Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/1139 w zakresie wprowadzenia pułapów zdolności połowowej w odniesieniu do dorsza atlantyckiego ze wschodniej części Morza Bałtyckiego, gromadzenia danych i środków kontroli na Morzu Bałtyckim oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 508/2014 w odniesieniu do trwałego zaprzestania działalności połowowej flot poławiających dorsza atlantyckiego ze wschodniej części Morza Bałtyckiego[COM(2019) 564 - 2019/0246 (COD)].

Dzienniki UE

Dz.U.UE.C.2020.106.10

Akt nienormatywny

Wersja od: 31 marca 2020 r.

549. SESJA PLENARNA EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO,

22.1.2020-23.1.2020

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/1139 w zakresie wprowadzenia pułapów zdolności połowowej w odniesieniu do dorsza atlantyckiego ze wschodniej części Morza Bałtyckiego, gromadzenia danych i środków kontroli na Morzu Bałtyckim oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 508/2014 w odniesieniu do trwałego zaprzestania działalności połowowej flot poławiających dorsza atlantyckiego ze wschodniej części Morza Bałtyckiego"

[COM(2019) 564 - 2019/0246 (COD)]

(2020/C 106/02)

(Dz.U.UE C z dnia 31 marca 2020 r.)

Samodzielny sprawozdawca: Gerardo LARGHI

Wniosek o konsultację	Parlament Europejski, 13.11.2019 Rada, 18.11.2019
Podstawa prawna	Art. 43 ust. 2 i art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna	Sekcja Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego
Data przyjęcia na sesji plenarnej	22-23.01.2020
Sesja plenarna nr	549
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się)	112/0/1

1. Wnioski i zalecenia

1.1. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) popiera wniosek Komisji w sprawie pilnych działań na rzecz sektora połowów dorsza atlantyckiego w Morzu Bałtyckim, lecz uważa, że nie jest on wystarczający do zaspokojenia potrzeb tego obszaru i ludności go zamieszkującej.

1.2. EKES podkreśla, że decyzja o zakazie połowów dorsza atlantyckiego doprowadzi w niektórych państwach członkowskich do upadku znacznej części działalności połowowej na morzu, co nie tylko spowoduje bezrobocie rybaków, lecz również będzie miało negatywne skutki dla przetwórstwa rybnego na małą skalę, sprzedaży bezpośredniej i sektora turystyki. By zagwarantować konsumentom dostępność świeżych ryb, należy zachęcać do zrównoważonej akwakultury na farmach na morzu zatrudniających lokalnych rybaków.

1.3. EKES uważa, że samo obniżenie kwot połowowych nie jest rozwiązaniem sytuacji kryzysowej Morza Bałtyckiego i że konieczne jest opracowanie kompleksowego planu oferującego sektorowi, przedsiębiorcom, pracownikom i konsumentom perspektywy na przyszłość.

1.4. EKES odnotowuje, że Komisja postanowiła zapewnić państwom członkowskim narzędzia niezbędne do złomowania flot rybackich prowadzących obecnie połowy dorsza atlantyckiego i powierzyć państwom członkowskim zadanie określenia nośności i liczby statków przeznaczonych do demontażu.

1.5. EKES zauważa negatywne skutki niszczenia flot i uważa, że realizacja takiego planu powinna odbywać się wyłącznie na zasadzie dobrowolności.

1.6. EKES zwraca uwagę, że Trybunał Obrachunkowy podkreślił, iż środki przeznaczone na ten cel były często nieprawidłowo wykorzystywane i nie zawsze przynosiły oczekiwane rezultaty. Wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania środków zapobiegających wystąpieniu tego zjawiska w tym przypadku.

1.7. EKES uważa, że gdyby Komisja i państwa członkowskie interweniowały we właściwym czasie, możliwe byłoby przyjęcie bardziej stopniowego podejścia do tego problemu.

1.8. EKES wzywa państwa członkowskie, które są uprawnione do ustanawiania zasad przyznawania rekompensat ekonomicznych za złomowanie statków rybackich, do należytego uwzględnienia sytuacji wykwalifikowanych pracowników tego sektora, którzy zostaliby w ten sposób pozbawieni źródła dochodów.

1.9. EKES apeluje, by państwa członkowskie wykorzystywały środki EFS do realizacji programów przekwalifikowania dla pracowników obecnie zatrudnionych w tym sektorze.

1.10. Zważywszy, że badania naukowe wykazały, iż obecna śmiertelność dorsza atlantyckiego spowodowana jest raczej czynnikami środowiskowymi, a nie połowami, EKES wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania wszelkich działań, które przyczyniają się do poprawy ekosystemu Morza Bałtyckiego.

1.11. EKES zdecydowanie zachęca Komisję Europejską do zbadania możliwości przeznaczenia specjalnego finansowania na działania międzyregionalne w oparciu o zasady niebieskiej biogospodarki. Wiele istniejących projektów dowiodło już, że niektóre nowe rodzaje działalności gospodarczej mogą znacząco przyczynić się do osiągnięcia pozytywnych wyników w zakresie ochrony środowiska w Morzu Bałtyckim. Należy promować hodowlę małży i wodorostów, ponieważ są one bardzo efektywnymi filtrami odżywczymi. Takie działania przyczyniają się również do przywrócenia różnorodności biologicznej, w tym zasobów rybnych, na wybrzeżu. EKES twierdzi, że można by wykorzystać istniejącą flotę i rybaków do realizacji tego potencjału, ponieważ dysponują oni zarówno sprzętem możliwym do przystosowania, jak i odpowiednimi umiejętnościami. Konieczny jest specjalny regionalny program finansowy ze strony UE i samych państw członkowskich.

1.12. EKES podkreśla, że wprowadzając we wniosku zakaz przekwalifikowania się na połowy rekreacyjne i turystyczne, odbiera się podmiotom konkretne możliwości pracy i przedsiębiorczości.

1.13. EKES uważa, że ważne jest, by Komisja nie dopuściła do tego, by zakaz połowów dorsza atlantyckiego przez państwa członkowskie stawiał w korzystniejszym położeniu podmioty z państw trzecich.

2. Uwagi ogólne

2.1. Od lat znany jest pogarszający się stan ekosystemu Morza Bałtyckiego. Obecnie stado dorsza atlantyckiego we wschodniej części Morza Bałtyckiego jest jedynym, w którym śmiertelność zależna od czynników środowiskowych jest trzykrotnie wyższa niż śmiertelność połowowa. Przed 2024 r. nie przewiduje się zresztą w tym aspekcie żadnych istotnych zmian, nawet w przypadku całkowitego braku działalności połowowej.

2.2. EKES uważa, że trzeba dokonać kompleksowej oceny sytuacji sektora połowów w Morzu Bałtyckim oraz problemu ekosystemu morskiego. Ekosystemowi temu zagraża wiele czynników, w tym - oprócz zanieczyszczenia pochodzącego z dopływów ścieków - również przepływ statków wycieczkowych, które nie zawsze spełniają normy w zakresie recyklingu wody.

2.3. EKES przyznaje, że znaczna część zanieczyszczeń nadal pochodzi z przemysłu i oczyszczalni ścieków. EKES wzywa Komisję Europejską do tego, by wymagała bardziej aktywnego wdrażania dyrektywy w sprawie przestępstw przeciwko środowisku przez państwa członkowskie oraz odpowiedniego ścigania największych podmiotów zanieczyszczających. W przypadku kar pieniężnych płaconych przez zanieczyszczających EKES zachęca państwa członkowskie do ukierunkowania tych dochodów na programy środowiskowe.

2.4. EKES uważa, że należy pilnie zebrać się z wszystkimi zainteresowanymi stronami tego sektora i opracować razem wspólny plan działania. Część rozwiązania mogą stanowić partnerstwa publiczno-prywatne.

2.5. Należy też rozważyć możliwość zawarcia umowy dotyczącej zatrudniania zagranicznych rybaków i promowania zasad niebieskiej biogospodarki na sąsiednim terytorium Federacji Rosyjskiej. Współpraca nie może ograniczać się do wypracowywania podobnych rozwiązań dla rybołówstwa, lecz musi również obejmować opracowanie i wdrożenie środków mających na celu trwałe rozwiązanie u źródła problemów środowiskowych zagrażających równowadze ekosystemu Morza Bałtyckiego.

Bruksela, dnia 23 stycznia 2020 r.
	Luca JAHIER
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego