Rozdział 2 - OGÓLNE ZASADY DOTYCZĄCE EETS - Dyrektywa 2019/520 w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznego poboru opłat drogowych i ułatwiania transgranicznej wymiany informacji na temat przypadków nieuiszczenia opłat drogowych w Unii

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2019.91.45

Akt obowiązujący

Wersja od: 24 marca 2022 r.

ROZDZIAŁ  II

OGÓLNE ZASADY DOTYCZĄCE EETS

Artykuł  4

Rejestracja dostawców EETS

Każde państwo członkowskie ustanawia procedurę rejestracji dostawców EETS. Dokonuje ono rejestracji podmiotów z siedzibą na jego terytorium, które wystąpiły o rejestrację i które mogą wykazać, że spełniają następujące wymogi:

a) mają certyfikat EN ISO 9001 lub jego odpowiednik;

b) posiadają wyposażenie techniczne oraz deklarację WE lub certyfikat stwierdzające zgodność składników interoperacyjności ze specyfikacjami;

c) posiadają kompetencje w świadczeniu usług elektronicznego poboru opłat lub w innych powiązanych dziedzinach;

d) mają odpowiednią zdolność finansową;

e) posiadają globalny plan zarządzania ryzykiem poddawany audytowi nie rzadziej niż raz na dwa lata; oraz

f) cieszą się dobrą reputacją.

Artykuł  5

Prawa i obowiązki dostawców EETS

1. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby zarejestrowani przez nie dostawcy EETS zawarli umowy w sprawie świadczenia EETS obejmujące wszystkie obszary EETS na terytorium co najmniej czterech państw członkowskich w ciągu 36 miesięcy od dnia ich rejestracji zgodnie z art. 4. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby ci dostawcy EETS zawarli umowy obejmujące wszystkie obszary EETS w danym państwie członkowskim w ciągu 24 miesięcy od zawarcia pierwszej umowy w tym państwie członkowskim, z wyjątkiem tych obszarów EETS, na których właściwe podmioty pobierające opłaty nie przestrzegają art. 6 ust. 3.

2. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby zarejestrowani przez nie dostawcy EETS utrzymywali stały zasięg na wszystkich obszarach EETS po zawarciu umów w tym zakresie. Jeżeli dostawca EETS nie jest w stanie utrzymać zasięgu na obszarze EETS, ponieważ podmiot pobierający opłaty nie przestrzega niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, by dostawca ten jak najszybciej przywrócił zasięg na tym obszarze EETS.

3. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby zarejestrowani przez nie dostawcy EETS publikowali informacje o swoim zasięgu na obszarach EETS i o wszelkich zmianach w tym zakresie, a także - w ciągu miesiąca od rejestracji - szczegółowe plany dotyczące rozszerzenia ich usług na dodatkowe obszary EETS, z rocznymi aktualizacjami.

4. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, jeżeli to konieczne, aby zarejestrowani przez nie dostawcy EETS lub dostawcy EETS, którzy świadczą usługi EETS na ich terytorium, zapewniali użytkownikom EETS OBE spełniające wymogi określone w niniejszej dyrektywie, a także w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE ¹³  i 2014/30/UE ¹⁴ . Mogą one zwrócić się do danych dostawców EETS o wykazanie spełnienia tych wymogów.

5. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby dostawcy EETS, którzy świadczą usługi EETS na ich terytorium, prowadzili wykazy OBE, które utraciły ważność, odnoszące się do umów w sprawie świadczenia EETS zawartych przez nich z użytkownikami EETS. Przyjmują one środki konieczne do zapewnienia, aby takie wykazy były prowadzone ściśle zgodnie z przepisami Unii dotyczącymi ochrony danych osobowych zawartymi, między innymi, w rozporządzeniu (UE) 2016/679 i dyrektywie 2002/58/WE.

6. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby zarejestrowani przez nie dostawcy EETS publicznie udostępniali stosowaną przez nich politykę zawierania umów z użytkownikami EETS.

7. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby dostawcy EETS, którzy świadczą usługi EETS na ich terytorium, przekazywali podmiotom pobierającym opłaty informacje, których potrzebują oni do obliczenia i nakładania opłat od pojazdów użytkowników EETS lub przekazywali podmiotom pobierającym opłaty wszelkie informacje niezbędne, aby umożliwić im weryfikację obliczenia opłaty nałożonej przez dostawców EETS na pojazdy użytkowników EETS.

8. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby dostawcy EETS, którzy świadczą usługi EETS na ich terytorium, współpracowali z podmiotami pobierającymi opłaty w ich wysiłkach dotyczących ustalenia osób podejrzanych o popełnienie wykroczenia. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby w przypadku podejrzenia nieuiszczenia opłaty drogowej podmiot pobierający opłaty miał możliwość uzyskania od dostawcy EETS danych odnoszących się do pojazdu, którego dotyczy podejrzenie nieuiszczenia opłaty drogowej, oraz do właściciela lub posiadacza tego pojazdu będącego klientem dostawcy EETS. Dostawca EETS natychmiastowo udostępnia takie dane.

Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmiot pobierający opłaty nie ujawniał takich danych żadnemu innemu podmiotowi pobierającemu opłaty. Przyjmują one środki konieczne do zapewnienia, aby -w przypadku, gdy podmiot pobierający opłaty jest zintegrowany z dostawcą usługi poboru opłat w ramach jednego podmiotu, dane te były używane jedynie do celów ustalenia osób podejrzanych o popełnienie wykroczenia lub zgodnie z art. 27 ust. 3.

9. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmiot pobierający opłaty odpowiedzialny za dany obszar EETS na ich terytorium miał możliwość uzyskania od dostawcy EETS danych dotyczących wszystkich pojazdów będących własnością lub znajdujących się w posiadaniu klientów danego dostawcy EETS, którzy w danym okresie prowadzili pojazd na obszarze EETS, za który podmiot pobierający opłaty jest odpowiedzialny a także danych dotyczących właścicieli lub posiadaczy tych pojazdów, pod warunkiem że podmiot pobierający opłaty potrzebuje tych danych w celu spełnienia swoich obowiązków wobec organów podatkowych. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby dostawca EETS przekazywał wymagane dane nie później niż dwa dni po otrzymaniu wniosku. Przyjmują one środki konieczne do zapewnienia, aby podmiot pobierający opłaty nie ujawniał takich danych żadnemu innemu dostawcy usługi poboru opłat. Przyjmują one środki konieczne do zapewnienia, aby - w przypadku gdy podmiot pobierający opłaty jest zintegrowany z dostawcą usługi poboru opłat w ramach jednego podmiotu - dane te były używane jedynie w celu spełnienia przez podmiot pobierający opłaty jego obowiązków wobec organów podatkowych.

10. Dane przekazywane przez dostawców EETS podmiotom pobierającym opłaty są przetwarzane zgodnie z przepisami Unii dotyczącymi ochrony danych osobowych zawartymi w rozporządzeniu (UE) 2016/679, a także z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi stanowiącymi transpozycję dyrektyw 2002/58/WE i (UE) 2016/680.

11. Najpóźniej do dnia 19 października 2019 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu dalszego określenia obowiązków dostawców EETS dotyczących:

a) monitorowania wyników ich poziomu usług oraz współpracy z podmiotami pobierającymi opłaty w ramach audytów weryfikacyjnych;

b) współpracy z podmiotami pobierającymi opłaty w wykonywaniu testów systemów podmiotów pobierających opłaty;

c) serwisu i wsparcia technicznego dla użytkowników EETS oraz personalizacji OBE;

d) wystawiania faktur użytkownikom EETS;

e) informacji, które dostawcy EETS muszą przekazywać podmiotom pobierającym opłaty i o których mowa w ust. 7; oraz

f) informowania użytkowników EETS o wykryciu przypadku niezgłoszenia opłaty.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 31 ust. 2.

Artykuł  6

Prawa i obowiązki podmiotów pobierających opłaty

1. Jeżeli dany obszar EETS nie spełnia technicznych i proceduralnych warunków interoperacyjności EETS przewidzianych w niniejszej dyrektywie, państwa członkowskie, na których terytorium jest położony dany obszar EETS, przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby właściwy podmiot pobierający opłaty wraz z zainteresowanymi stronami dokonał oceny problemu i, jeżeli leży to w zakresie jego obowiązków, podjął działania naprawcze mające na celu zapewnienie interoperacyjności EETS systemu pobierania opłat. W razie konieczności państwo członkowskie aktualizuje rejestr, o którym mowa w art. 21 ust. 1, w zakresie informacji, o których mowa w lit. a) tego przepisu.

2. Każde państwo członkowskie przyjmuje środki konieczne do zapewnienia, aby każdy podmiot pobierający opłaty odpowiedzialny za obszar EETS na terytorium tego państwa członkowskiego opracował i utrzymywał informację o obszarze EETS, określającą warunki ogólne dostępu dostawców EETS do ich obszarów EETS, zgodnie z aktami wykonawczymi, o których mowa w ust. 9.

W przypadku stworzenia nowego systemu elektronicznego pobierania opłat drogowych na terytorium danego państwa członkowskiego to państwo członkowskie przyjmuje środki konieczne do zapewnienia, aby wskazany podmiot pobierający opłaty odpowiedzialny za ten system opublikował informację o obszarze EETS z odpowiednim wyprzedzeniem, w celu umożliwienia akredytacji zainteresowanych dostawców EETS najpóźniej na miesiąc przed uruchomieniem nowego systemu, z należytym uwzględnieniem czasu trwania procedury oceny zgodności ze specyfikacjami i przydatności do stosowania składników interoperacyjności, o których mowa w art. 15 ust. 1.

W przypadku istotnej zmiany elektronicznego systemu poboru opłat drogowych na terytorium danego państwa członkowskiego to państwo członkowskie przyjmuje środki konieczne do zapewnienia, aby podmiot pobierający opłaty odpowiedzialny za system opublikował zaktualizowaną informację o obszarze EETS z odpowiednim wyprzedzeniem, aby umożliwić akredytowanym dostawcom EETS dostosowanie ich składników interoperacyjności do nowych wymogów i uzyskanie ponownej akredytacji najpóźniej na miesiąc przed uruchomieniem zmienionego systemu, z należytym uwzględnieniem czasu trwania procesu oceny zgodności ze specyfikacjami i przydatności do stosowania składników interoperacyjności, o których mowa w art. 15 ust. 1.

3. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmioty pobierające opłaty odpowiedzialne za obszary EETS na ich terytorium dopuszczały w sposób niedyskryminujący wszelkich dostawców EETS zwracających się o świadczenie usługi EETS na danym obszarze lub obszarach EETS.

Dopuszczenie dostawcy EETS do obszaru EETS następuje pod warunkiem przestrzegania przez dostawcę obowiązków i warunków ogólnych określonych w informacji o obszarze EETS.

Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby podmioty pobierające opłaty nie wymagały od dostawców EETS korzystania z określonych rozwiązań lub procesów technicznych, które utrudniałyby interoperacyjność składników interoperacyjności dostawcy EETS z systemami elektronicznego poboru opłat na innych obszarach EETS.

Jeżeli podmiot pobierający opłaty i dostawca EETS nie mogą osiągnąć porozumienia, sprawę można skierować do rozpatrzenia przez organ pojednawczy odpowiedzialny za dany obszar poboru opłat.

4. Każde państwo członkowskie przyjmuje środki konieczne do zapewnienia, aby umowy zawierane między podmiotem pobierającym opłaty a dostawcą EETS dotyczące świadczenia usługi EETS na terytorium tego państwa członkowskiego umożliwiały wystawianie faktur za opłaty użytkownikom EETS bezpośrednio przez dostawcę EETS.

Podmiot pobierający opłaty może zażądać, aby dostawca EETS wystawiał faktury użytkownikowi w imieniu i na rzecz podmiotu pobierającego opłaty a dostawca EETS ma obowiązek spełnić to żądanie.

5. Wysokość opłaty pobieranej od użytkowników EETS przez podmiot pobierający opłaty nie przekracza wysokości odpowiadającej jej opłaty krajowej lub lokalnej. Nie narusza to prawa państw członkowskich do wprowadzenia rabatów lub upustów w celu promowania stosowania opłat elektronicznych. Wszystkie rabaty lub upusty opłat oferowane przez państwo członkowskie lub podmiot pobierający opłaty za używanie OBE muszą być przejrzyste, ogłaszane publicznie i dostępne dla klientów dostawców EETS na tych samych warunkach.

6. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmioty pobierające opłaty dopuszczały na swoich obszarach EETS wszelkie sprawne OBE dostarczane przez dostawców EETS, z którymi pozostają w stosunkach umownych, i które zostały poddane certyfikacji zgodnie z procedurą określoną w aktach wykonawczych, o których mowa w art. 15 ust. 7, i które nie figurują w wykazie OBE, które utraciły ważność, o którym mowa w art. 5 ust. 5.

7. W przypadku niewłaściwego funkcjonowania systemu EETS, które może być przypisane podmiotowi pobierającemu opłaty, podmiot pobierający opłaty zapewnia funkcjonowanie usługi na obniżonym poziomie, umożliwiając pojazdom wyposażonym w urządzenia, o których mowa w ust. 6, bezpieczne poruszanie się z jak najmniejszym opóźnieniem i bez podejrzenia o nieuiszczenie opłaty drogowej.

8. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmioty pobierające opłaty współpracowały w sposób niedyskryminacyjny z dostawcami EETS lub producentami, lub jednostkami notyfikowanymi przy dokonywaniu oceny przydatności do stosowania składników interoperacyjności na ich obszarach EETS.

9. Najpóźniej do dnia 19 października 2019 r. Komisja przyjmuje akty wykonawcze w celu określenia minimalnej treści informacji o obszarze EETS, w tym:

a) wymogów dotyczących dostawców EETS;

b) warunków proceduralnych, w tym warunków handlowych;

c) procedury akredytacji dostawców EETS; oraz

d) danych dotyczących opłat.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 31 ust. 2.

Artykuł  7

Wynagrodzenie

1. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby dostawcy EETS byli uprawnieni do otrzymywania wynagrodzenia od podmiotów pobierających opłaty.

2. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby metoda określania wynagrodzenia dostawców EETS była przejrzysta, niedyskryminacyjna i jednakowa dla wszystkich dostawców EETS akredytowanych na danym obszarze EETS. Przyjmują one środki konieczne do zapewnienia, aby metoda ta była publikowana jako część warunków handlowych w informacji o obszarze EETS.

3. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby na obszarach EETS mających głównego dostawcę usługi metoda obliczania wynagrodzenia dostawców EETS odzwierciedlała tę samą strukturę co w przypadku wynagrodzenia za porównywalne usługi świadczone przez głównego dostawcę usługi. Kwota wynagrodzenia dostawców EETS może różnić się od wynagrodzenia głównego dostawcy usług, pod warunkiem że jest to uzasadnione:

a) kosztami związanymi ze szczególnymi wymogami i obowiązkami głównego dostawcy usługi, których nie mają dostawcy EETS; oraz

b) koniecznością odliczenia od wynagrodzenia dostawców EETS stałych należności nakładanych przez podmiot pobierający opłaty na podstawie kosztów ponoszonych przez podmiot pobierający opłaty w związku z zapewnianiem, prowadzeniem i utrzymywaniem systemu zgodnego z EETS na jego obszarze poboru opłat, w tym kosztów akredytacji, jeżeli takie koszty nie są wliczone do opłaty.

Artykuł  8

Opłaty

1. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby w przypadku gdy dostawca EETS i podmiot pobierający opłaty stosują - do celów ustanowienia taryfy opłaty mającej zastosowanie do danego pojazdu -różne klasyfikacje pojazdów, wiążąca była klasyfikacja stosowana przez podmiot pobierający opłaty, chyba że można wykazać, że jest błędna.

2. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmiot pobierający opłaty był uprawniony do wymagania od dostawcy EETS zapłaty za każde uzasadnione zgłoszenie opłaty oraz w odniesieniu do każdego przypadku uzasadnionego braku zgłoszenia opłaty w związku z wszystkimi kontami użytkownika EETS zarządzanymi przez danego dostawcę EETS.

3. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby w przypadku gdy dostawca EETS przesłał podmiotowi pobierającemu opłaty wykaz OBE, które utraciły ważność, o którym mowa w art. 5 ust. 5, dostawca EETS nie ponosił odpowiedzialności za jakiekolwiek dalsze opłaty naliczone przy pomocy takiego OBE, które utraciło ważność. Podmioty pobierające opłaty i dostawcy EETS uzgadniają między sobą liczbę pozycji w wykazie OBE, które utraciły ważność, format wykazu oraz częstotliwość, z jaką jest on uaktualniany.

4. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby w systemach opłat opartych na technologii mikrofalowej podmioty pobierające opłaty przekazywały dostawcom EETS uzasadnione zgłoszenia opłaty dotyczące opłat poniesionych przez poszczególnych użytkowników EETS.

5. Najpóźniej do dnia 19 października 2019 r. Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 30 w celu określenia szczegółów dotyczących klasyfikacji pojazdów do celów ustanowienia obowiązujących systemów taryfowych, w tym wszelkich procedur koniecznych do ustanowienia takich systemów. Zestaw parametrów klasyfikacji pojazdów, który ma być zastosowany w EETS, nie może ograniczać możliwości wyboru systemów taryfowych przez podmioty pobierające opłaty. Komisja zapewnia wystarczającą elastyczność, aby umożliwić dopasowanie zestawu parametrów klasyfikacji, który ma być zastosowany w EETS, do możliwych do przewidzenia przyszłych potrzeb. Akty te nie naruszają zawartej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/62/WE ¹⁵  definicji parametrów, na podstawie których stawki opłat są różne.

Artykuł  9

Księgowość

Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do zapewnienia, aby podmioty prawne, które świadczą usługi poboru opłat, prowadziły ewidencję księgową umożliwiającą wyraźne rozróżnienie kosztów i przychodów związanych ze świadczeniem usług poboru opłat oraz kosztów i przychodów związanych z inną działalnością. Informacje dotyczące kosztów i przychodów związanych ze świadczeniem usług poboru opłat muszą być przekazywane, na żądanie, odpowiedniemu organowi pojednawczemu lub organowi sądowemu. Państwa członkowskie przyjmują również środki konieczne do zapewnienia, aby niedozwolone było subsydiowanie skrośne pomiędzy działalnością prowadzoną w roli dostawcy usługi poboru opłat a inną działalnością.

Artykuł  10

Prawa i obowiązki użytkowników EETS

1. Państwa członkowskie przyjmują środki konieczne do pozwolenia użytkownikom EETS na dokonywanie subskrypcji na EETS u dowolnego dostawcy EETS, bez względu na ich obywatelstwo, państwo członkowskie miejsca zamieszkania lub państwo członkowskie, w którym pojazd jest zarejestrowany. Podczas zawierania umowy użytkownicy EETS muszą być należycie informowani o obowiązujących sposobach płatności oraz - zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679 - o przetwarzaniu ich danych osobowych i o prawach wynikających z obowiązujących przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

2. Uiszczenie opłaty przez użytkownika EETS dostawcy EETS stanowi wywiązanie się użytkownika EETS z obowiązku zapłaty wobec odpowiedniego podmiotu pobierającego opłaty.

Jeżeli na pokładzie pojazdu są zainstalowane lub przewożone co najmniej dwa OBE, użytkownik EETS odpowiedzialny jest za używanie lub aktywowanie OBE istotnego z punktu widzenia danego obszaru EETS.

3. Najpóźniej do dnia 19 października 2019 r. Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 30 w celu dalszego określenia obowiązków użytkowników EETS dotyczących:

a) przekazywania danych dostawcy EETS; oraz

b) używania i obsługi OBE.

¹³ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/53/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących udostępniania na rynku urządzeń radiowych i uchylająca dyrektywę 1999/5/WE (Dz.U. L 153 z 22.5.2014, s. 62).

¹⁴ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do kompatybilności elektromagnetycznej (Dz.U. L 96 z 29.3.2014, s. 79).

¹⁵ Dyrektywa 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (Dz.U. L 187 z 20.7.1999, s. 42).