Zapowiadane tzw. zamrożenie wynagrodzeń sędziów i prokuratorów w 2012 r.
Prok.2011.9.22
Akt nieocenianyUCHWAŁA Nr 456/2011
KRAJOWEJ RADY PROKURATURY
z dnia 22 września 2011 r.
w sprawie zapowiadanego tzw. zamrożenia wynagrodzeń sędziów i prokuratorów w 2012 r.
Zapowiedzi te rozpowszechnia się za pośrednictwem środków masowego przekazu, motywując je tendencją recesji w gospodarce narodowej i wynikającą stąd koniecznością oszczędnego dysponowania środkami publicznymi. Podnoszone argumenty szczegółowe mają nierzadko charakter populistyczny. Dotyczy to zwłaszcza porównań płac sędziów i prokuratorów z dochodami niżej uposażonych grup społecznych.
Pomija się natomiast, że osiągnięcie zapowiadanego efektu wymagałoby wstrzymania, na czas określony, mocy obowiązującej przepisów art. 91 § 1c i 1d ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.), art. 42 § 2 i 3 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 z późn. zm.), art. 6 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 z późn. zm.) oraz art. 61a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 z późn. zm.).
Są to przepisy, które sprawiają, że podstawę ustalenia w danym roku wynagrodzenia zasadniczego sędziów sądu powszechnego, wojewódzkiego sądu administracyjnego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego oraz prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury i prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej, jak również - pośrednio - sędziów sądów wojskowych i prokuratorów wojskowych, stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.; aktualnie: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a jeżeli wskazane przeciętne wynagrodzenie byłoby niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzającego, przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego w dotychczasowej wysokości.
Przytoczone przepisy zostały uchwalone w obecnej kadencji parlamentu, w czasie, gdy wspomniana tendencja już występowała. Wprowadzono je z dniem 22 kwietnia 2009 r., z inicjatywy Rady Ministrów i Prezydenta Rzeczypospolitej, ustawą z dnia 20 marca 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 459). Celem tychże przepisów była obiektywizacja kryteriów ustalania wynagrodzeń sędziowskich i prokuratorskich oraz postulowane przez obydwa środowiska zawodowe ograniczenie wpływu innych władz na ich wysokość. Nowy sposób ustalania tych wynagrodzeń stał się istotną gwarancją niezawisłości sędziów i niezależności prokuratorów. Nie budziło przy tym wątpliwości, że są to rozwiązania kształtujące system wynagradzania sędziów w sposób, który pełniej niż przedtem będzie realizował wzorzec określony w art. 178 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, kompromisowe w relacji do oczekiwań odwołujących się do tego wzorca, uwzględniające stan finansów państwa.
Potrzeba odstąpienia, chociażby epizodycznego, od powyższych rozwiązań nie przedstawia się zatem jednoznacznie. Najbardziej jednak niepokoi brak konsultacji na ten temat z samymi zainteresowanymi, co może świadczyć o zamiarze jednostronnego zerwania konsensusu osiągniętego w 2009 r. przy dobrej woli obu stron.
W tym kontekście sprzeciwowi sędziów i prokuratorów okazanemu w dniu 19 września 2011 r. nie da się odmówić słuszności.
Krajowa Rada Prokuratury apeluje o honorowanie wszystkich ustawowych gwarancji niezawisłości sędziowskiej i niezależności prokuratorskiej w przekonaniu, że do ingerencji w tę materię nie może dojść z przyczyn innych niż obiektywnie uzasadniona, wyższa racja stanu ani w trybie kolidującym ze standardami demokratycznego państwa prawnego.