Opinia Komitetu Regionów - Fundusz Solidarności Unii Europejskiej.
Dz.U.UE.C.2014.114.48
Akt nienormatywny(2014/C 114/10)
(Dz.U.UE C z dnia 15 kwietnia 2014 r.)
KOMITET REGIONÓW
Uwagi ogólne
Zasada pomocniczości i zasada proporcjonalności
Znaczenie na poziomie lokalnym i regionalnym
Zakres stosowania funduszu (art. 2)
Uruchomienie funduszu w przypadku nadzwyczajnej klęski o zasięgu regionalnym (art. 2)
Określenie regionalnego kryterium uruchomienia funduszu na poziomie NUTS 3 (art. 2)
Nadzwyczajne transgraniczne klęski żywiołowe (art. 2)
Definicja działań, na które można otrzymać pomoc (art. 3)
Pomoc techniczna (art. 3)
Termin składania wniosków (art. 4)
Działania służące zapobieganiu ryzyku klęsk żywiołowych (art. 4)
Wprowadzenie możliwości wypłaty zaliczki (art. 4a)
Wydłużenie terminu wykorzystania wkładu z funduszu (art. 8)
Zastosowanie instrumentów uproszczenia
Poprawka 1 | |
Motyw 11 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Środki z Funduszu powinny być przeznaczone na przywrócenie infrastruktury do sprawnego stanu technicznego, uporządkowanie stref dotkniętych klęską oraz pokrycie kosztów służb ratownictwa i czasowego zakwaterowania dotkniętej klęską ludności w całym okresie realizacji. Należy również ustalić długość okresu, w którym zakwaterowanie osób pozbawionych dachu nad głową wskutek klęski można uznać za czasowe. | Środki z Funduszu powinny być przeznaczone na przywrócenie infrastruktury do sprawnego stanu technicznego lub doprowadzenie do stanu umożliwiającego lepsze stawienie czoła klęsce żywiołowej, w tym przemieszczenie, na uporządkowanie stref dotkniętych klęską oraz pokrycie kosztów służb ratownictwa i czasowego zakwaterowania dotkniętej klęską ludności w całym okresie realizacji. Należy również ustalić długość okresu, w którym zakwaterowanie osób pozbawionych dachu nad głową wskutek klęski można uznać za czasowe. |
Uzasadnienie | |
Odzwierciedlenie zaproponowanej poprawki 7 do art. 3 ust. 2. | |
Poprawka 2 | |
Motyw 13 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Należy również sprecyzować, że kwalifikujące się działania nie powinny obejmować wydatków na pomoc techniczną. | Należy również sprecyzować, że kwalifikujące się działania nie powinny obejmować wydatków na pomoc techniczną. |
Uzasadnienie | |
Dla niektórych władz lokalnych i regionalnych skorzystanie z zewnętrznej pomocy technicznej jest często niezbędne, by mogły poradzić sobie z klęską i działaniami związanymi z przywróceniem ich terenu do stanu sprzed klęski. Komitet Regionów proponuje zatem włączenie wydatków na zewnętrzną pomoc techniczną do działań, na które można otrzymać pomoc, i określenie ich górnego limitu jako 2 % całkowitej pomocy z funduszu. W związku z tym proponuje się zmianę art. 3 ust. 5. | |
Poprawka 3 | |
Motyw 15 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Określone rodzaje klęsk żywiołowych, takie jak susza, rozwijają się przez dłuższy okres czasu, zanim ich katastrofalne skutki stają się odczuwalne. Należy przyjąć przepis, który umożliwi korzystanie z Funduszu również w takich przypadkach. | Określone rodzaje klęsk żywiołowych, takie jak susza, która rozwija rozwijają się przez dłuższy okres czasu, zanim jej ich katastrofalne skutki stają się odczuwalne, czy powódź, która ma charakter długotrwały, wymagają przyjęcia przepisów umożliwiających. Należy przyjąć przepis, który umożliwi korzystanie z Funduszu również w takich przypadkach. |
Uzasadnienie | |
Przygotowanie wniosku, zwłaszcza jeśli chodzi o ocenę szkód i zebranie materiałów uzasadniających wniosek, zabierze właściwym organom publicznym dużo czasu i to w chwili, gdy podejmują niezbędne działania w reakcji na klęskę. Przygotowanie wniosku staje się jeszcze trudniejsze w przypadku powoli nasilających się zjawisk, takich jak susze, a także na przykład w przypadku powodzi, które niekiedy trwają kilka tygodni czy nawet miesięcy i szkody mogą zostać ocenione dopiero po obniżeniu się poziomu wód. Rozmiary klęski można zatem stwierdzić dopiero później. Choć we wniosku uwzględniono specyfikę stopniowo postępujących klęsk żywiołowych, to w odniesieniu do innych klęsk zachowano dotychczasowe postanowienia i nie rozwiązano problemów z przygotowywaniem wniosków w przypadku długotrwałych powodzi. Dlatego też proponuje się dodanie nowego ustępu w art. 4. | |
Poprawka 4 | |
Art. 2 ust. 3 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Do celów niniejszego rozporządzenia "regionalna klęska żywiołowa" oznacza każdą klęskę żywiołową skutkującą, w regionie Państwa Członkowskiego lub kraju biorącego udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do Unii na poziomie NUTS 2, bezpośrednią szkodą przekraczającą 1,5 % produktu krajowego brutto (PKB) tego regionu. Jeżeli klęska dotyczy kilku regionów na poziomie NUTS 2, próg ten stosuje się do średniej ważonej PKB tych regionów. | Do celów niniejszego rozporządzenia "regionalna klęska żywiołowa" oznacza każdą klęskę żywiołową skutkującą, w regionie Państwa Członkowskiego lub kraju biorącego udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do Unii na poziomie NUTS 2 lub na poziomie kilku bezpośrednio ze sobą sąsiadujących regionów NUTS 3, które łącznie tworzą obszar o minimalnych cechach odpowiadających charakterystyce regionu NUTS 2, bezpośrednią szkodą przekraczającą 1,0 1,5 % produktu krajowego brutto (PKB) tego regionu. Jeżeli klęska dotyczy kilku regionów na poziomie NUTS 2 lub NUTS 3, próg ten stosuje się do średniej ważonej PKB tych regionów. |
Uzasadnienie | |
Głównym powodem określenia limitu dotyczącego regionalnej klęski żywiołowej na poziomie 1,5 % była chęć uzyskania prawie identycznych wyników jak w przypadku decyzji podjętych w przeszłości na podstawie dość nieprecyzyjnie określonych kryteriów. W związku z zastosowaniem tego kryterium nie udzielono by jednak pomocy w przypadku dwóch regionalnych klęsk żywiołowych, a w rzeczywistości wnioski ich dotyczące zostały przyjęte (wybuch wulkanu na Sycylii w 2003 r., który spowodował szkody w wysokości 1,36 % regionalnego PKB, i powódź gwałtowna w delcie Rodanu w 2004 r., która spowodowała szkody w wysokości 1,05 % PKB). Przy tak wysokim progu nie będzie możliwe zapewnienie rezultatów, jakich oczekują obywatele i ofiary klęsk, dlatego też Komitet Regionów proponuje obniżenie progu do 1,0 %. | |
We wniosku dotyczącym rozporządzenia jako podstawę definicji regionalnej klęski żywiołowej wykorzystano jednostki NUTS 2. Z uwagi na coraz częstsze nasilenie się występowania klęsk na terytoriach, które w znacznym stopniu nie pokrywają się z jednostkami NUTS 2 (które w niektórych państwach wytyczono, kierując się jedynie względami administracyjnymi), a nawet wykraczają poza granice kilku tak wydzielonych regionów, określenie regionalnego kryterium tylko w oparciu o jednostki NUTS 2 może nie być obiektywne. Komitet Regionów proponuje uzupełnienie tego kryterium o poziom NUTS 3 w przypadku, gdy kilka bezpośrednio ze sobą sąsiadujących regionów NUTS 3 tworzy wspólnie terytorium, którego cechy odpowiadają przynajmniej minimalnym kryteriom wydzielania regionów NUTS 2 (min. 800 000 mieszkańców). Ostateczna procentowa wysokość PKB byłaby w takiej sytuacji liczona na podstawie średniej ważonej wysokości PKB w poszczególnych jednostkach NUTS 3. | |
Poprawka 5 | |
Artykuł 2, nowy ustęp po ustępie 3 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Do celów niniejszego rozporządzenia "transgraniczna klęska żywiołowa" oznacza każdą klęskę żywiołową skutkującą - na terytorium Państwa Członkowskiego lub kraju biorącego udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do Unii, na poziomie bezpośrednio ze sobą sąsiadujących regionów NUTS 3, które łącznie tworzą obszar o minimalnych cechach odpowiadających charakterystyce regionu NUTS 2 - bezpośrednią szkodą przekraczającą 1,0 % średniej ważonej produktu krajowego brutto (PKB) tych regionów. | |
Uzasadnienie | |
Wiele klęsk ma charakter transgraniczny. W takich przypadkach interwencja ze strony UE miałaby ogromną wartość dodaną i byłaby jasnym pozytywnym sygnałem dla obywateli. Dlatego też Komitet Regionów proponuje dodać nowe kryterium dotyczące "transgranicznych klęsk żywiołowych". To kryterium byłoby oceniane na poziomie regionów NUTS 3 z różnych państw członkowskich lub krajów biorących udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do UE. W tym przypadku rozmiary klęski byłyby oceniane w kilku bezpośrednio ze sobą sąsiadujących regionach NUTS 3 tworzących wspólnie terytorium, którego cechy odpowiadają kryteriom wydzielania regionów NUTS 2 (min. 800 000 mieszkańców). Ostateczna procentowa wysokość PKB byłaby w takiej sytuacji liczona na podstawie średniej ważonej wysokości PKB w poszczególnych jednostkach NUTS 3. Uprawnionymi beneficjentami byłyby państwa, na których terytorium znajdują się uwzględnione regiony. | |
Poprawka 6 | |
Artykuł 2 ust. 4 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Pomoc z Funduszu może również zostać uruchomiona w związku z każdą klęską żywiołową w kwalifikującym się państwie, która stanowi poważną klęskę żywiołową w ościennym Państwie Członkowskim lub kraju biorącym udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do Unii. | Pomoc z Funduszu może również zostać uruchomiona w związku z każdą klęską żywiołową w kwalifikującym się państwie, która stanowi poważną lub regionalną klęskę żywiołową w ościennym Państwie Członkowskim lub kraju biorącym udział w negocjacjach w sprawie przystąpienia do Unii. |
Uzasadnienie | |
Możliwość wystąpienia przez ościenne państwa członkowskie z roszczeniami z tytułu szkody powstałej w wyniku "poważnej klęski żywiołowej", nawet jeśli same nie spełniają założeń, musi dotyczyć także "regionalnych klęsk żywiołowych". Inaczej byłoby to nie do pogodzenia z ideą europejską. | |
Poprawka 7 | |
Art. 3 ust. 2 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Celem Funduszu jest uzupełnienie wysiłków zainteresowanych państw i pokrycie części ich wydatków publicznych w celu pomocy kwalifikującemu się państwu w przeprowadzeniu następujących zasadniczych działań nadzwyczajnych i działań służących odbudowie, w zależności od rodzaju klęski: | |
a) przywrócenie do działania infrastruktury i zakładów w obszarach energii, wodociągów i kanalizacji, telekomunikacji, transportu, zdrowia i szkolnictwa; b) zapewnienie czasowego zakwaterowania i finansowanie służb ratowniczych w celu zaspokojenia potrzeb dotkniętej klęską ludności; c) zabezpieczenie infrastruktury prewencyjnej i środków ochrony dziedzictwa kulturowego; d) oczyszczenie obszarów dotkniętych katastrofą, w tym stref naturalnych. Do celów lit. b) "czasowe zakwaterowanie" oznacza zakwaterowanie istniejące do czasu, gdy dotknięta klęską ludność będzie mogła powrócić swoich domów po ich remoncie lub odbudowie. | Celem Funduszu jest uzupełnienie wysiłków zainteresowanych państw i pokrycie części ich wydatków publicznych w celu pomocy kwalifikującemu się państwu w przeprowadzeniu następujących zasadniczych działań nadzwyczajnych i działań służących odbudowie, w zależności od rodzaju klęski: a) przywrócenie do działania infrastruktury i zakładów w obszarach energii, wodociągów i kanalizacji, telekomunikacji, transportu, zdrowia i szkolnictwa; b) zapewnienie czasowego zakwaterowania i finansowanie służb ratowniczych w celu zaspokojenia potrzeb dotkniętej klęską ludności; c) zabezpieczenie infrastruktury prewencyjnej i środków ochrony dziedzictwa kulturowego; d) oczyszczenie obszarów dotkniętych katastrofą, włącznie ze strefami naturalnymi. |
Do celów lit. a) "przywrócenie do działania" oznacza doprowadzenie do stanu umożliwiającego lepsze stawienie czoła klęsce żywiołowej, w tym przemieszczenie projektów infrastrukturalnych usytuowanych w miejscu, w którym jednoznacznie istnieje ryzyko wystąpienia dalszych klęsk żywiołowych. | |
Do celów lit. b) "czasowe zakwaterowanie" oznacza zakwaterowanie istniejące do czasu, gdy dotknięta klęską ludność będzie mogła powrócić swoich domów po ich remoncie lub odbudowie. | |
Uzasadnienie | |
Fundusz z zasady wspiera przywrócenie infrastruktury do stanu sprzed klęski. Doświadczenia regionów pokazują, że w związku z nowymi ustaleniami co do koniecznych środków służących zapobieganiu ryzyku klęski konieczne okazuje się przemieszczenie poszczególnych projektów infrastrukturalnych, takich jak np. drogi czy ważne połączenia kolejowe o znaczeniu ponadregionalnym. Jednocześnie odbudowa znacznie uszkodzonych elementów infrastruktury, takich jak np. mosty, wymaga niezbędnych inwestycji, które mogą wyeliminować ryzyko zniszczeń w przypadku kolejnej klęski żywiołowej. Samo tylko przywrócenie takiej infrastruktury do stanu sprzed klęski jest w takich przypadkach niewystarczające i nie przyniesie zamierzonych skutków. | |
Poprawka 8 | |
Art. 3 ust. 5 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Do wkładu z Funduszu nie kwalifikuje się pomoc techniczna, w tym zarządzanie, monitoring, informacje i komunikacja, rozstrzyganie skarg, a także kontrola i audyt. | Do wkładu z Funduszu nie kwalifikuje się zewnętrzna pomoc techniczna, w tym zarządzanie, monitoring, informacje i komunikacja, rozstrzyganie skarg, a także kontrola i audyt, do maksymalnej wysokości 2 % wkładu z funduszu. |
Uzasadnienie | |
Dla niektórych władz lokalnych i regionalnych skorzystanie z zewnętrznej pomocy technicznej jest często niezbędne, by mogły poradzić sobie z klęską i działaniami związanymi z przywróceniem ich terenu do stanu sprzed klęski. Komitet Regionów proponuje zatem włączenie wydatków na zewnętrzną pomoc techniczną do działań, na które można otrzymać pomoc, i określenie ich górnego limitu jako 2 % całkowitej pomocy z funduszu. | |
Poprawka 9 | |
Art. 4 ust. 1 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Możliwie szybko i nie później niż dziesięć tygodni po pierwszym wystąpieniu szkód w wyniku klęski żywiołowej państwo może złożyć do Komisji wniosek o przyznanie wkładu z Funduszu, udzielając wszelkich dostępnych informacji dotyczących przynajmniej: | Możliwie szybko i nie później niż dziesięć tygodni po pierwszym wystąpieniu szkód w wyniku klęski żywiołowej państwo może złożyć do Komisji wniosek o przyznanie wkładu z Funduszu, udzielając wszelkich dostępnych informacji dotyczących przynajmniej: |
a) ogólnych bezpośrednich szkód spowodowanych przez klęskę i ich wpływu na ludność, gospodarkę i środowisko naturalne dotknięte klęską; | a) ogólnych bezpośrednich szkód spowodowanych przez klęskę i ich wpływu na ludność, gospodarkę i środowisko naturalne dotknięte klęską; |
b) szacowanego kosztu działań, o których mowa w art. 3 ust. 2; | b) szacowanego kosztu działań, o których mowa w art. 3 ust. 2; |
c) wszelkich innych źródeł finansowania Unii; | c) wszelkich innych źródeł finansowania Unii; |
d) wszelkich innych źródeł finansowania krajowego lub międzynarodowego, włącznie z pokryciem z publicznego i prywatnego ubezpieczenia, które mogą przyczynić się do pokrycia kosztów naprawy szkód; | d) wszelkich innych źródeł finansowania krajowego lub międzynarodowego, włącznie z pokryciem z publicznego i prywatnego ubezpieczenia, które mogą przyczynić się do pokrycia kosztów naprawy szkód; |
e) wykonania przepisów Unii w zakresie zapobiegania ryzyku klęsk żywiołowych i zarządzania nim w odniesieniu do charakteru klęski; | e) krótki opis wykonania przepisów Unii w zakresie zapobiegania ryzyku klęsk żywiołowych i zarządzania nim w odniesieniu do charakteru klęski; |
f) wszelkich innych istotnych informacji na temat środków zapobiegawczych i zmniejszających ryzyko podjętych w związku z charakterem klęski. | f) wszelkich innych istotnych informacji na temat środków zapobiegawczych i zmniejszających ryzyko podjętych w związku z charakterem klęski. |
Uzasadnienie | |
Obowiązek podawania we wniosku informacji o środkach zapobiegających ryzyku klęsk może stanowić dla wnioskodawców dodatkowe obciążenie administracyjne i może też powodować opóźnienia w przygotowywaniu i rozpatrywaniu wniosków. Byłoby to sprzeczne z pierwotnym celem uproszczenia procedur administracyjnych niezbędnych do uruchomienia funduszu. Komitet Regionów proponuje zatem utrzymanie ust. 4 lit. e) pod warunkiem, że ograniczy się on jedynie do krótkiego opisu wdrażania europejskiego prawodawstwa, oraz skreślenie ust. 4 lit. f), gdyż informacje te są podawane w sprawozdaniu z realizacji wkładu z funduszu (art. 8 ust. 3). | |
Poprawka 10 | |
Artykuł 4, nowy ustęp po ustępie 3 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
W przypadku długotrwałej klęski żywiołowej (np. powodzi) dziesięciotygodniowy termin składania wniosku, o którym mowa w ust. 1, zaczyna bieg od dnia, w którym władze publiczne kwalifikującego się państwa oficjalnie ogłosiły ustąpienie zagrożenia klęską żywiołową (np. poprzez zniesienie stanu klęski żywiołowej wprowadzonego przez państwo członkowskie lub władze regionalne). | |
Uzasadnienie | |
Przygotowanie wniosku, zwłaszcza jeśli chodzi o ocenę szkód i zebranie materiałów uzasadniających wniosek, zabierze właściwym organom publicznym dużo czasu i to w chwili, gdy podejmują niezbędne działania w reakcji na klęskę. Przygotowanie wniosku staje się jeszcze trudniejsze w przypadku powodzi, które niekiedy trwają kilka tygodni czy nawet miesięcy i szkody mogą zostać ocenione dopiero po obniżeniu się poziomu wód. Rozmiary klęski można zatem stwierdzić dopiero później. Choć we wniosku uwzględniono specyfikę stopniowo postępujących klęsk żywiołowych, to w odniesieniu do innych klęsk zachowano dotychczasowe postanowienia i nie rozwiązano problemów z przygotowywaniem wniosków w przypadku długotrwałych powodzi. Dlatego też Komitet Regionów proponuje, by w odniesieniu do długotrwałych powodzi wprowadzić możliwość składania wniosków w terminie do dziesięciu tygodni od ustąpienia zagrożenia klęską żywiołową (np. zniesienia stanu klęski żywiołowej wprowadzonego przez państwo członkowskie lub władze regionalne). | |
Poprawka 11 | |
Art. 8 ust. 1 | |
Tekst zaproponowany przez Komisję | Poprawka KR-u |
Wkład z Funduszu jest wykorzystywany w terminie jednego roku od dnia, w którym Komisja uruchomiła pełną kwotę pomocy. Każda część wkładu niewykorzystana do tego terminu lub przeznaczona, jak ustalono, na niekwalifikowalne działania jest odzyskiwana przez Komisję od państwa beneficjenta. | Wkład z Funduszu jest wykorzystywany w terminie dwóch lat jednego roku od dnia, w którym Komisja uruchomiła pełną kwotę pomocy. Każda część wkładu niewykorzystana do tego terminu lub przeznaczona, jak ustalono, na niekwalifikowalne działania jest odzyskiwana przez Komisję od państwa beneficjenta. |
Uzasadnienie | |
Przyspieszony administracyjny proces zatwierdzania pomocy z funduszu umożliwi szybsze dotarcie pomocy do dotkniętych klęską regionów. W tym kontekście trzeba jednak zwrócić uwagę na skrócenie faktycznego terminu wykorzystania wkładu z funduszu. Komitet Regionów proponuje wydłużenie terminu wykorzystania wkładu z funduszu do dwóch lat, zwłaszcza z uwagi na długi czas potrzebny na naprawę podstawowej infrastruktury wynikający z konieczności sporządzenia potrzebnej dokumentacji i przestrzegania przepisów o zamówieniach publicznych. |
Bruksela, 28 listopada 2013 r.
Przewodniczący | |
Komitetu Regionów | |
Ramon Luis VALCÁRCEL SISO |
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.