Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wdrażania pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu...

1.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat i dokument roboczy Komisji z dnia 16 stycznia 2018 г., а także proces konsultacji, oczekuje jednak szybkich działań służących rozwiązaniu problemów "interakcji"; popiera zaproponowaną przez Komisję ogólną wizję, zgodną z celami 7. programu działań w zakresie środowiska;

2.

uważa, że głównym celem Komisji powinno być zapobieganie włączaniu niebezpiecznych chemikaliów do cyklu materiałowego oraz uzyskanie pełnej spójności przepisów wdrażających politykę dotyczącą odpadów i chemikaliów, by lepiej stosować obowiązujące przepisy, a jednocześnie usunąć te luki prawne, które mogą utrudniać Unii przechodzenie na zrównoważoną gospodarkę o obiegu zamkniętym, w tym zwłaszcza w odniesieniu do wyrobów importowanych;

3.

podkreśla, że w prawdziwej gospodarce o obiegu zamkniętym produkty muszą być projektowane tak, by można je było ulepszać, by były trwałe oraz nadawały się do naprawy, ponownego użycia i recyklingu, a także by zawierały jak najmniej substancji potencjalnie niebezpiecznych;

4.

przypomina, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym wymaga ścisłego stosowania hierarchii postępowania z odpadami i w miarę możliwości stopniowego wycofywania substancji potencjalnie niebezpiecznych, zwłaszcza jeżeli istnieją już lub powstaną w przyszłości bezpieczniejsze alternatywy, by zapewnić opracowanie nietoksycznych cyklów materiałowych, co ułatwi recykling i ma zasadnicze znaczenie dla prawidłowego rozwoju dobrze funkcjonującego rynku surowców wtórnych;

5.

wzywa Komisję, by bez dalszej zwłoki opracowała unijną strategię na rzecz środowiska wolnego od toksyn, zgodnie z 7. programem działań w zakresie środowiska;

6.

apeluje do Komisji i państw członkowskich, by w ścisłej współpracy z ECHA przyspieszyły działania regulacyjne wspierające zastępowanie substancji wzbudzających szczególnie duże obawy oraz ograniczyły stosowanie substancji stwarzających niedopuszczalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub dla środowiska w rozporządzeniu REACH oraz w szczegółowych przepisach dotyczących poszczególnych sektorów lub produktów, by odpady poddane recyklingowi nadawały się do wykorzystania jako istotne i niezawodne źródło surowców w Unii;

7.

podkreśla, że należy znaleźć rozwiązania lokalne, krajowe, regionalne i europejskie przez zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, by wykrywać i usuwać potencjalnie niebezpieczne chemikalia ze strumieni odpadów poddawanych recyklingowi;

8.

wzywa przedsiębiorstwa, by w pełni stosowały holistyczne i przyszłościowe podejście do postępowego zarządzania chemikaliami oraz wykorzystywały możliwości zastępowania substancji toksycznych w produktach i łańcuchach dostaw, co przyspieszy wchodzenie innowacji na rynek i pozwoli tym przedsiębiorstwom odegrać pierwszoplanową rolę w tym procesie;

9.

podkreśla, że wdrożenie przepisów dotyczących chemikaliów, produktów i odpadów może być wyzwaniem dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP); zaznacza, że przy podejmowaniu działań należy uwzględnić ich szczególną sytuację, bez uszczerbku jednak dla poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska; zwraca uwagę, że potrzebne są jasne i łatwo dostępne informacje, by zapewnić MSP warunki niezbędne do pełnego przestrzegania wszystkich przepisów w tej dziedzinie;

10.

uważa, że jeżeli występuje ryzyko nakładania się przepisów, należy koniecznie wyjaśnić wzajemne powiązania, aby zapewnić spójność i wykorzystać możliwe synergie;

11.

podkreśla, że z perspektywy zaufania społecznego do bezpieczeństwa surowców wtórnych sprawą najwyższej wagi jest poprawa przejrzystości w kwestii obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w produktach konsumenckich; zaznacza, że większa przejrzystość dodatkowo wzmocniłaby zachęty do stopniowego wycofywania substancji potencjalnie niebezpiecznych;

12.

uważa, że substancje potencjalnie niebezpieczne to substancje spełniające kryteria określone w art. 5 7 rozporządzenia REACH jako wzbudzające szczególnie duże obawy, substancje zakazane na mocy konwencji sztokholmskiej (trwałe zanieczyszczenia organiczne), określone substancje podlegające ograniczeniom w wyrobach wymienionych w załączniku XVII do rozporządzenia REACH oraz określone substancje regulowane na mocy przepisów dotyczących konkretnych sektorów czy produktów;

13.

zwraca się ponownie do Komisji o wywiązanie się ze spoczywających na niej zobowiązań do ochrony zdrowia obywateli i środowiska przed substancjami zaburzającymi funkcjonowanie układu hormonalnego; oczekuje, że Komisja przedstawi bez dalszych opóźnień strategię dotyczącą substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, aby zminimalizować narażenie obywateli UE na ich działanie, podobnie jak na działanie pestycydów i środków biobójczych;

14.

podkreśla, że jak najszybciej należy rozpocząć monitorowanie substancji potencjalnie niebezpiecznych oraz zapewnić podmiotom stanowiącym element łańcucha dostaw, podmiotom zajmującym się recyklingiem i opinii publicznej pełny dostęp do informacji na temat tych substancji, w tym również na temat ich składu i stężenia, a jednocześnie należy uwzględnić istniejące systemy i rozważyć opcję sektorowych rozwiązań w zakresie identyfikowalności; z zadowoleniem przyjmuje pierwszy krok w tym kierunku, jakim są nowe przepisy zawarte w art. 9 dyrektywy (UE) 2018/851w sprawie odpadów;

15.

w tym kontekście wzywa państwa członkowskie i Komisję, by wspólnie z Europejską Agencją Chemikaliów zwiększyły wysiłki mające na celu zagwarantowanie, że do 2020 r. wszystkie odnośne substancje wzbudzające szczególnie duże obawy, w tym substancje spełniające kryterium równoważnego poziomu obaw, takie jak substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego i substancje działające uczulająco, zostaną umieszczone w wykazie substancji proponowanych do objęcia rozporządzeniem REACH, jak określono w 7. programie działań w zakresie środowiska;

16.

uważa, że zgodnie z obowiązującymi wymogami w zakresie importu, określonymi w rozporządzeniu REACH, system monitorowania powinien także obejmować wszystkie produkty przywożone do Unii, które mogą zawierać substancje potencjalnie niebezpieczne; ponadto zaznacza, że należy zająć się kwestią substancji niezarejestrowanych w importowanych wyrobach; podkreśla, że na szczeblu międzynarodowym niezbędna jest ściślejsza współpraca dotycząca importowanych artykułów z udziałem takich podmiotów jak Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, państwa trzecie zmagające się z podobnymi wyzwaniami w odniesieniu do artykułów importowanych oraz z udziałem krajów eksportujących;

17.

zauważa, że zgodnie z wnioskami wypływającymi z drugiego przeglądu rozporządzenia REACH, dokonanego przez Komisję, należy poprawić jakość danych w dokumentacji rejestracyjnej REACH i dotyczących zagrożeń związanych z chemikaliami, ich zastosowań oraz narażenia;

18.

jest zdania, że zgodnie z art. 20 ust. 2 rozporządzenia REACH (weryfikacja kompletności rejestracji) Europejska Agencja Chemikaliów nie powinna dopuszczać na rynek chemikaliów, których dokumenty rejestracyjne są niekompletne i nieadekwatne, a ponadto powinna zadbać o jak najszybsze wygenerowanie niezbędnych informacji; przypomina, że bardzo ważne jest, aby informacje dostarczone w dokumentach rejestracyjnych były dokładne, adekwatne, pewne, istotne i wiarygodne; wzywa Europejską Agencję Chemikaliów do zwiększenia wysiłków w kontekście art. 41 rozporządzenia REACH (kontrola zgodności rejestracji), by położyć kres przedkładaniu dokumentacji niezgodnej z wymogami oraz by zagwarantować, że chemikalia, których dokumenty rejestracyjne nie spełniają wymogów, nie były dopuszczane na rynek; wzywa podmioty wnioskujące o rejestrację i państwa członkowskie do dołożenia starań z myślą o zapewnieniu zgodności i aktualności dokumentacji rejestracyjnej REACH;

19.

podkreśla, że Unia musi zapewnić ten sam poziom ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska niezależnie od tego, czy produkty są wykonane z materiałów pierwotnych czy odzyskanych;

20.

przypomina, że zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami zapobieganie ma pierwszeństwo przed recyklingiem, a zatem recykling nie powinien usprawiedliwiać dalszego wykorzystywania "odziedziczonych" substancji niebezpiecznych;

21.

uważa, że wszystkie surowce pierwotne i wtórne powinny zasadniczo podlegać tym samym przepisom; zauważa jednak, że nie zawsze możliwe jest dopilnowanie, by materiały uzyskane z recyklingu produktów były całkowicie identyczne z surowcami pierwotnymi;

22.

zaznacza, że przepisy unijne powinny gwarantować, iż recykling materiałów nie będzie utrwalał wykorzystywania substancji niebezpiecznych; zauważa z zaniepokojeniem, że przepisy dotyczące zapobiegania obecności chemikaliów w produktach, w tym importowanych, są rozproszone, niesystematyczne i niespójne, a ponadto mają zastosowanie jedynie do bardzo niewielu substancji, produktów i zastosowań, często z wieloma wyłączeniami; wyraża ubolewanie z powodu braku postępów w opracowaniu unijnej strategii na rzecz środowiska wolnego od toksyn, mającej na celu m.in. zmniejszenie narażenia na substancje potencjalnie niebezpieczne w produktach;

23.

podkreśla, że możliwość recyklingu materiałów zawierających substancje potencjalnie niebezpieczne należy brać pod uwagę jedynie wówczas, gdy brak jest materiałów zastępczych niezawierających substancji potencjalnie niebezpiecznych; uważa, że tego rodzaju recykling powinien odbywać się w obiegu zamkniętym lub kontrolowanym bez narażania zdrowia ludzkiego, w tym zdrowia pracowników, czy środowiska;

24.

wyraża nadzieję, że innowacyjne praktyki w zakresie recyklingu pomogą w dekontaminacji odpadów zawierających substancje potencjalnie niebezpieczne;

25.

jest zdania, że kwestia produktów zawierających substancje "odziedziczone" powinna zostać rozwiązana za pomocą skutecznego systemu rejestracji, monitorowania i unieszkodliwiania;

26.

ponieważ ponad 80 % oddziaływania produktu na środowisko jest pochodną etapu projektowania, uważa, że obok rozporządzenia REACH do wprowadzenia wymogów mających na celu zastąpienie substancji potencjalnie niebezpiecznych należy wykorzystać dyrektywę w sprawie ekoprojektu i inne przepisy dotyczące konkretnych produktów; podkreśla, że stosowanie substancji toksycznych lub substancji potencjalnie niebezpiecznych, takich jak trwałe zanieczyszczenia organiczne i substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, powinno być analizowane szczególnie w ramach rozszerzonych kryteriów ekoprojektu bez uszczerbku dla innych zharmonizowanych i określonych na szczeblu unijnym wymogów prawnych dotyczących tych substancji;

27.

podkreśla, że bardzo ważne jest zapewnienie równych szans wyrobom produkowanym w UE i importowanym; uważa, że wyroby produkowane w UE nie mogą być w żadnym wypadku defaworyzowane; zwraca się zatem do Komisji o terminowe stosowanie ograniczeń wynikających z rozporządzenia REACH i innych przepisów dotyczących produktów, tak aby produkty wytwarzane w UE i produkty importowane podlegały tym samym zasadom; w szczególności podkreśla, że stopniowe wycofywanie lub zastępowanie substancji stanowiących bardzo duże zagrożenie, wynikające z systemu udzielania zezwoleń w ramach REACH, powinno jednocześnie uwzględniać mające zastosowanie ograniczenia; apeluje do właściwych organów w państwach członkowskich o zwiększenie kontroli przywożonych materiałów, tak aby zapewnić zgodność z rozporządzeniem REACH i przepisami dotyczącymi produktów;

28.

kładzie nacisk na konieczność skuteczniejszego egzekwowania przepisów z zakresu chemikaliów i produktów na granicach UE;

29.

uważa, że w celu rozwiązania kwestii obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w materiałach pochodzących z recyklingu wskazane byłoby wprowadzenie paszportu produktów jako narzędzia informującego o materiałach i substancjach użytych w produktach;

30.

podkreśla, że potrzebne są jasne przepisy unijne określające warunki, jakie należy spełnić, aby wyjść z systemu odpadów, a także zharmonizowane kryteria zniesienia statusu odpadu; uważa, że owe jasne przepisy unijne muszą być sformułowane w taki sposób, by były wykonalne również dla małych i średnich przedsiębiorstw;

31.

uważa, że na szczeblu UE należy podjąć kroki zmierzające do większej harmonizacji w zakresie interpretacji i wdrażania przez państwa członkowskie postanowień dotyczących zniesienia statusu odpadu, zawartych w dyrektywie ramowej w sprawie odpadów, aby ułatwić w UE wykorzystanie odzyskanych materiałów;

32.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do ścisłej współpracy w zakresie kryteriów zniesienia statusu odpadu; Trudności w stosowaniu unijnych metod klasyfikacji odpadów i ich wpływ na możliwości recyklingu materiałów (surowce wtórne)

33.

jest zdania, że przepisy klasyfikujące odpady jako niebezpieczne i inne niż niebezpieczne powinny być zgodne z przepisami klasyfikującymi substancje i mieszaniny zgodnie z rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania, z uwzględnieniem specyfiki odpadów oraz sposobu, w jaki są przetwarzane, a ponadto z zadowoleniem przyjmuje nowe wytyczne techniczne dotyczące klasyfikacji odpadów; podkreśla potrzebę dalszego rozwijania ram klasyfikacji odpadów i chemikaliów w celu uwzględnienia właściwości krytycznych stanowiących bardzo duże zagrożenie, takich jak wysoka trwałość, zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego, bioakumulacja lub neurotoksyczność;

34.

wzywa Komisję, aby w kwestii klasyfikacji strumieni odpadów wyjaśniła, jaka jest prawidłowa interpretacja rozporządzenia w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania, a tym samym zapobiegła błędnej klasyfikacji odpadów zawierających substancje potencjalnie niebezpieczne;

35.

zwraca uwagę, że nieegzekwowanie unijnych przepisów dotyczących odpadów jest niedopuszczalne i że należy zająć się tą kwestią w trybie priorytetowym, wykorzystując również w tym celu sprawozdania krajowe sporządzane w ramach przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska, gdyż potrzebna jest większa spójność w podejściu do przepisów klasyfikujących chemikalia oraz odpady;

36.

wzywa Komisję do niezwłocznego przeglądu europejskiego wykazu odpadów;

37.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wdrażania pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym: warianty podejścia do interakcji między przepisami w zakresie chemikaliów, produktów i odpadów (2018/2589(RSP)).

Dz.U.UE.C.2019.433.146

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wdrażania pakietu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym: warianty podejścia do interakcji między przepisami w zakresie chemikaliów, produktów i odpadów (2018/2589(RSP))