Rozdział 2 - OBOWIĄZKI PRACODAWCY - Dyrektywa 2000/54/WE w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2000.262.21

Akt obowiązujący

Wersja od: 24 czerwca 2020 r.

ROZDZIAŁ  II

OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Artykuł  5

Zastąpienie

Jeżeli rodzaj działalności na to pozwala, pracodawca unika stosowania szkodliwego czynnika biologicznego poprzez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z jego warunkami użytkowania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracowników, w odpowiednim przypadku, z uwzględnieniem aktualnego stanu wiedzy.

Artykuł  6

Zmniejszanie ryzyka

1. W przypadku, gdy wynik oceny, określonej w art. 3, wskazuje na wystąpienie ryzyka dla zdrowia lub bezpieczeństwa pracowników, należy przeciwdziałać narażeniu pracowników.

2. W przypadku, gdy nie jest to technicznie wykonalne, uwzględniając rodzaj działalności oraz ocenę ryzyka, określoną w art. 3, w celu właściwej ochrony zdrowia i bezpieczeństwa zainteresowanych pracowników, ryzyko narażenia musi być zmniejszane do najniższego koniecznego poziomu, w szczególności poprzez następujące środki, które należy podjąć w świetle wyników oceny, określonej w art. 3:

a) utrzymywanie jak najniższej liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych;

b) zaprojektowanie przebiegu pracy oraz środków nadzoru przemysłowego w taki sposób, aby uniknąć lub zminimalizować uwalnianie się czynników biologicznych w miejscu pracy;

c) środki ochrony zbiorowej i/lub w przypadku, gdy w inny sposób nie można uniknąć narażenia, indywidualne środki ochrony;

d) środki higieny zgodne z celem zapobiegania lub redukcji przypadkowego przeniesienia bądź uwolnienia czynnika biologicznego poza miejsce pracy;

e) stosowanie znaku zagrożenia biologicznego przedstawionego w załączniku II oraz innych istotnych znaków ostrzegawczych;

f) sporządzanie planów postępowania na wypadek awarii z udziałem czynników biologicznych;

g) przeprowadzanie testów, tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne, na obecność czynników biologicznych stosowanych w pracy, poza pierwotnym miejscem fizycznego zamknięcia;

h) środki bezpiecznego pobierania, składowania oraz usuwania odpadów przez pracowników, łącznie z zastosowaniem bezpiecznych i możliwych do zidentyfikowania pojemników, w miarę potrzeb po odpowiednim przetworzeniu;

i) procedury bezpiecznego obchodzenia się z czynnikami biologicznymi i ich transportu w obrębie miejsca pracy.

Artykuł  7

Informacja dla właściwych władz

1. W przypadku, gdy wyniki oceny, określonej w art. 3, wskazują na ryzyko dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, pracodawca na żądanie właściwych władz udostępnia odpowiednie informacje dotyczące:

a) wyników przeprowadzonej oceny;

b) czynności, podczas których pracownik jest lub może być narażony na działanie czynników biologicznych;

c) liczby pracowników narażonych;

d) nazwiska i kwalifikacji osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i zdrowie w miejscu pracy;

e) podjętych środków zapobiegawczych i ochronnych, łącznie ze stosowanymi procedurami i metodami pracy;

f) planu awaryjnego dla ochrony pracowników przed narażeniem na czynnik biologiczny grupy 3 lub 4, do którego może dojść w wyniku utraty hermetyczności.

2. Pracodawcy niezwłocznie informują właściwe władze o każdej awarii lub wypadku, które mogły spowodować uwolnienie się czynnika biologicznego i które mogły wywołać poważne zakażenie i/lub chorobę u ludzi.

3. Lista, określona w art. 11, oraz karty zdrowia pacjenta, określone w art. 14, zostają udostępniane właściwym władzom w przypadkach zakończenia działalności przedsiębiorstwa, zgodnie z prawem krajowym i/lub praktyką.

Artykuł  8

Higiena i ochrona indywidualna

1. W przypadku wszystkich działalności, w których istnieje ryzyko dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników związane z pracą z czynnikami biologicznymi, pracodawca jest zobowiązany podjąć właściwe środki ostrożności w celu zapewnienia, że:

a) pracownicy nie spożywają posiłków lub napojów w miejscach pracy, w których występuje ryzyko skażenia czynnikami biologicznymi;

b) pracownicy są wyposażeni w odpowiednią odzież ochronną lub inną odpowiednią odzież specjalną;

c) pracownicy mają zapewnione odpowiednie i właściwe łazienki i toalety, które mogą być wyposażone w urządzenia do przemywania oczu i i/lub środki odkażające skórę;

d) wszelkie konieczne wyposażenie ochronne jest:

– prawidłowo przechowywane w wyraźnie określonym miejscu,

– sprawdzane i czyszczone, jeżeli to możliwe przed i w każdym przypadku po użyciu,

– naprawiane w przypadku usterki lub wymieniane przed dalszym użyciem;

e) ustalone są procedury pobierania, obchodzenia się z i przetwarzania próbek pochodzenia ludzkiego bądź zwierzęcego.

2. Odzież robocza oraz wyposażenie ochronne, w tym odzież ochronna określona w ust. 1, które mogą ulec skażeniu czynnikami biologicznymi, muszą być usuwane w chwili opuszczania miejsca pracy i przed podjęciem środków, określonych w akapicie drugim, przechowywane oddzielnie od innej odzieży.

Pracodawca musi zapewnić, że taka odzież oraz wyposażenie ochronne są odkażone i oczyszczone lub, w razie konieczności, zniszczone.

3. Pracownicy nie mogą być obciążani kosztami środków, określonych w ust. 1 i 2.

Artykuł  9

Informacja oraz szkolenie pracowników

1. Pracodawca podejmuje właściwe środki w celu zapewnienia pracownikom i/lub jakimkolwiek przedstawicielom pracowników w przedsiębiorstwie lub zakładzie odpowiedniego i właściwego szkolenia, opartego o wszystkie dostępne informacje, w szczególności w formie informacji i instrukcji dotyczących:

a) potencjalnego ryzyka dla zdrowia;

b) środków ostrożności, które należy podjąć w celu zapobieżenia narażeniu;

c) wymagań higieny;

d) noszenia i stosowania wyposażenia i odzieży ochronnej;

e) kroków, które pracownicy powinni podjąć w razie wypadków lub dla zapobieżenia wypadkowi.

2. Szkolenie jest:

a) przeprowadzane przed podjęciem pracy związanej z kontaktem z czynnikami biologicznymi;

b) dostosowywane, aby wziąć pod uwagę nowe lub zmienione ryzyko; oraz

c) powtarzane okresowo, w miarę potrzeb.

Artykuł  10

Informowanie pracownika w szczególnych przypadkach

1. Pracodawca dostarcza pracownikom pisemne instrukcje w miejscu pracy i, w miarę potrzeb, umieszcza uwagi, które obejmują przynajmniej informacje o procedurze postępowania w razie:

a) poważnej awarii lub wypadku związanego z obchodzeniem się z czynnikiem biologicznym;

b) obchodzenia się z czynnikiem biologicznym grupy 4.

2. Pracownicy niezwłocznie zgłaszają każdą awarię lub wypadek związany z obchodzeniem się z czynnikiem biologicznym przełożonemu lub osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i zdrowie w miejscu pracy.

3. Pracodawcy niezwłocznie informują pracowników lub wszelkich przedstawicieli pracowników o każdej awarii lub wypadku, który mógł spowodować uwolnienie się czynnika biologicznego i który mógł być przyczyną poważnego zakażenia ludzi i/lub choroby.

Dodatkowo, w razie zaistnienia poważnej awarii lub wypadku, pracodawcy informują tak szybko jak to jest możliwe pracowników lub przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwie lub zakładzie o jego przyczynach oraz o podjętych i proponowanych środkach, mających na celu opanowanie sytuacji.

4. Każdy pracownik posiada dostęp do informacji na temat wykazu, określonego w art. 11, który dotyczy go osobiście.

5. Pracownicy lub przedstawiciele pracowników w przedsiębiorstwie lub zakładzie mają dostęp do anonimowych informacji zbiorczych.

6. Pracodawcy dostarczają pracownikom i/lub ich przedstawicielom, na ich żądanie, informacje przewidziane w art. 7 ust. 1.

Artykuł  11

Wykaz pracowników narażonych

1. Pracodawca posiada wykaz pracowników narażonych na czynniki biologiczne grupy 3 i/lub 4, ze wskazaniem rodzaju wykonywanej pracy oraz, gdy to możliwe, czynnika biologicznego, na którego działanie pracownik był narażony, jak również, w miarę potrzeb, zapisy przypadków narażenia, awarii oraz wypadków.

2. Wykaz określony w ust. 1 przechowywany jest przez co najmniej 10 lat od momentu zakończenia narażenia, zgodnie z prawem krajowym i praktyką.

W przypadku tych narażeń, które mogą skutkować zakażeniami:

a) czynnikami biologicznymi mogącymi wywołać zakażenie chroniczne lub ukryte;

b) które, w świetle obecnej wiedzy, są niemożliwe do zdiagnozowania do czasu rozwinięcia się choroby po wielu latach;

c) o wyjątkowo długim okresie inkubacji, zanim choroba się rozwinie;

d) które prowadzą do choroby, która czasami nawraca w długim okresie czasu pomimo leczenia; lub

e) mogącymi powodować poważne, długookresowe powikłania;

wykaz przechowywany jest przez odpowiednio dłuższy czas, do 40 lat od momentu zaistnienia ostatniego odnotowanego przypadku narażenia.

3. Lekarz, określony w art. 14, i/lub właściwy organ ds. zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz jakakolwiek inna osoba odpowiedzialna za zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy posiadają dostęp do wykazu, określonego w ust. 1.

Artykuł  12

Konsultacje i udział pracowników

Konsultacje i udział pracowników i/lub ich przedstawicieli w związku ze sprawami objętymi niniejszą dyrektywą odbywają się zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/391/EWG.

Artykuł  13

Zgłoszenie właściwej władzy

1. Uprzednie zgłoszenie jest przedstawiane właściwym władzom w przypadku użycia po raz pierwszy:

a) czynników biologicznych grupy 2;

b) czynników biologicznych grupy 3;

c) czynników biologicznych grupy 4.

Zgłoszenia dokonuje się przynajmniej 30 dni przed rozpoczęciem pracy.

Z zastrzeżeniem ust. 2, uprzedniego zgłoszenia dokonuje się również w przypadku użycia po raz pierwszy każdego kolejnego czynnika biologicznego grupy 4 oraz każdego kolejnego, nowego czynnika biologicznego grupy 3 w przypadku, gdy pracodawca samodzielnie tymczasowo klasyfikuje czynnik biologiczny.

2. Od laboratoriów świadczących usługi diagnostyczne w odniesieniu do czynników biologicznych grupy 4 wymaga się dokonania jedynie wstępnego zgłoszenia o swoim zamiarze.

3. Ponowne zgłoszenie musi również mieć miejsce w każdym przypadku, gdy zachodzą istotne zmiany mające znaczenie dla bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy, dotyczące trybów lub procedur, które czynią zgłoszenie nieaktualnym.

4. Zgłoszenie, określone w ust. 1, 2 i 3, zawiera:

a) nazwę i adres przedsiębiorstwa i/lub zakładu;

b) nazwisko i stanowisko osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i zdrowie w miejscu pracy;

c) wyniki oceny, określonej w art. 3;

d) gatunek czynnika biologicznego;

e) środki ochrony i zapobiegawcze, które są przewidywane.