Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych.
Dzienniki UE
Dz.U.UE.C.2018.54.27
Akt nienormatywny Wersja od: 13 lutego 2018 r.
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych
(2018/C 054/06)
(Dz.U.UE C z dnia 13 lutego 2018 r.)
Sprawozdawca: | Bouke Arends (NL/PES), członek zarządu gminy Emmen |
Dokument źródłowy: | Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych - ważny krok w kierunku mobilności pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych" |
COM(2016) 766 final |
ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
WPROWADZENIE
1.
Stwierdza, że europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych (C-ITS) jest ważnym krokiem w kierunku strategii na rzecz pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych. Zintegrowane wykorzystywanie C-ITS w miastach i regionach oraz między miastami i regionami może przynieść znaczne korzyści społeczne, takie jak większe bezpieczeństwo, czystsze środowisko, lepsza dostępność, włączenie społeczne i większa liczba miejsc pracy.2.
Domaga się, żeby obok środków wymienionych w komunikacie podjęto dalej idące działania na rzecz pełnego wykorzystania możliwości C-ITS i osiągnięcia ambitniejszych celów, takich jak niskoemisyjny, w pełni zautomatyzowany transport multimodalny, mobilność jako usługa oraz transport "od drzwi do drzwi", zwłaszcza z myślą o sprzyjaniu włączeniu społecznemu.3.
Dostrzega, że na drodze do osiągnięcia ostatecznych celów potrzebnych jest wiele innych elementów, które Komisja opracowuje po części równolegle, a po części sukcesywnie w ramach różnych pakietów roboczych - elementów takich, jak środki działania na rzecz niskoemisyjnego transportu czy określenie niezbędnych dostosowań infrastruktury fizycznej.4.
Uważa za pożądane, by UE odgrywała rolę koordynującą przy opracowywaniu interoperacyjnego systemu w dziedzinie norm i przepisów dotyczących systemów i technologii komunikacji w ramach transportu.5.
Uważa, że przy realizacji każdego etapu pośredniego na drodze do osiągnięcia ostatecznych celów niezbędna jest współpraca władz lokalnych i regionalnych i że tym samym Komisja powinna te władze aktywniej i szerzej angażować.6.
Wzywa Komisję, by unaoczniła władzom lokalnym i regionalnym, w jaki sposób różnorodne działania UE są ze sobą powiązane i dokąd powinny zmierzać. Wymaga to spójniejszej i bardziej ukierunkowanej komunikacji z władzami lokalnymi i regionalnymi w sprawie różnych ściśle ze sobą powiązanych pakietów roboczych Komisji. Tylko w ten sposób władze te będą mogły wypełniać rolę, która jest niezbędna do osiągnięcia celów i umożliwienia interoperacyjności między regionami i miastami.7.
Wzywa Komisję do podjęcia konkretnych działań zwłaszcza po to, aby - także z pomocą władz lokalnych i regionalnych - uzyskać poparcie opinii publicznej, które jest nieodzowne do realizacji ostatecznych celów w zakresie zautomatyzowanego niskoemisyjnego transportu. Poparcie społeczne jest potrzebne nie tylko do tego, by można było wymieniać dane niezbędne dla C-ITS, lecz także zwłaszcza do uzyskania akceptacji dla stopniowo coraz bardziej zautomatyzowanego transportu. Technika powinna służyć użytkownikowi.DZIAŁANIA EUROPEJSKIE NA RZECZ UMOŻLIWIENIA WDROŻENIA MOBILNOŚCI POJAZDÓW WSPÓŁPRACUJĄCYCH, POŁĄCZONYCH I ZAUTOMATYZOWANYCH
8.
Stwierdza, że większość przewozów i przejazdów na krótkich dystansach odbywa się w obrębie regionów. Zgodnie z obliczeniami opartymi na danych Eurostatu ponad połowa wszystkich towarów (wagowo) w transporcie drogowym przewożona jest na odległości poniżej 50 km, ponad trzy czwarte zaś - na odległości poniżej 150 km. W przypadku przewozu osób dystanse są zwykle jeszcze dużo krótsze.9.
Dlatego apeluje także o odrębne przepisy oraz o finansowanie w odniesieniu do zastosowań C-ITS poza transeuropejską siecią transportową.10.
Nalega, aby Komisja, zgodnie z niedawnym ukierunkowaniem badań w ramach programu "Horyzont 2020" na integrację rodzajów transportu oraz powiązanie z automatyzacją, wdrożyła konkretne podejście na rzecz wprowadzania CITS w intermodalnych węzłach ruchu drogowego i transportu. Powinno ono łączyć się z podejściem przyjętym w odniesieniu do korytarzy, tak aby zapewnić zintegrowany system transportowy.11.
Zauważa, że węzły te znajdują się przede wszystkim na obszarach miejskich i w miastach oraz że C-ITS i transport multimodalny mogą wnieść tam największy wkład w ograniczenie negatywnych skutków ruchu drogowego i transportu, takich jak zatory komunikacyjne, zanieczyszczenie powietrza, problemy z parkowaniem czy brak bezpieczeństwa na drogach. Także transport rowerowy jest częścią transportu multimodalnego i ma charakter wybitnie lokalny i regionalny.12.
Zauważa, że Komisja jak dotąd poświęca dużo uwagi samochodowemu transportowi drogowemu, tymczasem systemy zautomatyzowane są także rozwijane w transporcie publicznym, żegludze śródlądowej, transporcie lotniczym i kolejowym (np. drony czy koncepcja Hyperloop).13.
Dlatego domaga się, by od samego początku za pomocą ukierunkowanych środków wspierano połączenie i interoperacyjność z transportem publicznym oraz pomiędzy różnymi rodzajami transportu.14.
Stwierdza, że Komisja słusznie chce przedsięwziąć środki na rzecz niechronionych uczestników ruchu drogowego, niemniej wymaga to również zwrócenia większej uwagi na uwarunkowania lokalne i regionalne.15.
Apeluje o konkretne środki działania na rzecz wszystkich niechronionych użytkowników dróg, czyli obok pieszych i rowerzystów także osób poruszających się rowerami elektrycznymi, skuterami, motocyklami oraz (elektrycznymi) lekkimi pojazdami inwalidzkimi.16.
Zauważa, że wysokie natężenie ruchu i gęsta infrastruktura na obszarach miejskich przedstawiają złożony obraz transportu, który stawia szczególne wymagania systemom C-ITS. Dlatego też konieczne jest, aby w tych regionach i miastach w Europie zapewnić sukces eksperymentom i projektom w zakresie C-ITS również w takich warunkach.17.
Zwraca uwagę, że wprowadzanie C-ITS na obszarach miejskich, a zwłaszcza w miastach jest kompleksowym zadaniem, przez co okazuje się mniej atrakcyjne z punktu widzenia uzasadnienia biznesowego.18.
Wzywa Komisję, by podjęła działania w celu obniżenia progów dla wprowadzenia C-ITS na obszarach miejskich i w miastach.19.
Wzywa również do przyjęcia środków mających zapewnić, że opracowywane i testowane tam systemy będą dobrze łączyły się z systemami ruchu i transportu długiego zasięgu, pomiędzy państwami i regionami.20.
Jest zdania, że C-ITS, jako fundament zautomatyzowanego transportu, mobilności jako usługi i transportu "od drzwi do drzwi", mogą również przyczynić się do włączenia społecznego. Dotyczy to dostępności miejsc pracy i mobilności osób, które nie mogą korzystać z obecnie dostępnych systemów transportu lub mogą tylko z trudem, tj. np. osób starszych i niepełnosprawnych. W szczególności na obszarach wiejskich, gdzie transport publiczny jest pod presją lub już zniknął, CITS mogą w dłuższej perspektywie przyczynić się do poprawy możliwości transportowych. Dostosowany do potrzeb zautomatyzowany transport może wchodzić w grę w słabiej zaludnionych regionach.21.
Zauważa, że być może również na słabiej zaludnionych obszarach wiejskich trudno o uzasadnienie biznesowe bez pomocy władz regionalnych i lokalnych.22.
W związku z tym wnosi, by Komisja zachęcała władze lokalne i regionalne do wdrażania C-ITS także w regionach peryferyjnych i najbardziej oddalonych, słabiej rozwiniętych, wyspiarskich oraz innych słabiej zaludnionych obszarach i ułatwiała im działania w tym zakresie.W KIERUNKU WDROŻENIA C-ITS W 2019 R.
Priorytety w zakresie wdrażania usług C-ITS
23.
Stwierdza, że strategia w zakresie C-ITS wciąż jeszcze jest ukierunkowana na etapy pośrednie w perspektywie średnioterminowej, jeśli chodzi o proces urzeczywistniania transportu zautomatyzowanego.24.
Zwraca się do Komisji, by opracowała też scenariusze i przygotowała środki z myślą o rozwoju transportu zautomatyzowanego w perspektywie bardziej długoterminowej, co przyniesie największy zysk gospodarczy i społeczny.25.
Apeluje, aby na ten cel udostępniono niezbędne fundusze także w okresie po roku 2019.26.
Wnosi, by Komisja przewidziała (obok wymienionych w komunikacie środków zorientowanych całkowicie na transport drogowy i na perspektywę krótkoterminową) także środki na rzecz innych rodzajów transportu, intermodalności oraz szerszego stosowania w dłuższej perspektywie.27.
Apeluje, by Komisja przyjęła szerzej zakrojone i bardziej całościowe długofalowe podejście ukierunkowane na takie koncepcje, jak "mobilność jako usługa", "transport od drzwi do drzwi" i ich pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy, włączenie społeczne, a także "transport niskoemisyjny".28.
Wnosi, aby Komisja wskazała, jakie konkretne kroki i środki należy podjąć w ramach różnych scenariuszy.29.
Wnosi, aby Komisja opracowała program komunikacji mający na celu uzyskanie poparcia opinii publicznej.30.
Domaga się, aby miasta i regiony oraz ich przedstawiciele, a także sam Europejski Komitet Regionów zostali ściśle włączeni w każdą fazę dalszych prac nad tworzeniem europejskiej polityki w zakresie C-ITS.Interoperacyjność na wszystkich poziomach
31.
Jest zdania, że interoperacyjność obejmująca różne rodzaje transportu wymaga dodatkowych działań, zarówno w zakresie transportu towarowego, jak i przewozu osób. Przepływy informacji powinny móc łączyć się ze sobą, to jednak wymaga nie tylko wzajemnego dopasowania systemów łączności (5G itp.), lecz także praktycznej możliwości powiązania danych z różnych rodzajów transportu. W procesie tym zarówno samorządy terytorialne, jak i podmioty prywatne (producenci pojazdów, operatorzy systemów nawigacji, operatorzy usług mobilnych itd.) pozyskują dane, przy czym podmioty prywatne nie są zobowiązane udostępniać te dane w anonimowej formie innym użytkownikom, na przykład operatorom infrastruktury. Tymczasem operatorzy infrastruktury, często samorządy, muszą jednak polegać na jak najbardziej kompletnych i aktualnych informacjach, by móc zapewnić bezpieczne i skuteczne zarządzanie ruchem oraz wykorzystanie infrastruktury. W komunikacie nie wspomina się o tym niezbędnym aspekcie wzajemnej wymiany i udostępniania danych, który przewiduje się obecnie wyłącznie w odniesieniu do przekazywania informacji podmiotom prywatnym przez instytucje publiczne (dyrektywa 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego).32.
Domaga się, żeby obok wymienionych w komunikacie środków dotyczących technologii komunikacyjnych przewidziano także środki działania w zakresie organizacji łańcuchów informacji. Istotne jest przecież nie tylko pytanie o to, jak będzie przebiegać komunikacja, lecz także o to, co będzie jej przedmiotem.33.
Zauważa, że niektóre aspekty łańcucha informacji ostatecznie mogą zostać uregulowane tylko na szczeblu międzynarodowym lub europejskim, np. kwestia dostępności danych dotyczących pojazdów i łatwości dostępu do nich.34.
Wskazuje, że poza tym niezbędne są jednak przede wszystkim wsparcie i współpraca ze strony władz lokalnych i regionalnych, co się tyczy dostępności informacji pochodzących z lokalnych i regionalnych systemów zarządzania ruchem.35.
Stwierdza, że do zapewnienia interoperacyjności potrzebne są nie tylko środki w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych, ale również dostosowania infrastruktury fizycznej.36.
Wzywa Komisję, by odpowiednio wcześnie przekazała informacje na ten temat władzom lokalnym i regionalnym. Inwestycje w infrastrukturę na szczeblu lokalnym i regionalnym powinny być dokonywane w taki sposób, aby spełniały wymogi związane z C-ITS. Ponadto na potrzeby interoperacyjności niezbędna jest większa jednolitość.37.
Zauważa, że interoperacyjność między różnymi rodzajami transportu w Europie wymaga większej uwagi ze strony UE na to, jak istotne znaczenie dla C-ITS mają intermodalne węzły, takie jak stacje i terminale, oraz na fakt, że węzły takie usytuowane są zwłaszcza na obszarach miejskich i w miastach.38.
Wzywa Komisję, aby wspólnie z władzami lokalnymi i regionalnymi (ich przedstawicielami) określiła wąskie gardła utrudniające zastosowanie C-ITS w intermodalnych węzłach transportowych oraz opracowała środki działania zmierzające do wyeliminowania tych problemów.Ramy prawne
39.
Zgadza się, że dla osiągnięcia systemu interoperacyjnego pożądane jest, by UE przyjęła uregulowania w dziedzinie norm i przepisów dotyczących systemów i technologii komunikacji.40.
Wzywa Komisję, by mając na uwadze znaczenie władz lokalnych i regionalnych dla rozwoju C-ITS, ściśle włączyła także te organy władz (ich przedstawicieli) w opracowywanie ram prawnych.41.
Jest zdania, że zarówno w odniesieniu do wdrażania C-ITS, jak i do ostatecznych celów dotyczących wprowadzenia zautomatyzowanego transportu zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju i urzeczywistnienia mobilności jako usługi oraz transportu "od drzwi do drzwi" konieczne są jednak - obok środków regulacyjnych - także następujące środki działania na poziomie europejskim:-
koordynacja: istnieje potrzeba większej koordynacji między różnymi powiązanymi europejskimi pakietami roboczymi, jak też między KE a władzami lokalnymi i regionalnymi,-
ułatwianie wdrażania i eksperymentowania: obecnie postępy w rozwoju C-ITS są w dużym stopniu napędzane przez rynek i technologie, niemniej wymagają dodatkowych działań ze strony władz publicznych na wszystkich szczeblach, aby można było wdrożyć C-ITS w różnych sytuacjach komunikacyjnych i rodzajach transportu,-
badania naukowe: powinny dotyczyć zarówno niezbędnych dostosowań fizycznej infrastruktury, jak i opracowywania scenariuszy z myślą o rozwijaniu długoterminowych wizji, i to mimo znacznej niepewności z tym związanej,-
monitorowanie i ocena: mając na uwadze kontynuację działań po roku 2019, trzeba już teraz określić, jak będzie się monitorować i oceniać wdrażanie środków z list usług C-ITS dnia 1 i dnia 1.5, poparcie rynku i opinii publicznej, rozwój techniczny, aktualną sytuację w odniesieniu do różnego rodzaju obszarów (miejskich i wiejskich), różnego typu infrastruktury (międzynarodowej, krajowej, regionalnej i lokalnej), rodzajów transportu (drogowego, kolejowego i lotniczego), a także w ramach transportu towarowego i przewozu osób,-
monitorowanie powinno być prowadzone w trybie ciągłym, aby można było stwierdzić, który z możliwych scenariuszy rzeczywiście się rozwija,-
komunikacja: dla uzyskania akceptacji społecznej potrzebna jest ukierunkowana komunikacja wraz z elementami sprzężenia zwrotnego, adresowana zarówno do władz lokalnych i regionalnych z myślą o osiągnięciu interoperacyjności między regionami, jak i - z pomocą tych władz - do opinii publicznej.Współpraca międzynarodowa
42.
Stwierdza, że w komunikacie Komisja słusznie zwraca uwagę na współpracę międzynarodową pomiędzy państwami, jednakże wiele działań jest (powinno być) realizowanych na poziomie lokalnym i regionalnym, aby możliwe było wdrożenie C-ITS. Konieczne jest zatem podejmowanie decyzji na różnych szczeblach i przez różne organy publiczne. Proces ten powinien być należycie skoordynowany, to zaś wymaga ciągłej dobrej komunikacji między Komisją Europejską a władzami lokalnymi i regionalnymi.43.
Wzywa do przyjęcia środków zapewniających odpowiednią ochronę danych osobowych i prywatności użytkowników, które są decydującym czynnikiem udanego wprowadzenia pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych.44.
Wzywa w związku z tym Komisję do pobudzania współpracy międzynarodowej między organami władz regionalnych i lokalnych w różnych krajach, aby w miarę możliwości łączyć ze sobą lokalne i regionalne projekty, testy i eksperymenty oraz wspierać dzielenie się wiedzą.45.
Wnosi, aby opracowano w tym celu specjalne podejście i je zaprezentowano (np. na wzór Wspólnego Przedsiębiorstwa na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych, w ramach którego przy wsparciu Komisji Europejskiej współpracują ze sobą kręgi biznesowe i aktywnie uczestniczące władze lokalne i regionalne).Bruksela, dnia 10 października 2017 r.
Karl-Heinz LAMBERTZ | |
Przewodniczący | |
Europejskiego Komitetu Regionów |
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.