Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie toczących się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (2019/2832(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2021.232.64

Akt nienormatywny

Wersja od: 16 czerwca 2021 r.

Trwające negocjacje w sprawie nowej umowy o partnerstwie UE-AKP

P9_TA(2019)0084

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie toczących się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (2019/2832(RSP))

(2021/C 232/12)

(Dz.U.UE C z dnia 16 czerwca 2021 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r. ("umowę z Kotonu") ¹ , a także jej przeglądy z roku 2005 oraz 2010 ² ,

– uwzględniając zalecenie Komisji z 12 grudnia 2017 r. dotyczące decyzji Rady upoważniającej do rozpoczęcia negocjacji w sprawie umowy o partnerstwie między Unią Europejską a członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku ³ ,

– uwzględniając swoje rezolucje z 4 października 2016 r. w sprawie przyszłości stosunków AKP-UE po roku 2020 ⁴  oraz z 14 czerwca 2018 r. w sprawie zbliżających się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku ⁵ ,

– uwzględniając pytanie do Rady i Komisji w sprawie toczących się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (0-000035/2019 - B9-0057/2019 oraz 0-000036/2019 - B9-0058/2019),

– uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

– uwzględniając projekt rezolucji Komisji Rozwoju,

A. mając na uwadze, że negocjacje na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku są nadal w toku i najprawdopodobniej potrwają dłużej, niż początkowo przewidywano;

B. mając na uwadze, że siła umowy z Kotonu i jej dorobek opierają się na szeregu wyjątkowych cech, które należy utrzymać i wzmocnić;

C. mając na uwadze doniosłe znaczenie stosunków AKP-UE, zwłaszcza w chwili, gdy wywierana jest presja na układy wielostronne i kwestionuje się ich zasadność; mając na uwadze, że umowa z Kotonu jest istotnym instrumentem multilateralizmu ze względu na liczbę państw, które zrzesza, a także na jej treść i strukturę partnerstwa, oraz mając na uwadze, że należy zwiększyć obecność i widoczność partnerstwa w Organizacji Narodów Zjednoczonych i na innych forach światowych; mając na uwadze, że w 2015 r. społeczność międzynarodowa podjęła znaczące zobowiązania globalne na mocy Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju, porozumienia paryskiego i Programu działań z Addis Abeby, oraz mając na uwadze, że współpraca między państwami AKP a UE będzie niezbędna do osiągnięcia tych światowych celów;

D. mając na uwadze, że kluczowym elementem nowego partnerstwa między UE a grupą AKP powinno być wzmocnienie współpracy parlamentarnej między UE a grupą państw AKP poprzez poprawę jej skuteczności i reprezentatywności;

E. mając na uwadze, że na przestrzeni lat częstotliwość i różnorodność posiedzeń Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE umożliwiła prowadzenie spójnego dialogu, co skutecznie przyczyniło się do wzmocnienia dyplomacji parlamentarnej; mając na uwadze, że obecny klimat międzynarodowy powinien stanowić dla państw AKP i UE zachętę do kontynuacji tego dialogu parlamentarnego i poprawy jego skuteczności;

1. z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe postępy w negocjacjach dotyczących priorytetów strategicznych części głównej oraz w pracach nad protokołami regionalnymi;

2. zauważa, że wynegocjowanie pozostałych części porozumienia będzie wymagało więcej czasu oraz że negocjacje te nie zakończyły się do końca października 2019 r., jak pierwotnie przewidywano;

3. jako że umowa z Kotonu wygaśnie w lutym 2020 r., z zadowoleniem przyjmuje podjętą przez Radę Ministrów AKP- UE decyzję o przekazaniu Komitetowi Ambasadorów AKP-UE uprawnienia do przyjmowania środków przejściowych do czasu wejścia w życie nowego partnerstwa AKP-UE;

4. zdecydowanie potwierdza stanowisko wyrażone w dwóch rezolucjach w sprawie ram po wygaśnięciu umowy z Kotonu, przyjętych w październiku 2016 r. i czerwcu 2018 r., oraz uważa, że należy wyraźnie powtórzyć niektóre zasadnicze elementy umowy z Kotonu, tak aby można je było w pełni uwzględnić w trakcie dalszych negocjacji;

5. przypomina o znaczeniu wzmocnienia parlamentarnego wymiaru przyszłej umowy, co wymaga zapewnienia demokratycznej odpowiedzialności na wszystkich szczeblach; podkreśla, że ramy instytucjonalne powinny obejmować Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE; uważa, że żądanie to nie podlega dyskusji w świetle zgody Parlamentu Europejskiego na przyszłe porozumienie;

6. przypomina, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE ma do odegrania ważną rolę w zapewnieniu demokratycznej kontroli nad przyszłą umową i ponownie wzywa do wzmocnienia jego roli doradczej i kontrolnej; jest przekonany, że zapewnienie silnego partnerstwa wymaga regularnych spotkań na szczeblu AKP-UE;

7. uważa, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE odgrywa kluczową rolę w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju i w ocenie spójności polityki na rzecz rozwoju; jest przekonany, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne propaguje wymianę poglądów na temat globalnych wyzwań, takich jak prawa człowieka, demokracja, dobre rządy, równouprawnienie płci oraz pokój i bezpieczeństwo, a także klimat, środowisko i różnorodność biologiczna;

8. przypomina o swoim zaangażowaniu w multilateralizm i wzywa do koordynacji, zwłaszcza w ramach Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego, z myślą o przyjęciu wspólnego stanowiska AKP-UE na forach międzynarodowych; podkreśla potrzebę dalszej współpracy z innymi partnerami międzynarodowymi, a także ze społeczeństwem obywatelskim w okresie poprzedzającym negocjacje wielostronne;

9. uważa, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne powinno składać się z równej liczby przedstawicieli UE i AKP, a jego posiedzenia plenarne powinny odbywać się dwa razy w roku, na przemian w jednym z państw Unii Europejskiej i AKP;

10. podkreśla, że komisje parlamentarne partnerstwa regionalnego muszą spotykać się raz w roku w każdym z regionów, niezależnie od posiedzeń rady ministrów partnerstwa regionalnego; podkreśla ponadto, że regionalizacji partnerstwa UE-AKP na mocy nowej umowy (zakłada się, że regionalizacja ta będzie bodźcem do głębszej integracji regionalnej państw AKP) nie powinno wdrażać się ze szkodą dla nadrzędnych wspólnych celów umowy;

11. przypomina, że należy utrzymać i wzmocnić niektóre szczególne aspekty umowy z Kotonu, zwłaszcza poszanowanie praw człowieka, demokracji, podstawowych wolności, dobrych rządów i praworządności;

12. podkreśla, że nowa umowa powinna jeszcze bardziej wzmacniać ducha partnerstwa na zasadzie równości, a jednocześnie uwzględniać specyfikę każdego kraju i współpracę państw AKP i UE jako zjednoczonych i wzajemnie wspierających się partnerów w wielostronnym systemie; wskazuje, że nowa umowa musi zatem pozwolić na wyjście poza prostą relację darczyńca-beneficjent;

13. ponownie podkreśla, że dialog polityczny odgrywa ważną rolę w obronie wspólnych wartości, a zarazem stanowi integralną część partnerstwa, oraz wzywa do systematycznego wykorzystywania dialogu politycznego - w bardziej skuteczny i proaktywny sposób - do zapobiegania kryzysom politycznym;

14. ubolewa nad kurczeniem się przestrzeni dla społeczeństwa obywatelskiego w niektórych krajach i przypomina, że przyszła umowa powinna przewidywać większą rolę społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji pozarządowych, grup działających na rzecz praw człowieka i grup społecznościowych, diaspor, kościołów, stowarzyszeń i społeczności religijnych, a także przedstawicieli młodzieży i w szczególności kobiet, w celu zabezpieczenia interesów osób z niepełnosprawnością, ruchów społecznych i związków zawodowych, ludów tubylczych i fundacji oraz reprezentacji dyskryminowanych osób z grup najsłabszych i marginalizowanych, a także przypomina, że należy to osiągnąć w drodze dialogu politycznego i na wszystkich szczeblach;

15. postuluje, aby nadrzędnym celem współpracy między państwami AKP a UE było wyeliminowanie ubóstwa i promowanie zrównoważonego rozwoju zgodnie z zasadą niepozostawiania nikogo samemu sobie; ponownie podkreśla, że walka z wykluczeniem, dyskryminacją i nierównościami musi być kluczowym elementem tej umowy;

16. przypomina, że składnik przyszłej umowy odnoszący się do praw człowieka powinien zawierać wyraźne sformułowanie dotyczące walki z dyskryminacją na każdym tle, w tym ze względu na orientację seksualną czy tożsamość płciową, a także walki z dyskryminacją dzieci, osób przemieszczających się, osób starszych i osób z niepełnosprawnością;

17. podkreśla znaczenie równości płci i upodmiotowienia kobiet jako siły napędowej rozwoju oraz wzywa UE i państwa AKP do uwzględnienia w umowie równości płci jako kwestii przekrojowej; podkreśla, jak ważne jest, aby strony partnerstwa zaangażowały się w działania na rzecz zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego i związanych z nim praw oraz zobowiązały się do pełnego wdrożenia programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju;

18. oczekuje, że przydzielając pomoc finansową, UE zwróci należytą uwagę na politykę krajów partnerskich i stojące przed nimi wyzwania, w szczególności weźmie pod uwagę to, że większość przepływów migracyjnych odbywa się między samymi państwami AKP; ponownie podkreśla, że w przyszłej umowie należy zaoferować pomoc społecznościom przyjmującym, które borykają się z napływem dużych grup wysiedleńców, i należy kompleksowo, w sposób oparty na prawach zająć się pierwotnymi przyczynami przymusowego wysiedlania;

19. wyraża zadowolenie, że za jedno z kluczowych założeń przyszłej umowy uznaje się osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju, i ponawia żądanie utworzenia silnych mechanizmów monitorowania, aby zagwarantować, że realizacja umowy będzie skutecznie przyczyniać się do osiągnięcia i propagowania celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla konieczność włączania w główny nurt i uwzględniania we wszystkich strategiach politycznych, planach i działaniach realizowanych w ramach przyszłej umowy kwestii o charakterze przekrojowym, takich jak zrównoważenie środowiskowe, cele w dziedzinie zmiany klimatu, zagadnienia dotyczące płci i sprawiedliwość społeczna;

20. przypomina o kluczowym celu umów o partnerstwie gospodarczym, jakim jest wspieranie długoterminowego rozwoju i integracji regionalnej; podkreśla, że umowy handlowe powinny promować zrównoważony rozwój i prawa człowieka oraz nalega, by stanowiły one integralną część przyszłej umowy;

21. apeluje o systematyczne włączanie do wszystkich obecnie negocjowanych i przyszłych umów o partnerstwie gospodarczym możliwych do wyegzekwowania przepisów dotyczących trwałego rozwoju i praw człowieka oraz wzywa do przeprowadzenia szczegółowej analizy wpływu umów o partnerstwie gospodarczym na gospodarki lokalne i handel wewnątrzregionalny, aby uwzględnić obawy dotyczące ich wdrażania, jeśli chodzi o integrację regionalną i uprzemysłowienie;

22. wyraża przekonanie, że realizacja Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju wymaga silnego zaangażowania władz lokalnych i podmiotów niepaństwowych w celu zwiększenia poczucia demokratycznej odpowiedzialności; uważa, że korzystny dla osiągnięcia tego celu byłby mechanizm wzajemnego monitorowania, rozliczalności i przeglądu między państwami AKP a UE, z udziałem przedstawicieli władz krajowych, regionalnych i lokalnych, społeczeństwa obywatelskiego i środowisk naukowych, odpowiedzialnych za opracowywanie rocznych wniosków i zaleceń dotyczących działań następczych;

23. przypomina, że sektor prywatny jest kluczowym partnerem dla osiągnięcia trwałego rozwoju, wspierania wzrostu gospodarczego i zmniejszenia ubóstwa; apeluje o umieszczenie w przyszłej umowie jasno określonych postanowień dotyczących roli i zadań przedsiębiorstw zaangażowanych w partnerstwa dla rozwoju i promujących zasady społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, inicjatywy ONZ Global Compact, wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, podstawowe normy pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy, normy środowiskowe i konwencje ONZ przeciwko korupcji;

24. przypomina stronom negocjacji o włączeniu do nowej umowy ambitnych postanowień dotyczących zwalczania nielegalnych przepływów finansowych i uchylania się od opodatkowania oraz postanowień o pomocy finansowej i technicznej dla krajów rozwijających się, tak aby mogły one dostosować się do najnowszych światowych norm w zakresie walki z uchylaniem się od opodatkowania, obejmujących automatyczną wymianę informacji, informowanie o beneficjentach rzeczywistych firm i publiczną sprawozdawczość korporacji wielonarodowych w podziale na kraje w celu powstrzymania erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków, w oparciu o modele G-20 i OECD;

25. ponownie podkreśla, że warunkowanie przydziału pomocy współpracą z UE w kwestiach migracyjnych jest nie do pogodzenia z uzgodnionymi zasadami skuteczności rozwoju;

26. przypomina, że zgodnie z art. 218 ust. 10 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Parlament Europejski musi być natychmiast i w pełni informowany na wszystkich etapach procedury negocjacyjnej, a także przypomina o potrzebie przyjęcia lepszych ustaleń praktycznych współpracy i wymiany informacji na wszystkich etapach umów międzynarodowych;

27. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie Ministrów AKP, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu i Prezydium Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE.

¹ Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3.

² Dz.U. L 287 z 4.11.2010, s. 3.

³ C0M(2017)0763.

⁴ Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 2.

⁵ Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0267.