Rozdział 2 - PRZEPISY OGÓLNE W SPRAWIE WARUNKÓW PRZYJMOWANA - Dyrektywa 2003/9/WE ustanawiająca minimalne normy dotyczące przyjmowania osób ubiegających się o azyl

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2003.31.18

Akt utracił moc

Wersja od: 6 lutego 2003 r.

ROZDZIAŁ  II

PRZEPISY OGÓLNE W SPRAWIE WARUNKÓW PRZYJMOWANA

Artykuł  5

Informacja

1. Państwa Członkowskie powiadamiają osoby ubiegające się o azyl, w rozsądnym czasie nieprzekraczającym piętnastu dni od złożenia wniosku o udzielenie azylu właściwemu organowi, przynajmniej o ustalonych korzyściach oraz obowiązkach, które muszą wypełniać, dotyczących warunków przyjmowania.

Państwa Członkowskie zapewniają dostarczanie wnioskodawcom informacji o organizacjach lub grupach osób świadczących szczególną pomoc prawną oraz o organizacjach, które mogą być w stanie pomóc lub powiadomić ich o dostępnych warunkach przyjmowania, włączając opiekę zdrowotną.

2. Państwa Członkowskie zapewniają, że informacje określone w ust. 1 są przekazywane na piśmie oraz, jeśli to możliwe, w języku prawdopodobnie zrozumiałym dla wnioskodawców. W przypadku gdy sytuacja tego wymaga, takie informacje mogą być również przekazane ustnie.

Artykuł  6

Dokumentacja

1. Państwa Członkowskie zapewniają, że w terminie trzech dni od dnia złożenia wniosku właściwemu organowi wnioskodawca otrzyma dokument wydany na jego lub jej nazwisko, potwierdzający jego lub jej status jako osoby ubiegającej się o azyl lub poświadczający, że uzyskał(-a) on (ona) zezwolenie na pobyt na terytorium Państwa Członkowskiego, podczas gdy jego lub jej wniosek czeka na rozpatrzenie lub jest rozpatrywany.

Jeżeli posiadaczowi takiego dokumentu nie przysługuje swoboda przemieszczania się po całości lub części terytorium Państwa Członkowskiego, dokument powinien stwierdzać także ten fakt.

2. Państwa Członkowskie mogą wyłączyć stosowanie tego artykułu, jeżeli osoba ubiegająca się o azyl jest zatrzymana oraz w trakcie rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego na granicy lub w kontekście procedury podejmowania decyzji w sprawie prawa wnioskodawcy do zgodnego z prawem wjazdu na terytorium Państwa Członkowskiego. W szczególnych przypadkach, w trakcie rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu, Państwa Członkowskie mogą dostarczyć wnioskodawcom inne dowody równoważne dokumentowi określonemu w ust. 1.

3. Dokument określony w ust. 1 nie musi poświadczać tożsamości osoby ubiegającej się o azyl.

4. Państwa Członkowskie przyjmują środki niezbędne do wydawania osobom ubiegającym się o azyl dokumentów określonych w ust. 1, które muszą być ważne tak długo, jak długo osoby te posiadają zezwolenie na pobyt na terytorium danego Państwa Członkowskiego lub na jego granicy.

5. Państwa Członkowskie mogą wydać osobom ubiegającym się o azyl dokument podróży, jeśli powstaną poważne powody humanitarne wymagające ich obecności w innym Państwie.

Artykuł  7

Pobyt i swobodna przemieszczania się

1. Osoby ubiegające się o azyl mogą swobodnie przemieszczać się w granicach terytorium przyjmującego Państwa Członkowskiego lub na obszarze wyznaczonym dla nich przez to Państwo Członkowskie. Wyznaczony obszar nie ma wpływu na niezbywalną sferę życia prywatnego i zapewnia wystarczający zakres gwarantowania dostępu do wszystkich świadczeń w ramach niniejszej dyrektywy.

2. Państwa Członkowskie mogą podjąć decyzję dotyczącą pobytu osoby ubiegającej się o azyl, jeśli przemawia za tym interes publiczny, porządek publiczny lub, w miarę potrzeb, dla sprawnego rozpatrywania i skutecznego monitorowania wniosku.

3. Jeżeli okazuje się to niezbędne, na przykład ze względów prawnych lub porządku publicznego, Państwa Członkowskie mogą ograniczyć pobyt wnioskodawcy do określonego miejsca, zgodnie z przepisami prawa krajowego.

4. Państwa Członkowskie mogą postanowić, że, aby skorzystać z materialnych warunków przyjmowania, wnioskodawcy powinni przebywać w konkretnym miejscu, określonym przez Państwa Członkowskie. Taka decyzja, która może mieć charakter ogólny, podejmowana jest indywidualnie i na podstawie przepisów ustawodawstwa krajowego.

5. Państwa Członkowskie przewidują możliwość przyznania wnioskodawcom tymczasowego zezwolenia na opuszczenie miejsca pobytu, o którym mowa w ust. 2 i 4 i/lub wyznaczonego obszaru, o którym mowa w ust. 1. Decyzje są podejmowane indywidualnie, obiektywnie i bezstronnie, a decyzja odmowna jest uzasadniana.

Od wnioskodawcy nie jest wymagane zezwolenie na stawienie się przed organami lub sądami, jeżeli jego obecność jest tam niezbędna.

6. Państwa Członkowskie wymagają od wnioskodawców niezwłocznego powiadomienia właściwych organów o ich aktualnym adresie oraz o każdej zmianie adresu.

Artykuł  8

Rodziny

Państwa Członkowskie podejmują właściwe środki w celu utrzymania, w możliwie jak najszerszym zakresie, jednolitości rodziny w postaci, w jakiej przebywa na ich terytorium, jeśli dane Państwo Członkowskie zapewnia zakwaterowanie wnioskodawcom. Środki takie wykonywane są za zgodą osoby ubiegającej się o azyl.

Artykuł  9

Profilaktyczne badania medyczne

Państwa Członkowskie mogą wymagać od wnioskodawców poddania się profilaktycznemu badaniu medycznemu uzasadnionemu względami zdrowia publicznego.

Artykuł  10

Nauka i kształcenie małoletnich

1. Państwa Członkowskie przyznają małoletnim dzieciom osób ubiegających się o azyl oraz małoletnim osobom ubiegającym się o azyl dostęp do systemu edukacyjnego na podobnych warunkach, jak w odniesieniu do obywateli przyjmującego Państwa Członkowskiego tak długo, jak nie jest zastosowany wobec nich lub ich rodziców środek w postaci wydalenia. Takie kształcenie może być świadczone w ośrodku zakwaterowania.

Dane Państwo Członkowskie może zastrzec, że taki dostęp musi być ograniczony do państwowego systemu edukacyjnego.

Małoletnimi są osoby młodsze niż w wieku pełnoletności określonym przepisami prawa w Państwie Członkowskim, w którym został złożony wniosek o udzielenie azylu lub w którym jest on rozpatrywany. Państwa Członkowskie nie mogą odmówić prawa do kształcenia średniego z tej tylko przyczyny, że małoletni osiągnął wiek pełnoletności.

2. Dostęp do systemu edukacyjnego nie może być odroczony na okres dłuższy niż trzy miesiące od daty złożenia wniosku o udzielenie azylu przez małoletniego lub jego rodziców. Okres ten może być przedłużony do jednego roku, w przypadku gdy zapewnione jest specjalne kształcenie w celu ułatwienia dostępu do systemu edukacyjnego.

3. W przypadku gdy dostęp do systemu edukacyjnego określony w ust. 1 nie jest możliwy ze względu na szczególną sytuację małoletniego, Państwo Członkowskie może zaproponować inne formy kształcenia.

Artykuł  11

Zatrudnienie

1. Państwa Członkowskie określają okres, biegnący od daty złożenia wniosku o udzielenie azylu, podczas którego wnioskodawca nie ma dostępu do rynku pracy.

2. Jeżeli w terminie roku od dnia złożenia wniosku o udzielenie azylu nie została podjęta decyzja w pierwszej instancji, a opóźnienie to nie wynika z przyczyn leżących po stronie wnioskodawcy, Państwa Członkowskie podejmują decyzję dotyczącą warunków przyznawania wnioskodawcy dostępu do rynku pracy.

3. Dostęp do rynku pracy nie może zostać cofnięty podczas trwania procedury odwoławczej w przypadku, gdy odwołanie się od decyzji odmownej w zwykłym trybie ma skutek zawieszający, aż do momentu ogłoszenia decyzji odmownej podjętej w procedurze odwoławczej.

4. Ze względu na określoną politykę na rynku pracy Państwa Członkowskie mogą w tym względzie dawać pierwszeństwo obywatelom Unii Europejskiej oraz obywatelom państw będących stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, a także legalnie przebywającym obywatelom państw trzecich.

Artykuł  12

Kształcenie zawodowe

Państwa Członkowskie mogą zezwolić osobom ubiegającym się o azyl na dostęp do kształcenia zawodowego bez względu na to, czy mają one dostęp do rynku pracy.

Dostęp do kształcenia zawodowego związanego z umową o pracę zależy od zakresu, w jakim wnioskodawca ma dostęp do rynku pracy, zgodnie z art. 11.

Artykuł  13

Ogólne zasady w sprawie materialnych warunków przyjmowania i opieki zdrowotnej

1. Państwa Członkowskie zapewniają, że wnioskodawcom udostępnione są materialne warunki przyjmowania w momencie złożenia wniosku o udzielenie azylu.

2. Państwa Członkowskie przyjmą przepisy w sprawie materialnych warunków przyjmowania w celu zapewnienia poziomu życia odpowiedniego dla stanu zdrowia wnioskodawców oraz utrzymania.

Państwa Członkowskie czynią wszystko, aby zapewniony byt poziom życia odpowiedni do szczególnej sytuacji osób mających specjalne potrzeby, zgodnie z art. 17, jak również w związku z sytuacją osób zatrzymanych.

3. Państwa Członkowskie mogą uzależnić przyznanie wszystkich lub niektórych materialnych warunków przyjmowania i opieki zdrowotnej od tego, że wnioskodawcy nie posiadają środków wystarczających do życia na poziomie odpowiednim do ich stanu zdrowia oraz zapewnienia im utrzymania.

4. Państwa Członkowskie mogą wymagać, aby wnioskodawcy pokrywali w całości lub w części koszty materialnych warunków przyjmowania i opieki zdrowotnej przewidzianych w niniejszej dyrektywie, zgodnie z przepisami ust. 3, jeżeli wnioskodawcy posiadają wystarczające środki, na przykład jeżeli pracowali przez wystarczający okres.

Jeżeli okazuje się, że wnioskodawca posiadał środki wystarczające do pokrycia kosztów materialnych warunków przyjmowania i opieki zdrowotnej w czasie, gdy podstawowe potrzeby były zaspokajane, Państwa Członkowskie mogą wnioskować o zwrot poniesionych kosztów od osoby ubiegającej się o azyl.

5. Materialne warunki przyjmowania mogą być dostarczane w naturze, jako zasiłki pieniężne, talony lub jako kombinacja tych form.

W przypadku gdy Państwa Członkowskie dostarczają materialne warunki przyjmowania w postaci zasiłków pieniężnych lub talonów, ich wysokość ustala się zgodnie z zasadami ustanowionymi w niniejszym artykule.

Artykuł  14

Formy dotyczące materialnych warunków przyjmowania

1. W przypadku gdy zakwaterowanie jest świadczone w naturze, powinno ono przyjąć jedną z następujących form lub ich kombinację:

a) lokali wykorzystywanych do celów zakwaterowania wnioskodawców w trakcie rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego na granicy;

b) ośrodków zakwaterowania, które gwarantują odpowiedni poziom życia;

c) domów prywatnych, mieszkań, hoteli lub innych lokali zaadaptowanych na potrzeby zakwaterowania wnioskodawców.

2. Państwa Członkowskie zapewniają, wnioskodawcom, którym zapewniono zakwaterowanie określone w ust. 1 lit. a), b) i c):

a) ochronę ich życia rodzinnego;

b) możliwość kontaktowania się z krewnymi, doradcami prawnymi oraz z przedstawicielami Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) i organizacji pozarządowych (NGO) uznawanych przez Państwa Członkowskie.

Państwa Członkowskie przywiązują szczególną wagę do zapobiegania napadom w lokalach i ośrodkach zakwaterowania określonych w ust. 1 lit. a) i b).

3. Państwa Członkowskie zapewniają, w odpowiednich przypadkach, małoletnim dzieciom wnioskodawców lub małoletnim wnioskodawcom zakwaterowanie z ich rodzicami lub z dorosłymi członkami rodziny odpowiedzialnymi za nie na mocy prawa lub zwyczaju.

4. Państwa Członkowskie zapewniają, że wnioskodawcy są przenoszeni z jednego miejsca zakwaterowania do innego jedynie wtedy, gdy jest to niezbędne. Państwa Członkowskie przewidują dla wnioskodawców możliwość powiadamiania ich doradców prawnych o przeniesieniu oraz o swoim nowym adresie.

5. Osoby pracujące w ośrodkach zakwaterowania są odpowiednio przeszkolone i związane zasadą poufności, w rozumieniu prawa krajowego, w odniesieniu do każdej informacji otrzymanej w trakcie wykonywania przez nich pracy.

6. Państwa Członkowskie mogą włączyć wnioskodawców w zarządzanie zasobami materialnymi oraz niematerialnymi aspektami życia w ośrodku poprzez organ doradczy lub w radę reprezentującą mieszkańców.

7. Doradcom prawnym osób ubiegających się o azyl oraz przedstawicielom Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców lub organizacji pozarządowych przez niego wyznaczonym i uznawanym przez dane Państwo Członkowskie przyznaje się dostęp do ośrodków zakwaterowania i innych miejsc zakwaterowania w celu udzielania pomocy wspomnianym osobom ubiegającym się o azyl. Ograniczenia dotyczące takiego dostępu mogą być nałożone wyłącznie ze względów odnoszących się do bezpieczeństwa tych ośrodków i miejsc zamieszkania oraz osób ubiegających się o azyl.

8. Państwa Członkowskie mogą wyjątkowo ustalić materialne zasady przyjmowania inne niż przewidziane w niniejszym artykule, na rozsądny i możliwie najkrótszy okres, jeżeli:

– wymagana jest wstępna ocena szczególnych potrzeb wnioskodawcy,

– materialne warunki przyjmowania przewidziane w niniejszym artykule nie są dostępne na pewnym obszarze geograficznym,

– zasoby mieszkaniowe dostępne w normalnym trybie są tymczasowo wyczerpane,

– osoba ubiegająca się o azyl jest zatrzymana lub jej pobyt ograniczono do punktu granicznego.

Te inne warunki powinny w każdym przypadku zaspokajać podstawowe potrzeby.

Artykuł  15

Opieka zdrowotna

1. Państwa Członkowskie zapewniają, że wnioskodawcy otrzymują niezbędną opiekę zdrowotną, która obejmuje przynajmniej opiekę służb ratunkowych i leczenie podstawowe.

2. Państwa Członkowskie zapewniają pomoc medyczną i inną wnioskodawcom mającym szczególne potrzeby.