Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie Afganistanu, zwłaszcza doniesień o wykorzystywaniu seksualnym chłopców w prowincji Logar (2019/2981(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2021.255.51

Akt nienormatywny

Wersja od: 29 czerwca 2021 r.

Afganistan, zwłaszcza doniesienia o wykorzystywaniu seksualnym chłopców w prowincji Logar

P9_TA(2019)0107

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie Afganistanu, zwłaszcza doniesień o wykorzystywaniu seksualnym chłopców w prowincji Logar (2019/2981(RSP))

(2021/C 255/08)

(Dz.U.UE C z dnia 29 czerwca 2021 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Afganistanu, w szczególności rezolucję z dnia 14 grudnia 2017 r. ¹ ,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie praw dziecka z okazji 30. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka ² ,

– uwzględniając oświadczenia wydane w dniu 3 grudnia 2019 r. przez Grupę Przyjaciół Dzieci w Konfliktach Zbrojnych (CAAC), której Unia Europejska jest członkiem, dotyczące zarzutów wykorzystywania seksualnego chłopców w prowincji Logar oraz późniejszych działań przeciwko obrońcom praw człowieka,

– uwzględniając afgańską ustawę o ochronie prawa dziecka ratyfikowaną w dniu 5 marca 2019 r.,

– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

– uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r.,

– uwzględniając sprawozdanie UNICEF z listopada 2019 r. pt. "Convention on the Rights of the Child at a crossroads" [Konwencja ONZ o prawach dziecka - na rozdrożu],

– uwzględniając sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ dla Rady Bezpieczeństwa z dni 23 marca 2018 r. i 29 marca 2019 r. w sprawie przemocy seksualnej związanej z konfliktami, a także sprawozdanie z dnia 10 marca 2019 r. w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych w Afganistanie,

– uwzględniając wytyczne UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka, w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych oraz w sprawie obrońców praw człowieka,

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie Afganistanu,

– uwzględniając umowę o współpracy na rzecz partnerstwa i rozwoju między UE a Afganistanem, podpisaną w dniu 18 lutego 2017 r.,

– uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że jak podano w sprawozdaniu Sekretarza Generalnego ONZ z 2019 r. w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych w Afganistanie, w latach 2015-2018 w Afganistanie doszło do 14 000 przypadków nadużyć wobec dzieci; mając na uwadze, że co najmniej 12 599 dzieci zginęło lub zostało okaleczonych, co stanowi prawie jedną trzecią wszystkich ofiar cywilnych; mając na uwadze, że wykorzystywanie seksualne chłopców, gwałty na nich oraz ich niegodziwe traktowanie, czyli praktyka znana jako baczczebazi, stanowiąca niewolnictwo seksualne dzieci, jest rozpowszechniona w wielu prowincjach Afganistanu;

B. mając na uwadze, że misja wspierająca ONZ w Afganistanie (UNAMA) poinformowała, że 136 afgańskich chłopców uczęszczających do co najmniej sześciu szkół w prowincji Logar było wykorzystywanych seksualnie przez siatkę pedofilską; mając na uwadze, że dotychczas w śledztwie wykryto ponad 100 filmów zamieszczonych w internecie; mając na uwadze, że co najmniej siedmiu chłopców zidentyfikowanych na nagraniach nie żyje, przy czym pięciu z nich zamordowały ich własne rodziny;

C. mając na uwadze, że baczcze - zwykle chłopcy w wieku od 10 do 18 lat - są kupowani lub uprowadzani ze zubożałych rodzin przez wpływowych członków elity na obszarach wiejskich, w tym polityków i wojskowych; mając na uwadze, że chłopcy ci są przebierani za kobiety i występują jako tancerze na prywatnych przyjęciach, po czym często są wykorzystywani seksualnie przez mężczyzn;

D. mając na uwadze, że w proceder ten zamieszani są dyrektorzy szkół, nauczyciele i władze lokalne w prowincji Logar; mając na uwadze, że bezkarność przemocy seksualnej jest powszechna ze względu na wysoką pozycję sprawców, niedowierzanie wśród rodzin ofiar i ich społeczności, a także system wartości, który stawia honor rodziny przed dobrem dziecka;

E. mając na uwadze, że w Afganistanie dzieci, które padły ofiarą gwałtu i wykorzystywania seksualnego, mają bardzo ograniczony dostęp do wymiaru sprawiedliwości i do wsparcia; mając na uwadze, że według doniesień panuje sytuacja odwrotna - dzieci, które zgłaszają wykorzystywanie seksualne często doświadczają dalszych nadużyć, stygmatyzacji i ostracyzmu, co skutkuje dodatkową traumą fizyczną i psychiczną, a nawet giną z rąk sprawców, władz, przywódców bojówek i własnych rodzin;

F. mając na uwadze, że Instytut Społeczno-Obywatelski na rzecz Młodzieży w prowincji Logar bada sytuację w innych szkołach w regionie; mając na uwadze, że przypuszczalnie ofiarą procederu bacczebazi padły jeszcze tysiące innych chłopców w tej prowincji;

G. mając na uwadze, że Afganistan zreformował swój kodeks karny w 2018 r., penalizując wykorzystywanie seksualne dzieci; mając na uwadze, że w 2019 r. władze afgańskie przyjęły ustawę o ochronie praw dziecka; mając na uwadze, że problemem pozostaje egzekwowanie przepisów penalizujących werbowanie i wykorzystywanie zwerbowanych dzieci oraz przemoc wobec nich i ich wykorzystywanie seksualne;

H. mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka Mohammad Musa Mahmudi i Ehsanullah Hamidi z Instytutu Społeczno-Obywatelskiego na rzecz Młodzieży w prowincji Logar zostali arbitralnie zatrzymani przez przedstawicieli Krajowej Dyrekcji ds. Bezpieczeństwa w drodze na spotkanie z ambasadorem UE w Kabulu; mając na uwadze, że obu ich zwolniono 27 listopada 2019 r., lecz nadal istnieją obawy o ich bezpieczeństwo; mając na uwadze, że obaj obrońcy praw człowieka otrzymywali wcześniej groźby w mediach społecznościowych, niekiedy od funkcjonariuszy publicznych; mając ponadto na uwadze, że gubernator prowincji groził im również karą za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji;

I. mając na uwadze, że obrońcy praw człowieka w Afganistanie są coraz mocniej atakowani przez władze afgańskie i ugrupowania zbrojne oraz narażeni na nękanie, zastraszanie, groźby i przemoc; mając na uwadze, że rząd afgański wielokrotnie zaniechał wszczęcia dochodzeń w sprawie ataków na obrońców praw człowieka;

1. wyraża ubolewanie w związku z obecnym powszechnym wykorzystywaniem i niewolnictwem seksualnym chłopców w Afganistanie; kieruje do ofiar wyrazy pełnego wsparcia i solidaryzuje się z nimi; wyraża poważne zaniepokojenie powszechnością głęboko zakorzenionej praktyki wykorzystywania seksualnego chłopców, bezkarnością sprawców i bezbronnością ofiar;

2. zauważa niedawną reakcję władz Afganistanu oraz ich decyzję o prowadzeniu dochodzeń i ściganiu sprawców; przypomina władzom, że ochrona dzieci i innych szczególnie wrażliwych grup musi stanowić trzon każdej polityki w obszarze ochrony praw człowieka, i wzywa centralne i lokalne władze Afganistanu do kontynuowania zdecydowanych działań mających na celu wykorzenienie procederu baczczebazi w tym kraju;

3. wyraża głębokie ubolewanie, że w szkołach - instytucjach cieszących się zaufaniem i szacunkiem - nauczyciele oraz dyrektorzy, którzy mają ogromny wpływ na swoich podopiecznych i ponoszą wielką odpowiedzialność za ich rozwój zarówno intelektualny, jak i psychologiczny, mieli dopuszczać się wykorzystywania seksualnego;

4. wzywa rząd Afganistanu do natychmiastowego zawieszenia w pełnieniu funkcji osób podejrzanych o udział w wykorzystywaniu seksualnym i przemocy do czasu zakończenia dochodzenia oraz do zapewnienia ofiarom i ich rodzinom niezbędnego wsparcia medycznego, psychologicznego i socjalnego;

5. wzywa Biuro Prokuratora Generalnego, aby wszczęło niezależne i bezstronne dochodzenie w sprawie zarzutów wykorzystywania seksualnego i przemocy wobec chłopców w prowincji Logar, gwarantujące ofiarom poszanowanie ich praw i ochronę; przypomina, że ze względu na fakt, iż zarzuty postawiono również przedstawicielom organów krajowych, dochodzenie należy prowadzić we współpracy z organami międzynarodowymi, w tym z misją UNAMA, oraz przy zachowaniu pełnej przejrzystości;

6. wzywa władze afgańskie do natychmiastowego ustanowienia mechanizmu ochrony i sprawozdawczości dla organizacji i prawników, którzy zgłaszają i ujawniają przypadki naruszeń praw dziecka; wzywa władze Afganistanu do udostępnienia krajowej linii telefonów zaufania dla ofiar łamania praw dziecka;

7. wzywa władze afgańskie do pełnego stosowania prawa krajowego i międzynarodowego w zakresie ochrony praw dziecka; wzywa władze afgańskie do pełnego wdrożenia nowego afgańskiego kodeksu karnego z 2018 r. oraz ustawy o ochronie praw dziecka z 2019 r., aby zagwarantować, że sprawcy wykorzystywania seksualnego i przemocy wobec dzieci poniosą pełną odpowiedzialność za swoje czyny;

8. wzywa rząd Afganistanu, by zorganizował ogólnokrajową kampanię informacyjną, aby uświadomić społeczeństwu sens zakazu procederu baczczebazi oraz prawo nieletnich do ochrony przed tego rodzaju fizycznym nadużywaniem i wykorzystywaniem seksualnym; podkreśla, że tylko poprzez połączenie egzekwowania prawa i edukacji w tej kwestii możliwe będzie zaprowadzenie w społeczeństwie afgańskim zmian kulturowych koniecznych do wyeliminowania tej praktyki; nalega, aby te wysiłki priorytetowo traktowały destygmatyzację ofiar baczczebazi i aby zapobiegały sytuacji, w której ofiary byłyby poddawane ostracyzmowi, odrzucane przez swoje rodziny, a nawet zabijane;

9. wyraża uznanie dla pracy Mohammada Musy Mahmudiego, Ehsanullaha Hamidiego i wszystkich obrońców praw człowieka w Afganistanie, którzy działają w jednym z najniebezpieczniejszych środowisk na świecie, są zagrożeni przez podmioty państwowe i niepaństwowe i nie otrzymują ochrony niezbędnej im do wykonywania pracy bez strachu przed represjami; podkreśla, że niezależnie od okoliczności władze Afganistanu muszą zapewnić obrońcom praw człowieka możliwość prowadzenia działalności w zakresie praw człowieka bez gróźb, zastraszania i przeszkód;

10. apeluje o większą kontrolę i monitorowanie pomocy finansowej UE dla Afganistanu, aby zapewnić, że wsparcie budżetowe rzeczywiście służy otoczeniu sprzyjającemu ochronie i promowaniu praw człowieka;

11. wzywa władze afgańskie do zagwarantowania bezpieczeństwa Mohammadowi Musie Mahmudiemu i Ehsanullahowi Hamidiemu; wzywa władze Afganistanu do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka, więźniów sumienia i dziennikarzy przetrzymywanych i skazanych wyłącznie za korzystanie z przysługującego im prawa do wolności wypowiedzi i udziału w pokojowych zgromadzeniach;

12. wzywa Biuro Prokuratora Generalnego do przeprowadzenia niezależnego i bezstronnego śledztwa w sprawie arbitralnych zatrzymań przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, którzy zostali aresztowani w następstwie zgłoszonych przez siebie przypadków wykorzystywania seksualnego i przemocy, a następnie zwolnieni z aresztu po kilku dniach;

13. wzywa państwa członkowskie UE posiadające misje dyplomatyczne w Afganistanie oraz agencje rozwoju w terenie do niesienia pomocy władzom i lokalnym podmiotom społeczeństwa obywatelskiego, które starają się wykorzenić proceder baczczebazi ze społeczeństwa afgańskiego;

14. wzywa państwa członkowskie UE posiadające misje dyplomatyczne na miejscu do pełnego wdrożenia wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz do zapewnienia wszelkiego odpowiedniego wsparcia obrońcom praw człowieka, którzy zostali zatrzymani, w tym wizyt w więzieniach i monitorowania procesów sądowych; przypomina, że delegatura UE i państwa członkowskie powinny koniecznie w pełni wdrożyć wytyczne UE w sprawie promowania i ochrony praw dziecka oraz w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych;

15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji Europejskiej / wysokiemu przedstawicielowi Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Praw Człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Afganistanu.

¹ Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 85.

² Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0066.