Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie instytucji i organów unii gospodarczej i walutowej:...

1.

podkreśla znaczenie otwartej, efektywnej i niezależnej administracji europejskiej w całej UE, w tym instytucji, organów i agencji unii gospodarczej i walutowej;

2.

wyraża zaniepokojenie z powodu konfliktu interesów, który powstał w związku z mianowaniem dyrektora wykonawczego EUNB na stanowisko dyrektora generalnego AFME od dnia 1 lutego 2020 r.; zauważa, że zatrudnienie tego byłego urzędnika instytucji publicznej bez okresu karencji zagraża nie tylko reputacji i niezależności EUNB, lecz wszystkim instytucjom UE i całemu projektowi europejskiemu;

3.

przypomina, że przypadki nierozwiązanych konfliktów interesów mogą uniemożliwić nie tylko egzekwowanie wysokich standardów etycznych w całej administracji europejskiej, ale i wykonywanie prawa do dobrej administracji, co zagraża równym warunkom działania wymaganym do właściwego funkcjonowania jednolitego rynku;

4.

wzywa do skutecznego i spójnego stosowania regulaminu pracowniczego, w szczególności art. 16, w celu zapobiegania konfliktom interesów, zwłaszcza - lecz nie tylko - w odniesieniu do urzędników wyższego szczebla; podkreśla, że art. 16 umożliwia instytucjom UE odrzucenie wniosku byłego urzędnika o podjęcie konkretnej pracy, jeżeli restrykcje nie są wystarczające, by chronić uzasadnione interesy instytucji; podkreśla, że w przypadku A. Farkasa można było rozważyć zakaz bezpośredniego przejścia do AFME na podstawie art. 21 ust. 3 lit. b) decyzji Komisji C(2018)4048, gdyż AFME można postrzegać jako "stronę przeciwną";

5.

obawia się, że często niemożliwe jest egzekwowanie warunków nałożonych na działalność zawodową byłych urzędników instytucji publicznych; w związku z tym zachęca instytucje i agencje UE, aby rozważyły stosowanie pełnego zakresu narzędzi udostępnionych zgodnie z art. 16 regulaminu pracowniczego;

6.

kwestionuje decyzję Rady Organów Nadzoru EUNB i zarządu EUNB umożliwiającą A. Farkasowi objęcie stanowiska dyrektora wykonawczego AFME; wzywa je do dokonania zmiany tej decyzji;

7.

zauważa, że chociaż doświadczenie w sektorze prywatnym może być cenne w pracy dla instytucji, do efektu "drzwi obrotowych" może również dojść przy zatrudnianiu w instytucjach publicznych osób pracujących wcześniej w sektorze prywatnym, gdy istnieje bezpośredni związek między byłym pracodawcą a nowym stanowiskiem w instytucji, oraz że może to zagrozić integralności instytucji UE i podważyć zaufanie obywateli do instytucji; w związku z tym podkreśla, że rodzi się potrzeba oceny sposobu, w jaki konflikty interesów mogą również wynikać z zajmowania pewnych stanowisk przed zatrudnieniem w instytucjach publicznych lub przed mianowaniem na stanowiska nadzorcze lub wykonawcze, oraz zaleca dalsze rozważenie tej kwestii;

8.

podkreśla, że sytuacje, w których dochodzi do konfliktu interesów z uwagi na zatrudnianie byłych urzędników instytucji publicznych i efekt "drzwi obrotowych", są problemem wspólnym dla wszystkich instytucji, organów i jednostek organizacyjnych w całej UE i jej państwach członkowskich; podkreśla w związku z tym potrzebę opracowania jednolitych ram prawnych w celu skutecznego rozwiązania tych kwestii;

9.

odnotowuje pracę wykonaną na szczeblu międzynarodowym (OECD) dla zapewnienia zharmonizowanych ram zatrudniania byłych urzędników instytucji publicznych; odnotowuje prace prowadzone w tym celu na szczeblu UE przez Europejski Trybunał Obrachunkowy i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich; zauważa, że terminowe wdrożenie tych zaleceń mogłoby zapobiec podobnym problemom w przyszłości;

10.

podkreśla, że o ile doświadczenie zdobyte przez pracowników w sektorze prywatnym może być cenne dla organu regulacyjnego lub nadzorczego, organy i instytucje Unii powinny kierować się silnym etosem służby publicznej, aby jak najlepiej służyć obywatelom Europy;

11.

wzywa Europejski Trybunał Obrachunkowy, aby przeprowadził kompleksową analizę podejścia organów i agencji unii gospodarczej i walutowej do zarządzania sytuacjami, w których mogłyby występować konflikty interesów; wzywa Europejski Trybunał Obrachunkowy do wskazania najlepszych praktyk;

12.

wzywa Komisję, aby oceniła obecne unijne i krajowe praktyki w zakresie zatrudniania byłych urzędników instytucji publicznych z myślą o określeniu bardziej zdecydowanych środków zapobiegania konfliktom interesów pojawiających się w sytuacji, gdy urzędnicy wyższego szczebla organów UE rezygnują z zajmowanych stanowisk, aby podjąć pracę w sektorze prywatnym, lub gdy pracownicy sektora prywatnego są mianowani na stanowiska wyższego szczebla w organie UE; wzywa ponadto do uwzględnienia ustaleń Komisji przy rozpatrywaniu zharmonizowanych ram prawnych na rzecz zapobiegania konfliktom interesów przy zatrudnianiu byłych urzędników instytucji publicznych;

13.

przypomina o podjętym przez Komisję na posiedzeniu plenarnym 24 października 2019 r. zobowiązaniu do dokonania przeglądu ram prawnych zatrudniania byłych urzędników instytucji publicznych; wzywa Komisję, aby w celu zapewnienia wysokich standardów etycznych wprowadziła zharmonizowane ramy prawne na rzecz zapobiegania sytuacjom konfliktu interesów przy zatrudnianiu byłych urzędników instytucji publicznych; podkreśla potrzebę dostosowania praktyki UE do standardów międzynarodowych; podkreśla, że takie same standardy powinno się stosować na szczeblu unijnym i krajowym;

14.

wzywa Komisję, aby - w ramach przeglądu ram zatrudniania byłych urzędników instytucji publicznych - zdefiniowała konkretne obszary ryzyka, które mogą wymagać wzmocnienia, w tym rozszerzenie możliwości blokowania działalności zawodowej, oraz by rozważyła możliwość przedłużenia okresu karencji obowiązującego urzędników wyższego szczebla proporcjonalnie do konkretnego przypadku, w celu zapewnienia równego traktowania zgodnie z art. 15 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej; podkreśla, że wymóg ujawniania ex ante informacji o konfliktach interesów, o którym mowa w art. 11 regulaminu pracowniczego, powinno się stosować w sposób gwarantujący, że potencjalne konflikty interesów kandydata zostaną ujawnione wystarczająco wcześnie przed podjęciem przez niego pracy w organie UE; podkreśla ponadto, że wszystkie organy UE powinny publikować na swoich stronach internetowych przepisy wewnętrzne dotyczące rozwiązywania konfliktów interesów oraz rozważyć zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 2017 r. dotyczące publikowania rocznych informacji wymaganych na mocy art. 16 ust. 4 regulaminu pracowniczego;

15.

wzywa Komisję, aby rozszerzyła ten przegląd na konflikty interesów zaistniałe przed zatrudnieniem w instytucjach publicznych oraz by rozważyła możliwość wzmocnienia istniejących środków, takich jak obowiązkowe zbycie udziałów w przedsiębiorstwach podlegających instytucji, w której pracuje nowo mianowany urzędnik, lub mających kontakty z tą instytucją; wzywa także Komisję, aby rozważyła nowe rodzaje środków zapobiegawczych, takie jak obowiązkowe wyłączenie danego urzędnika z rozpatrywania spraw dotyczących byłego pracodawcy z sektora prywatnego;

16.

uważa, że zakaz zmiany pracy w sytuacji, gdy dana osoba jest zatrudniona, a zakaz jest wystarczająco ukierunkowany i uzasadniony, nie stanowi naruszenia prawa do zatrudnienia;

17.

zwraca uwagę, że w razie wprowadzenia dłuższych okresów karencji dla urzędników wyższego szczebla, którzy odchodzą z agencji, można również rozważyć możliwość przyznania im odpowiedniego dodatku przejściowego; podkreśla, że wypłacanie takich dodatków przejściowych kończy się w chwili, gdy dana osoba podejmuje nową pracę w okresie karencji;

18.

wzywa Komisję, aby oceniła, czy właściwe jest, by zainteresowane agencje UE same podejmowały decyzję w sprawie egzekwowania przepisów dotyczących zapobiegania konfliktom interesów, oraz w jaki sposób można zapewnić spójne stosowanie przepisów; uważa, że w przyszłości niezależny organ ds. etyki zapowiedziany przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen byłby najodpowiedniejszym organem do podejmowania decyzji w zakresie konfliktów interesu dotyczących pracowników instytucji UE;

19.

sugeruje wszystkim posłom do Parlamentu Europejskiego oraz wszystkim przedstawicielom Komisji Europejskiej i Rady Unii Europejskiej, aby powstrzymali się od kontaktów z obecnym dyrektorem wykonawczym, jeżeli obejmie on na okres dwóch lat stanowisko dyrektora wykonawczego AFME; wzywa służby odpowiedzialne za wydawanie stałych (brązowych) przepustek do budynków Parlamentu, aby uważnie rozpatrzyły sprawę A. Farkasa z uwzględnieniem możliwości nieprzyznania mu takiej przepustki przez ten sam okres (dwa lata) w celu uniknięcia potencjalnego konfliktu interesów;

20.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu oraz Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie instytucji i organów unii gospodarczej i walutowej: zapobieganie konfliktom interesów związanym z zatrudnianiem byłych urzędników instytucji publicznych (2019/2950(RSP)).

Dz.U.UE.C.2021.270.113