Art. 2. - Definicje - Dyrektywa 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (wersja przekształcona)

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2019.158.125

Akt obowiązujący

Wersja od: 16 lipca 2024 r.

Artykuł  2

Definicje

Na potrzeby niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:

1) "odbiorca" oznacza odbiorcę hurtowego lub odbiorcę końcowego energii elektrycznej;

2) "odbiorca hurtowy" oznacza osobę fizyczną lub prawną, która dokonuje zakupu energii elektrycznej w celu jej odsprzedaży wewnątrz lub na zewnątrz systemu, w którym ta osoba działa;

3) "odbiorca końcowy" oznacza odbiorcę dokonującego zakupu energii elektrycznej na własne potrzeby;

4) "odbiorca będący gospodarstwem domowym" oznacza odbiorcę dokonującego zakupu energii elektrycznej na potrzeby zużycia we własnym gospodarstwie domowym, z wyłączeniem działalności handlowej lub zawodowej;

5) "odbiorca niebędący gospodarstwem domowym" oznacza osobę fizyczną lub prawną dokonującą zakupu energii elektrycznej, która nie jest przeznaczona na użytek w jego własnym gospodarstwie domowym, w tym również wytwórców, odbiorców przemysłowych, małe i średnie przedsiębiorstwa, podmioty prowadzące działalność gospodarczą i odbiorców hurtowych;

6) "mikroprzedsiębiorstwo" oznacza przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 osób, którego roczny obrót lub bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR;

7) "małe przedsiębiorstwo" oznacza przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 osób, którego roczny obrót lub bilans roczny nie przekracza 10 mln EUR;

8) 16  "odbiorca aktywny" oznacza odbiorcę końcowego lub grupę działających wspólnie odbiorców końcowych, którzy zużywają lub magazynują energię elektryczną wytwarzaną na ich terenie o określonych granicach lub energię elektryczną wytworzoną we własnym zakresie bądź dzieloną, wytwarzaną na innym terenie, lub sprzedają wytworzoną we własnym zakresie energię elektryczną lub uczestniczą w systemach elastyczności lub efektywności energetycznej, pod warunkiem że działalność ta nie stanowi ich podstawowej działalności gospodarczej ani zawodowej;

9) "rynki energii elektrycznej" oznaczają rynki energii elektrycznej, w tym rynki pozagiełdowe i giełdy energii elektrycznej, rynki służące handlowi energią, zdolnościami wytwórczymi, bilansowaniem i usługami pomocniczymi w dowolnych przedziałach czasowych, w tym rynki terminowe, dnia następnego i dnia bieżącego;

10) "uczestnik rynku" oznacza uczestnika rynku zdefiniowanego w art. 2 pkt 25 rozporządzenia (UE) 2019/943;

10a) 17  "dzielenie się energią" oznacza prowadzoną przez odbiorców aktywnych prosumpcję energii odnawialnej:

a) wytwarzanej lub magazynowanej zdalnie lub na miejscu przez współdzieloną przez nich instalację, której są właścicielami, dzierżawcami lub najemcami, w całości lub w części; lub

b) do której prawo zostało na nich przeniesione przez innego odbiorcę aktywnego za opłatą lub nieodpłatnie;

11) "obywatelska społeczność energetyczna" oznacza osobę prawną, która:

a) opiera się na dobrowolnym i otwartym uczestnictwie i która jest skutecznie kontrolowana przez członków lub udziałowców będących osobami fizycznymi, organami samorządowymi, w tym gminami, lub małymi przedsiębiorstwami;

b) ma za główny cel zapewnienie nie tyle zysków finansowych, co raczej środowiskowych, gospodarczych lub społecznych korzyści dla swoich członków lub udziałowców lub obszarów lokalnych, na których prowadzi ona działalność; oraz

c) może zajmować się wytwarzaniem, w tym ze źródeł odnawialnych, dystrybucją, dostawami, zużywaniem, agregacją lub magazynowaniem energii, świadczeniem usług w zakresie efektywności energetycznej lub ładowania pojazdów elektrycznych lub świadczeniem innych usług energetycznych swoim członkom lub udziałowcom;

12) "dostawy" oznaczają sprzedaż, w tym również odsprzedaż, energii elektrycznej odbiorcom;

13) "umowa na dostawy energii elektrycznej" oznacza umowę na dostawy energii elektrycznej, ale nie obejmuje derywatów elektroenergetycznego;

14) "derywat elektroenergetyczny" oznacza instrument finansowy określony w pkt 5, 6 lub 7 sekcji C załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE ¹⁸ , w przypadku gdy instrument ten odnosi się do energii elektrycznej;

15) "umowa z ceną dynamiczną energii elektrycznej" oznacza umowę na dostawy energii elektrycznej między dostawcą a odbiorcą końcowym, odzwierciedlającą wahania cen na rynkach transakcji natychmiastowych, w tym na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego, w odstępach co najmniej równych częstotliwości rozliczeń na rynku;

15a) 19  "umowa na dostawy energii elektrycznej na czas określony po stałej cenie" oznacza umowę na dostawy energii elektrycznej zawartą między dostawcą a odbiorcą końcowym, która gwarantuje, że warunki umowne, w tym cena, pozostają niezmienione przez cały okres obowiązywania umowy, choć może ona zawierać element elastyczny, w tym zróżnicowanie cen w okresach szczytowych i pozaszczytowych, a zmiany wysokości rachunku za energię mogą wynikać wyłącznie z elementów, które nie są określane przez dostawców, takich jak podatki i opłaty;

16) "opłata za rozwiązanie umowy" oznacza opłatę lub karę nałożoną na odbiorców przez dostawców lub uczestników rynku zajmujących się agregacją za rozwiązanie umowy na dostawy energii elektrycznej lub o świadczenie usług;

17) "opłata związana ze zmianą dostawcy" oznacza opłatę lub karę za zmianę dostawcy lub uczestnika rynku zajmującego się agregacją, w tym opłatę za rozwiązanie umowy, nałożoną bezpośrednio lub pośrednio na odbiorców przez dostawców, uczestników rynku zajmujących się agregacją lub operatorów systemów;

18) "agregacja" oznacza funkcję wykonywaną przez osobę fizyczną lub prawną, która łączy wiele obciążeń po stronie odbiorców lub wytworzoną energię elektryczną do celów sprzedaży, zakupu lub wystawienia na aukcji na jakimkolwiek rynku energii elektrycznej;

19) "niezależny agregator" oznacza uczestnika rynku zajmującego się agregacją, który nie jest powiązany z dostawcą odbiorcy;

20) "odpowiedź odbioru" oznacza zmiany w obciążeniu elektrycznym przez odbiorców końcowych w stosunku do wzorca ich zwykłego lub bieżącego zużycia energii elektrycznej w odpowiedzi na sygnały rynkowe, w tym w odpowiedzi na zmienne w czasie ceny energii elektrycznej lub premie, lub w następstwie przyjęcia oferty odbiorcy końcowego, złożonej indywidualnie lub w ramach agregacji, dotyczącej sprzedaży zmniejszenia lub zwiększenia zapotrzebowania po cenie obowiązującej na rynku zorganizowanym zdefiniowanym w art. 2 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 1348/2014 ²⁰ ;

21) "informacje o rozliczeniach" oznaczają wszelkie informacje podawane na rachunku odbiorcy końcowego niebędące wezwaniem do zapłaty;

22) "licznik konwencjonalny" oznacza licznik analogowy lub elektroniczny, który nie może zarazem przesyłać i odbierać danych;

23) "inteligentny system opomiarowania" oznacza system elektroniczny, za pomocą którego można mierzyć ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci lub zużycie energii elektrycznej, uzyskując więcej informacji niż w przypadku konwencjonalnego licznika, a także przesyłać i otrzymywać dane na potrzeby informowania, monitorowania i kontroli, przy wykorzystaniu łączności elektronicznej;

24) "interoperacyjność" oznacza, w kontekście inteligentnego opomiarowania, zdolność co najmniej dwóch sieci, systemów, urządzeń, aplikacji lub elementów energetycznych bądź łączności do współpracy oraz do wymiany i wykorzystywania informacji w celu wykonywania wymaganych zadań;

24a) 21  "sprzedawca rezerwowy" oznacza sprzedawcę wyznaczonego do przejęcia dostaw energii elektrycznej do odbiorców sprzedawcy, który zaprzestał działalności;

24b) 22  "ubóstwo energetyczne" oznacza ubóstwo energetyczne zdefiniowane w art. 2 pkt 52 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 ²³ ;

24c) 24  "elastyczna umowa przyłączeniowa" oznacza zbiór uzgodnionych warunków przyłączenia mocy elektrycznej do sieci, który obejmuje warunki ograniczania i kontrolowania wprowadzania energii elektrycznej do sieci przesyłowej lub sieci dystrybucyjnej oraz pobierania jej z nich;

25) "okres rozliczania niezbilansowania" oznacza okres rozliczania niezbilansowania zdefiniowany w art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2019/943;

26) "czas zbliżony do rzeczywistego" oznacza, w kontekście inteligentnego opomiarowania, krótki okres, zazwyczaj z dokładnością do sekund lub do okresu rozliczania niezbilansowania na rynku krajowym;

27) "najlepsze dostępne techniki" oznaczają, w kontekście ochrony i bezpieczeństwa danych w środowisku inteligentnego opomiarowania, najbardziej efektywne, zaawansowane i praktycznie przydatne techniki służące do zapewnienia, w zasadzie, podstawy do osiągnięcia zgodności z unijnymi przepisami w dziedzinie ochrony danych i bezpieczeństwa;

28) "dystrybucja" oznacza transport energii elektrycznej systemami dystrybucyjnymi wysokiego, średniego lub niskiego napięcia w celu dostarczenia jej do odbiorców, ale nie obejmuje dostaw;

29) "operator systemu dystrybucyjnego" oznacza osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną za eksploatację, zapewnienie utrzymania i, w razie konieczności, rozbudowę systemu dystrybucyjnego na danym obszarze, a także, w stosownych przypadkach, za jego wzajemne połączenia z innymi systemami oraz za zapewnianie długoterminowej zdolności systemu do zaspokajania uzasadnionego zapotrzebowania w zakresie dystrybucji energii elektrycznej;

30) "efektywność energetyczna" oznacza stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii;

31) 25  "energia ze źródeł odnawialnych" lub "energia odnawialna" oznacza energię ze źródeł odnawialnych lub energię odnawialną w rozumieniu art. 2 pkt 1 dyrektywy (UE) 2018/2001;

32) "wytwarzanie rozproszone" oznacza instalacje wytwórcze podłączone do systemu dystrybucyjnego;

33) "punkt ładowania" oznacza urządzenie, które umożliwia ładowanie jednego pojazdu elektrycznego na raz lub wymianę akumulatora jednego pojazdu elektrycznego na raz;

34) "przesył" oznacza transport energii elektrycznej przez wzajemnie połączony system najwyższego napięcia i wysokiego napięcia w celu dostarczenia jej do odbiorców końcowych lub do dystrybutorów, ale nie obejmuje dostaw;

35) "operator systemu przesyłowego" oznacza osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialną za eksploatację, zapewnianie utrzymania i, w razie konieczności, rozbudowę systemu przesyłowego na danym obszarze, a także, w stosownych przypadkach, za jego wzajemne połączenia z innymi systemami oraz za zapewnianie długoterminowej zdolności systemu do zaspokajania uzasadnionego zapotrzebowania w zakresie przesyłania energii elektrycznej;

36) "użytkownik systemu" oznacza osobę fizyczną lub prawną dostarczającą energię elektryczną do systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego lub pobierającą ją z tych systemów;

37) "wytwarzanie" oznacza produkcję energii elektrycznej;

38) "wytwórca" oznacza osobę fizyczną lub prawną wytwarzającą energię elektryczną;

39) "połączenie wzajemne" oznacza urządzenie stosowane do łączenia systemów elektroenergetycznych;

40) "wzajemnie połączony system" oznacza kilka systemów przesyłowych i dystrybucyjnych połączonych ze sobą za pomocą jednego lub wielu połączeń wzajemnych;

41) "linia bezpośrednia" oznacza linię elektroenergetyczną łączącą wydzielone miejsce wytwarzania z wydzielonym odbiorcą lub linię elektroenergetyczną łączącą wytwórcę z przedsiębiorstwem dostarczającym energię elektryczną w celu bezpośrednich dostaw energii do ich własnych obiektów, podmiotów zależnych i odbiorców;

42) "mały system wydzielony" oznacza system, który w 1996 r. osiągnął zużycie mniejsze niż 3 000 GWh i w którym mniej niż 5 % rocznego zużycia uzyskuje się przez wzajemne połączenie z innymi systemami;

43) "mały system połączony" oznacza system, który w 1996 r. osiągnął zużycie mniejsze niż 3 000 GWh i w którym więcej niż 5 % rocznego zużycia uzyskuje się przez wzajemne połączenie z innymi systemami;

44) "ograniczenie przesyłowe" oznacza ograniczenie przesyłowe zdefiniowane w art. 2 pkt 4 rozporządzenia (UE) 2019/943;

45) "bilansowanie" oznacza bilansowanie zdefiniowane w art. 2 pkt 10 rozporządzenia (UE) 2019/943;

46) "energia bilansująca" oznacza energię bilansującą zdefiniowaną w art. 2 pkt 11 rozporządzenia (UE) 2019/943;

47) "podmiot odpowiedzialny za bilansowanie" oznacza podmiot odpowiedzialny za bilansowanie zdefiniowany w art. 2 pkt 14 rozporządzenia (UE) 2019/943;

48) "usługa pomocnicza" oznacza usługę niezbędną do działania systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego, w tym usługi bilansujące i usługi pomocnicze niezależne od częstotliwości, ale nie obejmuje zarządzania ograniczeniami przesyłowymi;

49) "usługa pomocnicza niezależna od częstotliwości" oznacza usługę wykorzystywaną przez operatora systemu przesyłowego lub operatora systemu dystrybucyjnego do regulacji napięcia w stanach ustalonych, szybkiego wstrzykiwania prądu biernego, zapewnienia inercji w celu zachowania stabilności sieci lokalnej, prądu zwarciowego, zdolności do rozruchu autonomicznego oraz pracy wyspowej;

50) "regionalne centrum koordynacyjne" oznacza regionalne centrum koordynacyjne utworzone zgodnie z art. 35 rozporządzenia (UE) 2019/943;

51) "w pełni zintegrowane elementy sieci" oznaczają elementy sieci zintegrowane z systemem przesyłowym lub dystrybucyjnym, w tym instalacje magazynowania, które są wykorzystywane wyłącznie do zapewniania bezpiecznej i niezawodnej eksploatacji systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego, a nie do bilansowania ani zarządzania ograniczeniami przesyłowymi;

52) "zintegrowane przedsiębiorstwo energetyczne" oznacza przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo lub przedsiębiorstwo zintegrowane poziomo;

53) "przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo" oznacza przedsiębiorstwo energetyczne lub grupę przedsiębiorstw energetycznych, w których ta sama osoba lub te same osoby są uprawnione, bezpośrednio lub pośrednio, do sprawowania kontroli, a dane przedsiębiorstwo lub grupa przedsiębiorstw prowadzi co najmniej jedną z następujących działalności: przesył lub dystrybucja, oraz co najmniej jedną z następujących działalności: wytwarzanie lub dostawy;

54) "przedsiębiorstwo zintegrowane poziomo" oznacza przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące co najmniej jedną z następujących działalności: wytwarzanie na sprzedaż, przesył, dystrybucja lub dostawy oraz inną działalność niezwiązaną z energią elektryczną;

55) "przedsiębiorstwo powiązane" oznacza jednostki powiązane zgodnie z definicją w art. 2 pkt 12 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE ²⁶  oraz przedsiębiorstwa należące do tych samych wspólników lub akcjonariuszy;

56) "kontrola" oznacza prawa, umowy lub inne środki, które oddzielnie lub wspólnie i z uwzględnieniem okoliczności faktycznych lub prawnych dają możliwość wywierania decydującego wpływu na przedsiębiorstwo, w szczególności przez:

a) własność lub prawo użytkowania całości lub części aktywów przedsiębiorstwa;

b) prawa lub umowy przyznające decydujący wpływ na skład, głosowanie lub decyzje organów przedsiębiorstwa;

57) "przedsiębiorstwo energetyczne" oznacza osobę fizyczną lub prawną, która prowadzi przynajmniej jedną z następujących działalności: wytwarzanie, przesył, dystrybucja, agregacja, odpowiedź odbioru, magazynowanie energii, dostawy lub zakup energii elektrycznej, i która odpowiada za zadania handlowe, techniczne lub w zakresie utrzymania dotyczące tych rodzajów działalności, z wyłączeniem odbiorców końcowych;

58) "bezpieczeństwo" oznacza zarówno bezpieczeństwo dostaw i zaopatrzenia w energię elektryczną, jak i bezpieczeństwo techniczne;

59) "magazynowanie energii" oznacza odroczenie, w systemie energetycznym, końcowego zużycia energii elektrycznej w stosunku do momentu jej wytworzenia lub przekształcenie jej w inną postać energii, umożliwiającą jej magazynowanie, magazynowanie takiej energii, a następnie ponowne przekształcenie takiej energii w energię elektryczną lub wykorzystanie jej w postaci innego nośnika energii;

60) "instalacja magazynowania energii" oznacza, w systemie energetycznym, instalację, w której ma miejsce magazynowanie energii.

¹⁶ Art. 2 pkt 8 zmieniony przez art. 2 pkt 1 lit. a dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

¹⁷ Art. 2 pkt 10a) dodany przez art. 2 pkt 1 lit. b dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

¹⁸ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).

¹⁹ Art. 2 pkt 15a) dodany przez art. 2 pkt 1 lit. c dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

²⁰ Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1348/2014 z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie przekazywania danych wdrażające art. 8 ust. 2 i 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (Dz.U. L 363 z 18.12.2014, s. 121).

²¹ Art. 2 pkt 24a) dodany przez art. 2 pkt 1 lit. d dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

²² Art. 2 pkt 24b) dodany przez art. 2 pkt 1 lit. d dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

²³ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (Dz.U. L 231 z 20.9.2023, s. 1).

²⁴ Art. 2 pkt 24c) dodany przez art. 2 pkt 1 lit. d dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

²⁵ Art. 2 pkt 31 zmieniony przez art. 2 pkt 1 lit. e dyrektywy nr 2024/1711 z dnia 13 czerwca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1711) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 16 lipca 2024 r.

²⁶ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19).