Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie dalszego represjonowania opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi (2022/2956(RSP))
Dz.U.UE.C.2023.167.48
Akt nienormatywnyP9_TA(2022)0418
Dalsze represjonowanie opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie dalszego represjonowania opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi (2022/2956(RSP))
(2023/C 167/07)
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Białorusi,
- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka i wszystkie konwencje o prawach człowieka, których stroną jest Białoruś,
- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 października 2020 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 21 i 22 października 2021 r.,
- uwzględniając sprawozdania sporządzone przez międzynarodowe i niezależne białoruskie organizacje praw człowieka,
- uwzględniając raporty specjalnej sprawozdawczym ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka na Białorusi Anais Marin z dnia 4 maja 2021 r. i 20 lipca 2022 r. oraz apel ekspertów ONZ z 10 października 2022 r. o natychmiastowe uwolnienie uwięzionego laureata Nagrody Nobla i innych obrońców praw człowieka na Białorusi,
- uwzględniając sprawozdanie Wysokiej Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka z dnia 4 marca 2022 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka na Białorusi w okresie poprzedzającym wybory prezydenckie w 2020 r. oraz w ich następstwie,
- uwzględniając oświadczenie ministrów spraw zagranicznych państw grupy G7 w sprawie Białorusi z dnia 4 listopada 2022 r.,
- uwzględniając oświadczenie przedstawiciela Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) ds. Wolności Mediów z dnia 13 lipca 2022 r. w sprawie uporczywego przetrzymywania w więzieniu dziennikarzy i pracowników mediów na Białorusi,
- uwzględniając oświadczenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 7 października 2022 r. w sprawie orzeczenia sądu przeciwko przedstawicielom niezależnych mediów,
- uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że systematyczne represje reżimu białoruskiego wobec społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka mają na celu uciszenie wszystkich odzywających się jeszcze niezależnych głosów na Białorusi; mając na uwadze, że według szacunków ponad 10 tys. Białorusinów zostało w pewnym momencie zatrzymanych za protesty przeciwko reżimowi; mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka, politycy opozycji, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, artyści, niezależni dziennikarze, przywódcy i członkowie związków zawodowych oraz inni działacze są systematycznie poddawani brutalnym represjom i zmuszani do ucieczki;
B. mając na uwadze, że od sierpnia 2020 r. na Białorusi nasiliły się przypadki łamania praw człowieka, a według stanu na listopad 2022 r. jest tam ponad 1 400 więźniów politycznych, w tym laureat Pokojowej Nagrody Nobla Aleś Bialacki; mając na uwadze, że wśród więźniów są osoby małoletnie, osoby z niepełnosprawnościami, emeryci i osoby poważnie chore; mając na uwadze, że nadal toczą się procesy więźniów politycznych, a wyroki wydawane są na niespotykaną wcześniej skalę;
C. mając na uwadze, że coraz częściej dochodzi do prześladowań szeroko popieranego prodemokratycznego ruchu opozycyjnego na Białorusi; mając na uwadze, że w październiku 2022 r. Sąd Okręgowy w Grodnie skazał działacza politycznego Mikałaja Autuchowicza na 25 lat więzienia na podstawie całkowicie sfabrykowanych zarzutów, które obejmowały zdradę stanu; mając na uwadze, że jest to najdłuższa w historii kara pozbawienia wolności orzeczona wobec przeciwnika reżimu Łukaszenki; mając na uwadze, że Mikałaj Autuchowicz, który w lecie rozpoczął strajk głodowy, jest bity i torturowany od początku pobytu w więzieniu;
D. mając na uwadze, że jedenastu innych oskarżonych w tej sprawie wraz z Mikałajem Autuchowiczem, nazywanych "dwunastką Autuchowicza", zostało skazanych na łączną karę 169,5 roku pozbawienia wolności, a są to Paweł Sawa, Halina Dzierbysz, Wolha Majorawa, Wiktar Sniehur, Uładzimir Hundar, Siarhiej Razanowicz, Paweł Razanowicz, Lubowia Razanowicz, Iryna Mielcher, Anton Mielcher i Iryna Haraczkina; mając na uwadze, że niektóre z zatrzymanych osób były wielokrotnie umieszczane w izolatkach po tym, jak ich rodziny zgłosiły brutalne traktowanie, a nawet torturowanie więźniów przez strażników więziennych;
E. mając na uwadze, że białoruskie sądy wydały setki niesprawiedliwych i arbitralnych wyroków w umotywowanych politycznie procesach w sprawie protestów polegających na tańcach na ulicy, w których przesłuchania często odbywały się za zamkniętymi drzwiami, bez należytego procesu sądowego i bez umożliwienia unijnym dyplomatom obserwowania postępowań;
F. mając na uwadze, że Komisja Śledcza Białorusi wszczęła specjalne postępowanie in absentia przeciwko liderom białoruskiej opozycji demokratycznej i członkom Rady Koordynacyjnej, a mianowicie m.in. Swietłanie Cichanouskiej, Pawiełowi Łatuszce, Wolsze Kawałkowej, Marii Maroz, Siarhiejowi Dyleuskiemu, Dmitrijowi Nawoszy, Walerii Zanemonskiej, Daniłowi Bogdanowiczowi, Janinie Sazanowicz, Wolsze Wysockiej, Aleksandrze Gierasimowej, Aliaksandrowi Opiejkinowi i Dmitrijowi Sołowiewowi;
G. mając na uwadze, że przywódcy i przedstawiciele demokratycznych partii opozycyjnych, w tym Pawieł Siewiaryniec, Mikałaj Kazłou, Antanina Kawalewa, Aksana Aljaksejewa, Tatsiana i Dzmitryj Kaneuscy, Ihar Salawej, Pawieł Spiryn, Uładzimir Niapomniaszczyk, Alaksandr Agraitsowicz, Pawal Belawus, Andrej Kudzik, Mikolaj Siarhienka, Ramuald Ulan, Aliaksandr Nahela, Andrej Kabanau, Artur Smaliakou, Andrej Asmalouski, Dziana Czarnuszyna, Mikola Statkiewicz, Siarhei Cichanouski, Wiktar Babaryka, Maryia Kalesnikawa, Maksim Znak, Ihar Losik, Siergiej Sparisz nadal przebywają w nieludzkich warunkach;
H. mając na uwadze, że białoruski reżim nie prowadzi dochodzenia w sprawie tysięcy doniesień o brutalności policji; mając na uwadze, że zamiast tego propaguje i nagradza osoby odpowiedzialne za te czyny; mając na uwadze, że powszechna bezkarność za łamanie praw człowieka pogarsza rozpaczliwą sytuację Białorusinów; mając na uwadze, że brak praworządności ogranicza dostęp do rzetelnego procesu sądowego;
I. mając na uwadze, że Białoruś jest jedynym krajem w Europie, w którym stosuje się karę śmierci, a niedawno ogłoszono, że zostaną przeprowadzone egzekucje przeciwników politycznych reżimu; zauważa, że białoruski kodeks karny został zmieniony w styczniu 2022 r., a Łukaszenka podpisał odpowiednią ustawę w maju 2022 r., co pozwala na karę śmierci również za "próby dokonania aktów terrorystycznych", oraz że zmiana ta jest ostatecznie wymierzona w dysydentów politycznych i ma na celu umożliwienie skazań in absentia za "ekstremizm" lub "terroryzm";
J. mając na uwadze, że reżim Łukaszenki wciąż stosuje tortury, a więźniowie polityczni nadal informują o pogarszającym się stanie zdrowia, poniżaniu oraz nieludzkim i okrutnym traktowaniu; mając na uwadze, że Łukaszenka rozszerzył kampanię przeciwko działaczom na rzecz praw człowieka i dziennikarzom oraz uwięził Andrzeja Poczobuta, znanego dziennikarza i działacza mniejszości polskiej na Białorusi, który został wpisany na "listę terrorystów"; mając na uwadze, że nasiliły się niedopuszczalne prześladowania mniejszości polskiej oraz innych mniejszości, w tym niedawno władze białoruskie podjęły decyzje mające na celu wyeliminowanie edukacji w językach polskim i litewskim, przeprowadzanie przeszukań w domach liderów polskiej mniejszości oraz niszczenie cmentarzy i grobów polskich poetów, pisarzy, powstańców i żołnierzy Armii Krajowej; mając na uwadze, że władze wypowiedziały umowę umożliwiającą swobodne korzystanie z katolickiego Czerwonego Kościoła przez rzymskokatolicką parafię św. Szymona i św. Heleny, która następnie musiała usunąć swoje mienie z tego kościoła;
K. mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ds. sytuacji w zakresie praw człowieka na Białorusi studenci spotykają się z arbitralnymi zatrzymaniami, bezprawnymi zwolnieniami i wydaleniami ze studiów, co wyraźnie zagraża ich wolności akademickiej;
L. mając na uwadze, że Białoruś wycofała się z konwencji z Aarhus, która odniosła znaczny sukces, jeśli chodzi o wzmocnienie prawa dostępu, zrównoważony rozwój i demokrację środowiskową;
M. mając na uwadze, że władze często stosują nadzór i cenzurę internetową oraz sieją dezinformację, wykorzystując technologie do kontroli ludności; mając na uwadze, że ta represyjna praktyka stanowi kolejny krok w kierunku cyfrowego autorytaryzmu i tłumienia praw cyfrowych obywateli Białorusi, jeszcze bardziej zastraszając obywateli i doprowadzając do kurczenia się przestrzeni obywatelskiej; mając na uwadze, że w związku z tym wolność słowa już nie istnieje;
N. mając na uwadze, że 14 listopada 2022 r. niezależne media doniosły o postępowaniu karnym przeciwko Irenie Waluś i Renacie Dziemiańczuk, liderkom Związku Polaków na Białorusi;
O. mając na uwadze, że reżim Łukaszenki na Białorusi nadal pomaga Rosji w nieuzasadnionej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie, umożliwiając Rosji wykorzystanie terytorium Białorusi do ataków wojskowych na Ukrainę;
P. mając na uwadze, że wobec Białorusinów, którzy przyłączyli się do ruchu antywojennego, stosowane są represje, zatrzymania administracyjne lub są oni oskarżani o przestępstwa; ofiarą takich działań padli m.in. prawnik Aleksandr Danilewicz, któremu postawiono zarzuty w związku z podpisaniem publicznej petycji przeciwko wojnie w Ukrainie, oraz trzech obywateli Białorusi: Dzianis Dzikun, Dmitrij Rawicz i Aleh Malchanau, którym postawiono zarzut terroryzmu w związku z sabotowaniem infrastruktury kolejowej w celu uniemożliwienia transportu rosyjskiego sprzętu wojskowego;
Q. mając na uwadze, że wobec Centrum Obrony Praw Człowieka "Wiosna" prowadzonych jest szereg dochodzeń, a zarzuty postawiono m.in. Alesiejowi Bialackiemu, Waliancinowi Stefanowiczowi, Uładzimirowi Łabkowiczowi, Marfie Rabkowej, Leanidowi Sudalence, Taccjannie Łasicy i Andriejowi Czapiukowi;
R. mając na uwadze, że ponad 600 organizacji pozarządowych, w tym praktycznie wszystkie działające w tym kraju organizacje działające na rzecz praw człowieka, zlikwidowano lub są one w trakcie likwidacji; mając na uwadze, że wciąż prześladuje się niezależne związki zawodowe, a ich przywódcy i działacze, w tym Alaksandr Jaraszuk, Hienadź Fiadynicz, Siergiej Antusewicz, Michaił Hromau, Iryna But-Husaim, Janina Malasz, Wasil Berasnieu, Zinaida Mikniuk, Alaksandr Miszuk, Ihar Powarau, Jauhen Howar, Artsiom Żernak i Danil Czeunakou, pozostają w więzieniu; mając na uwadze, że w lipcu Sąd Najwyższy Białorusi zmusił do zamknięcia białoruski Kongres Demokratycznych Związków Zawodowych, który jest organizacją parasolową niezależnych związków zawodowych, a tym samym skutecznie zakazał działalności wszystkich niezależnych związków zawodowych;
S. mając na uwadze, że dziennikarze, w tym Kaciaryna Andrejewa, Iryna Sławnikowa, Siarhiej Satsuk, Ihar Losik, Ksenia Lutskina i Andrej Kuzneczyk, pozostają jedną z grup najbardziej represjonowanych przez reżim; mając na uwadze, że 6 października 2022 r. Sąd Okręgowy w Mińsku skazał trzech dziennikarzy zakazanych niezależnych mediów BelaPAN, a mianowicie redaktor naczelną Irynę Leuszynę, dyrektora Dzmitryja Naważyłaua, zastępcę dyrektora Andreja Aleksandraua, a także niezależną dziennikarkę Irynę Złobinę na kary pozbawienia wolności od 4 do 14 lat;
T. mając na uwadze, że stale naruszane jest prawo do pokojowego zgromadzania się; mając na uwadze, że od sfałszowanych wyborów prezydenckich w sierpniu 2020 r. nie zezwolono na żadne protesty uliczne opozycji;
U. mając na uwadze, że Łukaszenka kontynuuje swoją politykę rusyfikacji Białorusi, dążąc do marginalizacji i niszczenia przejawów tożsamości narodowej Białorusinów, w tym ich języka, edukacji i kultury, poprzez arbitralne aresztowania i zatrzymania, a w szczególności brutalne traktowanie postaci świata kultury;
1. w dalszym ciągu zdecydowanie solidaryzuje się z narodem białoruskim, a także z członkami opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego nadal walczącymi o wolną, suwerenną i demokratyczną Białoruś;
2. przypomina, że UE i jej państwa członkowskie nie uznały wyników wyborów prezydenckich z 2020 r. z powodu powszechnych fałszerstw i oszustw oraz że nie uznają Alaksandra Łukaszenki jako prezydenta Białorusi; wzywa do dalszego wspierania białoruskiej opozycji demokratycznej i niezależnego społeczeństwa obywatelskiego, w tym członków europejskich ugrupowań politycznych; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie zjednoczonego rządu tymczasowego pod przewodnictwem Swiatłany Cichanouskiej, a także wcześniejsze powstanie Rady Koordynacyjnej i Narodowego Zarządu Antykryzysowego; wzywa demokratyczne siły opozycyjne do utrzymania i propagowania jedności opartej na celu, jakim jest wolna, demokratyczna i niepodległa Białoruś; zauważa, że wielu Białorusinów uważa Swiatłanę Cichanouską za zwyciężczynię wyborów prezydenckich w 2020 r.;
3. ponownie wyraża niezachwiane poparcie dla białoruskiej opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego oraz wzywa je do dalszego działania w interesie narodu białoruskiego oraz do opracowania planu reformy kraju; zauważa, że zwycięstwo Ukrainy przyspieszy demokratyczne zmiany na Białorusi; przypomina, że zgodnie z zasadami OBWE należy spełnić uzasadnione żądania narodu białoruskiego dotyczące demokracji opartej na prawach człowieka i podstawowych wolnościach, dobrobycie, suwerenności i bezpieczeństwie; ponawia swoje wcześniejsze apele o przeprowadzenie nowych wolnych i uczciwych wyborów pod międzynarodową obserwacją Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE;
4. zdecydowanie potępia nieuzasadnione i umotywowane politycznie wyroki skazujące "dwunastkę Autuchowicza", a także przetrzymywanych ponad 1 400 więźniów politycznych; domaga się natychmiastowego zaprzestania przemocy i represji, a także bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych i osób arbitralnie przetrzymywanych, aresztowanych lub skazanych z powodów politycznych, a także do wycofania wszystkich stawianych im zarzutów; domaga się również ich pełnej rehabilitacji i przyznania im rekompensaty finansowej za szkody poniesione w wyniku bezprawnego zatrzymania; podkreśla, że do tego czasu konieczne jest informowanie o ich miejscu pobytu i warunkach przetrzymywania oraz że należy zapewnić im dostęp do wybranych przez nich prawników i opieki medycznej, a także umożliwić komunikację z członkami rodziny; domaga się, aby reżim Łukaszenki umożliwił obserwację i monitorowanie procesów wszystkich więźniów politycznych, w tym działaczy prodemokratycznych, członków opozycji demokratycznej, obrońców praw człowieka, dziennikarzy i związkowców;
5. zdecydowanie potępia zaangażowanie Białorusi w nieuzasadnioną i niesprowokowaną wojnę napastniczą Rosji przeciwko Ukrainie; potępia niedawne rozmieszczenie rosyjskich sił zbrojnych na Białorusi; potępia wojowniczą i opartą na pogróżkach retorykę białoruskich urzędników wobec Ukrainy; zauważa, że Łukaszenka i osoby z nim powiązane są w równym stopniu odpowiedzialne za zbrodnie wojenne w Ukrainie i powinny zostać pociągnięte do odpowiedzialności przed międzynarodowym trybunałem i Międzynarodowym Trybunałem Karnym;
6. wzywa Komisję, państwa członkowskie i ESDZ do współpracy z partnerami międzynarodowymi, np. z mechanizmem moskiewskim OBWE i Radą Praw Człowieka ONZ, a także z obrońcami praw człowieka i ze społeczeństwem obywatelskim na miejscu, by zagwarantować śledzenie, dokumentowanie i zgłaszanie naruszeń praw człowieka, a następnie rozliczanie winnych i zadośćuczynienie dla ofiar; z zadowoleniem przyjmuje i popiera utworzenie międzynarodowej platformy rozliczalności dla Białorusi; ponownie podkreśla, jak ważne jest dalsza dyplomatyczna izolacja Białorusi, ograniczenie obecności dyplomatycznej UE i jej państw członkowskich w tym kraju oraz kontynuowanie izolacji Białorusi w organizacjach międzynarodowych;
7. wzywa władze białoruskie, by całkowicie zaprzestały represjonować, prześladować, torturować i źle traktować swoich obywateli, w tym stosować przemoc wobec kobiet i słabszych grup społecznych oraz wymuszone zaginięcia; stale potępia nieludzkie warunki przetrzymywania, nieustanne poniżanie i pogarszające się warunki zdrowotne więźniów politycznych;
8. wyraża zaniepokojenie domniemanym wykorzystywaniem przez dostawców dużych przedsiębiorstw z siedzibą w UE pracy przymusowej więźniów w białoruskich koloniach karnych; wzywa wszystkie przedsiębiorstwa z siedzibą w UE do zachowania szczególnej staranności i zakończenia relacji z wszelkimi białoruskimi dostawcami, którzy wykorzystują pracę przymusową w swoich łańcuchach dostaw, łamią prawa obywatelskie i polityczne swoich pracowników lub otwarcie wspierają brutalny reżim; wzywa Radę do nałożenia sankcji na wszelkie białoruskie lub międzynarodowe przedsiębiorstwa działające na Białorusi, które wykorzystują pracę przymusową w swoich łańcuchach dostaw, łamią prawa obywatelskie i polityczne swoich pracowników lub otwarcie wspierają brutalny reżim; wzywa reżim Łukaszenki do zaprzestania praktyki zmuszania do pracy przymusowej w koloniach karnych;
9. potępia wysiłki Łukaszenki mające na celu osłabienie kultury białoruskiej, w tym kultur mniejszości, oraz rusyfikację narodu; wzywa UE do wspierania białoruskich niezależnych organizacji kulturalnych, takich jak teatry, chóry, szkoły, grupy ludowe i artyści; ubolewa nad decyzją białoruskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o uznaniu patriotycznego motta "Żywie Biełaruś!" ("Niech żyje Białoruś!") za motto nazistowskie;
10. zdecydowanie potępia wykorzystywanie przez rosyjskie wojsko terytorium Białorusi do agresji na Ukrainę; z zadowoleniem przyjmuje działania podjęte przez białoruskie społeczeństwo, by przeciwstawić się wykorzystywaniu terytorium Białorusi do ułatwienia rosyjskiej inwazji na Ukrainę; wyraża poparcie dla pułku im. Konstantego Kalinowskiego i pułku Pogoń, które wspierają Ukrainę w obronie przed rosyjską wojną napastniczą; popiera stanowisko białoruskiej opozycji demokratycznej i białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, zgodnie z którym Białoruś powinna zostać uznana za okupowane lub faktycznie okupowane terytorium, i przyłącza się do ich wezwania, by natychmiast wycofać rosyjskie wojska z Białorusi i Ukrainy;
11. ponawia swój apel do Rady i Komisji, by zapobiegały uchylaniu się od sankcji, i wzywa do zastosowania sankcji nałożonych na Rosję także wobec Białorusi, również w przypadku wszystkich sankcji nakładanych w przyszłości; wzywa Komisję, współustawodawców i państwa członkowskie do uzupełnienia systemu prawnego, by umożliwić konfiskatę aktywów zamrożonych przez UE, co pozwoliłoby również na konfiskatę mienia Łukaszenki, jego rodziny i najbliższego kręgu wspierającego reżim, w tym sędziów, prokuratorów, propagandystów, członków bojówek, KGB i działaczy bezpieczeństwa zaangażowanych w represje, skazania, bezprawne przetrzymywania i tortury, a także by przeznaczyć te zasoby na wsparcie dla jego ofiar i białoruską opozycję demokratyczną;
12. z zadowoleniem przyjmuje przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla w 2022 r. obrońcy praw człowieka, założycielowi Centrum Praw Człowieka "Wiosna" i laureatowi Nagrody im. Sacharowa za 2020 r. Alesiowi Bialackiemu; potępia trwające uwięzienie Alesia Bialackiego, Waliantsina Stefanowica i Uładzimira Łabkowicza w związku z umotywowanymi politycznie zarzutami przemytu i finansowania działań zbiorowych naruszających porządek publiczny, które podlegają karze do 12 lat pozbawienia wolności, oraz wzywa, by ich natychmiast i bezwarunkowo uwolniono; ponawia apel przewodniczącego Norweskiego Komitetu Noblowskiego do reżimu Łukaszenki o uwolnienie Alesia Bialackiego przed ceremonią wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla 10 grudnia 2022 r.;
13. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w Radzie Europy grupy kontaktowej we współpracy z białoruskimi siłami demokratycznymi i społeczeństwem obywatelskim; zachęca instytucje UE, państwa członkowskie i organizacje międzynarodowe do zacieśnienia systemowej współpracy z demokratycznymi przedstawicielami Białorusi;
14. z zadowoleniem przyjmuje zapewnienie przez UE i państwa członkowskie, w szczególności Polskę i Litwę, wsparcia i ochrony Białorusinom zmuszonym do ucieczki z kraju; wzywa państwa członkowskie do nieustającej solidarności z osobami uciekającymi z Białorusi i wzywa Komisję do dalszego wspierania tych wysiłków;
15. z zadowoleniem przyjmuje kompleksowy plan Komisji dotyczący wsparcia gospodarczego dla demokratycznej Białorusi, ale domaga się natychmiastowego udostępnienia tych środków, by wspierać kluczowe działania społeczeństwa obywatelskiego, niezależne media, związki zawodowe i białoruską opozycję na uchodźstwie, a także osoby uciekające przed represyjnym reżimem; wzywa europejskie partie i fundacje polityczne do zapewnienia bezpośredniego wsparcia członkom białoruskich partii oraz szeroko rozumianej opozycji; wzywa Komisję do dalszego wspierania niezależnych mediów informacyjnych, w szczególności nowych mediów, takich jak Nexta, które nie otrzymały żadnego wsparcia finansowego ze strony UE mimo szerokiego kręgu odbiorców na Białorusi;
16. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby dalej pomagały opozycji demokratycznej, społeczeństwu obywatelskiemu i obrońcom praw człowieka, przedstawicielom związków zawodowych i niezależnym mediom na Białorusi i za granicą w przygotowaniach do przyszłych przemian demokratycznych w tym kraju; wyraża uznanie dla wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa za regularne zapraszanie Swiatłany Cichanouskiej na posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych, w tym na okrągły stół z 14 listopada 2022 r.; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Misji Demokratycznej Białorusi w Brukseli;
17. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przygotowania przepisów i procedur postępowania w przypadkach, w których obrońcy praw człowieka i inni działacze społeczeństwa obywatelskiego są pozbawiani obywatelstwa na Białorusi, a także do udzielenia wsparcia tym Białorusinom mieszkającym w UE, których dokumenty tożsamości wkrótce wygasną i którzy nie mają możliwości przedłużenia ich ważności, ponieważ nie mogą wrócić na Białoruś;
18. wzywa Radę i wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do przeanalizowania innych, wykraczających poza sankcje, środków oraz do opracowania spójnego i kompleksowego długoterminowego podejścia wobec Białorusi, ściśle skoordynowanego z krajami o podobnych poglądach i organizacjami międzynarodowymi; wzywa ESDZ do pokierowania koordynacją spójnej polityki z państwami członkowskimi i pozostałymi instytucjami UE;
19. z niezadowoleniem przyjmuje decyzję Białorusi o wycofaniu się z konwencji z Aarhus, w szczególności w kontekście uruchomienia elektrowni jądrowej w Ostrowcu, co odbyło się bez pełnego wdrożenia zaleceń dotyczących testów wytrzymałościowych, oraz ubolewa nad dalszymi zaniedbaniami, jeśli chodzi o przestrzeganie najwyższych norm bezpieczeństwa jądrowego w elektrowni jądrowej w Ostrowcu; potępia brutalne prześladowania przez białoruski reżim obrońców środowiska i praw człowieka oraz organizacji pozarządowych wyrażających obawy dotyczące bezpieczeństwa jądrowego;
20. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, władzom Republiki Białorusi i Federacji Rosyjskiej oraz przedstawicielom białoruskiej opozycji demokratycznej.