Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2016 r. w sprawie strategii UE na rzecz regionu alpejskiego (2015/2324(INI)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2018.204.57

Akt nienormatywny
Wersja od: 13 czerwca 2018 r.

Strategia UE na rzecz regionu alpejskiego

P8_TA(2016)0336

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 września 2016 r. w sprawie strategii UE na rzecz regionu alpejskiego (2015/2324(INI))

(2018/C 204/07)

(Dz.U.UE C z dnia 13 czerwca 2018 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając art. 192, art. 265 ust. 5 oraz art. 174 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 lipca 2015 r. w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego (COM(2015)0366) oraz towarzyszący mu plan działań i pomocniczy dokument analityczny (SWD(2015)0147),
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 1  (zwane dalej "rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów"),
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna" 2 ,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania 3 ,
-
uwzględniając konkluzje Rady z posiedzenia w dniach 19-20 grudnia 2013 r. w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego,
-
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 8 października 2015 r. w sprawie komunikatu Komisji w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego 4 ,
-
uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 3 grudnia 2014 r. w sprawie strategii makroregionalnej Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego 5 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 lipca 2012 r. w sprawie ewolucji strategii makroregionalnych UE: obecne praktyki i przyszłe perspektywy, szczególnie w regionie Morza Śródziemnego 6 ,
-
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie rozwoju strategii makroregionalnej na rzecz Alp 7 ;
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie zarządzania strategiami makroregionalnymi (COM(2014)0284),
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 stycznia 2011 r. w sprawie wkładu polityki regionalnej w zrównoważony wzrost w ramach strategii "Europa 2020" (COM(2011)0017),
-
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/52/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/92/UE w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko,
-
uwzględniając dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko,
-
uwzględniając decyzję Rady 2005/370/WE z dnia 17 lutego 2005 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencji z Aarhus),
-
uwzględniając konferencję inauguracyjną w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego, która odbyła się w miejscowości Brdo (Słowenia) w dniach 25-26 stycznia 2016 r.,
-
uwzględniając konferencję zainteresowanych stron w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego, która odbyła się w Innsbrucku w dniu 17 września 2014 r.,
-
uwzględniając konferencję zainteresowanych stron w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego, która odbyła się w Mediolanie w dniach 1-2 grudnia 2014 r.,
-
uwzględniając decyzję Rady (96/191/WE) z dnia 26 lutego 1996 r. dotyczącą ratyfikacji Konwencji w sprawie ochrony Alp (konwencji alpejskiej),
-
uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji dotyczące konsultacji publicznych w sprawie strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego,
-
uwzględniając wyrażone stanowiska zainteresowanych stron zawarte w dokumencie pt. "Political Resolution towards a European Strategy for the Alpine Region" ("Rezolucja polityczna w kierunku unijnej strategii na rzecz regionu alpejskiego") przyjętym w Grenoble w dniu 18 października 2013 r.,
-
uwzględniając analizę pt. "New Role of Macro-Regions in European Territorial Cooperation" ("Nowa rola makroregionów w ramach europejskiej współpracy terytorialnej") opublikowaną w styczniu 2015 r. przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej (Departament Tematyczny B: Polityka Strukturalna i Polityka Spójności),
-
uwzględniając białą księgę Komisji z dnia 1 kwietnia 2009 r. pt. "Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania" (COM(2009)0147),
-
uwzględniając sporządzoną przez Komisję tablicę wyników Unii badań i innowacji za rok 2015,
-
uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Zielona infrastruktura - zwiększanie kapitału naturalnego Europy" (COM(2013)0249),
-
uwzględniając wytyczne Komisji z 2014 r. pt. "Enabling synergies between European Structural and Investment Funds, Horizon 2020 and other research, innovation, and competitiveness-related Union programmes" ("Tworzenie synergii między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, programem ramowym »Horyzont 2020« i innymi unijnymi programami w obszarze badań naukowych, innowacji i konkurencyjności"),
-
uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego z dnia 26 listopada 2014 r. pt. "Plan inwestycyjny dla Europy" (COM(2014)0903),
-
uwzględniając art. 52 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Transportu i Turystyki, jak również Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0226/2016),
A.
mając na uwadze, że w celu wspierania ogólnego harmonijnego rozwoju należy wzmocnić spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną w całej UE;
B.
mając na uwadze, że strategie makroregionalne są obecnie podstawowym narzędziem osiągania celu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej; mając na uwadze, że strategie te są wspierane zgodnie z zasadą trzech "nie", przewidującą, że nie wprowadza się nowych przepisów, nie tworzy się nowych instytucji i nie wykorzystuje się nowych środków finansowych;
C.
mając na uwadze, że strategia makroregionalna dla regionu alpejskiego może przyczynić się do przezwyciężenia spowolnienia gospodarczego dzięki inwestycjom w badania naukowe, innowacje i wsparcie przedsiębiorczości, z uwzględnieniem specyfiki i walorów danego regionu;
D.
mając na uwadze, że celem strategii makroregionalnych powinna być skuteczniejsza realizacja wspólnych celów różnych regionów w drodze dobrowolnego i skoordynowanego podejścia, co nie pociągałoby za sobą tworzenia dodatkowych przepisów;
E.
mając na uwadze, że zmiana klimatu w regionie alpejskim postępuje szybciej niż przeciętnie w skali światowej, co powoduje częstsze występowanie klęsk żywiołowych, takich jak lawiny i powodzie;
F.
mając na uwadze, że strategie makroregionalne przewidują identyfikację zasobów i wykorzystanie wspólnego potencjału rozwoju regionów;
G.
mając na uwadze, że strategie makroregionalne stanowią model wielopoziomowego sprawowania rządów, w ramach którego uczestnictwo zainteresowanych stron reprezentujących szczeble lokalne, regionalne i krajowe ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej realizacji tych strategii; mając na uwadze, że należy wspierać wzajemną współpracę poszczególnych makroregionów, aby poprawić spójność ich polityki zgodnie z europejskimi celami;
H.
mając na uwadze, że strategie makroregionalne mogą przyczynić się do rozwijania strategicznego podejścia transgranicznego, ale również do międzynarodowych projektów służących stworzeniu sieci współpracy z korzyścią dla całego regionu;
I.
mając na uwadze, że tożsamości regionalne oraz dziedzictwo kulturowe regionu alpejskiego, zwłaszcza kultura ludowa i zwyczaje, zasługują na szczególną ochronę;
J.
mając na uwadze, że silne podejście oddolne przyjęte przez regiony obszaru alpejskiego doprowadziło do opracowania strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego mającej na celu skuteczne zmierzenie się z wyzwaniami, które są wspólne dla całego tego regionu;
K.
mając na uwadze, że region alpejski odgrywa istotną rolę w rozwoju gospodarczym państw członkowskich i zapewnia liczne usługi ekosystemowe dla przyległych obszarów miejskich i podmiejskich;
L.
mając na uwadze, że makrostrategia na rzecz regionu alpejskiego dotyczyć będzie około 80 milionów osób zamieszkujących 48 regionów w siedmiu krajach, z których pięć to państwa członkowskie UE (Austria, Francja, Niemcy, Słowenia i Włochy), a dwa to państwa spoza UE (Liechtenstein i Szwajcaria);
M.
mając na uwadze, że strategia UE na rzecz regionu alpejskiego musi godzić zrównoważenie środowiskowe i rozwój gospodarczy, w środowisku naturalnym, które jest także głównym kierunkiem podróży turystów;
N.
mając na uwadze, że wyludnienie jest głównym problemem niektórych obszarów alpejskich oraz że większość mieszkańców regionu alpejskiego nie może utrzymywać się wyłącznie z turystyki alpejskiej, w związku z czym muszą oni dodatkowo rozwijać rolnictwo, leśnictwo i inne przyjazne dla środowiska branże i usługi;
O.
mając na uwadze, że istnieją znaczące różnice między regionami objętymi strategią, w związku z czym potrzebna jest koordynacja polityki i sektorów między różnymi regionami (w wymiarze horyzontalnym), a także w obrębie poszczególnych regionów (w wymiarze wertykalnym);
P.
mając na uwadze, że region alpejski szczyci się wyjątkową charakterystyką geograficzną i naturalną oraz że stanowi makroregion o wzajemnych powiązaniach i makroregion tranzytowy, który posiada znaczny potencjał rozwoju; mając jednak na uwadze, że należy w konkretny sposób odpowiedzieć na wyzwania, jakie rodzą kwestie związane ze środowiskiem, demografią, transportem, turystyką i energią, sezonowością i różnorodnością działań; mając na uwadze, że skoordynowane planowanie terytorialne mogłoby przynieść lepsze rezultaty i większą wartość dodaną spójności terytorialnej obszarów alpejskich i obszarów je otaczających;
Q.
mając na uwadze, że region alpejski to "wieża ciśnień" Europy, a Alpy latem zaopatrują obszary położone u ich podnóża w wodę w ilości dochodzącej do 90 % zapotrzebowania; mając na uwadze znaczenie zasobów wodnych dla produkcji energii, nawadniania obszarów rolnych, zrównoważonego zarządzania lasami, utrzymania bioróżnorodności i krajobrazu oraz zaopatrzenia w wodę pitną; mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma utrzymanie jakości wody i poziomu wód w alpejskich rzekach, a także znalezienie właściwej równowagi między interesami ludności lokalnej a potrzebami środowiska naturalnego;
R.
mając na uwadze, że region alpejski przecinają granice, a ich likwidacja stanowi warunek wstępny współpracy na tym obszarze, swobodnego przepływu osób, usług, towarów i kapitału, a tym samym interakcji gospodarczej, społecznej i ekologicznej; mając na uwadze, że strategia alpejska stanowi także szansę na poszerzenie współpracy transgranicznej, zapewnienie łączności i kontaktów międzyludzkich i gospodarczych, a tym samym likwidację granic i związanych z nimi przeszkód;
S.
mając na uwadze, że Komisja w swoim komunikacie dotyczącym strategii Unii Europejskiej dla regionu alpejskiego podkreśla zarówno konieczność zmniejszenia oddziaływania transportu transalpejskiego, aby chronić dziedzictwo przyrodnicze Alp, jak i znaczenie wdrożenia strategii na rzecz zdrowszego i lepiej zachowanego dla społeczeństwa środowiska naturalnego;
T.
mając na uwadze, że swobodny przepływ osób jest prawem podstawowym i jednym z głównych warunków, zwłaszcza w regionach transgranicznych, osiągnięcia celów spójności gospodarczej, społecznej, terytorialnej i środowiskowej, aby zapewnić silną i trwałą konkurencyjność oraz równy dostęp do zatrudnienia;
U.
mając na uwadze, że terytorium podlegające strategii UE na rzecz regionu alpejskiego obejmuje obszary górskie znajdujące się w jego centrum oraz obszary przyalpejskie, w tym obszary miejskie, wzajemnie powiązane ścisłymi interakcjami i związkami funkcjonalnymi, z których wszystkie wpływają na rozwój gospodarczy, społeczny i środowiskowy;
V.
mając na uwadze, że obszary górskie z zachowanymi ekosystemami i usługami ekosystemowymi mogą zapewniać warunki dla wielu rodzajów działalności gospodarczej, z naciskiem na rolnictwo, leśnictwo, turystykę i energetykę, przy uwzględnieniu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego tych obszarów;
W.
mając na uwadze, że strategia Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego, będąca pierwszą strategią makroregionalną dotyczącą regionu górskiego, może stanowić wzór i inspirację dla innych obszarów górskich w UE;
X.
mając na uwadze, że wcześniejsze strategie makroregionalne UE dowiodły skuteczności tego rodzaju współpracy i pozwoliły zgromadzić doświadczenie przydatne do opracowania nowych strategii makroregionalnych;

Kwestie ogólne i zarządzanie

1.
z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji dotyczący strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego oraz towarzyszący mu plan działania; uważa, że jest to krok naprzód w rozwoju tego regionu zgodnie z zawartym w strategii "Europa 2020" celem dotyczącym inteligentnego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego; zauważa, że strategia i plan działania mogą odegrać ważną rolę w wysiłkach na rzecz zapobiegania wyludnianiu się tego regionu, zwłaszcza odpływowi młodych ludzi;
2.
podkreśla cenne doświadczenia zdobyte podczas wdrażania konwencji alpejskiej, która równoważy interesy gospodarcze, społeczne i środowiskowe; wzywa uczestniczące kraje, aby przestrzegały osiągniętych porozumień i utrzymywały wysoki poziom zaangażowania na rzecz zrównoważonego rozwoju i ochrony Alp;
3.
z zadowoleniem odnosi się do faktu, że europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oferują potencjalnie znaczące zasoby oraz szeroki wybór narzędzi i opcji na potrzeby przedmiotowej strategii; domaga się większej synergii służącej promowaniu koordynacji i komplementarności europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz innych funduszy i instrumentów istotnych z punktu widzenia filarów strategii, w szczególności inicjatywy "Horyzont 2020", instrumentu "Łącząc Europę", programu LIFE, programu COSME dla MŚP, programu INTERREG na rzecz obszaru alpejskiego oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), w odniesieniu do których Komisja powinna zbadać możliwości w zakresie wartości dodanej konkretnych propozycji koncentrujących się na szczególnych wyzwaniach dotyczących regionu alpejskiego;
4.
wzywa Komisję, a także krajowe, regionalne i lokalne organy odpowiedzialne za przygotowanie i wdrożenie programów europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz za zarządzanie nimi, by podkreślały znaczenie makroregionalnych projektów i działań; domaga się intensywniejszych wspólnych działań w postaci koordynacji tych polityk, programów i strategii UE, które dotyczą Alp, oraz wzywa Komisję do monitorowania praktycznej realizacji odnośnych programów, aby zapobiegać ich powielaniu oraz maksymalizować komplementarność i wartość dodaną; wzywa ponadto Komisję do zagwarantowania łatwego dostępu do odnośnych dokumentów, zarówno obywatelom europejskim, jak i instytucjom państw członkowskich, aby zapewnić pełną przejrzystość w zakresie procedury, którą należy stosować;
5.
ponownie przypomina o znaczeniu zasady trzech "nie", gdyż makroregiony stanowią ramy bazujące na wartości dodanej wynikającej z inicjatyw w zakresie współpracy i ze współdziałania między różnymi unijnymi instrumentami finansowania;
6.
wzywa właściwe organy państw członkowskich oraz uczestniczące regiony, by w miarę możliwości dostosowały strategie polityczne i fundusze, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym, do działań i celów strategii UE na rzecz regionu alpejskiego, a także by dostosowały przyjęte przez siebie programy operacyjne w celu dopilnowania, by przyszłe projekty w ramach strategii UE na rzecz regionu alpejskiego były niezwłocznie realizowane oraz by instytucje zarządzające należycie uwzględniały priorytety tej strategii podczas wdrażania programów operacyjnych (np. przez proponowanie specjalnych rozwiązań, punktów premiujących lub przydzielanie środków budżetowych); domaga się wzmocnienia podejścia makroregionalnego przed reformą polityki spójności po 2020 r. i podkreśla znaczenie zintegrowanych projektów i środków makroregionalnych;
7.
wzywa Europejski Bank Inwestycyjny do zbadania - we współpracy z Komisją - możliwości utworzenia platformy inwestycyjnej dla regionu alpejskiego, która umożliwi mobilizację środków finansowych ze źródeł publicznych i prywatnych; apeluje o stworzenie wykazu projektów przewidzianych do realizacji w regionie, który przyciągnąłby inwestorów; w tym kontekście zachęca Komisję, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i uczestniczące państwa do pełnego wykorzystania możliwości, jakie stwarza Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych, aby sfinansować projekty w regionie mające na celu osiągnięcie zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego oraz wspieranie zatrudnienia na szczeblu makroregionalnym;
8.
podkreśla potrzebę prowadzenia stosownych kampanii informacyjnych dotyczących strategii Unii Europejskiej na rzecz regionu alpejskiego i zachęca państwa członkowskie do zapewnienia odpowiedniej widoczności tej strategii oraz wypracowania odpowiedniej komunikacji na temat jej celów i rezultatów na wszystkich szczeblach, w tym na szczeblu transgranicznym i międzynarodowym; domaga się wsparcia koordynacji i wymiany najlepszych praktyk w zakresie wdrażania makroregionalnych strategii UE, zwłaszcza w dziedzinie zarządzania dziedzictwem naturalnym i kulturowym, w celu stworzenia trwałych możliwości turystycznych;
9.
domaga się utworzenia na poziomie makroregionalnym struktury wspierającej wdrażanie dla organów zarządzających strategią UE na rzecz regionu alpejskiego, we współpracy i porozumieniu z Komisją, państwami członkowskimi i regionami; ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Parlament jest reprezentowany w tych organach zarządzających i uważa, że powinien być angażowany w monitorowanie wdrażania strategii;
10.
apeluje o czynny udział Komisji na etapie wdrażania strategii UE na rzecz regionu alpejskiego; uważa, że Komisja powinna angażować się razem z państwami członkowskimi i regionami - w oparciu o zasadę wspólnego zarządzania i zgodnie z zasadą pomocniczości i proporcjonalności - na wszystkich etapach planowania i realizacji projektów strategii, aby zagwarantować również skuteczny udział lokalnych i regionalnych zainteresowanych stron reprezentujących organy publiczne, partnerów gospodarczych i społecznych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego w odniesieniu do makroregionu i właściwej koordynacji z innymi strategiami i formami finansowania wspieranymi przez UE;
11.
apeluje, aby Komisja dokonała oceny realizacji strategii UE na rzecz regionu alpejskiego na podstawie obiektywnych kryteriów i mierzalnych wskaźników;
12.
popiera planowanie strategiczne w odniesieniu zarówno do obszarów miejskich, jak i wiejskich regionu alpejskiego, aby propagować tworzenie sieci kontaktów i wspólnych celów w ramach spójnej, skoordynowanej i zintegrowanej polityki (np. w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii, dobrostanu, logistyki oraz innowacji biznesowych i społecznych); zachęca do gromadzenia najlepszych praktyk, np. w zakresie zrównoważonej turystyki wśród regionów, a także do wymiany ich w ramach innych istniejących strategii makroregionalnych;
13.
nalega, aby w odniesieniu do procedur podejmowania decyzji władze lokalne i regionalne, przy udziale przedstawicieli lokalnego i regionalnego społeczeństwa obywatelskiego, pełniły wiodącą rolę w ramach organów zarządzających oraz organów operacyjnych, technicznych i wykonawczych związanych z realizacją strategii, przy pełnym poszanowaniu zasad pomocniczości i wielopoziomowego sprawowania rządów;
14.
uważa, że inwestycje powinny być ukierunkowane na zapewnienie równego i skutecznego dostępu do opieki zdrowotnej, pierwszej pomocy oraz pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych dla wszystkich ludzi w regionie, zwłaszcza na obszarach wiejskich, aby zapobiec wyludnieniu;
15.
wzywa Komisję, aby co dwa lata przedkładała Parlamentowi i Radzie sprawozdanie z wdrażania strategii UE na rzecz regionu alpejskiego, oparte na obiektywnych kryteriach i wymiernych wskaźnikach, aby ocenić jej funkcjonowanie i wartość dodaną, jeśli chodzi o wzrost gospodarczy i zatrudnienie, zmniejszanie dysproporcji oraz zrównoważony rozwój;
16.
wzywa kraje uczestniczące do dalszego podejmowania wysiłków na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw energii, z uwzględnieniem ochrony środowiska; podkreśla potrzebę zapewnienia zrównoważonego charakteru, konkurencyjności i modernizacji istniejącej infrastruktury z zakresu energetyki wodnej, utworzonej na bardzo wczesnym etapie, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu takiej infrastruktury na środowisko i geologię, a także wspierając niewielkie (mini, mikro i małe) elektrownie; podkreśla, że zintegrowane zarządzanie i ochrona zasobów wodnych stanowią klucz do zrównoważonego rozwoju Alp oraz że w związku z tym lokalna społeczność powinna mieć możliwość korzystania z energii wodnej oraz wytwarzanej przez nią wartości dodanej; wzywa kraje uczestniczące do udziału w tworzeniu prężnych sieci w makroregionie, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw i stworzyć struktury wymiany najlepszych praktyk w zakresie współpracy transgranicznej;
17.
podkreśla potrzebę dalszego wzmocnienia wymiaru społecznego, aby zapewnić realizację takiego modelu wzrostu gospodarczego, który może zagwarantować zrównoważony wzrost, włączenie społeczne i ochronę społeczną wszystkich obywateli, w szczególności na obszarach przygranicznych; w tym kontekście podkreśla znaczenie określenia priorytetów i podjęcia środków służących zapobieganiu wszelkiej dyskryminacji;
18.
przypomina, że zasada powszechnego dostępu do usług publicznych musi być zagwarantowana na wszystkich terytoriach UE, zwłaszcza w obszarach edukacji, opieki zdrowotnej, usług społecznych i mobilności, przy zwróceniu szczególnej uwagi na potrzeby osób niepełnosprawnych; podkreśla, że kraje uczestniczące powinny zachęcać do alternatywnych i innowacyjnych rozwiązań dla regionu alpejskiego w zakresie świadczenia usług publicznych, w tym indywidualnych rozwiązań dostosowanych do potrzeb lokalnych i regionalnych; w tym kontekście wzywa kraje uczestniczące do opracowania inicjatyw na rzecz rozwoju partnerstw publiczno-prywatnych; przypomina jednak zasady przystępności cenowej i dostępności wysokiej jakości usług publicznych dla wszystkich obywateli;
19.
niepokoi się degradacją ekosystemów i ryzykiem klęsk żywiołowych w niektórych częściach regionu alpejskiego; podkreśla potrzebę wdrożenia pełnego zarządzania ryzykiem katastrof naturalnych oraz strategii dostosowania do zmiany klimatu; podkreśla konieczność opracowania i stosowania wspólnych planów na wypadek transgranicznego zanieczyszczenia powietrza; domaga się ustanowienia wspólnych zespołów szybkiego reagowania na obszarach turystycznych dotkniętych katastrofami naturalnymi, takimi jak lawiny błotne, osuwiska i powodzie; w tym kontekście podkreśla potrzebę lepszego promowania Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności;

Zatrudnienie, wzrost gospodarczy i innowacyjność

20.
przyznaje, że regiony alpejskie szczycą się dziedzictwem przyrodniczym, które należy chronić, z uwagi na ich rozległy rezerwat naturalnych krajobrazów, a także nadzwyczajną różnorodność ekosystemów, począwszy od obszarów górskich przez obszary nizinne aż po śródziemnomorskie wybrzeża, umożliwiając w ten sposób istnienie przestrzeni gospodarczej i biosfery opartej na współistnieniu człowieka i przyrody; podkreśla w związku z tym potrzebę aktywnej i opartej na synergii współpracy między rolnictwem a innymi rodzajami działalności gospodarczej na obszarach chronionych (Natura 2000, parki narodowe itd.), aby rozwijać zintegrowane produkty turystyczne, a także zwiększać znaczenie zachowania i ochrony unikatowego siedliska, jakim są regiony górskie;
21.
zwraca uwagę na możliwości oferowane przez strategię w zakresie rozwoju rynku pracy, który charakteryzuje się znaczną skalą dojazdów transgranicznych; uważa, że podnoszenie kwalifikacji siły roboczej i tworzenie nowych miejsc pracy w gospodarce ekologicznej powinno być jednym z priorytetów inwestycyjnych strategii alpejskiej; podkreśla jednak, że małe i średnie przedsiębiorstwa - bardzo często przedsiębiorstwa rodzinne, takie jak gospodarstwa rolne i niewielkie przedsiębiorstwa przetwórcze, działające w rolnictwie, turystyce, handlu, rzemiośle i wytwórstwie, stanowią - w sposób zintegrowany i zrównoważony - centrum działalności gospodarczej w regionie alpejskim, a tym samym są filarem przestrzeni życiowej, kulturowej i przyrodniczej w Alpach, a także ważnym źródłem zatrudnienia; podkreśla potrzebę dalszej dywersyfikacji działalności gospodarczej i możliwości zatrudnienia w regionie alpejskim;
22.
podkreśla potrzebę określenia priorytetów inwestycyjnych w ramach infrastruktury cyfrowej oraz znaczenie zapewnienia łatwego i skutecznego dostępu do szybkiego internetu, a tym samym do usług cyfrowych i internetowych, takich jak e-handel i wykorzystywanie kanałów rynku cyfrowego i pracy na odległość, a także innych szans dla osób zamieszkujących na obszarach oddalonych od dużych ośrodków miejskich, przy jednoczesnym wspieraniu - w miarę możliwości - alternatywnych środków fizycznego transportu;
23.
uważa, że innowacje i wykorzystywanie nowych technologii w kluczowych obszarach gospodarki, napędzane strategiami inteligentnej specjalizacji i finansowane z istniejących źródeł finansowania UE (np. EFRR, EFS, COSME, program "Horyzont 2020" lub Erasmus+) mogłyby przyczynić się do tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy w strategicznych sektorach, takich jak nauki biologiczne, biogospodarka, energia, produkty organiczne, nowe materiały lub e-usługi; przypomina znaczenie zapewniania istotnego wsparcia dla MŚP, które mogłoby pomóc odwrócić obecny trend wyludniania obserwowany na niektórych obszarach i terytoriach regionu alpejskiego;
24.
zachęca właściwe organy z państw członkowskich i regionów obszaru alpejskiego do prowadzenia rozmów z Komisją Europejską w celu rozważenia możliwości realizacji, w następnym okresie programowania, wspólnego programu (opartego na art. 185 TFUE) wsparcia dla włączenia działalności badawczo-innowacyjnej regionu alpejskiego do łańcuchów wartości europejskiej spójnych i zintegrowanych ze strategiami inteligentnej specjalizacji;
25.
zachęca do nawiązywania współpracy między przedsiębiorstwami sektora publicznego i prywatnego, uniwersytetami, instytutami badawczymi i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami oraz łączenia ich w klastry w celu wspierania innowacyjności i umożliwiania czerpania korzyści z synergii między obszarami alpejskimi a obszarami je otaczającymi; uważa, że dla zapewnienia bardziej efektywnych i wydajnych inwestycji zaplanowane działania powinny opierać się na krajowych i regionalnych strategiach badań naukowych i innowacji na rzecz inteligentnej regionalnej specjalizacji;
26.
uznaje znaczenie rozwijania w ramach strategii UE na rzecz regionu alpejskiego projektów dla stowarzyszeń i instytucji, np. dla mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego, z powodu roli, jaką odgrywają one w dziedzinie inwestycji, wzrostu, innowacji i zatrudnienia, a także ich kluczowej roli w utrzymywaniu i promocji różnorodności kulturowej i językowej;
27.
podkreśla, że strategia makroregionalna na rzecz Alp powinna także zapewniać w stosownych przypadkach możliwości zabezpieczenia, podtrzymania i dostosowania różnych form tradycyjnej działalności gospodarczej, takich jak rolnictwo i leśnictwo oraz działalność gospodarcza oparta na rzemiośle, a także powinna sprzyjać innowacjom i rozwojowi nowych inicjatyw w tej dziedzinie, np. za pomocą unijnego instrumentu InnovFin; zwraca uwagę na konieczność ułatwienia małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do wsparcia i finansowania z uwagi na ich rolę w tworzeniu miejsc pracy;
28.
podkreśla, że współpraca miedzy poszczególnymi regionami, przede wszystkim współpraca transgraniczna, jest nieodzowna dla dalszego rozwoju turystyki w całym regionie; zachęca do opracowywania strategii turystycznych opartych na istniejącym dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym, zrównoważoności i innowacyjności; podkreśla społeczny, kulturowy i ekonomiczny wymiar alpejskich tradycji i zwyczajów, których różnorodność należy wspierać i zachować;
29.
zauważa, że zarządzanie ptakami drapieżnymi i zwierzętami mięsożernymi oraz ich reintrodukcja w regionie alpejskim odbywa się na poziomie krajowym i lokalnym, podczas gdy gatunki te nie znają granic administracyjnych, a migracja jest zjawiskiem z natury transgranicznym; niemniej jednak, aby uniknąć niezgodności związanej z tą reintrodukcją, wzywa państwa członkowskie do usprawnienia koordynacji między różnymi organami, przy jednoczesnym zwiększeniu wymiany informacji i najlepszych praktyk w celu poprawy zarządzania zwierzętami gospodarskimi i zwierzętami pasącymi się, a także ich ochrony w ramach strategii alpejskiej, w odniesieniu do platformy konwencji alpejskiej ds. dużych zwierząt mięsożernych i dzikich zwierząt kopytnych;
30.
wspiera dywersyfikację oferty turystycznej przez rozwój nowych możliwości w branży turystycznej dostosowanych do regionalnych potrzeb i wykorzystywania regionalnych zasobów, takich jak parki rozrywki i szlaki turystyczne, turystyka o charakterze winiarsko-gastronomicznym, turystyka kulturalna, zdrowotna i edukacyjna, a także turystyka sportowa, w celu wydłużenia sezonu turystycznego, przy jednoczesnym zmniejszeniu nacisku na infrastrukturę i osiągnięciu całorocznego zatrudnienia w cyklu turystycznym, a także agroturystyki mającej na celu zachęcanie turystów do zwiedzania obszarów wiejskich i przyrody, znajdując zakwaterowanie w hotelach poza głównymi ośrodkami turystycznymi, a także wspieranie konkurencyjności i zrównoważonego charakteru kierunków turystycznych; wspiera propagowanie nowych form aktywności turystycznej lepiej dostosowanych do zmiany klimatu, a także ochrony środowiska; podkreśla również potrzebę wspierania i wzmocnienia koordynacji służb ratownictwa górskiego;
31.
popiera środki, które sprzyjają odciążeniu infrastruktury transportowej przez rozłożenie w czasie wakacji szkolnych i związanych z nimi okresów urlopowych, inteligentne kształtowanie opłat drogowych oraz zachęty ze strony podmiotów oferujących usługi turystyczne w okresach najbardziej nasilonych podróży i w godzinach szczytu;
32.
przypomina o gospodarczym znaczeniu promowania rozwoju ekoturystyki i zrównoważonych form działalności turystycznej dla całego regionu alpejskiego, w tym miejscowości położonych nad jeziorami i uzdrowisk; zachęca także państwa członkowskie do wspierania wycieczek rowerowych w połączeniu z podróżowaniem koleją lub usługami transportu intermodalnego; w oparciu o najlepsze praktyki zwraca uwagę na platformy turystyczne stworzone w ramach projektów finansowanych z unijnych funduszy UE;
33.
zauważa, że ta sama osoba jest często zmuszona prowadzić na przestrzeni roku różne działania, niejednokrotnie mające charakter transgraniczny; wzywa Komisję, państwa członkowskie i władze lokalne oraz regionalne, by zachęcały do współpracy podmioty zajmujące się kształceniem zawodowym, zarówno wstępnym, jak i ustawicznym; podkreśla, że program Erasmus+ poświęcony transgranicznemu przyuczaniu do zawodu mógłby przynieść korzyści;

Kwestie dotyczące mobilności i połączalności

34.
podkreśla znaczenie poprawy transportowej i energetycznej sieci połączeń między uczestniczącymi krajami, w tym lokalnych, regionalnych i transgranicznych połączeń transportowych i intermodalnych z obszarami położonymi w głębi regionu (w tym dużymi konurbacjami), aby sprzyjać rozwojowi regionu, poprawić jakość życia jego mieszkańców, jak również przyciągnąć nowych mieszkańców, dokonując jednocześnie oceny, czy istniejące sieci mogą zostać odrestaurowane lub rozszerzone z myślą generalnie o lepszej realizacji sieci TEN-T; podkreśla znaczenie budowy inteligentnej infrastruktury; jest zdania, że nowo utworzone formy infrastruktury muszą stać się prawdziwymi "korytarzami technologicznymi", wewnątrz których będzie umieszczona cała odrębna infrastruktura, tj. przewody elektryczne, telefoniczne, szybkie i bardzo szybkie łącza internetowe, przewody gazowe, sieci światłowodowe, przewody kanalizacyjne itp.;
35.
wzywa do przyjęcia całościowego podejścia do kształtowania w przyszłości i wdrażania polityki na rzecz regionu alpejskiego w zakresie transportu i ochrony środowiska; w tym kontekście podkreśla potrzebę priorytetowego traktowania transferów modalnych w celu przejścia z transportu drogowego na transport kolejowy, zwłaszcza w odniesieniu do ruchu towarowego, i zwraca się do Komisji o wsparcie tego przejścia; apeluje w związku z tym o przeznaczenie dochodów z transportu drogowego na przyspieszenie realizacji i rozwoju wydajnego i przyjaznego dla środowiska transportu kolejowego zarówno osobowego, jak i towarowego, a także o ograniczenie hałasu i zanieczyszczenia środowiska; zwraca uwagę na potencjalne projekty w takich dziedzinach jak zarządzanie ruchem, innowacje techniczne, interoperacyjność itp.; domaga się ponadto rozszerzenia istniejącej infrastruktury, w tym intermodalnych i interoperacyjnych systemów zapewniania jakości, w regionie alpejskim; podkreśla znaczenie zapewnienia dostępu i łączności dla wszystkich mieszkańców regionu;
36.
podkreśla znaczenie połączenia szlaków transportowych z innymi częściami Europy, a także połączeń z korytarzami TEN-T, przy jednoczesnym optymalnym wykorzystaniu istniejącej infrastruktury; przypomina, że ukształtowanie terenu pozostaje przeszkodą w zbliżaniu się do siebie obywateli Europy oraz że Unia zobowiązała się przeznaczać większe środki finansowe na transgraniczną infrastrukturę transportową; w związku z tym wzywa kraje uczestniczące do skupienia swoich wysiłków także na realizacji i planowaniu uzupełniających projektów o zrównoważonym i pluralistycznym charakterze, przy jednoczesnym tworzeniu połączeń i rozwijaniu obecnej sieci TEN-T;
37.
zwraca uwagę na brak skutecznych, wolnych od zanieczyszczeń połączeń na obszarach górskich oraz między regionami górskimi i sąsiadującymi z nimi obszarami; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ułatwienia tworzenia ekologicznych, niskoemisyjnych i lepszych połączeń na szczeblu lokalnym i regionalnym, w szczególności w przypadku sieci kolejowych, w celu zwiększenia spójności i podniesienia jakości życia na tych obszarach; zachęca do osiedlania się w regionie alpejskim i wspiera takie inicjatywy;
38.
apeluje do państw członkowskich uczestniczących w strategii makroregionalnej o uwzględnienie specyfiki sytuacji pracowników transgranicznych oraz o opracowanie umów z pracownikami transgranicznymi z makroregionu alpejskiego;
39.
popiera rozwój innowacyjnych form lokalnego transportu na żądanie, takich jak inteligentna informacja o ruchu, zarządzanie ruchem i telematyka ruchu oraz multimodalność, biorąc także pod uwagę potencjał wspólnych działań transregionalnych w tym względzie;
40.
podkreśla brak skutecznych połączeń cyfrowych na obszarach górskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ułatwienia tworzenia lepszych połączeń na szczeblu regionalnym i lokalnym w celu podniesienia jakości życia i propagowania rozwoju nowych form działalności oraz tworzenia możliwości zatrudnienia na tych obszarach, oraz do zachęcania do ponownego osiedlania się w regionie;
41.
podkreśla znaczenie inwestycji publicznych na obszarach górskich w celu zaradzenia niewydolności rynku w zakresie zapewnienia łączności cyfrowej na tych obszarach; zwraca uwagę na znaczenie pełnego, powszechnego dostępu do internetu szerokopasmowego, także w regionach górskich, aby zapewnić trwałość przestrzeni życiowej i gospodarczej na obszarach oddalonych; wzywa Komisję do zaproponowania konkretnych rozwiązań tego problemu;

Środowisko, różnorodność biologiczna, zmiana klimatu i energia

42.
podkreśla znaczenie ochrony i zwiększania różnorodności biologicznej w regionie alpejskim; apeluje o podjęcie wspólnych wysiłków zmierzających do wprowadzenia innowacyjnych środków na rzecz ochrony i zachowania tej różnorodności, domagając się jednocześnie dokładnego zbadania roli dużych drapieżników oraz ewentualnego wprowadzenia środków dostosowawczych, a także zapewnienia pełnej zgodności z dorobkiem Unii w zakresie ochrony środowiska i bioróżnorodności, a także gleby i zasobów wodnych; podkreśla znaczenie dopilnowania, aby podjęte zostały wszystkie możliwe środki w celu uniknięcia powielania istniejących już inicjatyw ustawodawczych;
43.
podkreśla, że makroregion alpejski oferuje duże możliwości w zakresie innowacyjnych rozwiązań, które mogłyby uczynić ten region unikalnym laboratorium do prowadzenia doświadczeń z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym; zaproponuje w ramach procedury budżetowej na 2017 r. projekt pilotażowy badający potencjał tego obszaru w zakresie rozwijania konkretnych strategii związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym, np. w obszarach produkcji, konsumpcji i zarządzania odpadami;
44.
podkreśla znaczenie promowania wytwarzania energii we własnym zakresie, zwiększenia wydajności energetycznej oraz wspierania rozwoju najbardziej wydajnych źródeł energii odnawialnej w regionie, od energii wodnej po energię słoneczną, wiatrową i geotermalną, a także promowania rozwoju różnych form energii odnawialnej typowych dla Alp; zwraca uwagę na wpływ wykorzystywania różnych rodzajów spalania w sektorze grzewczym na jakość powietrza; wspiera zrównoważone wykorzystywanie lasów, które nie prowadzi do redukcji istniejących obszarów leśnych, co jest istotne dla zachowania równowagi ekosystemu górskiego oraz ochrony przez lawinami, osuwiskami i powodziami;
45.
podkreśla pilną potrzebę opracowania nowych strategii na rzecz walki z zanieczyszczeniem powietrza, które potęguje obawy związane ze zdrowiem publicznym, a także zmianą klimatu, zwłaszcza na bardziej uprzemysłowionych i zaludnionych obszarach makroregionu, określając jednocześnie istniejące źródła zanieczyszczenia i ściśle monitorując emisję zanieczyszczeń; wzywa w związku z tym państwa członkowskie do wdrożenia strategii politycznych na rzecz zrównoważonego transportu zgodnie z celami przyjętymi podczas konferencji COP 21 w Paryżu, a także do wsparcia ochrony i zachowania usług ekosystemowych w całym makroregionie alpejskim;
46.
podkreśla znaczenie infrastruktury do przesyłu energii i wspiera inteligentne systemy dystrybucji, magazynowania i przesyłu energii, a także inwestycje w infrastrukturę energetyczną zarówno do produkcji, jak i transportu energii i gazu zgodnie z siecią TEN-E oraz inwestycje umożliwiające realizację konkretnych projektów wymienionych w wykazie projektów będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Energetycznej; podkreśla znaczenie wykorzystania lokalnych, zwłaszcza odnawialnych, źródeł energii w celu ograniczenia uzależnienia od przywozu; apeluje o promowanie zdecentralizowanej/własnej produkcji energii, a także o poprawę efektywności energetycznej we wszystkich obszarach;
47.
wzywa kraje uczestniczące do połączenia sił przy wdrażaniu planowania przestrzennego oraz zintegrowanego zarządzania terytorialnego, z udziałem różnych zainteresowanych stron z regionu (władz krajowych, regionalnych i lokalnych, środowisk naukowych, organizacji pozarządowych itp.);
48.
apeluje o dalsze zacieśnianie współpracy i zintensyfikowanie wysiłków podejmowanych w ramach Światowej Służby Monitorowania Lodowców (WGMS) w świetle ostatnich decyzji podjętych podczas konferencji COP 21 w Paryżu oraz realizowanej w ich następstwie strategii;
49.
niepokoi się, że zmiana klimatu i wzrost temperatury poważnie zagrażają przetrwaniu gatunków przystosowanych do życia na dużych wysokościach oraz że topnienie lodowców stanowi kolejny powód do obaw, ponieważ ma duży wpływ na zasoby wód gruntowych; apeluje o stworzenie obszernego międzynarodowego planu walki z topnieniem lodowców i reagowania na zmianę klimatu w całym łańcuchu alpejskim;
50.
wzywa kraje uczestniczące do dalszego podejmowania wysiłków na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw energii oraz rozwijania dostępnych źródeł energii odnawialnej, takich jak energia słoneczna i energia wiatru, w ramach koszyka produkcji energii; podkreśla zrównoważony charakter i konkurencyjność elektrowni wodnych; wzywa kraje uczestniczące do udziału w tworzeniu prężnych sieci infrastruktury służącej do przesyłu energii elektrycznej w makroregionie;
51.
podkreśla, że dywersyfikacja źródeł dostaw energii nie tylko zwiększy bezpieczeństwo energetyczne makroregionu, ale również zwiększy poziom konkurencji, co przyniesie znaczące korzyści rozwojowi gospodarczemu regionu;

o

o o

52.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom oraz krajowym i regionalnym parlamentom krajów uczestniczących w strategii UE na rzecz regionu alpejskiego (Francji, Włoch, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Niemiec i Słowenii).
1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.
2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 259.
3 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 303.
4 Dz.U. C 32 z 28.1.2016, s. 12.
5 Dz.U. C 19 z 21.1.2015, s. 32.
6 Dz.U. C 349 E z 29.11.2013, s. 1.
7 Dz.U. C 55 z 12.2.2016, s. 117.

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.