Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-OOOJG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D061869/04 - 2019/2830(RSP)).

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2021.202.11

Akt nienormatywny

Wersja od: 28 maja 2021 r.

Sprzeciw na podstawie art. 112 Regulaminu: Genetycznie zmodyfikowana kukurydza MZHG0JG (SYN-000JG-2)

P9_TA(2019)0028

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D061869/04 - 2019/2830(RSP))

(2021/C 202/03)

(Dz.U.UE C z dnia 28 maja 2021 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D061869/04,

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie zmodyfikowanej genetycznie żywności i paszy ¹ , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

– uwzględniając głosowanie Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, w dniu 30 kwietnia 2019 r., w wyniku którego nie wydano opinii, oraz głosowanie komitetu odwoławczego w dniu 5 czerwca 2019 r., w wyniku którego również nie wydano opinii,

– uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ² ,

– uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 17 października 2018 r. opublikowaną w dniu 14 listopada 2018 r. ³ ,

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) ⁴ ,

– uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

– uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że w dniu 1 września 2016 r. przedsiębiorstwo Syngenta Crop Protection NV/SA zwróciło się w imieniu przedsiębiorstwa Syngenta Crop Protection AG do właściwego organu krajowego Niemiec, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, z wnioskiem o wprowadzenie do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających kukurydzę MZHG0JG, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych ("wniosek"); mając na uwadze, że wniosek odnosił się również do wprowadzenia do obrotu produktów zawierających lub mających w swoim składzie genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG ("kukurydza MZHG0JG") do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;

B. mając na uwadze, że w dniu 17 października 2018 r. EFSA przyjął pozytywną opinię, którą opublikowano dnia 14 listopada 2018 r. ⁵ ;

C. mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 stanowi, iż genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie mogą mieć szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi, zdrowie zwierząt i na środowisko, oraz wymaga, by przy sporządzaniu decyzji Komisja brała pod uwagę wszelkie odnośne przepisy prawa unijnego, a także inne uzasadnione czynniki istotne dla rozpatrywanej sprawy;

D. mając na uwadze, że kukurydzy MZHG0JG nadano odporność na herbicydy na bazie glifosatu oraz herbicydy na bazie glufosynatu amonowego ⁶ ;

E. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie przedstawiły EFSA wiele krytycznych uwag ⁷ ; mając na uwadze, że najbardziej krytyczne uwagi dotyczą oceny toksykologicznej, analizy porównawczej i oceny ryzyka środowiskowego; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich uznało dane toksykologiczne za niewystarczające i niewiarygodne, zwłaszcza w odniesieniu do poziomów pozostałości glifosatu i glufosynatu; mając na uwadze, że w jednej uwadze podkreślono fakt, iż analiza porównawcza kukurydzy MZHG0JG i odmian referencyjnych wykazała brak równoważności w przypadku kwasu ferulowego - ważnego składnika ścian komórkowych roślin - co może prowadzić do zwiększonej akumulacji herbicydów;

F. mając na uwadze, że w niezależnym badaniu ⁸  stwierdzono, iż ocena ryzyka przeprowadzona przez EFSA jest nie do przyjęcia w obecnej formie, ponieważ nie dokonuje ona właściwej oceny toksyczności, zwłaszcza w odniesieniu do możliwych skumulowanych skutków działania dwóch transgenów i herbicydów uzupełniających oraz ich metabolitów; mając na uwadze, że w badaniu kwestionuje się wiarygodność danych z 90-dniowego badania dotyczącego pasz, a ponadto stwierdza się, że dokonana przez EFSA ocena ryzyka środowiskowego jest niedopuszczalna, ponieważ nie uwzględnia ryzyka rozprzestrzeniania się transgenów poprzez transfer genu między kukurydzą MZHG0JG a jej dzikim krewnym teosinte w przypadku przedostania się żywotnego materiału roślinnego z kukurydzy MZHG0JG do środowiska;

Herbicydy uzupełniające

G. mając na uwadze, że wykazano, iż uprawa roślin genetycznie zmodyfikowanych odpornych na herbicydy prowadzi do większego stosowania herbicydów, w dużej mierze z powodu pojawienia się chwastów odpornych na herbicydy ⁹ ; mając na uwadze, że w konsekwencji należy się spodziewać, iż uprawy kukurydzy MZHG0JG będą narażone na wyższe i powtarzające się dawki glifosatu i glufosynatu, co potencjalnie doprowadzi do zwiększenia poziomu pozostałości w zbiorach;

H. mając na uwadze, że w ramach ostatniego wieloletniego skoordynowanego unijnego programu kontroli (na lata 2020, 2021 i 2022) państwa członkowskie nie są zobowiązane do pomiaru pozostałości glufosynatu lub glifosatu w importowanej kukurydzy ¹⁰ ; mając na uwadze, że nie można wykluczyć, iż kukurydza MZHG0JG lub produkty z niej otrzymane do celów spożywczych i pasz przekroczą unijne najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości, które wprowadzono w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów;

I. mając na uwadze, że glufosynat jest sklasyfikowany jako działający szkodliwie na rozrodczość (1B), a zatem podlega kryteriom wykluczającym ustanowionym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 ¹¹ ; mając na uwadze, że zatwierdzenie glufosynatu do stosowania w Unii wygasło z dniem 31 lipca 2018 r. ¹² ;

J. mając na uwadze, że utrzymują się wątpliwości co do rakotwórczości glifosatu; mając na uwadze, że EFSA stwierdził w listopadzie 2015 r., że jest mało prawdopodobne, aby glifosat był rakotwórczy; mając z kolei na uwadze, że w 2015 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem działająca pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia zaliczyła glifosat do substancji prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi;

K. mając na uwadze, że według EFSA brakuje danych toksykologicznych potrzebnych do oceny ryzyka dla konsumentów w odniesieniu do szeregu produktów rozpadu glifosatu istotnych dla upraw odpornych na działanie glifosatu zmodyfikowanego genetycznie ¹³ ;

L. mając na uwadze, że w roślinach zmodyfikowanych genetycznie sposób, w jaki herbicydy uzupełniające są rozkładane przez roślinę, oraz skład, a tym samym toksyczność produktów rozkładu (metabolitów), mogą wynikać z samej modyfikacji genetycznej; mając na uwadze, że według EFSA ma to miejsce w przypadku, gdy herbicydem uzupełniającym jest glifosat ¹⁴ ;

M. mając na uwadze, że uznaje się, iż ocena pozostałości herbicydów i ich metabolitów w roślinach zmodyfikowanych genetycznie wykracza poza zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów zmodyfikowanych genetycznie;

Niedemokratyczna procedura

N. mając na uwadze, że Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania w dniu 30 kwietnia 2019 r., co oznacza, że kwalifikowana większość państw członkowskich nie poparła wydania zezwolenia; mając na uwadze, że w wyniku głosowania w dniu 5 czerwca 2019 r. komitet odwoławczy również nie wydał opinii;

O. mając na uwadze, że zarówno w uzasadnieniu przedłożonego w dniu 22 kwietnia 2015 r. wniosku ustawodawczego zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 w odniesieniu do umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu stosowania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy na swoim terytorium, jak i w uzasadnieniu przedłożonego w dniu 14 lutego 2017 r. wniosku ustawodawczego zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 182/2011, Komisja wyraziła ubolewanie w związku z faktem, że od czasu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 decyzje zatwierdzające są przyjmowane przez Komisję bez poparcia w formie opinii komitetów z państw członkowskich oraz że odsyłanie dokumentacji do Komisji w celu podjęcia ostatecznej decyzji, zdecydowanie stanowiące wyjątek w całej procedurze, stało się normą w przypadku podejmowania decyzji w sprawie zatwierdzania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy; mając na uwadze, że praktyka ta została kilkakrotnie uznana za niedemokratyczną przez przewodniczącego Komisji ¹⁵ ;

P. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament Europejski przyjął rezolucje, w których sprzeciwił się wprowadzaniu do obrotu organizmów zmodyfikowanych genetycznie z przeznaczeniem na żywność i paszę (33 rezolucje) oraz uprawie organizmów zmodyfikowanych genetycznie w Unii (3 rezolucje); mając na uwadze, że za zatwierdzeniem żadnego z tych GMO nie opowiedziała się większość kwalifikowana państw członkowskich; mając na uwadze, że mimo uznania przez Komisję braków demokratycznych, braku poparcia ze strony państw członkowskich i zastrzeżeń Parlamentu Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że nie jest do tego prawnie zobowiązana;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi przez Parlament Europejski i Radę w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 ¹⁶  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej;

4. przypomina, że zobowiązał się do przyspieszenia prac nad wnioskiem Komisji w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 182/2011; apeluje do Rady, aby w trybie pilnym kontynuowała prace nad tym wnioskiem Komisji;

5. wzywa Komisję do zawieszenia wszelkich decyzji wykonawczych dotyczących wniosków o zezwolenie dotyczące GMO do czasu zmiany procedury zatwierdzania w sposób pozwalający wyeliminować niedociągnięcia obecnej procedury, która okazała się nieodpowiednia;

6. apeluje do Komisji, by wycofywała wnioski w sprawie zezwoleń dotyczących GMO, czy to z przeznaczeniem do uprawy, czy na żywność i paszę, jeżeli Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt nie wyda opinii;

7. wzywa Komisję, aby nie zatwierdzała żadnych zmodyfikowanych genetycznie roślin tolerujących herbicydy bez przeprowadzenia pełnej oceny pozostałości pochodzących z oprysków herbicydami uzupełniającymi, ich metabolitami i komercyjnymi formami użytkowymi stosowanymi w krajach uprawy;

8. wzywa Komisję, aby w pełni uwzględniała ocenę ryzyka stosowania herbicydów uzupełniających i ryzyka ich pozostałości w ocenie ryzyka zmodyfikowanych genetycznie roślin tolerujących herbicydy, niezależnie od tego, czy dana roślina zmodyfikowana genetycznie jest przeznaczona do uprawy w Unii, czy też ma być importowana do Unii z przeznaczeniem na żywność i paszę;

9. apeluje do Komisji, by nie zezwalała na przywóz, z przeznaczeniem na żywność lub paszę, jakichkolwiek genetycznie zmodyfikowanych roślin uodpornionych na herbicyd niedopuszczony do stosowania w Unii, w tym przypadku glufosynat;

10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

¹ Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.

² Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

³ Opinia naukowa dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MZHG0JG z przeznaczeniem na żywność i paszę,

⁴ W trakcie ósmej kadencji Parlament Europejski przyjął 36 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zatwierdzania GMO.

⁵ Opinia naukowa dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MZHG0JG z przeznaczeniem na żywność i paszę, import i przetwarzanie, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek EFSA-GMO-DE-2016-133), Dziennik EFSA, 14 listopada 2018 r., 16(11):5469, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2018.5469

⁶ Opinia EFSA, s. 7-8.

⁷ Wyszukiwanie kukurydzy MZHG0JG: EFSA-Q-2018-00810 na stronie http://registerofquestions.efsa.europa.eu/roqFrontend/ ListOfQuestionsNoLogin?2

⁸ Komentarz Testbiotechu dotyczący "Oceny genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MZHG0JG z przeznaczeniem na żywność i paszę, import i przetwarzanie, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek EFSA-GMO-DE-2016-133)" od przedsiębiorstwa Syngenta, https://www.testbiotech.org/sites/default/files/Testbiotech_Comment_Maize_MZHG0JG.pdf

⁹ Zob. np. Bonny, S., "Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact", Environmental Management, styczeń 2016, 57(1), s. 31-48, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738 i Benbrook, C.M., "Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years", Environmental Sciences Europe, 28 września 2012 r., tom 24(1), https://enveurope.springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24

¹⁰ Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/533 z dnia 28 marca 2019 r. dotyczące wieloletniego skoordynowanego unijnego programu kontroli na lata 2020, 2021 i 2022, mającego na celu zapewnienie zgodności z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na jej powierzchni, a także mającego na celu ocenę narażenia konsumenta na te pozostałości, Dz.U. L 88 z 29.3.2019, s. 28.

¹¹ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG, Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1.

¹² https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/public/?event=activesubstance.detail&language=PL&selecte-dID=1436

¹³ Wniosek EFSA w sprawie wzajemnego przeglądu oceny ryzyka stwarzanego przez pestycydy w odniesieniu do substancji czynnej glifosatu, Dziennik EFSA, 12 listopada 2015 r., 13(11), s. 3, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4302

¹⁴ Przegląd EFSA istniejących najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości glifosatu zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 396/2005, 17 maja 2018 r., s. 12, https://www.efsa.europa.eu/fr/efsajournal/pub/5263

¹⁵ Zob. np. przemówienie inauguracyjne wygłoszone na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego, włączone do wytycznych politycznych dla kolejnej Komisji Europejskiej (Strasburg, 15 lipca 2014 r.), lub orędzie o stanie Unii z 2016 r. (Strasburg, 14 września 2016 r.).

¹⁶ Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1.