Pomoc państwa - Niemcy - Pomoc państwa SA. 33995 (2013/C) (ex 2013/NN) - Wsparcie dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz zmniejszone dopłaty EEG dla odbiorców energochłonnych - Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2014.37.73

Akt nienormatywny
Wersja od: 7 lutego 2014 r.

POMOC PAŃSTWA - NIEMCY

Pomoc państwa SA. 33995 (2013/C) (ex 2013/NN) - Wsparcie dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz zmniejszone dopłaty EEG dla odbiorców energochłonnych

Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2014/C 37/07)

(Dz.U.UE C z dnia 7 lutego 2014 r.)

Pismem z dnia 18.12.2013, zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Federalną Republikę Niemiec o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.

Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:

Komisja Europejska

Directorate-General for Competition

Directorate for State Aid

State Aid Greffe

1049 Bruxelles/Brussel

BELGIQUE/BELGIË

Nr faksu: (0032) 2-296.12.42

Otrzymane uwagi zostaną przekazane Republice Federalnej Niemiec. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.

STRESZCZENIE

1. PROCEDURA

W grudniu 2011 r. niemieckie stowarzyszenie konsumentów korzystających z energii elektrycznej (Bund der Energieverbraucher) złożyło do Komisji skargę, twierdząc, że zmieniona ustawa o energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych 1 , która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2012 r. (jako "Ustawa o energiach odnawialnych (EEG) 2012") oraz w szczególności ograniczenie dopłat EEG na rzecz energochłonnych odbiorców ("EIU") stanowi pomoc państwa niezgodną z prawem i niezgodną ze wspólnym rynkiem pomocy państw.

W ramach Ustawy o energiach odnawialnych (EEG) 2012, operatorzy systemów dystrybucyjnych ("DSO") są zobowiązani do kupna energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii na obszarze swoich sieci ("energia elektryczna ze źródeł odnawialnych") oraz z gazu kopalnianego, dostarczanego po gwarantowanych cenach zakupu ustanowionych z mocy prawa dla różnych technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii. Producenci energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii i producenci energii elektrycznej z gazu kopalnianego mają również możliwość sprzedaży wyprodukowanej przez siebie energii elektrycznej na wolnym rynku ("marketing bezpośredni") oraz do ubiegania się o premię rynkową od operatora sieci.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych przenoszą energię elektryczną ze źródeł odnawialnych do swoich odpowiednich operatorów systemów przesyłowych ("OSP"), którzy są objęci obowiązkiem zakupu, a także rekompensaty dla operatorów systemów dystrybucyjnych zarówno w odniesieniu do gwarantowanych cen zakupu jak i stawek rynkowych. Po wyrównaniu płatności między sobą, czterech operatorów systemów przesyłowych jest zobowiązanych do sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii do obrotu na rynku ofertowym. Jeżeli cena uzyskana na rynku ofertowym nie jest wystarczająca na pokrycie obciążeń finansowych wynikających z obowiązku zakupu, operatorzy systemów przesyłowych mogą wymagać, aby dostawcy energii elektrycznej częściowo partycypowali w kosztach tych obciążeń, za pośrednictwem opłaty, zwanej "EEG-Umlage" ("dopłata do energii odnawialnej"). Udział musi być proporcjonalny do ilości energii elektrycznej dostawcy dostarczonej konsumentom końcowym. Rozporządzenia wykonawcze (Ausgleichsmechanismusverordnung i Ausgleichsmechanismus-Ausführungsverordnung) określają sposób w jaki operatorzy systemów przesyłowych powinni obliczać dopłaty EEG, a także jak powinni postępować w zakresie obrotu odnawialną energią elektryczną pod nadzorem BNetzA. Wszystkie przepływy finansowe dotyczące dopłat EEG powinny być przechowywane na oddzielnych rachunkach. W rezultacie operatorzy systemów przesyłowych wspólnie ustalają każdego roku wysokość dopłat do energii elektrycznej za rok X +1.

Ogranicza się dopłaty EEG, które mogą zostać przeniesione przez dostawcę na rzecz energochłonnych odbiorców, którzy działają w sektorze wytwórczym, jeżeli posiadają wskaźnik konsumpcji przynajmniej 1 GWh i ich koszty energii elektrycznej stanowią przynajmniej 14 % wartości dodanej brutto.

§ 41 ustawy o energiach odnawialnych 2012 ogranicza dopłaty EEG dla energochłonnych odbiorców do 10 % dopłat EEG w odniesieniu do ich zużycia w przedziale między 1 GWh i 10 GWh; do 1 % dopłaty EEG w odniesieniu do ich zużyciu energii w przedziale między 10 GWh a 100 GWh i do 0.05 centa/kWh w odniesieniu do ich zużycia energii powyżej 100 GWh. Jeżeli EIU zużywa powyżej 100 GWh, a jego koszty energii elektrycznej stanowią więcej niż 20 % wartości dodanej brutto, dopłaty EEG będą ograniczone do 0,05 ct/kWh dla całego zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy. W wyniku tego ograniczenia obowiązek dostawcy energii elektrycznej dla EIU polegający na realizacji dopłaty EEG na rzecz operatorów systemów przesyłowych jest odpowiednio zmniejszony. Prowadzi to do wyższej dopłaty EEG dla innych konsumentów.

OCENA ŚRODKA

W dniu 22 maja 2002 r. 2 , Komisja przyjęła decyzję w sprawie "Gesetz über den Vorrang erneuerbarer Energien (Erneuerbare-Energien-Gesetz)" (wcześniejszej wersji ustawy EEG, która weszła w życie 1 kwietnia 2000 r.), w której stwierdziła, że niemiecki system wsparcia odnawialnych źródeł energii nie stanowi pomocy państwa. Jednakże od chwili początkowej decyzji ustawa EEG została zmieniona w znacznym stopniu. Biorąc pod uwagę, że zmiany wprowadzone przez ustawę EEG 2012 nie zostały zgłoszone Komisji, pomoc należy uznać za nową pomoc niezgodną z prawem.

Producenci energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych są w ramach ustawy EEG 2012 w korzystnej sytuacji, ponieważ taryfy gwarantowane i premie zapewniają im cenę, która jest ogólnie wyższa od ceny rynkowej. Ponadto, poprzez ograniczenie dopłat EEG dla EIU, państwo przyznało selektywną korzyść tym przedsiębiorstwom. Ze względu na strukturę handlu w sektorze wytwórczym, zwolnienie to może mieć wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi i może prowadzić do zakłócenia konkurencji.

Komisja uważa, że taki system znacznie różni się od opisanego w sprawie PreussenElektra: w odróżnieniu od sytuacji przedstawionej w sprawie PreussenElektra, państwo nałożyło dopłatę, aby sfinansować wsparcie dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i uwolnić operatorów sieci od obciążenia finansowego wynikającego z takiego wsparcia.

Ponadto, mając na uwadze sprawę Steinike (sprawa nr 76/78 Steinike & Weinlig przeciw Niemcom [1977] ECR 595) oraz orzeczenia w sprawie Essent (sprawa nr C-206/06 Essent [2008] ECR I-5497), Komisja uważa, że dopłata EEG zarządzana przez operatora systemu przesyłowego stanowi zasoby państwa. Podobnie jak w sprawie Essent państwo wyznaczyło przedsiębiorstwa do zarządzania nałożoną przez siebie dopłatą. Wyznaczono de facto czterech operatorów systemu przesyłowego do zarządzania centralnie przepływami finansowymi związanymi z EEG i kalkulacją dopłaty EEG. Muszą oni zebrać dopłaty EEG od dostawców energii elektrycznej. Muszą (każdy z nich) zachować wszystkie przepływy finansowe (wydatki i dochody) związane z EEG na oddzielnych rachunkach. Podobnie jak w sprawie Essent, państwo ustanowiło zasady dotyczące wykorzystania i przeznaczenia dopłat, w szczególności jeżeli operatorzy systemów przesyłowych zgromadzą więcej dopłat, niż jest to potrzebne. Operatorzy systemów przesyłowych nie mogą zatem swobodnie ustalać wysokości dopłaty EEG oraz decydować, na co ją przeznaczyć. Komisja zauważa ponadto, że funkcjonują już szczegółowe mechanizmy kontrolne, które pozwalają państwu monitorować przepływy pieniężne powiązane z EEG.

W oparciu o informacje dostępne na tym etapie, Komisja doszła do wstępnego wniosku, że państwo może kontrolować, kierować i wywierać wpływ na zarządzanie środkami finansowymi w danym przypadku, tak aby dopłata EEG stanowiła zasoby państwa. Dlatego też obniżona dopłata EEG lub ograniczone dopłaty pociąga za sobą rezygnację z zasobów państwowych. Ustawa EEG 2012 zawiera zatem pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE dla producentów energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, energii wytwarzanej z gazu kopalnianego oraz dla EIU, a Komisja musi ocenić ewentualną zgodność przedmiotowego środka z zasadami pomocy państwa.

Jeżeli chodzi o wsparcie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, Komisja stwierdza, że warunki ustanowione na mocy wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska są spełnione. W szczególności stawki gwarantowane i premie mają na celu wspieranie rozwoju energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii oraz zrekompensowanie różnicy między kosztami produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych a ceną rynkową energii elektrycznej zgodnie z pkt 109 wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska. Komisja uważa także, że wsparcie produkcji energii elektrycznej z wydobycia gazu może być dozwolone na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, ponieważ pomaga w osiągnięciu celu leżącego we wspólnym interesie (ochrona środowiska) oraz jest konieczne i proporcjonalne do tego celu i jednocześnie nie prowadzi do zakłócenia konkurencji w sposób niezgodny ze wspólnym interesem.

Jednakże, chociaż samo wsparcie wydaje się zgodne z rynkiem wewnętrznym, Komisja ma wątpliwości co do zgodności mechanizmu finansowania z art. 30 i 110 TFUE. W szczególności § 39 ustawy EEG 2012 przewiduje zredukowaną stawkę dopłaty EEG w przypadku marketingu bezpośredniego, który wydaje się być dostępny tylko wtedy, gdy dostawca nabył 50 % jego źródeł energii elektrycznej od krajowych producentów energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii i wydaje się zatem stanowić dyskryminacyjną opłatę w rozumieniu art. 110 TFUE.

W odniesieniu do obniżonej dopłaty EEG, Niemcy uważają, iż obniżka jest konieczna, aby zapobiec sytuacji przemieszczenia się EIU poza obszar Niemiec, w szczególności do krajów trzecich, gdzie obowiązują mniej surowe normy w zakresie ochrony środowiska. Niemcy jednak nie dostarczyły dostatecznych dowodów na istnienie dotyczącego różnych sektorów i przedmiotowych przedsiębiorstw ryzyka przenoszenia działalności do państw trzecich i nie wykazały, że pomoc będzie ograniczona do niezbędnego minimum w celu zapobiegania tego rodzaju przenoszeniom. Ponadto należy uzyskać więcej informacji na temat ewentualnych zakłóceń konkurencji wynikających z tej pomocy.

W związku z tym Komisja ma na obecnym etapie wątpliwości co do zgodności z zasadami rynku wewnętrznego mechanizmu wsparcia dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i energii elektrycznej wytwarzanej z gazu kopalnianego, w zakresie, w jakim mechanizm finansowania dotyczy przywozu, który mógłby kwalifikować się do wsparcia EEG, gdyby był produkowany w Niemczech, a także do zgodności z tymi zasadami obniżonej dopłaty EEG dla odbiorców energochłonnych. Zgodnie z art. 4 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 Komisja postanowiła zatem o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego i zwróciła się do Niemiec o zgłoszenie uwag, a także o przedstawienie dodatkowych informacji.

PISMO

grafika

1 Gesetz für den Vorrang Erneuerbarer Energien (Erneuerbare-Energien-Gesetz-EEG), zmieniona przez "Gesetz zur Neuregelung des Rechtsrahmens für die Förderung der Stromerzeugung aus erneuer-baren Energien", Bundesgesetzblatt, część I, Nr 42, s. 1634, z 4 sierpnia 2011.
2 NN27/2000 - Niemcy - Ustawa o przyznawaniu pierwszeństwa odnawialnym źródłom energii (ustawa o energii odnawialnej), C 164, 10.07.2002, s. 5

© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.