Rozdział 4 - PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE NIEKTÓRYCH CZYNNOŚCI DOCHODZENIOWYCH - Dyrektywa 2014/41/UE w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2014.130.1

Akt obowiązujący

Wersja od: 16 stycznia 2024 r.

ROZDZIAŁ  IV

PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE NIEKTÓRYCH CZYNNOŚCI DOCHODZENIOWYCH

Artykuł  22

Tymczasowe przekazanie osób pozbawionych wolności do państwa wydającego do celów przeprowadzenia czynności dochodzeniowej

1. END można wydać w celu tymczasowego przekazania osoby pozbawionej wolności w państwie wykonującym w związku z przeprowadzeniem czynności dochodzeniowej służącej gromadzeniu materiału dowodowego, która to czynność wymaga obecności tej osoby na terytorium państwa wydającego, pod warunkiem że osoba ta zostanie odesłana z powrotem w terminie określonym przez państwo wykonujące.

2. Oprócz podstaw odmowy uznania lub wykonania, o których mowa w art. 11, odmowę wykonania END mogą również uzasadniać następujące okoliczności:

a) osoba pozbawiona wolności nie wyraża zgody; lub

b) przekazanie może skutkować przedłużeniem okresu pozbawienia tej osoby wolności.

3. Bez uszczerbku dla ust. 2 lit. a), gdy państwo wykonujące uznaje to za konieczne ze względu na wiek lub stan fizyczny lub psychiczny danej osoby pozbawionej wolności, jej przedstawicielowi prawnemu umożliwia się wyrażenie opinii na temat tymczasowego przekazania.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zezwolenia na tranzyt osoby pozbawionej wolności przez terytorium trzeciego państwa członkowskiego (zwanego dalej "tranzytowym państwem członkowskim") udziela się na wniosek, do którego załączane są wszelkie niezbędne dokumenty.

5. Uzgodnienia praktyczne dotyczące tymczasowego przekazania osoby, w tym szczegółowe warunki pozbawienia wolności w państwie wydającym, a także daty jej przekazania z terytorium państwa wykonującego i powrotu na nie są przedmiotem ustaleń między państwem wydającym a państwem wykonującym, przy zapewnieniu, że uwzględniony został stan fizyczny lub psychiczny danej osoby, a także poziom bezpieczeństwa wymagany w państwie wydającym.

6. Osoba przekazywana pozostaje pozbawiona wolności na terytorium państwa wydającego, a jeżeli dochodzi do tranzytu - na terytorium tranzytowego państwa członkowskiego, w związku z czynami lub wyrokami, które były podstawą pozbawienia jej wolności w państwie wykonującym, chyba że państwo wykonujące wystąpi o jej zwolnienie.

7. Okres pozbawienia wolności na terytorium państwa wydającego zalicza się na poczet okresu pozbawienia wolności, któremu przekazywana osoba musi lub będzie musiała się poddać na terytorium państwa wykonującego.

8. Bez uszczerbku dla ust. 6, przekazanej osoby nie ściga się, nie pozbawia wolności ani nie poddaje żadnym innym ograniczeniom wolności osobistej w państwie wydającym w związku z czynami lub wyrokami, które nastąpiły przed jej wyjazdem z terytorium państwa wykonującego, i które nie zostały wyszczególnione w odnośnym END.

9. Immunitet, o którym mowa w ust. 8, ustaje, jeżeli po piętnastu kolejnych dniach liczonych od dnia, w którym obecność przekazanej osoby przestaje być wymagana przez organy wydające, osoba ta miała możliwość wyjazdu, lecz:

a) pozostała na terytorium tego państwa; lub

b) po opuszczeniu jego terytorium powróciła na nie.

10. Koszty wynikające ze stosowania niniejszego artykułu są ponoszone zgodnie z art. 21, poza kosztami związanymi z przekazaniem osoby do i z państwa wydającego, które są ponoszone przez to państwo.

Artykuł  23

Tymczasowe przekazanie osób pozbawionych wolności do państwa wykonującego do celów przeprowadzenia czynności dochodzeniowej

1. END można wydać po to, aby osoba pozbawiona wolności w państwie wydającym została tymczasowo przekazana do celów przeprowadzenia czynności dochodzeniowej mającej na celu zgromadzenie materiału dowodowego, która to czynność wymaga obecności tej osoby na terytorium państwa wykonującego.

2. Art. 22 ust. 2 lit. a) i ust. 3-9 stosuje się odpowiednio do tymczasowego przekazania na mocy niniejszego artykułu.

3. Koszty wynikające ze stosowania niniejszego artykułu są ponoszone zgodnie z art. 21, poza kosztami związanymi z przekazaniem danej osoby do i z państwa wykonującego, które są ponoszone przez państwo wydające.

Artykuł  24

Przesłuchanie w formie wideokonferencji lub z wykorzystaniem innej formy przekazu audiowizualnego

1. Jeżeli dana osoba znajduje się na terytorium państwa wykonującego i musi zostać przesłuchana w charakterze świadka lub biegłego przez właściwy organ państwa wydającego, organ wydający może wydać END w celu przesłuchania świadka lub biegłego z wykorzystaniem wideokonferencji lub innej formy przekazu audiowizualnego, zgodnie z ust. 5-7.

Organ wydający może wydać END również w celu przesłuchania podejrzanego lub oskarżonego z wykorzystaniem wideokonferencji lub innej formy przekazu audiowizualnego.

2. Oprócz podstaw odmowy uznania lub wykonania, o których mowa w art. 11, wykonania END można odmówić w następujących przypadkach:

a) podejrzany lub oskarżony nie wyraża zgody; lub

b) wykonanie takiej czynności dochodzeniowej w konkretnym przypadku byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa państwa wykonującego.

3. Organ wydający i organ wykonujący uzgadniają między sobą kwestie praktyczne. Przy uzgadnianiu takich kwestii organ wykonujący zobowiązuje się, że:

a) wezwie danego świadka lub biegłego do stawiennictwa, wskazując termin i miejsce przesłuchania;

b) wezwie podejrzanego lub oskarżonego do stawiennnictwa na przesłuchaniu w trybie przewidzianym w prawie państwa wykonującego i poinformuje takie osoby o ich prawach na mocy prawa państwa wydającego, z wyprzedzeniem umożliwiającym skuteczne skorzystanie z przysługującego im prawa do obrony;

c) zapewni ustalenie tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana.

4. Jeżeli w okolicznościach danej sprawy organ wykonujący nie ma dostępu do środków technicznych umożliwiających przeprowadzenie przesłuchania w formie wideokonferencji, środki takie może mu za obopólną zgodą udostępnić państwo wydające.

5. Do przesłuchania z wykorzystaniem wideokonferencji lub innej formy przekazu audiowizualnego zastosowanie mają następujące zasady:

a) przedstawiciel właściwego organu państwa wykonującego jest obecny w czasie przesłuchania i korzysta w razie konieczności z pomocy tłumacza; osoba ta odpowiada też za zapewnienie ustalenia tożsamości osoby, która ma zostać przesłuchana i za przestrzeganie podstawowych zasad prawa państwa wykonującego.

Jeżeli organ wykonujący uzna, że podczas przesłuchania doszło do naruszenia podstawowych zasad prawa państwa wykonującego, podejmuje natychmiast niezbędne kroki, aby zapewnić kontynuowanie przesłuchania zgodnie z tymi zasadami;

b) środki ochrony osoby, która ma zostać przesłuchana, zostają w razie konieczności uzgodnione przez właściwe organy państwa wydającego i państwa wykonującego;

c) przesłuchanie jest prowadzone bezpośrednio przez właściwy organ lub pod kierunkiem właściwego organu państwa wydającego, zgodnie z jego własnymi przepisami;

d) na żądanie państwa wydającego lub osoby, która ma zostać przesłuchana, państwo wykonujące zapewnia jej w razie potrzeby pomoc tłumacza ustnego;

e) podejrzani lub oskarżeni są informowani przed przesłuchaniem o prawach procesowych, które im przysługują, w tym o prawie do odmowy składania wyjaśnień, na mocy prawa państwa wykonującego i państwa wydającego. Świadkowie i biegli mogą skorzystać z prawa do odmowy składania zeznań, które przysługuje im na mocy przepisów państwa wykonującego lub wydającego, i są o tym informowani przed przesłuchaniem.

6. Bez uszczerbku dla środków uzgodnionych dla ochrony osób, organ wykonujący sporządza na zakończenie przesłuchania protokół, w którym odnotowuje datę i miejsce przesłuchania, tożsamość przesłuchanej osoby, tożsamość i funkcję wszystkich innych osób z państwa wykonującego uczestniczących w przesłuchaniu, wszelkie złożone przyrzeczenia oraz warunki techniczne przesłuchania. Organ wykonujący przekazuje ten protokół organowi wydającemu.

7. Każde państwo członkowskie podejmuje niezbędne kroki w celu zapewnienia, by w przypadku gdy dana osoba jest przesłuchiwana na jego terytorium na mocy niniejszego artykułu i mimo obowiązku złożenia zeznań odmawia ich złożenia lub składa zeznania niezgodne z prawdą, jego prawo krajowe było stosowane w taki sam sposób, jak w przypadku gdyby przesłuchanie było prowadzone w ramach postępowania krajowego.

Artykuł  25

Przesłuchanie w formie konferencji telefonicznej

1. Jeżeli dana osoba znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a musi zostać przesłuchana w charakterze świadka lub biegłego przez właściwe organy innego państwa członkowskiego, organ wydający tego drugiego państwa członkowskiego może - gdy nie jest to odpowiednie lub możliwe, by osoba, która ma być przesłuchana, pojawiała się osobiście na terytorium tego państwa - po przeanalizowaniu innych stosownych środków, wydać END w celu przesłuchania świadka lub biegłego z wykorzystaniem telekonferencji, zgodnie z ust. 2.

2. O ile nie postanowiono inaczej, art. 24 ust. 3, 5, 6 i 7 stosuje się odpowiednio do przesłuchań z wykorzystaniem telekonferencji.

Artykuł  26

Informacje o rachunkach bankowych i innych rachunkach finansowych

1. END można wydać w celu ustalenia, czy osoba fizyczna lub prawna objęta danym postępowaniem karnym posiada lub kontroluje jeden lub kilka dowolnego rodzaju rachunków w jakimkolwiek banku na terytorium państwa wykonującego, a jeżeli tak - w celu uzyskania wszelkich szczegółowych informacji dotyczących zidentyfikowanych rachunków.

2. Każde państwo członkowskie podejmuje konieczne działania umożliwiające mu udzielanie informacji, o których mowa w ust. 1, zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym artykule.

3. Informacje określone w ust. 1 dotyczą także rachunków, do korzystania z których osoba objęta danym postępowaniem karnym posiada pełnomocnictwo, jeżeli informacji tych zażądano w END.

4. Obowiązek ustanowiony w niniejszym artykule ma zastosowanie tylko w takim zakresie, w jakim bank prowadzący dany rachunek dysponuje odnośnymi informacjami.

5. W END organ wydający uzasadnia, dlaczego uważa, że prawdopodobne jest, iż żądane informacje będą miały zasadnicze znaczenie dla danego postępowania karnego, i na jakiej podstawie przypuszcza, że banki w państwie wykonującym prowadzą dany rachunek, oraz w miarę możliwości wskazuje, o które banki może chodzić. Podaje on również w END wszelkie posiadane informacje mogące ułatwić jego wykonanie.

6. END można wydać również w celu ustalenia, czy osoba fizyczna lub prawna objęta danym postępowaniem karnym posiada jeden lub więcej rachunków w jakiejkolwiek pozabankowej instytucji finansowej na terytorium państwa wykonującego. Ust. 3-5 stosuje się odpowiednio. W takim przypadku i w uzupełnieniu podstaw odmowy uznania i wykonania, o których mowa w art. 11, wykonania END można również odmówić, jeśli przeprowadzenie danej czynności dochodzeniowej nie byłoby dozwolone w podobnej sprawie krajowej.

Artykuł  27

Informacje o transakcjach bankowych i innych transakcjach finansowych

1. END może zostać wydany w celu uzyskania szczegółowych informacji o konkretnych rachunkach bankowych i o transakcjach bankowych, które zostały przeprowadzone w określonym okresie za pomocą jednego lub kilku rachunków wskazanych w END, w tym w celu uzyskania szczegółowych informacji o rachunku nadawcy lub odbiorcy.

2. Każde państwo członkowskie podejmuje konieczne działania umożliwiające mu udzielanie informacji, o których mowa w ust. 1, zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym artykule.

3. Obowiązek przewidziany w niniejszym artykule ma zastosowanie tylko w zakresie, w jakim bank prowadzący rachunek dysponuje odnośnymi informacjami.

4. Organ wydający uzasadnia w END, dlaczego uważa żądane informacje za istotne do celów danego postępowania karnego.

5. END może również zostać wydany w odniesieniu do informacji, o których mowa w ust. 1, w przypadku transakcji finansowych prowadzonych przez pozabankowe instytucje finansowe. Ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio. W takich przypadkach i w uzupełnieniu podstaw odmowy uznania i wykonania, o których mowa w art. 11, wykonania END można również odmówić, jeśli przeprowadzenie danej czynności dochodzeniowej nie byłoby dozwolone w podobnej sprawie krajowej.

Artykuł  28

Czynności dochodzeniowe wymagające gromadzenia materiału dowodowego na bieżąco, w sposób ciągły i przez konkretny okres

1. W przypadku gdy END został wydany w celu przeprowadzenia czynności dochodzeniowej wymagającej gromadzenia materiału dowodowego na bieżąco, w sposób ciągły i przez określony okres, takich jak:

a) monitorowanie operacji bankowych lub innych operacji finansowych, które są prowadzone przy użyciu jednego lub większej liczby określonych rachunków;

b) niejawne nadzorowanie przesyłek na terytorium państwa wykonującego;

jego wykonania można odmówić - w uzupełnieniu podstaw odmowy uznania i wykonania, o których mowa w art. 11, jeżeli przeprowadzenie danej czynności dochodzeniowej nie byłoby dozwolone w podobnej sprawie krajowej.

2. Państwo wydające oraz państwo wykonujące dokonują uzgodnień praktycznych dotyczących czynności dochodzeniowej, o której mowa w ust. 1 lit. b), oraz w innych przypadkach, gdy jest to konieczne.

3. Organ wydający wskazuje w END, dlaczego uważa, że żądane informacje są istotne do celów danego postępowania karnego.

4. Prawo do działania, do kierowania operacjami związanymi z wykonaniem END, o którym mowa w ust. 1, oraz do sprawowania kontroli nad tymi operacjami przysługuje właściwym organom państwa wykonującego.

Artykuł  29

Dochodzenia niejawne

1. END może zostać wydany do celów wystąpienia do państwa wykonującego o pomoc państwu wydającemu w prowadzeniu dochodzeń w sprawach przestępstw przez funkcjonariuszy działających niejawnie lub pod fałszywą tożsamością (zwanych dalej "dochodzeniami niejawnymi").

2. Organ wydający stwierdza w END, dlaczego uważa, że prawdopodobnym jest, iż dochodzenie niejawne będzie istotne do celów danego postępowania karnego. Decyzja dotycząca uznania i wykonania END wydanego na podstawie niniejszego artykułu jest podejmowana w odniesieniu do indywidualnych przypadków przez właściwe organy państwa wykonującego z należytym uwzględnieniem jego krajowego prawa i krajowych procedur.

3. W uzupełnieniu podstaw odmowy uznania i odmowy wykonania, o których mowa w art. 11, organ wykonujący może odmówić wykonania END, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy:

a) przeprowadzenie dochodzenia niejawnego nie byłoby dopuszczalne w podobnej sprawie krajowej; lub

b) nie było możliwe osiągnięcie porozumienia co do uzgodnień odnoszących się do dochodzeń niejawnych, zgodnie z ust. 4.

4. Dochodzenia niejawne odbywają się zgodnie z prawem krajowym i procedurami państwa członkowskiego, na którego terytorium się toczą. Prawo do działania, do kierowania operacjami związanymi z dochodzeniem niejawnym oraz do sprawowania kontroli nad tymi operacjami przysługuje wyłącznie właściwym organom państwa wykonującego. Czas trwania dochodzeń niejawnych, szczegółowe warunki i status prawny funkcjonariuszy uczestniczących w takich dochodzeniach jest uzgadniany przez państwo wydające i państwo wykonujące z należytym uwzględnieniem ich krajowych praw i procedur.