Komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Trybunału Obrachunkowego - Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2015.
Dz.U.UE.C.2016.380.1
Akt nieocenianyKOMUNIKAT KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO
Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe Unii Europejskiej za rok 2015
(Dz.U.UE C z dnia 14 października 2016 r.)
SPIS TREŚCI
SPRAWOZDANIE FINANSOWE - OMÓWIENIE I ANALIZA
OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA ROCZNEGO
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE
BILANS
SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
ZAGREGOWANE SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE
SPRAWOZDANIE FINANSOWE - OMÓWIENIE I ANALIZA
ROK BUDŻETOWY 2015
Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych do mln EUR może się wydawać, że niektóre dane finansowe w poniższych tabelach nie sumują się.
UE opiera się na rządach prawa. Oznacza to, że podstawą wszystkich jej działań są traktaty, które zostały przyjęte dobrowolnie i demokratycznie przez wszystkie państwa UE. UE ma jedyną w swoim rodzaju strukturę instytucjonalną:
Prawo UE stanowi odrębny porządek prawny, odmienny od międzynarodowego porządku prawnego, i jest ono nieodłącznym elementem systemów prawnych państw członkowskich. Porządek prawny UE opiera się na jej własnych źródłach prawa. Ponieważ źródła te mają różny charakter, należało określić ich hierarchię. Na szczycie tej hierarchii znajduje się prawo pierwotne Unii, na które składają się: Traktat o Unii Europejskiej (TUE), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, inne traktaty i protokoły. Następne w hierarchii są zawarte przez UE umowy międzynarodowe, ogólne zasady prawa oraz prawo wtórne oparte na Traktatach.
Ład organizacyjny UE tworzą instytucje, agencje i inne organy UE, które zostały wymienione w informacji dodatkowej 9 w informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego. Najważniejszymi instytucjami, na których spoczywa główna odpowiedzialność za opracowanie polityk i podejmowanie decyzji, są Parlament, Rada Europejska, Rada oraz Komisja.
W dniu 3 marca 2010 r. Komisja przedstawiła strategię "Europa 2020", której założeniem w perspektywie 10-letniej jest ożywienie gospodarki UE. Celem strategii jest "inteligentny i trwały wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu" oraz zwiększenie koordynacji polityk krajowych z polityką europejską. Ustalono, że UE będzie dążyć do osiągnięcia szeregu zasadniczych celów do końca 2020 r. Cele te dotyczą zatrudnienia, badań i rozwoju, klimatu i energii, edukacji, włączenia społecznego oraz ograniczania ubóstwa. Te europejskie cele w każdym państwie UE przekładają się na cele krajowe, odzwierciedlające specyficzną sytuację każdego kraju.
Europa zidentyfikowała nowe mechanizmy stymulowania wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Ich wdrożeniu służyć ma 7 inicjatyw przewodnich:
W kontekście każdej z tych inicjatyw organy UE oraz władze krajowe muszą koordynować wysiłki, tak aby uzupełniały się one wzajemnie.
Komisja, która rozpoczęła swoją kadencję w listopadzie 2014 r., określiła następujących 10 inicjatyw (na okres do 2019 r.), które stanowią przedłużenie strategii "Europa 2020":
Główną inicjatywą UE w tym zakresie jest Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), który utworzono we współpracy z grupą EBI. Jego celem jest usunięcie obecnej luki inwestycyjnej w Unii poprzez mobilizowanie finansowania prywatnego na inwestycje strategiczne w kluczowych obszarach, takich jak infrastruktura, edukacja, badania i innowacje, energia ze źródeł odnawialnych oraz finansowanie ryzyka dla małych przedsiębiorstw. Oczekuje się, że dodatkowe finansowanie państw członkowskich, krajowych banków rozwoju i inwestorów prywatnych podniesie inwestycje w UE do poziomu 315 mld EUR.
UE jest od dawna zaangażowana w działania na arenie międzynarodowej mające na celu przeciwdziałanie zmianom klimatu. Uważa, że jej obowiązkiem jest służenie przykładem i kształtowanie solidnej polityki w tej dziedzinie w Europie. Na szczeblu europejskim zainicjowano kompleksowy pakiet środków politycznych mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych dzięki Europejskiemu programowi zapobiegania zmianie klimatu (ECCP). UE wyznaczyła sobie cele dotyczące stopniowego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Najważniejsze cele w dziedzinie klimatu i energii określono w pakiecie klimatyczno-energetycznym na okres do roku 2020 oraz w ramach polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030. Cele te mają wyznaczać UE kierunek na drodze do transformacji unijnej gospodarki do 2050 r. zgodnie z planem działania dotyczącym przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. UE śledzi swoje postępy w zmniejszaniu emisji gazów cieplarnianych poprzez regularne monitorowanie sytuacji i składanie sprawozdań. Unia Europejska przewodzi podejmowanym na arenie międzynarodowej działaniom, które zmierzają w kierunku przyjęcia globalnego porozumienia w sprawie klimatu. Po niepełnym uczestnictwie w protokole z Kioto i w związku z nieosiągnięciem porozumienia w Kopenhadze w 2009 r. UE pracowała nad stworzeniem szerokiej koalicji krajów rozwiniętych i rozwijających się, popierając ambitne podejście, które ukształtowało pomyślny wynik paryskiej konferencji w sprawie zmian klimatu (COP21) w grudniu 2015 r. 195 państw przyjęło tam pierwsze w historii powszechne, prawnie wiążące światowe porozumienie w dziedzinie klimatu. W marcu 2015 r. UE jako pierwsza duża światowa gospodarka przedstawiła swój planowany wkład w nowe porozumienie. UE podejmuje już teraz kroki służące osiągnięciu celu, który polega na ograniczeniu emisji do 2030 r. o co najmniej 40 %.
Kwestie związane z migracją są jednym z priorytetów politycznych obecnej Komisji. Głównym celem Europejskiego programu w zakresie migracji jest podejście do kwestii migracji w sposób kompleksowy. W pierwszej części tego programu określono natychmiastowe środki mające zapobiec ludzkim tragediom oraz wzmocnić mechanizmy stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych. Zostanie to osiągnięte przez: wzmocnienie obecności na morzu w celu ratowania życia, ukierunkowane działania przeciwko przestępczym siatkom przemytniczym, reagowanie na wysoką liczbę migrantów pojawiających się w UE oraz wykorzystywanie narzędzi operacyjnych i finansowych UE do pomocy państwom członkowskim pierwszej linii. W pierwszej kolejności w 2015 r. Komisja udostępniła za pośrednictwem budżetów korygujących dodatkowe finansowanie - zob. sekcja 6 poniżej. Następnie długoterminową politykę w dziedzinie migracji należy przekształcić w oparciu o cztery filary: 1) ograniczenie zachęt dla nielegalnych migrantów; 2) ratowanie życia i zabezpieczenie granic zewnętrznych; 3) skuteczną wspólną politykę azylową; oraz 4) nową politykę dotyczącą legalnej migracji.
Jednolity rynek jest jednym z największych osiągnięć Europy oraz jej największym atutem w epoce rosnącej globalizacji. Napędza budowę silniejszej i bardziej sprawiedliwej unijnej gospodarki. Umożliwiając swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału, daje obywatelom, pracownikom, przedsiębiorstwom i konsumentom nowe możliwości. Przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy i pobudza wzrost gospodarczy, którego Europa tak bardzo potrzebuje. Bardziej zintegrowane i głębsze rynki kapitałowe zapewnią przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, oraz projektom infrastrukturalnym szerszy dostęp do finansowania. Zwiększenie mobilności pracowników umożliwi Europejczykom swobodne przenoszenie się do miejsc, w których istnieje zapotrzebowanie na ich umiejętności, a walka z uchylaniem się od opodatkowania i oszustwami podatkowymi zagwarantuje, że wszyscy będą wnosili sprawiedliwy wkład do wspólnego budżetu.
Internet i technologie cyfrowe zmieniają świat. Bariery utrzymujące się w internecie sprawiają jednak, że obywatele nie mają dostępu do wszystkich towarów i usług, spółki internetowe i przedsiębiorstwa typu startup mają ograniczone możliwości rozwoju, a przedsiębiorstwa i rządy nie mogą czerpać pełni korzyści z narzędzi cyfrowych. Konieczne jest zatem dopasowanie jednolitego rynku do wymogów ery cyfrowej - usunięcie barier regulacyjnych i połączenie 28 rynków krajowych w jeden. Przyniesie to unijnej gospodarce 415 mld EUR rocznie oraz przyczyni się do powstania tysięcy nowych miejsc pracy.
UE to coś więcej niż tylko wspólny rynek towarów i usług. Europejczycy mają również wspólne wartości, które zapisano w unijnych traktatach i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Walcząc z terroryzmem, handlem ludźmi, przemytem i cyberprzestępczością, UE nie może stracić z oczu tych wartości. Założeniem UE jest ułatwienie życia Europejczykom, którzy uczą się, pracują czy biorą ślub w innym państwie UE. Jednym z jej głównych celów jest więc budowanie mostów między różnymi krajowymi systemami prawnymi w całej UE. W jednolitym europejskim obszarze sprawiedliwości niepodzielonym granicami państw obywatele będą mogli opierać się na jednym zbiorze praw.
UE potrzebuje silnej wspólnej polityki zagranicznej, aby móc skutecznie stawić czoła globalnym wyzwaniom, w tym kryzysom w swoim sąsiedztwie, aby szerzyć swoje wartości oraz dbać o pokój i dobrobyt na całym świecie.
UE prowadzi negocjacje w sprawie ambitnego i wyważonego porozumienia handlowo-inwestycyjnego z USA. Transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne (TTIP) da przedsiębiorstwom - dużym i małym - nowe możliwości handlowe i inwestycyjne oraz przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy. Konsumenci skorzystają dzięki spadkowi cen i poszerzeniu wyboru, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokich unijnych standardów ochrony konsumentów, praw socjalnych i zasad ochrony środowiska. TTIP zwiększy też znaczenie Europy na świecie, wpływając na kształt światowego handlu, propagując europejskie wartości i przyciągając inwestycje.
W 2014 r. państwa UE po raz pierwszy musiały uwzględnić wynik wyborów podczas przedstawiania kandydata na stanowisko przewodniczącego Komisji. Chociaż był to ważny krok, jest on tylko jednym z wielu na drodze do uczynienia UE bardziej demokratyczną i przybliżenia jej obywatelom. Europejczycy mają prawo wiedzieć, z kim - w ramach procesu ustawodawczego - spotykają się komisarze, pracownicy Komisji, posłowie do Parlamentu Europejskiego i przedstawiciele Rady. Komisja dąży do ożywienia stosunków z Parlamentem Europejskim i stara się bliżej współpracować z parlamentami narodowymi państw członkowskich.
Podstawą prac Komisji nad dokończeniem budowy europejskiej unii gospodarczej i walutowej jest sprawozdanie pięciu przewodniczących, w którym określono cztery obszary wymagające intensyfikacji prac. Sprawozdanie pięciu przewodniczących jest wynikiem licznych konsultacji pomiędzy państwami członkowskimi, zaangażowanymi instytucjami UE i pięcioma przewodniczącymi.
Wieloletnie ramy finansowe (WRF) stanowią cele polityczne UE i określają roczne maksymalne kwoty (pułapy) dla łącznych wydatków UE oraz dla ich głównych kategorii (działów). Suma pułapów dla wszystkich działów daje łączny pułap środków na zobowiązania. Z budżetu UE finansowany jest szereg strategii politycznych i programów w całej UE. Zgodnie z priorytetami określonymi przez PE i Radę w WRF Komisja realizuje konkretne programy, działania i projekty. Budżet sporządza Komisja, po czym PE i Rada zatwierdzają go zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 314 TFUE, co zwykle ma miejsce w połowie grudnia. Zgodnie z zasadą równowagi budżetowej łączne dochody i łączne wydatki (środki na płatności) w danym roku budżetowym muszą się równoważyć.
UE dysponuje dwoma podstawowymi rodzajami finansowania: dochodami z tytułu zasobów własnych i dochodami różnymi. Zasoby własne można podzielić na tradycyjne zasoby własne (takie jak cła), zasoby własne oparte na podatku od wartości dodanej (VAT) oraz zasoby oparte na dochodzie narodowym brutto (DNB). Dochody różne wynikające z działań UE (np. pochodzące z grzywien za naruszenie zasad konkurencji) stanowią na ogół mniej niż 10 % łącznej kwoty dochodów. Dochody z tytułu zasobów własnych stanowią zdecydowanie największą część środków finansowych UE i przysługują jej automatycznie. Umożliwia to UE finansowanie swojego budżetu bez konieczności podejmowania przez władze państw członkowskich dodatkowych decyzji. Całkowita kwota zasobów własnych niezbędna do sfinansowania budżetu jest obliczona na podstawie łącznej kwoty wydatków pomniejszonej o dochody różne. Całkowita kwota zasobów własnych nie może przekroczyć 1,23 % dochodu narodowego brutto (DNB) całej UE.
Zasadniczo UE nie wolno zaciągać pożyczek na rynkach kapitałowych ani od instytucji finansowych w celu finansowania swojego budżetu.
Podstawowe wydatki operacyjne
Wydatki operacyjne UE obejmują różne działy WRF oraz przyjmują różne formy, w zależności od sposobu wypłacania środków pieniężnych i zarządzania nimi. Począwszy od 2014 r. Komisja klasyfikuje swoje wydatki następująco:
Zarządzanie bezpośrednie: gdy budżet jest wykonywany bezpośrednio przez służby Komisji.
Zarządzanie pośrednie: gdy Komisja powierza zadania związane z wykonaniem budżetu organom przewidzianym prawem UE lub prawem krajowym, takim jak agencje UE.
Zarządzanie dzielone: W ramach tej metody wykonania budżetu realizację zadań powierza się państwom członkowskim. Ok. 80 % wydatków podlega właśnie tej metodzie zarządzania, która ma zastosowanie w takich dziedzinach jak wydatki rolne i działania strukturalne.
Różne podmioty działań finansowych w Komisji
Kolegium komisarzy ponosi zbiorową odpowiedzialność polityczną, jednak w praktyce nie wykonuje samodzielnie przyznanych mu uprawnień w zakresie wykonania budżetu. Każdego roku kolegium powierza zadania związane z wykonaniem budżetu poszczególnym urzędnikom, którzy odpowiadają przed kolegium komisarzy oraz podlegają przepisom rozporządzenia finansowego (RF) i regulaminu pracowniczego (RP). Odnośni pracownicy, z reguły dyrektorzy generalni i szefowie służb, pełnią funkcję tzw. delegowanych urzędników zatwierdzających. Oni z kolei mogą przekazać zadania związane z wykonaniem budżetu tzw. subdelegowanym urzędnikom zatwierdzającym.
Kompetencje urzędników zatwierdzających obejmują cały proces zarządzania, poczynając od określenia, co należy zrobić, aby zrealizować cele polityki ustalone przez daną instytucję, aż po zarządzanie podjętymi działaniami pod względem operacyjnym i budżetowym. Każdy urzędnik zatwierdzający ma obowiązek sporządzić roczne sprawozdanie z działalności dotyczące działań wchodzących w zakres jego kompetencji. W sprawozdaniu tym przedstawia wyniki realizacji celów politycznych oraz informuje o wystarczającej jego zdaniem pewności co do tego, że środki przeznaczone na działalność opisaną w sporządzonym przez niego sprawozdaniu zostały wykorzystane zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami oraz że obowiązujące procedury kontroli dają niezbędną gwarancję legalności i prawidłowości operacji leżących u podstaw rozliczeń. Na podstawie art. 66 RF Komisja przekazuje PE i Radzie sprawozdanie podsumowujące odnoszące się do poszczególnych rocznych sprawozdań z działalności. Komisja przejmuje tym samym na siebie ogólną odpowiedzialność polityczną za zarządzanie budżetem UE zgodnie z art. 317 TFUE. Wspomniane sprawozdanie oraz roczne sprawozdania z działalności dostępne są na stronie: http://ec.europa.eu/ atwork/planning-and-preparing/synthesis-report/index_pl.htm
Zgodnie z art. 318 TFUE Komisja wydaje sprawozdanie oceniające w sprawie postępów i wyników programów Komisji oparte na rocznych sprawozdaniach z działalności urzędników zatwierdzających. Od roku budżetowego 2015 sprawozdanie podsumowujące i sprawozdanie oceniające scalono i odpowiednie informacje przedstawia się w nowym sprawozdaniu pt. "Roczne sprawozdanie z zarządzania i wyników dotyczące budżetu UE".
Księgowy wykonuje zlecenia płatnicze i nakazy odzyskania środków sporządzone przez urzędników zatwierdzających oraz odpowiada za zarządzanie środkami pieniężnymi, ustanawianie reguł i metod rachunkowości, walidację systemów rachunkowości, prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych instytucji. Ponadto księgowy ma obowiązek podpisania rocznego sprawozdania finansowego, poświadczając przy tym, że przedstawia ono rzetelnie, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne.
Skonsolidowane sprawozdanie roczne UE zawiera informacje finansowe na temat działalności instytucji, agencji i innych organów UE z punktu widzenia rachunkowości memoriałowej i budżetowej. Nie obejmuje ono sprawozdań rocznych państw członkowskich.
Roczne sprawozdanie finansowe UE obejmuje dwie oddzielne, choć powiązane ze sobą części:
Do obowiązków księgowego Komisji należy przygotowanie skonsolidowanego sprawozdania rocznego UE oraz zadbanie o to, aby przedstawiało ono rzetelnie, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne UE.
Oprócz wymienionych rocznych sprawozdań finansowych przygotowuje się także sprawozdania ad hoc dotyczące określonych zagadnień, np. sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami, sprawozdanie na temat instrumentów finansowych, udzielonych gwarancji oraz korekt finansowych.
Sprawozdawczość i rozliczalność w Komisji:
Kontrola
Roczne sprawozdanie finansowe i zarządzanie zasobami UE badane są przez Europejski Trybunał Obrachunkowy ("Trybunał"), zewnętrzny organ kontroli, który w ramach swoich działań sporządza dla Parlamentu Europejskiego i Rady:
Absolutorium
Ostatnim etapem cyklu budżetowego jest udzielenie absolutorium z wykonania budżetu za dany rok budżetowy. Absolutorium odzwierciedla polityczny aspekt zewnętrznej kontroli wykonania budżetu i stanowi decyzję, którą PE, działając na zalecenie Rady, "zwalnia" Komisję (oraz inne organy UE) z odpowiedzialności za zarządzanie danym budżetem, ogłaszając koniec okresu obowiązywania tego budżetu. W UE organem udzielającym absolutorium jest PE. Oznacza to, że
po badaniu i ostatecznym zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego Rada wydaje zalecenie, a następnie PE podejmuje decyzję w sprawie udzielenia Komisji i innym organom UE absolutorium z wykonania budżetu UE za dany rok budżetowy. Decyzja ta podejmowana jest na podstawie badania rocznego sprawozdania finansowego, rocznego sprawozdania Komisji z zarządzania i wyników dotyczącego budżetu UE (dawniej: sprawozdania podsumowującego i rocznego sprawozdania oceniającego), sprawozdania rocznego, opinii pokontrolnej i sprawozdań specjalnych Trybunału, a także odpowiedzi Komisji na pytania i wnioski o udzielenie dodatkowych informacji.
Procedura udzielenia absolutorium może zakończyć się na trzy sposoby: udzieleniem, przesunięciem terminu udzielenia lub odmową udzielenia absolutorium. Nieodłączną część corocznej procedury udzielania absolutorium z wykonania budżetu w PE stanowią przesłuchania komisarzy, którzy odpowiadają na pytania członków Komisji Kontroli Budżetowej PE dotyczące obszarów polityki, za które są odpowiedzialni. Ostateczne sprawozdanie dotyczące absolutorium wraz z zaleceniami podjęcia określonych działań skierowanymi do Komisji przyjmuje się na posiedzeniu plenarnym PE. Zalecenia Rady dotyczące absolutorium przyjmuje Rada Ecofin. Zarówno sprawozdanie PE dotyczące absolutorium, jak i zalecenia Rady w tej sprawie są przedmiotem corocznego sprawozdania z działań następczych, w którym Komisja przedstawia w zarysie konkretne działania, jakie podjęła w celu wykonania zaleceń.
Większość dochodów instytucji i organów UE stanowią przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany. W poniższej tabeli zawarto przegląd najważniejszych kategorii tych dochodów.
Zmiany poziomu przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany w mln EUR na przestrzeni pięciu lat:
Zasoby własne oparte na DNB w 2014 r. obejmowały znaczące rewizje DNB sięgające wstecz do 2002 r. W związku z tym skala dostosowania wkładów była bezprecedensowa - wyniosła niemal 10 mld EUR dla wszystkich państw członkowskich UE. Wyjaśnia to w znacznej części spadek w 2015 r. w stosunku do poprzedniego roku.
Odzyskanie wydatków obejmuje wystawione przez Komisję nakazy odzyskania środków, realizowane w drodze wpłaty gotówkowej przez dłużnika lub potrącenia należności od późniejszych płatności zarejestrowanych w systemie rachunkowości Komisji, mające na celu odzyskanie środków wcześniej wydatkowanych z budżetu UE.
Koszty, wynoszące 155,9 mld EUR, były niższe niż w poprzednim roku (w 2014 r.: 165,3 mld EUR). Odnotowano spadek o 4,6 mld EUR w przypadku Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności (FS), co wynika z powolnego wykonania na początku okresu programowania 2014-2020. Wydatki w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) spadły o 2,8 mld EUR, ponieważ przedłożono mniej zestawień poniesionych wydatków dotyczących wieloletnich ram finansowych na lata 2007-2013.
Główne pozycje kosztów (112,4 mld EUR) stanowią płatności transferowe w ramach zarządzania dzielonego. Najważniejsze fundusze to: Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, EFRR, FS i EFS. W roku budżetowym 2015 stanowiły one niemal 71 % wszystkich kosztów.
Wydatki poniesione w ramach zarządzania bezpośredniego wiążą się przede wszystkim z wykonaniem budżetu przez Komisję, agencje wykonawcze oraz, począwszy od 2015 r., przez fundusze powiernicze. Zarządzanie bezpośrednie obejmuje również koszty administracyjne wszystkich instytucji i agencji UE. W ramach zarządzania pośredniego budżet wydatkowany jest przez inne agencje i organy UE, państwa trzecie, organizacje międzynarodowe i inne podmioty. Ogółem koszty poniesione w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego stanowią około 14 % łącznych kosztów (22 mld EUR).
UE ujmuje także jako koszty przyszłe zobowiązania płatnicze, których jeszcze nie zapisano na kontach budżetowych opartych na zasadzie kasowej. Wykazano je w szczególności w zobowiązaniach i biernych rozliczeniach międzyokresowych kosztów dotyczących rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich oraz w zobowiązaniach z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych i innych świadczeń pracowniczych w związku z prawami emerytalnymi nabytymi przez komisarzy, posłów do PE oraz personel; prowadzą one do ujemnego wyniku ekonomicznego (płatności te będą finansowane z przyszłych budżetów i nie są jeszcze uwzględnione w dochodach).
Wynik ekonomiczny (deficyt) za okres w wysokości (13 033) mln EUR utrzymał się na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego.
154 mld EUR aktywów w bilansie skonsolidowanym UE
Najbardziej znaczącą pozycją po stronie aktywów w bilansie są aktywa finansowe (udzielone pożyczki, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, środki pieniężne) oraz kwoty płatności zaliczkowych, które stanowią niemal 83 % aktywów UE. Kwota udzielonych pożyczek spadła o 1,6 mld EUR do 57 mld EUR, a kwota instrumentów finansowych dostępnych do sprzedaży finansowanych z budżetu UE (instrumentów budżetowych) wzrosła o około 460 mln EUR. Po stronie aktywów w pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujęto aktywa dotyczące programu Copernicus (1,7 mld EUR) oraz aktywa Galileo w budowie (2,1 mld EUR).
W poprzednich latach instytucje i organy UE zdołały utrzymać na niskim poziomie stan środków pieniężnych i ich ekwiwalentów na koniec roku. Odnotowane na dzień 31 grudnia 2015 r. wysokie saldo środków pieniężnych wynoszące 21,7 mld EUR wynika przede wszystkim z następujących elementów:
Na podstawie rozporządzenia w sprawie zasobów własnych salda te mogą zostać zwrócone państwom członkowskim dopiero w 2016 r. za pomocą budżetu korygującego.
Zaliczkowanie
Należy zwrócić uwagę, że znaczny wpływ na poziom zaliczkowania ma cykl WRF - na przykład na początku okresu obowiązywania WRF można spodziewać się wypłat dużych zaliczek dla państw członkowskich w ramach polityki spójności. Komisja dokłada wszelkich starań, aby zapewnić utrzymanie poziomów zaliczkowania na odpowiednim poziomie. Trzeba znaleźć równowagę między zapewnieniem wystarczającego finansowania projektów a terminowym ujmowaniem wydatków.
Łączna kwota płatności zaliczkowych (z wyłączeniem innych zaliczek dla państw członkowskich i wkładów do funduszy powierniczych) wykazana w bilansie UE wynosi 40 mld EUR (w 2014 r.: 45 mld EUR) i prawie w całości związana jest z działaniami Komisji. Około 70 % zaliczkowania ze strony Komisji dotyczy zarządzania dzielonego, co oznacza, że wykonanie budżetu przekazuje się państwom członkowskim (Komisja zachowuje funkcję nadzorczą).
Zaliczkowanie ze strony Komisji według metody zarządzania
Najbardziej znaczące kwoty zaliczkowania w ramach zarządzania dzielonego odnoszą się do EFRR i FS.
Zaliczkowanie długoterminowe wzrosło o 12,6 mld EUR w związku z nowymi WRF, a zaliczkowanie krótkoterminowe spadło o 17,7 mld EUR. Wzrost zaliczkowania długoterminowego wynika przede wszystkim z nowych płatności zaliczkowych w ramach zarządzania dzielonego w WRF na lata 2014-2020 (ogółem 10 mld EUR, w tym 7 mld EUR na politykę spójności). Również spadek kwot zaliczkowania krótkoterminowego jest w dużej mierze skutkiem zarządzania dzielonego - WRF na lata 2007-2013 są obecnie zamykane i powiązane zaliczkowanie jest stopniowo rozliczane.
Instrumenty finansowe objęte zarządzaniem bezpośrednim i pośrednim
W rocznym sprawozdaniu finansowym UE jako instrumenty finansowe wykazano następujące pozycje:
Znaczenie instrumentów finansowych finansowanych z budżetu UE w ramach zarządzania bezpośredniego i pośredniego oraz związane z tymi instrumentami kwoty są z roku na rok coraz większe. W przeciwieństwie do tradycyjnej metody wykonywania budżetu, która polega na udzielaniu dotacji i subwencji, podejście to opiera się na tym, za każde euro wydane z budżetu z wykorzystaniem instrumentów finansowych końcowy beneficjent otrzymuje ponad 1 euro wsparcia finansowego, co wynika z efektu dźwigni. Inteligentne korzystanie z budżetu UE ma na celu osiągnięcie jak największych efektów za pomocą dostępnych środków. W rocznym sprawozdaniu finansowym UE instrumenty kapitałowe i inwestycje (tj. instrumenty kapitałowe i dłużne papiery wartościowe) przypisane do instrumentów gwarancyjnych oraz fundusze gwarancyjne wykazano jako aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.
Instrumenty finansowe - aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Fundusze gwarancyjne
Fundusze gwarancyjne utworzone przez UE powstały w określonym celu i są zasilane przez płatności z budżetu UE, zapewniając bufor płynnościowy na wypadek potencjalnych strat na operacjach objętych gwarancją w przypadku gwarancji udzielonych przez budżet UE grupie EBI. Główny nowy fundusz gwarancyjny powstały w 2015 r. to fundusz gwarancyjny EFIS.
EFIS to inicjatywa mająca na celu zwiększenie zdolności do ponoszenia ryzyka grupy EBI, umożliwiająca EBI zainwestowanie do 61 mld EUR w UE. EFIS nie jest odrębną osobą prawną ani funduszem inwestycyjnym sensu stricto. Rezerwa na ryzyko EFIS zapewnia EBI ochronę przed ewentualnymi stratami na operacjach podstawowych. Składa się z przydziału zasobów w wysokości 5 mld EUR z kapitału własnego EBI i gwarancji budżetu UE w wysokości do 16 mld EUR (maksymalna kwota gwarancji). Docelowo dodatkowe finansowanie państw członkowskich, krajowych banków rozwoju i inwestorów prywatnych powinno podnieść inwestycje w UE do poziomu 315 mld EUR.
Operacje EFIS prowadzone są w ramach dwóch segmentów: segmentu infrastruktury i innowacji (IIW), wdrażanego przez EBI, oraz segmentu MŚP (SMEW), wdrażanego przez EFI. Oba segmenty będą obejmować portfel dłużny (gwarancja UE w wysokości 12,25 mld EUR) oraz portfel kapitałowy (gwarancja UE w wysokości 3,75 mld EUR). EFI działa na podstawie porozumienia z EBI w oparciu o gwarancję EBI, która z kolei jest objęta kontrgwarancją UE.
UE i EBI odgrywają w EFIS odrębne role. EFIS utworzono w ramach EBI, który finansuje jego operacje (instrumenty dłużne i inwestycje kapitałowe) oraz pożycza w tym celu niezbędne środki na rynkach kapitałowych. W odniesieniu do IIW EBI podejmuje decyzje inwestycyjne niezależnie i zarządza jego operacjami zgodnie z zasadami i procedurami, które są takie same jak zasady i procedury stosowane wobec jego własnych operacji (prowadzonych na własne ryzyko). Aby zapewnić, że inwestycje w ramach EFIS będą ukierunkowane na konkretny cel, jakim jest usunięcie niedoskonałości rynku, które hamują inwestycje w UE, oraz że inwestycje te kwalifikują się do ochrony zapewnianej przez gwarancję UE, utworzono specjalną strukturę na potrzeby zarządzania. Komitet inwestycyjny, złożony z niezależnych ekspertów, analizuje każdy projekt zaproponowany przez EBI pod względem kwalifikowalności do ochrony gwarancyjnej UE. Po potwierdzeniu kwalifikowalności operacji do objęcia jej gwarancją EFIS decyzja w sprawie kontynuacji projektu i zarządzania nim jest objęta normalnym cyklem projektowym i procesem zarządzania EBI.
Rola UE wiąże się z udzieleniem gwarancji UE obejmującej część potencjalnych start, które EBI może ponieść na inwestycjach w instrumenty dłużne i kapitałowe. W związku z tym UE nie ingeruje w ostateczny wybór operacji EFIS i zarządzanie nimi, nie inwestuje środków w operacje EFIS i nie jest bezpośrednią stroną umowy dotyczącej instrumentów bazowych. Jako że wymogi unijnych zasad zapisów księgowych (oraz MSRSP) w zakresie kontroli i rachunkowości w odniesieniu do konsolidacji nie zostały spełnione, powiązanych aktywów nie uwzględniono w skonsolidowanym sprawozdaniu rocznym UE - zob. również informacja dodatkowa 5.2 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Maksymalna kwota gwarancji UE wynosi niezmiennie 16 mld EUR, więc łączne płatności netto z budżetu UE nie przekraczają tej kwoty. Wypłat z gwarancji UE ma dokonywać nowo utworzony fundusz gwarancyjny, który zapewnia bufor płynnościowy na wypadek potencjalnych strat netto (oczekiwane straty niepokryte przez oczekiwane dochody) na operacjach objętych gwarancją EFIS. Fundusz gwarancyjny EFIS będzie finansowany z budżetu UE począwszy od roku
2016 i stopniowo do 2022 r. osiągnie 8 mld EUR, tj. 50 % maksymalnej kwoty gwarancji UE. Na dzień 31 grudnia 2015 r. na fundusz gwarancyjny przeznaczono 1 350 mln EUR w 2016 r. (500 mln EUR) i 2017 r. (850 mln EUR); kwota ta zostanie wypłacona na fundusz i została uwzględniona w kwocie ujętej jako zobowiązanie pozostające do spłaty w informacji dodatkowej 5.3.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
W poniższych tabelach zawarto przegląd instrumentów finansowych wykorzystywanych przez UE z podziałem na WRF.
| mln EUR | |||
| WRF 2014-2020 | Aktywa | Zobowiązania | Gwarancje |
| Instrumenty kapitałowe: | |||
| COSME - instrument kapitałowy na rzecz wzrostu | 39 | (2) | |
| "Horyzont 2020" - instrument kapitałowy InnovFin na rzecz badań i innowacji | 108 | (2) | |
| 146 | (4) | ||
| Instrumenty gwarancyjne: | |||
| COSME - instrument gwarancji kredytowych | 125 | (43) | (1) |
| Zatrudnienie i innowacje społeczne | 10 | (3) | (1) |
| Instrument gwarancji kredytów studenckich | 16 | (1) | (1) |
| "Horyzont 2020" - instrument pożyczkowo-gwa-rancyjny InnovFin na rzecz badań i innowacji | 638 | (97) | (442) |
| "Horyzont 2020" - gwarancje InnovFin dla MŚP | 294 | (22) | (17) |
| Mechanizm finansowania kapitału naturalnego | 12 | - | |
| Instrument finansowania prywatnego na rzecz efektywności energetycznej (PF4EE) | 12 | - | |
| 1 107 | (166) | (459) | |
| Ogółem | 1 253 | (170) | (459) |
| WRF sprzed 2014 r. | Aktywa | Zobowiązania | Gwarancje |
| Instrumenty pożyczkowe/kapitałowe/instrumenty w zakresie pomocy technicznej: | |||
| Instrument współpracy gospodarczej i finansowej w ramach partnerstwa eurośródziemnomorskiego (MEDA) | 251 | (2) | |
| Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (ENPI) | 153 | (4) | |
| 404 | (6) | ||
| Instrumenty pożyczkowe: pożyczki na wsparcie MŚP | 19 | ||
| Instrumenty kapitałowe: | |||
| Instrument na rzecz Wysokiego Wzrostu i Innowacji w MŚP w ramach Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji | 413 | - | |
| Mechanizm finansowania początkowego Europejskiego Systemu Technologii (ETF) z 1998 r. | 11 | - | |
| Globalny Fundusz Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej | 76 | - | |
| Instrument kapitałowy dla wieloletniego programu ramowego | 192 | - | |
| Fundusz Marguerite | 50 | - | |
| Europejski instrument mikrofinansowy Progress na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego | 71 | - | |
| Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej | 128 | (22) | |
| Projekty pilotażowe dotyczące transferu technologii | 1 | ||
| 943 | (22) | ||
| Instrumenty gwarancyjne: | |||
| System poręczeń dla MŚP w ramach Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji | 108 | (215) | (1) |
| Instrument gwarancji kredytowych dla projektów TEN-T (LGTT) | 238 | (3) | (209) |
| Program wieloletni dla przedsiębiorstw | 23 | (35) | (1) |
| Inicjatywa w zakresie obligacji projektowych (PBI) | 236 | (1) | (220) |
| Mandat na realizację Europejskiego instrumentu mikrofinansowego Progress | 13 | (11) | (1) |
| Mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka | 927 | (94) | (845) |
| System poręczeń dla MŚP | 16 | (16) | (1) |
| 1 561 | (375) | (1 274) | |
| Ogółem | 2 927 | (403) | (1 274) |
| (1) Ryzyko podejmowane przez UE w pełni uwzględniono (tzn. zawarto w zobowiązaniach). | |||
| mln EUR | |||
| Związane z więcej niż jednymi WRF | Aktywa | Zobowiązania | Gwarancje |
| Instrumenty kapitałowe: | |||
| Europejski Fundusz na rzecz Europy Południowo-Wschodniej (EFSE) | 118 | - | |
| Fundusz wspierania przedsiębiorczości w ramach instrumentu rozwoju przedsiębiorczości i innowacji dla Bałkanów Zachodnich | 10 | - | |
| Fundusz wspierania innowacji w przedsiębiorstwach w ramach instrumentu rozwoju przedsiębiorczości i innowacji dla Bałkanów Zachodnich | 21 | - | |
| Fundusz "Ekologia na rzecz Wzrostu" dla wschodniego sąsiedztwa (SE4F) | 52 | - | |
| Fundusz dłużny "Inicjatywa mikrofinansowania na rzecz Azji" (ang. Microfinance Initiative for Asia Debt Fund) | 9 | - | |
| Fundusz na rzecz mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (SANAD) | 10 | - | |
| 220 | - | ||
| Instrumenty gwarancyjne: | |||
| Instrument gwarancyjny w ramach instrumentu rozwoju przedsiębiorczości i innowacji dla Bałkanów Zachodnich | 20 | (14) | (1) |
| 20 | (14) | ||
| Fundusze gwarancyjne: | |||
| Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych | 2 108 | (25) | (19 450) |
| Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) | 1 | - | (202) |
| 2 109 | (25) | (19 652) | |
| Ogółem | 2 349 | (39) | (19 652) |
| Suma całkowita | 6 529 | (612) | (21 385) |
| (1) Ryzyko podejmowane przez UE w pełni uwzględniono (tzn. zawarto w zobowiązaniach). | |||
Pożyczki udzielone z pożyczonych środków
UE jest uprawniona na mocy Traktatu UE do prowadzenia operacji zaciągania pożyczek, aby zgromadzić zasoby finansowe niezbędne do wypełnienia swojego mandatu. Komisja, działając w imieniu UE, obsługuje obecnie trzy główne programy - pomoc makrofinansową (MFA), pomoc dla bilansów płatniczych (BOP) oraz europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM), w ramach których może udzielać pożyczek, a kapitał niezbędny do finansowania operacji udzielania pożyczek przez UE jest pozyskiwany na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych. W 2015 r. Irlandia oficjalnie wystąpiła o przedłużenie terminu spłaty swojej pierwszej pożyczki z EFSM. Rata w wysokości 5 mld EUR została podzielona na trzy części wynoszące: 2 mld EUR, 1 mld EUR i 2 mld EUR, z terminami spłaty odpowiednio w 2023 r., 2029 r. i 2035 r. W styczniu 2016 r. Portugalia oficjalnie wystąpiła o przedłużenie terminu spłaty swojej pierwszej pożyczki z EFSM, który wypadał w dniu 3 czerwca 2016 r. Rata w wysokości 4,75 mld EUR została refinansowana przez trzy transze w wysokości 1,5 mld EUR, 2,25 mld EUR i 1 mld EUR, z terminami spłaty odpowiednio w 2023 r., 2031 r. i 2036 r. W dniu 17 lipca 2015 r. w ramach EFSM Grecji przyznano kredyt pomostowy w charakterze pożyczki tymczasowej przed podpisaniem umowy pożyczki między Grecją i Europejskim Mechanizmem Stabilności (EMS). Pierwsza i jedyna wypłata miała miejsce w dniu 20 lipca 2015 r. Pożyczkę w pełni spłacono po ratyfikacji umowy z EMS przez parlamenty narodowe państw członkowskich strefy euro. Spłaty dokonano w dniu 20 sierpnia 2015 r.
Przegląd pożyczek udzielonych z pożyczonych funduszy - kwoty nominalne
| mld EUR | ||||||||||
| Wsparcie bilansu płatniczego | Europejski mechanizm stabilizacji finansowej | Pozostałe (1) | OGÓŁEM | |||||||
| Węgry | Łotwa | Rumunia | Ogółem | Irlandia | Portugalia | Grecja | Ogółem | Ogółem | ||
| Pożyczki udzielone ogółem | 6,5 | 3,1 | 8,4 (2) | 18,0 | 22,5 | 26,0 | 7,2 | 55,7 | 5,1 | 78,8 |
| Wypłacone na dzień 31.12.2014 | 5,5 | 2,9 | 5,0 | 13,4 | 22,5 | 24,3 | - | 46,8 | 2,4 | 62,6 |
| Wypłacone w 2015 r. | - | - | - | - | 5,0 | - | 7,2 | 12,2 | 1,3 | 13,5 |
| Wypłaty ogółem na dzień 31.12.2015 | 5,5 | 2,9 | 5,0 | 13,4 | 27,5 | 24,3 | 7,2 | 59,0 | 3,6 | 76,0 |
| Pożyczki spłacone na dzień 31.12.2015 | (4,0) | (2,2) | (1,5) | (7,7) | (5,0) | - | (7,2) | (12,2) | (0,1) | (20,0) |
| Kwota niespłacona na dzień 31.12.2015 | 1,5 | 0,7 | 3,5 | 5,7 | 22,5 | 24,3 | 0 | 46,8 | 3,5 | 56,0 |
| (1) Pomoc makrofinansowa, Euratom i EWWiS w likwidacji. (2) W tym pomoc zapobiegawcza. | ||||||||||
226 mld EUR zobowiązań w bilansie skonsolidowanym UE z 2015 r.
Strona zobowiązań obejmuje cztery główne pozycje: zobowiązania z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych i innych świadczeń pracowniczych, zaciągnięte pożyczki, zobowiązania i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Największą zmianą w stosunku do 2014 r. jest wzrost biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów o prawie 12,4 mld EUR ze względu na rozpoczęcie wdrażania WRF na lata 2014-2020, w przypadku których poniesione koszty są szacowane, gdyż
nie zostały jeszcze zadeklarowane przez państwa członkowskie. Inną istotną zmianą jest spadek zobowiązań o około 12,5 mld EUR na realizację polityki spójności związany ze spadkiem zestawień poniesionych wydatków przedstawianych przez państwa członkowskie w odniesieniu do okresu programowania 2007-2013. Ponadto przedłożono niewiele zestawień poniesionych wydatków dotyczących WRF na lata 2014-2020, ponieważ państwa członkowskie z opóźnieniem wyznaczały instytucje zarządzające i organy kontroli.
Zestawienia poniesionych wydatków i faktury otrzymane i uznane za zobowiązania ogółem
Przewaga zobowiązań nad aktywami nie oznacza, że instytucje i organy UE znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, tylko że niektóre zobowiązania będą finansowane z przyszłych budżetów rocznych. Wiele kosztów ujmowanych jest zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej w 2015 r., choć mogą one zostać faktycznie poniesione w roku 2016 lub później i sfinansowane z przyszłych budżetów, a powiązane przychody zostaną ujęte dopiero w przyszłych okresach. Najbardziej znaczące kwoty, na które należy zwrócić uwagę, dotyczą działań EFRG (finansowanych w 2016 r.) oraz świadczeń pracowniczych (które będą wypłacane co najmniej przez następnych 30 lat).
Przegląd korekt finansowych i odzyskania środków w 2015 r.
Przy wykonywaniu budżetu UE należy zadbać o właściwe zapobieganie uchybieniom systemowym prowadzącym do błędów, nieprawidłowości i nadużyć finansowych, a także o ich wykrywanie i korygowanie. Trybunał przedstawia w swoim sprawozdaniu rocznym poświadczenie wiarygodności dotyczące legalności i prawidłowości operacji leżących u podstaw rocznych sprawozdań finansowych, jak również istotnego poziomu błędu w płatnościach. Te poświadczenia wiarygodności są publikowane wraz z rocznymi sprawozdaniami finansowymi UE w Dzienniku Urzędowym.
Działania ochronne Komisji łagodzą skutki błędów za pomocą dwóch głównych mechanizmów:
W zarządzaniu dzielonym (wydatki rolne i działania strukturalne) odpowiedzialność za zapewnienie przez cały cykl wydatkowy legalności i prawidłowości wydatków wypłacanych z budżetu UE ponoszą przede wszystkim państwa członkowskie.
Działania naprawcze, tj. korekty finansowe i odzyskiwanie środków, są podejmowane w wyniku działań nadzorczych i kontrolnych zarówno Komisji, jak i - w przypadku wydatków w ramach zarządzania dzielonego - państw członkowskich w zakresie kwalifikowalności wydatków finansowanych z budżetu UE. Podejmując decyzję w sprawie kwoty korekty
finansowej, Komisja uwzględnia charakter i wagę naruszenia mających zastosowanie przepisów oraz skutki finansowe dla budżetu UE, także w przypadku uchybień w systemach zarządzania i kontroli. Większość korekt ma miejsce po dokonaniu płatności.
Procedura korekty finansowej i odzyskania środków:
Korekty finansowe i odzyskanie środków mogą mieć miejsce na dwóch głównych etapach procedury. Etapy te mogą przypadać na ten sam rok lub na różne lata.
Potwierdzone korekty finansowe i odzyskanie środków w 2015 r. z podziałem na obszary polityki
Wykonane korekty finansowe i odzyskanie środków w 2015 r. z podziałem na obszary polityki
Powyższe informacje stanowią informacje dodatkowe, których ujawnienie nie jest wymagane na mocy standardów rachunkowości, i zawierają dane, które nie zawsze zostały uzyskane bezpośrednio z systemu rachunkowości. Bardziej szczegółowe informacje na temat danych liczbowych oraz mechanizmów zapobiegawczych i korygujących można znaleźć w dorocznym komunikacie w sprawie ochrony budżetu UE, który Komisja przygotowuje i przesyła organowi udzielającemu absolutorium oraz Trybunałowi. Komunikat jest dostępny na stronie Dyrekcji Generalnej ds. Budżetu na portalu Europa.
Ryzyko i niepewność związane z wykonaniem budżetu UE można podzielić na dwie główne kategorie:
Problemy, które wystąpiły w roku budżetowym
Otoczenie makroekonomiczne
Otoczenie makroekonomiczne w UE wpływa na zdolność państw członkowskich do wywiązywania się ze swoich zobowiązań w zakresie finansowania wobec instytucji i organów UE, a tym samym na zdolność UE do dalszego wdrażania unijnych polityk, co podkreślono w sekcji 2 powyżej. Na europejską gospodarkę pozytywnie wpływa szereg korzystnych czynników, takich jak ceny ropy, kurs wymiany euro i koszty finansowania, które stymulują wywóz i spożycie prywatne. Inwestycje są jednak utrudnione ze względu na brak pewności gospodarczej i politycznej oraz - w niektórych państwach - nadmierne zadłużenie. Wkraczając w czwarty rok ożywienia gospodarczego, europejska gospodarka musi stawić czoła trudnościom i zagrożeniom związanym ze spowolnieniem wzrostu gospodarczego w gospodarkach wschodzących. Jak dotąd nie udało się osiągnąć wystarczająco silnego wzrostu gospodarczego, by znacząco ograniczyć bezrobocie, a sygnałów świadczących o ożywieniu inwestycji - które jest konieczne, by zapewnić trwałość ożywienia gospodarczego - jest niewiele. Ponadto tempo wykonania budżetu UE w ramach WRF na lata 2014-2020 jest raczej powolne. Obrazu dopełniają utrzymujące się problemy Grecji i kryzys uchodźczy.
Ożywienie gospodarcze w strefie euro nadal jest umiarkowane pomimo istotnego wpływu opisanych powyżej korzystnych czynników, które obecnie powinny się umocnić i utrzymać dłużej, niż przewidywano. W szczególności w związku z dużą podażą cena ropy ponownie spadła; obecnie oczekuje się, że utrzyma się na niskim poziomie i wzrośnie w późniejszym
terminie. Polityka budżetowa w strefie euro zmienia się w nieco bardziej sprzyjającą wzrostowi, przede wszystkim ze względu na wydatki publiczne związane z napływem osób ubiegających się o azyl w niektórych państwach członkowskich. Ponadto połączenie luzowania ilościowego i ułatwień kredytowych wprowadzanych przez Europejski Bank Centralny (EBC) oznacza, że koszty finansowania w strefie euro powinny utrzymać się na niskim poziomie dłużej, niż oczekiwano; pomoże to ograniczyć fragmentację finansową i różnice między państwami członkowskimi. W międzyczasie stymulujący wpływ tych czynników jest w coraz większym stopniu neutralizowany przez pogarszające się otoczenie globalne, a skutki kryzysu (przede wszystkim wysoki poziom niepewności politycznej, zadłużenia i bezrobocia) w dalszym ciągu mają wpływ na wzrost gospodarczy.
Realny PKB (prognoza), inflacja i stopa bezrobocia w %, w zestawieniu ze średnią dla UE 1
| Realny PKB | Inflacja | Stopa bezrobocia | |||||||
| 2015 | 2016 | 2017 | 2015 | 2016 | 2017 | 2015 | 2016 | 2017 | |
| Belgia | 1,3 | 1,3 | 1,7 | 0,6 | 1,4 | 1,7 | 8,3 | 8,0 | 7,4 |
| Niemcy | 1,7 | 1,8 | 1,8 | 0,1 | 0,5 | 1,5 | 4,8 | 4,9 | 5,2 |
| Estonia | 0,9 | 2,1 | 2,3 | 0,1 | 1,0 | 2,5 | 6,3 | 6,3 | 7,5 |
| Irlandia | 6,9 | 4,5 | 3,5 | 0,0 | 0,6 | 1,4 | 9,4 | 8,5 | 7,8 |
| Grecja | 0,0 | (0,7) | 2,7 | (1,1) | 0,5 | 0,8 | 25,1 | 24,0 | 22,8 |
| Hiszpania | 3,2 | 2,8 | 2,5 | (0,6) | 0,1 | 1,5 | 22,3 | 20,4 | 18,9 |
| Francja | 1,1 | 1,3 | 1,7 | 0,1 | 0,6 | 1,3 | 10,5 | 10,5 | 10,3 |
| Włochy | 0,8 | 1,4 | 1,3 | 0,1 | 0,3 | 1,8 | 11,9 | 11,4 | 11,3 |
| Cypr | 1,4 | 1,5 | 2,0 | (1,6) | 0,2 | 1,3 | 15,5 | 14,5 | 13,2 |
| Łotwa | 2,7 | 3,1 | 3,2 | 0,2 | 0,4 | 2,0 | 9,9 | 9,2 | 8,6 |
| Litwa | 1,6 | 2,9 | 3,4 | (0,7) | (0,1) | 2,1 | 9,0 | 8,0 | 7,2 |
| Luksemburg | 4,7 | 3,8 | 4,4 | 0,1 | 0,4 | 2,4 | 6,1 | 6,0 | 6,0 |
| Malta | 4,9 | 3,9 | 3,4 | 1,2 | 1,7 | 2,1 | 5,4 | 5,4 | 5,4 |
| Niderlandy | 2,0 | 2,1 | 2,3 | 0,2 | 0,9 | 1,5 | 6,9 | 6,6 | 6,4 |
| Austria | 0,7 | 1,7 | 1,6 | 0,8 | 0,9 | 1,8 | 6,0 | 6,2 | 6,4 |
| Portugalia | 1,5 | 1,6 | 1,8 | 0,5 | 0,7 | 1,1 | 12,6 | 11,7 | 10,8 |
| Słowenia | 2,5 | 1,8 | 2,3 | (0,8) | (0,3) | 1,1 | 9,1 | 8,8 | 8,4 |
| Słowacja | 3,5 | 3,2 | 3,4 | (0,3) | 0,3 | 1,7 | 11,5 | 10,3 | 9,3 |
| Finlandia | 0,0 | 0,5 | 0,9 | (0,2) | 0,1 | 1,5 | 9,5 | 9,4 | 9,3 |
| Strefa euro | 1,6 | 1,7 | 1,9 | 0,0 | 0,5 | 1,5 | 11,0 | 10,5 | 10,2 |
| Bułgaria | 2,2 | 1,5 | 2,0 | (1,1) | (0,1) | 0,9 | 10,1 | 9,4 | 8,8 |
| Republika Czeska | 4,5 | 2,3 | 2,7 | 0,3 | 0,4 | 1,4 | 5,1 | 4,8 | 4,7 |
| Dania | 1,2 | 1,7 | 1,9 | 0,2 | 0,9 | 1,7 | 6,0 | 5,8 | 5,6 |
| Chorwacja | 1,8 | 2,1 | 2,1 | (0,3) | 0,3 | 1,6 | 16,2 | 15,1 | 13,8 |
| Węgry | 2,7 | 2,1 | 2,5 | 0,1 | 1,7 | 2,5 | 6,7 | 6,0 | 5,2 |
| Polska | 3,5 | 3,5 | 3,5 | (0,7) | 0,6 | 1,7 | 7,5 | 7,0 | 6,5 |
| Rumunia | 3,6 | 4,2 | 3,7 | (0,4) | (0,2) | 2,5 | 6,7 | 6,6 | 6,5 |
| Szwecja | 3,6 | 3,2 | 2,9 | 0,7 | 1,1 | 1,4 | 7,4 | 6,9 | 6,7 |
| Zjednoczone Królestwo | 2,3 | 2,1 | 2,1 | 0,0 | 0,8 | 1,6 | 5,2 | 5,0 | 4,9 |
| UE | 1,9 | 1,9 | 2,0 | 0,0 | 0,5 | 1,6 | 9,5 | 9,0 | 8,7 |
Przewiduje się, że PKB w strefie euro lekko wzrośnie z 1,6 % w 2015 r. do 1,7 % w 2016 r. Ożywienie światowej działalności gospodarczej powinno przynieść odczuwalne pozytywne skutki po koniec 2016 i w 2017 r. Również niektóre reformy strukturalne wdrożone w państwach członkowskich powinny pozytywnie wpływać na wzrost gospodarczy. Ustępowanie skutków kryzysu powinno przynieść korzyści w zakresie konsumpcji i inwestycji. Chociaż w niektórych obszarach gospodarki utrzymuje się wysoki poziom zadłużenia, elastyczne warunki finansowania powinny ograniczyć wyraźną presję związaną ze zmniejszaniem zadłużenia. Ogólnie wzrost PKB w strefie euro powinien w 2017 r. osiągnąć poziom 1,9 %. W 2016 r. państwa członkowskie nadal powinny notować umiarkowane ożywienie. Również Grecja - prognozuje się, że w ciągu bieżącego roku wystąpi w niej wzrost gospodarczy. Plan inwestycyjny dla Europy opracowano, by pomóc zlikwidować istniejącą lukę inwestycyjną w UE poprzez mobilizację finansowania prywatnego inwestycji strategicznych w kluczowych obszarach. Również ten plan powinien zacząć przynosić pozytywne skutki w zakresie inwestycji publicznych i prywatnych. W 2017 r. działalność gospodarcza powinna rosnąć we wszystkich państwach członkowskich.
Przewiduje się, że w 2015 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w strefie euro spadł do 2,2 % PKB i że będzie nadal spadał do 1,9 % i 1,6 % odpowiednio w 2016 i 2017 r. Zakładając, że kierunek polityki się nie zmieni, oczekuje się, że saldo strukturalne utrzyma się na zasadniczo stałym poziomie zarówno w strefie euro, jak i w UE. Relacja długu do PKB w strefie euro powinna spaść z najwyższego jak dotąd poziomu 94,5 % w 2014 r. do 91,3 % w 2017 r.
Nadal poprawiają się warunki na rynku pracy - umiarkowane ożywienie gospodarcze powoduje umiarkowany wzrost zatrudnienia. Ogółem oczekuje się, że w 2015 r. zatrudnienie w strefie euro wzrosło o 1,1 %. Prognozuje się, że w roku bieżącym i przyszłym będzie ono rosło w zbliżonym tempie, korzystając ze wzrostu działalności gospodarczej, poprawy zaufania przedsiębiorstw i większej akumulacji kapitału.
Perspektywy gospodarcze dla strefy euro w dalszym ciągu są bardzo niepewne, a ogólne zagrożenia wyraźnie wskazują na możliwe pogorszenie. Zagrożenia dla perspektyw wzrostu związane z gospodarką światową i światowymi rynkami finansowymi wyraźnie się zwiększyły, w szczególności ze względu na spowolnienie wzrostu gospodarczego w Chinach i na innych rynkach wschodzących, które może spowodować silniejsze, niż przewidywano, skutki uboczne na innych rynkach albo osiągnąć większą skalę, niż oczekiwano. W połączeniu z brakiem pewności dotyczącym korekty w Chinach dalsza normalizacja polityki monetarnej w USA może mieć bardziej niekorzystny wpływ na podatne na zagrożenia gospodarki wchodzące - w szczególności te o wysokim poziomie zadłużenia w walutach obcych - i wpłynąć na stabilność rynków finansowych. Gdyby którekolwiek z tych zagrożeń się urzeczywistniło, miałoby to negatywne skutki uboczne na rynkach państw członkowskich, rozprzestrzeniające się przez szereg kanałów. W Europie ostatnio wzrosło także ryzyko krajowe. Nieoczekiwane odnowienie kryzysu w Grecji mogłoby mieć istotniejszy wpływ na decyzje inwestycyjne i tym samym na wzrost gospodarczy. Ponadto, jeżeli najważniejsze problemy polityczne (np. zarządzanie przepływami migracyjnymi) nie zostaną skutecznie rozwiązane na szczeblu UE, rozwój sytuacji może doprowadzić do zahamowania wzrostu.
Fundusze gwarancyjne - udzielone gwarancje
UE udzieliła grupie EBI gwarancji dotyczących pożyczek udzielanych poza UE i operacji dłużnych i kapitałowych EFIS. W dniu 31 grudnia 2015 r. UE wykazała w informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego (zob. informacja dodatkowa 5.2.1) zobowiązania warunkowe dotyczące obu gwarancji w wysokości 19,7 mld EUR. Aby ograniczyć ryzyko, jakim dla budżetu UE jest uruchomienie gwarancji przez EBI, Komisja utworzyła osobne fundusze gwarancyjne - Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych i fundusz gwarancyjny EFIS.
Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych jest finansowany z budżetu UE do wysokości 9 % objętych gwarancją pożyczek niespłaconych na koniec roku. Na dzień 31 grudnia 2015 r. łączna wartość aktywów wynosząca 2,1 mld EUR pokrywała maksymalną ekspozycję UE w wysokości 19,45 mld EUR. Fundusz gwarancyjny EFIS od 2016 do 2022 r. stopniowo osiągnie wartość 8 mld EUR, tj. 50 % maksymalnej ekspozycji z tytułu gwarancji udzielonych przez UE, wynoszących 16 mld EUR.
Operacje zaciągania i udzielania pożyczek
UE jest uprawniona na mocy Traktatu UE do prowadzenia operacji zaciągania pożyczek, aby zgromadzić zasoby finansowe niezbędne do wypełnienia swojego mandatu. Komisja, działając w imieniu UE, obsługuje obecnie trzy główne programy - pomoc makrofinansową (MFA), pomoc dla bilansów płatniczych (BOP) oraz europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM), w ramach których może udzielać pożyczek, a kapitał niezbędny do finansowania operacji udzielania pożyczek przez UE jest pozyskiwany na rynkach kapitałowych lub od instytucji finansowych. Działalność UE w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek jest działalnością pozabudżetową. Co do zasady pozyskane środki są pożyczane państwu będącemu beneficjentem na zasadach pożyczki wzajemnej (ang. back-to-back), tj. z takim samym kuponem odsetkowym, terminem zapadalności i w takiej samej kwocie. Niezależnie od metody back-to-back obsługa zadłużenia z tytułu instrumentów finansowych jest prawnym obowiązkiem UE, która zadba o to, aby wszystkie płatności były dokonywane w pełnej kwocie i w sposób terminowy.
Aby ograniczyć ryzyko braku możliwości spłaty zaciągniętych pożyczek, Komisja wprowadziła procedury, aby zapewnić spłatę zaciągniętych pożyczek nawet w przypadku niewywiązania się dłużnika z zobowiązań. W przypadku każdego programu dotyczącego danego kraju łączną przyznaną kwotę, (maksymalną) liczbę rat, w których nastąpi wypłata, oraz maksymalny (średni) okres zapadalności pakietu pożyczek określają decyzje PE, Rady i Komisji. Następnie Komisja i państwo będące beneficjentem uzgadniają parametry pożyczki/finansowania oraz ich raty i wypłaty transz. Ponadto wszystkie transze pożyczki, z wyjątkiem pierwszej, są uzależnione od przestrzegania ścisłych warunków - zbliżonych do tych przewidzianych w ramach wsparcia Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) - uzgodnionych w ramach programu wspólnej pomocy finansowej UE/MFW, co jest kolejnym czynnikiem wpływającym na ramy czasowe finansowania. Oznacza to, że ramy czasowe i terminy wykupu emisji zależą od powiązanej działalności UE w zakresie udzielania pożyczek. Finansowanie jest denominowane wyłącznie w euro, a terminy zapadalności wynoszą od 3 do 30 lat.
Poniższa tabela zawiera przegląd planowanego harmonogramu spłat (kwoty są podane w wartości nominalnej) dla niespłaconych kwot pożyczek w ramach EFSM i na wsparcie bilansu płatniczego na dzień podpisania niniejszego sprawozdania:
| mld EUR | ||||||||
| Wsparcie bilansu płatniczego | Europejski mechanizm stabilizacji finansowej | OGÓŁEM | ||||||
| Węgry | Łotwa | Rumunia | Ogółem | Irlandia | Portugalia | Ogółem | ||
| 2017 | 1,15 | 1,15 | 1,15 | |||||
| 2018 | 1,35 | 1,35 | 3,9 | 0,6 | 4,5 | 5,85 | ||
| 2019 | 0,5 | 1,0 | 1,5 | 1,5 | ||||
| 2021 | 3,0 | 6,75 | 9,75 | 9,75 | ||||
| 2022 | 2,7 | 2,7 | 2,7 | |||||
| 2023 | 2,0 | 1,5 | 3,5 | 3,5 | ||||
| 2024 | 0,8 | 1,8 | 2,6 | 2,6 | ||||
| 2025 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | |||||
| 2026 | 2,0 | 2,0 | 4,0 | 4,0 | ||||
| 2027 | 1,0 | 2,0 | 3,0 | 3,0 | ||||
| 2028 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | |||||
| 2029 | 1,0 | 0,4 | 1,4 | 1,4 | ||||
| 2031 | 2,25 | 2,25 | 2,25 | |||||
| 2032 | 3,0 | 3,0 | 3,0 | |||||
| 2035 | 2,0 | 2,0 | 2,0 | |||||
| 2036 | 1,0 | 1,0 | 1,0 | |||||
| 2038 | 1,8 | 1,8 | 1,8 | |||||
| 2042 | 1,5 | 1,5 | 3,0 | 3,0 | ||||
| Ogółem | 0 | 0,7 | 3,5 | 4,2 | 22,5 | 24,3 | 46,8 | 51,0 |
Zaciągane przez UE pożyczki stanowią bezpośrednie i bezwarunkowe zobowiązanie UE i mają gwarancje 28 państw członkowskich. Pożyczki zaciągnięte na sfinansowanie pożyczek udzielanych państwom spoza UE objęte są Funduszem Gwarancyjnym dla działań zewnętrznych. W razie niewywiązania się ze zobowiązań przez państwo członkowskie będące beneficjentem, do obsługi zadłużenia wykorzystane zostanie, w miarę możliwości, dostępne saldo środków pieniężnych na rachunku Komisji prowadzonym przez administrację finansową danego kraju. Gdyby nie było to możliwe, Komisja pobrałaby niezbędne środki od państw członkowskich. Państwa członkowskie UE są prawnie zobowiązane, zgodnie z przepisami UE dotyczącymi zasobów własnych (art. 12 rozporządzenia Rady 1150/2000), do udostępnienia środków wystarczających na wypełnienie zobowiązań UE. W związku z tym inwestorzy są narażeni tylko na ryzyko kredytowe UE, a nie na ryzyko kredytowe beneficjenta finansowanych pożyczek. Stosowanie systemu pożyczek wzajemnych sprawia, że budżet UE nie jest narażony na jakiekolwiek ryzyko stopy procentowej ani ryzyko walutowe.
Międzyrządowe mechanizmy stabilności finansowej - Europejski Instrument Stabilności Finansowej i Europejski Mechanizm Stabilności - nie wchodzą w zakres Traktatu UE i tym samym nie są uwzględniane w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych UE.
Co roku UE jest narażona na nieprzewidziane ryzyko i niepewność; celem instytucji i organów UE jest szybkie rozwiązywanie problemów, jakie wystąpią w ciągu roku. W roku budżetowym 2015 największe ryzyko i niepewność, z jakimi trzeba było się zmierzyć, były związane z kryzysem uchodźczym, problemami europejskich rolników i kwestią niepokrytych zestawień poniesionych wydatków i faktur otrzymanych na koniec roku.
Zarządzanie kryzysem uchodźczym
Aby zapewnić szybką i skoordynowaną europejską reakcję na kryzys, w ciągu ostatnich sześciu miesięcy Komisja Europejska przedstawiła serię wniosków ustawodawczych mających wyposażyć państwa członkowskie w narzędzia niezbędne do lepszego zarządzania tak dużym napływem uchodźców. Potroiliśmy obecność na morzu; stworzyliśmy nowy system solidarności w sytuacjach wyjątkowych, aby relokować uchodźców z państw najbardziej dotkniętych kryzysem uchodźczym; w bezprecedensowy sposób uruchomiliśmy ponad 10 mld euro z budżetu UE na działania związane z kryzysem uchodźczym oraz pomoc dla najbardziej dotkniętych nim państw; zapewniliśmy nowe ramy koordynacji i współpracy dla państw Bałkanów Zachodnich; zawiązaliśmy nowe partnerstwo z Turcją; wreszcie, przedłożyliśmy ambitny wniosek w sprawie nowej europejskiej straży granicznej i przybrzeżnej. Dzięki tym działaniom Unia wzmacnia europejską politykę azylową i migracyjną, aby podołać nowym wyzwaniom. Pomimo podejmowanych działań niepewność wynikająca z napływu dużej liczby osób ubiegających się o azyl oraz niepewność dotycząca skutków gospodarczych tego napływu utrzymuje się na wysokim poziomie.
W pierwszej kolejności Komisja wzmocniła finansowanie agencji Frontex, Europol i EASO na lata 2015 i 2016 (170 mln EUR) i zwiększyła wkład finansowy na rzecz Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (AMIF) oraz Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ISF) z początkowych 2 mld EUR do 3,7 mld EUR. Bezpośrednie wsparcie finansowe na rzecz działań związanych z kryzysem uchodźczym poza UE doprowadziło do wzrostu wydatków na pomoc humanitarną (2,2 mld EUR), utworzenia funduszu powierniczego UE w odpowiedzi na kryzys w Syrii (500 mln EUR), utworzenia kryzysowego funduszu powierniczego UE dla Afryki (1,8 mld EUR), utworzenia Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji (1 mld EUR) i wprowadzenia innych środków związanych z bezpieczeństwem i kontrolą granic (300 mln EUR), zwalczaniem terroryzmu (100 mln EUR) i powrotem przesiedleńców i uchodźców (280 mln EUR).
Pakiet pomocowy dla europejskich rolników
Ze względu na ogólne otoczenie polityczne i rynkowe w roku budżetowym 2015 europejscy rolnicy borykali się z problemami związanymi z przepływami pieniężnymi i coraz bardziej niestabilnymi rynkami. Problemy te stanowiły ryzyko nie tylko dla europejskich rolników, ale też dla instytucji UE w kontekście skutecznego wdrażania wspólnej polityki rolnej. W odpowiedzi na tę sytuację Komisja uruchomiła 420 mln EUR pomocy w celu rozwiązania problemów w nadchodzących latach w sektorze przetworów mlecznych i wieprzowiny. Zastosowano ponadto inne środki, takie jak wprowadzenie nowych systemów dopłat do prywatnego przechowywania przetworów mlecznych i wieprzowiny oraz możliwość przyspieszenia płatności bezpośrednich dla rolników. Ogółem środki zastosowane w 2015 r. stanowią łączny pakiet wsparcia (z przyszłych budżetów) dla europejskich rolników o wartości około 500 mln EUR. Ta natychmiastowa reakcja świadczy o tym, że Komisja bardzo poważnie traktuje swoje zobowiązania wobec rolników i na dowód tego uruchamia odpowiednie środki.
Zestawienia poniesionych wydatków i faktury do zapłaty
W 2015 r. problemy związane z zestawieniami poniesionych wydatków i fakturami do zapłaty były następujące:
Po kilku latach stałej presji na środki na płatności w roku budżetowym 2015 odnotowano znaczną poprawę w zakresie płatności. Kwota zestawień poniesionych wydatków i faktur do zapłaty na koniec roku zmniejszyła się z 25,8 mld EUR w 2014 r. do 15,2 mld EUR na koniec 2015 r. Obniżka ta jest związana przede wszystkim z poprzednimi okresami programowania w polityce spójności, gdyż kwota zestawień poniesionych wydatków i faktur do zapłaty dotyczących programów na lata 2014-2020 była na koniec 2014 i 2015 r. znikoma.
W Komisji krótkoterminowe przepływy pieniężne prognozuje się co tydzień (a czasami codziennie), aby mieć pewność, że najbliższe zobowiązania płatnicze UE mogą być zaspokojone, w granicach limitów środków na płatności dostępnych w budżecie. Prognozy krótkoterminowe są podstawą wykorzystywaną do szacowania kwoty zasobów własnych, do których przekazania należy wezwać państwa członkowskie. W pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca państwa członkowskie muszą przekazać na rachunki Komisji prowadzone na potrzeby zasobów własnych jedną dwunastą łącznej kwoty zasobów opartych na VAT i DNB zapisanej w budżecie Unii. W zależności od stanu środków pieniężnych Komisji państwa członkowskie mogą zostać poproszone w pierwszym kwartale roku o przyspieszenie o miesiąc lub dwa miesiące wpłat na poczet zasobów opartych na VAT i DNB. Te zaliczki muszą zostać odliczone przy okazji wezwań do przekazania środków w późniejszych miesiącach, w zależności od prognozowanego zapotrzebowania na środki pieniężne.
W ramach swoich zwykłych działań Komisja szczegółowo monitoruje zapotrzebowanie na środki na płatności UE w perspektywie średnio- i długoterminowej. Jest to na przykład wymagane do przygotowania wniosków Komisji dotyczących WRF, w ramach przygotowania budżetu rocznego oraz podczas przygotowywania budżetów korygujących. Na etapie negocjacji WRF wykorzystane modele i założenia, na których one się opierają, są regularnie monitorowane oraz w razie potrzeby aktualizowane. Wyniki modeli są wykorzystywane w negocjacjach budżetowych, w czasie których ustala się pułap środków na płatności w WRF.
Zdarzenia po dniu bilansowym - Referendum w Zjednoczonym Królestwie
W dniu 23 czerwca 2016 r. obywatele Zjednoczonego Królestwa zagłosowali za wyjściem z Unii Europejskiej. Aby nadać skuteczność decyzji narodu brytyjskiego, konieczne jest uruchomienie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej. W artykule tym określono procedurę na wypadek, gdy państwo członkowskie postanawia wyjść z Unii Europejskiej. Dopiero uruchomienie tego artykułu umożliwi rozpoczęcie negocjacji w sprawie wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE. Zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej Unia będzie prowadzić negocjacje i zawrze ze Zjednoczonym Królestwem umowę określającą warunki jego wystąpienia, uwzględniającą ramy jego przyszłych stosunków z Unią. Na dzień podpisania niniejszego sprawozdania finansowego nie otrzymano formalnego powiadomienia o uruchomieniu art. 50.
OŚWIADCZENIE KSIĘGOWEGO DOŁĄCZONE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA ROCZNEGO
Skonsolidowane sprawozdanie roczne Unii Europejskiej za 2015 r. sporządzono na podstawie informacji przedstawionych przez instytucje i organy na mocy art. 148 ust. 2 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Unii Europejskiej. Niniejszym oświadczam, że sprawozdanie to zostało sporządzone zgodnie z tytułem IX tego rozporządzenia finansowego oraz z zasadami, regułami i metodami rachunkowości określonymi w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.
Księgowi tych instytucji i organów przekazali mi wszystkie informacje niezbędne w celu sporządzenia sprawozdania prezentującego aktywa i zobowiązania Unii Europejskiej oraz wykonanie budżetu, jak również potwierdzili ich wiarygodność.
Niniejszym poświadczam, że w oparciu o wyżej wymienione informacje oraz kontrole, które uznałem za niezbędne przed podpisaniem sprawozdania finansowego Komisji Europejskiej, mam wystarczającą pewność, że sprawozdanie rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową, wyniki operacji oraz przepływy pieniężne Unii Europejskiej.
| [podpisano] | |
| Manfred KRAFF | |
| Księgowy Komisji | |
| z dnia 8 lipca 2016 r. |
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ORAZ INFORMACJE DODATKOWE 2
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
1. ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
2. INFORMACJE DODATKOWE DO BILANSU
3. INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDANIA Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI
4. INFORMACJE DODATKOWE DO RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
5. AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE ORAZ INNE ISTOTNE POZYCJE
6. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM
7. UJAWNIENIE INFORMACJI NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH
8. ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM
9. ZAKRES KONSOLIDACJI
ZAGREGOWANE SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA BUDŻETU ORAZ INFORMACJE DODATKOWE
© Unia Europejska, http://eur-lex.europa.eu/
Za autentyczne uważa się wyłącznie dokumenty Unii Europejskiej opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.