Opinia w sprawie zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2006-2010 przedstawionego przez Danię.
Dz.U.UE.C.2007.71.12
Akt nienormatywnyOPINIA RADY
z dnia 27 lutego 2007 r.
w sprawie zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2006-2010 przedstawionego przez Danię
(Dz.U.UE C z dnia 28 marca 2007 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 9 ust. 3,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:
(1) W dniu 27 lutego 2007 r. Rada przeanalizowała zaktualizowany program konwergencji przedstawiony przez Danię i obejmujący lata 2006-2010.
(2) Scenariusz makroekonomiczny leżący u podstaw tego programu przewiduje, że wzrost realnego PKB obniży się z 2,7 % w 2006 r. do średnio 1,0 % rocznie w pozostałym okresie objętym programem. Biorąc pod uwagę obecnie dostępne informacje, scenariusz ten wydaje się być oparty na bardzo ostrożnych założeniach dotyczących wzrostu, w szczególności w okresie 2008-2010, ponieważ w zaktualizowanej wersji programu założono zmniejszenie (dodatniej) luki produktowej w 2010 r. Prognozy programu dotyczące inflacji wydają się realistyczne.
(3) W prognozie służb Komisji z jesieni 2006 r. nadwyżkę sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2006 r. oszacowano na 3,2 % PKB, podczas gdy w poprzedniej zaktualizowanej wersji programu konwergencji zakładano, że wyniesie ona 2,1 % PKB. Odzwierciedla to wyższy niż przewidywano wzrost oraz nadal wysokie ceny energii, które ze względu na produkcję gazu i ropy przez Danię oznaczają odpowiednio wyższe dochody.
(4) Celem strategii budżetowej jest utrzymanie nadwyżek strukturalnych (tj. cyklicznie dostosowanych nadwyżek z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych, takich jak pewne szczególne nieregularne źródła dochodów) na poziomie średnio między 0,5 % a 1,5 % PKB w okresie objętym programem do 2010 r., co przyniesie znaczne zmniejszenie wskaźnika zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych, służące zapewnieniu stabilności fiskalnej w perspektywie długoterminowej. Strategia oparta jest na ograniczeniu wydatków (średni roczny wzrost realnego spożycia zbiorowego ograniczony do około 1 % w latach 2007-2010, w porównaniu z 0,5 % w poprzedniej aktualizacji), utrzymaniu zamrożenia podatków wprowadzonego w 2001 r. oraz uzgodnionych reformach służących zwiększeniu podaży siły roboczej i wzrostowi zatrudnienia. Zaktualizowana wersja programu przewiduje, że nadwyżka zmniejszy się z 3,1 % PKB w 2006 r. do 2,8 % w 2007 r., oraz w kolejnych latach nadal będzie się zmniejszała do 1,2 % w 2010 r. (co odpowiada spadkowi w ujęciu pierwotnym z 4,7 % w 2006 r. do 1,8 % do 2010 r.). Obniżanie się wartości nadwyżki od 2008 r. odzwierciedla bardzo ostrożne założenia odnośnie do wzrostu PKB. W porównaniu z poprzednią aktualizacją saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych jest wyższe w latach 2006-2008, jednak obniża się pod koniec okresu objętego programem.
(5) Przewiduje się, że saldo strukturalne obliczone zgodnie z powszechnie przyjętą metodyką wyniesie około 2 % PKB lub powyżej tego poziomu w całym okresie objętym programem, nieznacznie obniżając się w 2007 r., a następnie ulegając poprawie w 2008 r. Przedstawiony w programie średniookresowy cel budżetowy to saldo strukturalne wynoszące od 0,5 % do 1,5 % PKB do 2010 r., które zgodnie z programem ma zostać z dużym marginesem utrzymane w całym okresie objętym programem. Cel średniookresowy ustalono w celu zapewnienia stabilności fiskalnej i nie uległ on zmianie od poprzedniej aktualizacji, nawet po uwzględnieniu wyłączenia w nowym programie drugiego filara systemu emerytalnego (zawartego w poprzednich programach Danii) zgodnie z decyzją Eurostatu z dnia 2 marca 2004 r.(2) Ponieważ cel ten jest bardziej ambitny niż wymaga tego minimalna wartość odniesienia (szacowana jako deficyt wynoszący około 0,5 % PKB), jego osiągnięcie powinno zapewnić margines bezpieczeństwa chroniący przed ryzykiem pojawienia się nadmiernego deficytu. Cel średniookresowy wyznaczony w programie mieści się w zakresie określonym dla strefy euro i państw członkowskich grupy ERM II w pakcie na rzecz stabilności i wzrostu oraz w kodeksie postępowania i jest znacznie bardziej ambitny, niż nakazywałby wskaźnik zadłużenia i długoterminowy średni wzrost produktu potencjalnego.
(6) Wyniki budżetowe mogą okazać się lepsze niż przewidywane w programie, zwłaszcza w latach 2008-2010. Wynika to przede wszystkim z bardzo ostrożnego scenariusza makroekonomicznego, który uwzględnia ryzyko, że wzrost realnego spożycia zbiorowego mógłby być wyższy od przewidywanego.
(7) W świetle powyższej oceny ryzyka przedstawiony w programie kurs polityki budżetowej wydaje się wystarczający do utrzymania celu średniookresowego w okresie objętym programem, tak jak przewidziano to w programie. Zapewnia on także wystarczający margines bezpieczeństwa chroniący każdego roku przed przekroczeniem 3-procentowego progu deficytu przy normalnych wahaniach makroekonomicznych. Kurs polityki fiskalnej przewidziany w programie jest całkowicie zgodny z paktem na rzecz stabilności i wzrostu.
(8) Szacuje się, że w 2006 r. dług publiczny brutto obniżył się do poziomu poniżej 30 % PKB, czyli znacznie poniżej wartości odniesienia określonej Traktatem, która wynosi 60 %. Program przewiduje obniżenie wskaźnika zadłużenia brutto o dalszych 11 punktów procentowych w okresie objętym programem.
(9) Przewiduje się, że długoterminowy wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet będzie w Danii wyższy od średniej w UE, co wynika głównie ze stosunkowo dużego wzrostu wydatków na emerytury w stosunku do PKB w najbliższych dziesięcioleciach. Jednakże przyjęty w czerwcu 2006 r. kompleksowy pakiet reform ("Porozumienie w sprawie przyszłego dobrobytu, opieki społecznej oraz przyszłych inwestycji", zwany w skrócie porozumieniem w sprawie reformy państwa socjalnego) ma na celu podwyższenie wieku przejścia na emeryturę. Wiek przejścia na zwykłą oraz na wcześniejszą emeryturę będzie stopniowo zwiększany o 2 lata, a następnie przeprowadzone zostanie dostosowanie progów wiekowych do zmian średniego trwania życia. Porozumienie w sprawie reformy państwa socjalnego przyczynia się zatem do zahamowania długoterminowych tendencji w zakresie wydatków i polepszenia w ten sposób stabilności finansów publicznych. Ponadto wyjściowa sytuacja budżetowa charakteryzująca się znaczną nadwyżką salda strukturalnego przyczynia się w dużym stopniu do złagodzenia wpływu, jaki starzenie się społeczeństwa w długim okresie wywiera na budżet. Utrzymanie wysokich nadwyżek pierwotnych w perspektywie średnioterminowej przyczyni się do ograniczenia zagrożeń dla stabilności finansów publicznych. Biorąc pod uwagę rozwój sytuacji w Danii, wydaje się, że zagrożenia dla stabilności finansów publicznych w tym kraju kształtują się na niskim poziomie.
(10) Program konwergencji zawiera jakościową ocenę ogólnego wpływu sprawozdania przedstawionego w październiku 2006 r. z realizacji krajowego programu reform w ramach średniookresowej strategii budżetowej. Podano w nim również systematyczne informacje o bezpośrednich kosztach lub oszczędnościach budżetowych wynikających z najważniejszych reform przewidzianych w krajowym programie, a w przedstawionych prognozach budżetowych wyraźnie uwzględniono skutki działań nakreślonych w krajowym programie reform dla finansów publicznych. Przedstawione w programie konwergencji środki w dziedzinie finansów publicznych wydają się zgodne z działaniami przewidzianymi w krajowym programie reform. W szczególności oba programy przewidują wdrażanie reform mających na celu zwiększenie podaży siły roboczej w długim okresie, zwłaszcza poprzez porozumienie dotyczące podwyższenia ustawowego wieku emerytalnego i wspierania w ten sposób wydłużania okresu pracy zawodowej.
(11) Przewidziana w programie strategia budżetowa jest zasadniczo zgodna z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej zawartymi w zintegrowanych wytycznych na lata 2005-2008.
(12) Jeśli chodzi o wymagania odnośnie do danych, określone w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie przedstawiono wszystkie dane obowiązkowe i większość opcjonalnych(3).
Rada uznaje sytuację budżetową w średnim okresie za dobrą, zaś strategia budżetowa stanowi przykład prawidłowej polityki fiskalnej, prowadzonej zgodnie z wymogami paktu na rzecz stabilności i wzrostu.
Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych(3)
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | ||
Realny PKB | PK listopad 2006(2) | 3,6 | 2,7 | 2,0 | 0,7 | 0,7 | 0,6 |
(zmiana w %) | KOM listopad 2006 | 3,0 | 3,0 | 2,3 | 2,2 | nd. | nd. |
PK listopad 2005 | 2,4 | 2,4 | 1,1 | 1,6 | nd. | 2,1 | |
Inflacja HICP | PK listopad 2006 | 1,7 | 2 | 1,8 | 1,7 | 1,8 | 1,7 |
(%) | KOM listopad 2006 | 1,7 | 2,0 | 2,0 | 1,9 | nd. | nd. |
PK listopad 2005 | 1,6 | 2 | 1,3 | 1,9 | nd. | 1,8 | |
Luka produktowa | PK listopad 2006(3) | 0,3 | 0,9 | 0,9 | - 0,3 | - 1,3 | - 2,3 |
(% potencjalnego PKB) | KOM listopad 2006(4) | - 0,6 | - 0,2 | - 0,4 | - 0,6 | nd. | nd. |
PK listopad 2005(2) | - 0,3 | 0,1 | - 0,7 | - 0,9 | nd. | - 0,6 | |
Saldo sektora instytucji | PK listopad 2006 | 4,0 | 3,1 | 2,8 | 2,5 | 1,8 | 1,2 |
rządowych i samorządowych | KOM listopad 2006 | 4,0 | 3,2 | 3,3 | 3,2 | nd. | nd. |
(% PKB) | PK listopad 2005 | 2,7 | 2,1 | 2,2 | 1,7 | nd. | 1,9 |
Saldo pierwotne | PK listopad 2006 | 5,8 | 4,7 | 4,3 | 3,4 | 2,5 | 1,8 |
(% PKB) | KOM listopad 2006 | 5,8 | 4,9 | 4,6 | 4,3 | nd. | nd. |
PK listopad 2005 | 4,7 | 3,7 | 3,1 | 2,5 | nd. | 2,7 | |
Saldo dostosowane | PK listopad 2006(3) | 3,8 | 2,5 | 2,2 | 2,7 | 2,6 | 2,7 |
cyklicznie | KOM listopad 2006 | 4,4 | 3,3 | 3,5 | 3,6 | nd. | nd. |
(% PKB) | PK listopad 2005(3) | 2,9 | 2 | 2,6 | 2,3 | nd. | 2,3 |
Saldo strukturalne(5) | PK listopad 2006(6) | 3,6 | 2,2 | 1,9 | 2,7 | 2,6 | 2,7 |
(% PKB) | KOM listopad 2006(7) | 4,1 | 3,0 | 3,2 | 3,6 | nd. | nd. |
PK listopad 2005 | 2,7 | 1,7 | 2,3 | 2,3 | nd. | 2,3 | |
Dług publiczny brutto | PK listopad 2006 | 36,2 | 29,8 | 25,8 | 22,7 | 20,5 | 19,0 |
(% PKB) | KOM listopad 2006 | 36,2 | 29,7 | 25,7 | 23,2 | nd. | nd. |
PK listopad 2005 | 35,9 | 32,9 | 30,1 | 27,7 | nd. | 22,7 | |
Uwagi: | |||||||
(1) Prognozy budżetowe uwzględniają wpływ decyzji Eurostatu z dnia 2 marca 2004 r. w sprawie klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych. Pomijając ten wpływ, saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych wynosiłoby 4,9 % PKB w 2005 r., 4,0 % w 2006 r., 3,8 % w 2007 r., 3,5 % w 2008 r., 2,8 % w 2009 r. i 2,2 % w 2010 r., a dług publiczny brutto wynosiłby: 35,9 % PKB w 2005 r., 28,6 % w 2006 r., 24,6 % w 2007 r., 21,5 % w 2008 r., 19,3 % w 2009 r. i 17,8 % w 2010 r. | |||||||
(2) Przewidywany wzrost PKB w aktualizacji odnoszącej się do 2008 r., 2009 r. i 2010 r. opiera się na technicznym założeniu zmniejszenia luki produktowej w 2010 r. | |||||||
(3) Obliczenia służb Komisji na podstawie informacji zawartych w programie. | |||||||
(4) W oparciu o przewidywany potencjalny wzrost, odpowiednio, o 2,2 %, 2,6 %, 2,5 % i 2,5 % w latach 2005-2008. | |||||||
(5) Saldo dostosowane cyklicznie (jak w poprzednich wierszach) z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych. | |||||||
(6) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe pochodzące z programu (0,3 % PKB w latach 2005-2007; wartość zwiększająca nadwyżkę). | |||||||
(7) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe zaczerpnięte z prognozy służb Komisji z jesieni 2006 r. wynikają z zawieszenia do 2007 r. składek do specjalnego systemu emerytalnego. Ponieważ składki mogą być odliczane od podatku, ich zawieszenie wzmacnia finanse publiczne szacunkowo o 0,3 % PKB w latach 2005-2007. | |||||||
Źródło: | |||||||
Program konwergencji (PK); prognoza gospodarcza służb Komisji z jesieni 2006 r. (KOM); obliczenia służb Komisji |
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1055/2005 (Dz.U. L 174 z 7.7.2005, str. 1). Dokumenty przytoczone w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.
(2) Zob. Eurostat News Release nr 30/2004 z dnia 2 marca 2004 r. oraz nr 117/2004 z dnia 23 września 2004 r.
(3) Wszczególności w danych opcjonalnych nie podano szczegółów dotyczących korekty przepływów kapitału.