oddalonych;
96. podkreśla potencjał zrównoważonego wykorzystania wymiaru morskiego UE na Oceanie Atlantyckim, który wymaga bardziej zrównoważonych inwestycji na wyspach, w regionach najbardziej oddalonych i portach przybrzeżnych, a także rozbudowy wielu doków i zwiększenia pojemności magazynowej wraz z wyposażeniem do obsługi ładunków, co jest bardzo ważne dla produktów rybołówstwa i akwakultury;
Niebieska transformacja
97. wzywa do opracowania instrumentów służących zrównoważonej eksploatacji zasobów morskich i dywersyfikacji gospodarki oceanicznej, w tym poprzez wspieranie nowych produktów powiązanych z działalnością połowową i pochodzących z niej, produktów, które mogą wnieść wartość dodaną do naszego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, w szczególności poprzez oferowanie wysokiej jakości możliwości turystycznych;
98. podkreśla potrzebę ustanowienia ram zintegrowanej polityki morskiej UE, zapewniających spójność między unijną strategią na rzecz bioróżnorodności, strategią "Od pola do stołu", polityką klimatyczną i WPRyb;
99. uważa, że sektor akwakultury powinien nadal monitorować szereg parametrów i dążyć do ich poprawy, polegając przy tym na działaniach opartych na dowodach, włączając w te działania dobrostan ryb i zagęszczenie ryb; uważa ponadto, że należy przeprowadzać badania oceny oddziaływania na środowisko w celu poprawy dobrostanu ryb, w tym m.in. przez wzbogacanie ich środowiska, utrzymanie jakości wody w granicach zapewniających dobrostan, jako sposób na ograniczenie chorób i ich rozprzestrzeniania się, a także ograniczać stosowanie antybiotyków oraz nadal zmniejszać zanieczyszczenie, aby osiągnąć w ten sposób lepsze wyniki w zakresie klimatu i środowiska oraz zwiększyć odporność na zmianę klimatu;
100. zauważa, że aby akwakulturze unijnej nadać bardziej zrównoważony charakter, niezbędna jest dywersyfikacja gatunków w tym sektorze, łącznie z gatunkami o niskiej pozycji troficznej i niedrapieżnymi;
101. podkreśla rolę, jaką może odegrać akwakultura, zwłaszcza jeśli chodzi o tworzenie miejsc pracy i bezpieczeństwo dostaw żywności oraz ułatwianie przejścia na zrównoważone systemy żywnościowe; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zmniejszenie presji wywieranej na zasoby morskie poprzez rozwój i zwiększenie wykorzystania alternatywnych i zarządzanych w sposób zrównoważony źródeł karmy, innych niż poławiane ryby dziko żyjące, co odwróci proces utraty różnorodności biologicznej w oceanach i morzach; podkreśla, że wykorzystanie obszarów morskich do celów akwakultury musi być odpowiednio uregulowane; podkreśla w związku z tym znaczenie jasnych i niezawodnych ram prawnych, które promują dostęp do wody i zapewniają niezbędne gwarancje;
102. zauważa, że zwiększone wykorzystanie mączki rybnej i oleju z ryb w akwakulturze unijnej może zagrażać zrównoważeniu stad ryb dziko żyjących w wodach UE i państw trzecich;
103. podkreśla potrzebę wdrożenia wszystkich środków w celu zapewnienia konkurencyjnego rozwoju rybołówstwa i akwakultury ze względu na ich znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw żywności;
104. podkreśla znaczenie sektorów rybołówstwa i akwakultury dla dostaw białka, które mają zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego, a także dla rozwoju społeczno-gospodarczego społeczności lokalnych i tworzenia miejsc pracy na całym świecie; przypomina w szczególności, że dla blisko miliarda ludzi, głównie w krajach rozwijających się, ryby i owoce morza stanowią podstawowe źródło białka zwierzęcego; mając na uwadze, że ponad 90 % rybaków i osób pracujących przy połowach na świecie zajmuje się rybołówstwem łodziowym; ubolewa, że pandemia COVID-19 wywarła znaczący wpływ na osoby zatrudnione w sektorze rybołówstwa i akwakultury;
105. przypomina, że zrównoważona żywność z oceanów, mórz i słodkiej wody powinna pochodzić wyłącznie z odpowiedzialnego rybołówstwa i zrównoważonej akwakultury oraz że wszystkie produkty rybołówstwa i akwakultury konsumowane w UE muszą pochodzić ze zrównoważonych systemów żywnościowych, przy pełnym poszanowaniu ograniczeń planety; wzywa Komisję, by opracowała poparte doradztwem naukowym wskaźniki zrównoważonego rozwoju dla unijnych produktów rybołówstwa i akwakultury, oraz by wymagała podobnych zrównoważonych norm wobec produktów przywożonych na rynek UE;
106. podkreśla, że UE odpowiada za około 1 % światowej produkcji wodorostów i uważa zatem, że państwa członkowskie oraz EFMRA muszą zachęcać do produkcji wodorostów morskich, podkreśla, że wodorosty są jednym z rozwiązań na przyszłość, aby osiągnąć cele Zielonego Ładu; mogą być wykorzystywane do wychwytywania dwutlenku węgla, zastąpienia innych materiałów w różnych sektorach gospodarczych, a także jako pożywny produkt nadający się do spożycia przez ludzi, ponieważ mogą odgrywać rolę istotnego źródła białka i wysokiej jakości mikroelementów;
107. wzywa Komisję do rozważenia wszelkich rozwiązań, które pozwoliłyby rozwinąć możliwości produkcyjne i wykorzystanie wodorostów, jak również do rozważenia możliwości finansowania, które przyspieszyłyby produkcję zwraca się do Komisji o szybkie podjęcie działań, aby umożliwić proces udzielania zezwoleń na wykorzystywanie wodorostów jako nowej żywności, co zmniejszy powiązane z nimi koszty stosowania oraz ułatwi wejście produktów na rynek, przy zapewnieniu ich wysokiej jakości i bezpieczeństwa;
108. uważa, że należy propagować modele zrównoważonej akwakultury, które mogłyby przyczynić się do zachowania ekosystemów zapewniających ochronę przed skutkami zmiany klimatu; podkreśla, że należy odróżniać akwakulturę produkcji od akwakultury przetwarzania białka, zwłaszcza gdy ta druga jest wynikiem praktyk wywierających presję na trwałość zasobów morskich; uważa, że karma przeznaczona dla gospodarstw akwakultury musi pochodzić ze zrównoważonego rolnictwa i rybołówstwa i nie może zawierać żadnego produktu pochodzącego z połowów NNN ani z przełowienia;
109. uważa, że produkcja mikroalg może pomóc w zmniejszeniu niezrównoważonego stosowania mączki rybnej w zakładach akwakultury; podkreśla, że niezbędne jest dalsze rozwijanie i promowanie akwakultury ekologicznej, która odznacza się dużym potencjałem wzrostu oraz że można w tym celu wykorzystać narzędzia i finansowanie unijne; apeluje o sprawniejsze gromadzenie, przetwarzanie i rozpowszechnianie statystyk dotyczących produkcji w akwakulturze ekologicznej;
110. apeluje o przekrojowe stosowanie WPRyb do wszystkich flot rybackich UE, co pozwoli zagwarantować, że działalność w obszarze rybołówstwa i akwakultury będzie zarządzana w sposób pozwalający na osiąganie korzyści społeczno-gospodarczych oraz przyczyni się do zapewnienia dostępności produktów żywnościowych i ograniczenia wpływu tej szczególnej działalności na siedliska oraz ekosystemy morskie, przy jednoczesnym odtwarzaniu i utrzymywaniu populacji poławianych gatunków powyżej poziomów pozwalających zapewnić maksymalny podtrzymywalny połów; uważa, że należy tego dokonać z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych basenów morskich;
111. podkreśla rolę sektora rybołówstwa i akwakultury i pracujących w nich specjalistów w transformacji energetycznej i w łagodzeniu zmiany klimatu dzięki dekarbonizacji tych sektorów i propagowaniu działalności przyczyniającej się do gospodarki i obiegu zamkniętym, jak zbieranie odpadów morskich;
112. ostrzega, że odpady morskie i wszelkiego typu zanieczyszczenia, zwłaszcza wszystkie rodzaje tworzyw sztucznych, szkodzą środowisku naturalnemu, powodują poważne straty gospodarcze w sektorze rybołówstwa i w innych sektorach działalności, a także wpływają na zdrowie ludzkie w całym łańcuchu żywnościowym; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie EFMRA dotyczące zapewnienia rybakom wsparcia finansowego na odzyskiwanie, zbieranie, ponowne użycie i recykling zgubionych narzędzi połowowych oraz innych odpadów morskich; ubolewa jednak nad opóźnieniem w realizacji celów dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej i podkreśla w związku z tym, że należy wspierać dalsze kampanie uświadamiające i szkolenia adresowane do rybaków;
113. wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywniejszego wspierania modernizacji i zrównoważonego rozwoju sektora rybołówstwa, w szczególności tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, w celu zwiększenia selektywności narzędzi połowowych oraz zmniejszenia wpływu rybołówstwa na środowisko;
114. zwraca uwagę na rolę rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1241 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie zachowania zasobów rybnych i ochrony ekosystemów morskich za pomocą środków technicznych 19 , w którym określa się środki ochronne regulujące jak, gdzie i kiedy mogą odbywać się połowy, w celu ochrony wrażliwych gatunków i siedlisk na szczeblu zarówno krajowym, jak i regionalnym, zwiększając dochodowość połowów, a zarazem ograniczając wpływ na ekosystemy morskie, zwłaszcza przez większą selektywność;
115. uważa, że ważne jest stałe gromadzenie danych, aby lepiej oceniać kryteria zrównoważonego rozwoju i zapobiegać powstawaniu łowisk, w których stwierdza się istnienie wrażliwych ekosystemów morskich;
116. wzywa UE, aby w trybie pilnym przeciwdziałała technikom połowowym - także przez ograniczenie ich stosowania - takim jak narzędzia mające kontakt z dnem, sieci dryfujące, niewody denne lub urządzenia do sztucznej koncentracji ryb, które mają szkodliwy wpływ na klimat, integralność dna morskiego, populacje ryb i gatunki wrażliwe (jako przyłów);
117.w szczególności wzywa UE, aby zakazała stosowania szkodliwych technik na ściśle chronionych unijnych obszarach morskich, zgodnie z najlepszym dostępnym doradztwem naukowym;; apeluje o to, by EFMRA wykorzystywany był w celu zapewnienia skutecznego wsparcia przejścia flot rybackich UE na bardziej selektywne i mniej szkodliwe techniki połowowe;
118. wzywa UE, aby uruchomiła i finansowała programy badań naukowych mających na celu mapowanie bogatych w węgiel siedlisk morskich w wodach UE, co posłuży za podstawę do wyznaczenia takich obszarów jako ściśle chronionych obszarów morskich, w celu ochrony i przywracania morskich pochłaniaczy dwutlenku węgla zgodnie z Ramową konwencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, a także w celu ochrony i odtwarzania ekosystemów, w szczególności ekosystemów znajdujących się na dnie morskim, zgodnie z dyrektywą ramową w sprawie strategii morskiej, chroniąc je przed działalnością człowieka, taką jak operacje połowowe mające kontakt z dnem, która to działalność mogłaby zakłócać i uwalniać węgiel do słupa wody;
119. apeluje do UE, aby zakazała wszelkiej szkodliwej dla środowiska przemysłowej działalności wydobywczej, takiej jak górnictwo i wydobycie surowców kopalnych na morskich obszarach chronionych;
120. podkreśla, że głębiny morskie są miejscem występowania największej różnorodności gatunków i ekosystemów na Ziemi, są źródłem kluczowych dóbr i usług środowiskowych, w tym długoterminowej sekwestracji dwutlenku węgla, oraz charakteryzują się warunkami środowiskowymi, które czynią je wysoce podatnymi na zakłócenia powodowane przez człowieka; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do wsparcia międzynarodowego moratorium na górnictwo głębokomorskie;
121. wzywa do wdrożenia strategii ochrony różnorodności biologicznej przy użyciu narzędzi ustawodawczych i nieustawodawczych, jak i do wzmocnienia działań mających na celu osiągniecie założeń dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej, aby chronić morską różnorodność biologiczną i odbudować zdegradowane ekosystemy, a także pobudzać konkurencyjność rybołówstwa, akwakultury i innych powiązanych sektorów;
122. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do przeprowadzenia przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej; apeluje do Komisji, aby dokonując przeglądu dyrektywy, dostosowała ją do celów Europejskiego Zielonego Ładu, unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i ósmego programu działań w zakresie środowiska;
123. uważa, że połowy NNN są nadal jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia ekosystemów i konkurencyjności gospodarczej samego sektora rybołówstwa, w związku z czym wzywa do ich zwalczania; wzywa do większej spójności między polityką handlową i polityką rybołówstwa UE w celu zagwarantowania skutecznego przeciwdziałania połowom NNN;
Współpraca, wiedza i innowacje
124. wzywa do bliższej współpracy między środowiskiem akademickim, ośrodkami badawczymi i innowacyjnymi, władzami publicznymi i przemysłem w celu promowania sprzętu, metod, technik i praktyk opartych na najlepszej dostępnej wiedzy naukowej, które mogą przyczynić się do poprawy wydajności i bezpieczeństwa w miejscu pracy, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności, a także zrównoważenia środowiskowego; przypomina, jak ważna jest podstawowa wiedza o morzach i oceanach dla zaalarmowania społeczeństwa oraz zachęcenia wszystkich obywateli i zainteresowanych stron do przyjęcia bardziej świadomych i odpowiedzialnych postaw wobec oceanu i jego zasobów;
125. zauważa, że wiarygodne, wysokiej jakości zharmonizowane dane dotyczące oceanów są ważnym czynnikiem w transformacji niebieskiej gospodarki w stronę modelu zrównoważonego;
126. podkreśla, że potencjał strategii niebieskiej gospodarki można uwolnić jedynie dzięki współpracy wszystkich zainteresowanych stron; odnotowuje coraz częstsze wykorzystywanie danych i sztucznej inteligencji w transporcie morskim; wzywa Komisję do oceny społeczno-gospodarczych skutków automatyzacji i cyfryzacji sektora;
127. apeluje do Komisji o dalsze rozwijanie i wzmacnianie platform wiedzy naukowej, takich jak usługa programu Copernicus w zakresie monitorowania środowiska morskiego i europejska sieć informacji i obserwacji środowiska morskiego, które oferują bezcenną wiedzę o morzach i oceanach Europy; zauważa, że dzięki połowom rekreacyjnym wzrasta wiedza o środowisku wodnym, a także zaangażowanie na rzecz ochrony tego środowiska;
128. z zadowoleniem przyjmuje "Misję ocean" w ramach programu "Horyzont 2030"; wzywa do zapewnienia większej przejrzystości i lepszej komunikacji w odniesieniu do harmonogramu projektów dotyczących "Misji ocean";
129. podkreśla, że należy zharmonizować gromadzenie danych dotyczących monitorowania zagadnień społeczno-gospodarczych i środowiska oraz monitorowania żywych ekosystemów i zasobów rybnych; podkreśla, że zgromadzone dane należy również rozpatrywać z myślą o uregulowaniu wpływu działalności innych gałęzi przemysłu morskiego;
130. uważa, że ograniczenie pojemności brutto jako kryterium pomiaru zdolności połowowej należy dostosować w sposób odzwierciedlający realia sektora oraz konieczność stosowania bardziej nowoczesnych, mniej zanieczyszczających i bardziej efektywnych energetycznie silników; w tym kontekście wzywa Komisję do dokonania przeglądu tych kryteriów w celu poprawy bezpieczeństwa, warunków pracy i życia, a także umożliwienia niezbędnych zmian, które poprawiłyby zrównoważenie środowiskowe, przyciągnęłyby do sektora większą liczbę młodych pracowników, zapewniłyby zmniejszenie oddziaływania na środowisko oraz zagwarantowałyby, że zdolności połowowe nie wzrosną;
131. wzywa Komisję do gromadzenia spójnych danych, które umożliwiłyby inteligentne zarządzanie turystyką przybrzeżną i uniknięcie wywierania presji na ekosystemy i społeczności lokalne, a także uniknięcie konkurencji z tradycyjnymi rodzajami działalności, takimi jak rybołówstwo łodziowe i przybrzeżne;
132. podkreśla znaczenie środków zarządzania i adaptacji, które są niezbędne do ochrony społeczności nadbrzeżnych, siedlisk i różnorodności biologicznej i które byłyby przykładem dobrego spożytkowania funduszy w związku z ogromnymi skutkami zmiany klimatu i wynikającymi z nich kosztami; wzywa Komisję do ustanowienia systemu ostrzegania i obserwacji w związku z problemem coraz częściej występujących burz i powodzi oraz do zapewnienia odpowiedniego monitorowania środowiska i zdrowia, a także do prowadzenia badań nad wczesnym ostrzeganiem; wzywa Komisję do oceny różnych scenariuszy i środków, aby podjąć problem możliwego wzrostu poziomu mórz i oceanów i nasilenia się poważnych zdarzeń pogodowych;
133. przypomina o istnieniu takich narzędzi jak europejski program CleanSeaNet, który służy monitorowaniu zanieczyszczenia ropą; podkreśla, że współpraca regionalna, w tym z państwami trzecimi, ma zasadnicze znaczenie, zwłaszcza na Morzu Śródziemnym; wzywa zatem Komisję do poprawy wymiany informacji i współpracy między krajami; podkreśla znaczenie planowania przestrzennego obszarów morskich, które jest oparte na współpracy, sprzyja włączeniu społecznemu, jest międzysektorowe i uwzględnia kwestie społeczno-gospodarcze, środowiskowe i związane z różnorodnością biologiczną; podkreśla znaczenie transformacji energetycznej, w ramach której sektor niebieskiej gospodarki może promować technologie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na morzu, takie jak energia pływów, fal, energia słoneczna i wiatrowa; podkreśla znaczenie wspierania dekarbonizacji sektora żeglugi i transportu morskiego, w tym poprzez rozwój zrównoważonych technologii i zwiększone wykorzystanie niskoemisyjnych i odnawialnych źródeł energii;
134. popiera zasadę zrównoważonego rozwoju w niebieskiej gospodarce jako siłę napędową wzrostu gospodarczego w UE, w szczególności w regionie Oceanu Atlantyckiego, Morza Śródziemnego i Morza Bałtyckiego, a także jako sposób wspierania wszelkiej sektorowej i międzysektorowej działalności związanej z oceanami, morzami i obszarami przybrzeżnymi, w tym transportu morskiego, przemysłu stoczniowego i stoczni remontowych, biotechnologii, zrównoważonej turystyki, morskiej energii wiatrowej, rybołówstwa komercyjnego i rekreacyjnego i akwakultury oraz energii fal i pływów; wzywa Komisję do wspierania badań, rozwoju i innowacji, które przyczyniają się do zrównoważonej turystyki, efektywnego gospodarowania zasobami i energii ze źródeł odnawialnych; podkreśla w szczególności, że energia z morskich źródeł odnawialnych może stać się ważnym elementem europejskiego systemu energetycznego do 2050 r.; wzywa do stworzenia zachęt do inwestycji w infrastrukturę portową w celu ułatwienia obsługi sektora energii z morskich źródeł odnawialnych, a także do finansowania takich inwestycji;
135. wzywa Komisję do dopilnowania, aby UE osiągnęła i utrzymała pozycję lidera w dziedzinie technologii, lidera zatrzymującego talenty i wytwarzającego energię, a także by jednocześnie minimalizowała wszelki potencjalny wpływ na środowisko morskie;
136. podkreśla znaczenie innowacji w rybołówstwie dla poprawy jego efektywności środowiskowej i gospodarczej oraz wzywa do przyjęcia nowego podejścia do innowacji, w ramach którego innowacje i modernizacja nie oznaczają zwiększenia zdolności połowowych;
137. wzywa Komisję, państwa członkowskie i regiony, aby współpracowały w celu propagowania i wspierania lokalnych inicjatyw na rzecz zachowania źródeł utrzymania, tradycji i dziedzictwa kulturowego związanych z rybołówstwem i akwakulturą;
138. z uwagi na niestabilną sytuację regionów najbardziej oddalonych wzywa Komisję do zapewnienia solidnego wsparcia dla innowacji i badań w celu opracowania w tych regionach innowacyjnych, zrównoważonych pod względem środowiskowym, społecznym i gospodarczym praktyk i technik w rybołówstwie i akwakulturze, co zapewni tym regionom wiodącą rolę w zarządzaniu oceanami;
139. podkreśla, że odpady morskie mają ogromny wpływ na środowisko i sytuację społeczno-gospodarczą w tych regionach i w związku z tym wzywa Komisję do utworzenia centrum ds. zwalczania zanieczyszczenia mórz tworzywami sztucznymi, najlepiej usytuowanego w jednym z regionów najbardziej oddalonych, dysponującego wiedzą fachową w zakresie innowacji, rozwoju i współpracy z zainteresowanymi stronami i stowarzyszeniami z sektora rybołówstwa i akwakultury, którego zadaniem byłoby przyjęcie strategii i polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju, które mogłyby być powielane w innych regionach;
140. uważa, że należy propagować pozytywne postrzeganie wartości odżywczych produktów rybołówstwa i akwakultury wśród konsumentów; podkreśla, że należy właściwie informować konsumentów, aby wspierać zmiany nawyków konsumpcyjnych w kierunku mniej znanych produktów morskich pochodzących z wód europejskich i propagować spożycie takich produktów;
141. podkreśla, że należy uświadamiać konsumentów co do produktów na bazie wodorostów oraz zwiększać poziom akceptacji konsumentów dla takich produktów, jak również uwrażliwiać konsumentów na kwestię marnotrawienia żywności; powtarza, że informacje dla konsumentów muszą zostać ulepszone za pomocą efektywnych etykiet, w tym zawierających informacje na temat zrównoważenia;
o
o o
142. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz Komitetowi Regionów i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.