Art. 12. - Szczegółowe przepisy regulujące dostęp osób mających uzasadniony interes do rejestrów beneficjentów rzeczywistych - Dyrektywa 2024/1640 w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić w celu zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmieniająca i uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849Tekst mający znaczenie dla EOG

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1640

Akt obowiązujący

Wersja od: 19 czerwca 2024 r.

Artykuł  12

Szczegółowe przepisy regulujące dostęp osób mających uzasadniony interes do rejestrów beneficjentów rzeczywistych

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby każda osoba fizyczna lub prawna, która może wykazać uzasadniony interes w zapobieganiu praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym i finansowaniu terroryzmu, a także do zwalczania tych zjawisk miała dostęp do następujących informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów prawnych i porozumień prawnych, przechowywanych w zintegrowanych centralnych rejestrach, o których mowa w art. 10, bez powiadamiania podmiotu prawnego lub porozumienia prawnego:

a) nazwiska beneficjenta rzeczywistego;

b) miesiąca i roku urodzenia beneficjenta rzeczywistego;

c) kraju zamieszkania oraz obywatelstwa lub obywatelstw beneficjenta rzeczywistego;

d) w przypadku beneficjentów rzeczywistych podmiotów prawnych - informacji o charakterze posiadanej własności lub sprawowanej kontroli;

e) w przypadku beneficjentów rzeczywistych trustów, które powstały w drodze czynności prawnej, lub podobnych porozumień prawnych - informacji o charakterze ich własności lub sprawowanej kontroli.

Oprócz informacji, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, państwa członkowskie zapewniają, aby każda osoba fizyczna lub prawna, o której mowa w ust. 2 lit. a), b) i e), miała również dostęp do danych historycznych dotyczących beneficjentów rzeczywistych podmiotu prawnego lub porozumienia prawnego, w tym podmiotów prawnych lub porozumień prawnych, które zostały rozwiązane lub przestały istnieć w ciągu ostatnich 5 lat; a także opisu struktury kontroli lub własności.

Dostępu na podstawie niniejszego ustępu udziela się drogą elektroniczną. Państwa członkowskie zapewniają jednak, aby osoby fizyczne i prawne, które mogą wykazać uzasadniony interes, miały również możliwość dostępu do informacji w innych formatach, jeżeli nie są w stanie korzystać ze środków elektronicznych.

2. Uznaje się, że następujące osoby fizyczne lub prawne mają uzasadniony interes w dostępie do informacji wymienionych w ust. 1:

a) osoby działające w celach dziennikarskich, reporterskich lub wszelkiej innej formy wypowiedzi w środkach przekazu, związane z zapobieganiem praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym lub finansowaniu terroryzmu lub ze zwalczaniem tych zjawisk;

b) organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacje pozarządowe i środowiska akademickie, które są związane z zapobieganiem praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym lub finansowaniu terroryzmu lub ze zwalczaniem tych zjawisk;

c) osoby fizyczne lub prawne, które prawdopodobnie zawrą transakcję z podmiotem prawnym lub porozumieniem prawnym i które chcą zapobiec wszelkim powiązaniom między taką transakcją a praniem pieniędzy, jego przestępstwami źródłowymi lub finansowaniem terroryzmu;

d) podmioty podlegające wymogom w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w państwach trzecich, pod warunkiem że mogą wykazać potrzebę dostępu do informacji, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do podmiotu prawnego lub porozumienia prawnego w celu przeprowadzenia należytej staranności wobec klienta lub potencjalnego klienta zgodnie z wymogami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w tych państwach trzecich;

e) odpowiedniki z państw trzecich unijnych właściwych organów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, pod warunkiem że mogą wykazać potrzebę dostępu do informacji, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do podmiotu prawnego lub porozumienia prawnego w celu wykonywania swoich zadań na podstawie ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu obowiązujących w tych państwach trzecich w kontekście konkretnej sprawy;

f) organy państw członkowskich odpowiedzialne za wdrażanie tytułu I rozdziały II i III dyrektywy (UE) 2017/1132, w szczególności organy odpowiedzialne za rejestrację spółek w rejestrze, o którym mowa w art. 16 tej dyrektywy, oraz organy państwa członkowskiego odpowiedzialnego za kontrolę zgodności z prawem przekształceń, połączeń i podziałów spółek kapitałowych zgodnie z tytułem II tej dyrektywy;

g) instytucje programu wskazane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 71 rozporządzenia (UE) 2021/1060 w odniesieniu do beneficjentów unijnych środków finansowych;

h) organy publiczne wdrażające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/241 w odniesieniu do beneficjentów Instrumentu;

i) organy publiczne państw członkowskich w kontekście postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, w odniesieniu do oferentów i wykonawców, którym udzielono zamówienia w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego;

j) dostawcy produktów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w ścisłym zakresie, w jakim produkty opracowane na podstawie informacji, o których mowa w ust. 1, lub zawierające te informacje są dostarczane wyłącznie klientom będącym podmiotami zobowiązanymi lub właściwymi organami, pod warunkiem że dostawcy ci mogą wykazać potrzebę dostępu do informacji, o których mowa w ust. 1, w kontekście umowy z podmiotem zobowiązanym lub właściwym organem.

Oprócz kategorii określonych w akapicie pierwszym, państwa członkowskie zapewniają również, aby inne osoby, które są w stanie wykazać uzasadniony interes w odniesieniu do celu zapobiegania praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk, uzyskały dostęp do informacji o beneficjentach w poszczególnych przypadkach.

3. Do dnia 10 lipca 2026 r. państwa członkowskie przekażą Komisji w formie powiadomienia:

a) wykaz organów publicznych, które są uprawnione do przeglądania informacji o beneficjentach rzeczywistych zgodnie z ust. 2 lit. f),

g) i h), oraz organów publicznych lub kategorii organów publicznych, które są uprawnione do przeglądania informacji o beneficjentach rzeczywistych zgodnie z ust. 2 lit. i);

b) informacje na temat każdej dodatkowej kategorii osób, co do których stwierdzono, że mają uzasadniony interes w dostępie do informacji o beneficjentach rzeczywistych określony zgodnie z ust. 2 akapit drugi.

Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich zmianach wprowadzonych do kategorii, o których mowa w akapicie pierwszym, lub o elementach dodanych do tych kategorii, niezwłocznie, a w każdym razie w terminie 1 miesiąca od ich wystąpienia.

Komisja udostępnia informacje otrzymane zgodnie z niniejszym ustępem pozostałym państwom członkowskim.

4. Państwa członkowskie zapewniają, aby centralne rejestry prowadziły ewidencję osób mających dostęp do informacji na podstawie niniejszego artykułu i były w stanie ujawnić je beneficjentom rzeczywistym, gdy złożą oni wniosek zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) 2016/679.

Państwa członkowskie zapewniają jednak, aby informacje dostarczane przez centralne rejestry nie prowadziły do identyfikacji osoby przeglądającej rejestr, w przypadku gdy takie osoby są:

a) osobami działającymi w celach dziennikarskich, reporterskich lub wszelkiej innej formy wypowiedzi w środkach przekazu, związane z zapobieganiem praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym lub finansowaniu terroryzmu lub ze zwalczaniem tych zjawisk;

b) organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, które są związane z zapobieganiem praniu pieniędzy, jego przestępstwom źródłowym lub finansowaniu terroryzmu lub ze zwalczaniem tych zjawisk.

Ponadto państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty odpowiedzialne za centralne rejestry powstrzymywały się od ujawniania tożsamości jakiegokolwiek odpowiednika z państw trzecich unijnych właściwych organów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 44 lit. a) i c) rozporządzenia (UE) 2024/1624, tak długo jak będzie to konieczne do ochrony analiz lub postępowań przygotowawczych prowadzonych przez ten organ.

W odniesieniu do osób, o których mowa w akapicie drugim lit. a) i b) niniejszego ustępu, państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy beneficjenci rzeczywiści składają wniosek na podstawie art. 15 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) 2016/679, otrzymali oni informacje na temat funkcji lub zawodu osób, które przeglądały informacje określające ich jako beneficjentów rzeczywistych.

Do celów akapitu trzeciego, składając wniosek o dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych na mocy niniejszego artykułu, organy wskazują okres, w którym zwracają się do centralnych rejestrów o powstrzymanie się od ujawniania informacji, który to okres nie przekracza 5 lat, oraz powody tego ograniczenia, w tym sposób, w jaki przekazanie informacji zagroziłoby celowi prowadzonych przez nie analiz i postępowań przygotowawczych. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy centralne rejestry nie ujawniają tożsamości podmiotu, który przeglądał informacje o beneficjentach rzeczywistych, ewentualne przedłużenie tego okresu było przyznawane wyłącznie na podstawie uzasadnionego wniosku organu w państwie trzecim, na okres maksymalnie 1 roku, po czym organ ten musi złożyć nowy uzasadniony wniosek o przedłużenie.