Opinia w sprawie zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2006-2009 przedstawionego przez Szwecję.
Dz.U.UE.C.2007.72.17
Akt nienormatywnyOPINIA RADY
z dnia 27 lutego 2007 r.
w sprawie zaktualizowanego programu konwergencji na lata 2006-2009 przedstawionego przez Szwecję
(Dz.U.UE C z dnia 29 marca 2007 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 9 ust. 3,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:
(1) Dnia 27 lutego 2007 r. Rada przeanalizowała zaktualizowany program konwergencji przedstawiony przez Szwecję i obejmujący lata 2006-2009.
(2) Scenariusz makroekonomiczny, na którym opiera się program, zakłada zmniejszenie tempa wzrostu realnego PKB z 4,0 % w 2006 r. do średnio 3,0 % rocznie w pozostałym okresie objętym programem, aczkolwiek pozostanie on nadal na poziomie bliskim wzrostowi potencjalnemu. Z dostępnych obecnie informacji wynika, że scenariusz ten jest oparty na realistycznych założeniach dotyczących wzrostu gospodarczego, przy czym wzrost w roku 2006 mógł być nawet nieco wyższy. Przedstawione w programie przewidywania dotyczące inflacji również wydają się realistyczne.
(3) W prognozie służb Komisji z jesieni 2006 r. nadwyżkę sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2006 r. oszacowano na 2,8 % PKB, podczas gdy w poprzedniej zaktualizowanej wersji programu konwergencji zakładano, że wyniesie ona 0,9 % PKB; różnica ta odzwierciedla głównie lepszą pozycję wyjściową wynikającą z wyższej niż przewidywano nadwyżki w roku 2005. Z dostępnych danych w ujęciu kasowym wynika, że w związku z niższymi wydatkami pierwotnymi oraz wyższymi dochodami podatkowymi nadwyżka w roku 2006 będzie prawdopodobnie wyższa od prognozowanej przez Komisję.
(4) W zaktualizowanym programie konwergencji potwierdzono, że zasadniczym założeniem polityki fiskalnej pozostaje nadwyżka budżetowa w wysokości średnio 2 % PKB w ciągu całego cyklu koniunkturalnego, której osiągnięciu służą m.in. wieloletnie limity wydatków. Wiosną 2007 r. w ustawie dotyczącej polityki fiskalnej rząd dokona weryfikacji obecnej docelowej wartości nadwyżki sektora instytucji rządowych i samorządowych, tak by uwzględnić decyzję Eurostatu w sprawie klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych drugiego filara(2).Po upływie wiosną 2007 r. okresu przejściowego na wykonanie tej decyzji nadwyżka budżetowa będzie niższa w przybliżeniu o 1 % PKB rocznie, a wskaźnik zadłużenia brutto względem PKB wzrośnie o około 0,5 % PKB. Przedstawiona w zaktualizowanym programie konwergencji strategia budżetowa zakłada spadek nadwyżki w 2007 r. (z 3,0 % PKB w roku 2006 do 2,4 %), a następnie stopniowy jej wzrost (aż do 3,1 % w roku 2009); w przypadku nadwyżki pierwotnej oczekiwany jest podobny rozwój. Zarówno wskaźnik wydatków, jak i wskaźnik dochodów względem PKB mają stopniowo obniżać się w okresie objętym programem. Strategia ukierunkowana jest na końcowe lata objęte programem, a znaczna obniżka podatków w roku 2007 ma tylko częściowe pokrycie finansowe. Prognozowana ścieżka zmian dotyczących nadwyżki (początkowy spadek, a następnie stopniowy wzrost) jest podobna do przedstawionej w poprzedniej aktualizacji programu, lecz przez cały okres objęty programem towarzyszy jej wyższe zadłużenie netto.
(5) Przewiduje się, że nadwyżka strukturalna (tj. nadwyżka dostosowana cyklicznie z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych), obliczana zgodnie z powszechnie przyjętą metodyką, utrzyma się na poziomie powyżej 2 % PKB przez cały okres objęty programem, w związku z potrzebą zapewnienia długoterminowej stabilności finansów publicznych. Podobnie jak w poprzedniej aktualizacji programu konwergencji przedstawiony w programie średniookresowy cel budżetowy odpowiada wspomnianej powyżej wartości docelowej, czyli nadwyżce budżetowej w wysokości średnio 2 % PKB w ciągu całego cyklu koniunkturalnego (tj. w kategoriach strukturalnych), przy czym zakłada się, że cel ten zostanie utrzymany w całym okresie objętym programem. Ponieważ cel ten jest dużo bardziej ambitny, niż wymaga tego minimalna wartość odniesienia (szacowana jako deficyt wynoszący około 1 % PKB), jego osiągnięcie powinno zapewnić margines bezpieczeństwa chroniący przed ryzykiem wystąpienia nadmiernego deficytu. Cel średniookresowy jest również dużo bardziej ambitny niż, nakazywałyby wskaźnik zadłużenia i długookresowy średni wzrost produktu potencjalnego.
(6) Ryzyko związane z prognozami budżetowymi zawartymi w programie wydaje się zasadniczo zrównoważone od roku 2007. Perspektywy makroekonomiczne oraz prognozy dotyczące dochodów podatkowych wydają się oparte na realistycznych założeniach, mimo niepewności co do przyszłych wpływów z podatku od zysków kapitałowych. Założenia dotyczące docelowych poziomów wydatków znajdują potwierdzenie w dotychczas skutecznej ich realizacji osiągniętej przy udziale wspomnianych wyżej limitów wydatków.
(7) W świetle powyższej oceny ryzyka przedstawiony w programie kurs polityki budżetowej wydaje się wystarczający do utrzymania celu średniookresowego przez okres objęty programem, tak jak przewidziano w programie. Dodatkowo zapewnia on dostateczny margines bezpieczeństwa chroniący przed naruszeniem 3-procentowego progu deficytu przy normalnych wahaniach makroekonomicznych w okresie objętym programem. Istnieje jednak ryzyko, że wynikający z programu kurs polityki fiskalnej może mieć charakter procykliczny w 2007 r., w którym zgodnie z przewidywaniami ma utrzymywać się dobra koniunktura gospodarcza. Byłoby to niezgodne z paktem na rzecz stabilności i wzrostu.
(8) Szacuje się, że w 2006 r. dług publiczny brutto obniżył się do 46,5 % PKB, czyli znacznie poniżej określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 60 %. W programie przewiduje się kontynuację tendencji spadkowej wskaźnika zadłużenia, który powinien obniżyć się o 13,5 punktów procentowych w okresie objętym programem.
(9) Długoterminowy wpływ na budżet związany ze starzeniem się społeczeństwa jest w Szwecji niższy niż średnia UE, a według przewidywań poziom wydatków na emerytury jako udział w PKB ma pozostać stosunkowo stabilny w długim okresie, co wynika ze znacznego ograniczenia wydatków w następstwie reformy systemu emerytalnego. Wyjściowa sytuacja budżetowa charakteryzująca się wysoką nadwyżką pierwotną przyczynia się ponadto do redukcji długu publicznego brutto oraz akumulacji aktywów. Utrzymanie solidnych finansów publicznych, w tym osiąganie planowanych nadwyżek, przyczyniłoby się do ograniczenia zagrożeń dla ich stabilności. Generalnie wydaje się, że zagrożenia dla finansów publicznych Szwecji kształtują się na niskim poziomie.
(10) Program konwergencji zawiera jakościową ocenę ogólnego wpływu sprawozdania - przedstawionego w listopadzie 2006 r. - dotyczącego realizacji krajowego programu reform w ramach średniookresowej strategii fiskalnej. Podano w nim również systematyczne informacje o bezpośrednich kosztach lub oszczędnościach budżetowych wynikających z najważniejszych reform przewidzianych w krajowym programie reform, a w przedstawionych prognozach budżetowych uwzględniono skutki, jakie dla finansów publicznych niosą działania nakreślone w krajowym programie reform dla finansów publicznych. Przedstawione w programie konwergencji środki w dziedzinie finansów publicznych wydają się zgodne z działaniami przewidzianymi w krajowym programie reform. W szczególności w obu programach zaplanowano wdrożenie środków służących zwiększeniu podaży siły roboczej.
(11) Strategia budżetowa określona w programie jest zasadniczo zgodna z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej zawartymi w zintegrowanych wytycznych na lata 2005-2008.
(12) Jeśli chodzi o wymagania w zakresie danych, określone w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie zanotowano brak pewnych danych obowiązkowych i opcjonalnych(3).
W świetle powyższej oceny sytuację budżetową w średnim okresie można uznać za dobrą, strategia budżetowa zaś stanowi przykład prawidłowej polityki fiskalnej, prowadzonej zgodnie z wymogami paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Istotne będzie jednak obniżenie ryzyka związanego z polityką procykliczną przez zagwarantowanie, by pogorszenie sytuacji budżetowej w kategoriach strukturalnych w roku 2007, które jest związane z reformami strukturalnymi służącymi zwiększeniu wskaźników zatrudnienia, nie utrwaliło się w kolejnych latach.
Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych(1)
| 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | ||
| Realny PKB | PK grudzień 2006 | 2,7 | 4,0 | 3,3 | 3,1 | 2,7 |
| (zmiana w %) | KOM listopad 2006 | 2,7 | 4,0 | 3,3 | 3,1 | nd. |
| PK grudzień 2005 | 2,4 | 3,1 | 2,8 | 2,3 | nd. | |
| Inflacja HICP(2) | PK grudzień 2006 | 1,3 | 1,9 | 2,2 | 1,5 | 1,9 |
| (%) | KOM listopad 2006 | 0,8 | 1,5 | 1,6 | 1,8 | nd. |
| PK grudzień 2005 | 1,5 | 1,5 | 2,0 | 2,0 | nd. | |
| Luka produktowa | PK grudzień 2006(3) | - 0,7 | 0,0 | 0,3 | 0,3 | 0,3 |
| (% potencjalnego PKB) | KOM listopad 2006(7) | - 0,5 | 0,2 | 0,5 | 0,6 | nd. |
| PK grudzień 2005(3) | - 0,4 | - 0,1 | 0,1 | - 0,1 | nd. | |
| Saldo sektora instytucji | PK grudzień 2006 | 3,0 | 3,0 | 2,4 | 2,7 | 3,1 |
| rządowych i samorządowych | KOM listopad 2006 | 3,0 | 2,8 | 2,4 | 2,5 | nd. |
| (% PKB) | PK grudzień 2005 | 1,6 | 0,9 | 1,2 | 1,7 | nd. |
| Saldo pierwotne | PK grudzień 2006 | 4,6 | 4,5 | 4,1 | 4,2 | 4,6 |
| (% PKB) | KOM listopad 2006 | 4,6 | 4,5 | 4,1 | 4,3 | nd. |
| PK grudzień 2005 | 3,2 | 2,5 | 3,0 | 3,6 | nd. | |
| Saldo dostosowane | PK grudzień 2006(3) | 3,4 | 3,0 | 2,2 | 2,5 | 3,0 |
| cyklicznie | KOM listopad 2006 | 3,3 | 2,7 | 2,1 | 2,1 | nd. |
| (% PKB) | PK grudzień 2005(3) | 1,8 | 0,9 | 1,1 | 1,7 | nd. |
| Saldo strukturalne(4) | PK grudzień 2006(5) | 3,0 | 3,0 | 2,2 | 2,5 | 3,0 |
| (% PKB) | KOM listopad 2006(6) | 2,9 | 2,7 | 2,1 | 2,1 | nd. |
| PK grudzień 2005 | 1,8 | 0,9 | 1,1 | 1,7 | nd. | |
| Dług publiczny brutto | PK grudzień 2006 | 50,3 | 46,5 | 41,5 | 37,4 | 33,0 |
| (% PKB) | KOM listopad 2006 | 50,4 | 46,7 | 42,6 | 38,7 | nd. |
| PK grudzień 2005 | 50,9 | 49,4 | 47,8 | 46,0 | nd. | |
| Uwagi | ||||||
| (1) Powyższe przewidywania budżetowe nie uwzględniają wpływu decyzji Eurostatu z dnia 2 marca 2004 r. w sprawie klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych, którą należy wprowadzić w życie przed dokonaniem zgłoszenia wiosną 2007 r. Po uwzględnieniu tego wpływu saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych zgodnie ze zaktualizowanym programem wynosiłoby 2,0 % PKB w 2005 r., 2,0 % w 2006 r., 1,3 % w 2007 r., 1,6 % w 2008 r. i 2,0 % w 2009 r., a dług publiczny brutto wynosiłby 50,9 % PKB w 2005 r., 47,0 % w 2006 r., 42,0 % w 2007 r., 37,9 % w 2008 r. i 33,5 % w 2009 r. | ||||||
| (2) Dane dotyczące inflacji w programie konwergencji oszacowano w ujęciu grudzień do grudnia, w prognozie Komisji zaś w ujęciu średniorocznym. Wyjaśnia to różnicę miedzy danymi Komisji a inflacją HICP w latach 2005-2006. W programie założono również, że w latach 2008-2009 indeks HICP będzie odpowiadał indeksowi UND1X (krajowemu indeksowi cen konsumpcyjnych nieobejmującemu zmian w podatkach pośrednich, dotacjach i płatnościach odsetek z tytułu kredytów hipotecznych). Oczekuje się jednak, że w roku 2007 indeks HICP będzie o pół punktu procentowego wyższy od indeksu UND1X, co w 2008 r. powinno doprowadzić do większego spadku inflacji HICP niż zakładany w programie. | ||||||
| (3) Obliczenia służb Komisji na podstawie danych zawartych w programie. | ||||||
| (4) Saldo dostosowane cyklicznie (jak w poprzednich wierszach) z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych. | ||||||
| (5) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe zgodnie z programem (0,4 % PKB w 2005 r.; środki te obniżają deficyt). | ||||||
| (6) Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe zgodnie z prognozą służb Komisji z jesieni 2006 r. (0,4 % PKB w 2005 r.; środki te obniżają deficyt). | ||||||
| (7) Na podstawie szacowanego potencjalnego wzrostu o 2,6 %, 3,2 %, 3,1 % i 3,0 % odpowiednio w okresie 2005-2008. | ||||||
| Źródło | ||||||
| Program konwergencji (PK); prognoza gospodarcza służb Komisji z jesieni 2006 r. (KOM); obliczenia służb Komisji | ||||||
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1055/2005 (Dz.U. L 174 z 7.7.2005, str. 1). Dokumenty przywołane w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm
(2) Zob. Eurostat News Release nr 30/2004 z dnia 2 marca 2004 r. oraz nr 117/2004 z dnia 23 września 2004 r.
(3) Brakuje m.in. obowiązkowych danych dotyczących niektórych deflatorów, obciążenia podatkowego oraz wzrostu istotnych rynków zagranicznych.