Sprawozdanie z działalności Zarządu KRD kadencji 2008/2009.
KRD.2009.12.1
Akt nieocenianySPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDU KRD KADENCJI 2008/2009
KRAJOWA REPREZENTACJA DOKTORANTÓW
z dnia 1 grudnia 2009 r.
Wstęp
Wykonanie zadań nałożonych przez IX Krajowy Zjazd Doktorantów:
Pozostałe działania Zarządu:
Podsumowanie
Załącznik 1. Kalendarium - uczestnictwo przedstawicieli KRD w wydarzeniach związanych ze studiami doktoranckimi
Załącznik 2. Wnioski Pokonferencyjne
Załącznik 3. Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Pakiet dla Studentowi Doktorantów
Załącznik 4. Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy-Model Kariery Akademickiej
Załącznik 5. Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów na temat pakietu Partnerstwo dla Wiedzy- Nowy Model Zarządzania Szkolnictwem Wyższym
Załącznik 6. Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów do założeń nowelizacji ustawy -Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki
Załącznik 7. Sprawozdanie z działalności pełnomocnika ds. międzynarodowych - Eurodoc. Sprawozdanie autorstwa Kingi Kurowskiej
Wstęp
Zarząd Krajowej Reprezentacji Doktorantów został powołany uchwałą z dnia 6 grudnia 2008 nr 3/2008 IX Zjazdu Doktorantów, III Zjazdu Zwyczajnego Krajowej Reprezentacji Doktorantów. W skład Zarządu KRD weszli:
W skład komisji rewizyjnej weszli:
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej:
mgr Piotr Pomianowski - Uniwersytet Warszawski
Członkowie Komisji Rewizyjnej:
mgr Bartłomiej Stawiarski - Uniwersytet Wrocławski
mgr inż. Waldemar Stefaniak - Politechnika Szczecińska
lek Piotr Wieczorek - Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
mgr inż. Piotr Harnatkiewicz - Politechnika Wrocławska
Zarząd na pierwszym posiedzeniu w dniu 06.12.2008 wybrał ze swojego grona przewodniczącego w osobie Piotra Kozy oraz zastępców przewodniczącego: Piotra Bajora i Macieja Marcinowskiego.
Monika Kalinowska z dniem 1 października 2009 utraciła statut doktoranta, zgodnie z art. 9a pkt. 3 Statutu KRD możliwym było uzupełnienie składu Zarządu o kolejną osobę, która otrzymała najwięcej głosów. Jednakże art. 9a pkt. 4 dopuszcza nie uzupełnianie składu, jeśli do końca kadencji pozostało mniej niż 3 miesiące. Wobec powyższego zrezygnowano z uzupełnienia składu Zarządu.
Prace Zarządu IV kadencji były wspierane przez szereg osób, między innymi przez powołanego na pierwszym posiedzeniu Rzecznika Praw Doktorantów - Pawła Pachutę. Paweł Pachuta regularnie współpracował z Zarządem, również jako przedstawiciel doktorantów w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego. Na pierwszym posiedzeniu powołano również pełnomocników Zarządu: ds. osób niepełnosprawnych - Urszulę Szachowicz, ds. międzynarodowych Eurodoc - Macieja Szwasta. W związku z rezygnacja Macieja Szwasta z tej funkcji na Posiedzeniu Zarządu w dniu 9 maja 2009 na to miejsce została powołana Kinga Kurowska.
Posiedzenia Zarządu KRD.
Zarząd KRD podejmował decyzje w formie uchwał na Zwyczajnych Posiedzeniach Zarządu:
1. Lublin 6 grudzień 2008
2. Warszawa 20 grudnia 2008
3. Kraków 23 styczeń 2009
4. Warszawa 28 luty 2009
5. Poznań 28 marzec 2009
6. Warszawa 9 maja 2009
7. Lublin 27 czerwiec 2009
8. Warszawa 24 października 2009
9. Rajgród 10 grudnia 2009 (planowane)
Tryb prac Zarządu KRD
Większość konsultacji prowadzona była drogą elektroniczna. Zarząd KRD na potrzeby wymiany informacji utworzył grupę dyskusyjną na portalu Google, która miała służyć archiwizacji korespondencji wewnątrz Zarządu. Dodatkowo, w indywidualnych kwestiach członkowie Zarządu kontaktowali się bezpośrednio. Od utworzenia grupy prowadzono w niej 94 wątków dyskusyjnych, w których w sumie wymieniono 401 wiadomości.
Podstawą w sprawozdawczości Zarządu jest raport o działaniach mających na celu wypełnienie uchwały nr 4/2008 z dnia 6 grudnia 2008 IX Zjazdu Doktorantów, III Zjazdu Zwyczajnego Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie wyznaczenia kierunków działalności Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów kadencji 2008/2009.
Wykonanie zadań nałożonych przez IX Krajowy Zjazd Doktorantów:
Będąc świadomymi konieczności ciągłości zarówno prac Zarządu, jak i konieczności kontynuowania korzystnych inicjatyw podjętych przez poprzedników Zarząd w pełni wykorzystywał wymienione dokumenty jako wytyczne co do kierunków działań dotyczących doktorantów. Propozycje Zarządu KRD w sprawie zmian w ustawie z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższymi i innych ustawach (dokument z dnia 4.02.2007 r. - ver. b z grudnia 2007 r.) były podstawą opinii Zarządu kadencji 2008/2009 dotyczących propozycji MNiSW nazwanych "Pakietem dla wiedzy" (w załączniku).
Delikatna kwestia niewliczania stypendium doktoranckiego do dochodu uprawniającego do otrzymywania przez doktorantów świadczeń pomocy materialnej została przedstawiona Pani Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego już 22 stycznia 2009. Niestety Pani Minister wyraziła przekonanie, że stypendium doktoranckie jest pewną formą dochodu. W trakcie tego spotkania poruszono również kwestie osobowości prawnej KRD. Efektem tych starań w przedstawionych przez MNiSW 15.VI.2009 roku "Założenia do nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki" przewidziano nadanie KRD osobowości prawnej wraz z budżetem.
Zawarte w uchwale Zarządu KRD z dnia 25 października 2008 r. w sprawie zmiany rozporządzenia w sprawie studiów doktoranckich prowadzonych przez jednostki organizacyjne uczelni rozwiązania weszły w życie poprzez rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie studiów doktoranckich prowadzonych przez jednostki organizacyjne uczelni. Nowelizacja rozporządzenia była wynikiem starań KRD głównie poprzedniej kadencji. Wprowadzone zostały do niego zmiany od dłuższego czasu postulowane przez środowisko doktorantów.
Najistotniejsze zmiany:
- możliwość rocznego przedłużenia studiów doktoranckich ze względu na chorobę lub urlop macierzyński
- niezależnie możliwość rocznego przedłużenia SD ze względu na przedłużające się badania
- podniesienie górnej granicy stypendiów pomocy socjalnej do ustawowej
- możliwość otrzymywania stypendium doktoranckiego za prowadzenie zajęć LUB zaangażowanie w realizacje badań naukowych (dotąd było "I")
Ad. a) Temat zwiększenia dopuszczalnego udziału doktorantów w środkach Funduszu Pomocy Materialnej dla studentów i doktorantów był jednym z tematów poruszonych 22.01.2009 na spotkaniu z Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbarą Kurdycką. Należy podkreślić, że z 42 ankiet przysłanych na drugą edycję konkursu na Najbardziej Prodoktorancką Uczelnię w Polsce wynika, że wciąż obecnie jedynie na wybranych uczelniach udział doktorantów w wykorzystaniu FPM wynosi dopuszczalne 3%. Wobec powyższego priorytetem dla kolejnego Zarządu powinny być indywidualne działania dążące do wykorzystania obecnych możliwości prawnych.
Ad. b), c) Przedstawione przez MNiSW projekty ustaw o zasadach finansowania nauki, Narodowym Centrum Nauki, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju nie wymagają od wnioskodawcy afiliacji (zatrudnienia) w jednostce naukowej (uczelni). W bliskiej przyszłości większość środków przeznaczonych na naukę rozdzielane będą w formie konkursowej. W konkursie uczestniczyć mogą osoby fizyczne, nie będące w momencie aplikacji zatrudnione w jednostce naukowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, przed podpisaniem umowy z NCN lub NCBiR konieczne będzie uzyskanie afiliacji w takiej jednostce. Największy nacisk na wspieranie młodych naukowców i osób rozpoczynających karierę naukową (czyli bez stopnia doktora, a więc i doktorantów) przewiduje się w Narodowym Centrum Nauki. Przedstawiciele KRD aktywnie uczestniczą w pracach komisji sejmowych opracowujących wspomniane ustawy, w wyniku między innymi tych działań zmodyfikowano projekt ustawy o Narodowym Centrum Nauki, art. 20 pkt 4 poprzez podniesienie minimalnego udziału w przeznaczeniu środków NCN na wsparcie osób rozpoczynających karierę naukową z 15% na 20%. W trakcie tego samego posiedzenia w wyniku apelu Piotra Kozy skreślono z projektu ustawy o NCN zapis wymuszający zwrot stypendiów doktoranckich przyznanych przez NCN w przypadku nie ukończenia studiów doktoranckich.
Na posiedzeniu 1 kwietnia 2009 Sejmowej Podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat projektu ustawy o Zasadach Finansowania Nauki Piotr Koza apelował o przywrócenia funduszy na rozwój młodej kadry na wzór likwidowanych badań własnych. W wyniku działań środowisk akademickich do projektu ustawy wprowadzono fundusze rozdzielane wewnątrz uczelni na rozwój kadr skierowane do młodych naukowców (do 35 roku życia, w tym doktorantów).
Ad. f) Wobec faktu, że pracownicze fundusze świadczeń socjalnych finansowane są ze składek pracowników kwestia włączenia w nie doktorantów wydaje się bardzo trudną do zrealizowania. Jednakże KRD podjęło się promocji rozwiązań pośrednich - w II edycji konkursu na najbardziej prodoktorancką uczelnię w Polsce tytuł zdobył Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który raz do roku wspiera doktorantów poprzez świadczenia wakacyjne i świąteczne. W Polsce prowadzone są indywidualne działania Uczelni o funkcji podobnej do funduszu - dzięki samorządowi doktorantów Politechniki Śląskiej udało się w przyznać "gruszę" doktorantom ze środków wydziałowych.
Ad. g) W skutek działań Komisji Przyjazne Państwo powstała nowelizacja ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym dopuszczająca przyznawanie stypendiów (nie wliczających się do dochodu, a także w określonych przypadkach nieopodatkowanych) dla studentów. W trakcie prac sejmowej podkomisji oraz komisji senackiej i dzięki współdziałaniu z posłem Arturem Górskim do projektu nowelizacji wprowadzono również dopuszczenie przyznawania przez samorządy stypendiów również dla doktorantów. Ustawa o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym zawierająca przytoczone rozwiązania została przyjęta 5 listopada 2009.
Ad. h) KRD popiera inicjatywę Ogólnopolskiego Porozumienia Doktorantów Uczelni Medycznych w zakresie rozwiązań poprawiających sytuacje doktorantów uczelni medycznych w tym zniesienie zakazu łączenia studiów doktoranckich z rezydenturą.
Ad. i.) Zarząd w Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Pakiet dla Studentów i Doktorantów przesłanej do Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zawarł między innymi następujący postulat (pełny tekst opinii w załączniku).
1/1/ naszym przekonaniu należy wprowadzić przepis uniemożliwiający wstrzymywanie wypłaty stypendium doktoranckiego w okresie odpowiadającemu okresowi urlopu macierzyńskiego. Działania podejmowanie przez niektóre jednostki, które zawieszają wypłatę stypendium w tym okresie prowadzą do naruszenia zasady wyrażonej w art. 71 ust. 2 Konstytucji RP, który stanowi, iż "Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych (...)"
Na posiedzeniu w Warszawie w grudniu 2008 Wojciech Hellwing przekazała informacje o swoich dotychczasowych działaniach w tej kwestii. Okazało się, że problem jest niezwykle złożony. Główne bariery w utworzeniu bazy doktorantów w Polsce polegają na: możliwości zmiany zakresu tematycznego pracy doktorskiej przed otwarciem przewodu; zagrożeniu plagiatem tematu pracy jeśli doktorant nie otworzył jeszcze przewodu; ujawnianiu danych osobowych, w tym teleadresowych, bez zgody doktoranta.
Zgodnie z wytycznymi Zarząd przeprowadził II edycje konkursu na najbardziej prodoktorancka uczelnie w Polsce. Konkurs cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem - wzięły w nim udział 42 uczelnie (wobec 29 w pierwszej edycji). Konkurs odbył się pod patronatem Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbary Kudryckiej oraz Przewodniczącego Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego prof. dr hab. inż. Jerzego Błażejowskiego. Należy podkreślić, że właściwie powszechnymi rozwiązaniami są: elastyczność programów studiów, programy stypendialne finansowane ze środków zewnętrznych oraz zajęcia metodyczne dla doktorantów. Jednakże wzór uczelni przyjaznej dla doktorantów pozostaje niezmienny - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu otrzymał tytuł Najbardziej Prodoktoranckiej Uczelni również w zeszłym roku. Kolejne miejsca zajęły: II miejsce - Uniwersytet Jagielloński, III miejsce - ex aequo Politechnika Warszawska i Uniwersytet Warszawski.
Wobec rosnącego prestiżu tej nagrody Zarząd wystąpił do Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego z poniższym postulatem w Opinii Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy-Pakiet dla Studentów i Doktorantów:
Ad.III.4. Zwracamy uwagę na uwzględnienie tytułu "Najbardziej prodoktoranckiej uczelni w Polsce" przyznawanego przez KRD jako jednego z kryteriów oceny podejmowania decyzji o Nagrodach Ministra przyznawanych rektorom za działalność organizacyjną.
W posiedzeniach Zarządu uczestniczyli przedstawiciele jednostek naukowych (w posiedzeniu grudniowym Wojciech Hellwing, potem zastąpiony przez Małgorzatę Perycz z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN). Dodatkowo Małgorzata Perycz reprezowała wraz z Małgorzatą Pstrągowską doktorantów na posiedzeniach sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczących ustawy o Polskiej Akademii Nauk.
Działania mające na celu zrównanie statusu doktorantów jednostek naukowych z doktorantami odbywających studia w uczelniach skupiły się na stworzeniu ram prawnych do rozwoju samorządności doktoranckiej w jednostkach PAN. W tym celu Piotr Koza dwukrotnie rozmawiał z Prezesem PAN prof. Michałem Kleiberem. Prof. Kleiber bardzo pozytywnie odniósł się do pomysłu wprowadzenia do rad jednostek przedstawicieli doktorantów. W związku z powyższym Małgorzata Pstrągowską przesłała zastępcy przewodniczącego sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego posłowi Janowi Kaźmierczakowi propozycje zmian w projekcie ustawy o PAN umożliwiających włączenie doktorantów do rad jednostek. Ustawa jest wciąż w trakcie opracowania przez komisję.
Na pierwszym posiedzeniu w grudniu 2008 Zarząd powołał na stanowisko Rzecznika Praw Doktorantów Pawła Pachutę. Do Rzecznika przekazywane były wszystkie indywidualne prośby doktorantów dotyczące ich problemów w trakcie studiów doktoranckich. Rzecznik wystąpił do MNiSW z prośbą o interpretacje przepisów dotyczącą praw doktorantów będących na przedłużeniu do otrzymywania świadczeń pomocy materialnej. Ministerstwo przychyliło się do jego opinii stwierdzając w odpowiedzi m.in., że:
"1) uczelniane regulaminy pomocy materialnej nie mogą ograniczać uprawnień do świadczeń doktorantom będącym w okresie przedłużenia studiów - w okresie tym świadczenia przysługuję na zasadach ogólnych,
2) uczelniane regulaminy pomocy materialnej nie mogą wprowadzać dodatkowych poza ustawowych kryteriów (wymagań), od których uzależnione jest przyznanie określonych świadczeń - nie można np. uzależniać przyznania stypendium mieszkaniowego od przedstawienia umowy najmu." (cytat z materiału informacyjnego opublikowanego przez Rzecznika na stronie KRD)
Największy nacisk położono na promowaniu dobrych praktyk na studiach doktoranckich poprzez zorganizowanie w dniach 05-07 czerwca konferencji "Model Funkcjonowania Studiów Doktoranckich - Dobre Praktyki na Studiach Doktoranckich". Konferencja Krajowej Reprezentacji Doktorantów zorganizowana została we współpracy z Warszawskim Porozumieniem Doktorantów, któremu członkom należą się słowa uznania za wspaniałą organizacje.
W Konferencji uczestniczyli przedstawiciele 27 jednostek prowadzących Studia Doktoranckie, a same sesje miały miejsce w wyjątkowych wnętrzach Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Uniwersytetu Kardynała Stanisława Wyszyńskiego, Akademii Wychowania Fizycznego i Politechniki Warszawskiej. Specjalnymi gośćmi byli reprezentanci EURODOC z Cypru i Holandii. W trakcie konferencji przedstawiciele samorządów doktorantów przedstawili najlepsze praktyki ze swoich uczelni oraz jednostek naukowych PAN. Konferencja zakończyła się debatą, służącą wybraniu najlepszych praktyk, które należałoby wprowadzić we wszystkich jednostkach, a które już obecnie są realizowane w wybranych jednostkach. W wyniku konferencji powstała publikacja pokonferencyjna, która została przekazana m.in. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbarze Kudryckiej (podsumowanie wniosków pokonferencyjnych w załączniku).
Na majowym posiedzeniu w warszawie Zarządu jednogłośnie podjął uchwałę Zarządu z dnia 9 maja 2009, w sprawie ustalenia ślubowania dla nowych członków Zarządu KRD, na podstawie pkt. 8 Uchwały nr 4/2008 IX Krajowego Zjazdu Doktorantów - III Zjazdu Zwyczajnego Krajowej Reprezentacji Doktorantów z dnia 6 grudnia 2008 roku w sprawie wyznaczenia kierunków działalności Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów kadencji 2008/2009:
Zarząd KRD zatwierdził rotę ślubowania przygotowaną podczas posiedzenia Zarządu KRD w Krakowie, w brzmieniu: "Ślubuję, że jako członek Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów, będę sumiennie wypełniał obowiązki wynikające z powierzonej mi funkcji, wytrwale realizował zadania wyznaczone przez Zjazd Krajowej Reprezentacji Doktorantów oraz godnie reprezentował środowisko doktorantów w Polsce"
Od tego momentu stworzono tekst ślubowania, który będzie obowiązkowy dla wszystkich nowych członów Zarządu. Stworzenie tekstu ślubowania było poprzedzone debatą na styczniowym posiedzeniu Zarządu w Krakowie.
Podczas IX KZD w Lublinie poruszano kwestię posiadania umiejętności z zakresu wystąpień publicznych. Hanna Zapatka, wnioskodawczyni takich szkoleń została zaproszona na posiedzenie Zarządu w dniu 23 stycznia w Krakowie. Hanna Zapatka przedstawiła pogląd, że wiele osób nie jest w stanie swobodnie się wypowiedzieć, stojąc przed większym audytorium, stąd też prowadzenie takich szkoleń dla doktorantów uważa za ważne. Zajęcia takie mogły by być wg. wnioskodawczyni cennym wzbogaceniem kształcenia na studiach doktoranckich.
Następnie nastąpiła dyskusja związana z możliwościami organizacji takich szkoleń na szczeblu ogólnopolskim, które zdaniem wnioskodawczyni powinny być bezpłatne, jeżeli uda się w tym celu pozyskać środki od sponsorów bądź z funduszy strukturalnych. Rozwiązanie takie jest niemożliwe w chwili obecnej, ze względu na brak osobowości prawnej KRD, co zrodzi problemy począwszy od pozyskania grantów po rozliczanie faktur. Zarząd podjął decyzję, że szkolenia takie powinny być organizowane lokalnie w ośrodkach akademickich lub na poszczególnych uczelniach. Organizacji szkoleń powinny podjąć się lokalne porozumienia doktorantów lub samorządy doktorantów. Zarząd KRD będzie koordynował prowadzenie szkoleń, podobnie jak Zarząd III kadencji debaty dotyczące modelu kształcenia na studiach doktoranckich. Jednocześnie członkowie Zarządu zobowiązali się pomóc w organizacji takich szkoleń przez środowiskowe porozumienia doktorantów.
Jako wzór aktywnego porozumienia środowiskowego można podać Warszawskie Porozumienie Doktorantów, które w roku 2009 zorganizowało cykl seminariów, z których jedno, o tytule Prezentacja nie jest trudna, prowadzone przez znanego prezentera telewizyjnego Wiktora Niedzickiego odbyło się w Politechnice Warszawskiej 15 kwietnia 2009. W organizacji tego spotkania pomagał Piotr Koza.
Zarząd na grudniowym posiedzeniu w Warszawie zdecydował, że członkowie zapoznają się z rozwiązaniami funkcjonującymi na poszczególnych uczelniach (np. Inkubatory Przedsiębiorczości) w zakresie rozwoju przedsiębiorczości i możliwości udziału doktorantów w tych projektach. Zarząd postanowił, że osobą odpowiedzialną za koordynowanie tych kwestii będzie Łukasz Fil. Niestety z w związku z obniżeniem swojej aktywności w pracach Zarządu przez Łukasza Fila działania dotyczące rozwoju współpracy przemysłu z doktorantami skupiły się dopiero pod koniec roku 2009.
24 listopada 2009 Piotra Koza wziął udział w spotkaniu zorganizowanym przez Krajowy Punkt Kontaktowy dotyczącym projektu Era-Mind. Projekt Era-Mind ma wspierać inicjatywę Euraxess i rozszerzyć świadomość możliwości współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim a przemysłem. W trakcie spotkania wskazywano na bariery w przepływie informacji pomiędzy przemysłem a akademią. KRD zobowiązało się do opublikowania na swojej stronie internetowej materiałów dotyczących możliwości współpracy z przemysłem (jak również z mobilnością naukowców) dostarczonych przez KPD w styczniu 2010.
Pozostałe działania Zarządu:
Patronaty
Mając na uwadze znaczenie rozwoju inicjatyw środowiskowych doktorantów Zarząd podjął się udzielenia patronatu KRD inicjatywom doktorantów. Działanie takie ma charakter symbiotyczny -podnosi rangę wydarzenia, daje wsparcie KRD w jego promocji, a samo KRD jest promowane wśród beneficjentów tych inicjatyw. W roku 2009 udzielono patronatów:
II edycja interdyscyplinarnej konferencji młodych naukowców InterTech, 20-22 maja 2009 r. Poznań.
Konferencja doktorantów i młodych naukowców: Young scientists towards the challenges of modern technology, 21-23 Wrzesień 2009 r. Warszawa.
Ogólnopolska kampania społeczna na rzecz mobilności organizowana przez Narodową Agencję Programu "Uczenie się przez całe życie" - Erasmus (Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji), która jest odpowiedzialna za koordynację programu Erasmus w Polsce. W ciągu niecałych dwóch miesięcy w sześciu polskich miastach odbyły się debaty, podczas których przedstawiciele Narodowej Agencji i zaproszeni eksperci dyskutowali ze studentami na temat jakości wymian studenckich prowadzonych obecnie przez polskie uczelnie wyższe, omawiać istniejące problemy i szukać dla nich rozwiązań. Jednym z głównych zagadnień poruszanych na tych spotkaniach będą prawa i obowiązki studentów oraz uczelni wynikające z udziału w programie Erasmus. W debatach uczestniczyli również przedstawiciele KRD. Charmonogram debat: Warszawa 19 października, Collegium Civitas Poznań 4 listopada, Uniwersytet Medyczny Kraków 16 listopada, Uniwersytet Rolniczy Katowice 17 listopada, Uniwersytet Śląski Wrocław 25 listopada, Uniwersytet Przyrodniczy Łódź 26 listopada.
Delegacja przedstawicieli KRD
W celu zwiększenia oddziaływania środowiska doktorantów na sprawy nauki, szkolnictwa wyższego oraz współpracy z organizacjami branżowymi przedstawiciele doktorantów z ramienia KRD włączeni zostali do następujących gremiów:
Piotr Harnatkiewicz - Komisja konkursowa programu Lider. Program Lider ma na celu wsparcie rozwoju kadry naukowej i adresowanym do młodych naukowców ze stopniem doktora i prowadzony jest przez NCBiR (sam regulamin programu był konsultowany przez KRD)
Piotr Koza - Krajowy Komitet ds. Ram Kwalifikacji w Zakresie Szkolnictwa Wyższego. Piotr Harnatkiewicz, Piotr Koza - Główna Komisja ds. Młodzieży Naczelnej Organizacji Technicznej. Komisja ma na celu zwiększenie współpracy przedsiębiorstw o charakterze inżynierskim z młodymi osobami, w tym z młodzieżą szkolną. Planuje się szereg działań zachęcających do studiowania kierunków technicznych. Jednym z takich działań była prezentacja Piotra Kozy "Dlaczego warto studiować na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych?" w ramach salonu maturzystów 2009 na Politechnice Warszawskiej 9 września 2009.
Uczestnictwo w procesie legislacyjnym oraz prace konsultacyjne
Realne korzyści dla doktorantów płyną z działań przedstawicieli KRD w procesie legislacyjnym. W mijającej kadencji największy nacisk położono na udział w pracach komisji sejmowych dotyczących:
nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (w zakresie stypendiów samorządu terytorialnego)
ustawy o zasadach finansowania nauki
ustawy o NCN
ustawy o NCBiR
ustawy o PAN
Działania dotyczące powyższych ustaw zostały już omówione we wcześniejszej części sprawozdania. Rok 2009 był dodatkowo rokiem w którym Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiło trzyczęściowy Pakiet dla wiedzy (Nowy Model Kariery Akademickiej, Pakiet dla Studentów i Doktorantów, Nowy Model Zarządzania Szkolnictwem Wyższym), jak również bazujące na nim założenia do nowelizacji ustawy- Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Są to niezwykle ważne dokumenty, które ukształtują szkolnictwo wyższe w Polsce na przestrzeni najbliższych lat. Do wszystkich tych dokumentów Zarząd przedstawił opinie, a przy tej okazji przypomniał o postulatach KRD. Opinie Zarządu do tych dokumentów przedstawione zostały w załącznikach do Sprawozdania.
Działalność międzynarodowa
Zarząd poprzez powołanie kompetentnego pełnomocnika ds. międzynarodowych - Eurodoc w osobie Kingi Kurowskiej zwiększył udział opinii polskich naukowców na arenie Europejskiej. Sprawozdanie z działalności pełnomocnika stanowi załącznik nr 7.
Wyrównywanie szans doktorantów niepełnosprawnych
Mając na uwadze konieczność wyrównywania szans doktorantów niepełnosprawnych Zarząd powołał już na pierwszym posiedzeniu odpowiedniego pełnomocnika. Ukoronowaniem działań Zarządu w tej kwestii było wystąpienie 19 listopada 2009 Piotra Kozy na Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego z 30-minutową prezentacją dotyczącą tego problemu oraz udział w późniejszej dyskusji (prezentacja dostępna na licencji GNU Wolnej Dokumentacji na stornach KRD). W wyniku tych działań RGSW warunkowo pozytywnie zaopiniowała projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym dotyczącej obowiązku opieki uczelni nad osobami niepełnosprawnymi. Nowelizacja ta pozwoli wykorzystywać dotację MNiSW dla niepełnosprawnych nie tylko dla studentów, ale również doktorantów.
Podsumowanie
Zarząd kadencji 2008/2009 dołożył wszelkich starań, by wywiązać się ze swoich obowiązków w należyty sposób. Krytycznym punktem była współpraca z środowiskowymi porozumieniami doktoratów oraz drobne braki w koordynacji akcji informacyjnej o działaniach Zarządu. Następcy Zarządu będą musieli poświęcić temu zagadnieniu więcej uwagi. Jest to o tyle ważne, ze KRASP wraz z FRP zaprezentował środowiskowy projekt Strategii Rozwoju Szkolnictwa Wyższego do 2020 roku. Niedługo analogiczny projekt zostanie przedstawiony przez MNiSW. Kluczowym jest by nowy Zarząd w kwestii długofalowej strategii mówił głosem reprezentatywnym dla całego środowiska doktorantów, w tym doktorantów spoza uczelni publicznych oraz doktorantów z instytutów naukowych.
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
Kalendarium - uczestnictwo przedstawicieli KRD w wydarzeniach związanych ze studiami doktoranckimi.
Kalendarium - uczestnictwo przedstawicieli KRD w wydarzeniach związanych ze studiami doktoranckimi.
1. 2009-12-02 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej, Małgorzaty Perycz i Piotra Kozy w nadzwyczajnym posiedzeniu KRASP na którym przedstawiono środowiskowy projekt Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r.
2. 2009-11-25 Udział Dawida Lipskiego w gali rozdania nagród Young Reserch Award fundacji Perspektywy oraz wydawnictwa Elsevier
3. 2009-11-25 Udział Piotra Bajora w Konferencji European Student Union w Krakowie dotyczącej studiów III stopnia.
4. 2009-11-24 Udział Piotra Kozy w spotkaniu zorganizowanym przez Krajowy Punkt Kontaktowy dotyczącym projektu Era-Mind. Projekt Era-Mind ma wspierać inicjatywę Euraxess i rozszerzyć świadomość możliwości współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim a przemysłem.
5. 2009-11-23 Udział Kingi Kurowskiej i Piotra Kozy w Konferencji European Student Union w Krakowie dotyczącej studiów III stopnia.
6. 2009-11-19 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Przedstawiciel KRD przedstawił prezentacje dotyczącą wyrównywania szans studentów i doktorantów niepełnosprawnych oraz wziął udział w dwugodzinnej dyskusji poświęconej problematyce niepełnosprawności w kształceniu na poziomie wyższym.
7. 2009-11-19 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej w posiedzeniu podkomisji sejmowej dotyczącej projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk.
8. 2009-11-18 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej i Małgorzaty Perycz w posiedzeniu podkomisji sejmowej dotyczącej projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk.
9. 2009-11-18 Udział Piotra Kozy i Małgorzaty Pstrągowskiej w posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży "Założenia do nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki". Przedstawiono założenia przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 28 października 2009.
10. 2009-11-12 Spotkanie Piotra Bajora z prof. dr hab. Karolem Musiołem w sprawie działań MNISW dotyczących doktorantów.
11. 2009-11-07 Udział Piotra Kozy w gali przyznania nagród dla najlepszych studentów zagranicznych Interstudent. Konkurs został zorganizowany przez wydawnictwo edukacyjne Perspektywy i MNiSW.
12. 2009-10-23 Prowadzenie przez Piotra Kozę spotkania na Politechnice Warszawskiej z przedstawicielami DAAD i KPK poświęconego wyjazdowym stypendiom DAAD oraz programowi Euraxess realizowanego przez Krajowy Punkt Kontaktowy. Spotkanie było przeznaczone dla wszystkich doktoratów uczelni warszawskich.
13. 2009-09-25 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczącym projektu ustawy o Polskiej Akademii Nauk.
14. 2009-09-09 Prezentacja Piotra Kozy "Dlaczego warto studiować na kierunkach technicznych, matematycznych i przyrodniczych?" w ramach salonu maturzystów 2009.
15. 2009-08-25 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. W czasie posiedzenia Poseł Artur Górski przedstawił wyniki prac specjalnej podkomisji ds. nowelizacji ustawy prawo o szkolnictwie wyższym.
16. 2009-09-25 Spotkanie Piotra Kozy z Prof. Jerzym Woźnickim - Prezesem FRP. Spotkanie dotyczyło strategii rozwoju szkolnictwa wyższego i oczekiwań KRD dotyczących doktorantów. Dodatkowo przedstawiciel KRD przedstawił swoje obawy dotyczące zagrożenia częściową odpłatnością nie tylko studiów I i II stopnia, ale również III.
17. 2009-09-24 Spotkanie Kingi Kurowskiej i Piotra Kozy z Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbarą Kudrycką. W spotkaniu uczestniczyli również szef gabinetu politycznego Wojciech Niewierko i doradca Minister Piotr Gmaj. W trakcie spotkania omówiono współfinansowanie przez MNISW Zjazdu Doktorantów, konieczność nadania osobowości prawnej KRD, a Pani Minister przedstawiła ideę specjalnych środków finansowych dla 30% najlepszych doktorantów.
18. 2009-09-23 Udział Piotra Kozy w spotkaniu Fundatorów Fundacji Rektorów Polskich oraz Instytutu Społeczeństwa Wiedzy. W czasie sesji Prof. J. Woźnicki przedstawił postęp prac nad strategią rozwoju szkolnictwa wyższego.
19. 2009-06-17 Udział Pawła Pachuty oraz Piotra Kozy w posiedzeniu nadzwyczajnej podkomisji sejmowej ds. nowelizacji ustawy prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o podatku dochodowym, dotyczących stypendiów samorządowych.
20. 2009-06-05 - 2009-06-07 Udział Moniki Kalinowskiej, Małgorzaty Pstrągowskiej, Macieja Marcinowskiego Piotra Pomianowskiego oraz Piotra Kozy w Konferencji współorganizowanej z WPD "Dobre praktyki na studiach doktoranckich".
21. 2009-05-21 Udział Pawła Pachuty i Dawida Lipskiego w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat nowelizacji ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i ustawy podatkowej w zakresie stypendiów przyznawanych przez jednostki samorządu terytorialnego
22. 2009-05-20 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat projektu ustawy o instytutach badawczych
23. 2009-05-06 Udział Pawła Pachuty i Piotra Kozy w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat projektu ustawy o Narodowym Centrum Nauki. Do projektu wprowadzono zmiany: zwiększono do 20% udziału w środkach wydatkowanych osób rozpoczynających karierę naukową; skreślono zapis o zwrocie stypendiów doktoranckich NCN.
24. 2009-04-29 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej w konferencji prasowej Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego w sprawie konkursu "Mazowieckie stypendia doktoranckie"
25. 2009-04-24 - 2009-04-26 Udział Piotra Kozy w II Posiedzeniu Porozumienia Doktorantów Uczelni Technicznych. Przedyskutowano współpracę KRD-PDUT. Piotr Koza przedstawił prezentację połączoną z dyskusją "Finansowanie badań w naukach technicznych - stan obecny i perspektywy".
26. 2009-04-24 Udział Piotra Harnatkiewicza i Piotra Kozy w pierwszym posiedzeniu Głównej Komisji ds. Młodzieży Naczelnej Organizacji Technicznej w Warszawie.
27. 2009-04-24 Udział Piotra Pomianowskiego w Seminarium dla kierowników studiów doktoranckich "Studia Doktoranckie - Reguły Kształcenia". Seminarium odbyło się w Bibliotece Narodowej.
28. 2009-04-24 Udział Piotra Pomianowskiego w Seminarium dla kierowników studiów doktoranckich "Studia Doktoranckie - Reguły Kształcenia". Seminarium odbyło się w Bibliotece Narodowej.
29. 2009-04-22, 2009-04-23 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tematem były ustawy o NCBiR oraz NCN.
30. 2009-04-21 Udział Piotra Kozy w uroczystym podpisaniu przez JM. Rektor Uniwersytetu Warszawskiego i JM. Rektora Politechniki Warszawskiej porozumienia o współpracy pomiędzy uczelniami.
31. 2009-04-21 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu specjalnej podkomisji sejmowej ds. nowelizacji ustawy prawo o szkolnictwie wyższym, dotyczącej stypendiów samorządowych. W związku z pojawieniem się inicjatywy zwolnienia stypendia z podatku, posiedzenie zostało przerwane i przełożone na późniejszy termin.
32. 2009-04-18 Udział Maciej Marcinowskiego w Spotkaniu Ogólnopolskiego Porozumienia Doktorantów Uczelni Medycznych w Warszawie w Sali Senatu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
33. 2009-04-16 Udział Pawła Pachuty w posiedzeniu podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat projektu ustawy o Zasadach Finansowania Nauki.
34. 2009-04-16 Udział Pawła Pachuty w posiedzeniu Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
35. 2009-04-03 Udział Pawła Pachuty i Piotra Kozy w posiedzeniu podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.
36. 2009-04-02 Udział Pawła Pachuty w nadzwyczajnym posiedzeniu RGSW. Tematem była rola RGSW w systemie nauki i szkolnictwa wyższego.
37. 2009-04-01 Udział Pawła Pachuty oraz Piotra Kozy w posiedzeniu Sejmowej Podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat projektu ustawy o Zasadach Finansowania Nauki. Do projektu wprowadzono fundusze rozdzielane wewnątrz uczelni na rozwój kadr skierowane do młodych naukowców (do 35 roku życia, w tym doktorantów).
38. 2009-03-31 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu Sejmowej Komisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tematem posiedzenia była nowelizacja Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym w zakresie stypendiów samorządu terytorialnego dla studentów. Zwrócono uwagę, że należy w nowelizacji uwzględnić również doktorantów. Prace skierowano do podkomisji
39. 2009-03-25 do 2009-03-29 udział Piotra Kozy i Kingi Kurowskiej w corocznej Konferencji i Spotkaniu Generalnym zrzeszenia Eurodoc pod tytułem "Innovations in Europę: From Academiato Practice and Back". Konferencja dotyczyła wpływu badań młodych naukowców na rozwój Europy. W trakcie Spotkania Generalnego został wybrany nowy Zarząd Eurodoc.
40. 2009-03-21 Przedstawienie zadań jakie stoją przed KRD oraz zaprezentowanie bieżących działań podejmowanych przez KRD, uczestnikom III Ogólnopolskiej Konferencji Doktorantów (UR Kraków). Prezentacji dokonała Monika Kalinowska.
41. 2009-03-16 Udział Pawła Pachuty oraz Piotr Kozy w posiedzeniu RGSW. W trakcie posiedzenia między innymi odbyła się dyskusja z Panią Minister Nauki - Prof. Barbarą Kudrycką na temat Nowego Modelu Zarządzania w Szkolnictwie Wyższym.
42. 2009-03-12 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej oraz Piotra Kozy w Konferencji "Reformy w szkolnictwie wyższym w Europie" (Sala Kolumnowa Sejmu RP, ul. Wiejska 4/6/8). Na konferencji zaprezentowano reformy szkolnictwa wyższego w Europie. Pani Minister Barbara Kudrycka otwierając konferencje przedstawiła projekt trzeciej części Pakietu dla Wiedzy -Nowy Model Zarządzania w Szkolnictwie Wyższym.
43. 2009-03-05 Udział Małgorzaty Pstrągowskiej i Moniki Kalinowskiej w dyskusji panelowej inaugurującej program "Kobiety w nauce". W debacie wzięły udział Pani Minister Barbara Kudrycka oraz znamienite przedstawicielki świata nauki. Poruszono kwestie problemów z jakimi borykają się panie zajmujące się zawodowo nauką, zwrócono również uwagę, że odnoszą na tym polu także liczne sukcesy. Głos w dyskusji zabrały również przedstawicielki KRD i zwróciły uwagę na pojawiające się często problemy doktorantek min. problemy natury socjalnej, dotykające doktorantki w okresie trwania urlopu macierzyńskiego.
44. 2009-03-03 Udział Piotra Kozy w posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tematem posiedzenia było pięć rządowych projektów ustaw modernizujących finansowanie nauki, na pytania odpowiadała wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego -Pani Elżbieta Orłowska. Przedstawiciel KRD przedstawił uwagi dotyczące między innymi włączenia środków na badania własne do dotacji stacjonarnej.
45. 2009-02-27 do 2009-03-01 Udział Piotra Bajora w XV Krajowej Konferencji Tematycznej PSRP w Kościelisku.
46. 2009-25-02 Udział Macieja Marcinowskiego w Ogólnopolskim seminarium dla kierowników studiów doktoranckich STUDIA DOKTORANCKIE - REGUŁY KSZTAŁCENIA pod patronatem Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza prof. dr hab. Bronisława Marciniaka z udziałem Pani wiceminister prof. dr hab. Grażyny Prawelskiej-Skrzypek i prorektorów - członków Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej
47. 2009-01-22 Spotkanie Przewodniczącego KRD - Piotra Kozy z Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego - Prof. Barbarą Kudrycka. W trakcie spotkania Pani Minister przekazała doktorantom pierwszą część Pakietu dla Wiedzy - Pakiet dla studentów i doktorantów.
48. 2009-01-14 Udział Macieja Marcinowskiego w konfererencji Współczesne kierunki rozwoju studiów doktoranckich na Dolnym Śląsku, organizowanej przez Dolnośląską Radę Doktorantów
ZAŁĄCZNIK Nr 2
"Model funkcjonowania studiów doktoranckich. Dobre praktyki na studiach doktoranckich."
05-07 czerwca 2009 r.
Monika Kalinowska, Piotr Koza
Niniejsze wnioski są częścią publikacji pokonferencyjnej podsumowującej Konferencję.
Najwłaściwszym sposobem podsumowania Konferencji wydaje się zebranie najlepszych wzorców zaprezentowanych przez uczestników z 27 jednostek naukowych prowadzących studia doktoranckie. Oczywiście nie można zapominać o znakomitych gościach, którzy przedstawili zarówno nowe rozwiązania w zakresie studiów środowiskowych, jak również zagrożenia wynikające z popularyzacji nauki i spadku rzetelności niektórych badań naukowych.
Jako punkt wyjścia w dyskusji o studiach doktoranckich można przyjąć zagraniczne wzorce. Wbrew popularnej opinii, na zachodzie Europy mamy do czynienia z podobna dychotomicznością dróg dochodzenia do stopnia doktora, jak w Polsce - podziałem na uczestników studiów doktoranckich i na pracowników naukowych (bądź dydaktycznych) aplikujących z czasem o stopień doktora. Niezależnie od sposobu dochodzenia do stopnia doktora, wydaje się, że w najbardziej rozwiniętych krajach mamy do czynienia z dużym stopniem świadomości korzyści naukowych płynących z "posiadania" przez daną jednostkę dużej liczby kandydatów do stopnia doktora (z ang. "doctoral candidate"- określenie to zrównuje uczestników studiów doktoranckich i pracowników). Dość oczywistym dowodem tej świadomości jest wyraźne unormowanie sytuacji naukowej, jak i socjalnej doktoranta. Młodemu kandydatowi na studia doktoranckie, bądź do zatrudnienia, przedstawiana jest wyraźna ścieżka, którą musi przebyć by uzyskać stopień. W tej ścieżce jasno określone są jego prawa i obowiązki, w tym wysokość gwarantowanego stypendium bądź kontraktu pracowniczego. Należy podkreślić, że z taką sytuacją coraz częściej mamy również do czynienia w Polsce. Brak ścisłych unormowań prawnych na szczeblu krajowym dotyczących szczegółowych praw i obowiązków uczestników studiów doktoranckich daje poszczególnym jednostkom pewien stopień swobody w kreowaniu studiów doktoranckich. Coraz więcej jednostek wprowadza przemyślane programy studiów doktoranckich oraz zapewnia doktorantom dobre warunki socjalne. Działania te wynikają ze wzrostu świadomości władz jednostek naukowych o korzyściach naukowych i dydaktycznych płynących z faktu posiadania dużej liczby najlepszych doktorantów na dobrze zorganizowanych studiach doktoranckich.
Poszczególne referaty na konferencji wykazały, że coraz mniej jest w kraju jednostek, które traktują studia doktoranckie jako źródło dodatkowych dochodów dla jednostki, bądź "zło konieczne". Wzrasta
świadomość, że środki zainwestowane we studia doktoranckie są dla jednostki naukowej najlepszą inwestycją. By ułatwić korzystanie z tych najlepszych wzorów poniżej zebrano wybrane przykłady rozwiązań, które są przyjęte w poszczególnych jednostkach naukowych prowadzących studia doktoranckie. Dla wielu poniższe przykłady wydać się mogą w pewien sposób oczywiste, jednakże należy podkreślić, że wciąż istnieją w Polsce jednostki naukowe prowadzące studia doktoranckie, które nie przyjęły niektórych, nawet zdawałoby się oczywistych, rozwiązań. Przykłady te zaczerpnięto z poszczególnych prezentacji przedstawicieli wszystkich 27 jednostek obecnych na Konferencji oraz z dyskusji podczas ostatniego dnia Konferencji. Świadomie wymieniając dobre wzorce pominięto nazwy jednostek w których są one stosowane - niekiedy stosowane one są w większości uczelni i jednostek, a jedynie w kilku przypadkach w pojedynczych wiodących jednostkach. Prezentowanie tych wzorców nie ma służyć wykazaniu, które jednostki naukowe prowadzą najlepsze studia doktoranckie, lecz być wskazówką dla pozostałych. Niejako jest do dowód, że w obecnym stanie prawnym możliwym jest prowadzenie dobrze zorganizowanych studiów doktoranckich na najwyższym poziomie, co zapewnia powstawaniem rozpraw doktorskich światowej klasy.
Wnioski płynące z dyskusji, określające dobre praktyki stosowane na studiach III stopnia, dotyczyły m.in. programu studiów, prowadzenia badań do rozprawy doktorskiej, sytuacji materialnej doktorantów oraz samorządności. Jeszcze raz należy podkreślić, że poniższe wnioski są już wdrożone w wybranych jednostkach naukowych, stanowią dobra praktykę realizowaną w Polsce.
Program studiów doktoranckich powinien charakteryzować się elastycznością, umożliwiającą jego realizację w wybranym przez doktoranta semestrze, a jednocześnie zawierać jak największą ofertę przedmiotów obieralnych. Ważne, by uwzględniał podział na przedmioty kierunkowe/specjalistyczne oraz bloki zajęć profilujących (zarówno pod względem specjalności, jak i planów zawodowych doktoranta po ukończeniu studiów). Wskazano ponadto na konieczność uczestnictwa doktorantów w lektoratach językowych, w szczególności specjalistycznych, zajęciach z metodologii badań naukowych oraz możliwość odbywania części zajęć metodą e-learningu. Wielu uczestników Konferencji nie mogło uwierzyć, że wciąż są jednostki nie zapewniające doktorantom dostępu do lektoratów językowych, które w większości jednostek traktowane są jako coś całkowicie naturalnego.
Za dobrą praktykę uznano również brak limitu czasu trwania staży zagranicznych, otwarte wykłady dla wszystkich doktorantów (również międzyuczelniane), z możliwością wliczenia ich w program studiów oraz dostęp do całej oferty dydaktycznej uczelni w ramach np. zajęć fakultatywnych. Oczywiście, w tych jednostkach, w których istnieje możliwość wliczania zajęć spoza wydziału w program studiów doktoranckich, kierownik studiów doktoranckich musi wyrazić odpowiednią zgodę, gwarantując tym samym poziom programu studiów doktoranckich i jego zgodność z profilem naukowym doktoranta.
Dobre praktyki w aspekcie prowadzonych studiów doktoranckich to również szkolenia: z zakresu kompetencji społecznych (szczególnie komunikacji, autoprezentacji, pracy zespołowej), funkcjonowania w środowisku naukowym (do czego zaliczyć należy umiejętności organizacji konferencji, zarządzania projektem badawczym, przygotowywania publikacji pod kątem czasopism
z listy filadelfijskiej) oraz korzystania z naukowych baz danych. Ważne, by młodzi naukowcy podczas kształcenia na studiach III stopnia nabywali umiejętności pozyskiwania środków na badania naukowe takie jak: granty promotorskie, granty ministerialne, czy stypendia z instytucji zewnętrznych. Realizacja takich szkoleń powinna być prowadzona przez jednostkę pomocniczo-szkoleniową wspomagającą studia doktoranckie w zakresie pozyskiwania takich środków. Doktoranci z jednostek prowadzących takie szkolenia są najbardziej aktywnymi naukowcami i dość wcześnie zyskują samodzielność naukową, jak również niekiedy finansową - gdyż są oni najaktywniejsi w pozyskiwaniu środków na badania. Na uwagę zasługują również kwestie związane z transferem technologii, tworzeniem biznesplanów i zakładaniem własnej działalności gospodarczej. Należy ponadto umożliwić doktorantom zdobywanie praktycznych umiejętności w zakresie pracy pedagogiczno-dydaktycznej (m.in. poprzez uczestnictwo w zajęciach z emisji głosu i autoprezentacji) oraz protokołu dyplomatycznego i etykiety. Szkolenia pedagogiczno-dydaktyczne w wielu jednostkach stanowią przygotowanie doktoranta do pracy na uczelni, dlatego też są obecne jedynie na uczelniach i wydają się zbędne w jednostkach naukowych, jak i w przypadku doktorantów nie planujących związać się z uczelniami wyższymi.
Za wartą naśladowania praktykę uznano powoływanie niezależnego funduszu wewnątrz-uczelnianego na wyjazdy konferencyjne i publikacje, coroczny osobisty budżet na rozwój doktoranta oraz refundację czesnego związanego z uczestnictwem w studiach podyplomowych. Uczestnicy konferencji nie wskazywali skąd w ich jednostkach pochodzą te fundusze, lecz należy podkreślić, że niekiedy były to znaczące kwoty.
Zarówno w referatach jak i w debacie wielokrotnie poruszano kwestie związane z sytuacją materialną doktorantów. Stwierdzono, że w zdecydowanej większości jednostek badawczych i w wielu uczelniach dostrzeżono, iż doktoranci de facto świadczą pracę na rzecz jednostki naukowej i z tego tytułu należy ich odpowiednio wynagradzać. Stąd też coraz powszechniej stypendia doktoranckie otrzymuje 100% doktorantów studiów stacjonarnych i należy dążyć, by także w innych jednostkach wszyscy doktoranci stacjonarni takie stypendia otrzymywali. Za dobrą praktykę uznano wypłacanie takiego świadczenia corocznie przez okres 12 miesięcy. W przypadkach, gdy doktorant jest bardzo zaangażowany w badania naukowe niekiedy dobrą praktyką jest uniezależnianie wypłacania stypendium od prowadzenia zajęć dydaktycznych. Konieczne jest również zwrócenie uwagi na wypłatę niezależnego wynagradzania, za wykonywanie procedur przynoszących bezpośrednio dochód jednostce naukowej, dla doktorantów uczelni medycznych, gdyż w takim przypadku wykonują oni świadczenie pracy, nie będące elementem studiów doktoranckich. Na uwagę zasługuje ponadto praktyka wypłacania dodatku za pracę w warunkach szkodliwych oraz refundacja doktorantom ubezpieczenie NNW, a także obligatoryjne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, w przypadku gdy uczestnik studiów III stopnia w ramach obowiązków wynikających z planu studiów wykonuje zadania mogące rodzić skutki odpowiedzialności cywilnej. Niestety ubezpieczenia, które są codziennością w przypadku jednostek badawczych, wciąż są niespotykane na uczelniach. Należałoby jak najszybciej przenieść ten wzorzec na uczelnie, chociażby z powodu faktu, że doktoranci prowadzą zajęcia dydaktyczne (często laboratoryjne) i ubezpieczenie OC wydaję się w tym przypadku niezbędne.
Za bardzo dobrą praktykę uznać należało także zatrudnianie doktorantów na częściowych etatach asystenckich lub naukowo-badawczych w ramach realizacji grantów zewnętrznych. Jest to coraz powszechniejsze zjawisko, wynikająca z faktu prawnego ograniczenia maksymalnej wysokości stypendiów doktoranckich. Łączenie zatrudnienia wraz z pobieraniem stypendium doktoranckim pozwala wyrównać materialną konkurencyjność kariery naukowej z pracą poza jednostką naukową. Stwierdzono również, że w stosunku do doktorantów niestacjonarnych prowadzących zajęcia dydaktyczne należy rozpowszechniać stypendia dydaktyczne.
Jako dobre rozwiązanie w rozwoju i mobilności doktorantów odnotowano tworzenie kursów uzupełniających, zapewniających odpowiedni poziom wiedzy w zakresie dyscypliny naukowej, w której realizowany jest doktorat dla absolwentów studiów II stopnia, na kierunku innym niż w dziedzinie realizowanych studiów doktoranckich. Za istotne, wskazano także publikację listy kontaktowej potencjalnych opiekunów/promotorów oraz ogłaszanie terminu obron na stronach internetowych uczelni lub instytutów naukowych.
Wnioski płynące z dyskusji dotyczą również szeroko rozumianej samorządności doktorantów. Zwrócono uwagę na znaczenie samorządu doktorantów w rozwoju studiów doktoranckich, integracji środowiska i działalności informacyjnej. Jednocześnie zauważono, że najlepiej funkcjonują samorządy, którym zapewniona została odpowiednia baza w postaci biura i budżetu. Dobre praktyki na studiach doktoranckich, to również udział przedstawicieli doktorantów w pracach komórek koordynujących programy studiów III stopnia, jednostek dokonujących oceny wniosków doktorantów starających się o stypendia oraz komisjach rekrutacyjnych na studia doktoranckie. Zwrócono również uwagę na praktykę, stosowaną już przez niektóre jednostki, umożliwiającą zwolnienia aktywnych członków samorządu doktoranckiego z części pensum dydaktycznego. Ponadto zaznaczono, że na dalsze propagowanie zasługuje również konkurs na najbardziej "prodoktorancką" uczelnię w Polsce.
Postulaty dotyczące dobrych praktyk na studiach doktoranckich obejmują również wskazanie na konieczność podpisywania pomiędzy jednostką, a doktorantem umów dotyczących praw autorskich i pokrewnych, ze szczególnym uwzględnieniem praw materialnych i ich rozdziału pomiędzy autora (doktoranta) a jednostkę. Stwierdzono ponadto, że studia doktoranckie mogą, wzorem wybranych jednostek prowadzących studia niestacjonarne, być poddane akredytacji przez międzynarodowe organizacje certyfikujące. W każdej uczelni wydaje się istotnym, by doktoranci podobnie jak studenci studiów I i II stopnia, również dokonywali okresowej oceny prowadzonych w ich jednostkach studiów doktoranckich, a także kadry prowadzącej zajęcia, w tym promotorów i kierowników studiów. Wspomniano również o konieczności regulacji prawnych dotyczących wyjazdów doktorantów, w celach naukowych lub związanych z działalnością społeczną na rzecz środowiska, na podstawie delegacji.
Podsumowując dobre praktyki na studiach doktoranckich należy podkreślić różnorodność obecnych studiów, zarówno pod względem naukowym, dydaktycznym, jak i pod względem rozwiązań finansowych. Niestety wciąż istnieje wyraźne rozróżnienie pomiędzy jednostkami w których studia doktoranckie prężnie się rozwijają a jednostkami w których liczba doktorantów systematycznie spada. Do tych drugich należą jednostki w których brakuje implementacji dobrych praktyk wymienionych w tym podsumowaniu, natomiast dla jednostek wiodących dobre praktyki wymienione w tej publikacji są codziennością. Każdego dnia udowadniają one, że traktują doktorantów jako inwestycję w przyszłość jednostki i niezależnie od pewnych braków regulacji prawnych możliwym jest realizowanie studiów doktoranckich na najwyższym poziomie. Całemu środowisku doktorantów pozostaje h/czyi, by jak najszybciej dobre wzorce zostały rozpropagowane i adaptowane w każdej jednostce prowadzącej studia trzeciego stopnia.
ZAŁĄCZNIK Nr 3
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Pakiet dla Studentów i Doktorantów.
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Pakiet dla Studentów i Doktorantów.
Korzystając z możliwości wyrażenia opinii środowiska doktorantów pragniemy ustosunkować się do wybranych punktów założeń reformy. Wynika to z faktu, że część ich wymaga pewnego uszczegółowienia. W końcowej części opinii proponujemy rozszerzenie programu reformy o wybrane zagadnienia.
I.
Specjalna ścieżka dla wybitnych studentów i doktorantów
Specjalna ścieżka dla wybitnych studentów i doktorantów
Ad. 1.1. W obliczu obecnie funkcjonującego systemu aplikacji o środki na naukę, którego jedną z głównych wad jest czasochłonność procedur, idea umożliwienia wybitnym studentom w skali kraju pozyskania środków na badania w ramach doktoratu jest niezwykle cenna. Ustanowienie Programu "Diamentowy Grant" znacząco przyspieszy rozpoczęcie, przez najlepszych absolwentów, badań na potrzeby rozprawy doktorskiej. Jednakże pragniemy zwrócić uwagę, na konieczność uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego przed otwarciem przewodu doktorskiego. Uważamy, że środki na Diamentowy Grant powinny pochodzić z innych źródeł niż środki Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na badania młodych naukowców.
Oczywiście dostęp do "Diamentowego Grantu" powinni mieć wszyscy absolwenci studiów pierwszego stopnia, jak również należy stworzyć reguły aplikacji o Grant dla studentów jednolitych studiów magisterskich.
3. Ustanowienie Nagrody Ministra za najwybitniejsze osiągnięcia naukowe w ramach doktoratu - 21 osób rocznie (po 7 nagród w trzech grupach nauk).
Ad. 1.3. Uważamy, że należy zagwarantować odpowiednio wysoki poziom nagród dla doktorantów, zwłaszcza w stosunku do Nagród Ministra dla studentów.
4. Dodatkowe specjalne finansowanie wiodących studiów doktoranckich.
Ad.1.4. Należy sprecyzować, na jakie cele zostanie przyznawane specjalne finansowanie. Należy zapewnić, by środki te wykorzystywano celowo na dalszy rozwój studiów doktoranckich i badania prowadzone przez doktorantów. Zwracamy również uwagę, na konieczność określenia kryteriów oceny oraz sposobu systematycznej kontroli wiodących studiów doktoranckich.
II.
Większe upodmiotowienie studentów i dbałość o ich prawa
Większe upodmiotowienie studentów i dbałość o ich prawa
Ad.11.1. Również doktoranci powinni mieć możliwość oceny pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich.
7. Przyznanie Krajowej Reprezentacji Doktorantów osobowości prawnej.
Ad.II.7. Rozwiązania dotyczące osobowości prawnej KRD powinny być analogiczne do funkcjonujących w odniesieniu do Konferencji Rektorów, z uwzględnieniem zapewnienia przez właściwego ministra środków niezbędnych do funkcjonowanie KRD, tak jak to ma miejsce obecnie w odniesieniu do Parlamentu Studentów RP.
III.
Zmniejszenie obciążeń administracyjnych
Zmniejszenie obciążeń administracyjnych
Ad.III.1. Optymalnym rozwiązaniem jest rezygnacja z redundantnych wobec indeksu kart egzaminacyjnych, jako formy dokumentowania osiągnięć studenta przy jednoczesnym zachowaniu indeksu.
3. Zmiana charakteru dotacji dla studentów niepełnosprawnych na wspomaganie procesu kształcenia.
Ad.III.3. Nie wiadomo, czym ma się różnić dotacja na wspomaganie procesu kształcenia od obecnej dotacji na zadania związane z kształceniem i rehabilitacją leczniczą studentów niepełnosprawnych (Art. 91 ust. 1 pkt. 11 Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym).
4. Uwzględnienie tytułu "Przyjazna uczelnia" przyznawanego przez Parlament Studentów RP jako jednego z kryteriów oceny podejmowania decyzji o nagrodach ministra przyznawanych rektorom za działalność organizatorską.
Ad.111.4. Zwracamy uwagę na uwzględnienie tytułu "Najbardziej prodoktoranckiej uczelni w Polsce" przyznawanego przez KRD jako jednego z kryteriów oceny podejmowania decyzji o Nagrodach Ministra przyznawanych rektorom za działalność organizacyjną.
6. Określenie katalogu usług edukacyjnych na uczelniach publicznych i niepublicznych dodatkowo płatnych przez studenta z wyraźnym określeniem zakazu dodatkowych opłat.
Zakaz pobierania opłat obejmować będzie:
- rejestrację na kolejny semestr/rok studiów,
- egzaminy,
- egzaminy poprawkowe,
- egzamin dyplomowy,
- złożenie i ocena pracy dyplomowej,
- wpisowe,
- suplementy do dyplomów.
Ad.III.6 Obok katalogu usług edukacyjnych dodatkowo płatnych na uczelniach publicznych, należy wprowadzić katalog usług, za które dopuszczone jest pobieranie opłat na uczelniach niepublicznych, z uwzględnieniem czesnego. Nie będzie podlegać wątpliwości, że za usługi niewymienione w katalogu, nie będzie można pobierać opłat. Taka regulacja będzie stwarzała mniej wątpliwości interpretacyjnych, niż proponowane określenie usług, za które nie można pobierać opłat. Ponadto proponowane w Pakiecie rozwiązanie, w odniesieniu do uczelni publicznych, może budzić wątpliwości natury konstytucyjnej.
IV.
Umiędzynarodowienie procesu studiów
Umiędzynarodowienie procesu studiów
2. Wprowadzanie możliwości zawierania umów z zagranicznymi instytucjami naukowymi w celu przeprowadzania wspólnego przewodu doktorskiego.
Ad.IV.1, IV.2. Proponowane przez Ministerstwo w tych punktach rozwiązania uwzględniają zgłaszane przez środowisko doktorantów postulaty. Proponowane rozwiązania unormowania obecnej sytuacji w kwestii wspólnego prowadzenia studiów doktoranckich oraz wydawania wspólnego dyplomu są niezwykle cenną inicjatywą.
V.
Lepsze przygotowanie absolwentów szkół wyższych do potrzeb gospodarki i funkcjonowania na rynku pracy
Lepsze przygotowanie absolwentów szkół wyższych do potrzeb gospodarki i funkcjonowania na rynku pracy
5. Zniesienie zakazu podejmowania pracy przez doktorantów studiów stacjonarnych na uczelniach publicznych otrzymujących stypendia doktoranckie.
Ad.V.5 Ze względu na obecną wysokość stypendiów doktoranckich, umożliwienie doktorantom podejmowania zatrudnienia w pełnym wymiarze jest ze wszech miar korzystnym rozwiązaniem. Jednakże pragniemy zwrócić uwagę na konieczność zdecydowanych kroków systemowych, zmierzających do stworzenia sytuacji, w której doktorant w pełni wywiązujący się ze swoich obowiązków w zakresie badań, dydaktyki oraz nauki zapewnione będzie miał wystarczające środki w formie: stypendium doktoranckiego, świadczeń pomocy materialnej wyrównujących szansę edukacyjne oraz środków na finansowanie badań naukowych. Takie rozwiązanie zlikwiduje konieczność podejmowania zewnętrznego zatrudnienia.
7. Wprowadzenie ramowych wymagań kształcenia na studiach doktoranckich w celu podniesienia jakości kształcenia.
Ad.V.7 W tworzeniu ramowych wymagań kształcenia należy uwzględnić, ze nie powinno się dążyć do tworzenia szczegółowych standardów, jakie obowiązują na studiach pierwszego i drugiego stopnia.
Treści programowe powinny być określane, w możliwie szeroki zakresie, przez jednostkę prowadzącą studia doktoranckie.
VI.
Zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych przeznaczonych na pomoc materialną dla studentów
Zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych przeznaczonych na pomoc materialną dla studentów
1. Wprowadzenie zmian w systemie pomocy materialnej dla najuboższych studentów poprzez podniesienie wysokości minimalnego dochodu na osobę w rodzinie gwarantującego studentom i doktorantom stypendium socjalne (do wysokości równej 1,25 dochodu określonego w art. 8 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej).
2. Podniesienie, w analogicznym stopniu, górnej granicy dochodu na członka rodziny uprawniającej studentów i doktorantów do ubiegania się o stypendium socjalne.
Ad.V1.1 VI.2. Poniesienie progów dochodowych uprawniających do świadczeń pomocy materialnej zasługuje w pełni na poparcie. W naszym przekonaniu należy zapewnić w ustawie mechanizmy corocznej waloryzacji dochodów uprawniających do tych świadczeń.
3. Wprowadzenie przepisów umożliwiających ustanawianie nieopodatkowanych stypendiów przez organy rządowe i samorządowe, w tym stypendiów ze środków Unii Europejskiej.
Ad.VI.3. Należy uwzględnić możliwość ubiegania się, również przez doktorantów, o nieopodatkowane stypendia ustanawiane przez organy rządowe i samorządowe oraz pochodzące ze środków Unii Europejskiej. Zwracamy uwagę, że w projekcie zgłoszonym przez Komisję Przyjazne Państwo dotyczącym wprowadzenia do Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym art. 184a mówiącego o możliwości przyznawania przez jednostki samorządu terytorialnego stypendiów, uwzględniono taką możliwość tylko w odniesieniu do studentów.
5. Wprowadzenie rocznych nagród rektora w miejsce stypendium naukowego:
- uzyskanie nagrody rektora będzie możliwe nawet w przypadku otrzymywania stypendium na kierunkach zamawianych;
- wyższe nagrody będą przeznaczone dla mniejszej liczby najwybitniejszych studentów.
Ad.VI.5. Wyłączenie stypendiów za wyniki w nauce z Funduszu Pomocy Materialnej dla studentów i doktorantów zwiększy przejrzystość systemu przyznawania świadczeń materialnych, jednakże priorytetem w tej zmianie musi być zagwarantowanie dodatkowych środków na nagrody rektora w wysokości, co najmniej równej tej, jaka obecnie jest przeznaczana na stypendia naukowe w FPM, przy zachowaniu udziału samorządów studenckich i doktoranckich w tworzeniu reguł ich przyznawania oraz przyznawaniu stypendiów.
6. Przesunięcie funduszy z jednorazowych zapomóg, stypendiów mieszkaniowych i na wyżywienie do systemu stypendiów socjalnych.
Ad.VI.6. Uważamy, że fundusze na jednorazowe zapomogi oraz stypendium mieszkaniowe powinny być zachowane. Należy również pamiętać o wydzieleniu pomocy dla osób niepełnosprawnych.
7. Rozszerzenie dostępności do kształcenia bezpłatnego:
- racjonalizacja bezpłatnego systemu kształcenia poprzez wprowadzenie zasady, że studentowi przysługuje określony zakres usług edukacyjnych świadczony w uczelniach publicznych na studiach stacjonarnych;
- zakres usług będzie określany w postaci określonej liczby punktów kredytowych ECTS (360 dla cyklu studiów 3+2 oraz jednolitych magisterskich pięcioletnich, 420 dla cyklu studiów sześcioletnich).
Ad.VI.7. Uważamy, że wyniki postępowania kwalifikacyjnego na studia oraz wyniki egzaminów w trakcie studiów powinny stanowić weryfikację, czy student posiada potencjał wystarczający do równoczesnego studiowania dwóch kierunków.
Dodatkowo należy pamiętać, że istnieje grupa zdolnych studentów, którzy realizują studia w trybie indywidualnym, który polega między innymi na rozszerzeniu programu studiów na podstawowym kierunku o zajęcia na innych kierunkach, bądź specjalnościach. Wprowadzenie limitów punktów ECTS przysługujących "bezpłatnie" uniemożliwi ścieżkę indywidualnego rozwoju studenta.
Zdajemy sobie sprawę z występujących nadużyć, którym należy przeciwdziałać. Jednakże zaproponowane rozwiązania nie wydają się najlepszym sposobem na ich wyeliminowanie, a mogą prowadzić do pokrzywdzenia osób, które w pełni wywiązują się z przyjętych na siebie dodatkowych obowiązków.
Pragniemy przypomnieć o zgłoszonych postulatach Krajowej Reprezentacji Doktorantów, które nie zostały ujęte w przekazanym nam projekcie założeń do "Reformy studiów i praw studenckich". Jednym z podstawowych problemów socjalnych doktorantów jest zbyt mała liczba przyznawanych stypendiów doktoranckich w jednostkach prowadzących studia doktoranckie. Uzasadnione jest wydzielenie dotacji celowej na stypendia doktoranckie.
Istotnym postulatem KRD było nie wliczanie stypendium doktoranckiego do dochodu przy ubieganiu się o stypendia z Funduszu Pomocy Materialnej.
W naszym przekonaniu należy wprowadzić przepis uniemożliwiający wstrzymywanie wypłaty stypendium doktoranckiego w okresie odpowiadającemu okresowi urlopu macierzyńskiego. Działania podejmowanie przez niektóre jednostki, które zawieszają wypłatę stypendium w tym okresie prowadzą do naruszenia zasady wyrażonej w art. 71 ust. 2 Konstytucji RP, który stanowi, iż "Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych (...)"
Pragniemy również zasygnalizować konieczność rozwiązania problemu wypłacania świadczeń, w tym stypendium doktoranckiego, w okresie niezdolności do prowadzenia badań spowodowanej ciężką chorobą.
Apelujemy również o dostęp doktorantów do stypendiów za wyniki w sporcie.
KRD zwraca się także z prośbą o zmianę rozporządzenia Ministra Zdrowia z 19 września 2008 i ponowne rozpatrzenie możliwości wprowadzenia rozporządzenia dotyczącego podjęcia przez doktoranta kształcenia specjalizacyjnego poza postępowaniem kwalifikacyjnym, jeśli odbywałoby się ono w tej samej jednostce. Rozwiązanie to stymulowałoby rozwój naukowy doktorantów oraz zwiększyłoby liczbę doktorantów, którzy pozostaliby po studiach na uczelni.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Model Kariery Akademickiej.
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów w sprawie Pakietu dla Wiedzy - Model Kariery Akademickiej.
W imieniu środowiska doktorantów, pragniemy przedstawić wybrane uwagi do Modelu Kariery Akademickiej.
1.1 Wprowadzenie procedury konkursowej przy kwalifikacji na bezpłatne studia doktoranckie, określonej rozporządzeniem Ministra.
Ad 1.1 Wprowadzenie procedury konkursowej jest jak najbardziej słuszne. Takie rozwiązanie na poziomie ogólnopolskim zapewni większą przejrzystość oraz obiektywność rekrutacji na studia doktoranckie.
1.2 Ustanowienie dodatkowego finansowania wiodących studiów doktoranckich.
Ad 1.2 Uszczegółowienia wymagają określenia "dodatkowe finansowanie" i "wiodące studia doktoranckie". Należy sprecyzować, na jakie cele zostanie przyznane specjalne finansowanie. Należy zapewnić, by środki te wykorzystywano celowo na dalszy rozwój studiów doktoranckich i badania prowadzone przez doktorantów. Ponadto powinny być jasno sprecyzowane kryteria oceny oraz sposób systematycznej kontroli wiodących studiów doktoranckich.
1.4 Upowszechnianie zasady opieki naukowej i prowadzenia zajęć dydaktycznych na studiach doktoranckich przez pracowników bezpośrednio aktywnych naukowo i posiadających minimum stopień doktora habilitowanego. ("Pracownik bezpośrednio aktywny naukowo" to pracownik, który w ostatnich 4 latach spełnił warunki określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowych jednostkom naukowym.)
Ad 1.4 Należy zapewnić możliwość czynnego udziału w prowadzeniu zajęć na studiach doktoranckich naukowców zagranicznych, nie posiadających stopnia naukowego doktora habilitowanego.
1.5 Ustanowienie warunku do otwarcia przewodu doktorskiego w postaci minimum jednej publikacji w recenzowanym czasopiśmie naukowym o zasięgu co najmniej krajowym.
Ad 1.5 Obowiązek posiadania przynajmniej jednej publikacji w czasopiśmie recenzowanym do otwarcia przewodu wydaje się słusznym postulatem. Publikacja taka może stanowić pewną weryfikację umiejętności formułowania myśli przez doktoranta. Obecnie większość doktorantów publikuje w większym zakresie, niż określają to założenia do reformy, a zaproponowane rozwiązanie będzie korzystne dla podniesienia poziomu najsłabszych studiów doktoranckich.
Dodatkowo postulujemy, aby doktorant w momencie otwarcia przewodu doktorskiego nabywał pełnię praw pracowniczych.
1.8 Wprowadzenie konieczności posiadania zewnętrznego dokumentu potwierdzającego znajomość jednego z nowożytnych języków obcych (według certyfikatów ustalonych w rozporządzeniu Ministra).
Ad 1.8 Apelujemy o utrzymanie wewnątrz uczelnianego egzaminu z języka nowożytnego jako elementu przewodu doktorskiego i jednocześnie umożliwienie zwolnienia z egzaminu z języka nowożytnego, jeżeli kandydat posiada odpowiedni certyfikat wykazany w rozporządzeniu Ministra. Wydaje się, iż konieczność posiadania zewnętrznego certyfikatu z języka nowożytnego wprowadza znaczne obciążenia finansowe dla uczestnika przewodu doktorskiego. Zarówno kursy przygotowujące do zewnętrznych egzaminów, jak i sama procedura egzaminu na certyfikat są niezwykle kosztowne.
1.9 Uściślenie ram prawnych dla zawierania umów z zagranicznymi instytucjami naukowymi w celu przeprowadzenia wspólnego przewodu doktorskiego.
Ad 1.9. Jest to bardzo potrzebna inicjatywa służąca wymianie wiedzy na poziomie międzynarodowym. Należy jednakże w takich przypadkach zagwarantować możliwość obrony pracy doktorskiej w języku obcym (przynajmniej angielskim), gdyż ciężko sobie wyobrazić, by w przypadku doktoratu realizowanego w polskiej i zagranicznej jednostce doktorant musiał przedstawiać wyniki swojej pracy zagranicznym naukowcom w języku polskim.
2.1 Pozostawienie stopnia naukowego doktora habilitowanego, nadawanego przez CK.
Ad 2.1 Wydaje się, że ze względu na fakt, iż stopień doktora habilitowanego jest stopniem naukowym, nie jest słuszne by przyznawał go organ administracyjny, nie będący jednostką naukową. Zasadnym jest, by to rady naukowe poszczególnych jednostek przyznawały ten stopień. Jednakże, aby uniknąć nieprawidłowości, które obecnie niekiedy towarzyszą procedurze habilitacyjnej, należy wprowadzić jawność postępowania habilitacyjnego oraz rozważyć przeniesienie procedury habilitacyjnej do innej jednostki naukowej, niż ta, w której zatrudniony jest kandydat do stopnia naukowego doktora habilitowanego. Należy również zagwarantować uczestnictwo w tej procedurze przedstawiciela jednostki naukowej, z której wywodzi się kandydat. Każda decyzja rady naukowej powinna być uzasadniona pisemnie i powinno przysługiwać od niej odwołanie. CK mogłaby w takiej konstrukcji pełnić funkcję organu kontrolno - odwoławczego.
2.5 Odstąpienie od kolokwium, wykładu habilitacyjnego oraz obowiązku przedstawiania rozprawy habilitacyjnej.
Ad 2.5 O ile rozprawa habilitacyjne wydaje się zbędna, szczególnie w przypadku osób o znacznym dorobku publikacyjnym, to wnioskujemy o utrzymanie kolokwium oraz wykładu habilitacyjnego. Kolokwium takie jest formą dyskusji naukowej i w najpełniejszy sposób przedstawia predyspozycje habilitanta do dołączenia do grona samodzielnych pracowników nauki. W przypadku wykładu należy zrezygnować z losowania tematu i umożliwić habilitantowi przedstawienie tematu, z którego jest wybitnym specjalistą. Bezwzględnie, zarówno wykład, jak i kolokwium powinno być publiczne oraz powinien uczestniczyć w nim przedstawiciel organu kontrolnego (CK).
2.6 Ocena dorobku na podstawie (możliwie mierzalnych) kryteriów, których spełnienie umożliwi uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego w określonej grupie nauk i w sztuce.
Ad 2.6 Podpunkt stwarza wiele niejasności poprzez sformułowanie: "na podstawie możliwie mierzalnych kryteriów". Wydaje się, że znalezienie takich kryteriów i odpowiednie ich sparametryzowanie może być trudne. Ostateczne przygotowanie tych kryteriów powinno zostać poprzedzone szerokimi konsultacjami społecznymi z przedstawicielami wszystkich zainteresowanych środowisk.
2.7 Wprowadzenie zasady jasnego określenia terminów ukończenia poszczególnych etapów procedury habilitacyjnej, których naruszenie będzie skutkowało prawem habilitanta do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
2.8 Wprowadzenie zasady pisemnego uzasadnia przez CK decyzji negatywnych
Ad 2.7 i 2.8. Rozwiązanie takie wydają się konieczne, niezależnie od organu prowadzącego proces habilitacji.
Podsumowując uwagi do punktu drugiego Modelu, dotyczącego uproszczenia procedury habilitacyjnej, wydaje się, że zmiana charakteru habilitacji z procesu naukowego na prosty, matematyczny proces administracyjny jest szkodliwe dla poziomu prac naukowych. Jednocześnie ministerstwo zaproponowało szereg pożytecznych rozwiązań, które należałoby wprowadzić do obecnie istniejącego modelu - w tym: habilitant powinien sam występować o wszczęcie procedury habilitacyjnej, każda decyzja (zarówno negatywna, jak i pozytywna) powinna być uzasadniona pisemnie i powinno przysługiwać od niej odwołanie do CK, każdy etap procesu habilitacyjnego powinien być realizowany w określonym, krótkim czasie. Natomiast wydaje się, że zwiększenie procesu kontroli procedury można przeprowadzić przez upublicznienie kolokwium habilitacyjnego i obligatoryjne uczestnictwo w nim osoby z organu kontrolnego. Popieramy przeniesienie procedury habilitacyjnej do innej jednostki naukowej, niż ta, w której zatrudniony jest kandydat do stopnia naukowego doktora habilitowanego, przy zagwarantowaniu uczestnictwa w niej przedstawiciela szkoły naukowej, z której wywodzi się kandydat.
3.1 Wprowadzenie możliwości podejmowania przez rektora (kierownika jednostki naukowej) decyzji, bez zasięgania opinii CK, o zatrudnieniu cudzoziemców i obywateli polskich, na stanowisku profesora nadzwyczajnego, którzy uzyskali stopień doktora za granicą oraz obywateli polskich, którzy uzyskali stopień doktora w Polsce i mieli status samodzielnego pracownika naukowego za granicą przez min. 5 lat, oraz posiadających znaczący dorobek naukowy.
Ad 3.1 Proponowane rozwiązanie powinno ułatwić samodzielnym pracownikom naukowym zatrudnienie na uczelniach. Należy rozważyć, w jaki sposób umożliwić im prowadzenie przewodów doktorskich.
3.2 Wprowadzenie specjalnego trybu nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego dla cudzoziemców i obywateli polskich, na stanowisku profesora nadzwyczajnego, którzy uzyskali stopień doktora za granicą oraz obywateli polskich, którzy uzyskali stopień doktora w Polsce i mieli status samodzielnego pracownika naukowego za granicą przez min. 5 lat, mających znaczący dorobek naukowy. Według następującej procedury:
(a) Rektor uczelni (kierownik jednostki naukowej), której jednostka organizacyjna ma uprawnienia do nadawania stopnia dra hab. w dziedzinie zgodnej z dorobkiem naukowym kandydata, występuje do CK o nadanie aplikantowi stopnia naukowego doktora habilitowanego. Do wniosku dołącza wykaz dorobku naukowego, zgodnie z ustalonym formularzem oraz najważniejsze publikacje.
(b) Wniosek po złożeniu zostaje umieszczony na stronie internetowej CK
(c) CK podejmuje decyzje w ciągu 1 miesiąca i przesyła ja rektorowi, a także do wiadomości habilitanta oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Jeżeli decyzja jest negatywna, to habilitant może złożyć wniosek do CK, w trybie określonym w kpa, o ponowne rozpatrzenie sprawy.
- Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie, to kandydat może ponownie złożyć wniosek o nadanie stopnia doktora habilitowanego, najwcześniej po upływie 3 lat, pod warunkiem znaczącego uzupełnienia dorobku naukowego.
Ad 3.2.c Wydaje się, że okres trzyletni przed kolejnym złożeniem wniosku o nadanie stopnia doktora habilitowanego jest zbyt długi. Postulujemy okres jednego roku.
4.1 Wprowadzenie ustawowej zasady, że wszystkie stanowiska naukowe, naukowo - dydaktyczne i dydaktyczne są obsadzane w trybie konkursowym.
4.2 Wprowadzenie obowiązku ogłaszania na stronach internetowych MNiSzW informacji o konkursach na wszystkie stanowiska dydaktyczne, naukowo - dydaktyczne oraz naukowe (w języku polskim i angielskim). Na tych samych stronach umieszczane byłyby wyniki rozstrzygnięć konkursów wraz z CV naukowym osoby, która wygrała konkurs.
4.3 Wprowadzenie w publicznych uczelniach i instytutach naukowych konkursowego trybu powoływania na kadencje kierowników katedr, zakładów naukowych, laboratoriów i innych
jednostek. Ogłaszanie tych konkursów na stronach internetowych Ministerstwa oraz podawanie wyników konkursu wraz CV naukowym zwycięzcy.
4.4 Przyjęcie zasady, że podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę na czas określony albo nieokreślony (za wyjątkiem osób z tytułem naukowym).
4.5 Zobowiązanie samodzielnych pracowników naukowych i naukowo - dydaktycznych podejmujących dodatkowe zatrudnienie lub zmieniających miejsce zatrudnienia w uczelni lub jednostce naukowej do poinformowania o tym CK, PKA i Ministra NiSW, w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie od nawiązania nowego stosunku pracy. Niepoinformowanie skutkuje niezaliczaniem takiej osoby do uprawnień naukowych i dydaktycznych w żadnej z uczelni będących dla niego miejscem pracy.
4.6 Ograniczenie wieloetatowości w uczelniach i jednostkach naukowych na rzecz dwuetatowości, za zgoda rektora lub kierownika jednostki naukowej na drugie zatrudnienie lub prowadzenie działalności gospodarczej.
4.7 Wyeliminowanie konfliktu interesów wynikającego z podległości służbowej osób spokrewnionych i spowinowaconych. W instytutach, katedrach i zakładach nie może powstać stosunek podległości służbowej miedzy małżonkami oraz osobami pozostającymi ze sobą w stosunku pokrewieństwa do II stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.
4.8 Wprowadzenie ustawowego obowiązku prowadzenia oceny działalności naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej pracowników naukowych, naukowo - dydaktycznych oraz dydaktycznych nie rzadziej niż co dwa lata. Przy ocenie, jako jedno z kryteriów, uwzględniana jest opinia dokonywana przez studentów i doktorantów.
4.9 Promowanie motywacyjnej polityki płacowej rektorów (kierowników jednostek naukowych) prowadzonej za pomocą niestałego dodatku do wynagrodzenia skorelowanego z wynikami oceny dorobku naukowo-dydaktycznego.
Ad 4 Niemalże wszystkie kroki służące poprawie polityki kadrowej uczelni wskazane przez ministerstwo uważamy za słuszne i wynikające zapewne ze szczegółowej diagnozy obecnej sytuacji. Oczekujemy uszczegółowienia punktu 4.7 wykluczającego powstanie podległości służbowej pomiędzy osobami spokrewnionymi i spowinowaconymi. Nie jest niczym nowym fakt, że osoby spokrewnione mają podobne zainteresowania, dlatego nie można im zabronić wykonywania podobnej pracy, również, jeśli pragną one realizować się zawodowo w tych samych wiodących ośrodkach naukowych. Oczywiście, niedopuszczalną jest sytuacja polegająca na zatrudnianiu przez kierowników jednostek organizacyjnych osób spokrewnionych o niedostatecznych kwalifikacjach. Wprowadzenie obligatoryjnej procedury konkursowej na wszystkie stanowiska wraz z powszechnie dostępną informacją o odbywających się konkursach powinno wykluczyć taką sytuację. Należy umożliwić startowanie w konkursie osobom spokrewnionym i spowinowaconym z członkiem kierownictwa jednostki, który to członek powinien zostać wyłączony z procedury oceny kandydatów. W przypadku wygrania konkursu przez osobę spokrewnioną lub spowinowaconą oczekuje się złożenia rezygnacji z stanowiska kierowniczego, jako warunku zatrudnienia osoby spokrewnionej lub spowinowaconej.
Należy wyeliminować możliwość bezpośredniego zwierzchnictwa pomiędzy osobami spowinowaconymi i spokrewnionymi.
Pragniemy również zwrócić uwagę, że okres dwóch tygodni na zgłoszenie nawiązania nowego stosunku pracy nie jest zbyt krótki (punkt 4.5). Zasadnym jest, by osoba zainteresowana informowała o tym fakcie jedynie jeden organ, który powinien być odpowiedzialny za przekazanie informacji dwóm pozostałym. Należy również zastanowić się, czy kierownik jednostki jest odpowiednią osobą do wyrażenia zgody na drugie zatrudnienie.
5.1 Wprowadzenie zasady, że na podstawie mianowania może być zatrudniona tylko osoba z tytułem naukowym.
5.2 Wprowadzenie stanu spoczynku dla emerytowanych profesorów tytularnych.
5.3 Wprowadzenie możliwości przechodzenia w stan spoczynku nauczycieli akademickich posiadajqcych tytuł naukowy profesora lub tytuł profesora w zakresie sztuki po osiągnięciu wieku emerytalnego (tylko na wniosek profesora i przy zakazie podejmowania pracy dydaktycznej oraz zajmowania stanowisk w instytucjach naukowych i szkolnictwa wyższego).
5.4 Utworzenie dla profesorów w stanie spoczynku dodatku do emerytury, wypłacanego w formie dodatku uzupełniającego z uczelni, która występowała z wnioskiem o nadanie mu tytułu profesora. Łączna kwota emerytury i dodatku wynikającego ze stanu spoczynku nie będzie wyższa niż 75% kwoty przeciętnego wynagrodzenia profesora tytularnego zatrudnionego na stanowisku profesora zwyczajnego.
5.5 Ustawowe wprowadzenie statusu profesora emerytowanego przyznawanego przez organy uczelni osobom, które spełniają warunki przejścia w stan spoczynku. W pierwszym etapie objecie nim osób odchodzących na emeryturę, a w kolejnych etapach osób, które nabyły prawa emerytalne w latach wcześniejszych.
Ad 5 Założenia reform służących zwiększeniu uprawnień wynikających z posiadania tytułu naukowego niewątpliwie należy docenić. Jednakże wątpliwym jest, by rektorzy uczelni byli skłonni wypłacać emerytowanym profesorom dodatek do emerytury (punkt 5.4). W takim wypadku należy rozważyć utworzenie centralnego funduszu na takie dodatki.
6.3 Ustalenie, że profesor tytularny traci bierne prawo wyborcze do pełnienia funkcji w organach CK z chwilą ukończenia 70 roku życia.
Ad 6.3 Zasadnym jest uzależnienie możliwości członkostwa w CK od realnej zdolności do pracy w niej, a nie od granicy wieku. Miernikiem takiej zdolności może być aktywność naukowa.
Na zakończenie pragniemy jeszcze raz wyrazić radość z faktu, że ministerstwo podjęło próbę kompleksowej reformy systemu edukacji i nauki. Mamy nadzieję, że w czasie konsultacji społecznych przyjęte zostaną optymalne rozwiązania reformujące polską naukę oraz uwzględnione zostaną postulaty zgłaszane przez środowiska doktorantów.
Załącznik 5. Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów na temat pakietu Partnerstwo dla Wiedzy - Nowy Model Zarządzania Szkolnictwem Wyższym.
Przedstawiony Nowy Model Zarządzania Szkolnictwem Wyższym stanowi trzecią część Pakietu dla Wiedzy i razem z poprzednimi stanowi pierwszą próbę kompleksowej reformy szkolnictwa wyższego. Inicjatywa ta może w najbliższej przyszłości znacznie podnieść poziom i efektowność systemu szkolnictwa wyższego. Pragniemy zwrócić uwagę, że nowy model zarządzania szkolnictwem wyższym nie przedstawia znaczących zmian w finansowaniu studiów doktoranckich. W projekcie reform poruszona jest jedynie kwestia dodatkowego finansowania z przeznaczeniem na stypendia doktoranckie dla jednostek o statucie Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego. KRD uznaje za konieczne wydzielenie w dotacji dla każdej uczelni środków bezpośrednio przeznaczonych na stypendia doktoranckie, co zapewni przejrzystość w wydatkowaniu tych funduszy. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że tworzenie jednostek KNOW wymaga szczegółowych konsultacji środowiskowych i dla takich jednostek należy wygospodarować dodatkowe środki budżetowe tak, by inne uczelnie nie były pokrzywdzone finansowo w stosunku do sytuacji obecnej.
Uważamy, że szczególny statut jednostek KNOW powinien przejawiać się nie jedynie w prawach takiej jednostki, ale w myśl zasady, że bycie jednostką wiodącą zobowiązuje, również powinien przekładać się na obowiązki. Ponieważ KNOW-y mają kształcić kadry nauki i szkolnictwa wyższego dla całego kraju, to wydaje się, że wskazanym jest zapewnienie w nich jak najkorzystniejszych warunków rozwoju młodych naukowców i dydaktyków. KRD proponuje rozważyć, by z dodatkowym finansowaniem jednostek KNOW wiązał się obowiązek zapewnienia wszystkim doktorantom od pierwszego roku stypendiów doktoranckich.
W dalszej części przedstawiamy zbiór szczegółowych uwag dotyczących projektu: 1. Stworzenie mechanizmu wyłaniania krajowych naukowych ośrodków wiodących.
1.1 Stworzenie mechanizmu wyłaniania Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących (KNOW) będących krajowymi ośrodkami prowadzącymi badania naukowe na najwyższym poziomie lub mogącymi ten poziom osiągnąć, przy wsparciu finansowym, w niezbyt odległej perspektywie.
Ad 1.1 W projekcie brak informacji, ile mam być Ośrodków posiadających status KNOW oraz propozycji dających możliwość ubiegania się o ten status. Konieczne jest również określenie, jaka będzie dostępność do środków finansowych przez uczelnie nie będące KNOW-em.
1.1. (f) Status KNOW będzie dawał priorytet przy ubieganiu się o środki z budżetu państwa oraz środki strukturalne UE na finansowanie zatrudnienia naukowców z zagranicy, stypendia - przede wszystkim doktoranckie - oraz inwestycje w aparaturę badawczą.
Ad 1.1. (f). Założenie, że status KNOW będzie dawał priorytet w ubieganiu się o środki finansowe wydaje się kontrowersyjne. Promowanie najlepszych jednostek, w tym promowanie finansowe jest ideą służącą podniesieniu jakości badań w jednostkach naukowych. Powstaje jednak pytanie, jak będzie wyglądała sytuacja ośrodków/jednostek nie posiadających statusu KNOW i czy w ogóle będą mogły ubiegać się one o środki finansowe przeznaczane na powyższe cele z budżetu państwa.
Tworzenie jednostek KNOW nie powinno nieść za sobą skutków negatywnych w finansowaniu pozostałych jednostek.
3. Zmiany w ustroju uczelni publicznej
3.1 Dopuszczenie dwóch trybów powoływania rektora, kierowników podstawowych jednostek organizacyjnych oraz dyrektorów instytutów: tradycyjnego i konkursowego.
b) W trybie konkursowym rektor może też być wyłoniony w drodze otwartego konkursu, spośród osób posiadających co najmniej stopień doktora oraz przygotowanie i doświadczenie menedżerskie.
Ad 3.1 b). Doświadczenie menedżerskie powinni mieć w szczególności Kwestor i Kanclerz Uczelni. Należy również jasno określić, co należy rozumieć pod pojęciem doświadczenie menedżerskie.
4. Lepsze wykorzystanie potencjału badawczego i dydaktycznego polskich uczelni.
4.10 Zniesienie wymogu zatwierdzania regulaminów studiów i statutów uczelni przez Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego.
Ad 4.10. Idea zniesienia wymogu zatwierdzania przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego regulaminów studiów jest słuszna. Należy jednak zastanowić się, czy powinna ona również dotyczyć statutów uczeni.
5. Uproszczenie finansowania szkół wyższych.
5.1 Dotacja stacjonarna, statutowa oraz na pomoc materialna dla studentów i doktorantów przeznaczona będzie przede wszystkim na zachowanie ciągłości funkcjonowania uczelni. Polityka rozwojowa będzie finansowana w trybie konkursowym ze środków budżetu państwa oraz środków strukturalnych UE.
Ad 5.1. Uważamy, że należy usunąć słowa pomoc materialna dla studentów i doktorantów. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów powinna być odrębnymi środkami celowymi.
5.3 Wzmocnienie zadaniowego charakteru dotacji stacjonarnej poprzez związanie jej z kształceniem studentów. Wysokość dotacji będzie uzależniona od liczby studentów oraz wskaźnika kosztochłonności studiowania. Wskaźnik kosztochłonności, zróżnicowany zależnie od kierunku studiów, będzie uwzględniał niezbędne koszty osobowe, bazę infrastrukturalną oraz koszty pośrednie. Ponadto dotacja uwzględni ocenę jakości dydaktyki dokonywana przez PKA.
Włączenie do dotacji stacjonarnej na zadania związane z kształceniem stacjonarnym studentów i doktorantów środków z dotychczasowych dotacji szczegółowych.
Ad 5.3. Ważne jest wydzielenie środków na stypendia doktoranckie w budżecie wszystkich jednostek. Pozwoli to na większą racjonalizację i przejrzystość środków wydatkowanych na doktoranta. Uzależnienie dotacji stacjonarnej w głównej mierze od liczby studentów i wskaźnika kosztochłonności zwiększy przejrzystość algorytmu podziału środków na dotacje stacjonarne. Dodatkowo uważamy, że należy wyraźnie rozróżnić składnik doktorancki i składnik studencki, a w samej dotacji wyraźnie wydzielić środki bezpośrednio przeznaczone na stypendia doktoranckie.
ZAŁĄCZNIK Nr 6
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów do założeń nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
Opinia Krajowej Reprezentacji Doktorantów do założeń nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
I. Nowy model zarządzania szkolnictwem wyższym
A. Projakościowe finansowanie szkół wyższych
Idea zmiany charakteru dotacji stacjonarnej na dotacje służącą bieżącej działalności uczelni, szczególnie dydaktyczną i pozyskiwanie środków na rozwój uczelni i badania w drodze otwartych konkursów zasługuje na pełne poparcie. Środki przeznaczone na kształcenie powinny "iść za studentem".
Niezwykle ważnym jest wydzielenie środków na stypendia doktoranckie w budżecie wszystkich jednostek. Pozwoli to na większą racjonalizację i przejrzystość środków wydatkowanych na doktoranta. Uzależnienie dotacji stacjonarnej w głównej mierze od liczby studentów i wskaźnika kosztochłonności zwiększy przejrzystość algorytmu podziału środków na dotacje stacjonarne.
Dodatkowo uważamy, że należy wyraźnie rozróżnić składnik doktorancki i składnik studencki, a w samej dotacji wyraźnie wydzielić środki bezpośrednio przeznaczone na stypendia doktoranckie.
C. Lepsze wykorzystanie potencjału badawczego i dydaktycznego polskich uczelni
Idea zniesienia wymogu zatwierdzania przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego regulaminów studiów jest może doprowadzić do tworzenia regulaminów krzywdzących studentów, a nawet niezgodnych z regulacjami ustawowymi. Dlatego należy do tematu podejść bardzo ostrożnie z i należytą rozwagą.
Należy również rozważyć, czy obecnie przyjęte minima kadrowe nie ograniczają rozwoju mniejszych jednostek o wysokim poziomie prowadzonych badań. Wobec wzrostu liczby dyscyplin, należy rozważyć zmniejszenie obecnych minimów kadrowych, co również umożliwiłoby wzrost udziały w procesie kształcenia osób z zewnątrz uczelni, w tym praktyków.
Nowe regulacje powinny również dotyczyć własności intelektualnej, w szczególności rzeczowych praw majątkowych. Jest to kwestia niezwykle istotna, gdyż dotyczy komercjalizacji badań oraz ochrony własności intelektualnej. Jednostki naukowe powinny być zobligowane do regulacji tych zagadnień w drodze umów z pracownikami.
Dla potencjału dydaktycznego na każdym poziomie studiów niezwykle ważne jest doprecyzowanie zagadnień prawnych dotyczących studiów wspólnych oraz wspólnych dyplomów, zarówno uczelni polskich, jak i uczelni polskich z zagranicznym partnerem. Dodatkowo, w świetle interdyscyplinarności badań naukowych, należy rozszerzyć możliwość prowadzenia wspólnych studiów doktoranckich przez kilka wydziałów, nie tylko w obrębie jednej uczelni.
D. Integracja uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Tworzenie regionów wiedzy
Uproszczenie procedury ustanawiania nieopodatkowanych stypendiów przyznawanych przez organy samorządu terytorialnego studentom i doktorantom zasługuje na całkowite poparcie.
By zrealizować cele wzrostu integracji uczelni z gospodarką należy rozważyć stworzenia mechanizmów motywujących przedsiębiorstwa do takiej współpracy. Mogą to być zarówno specjalne ulgi podatkowe, lecz przede wszystkim należy umożliwić przedsiębiorstwom udział w badaniach naukowych z całkowitym finansowaniem ich kosztów. Obecnie udział przedsiębiorstwa w projektach badawczych finansowanych ze środków na naukę wymaga znacznych nakładów ze strony przedsiębiorstwa i stanowi barierę w tworzeniu konsorcjów.
E. Stworzenie mechanizmu wyłaniania krajowych naukowych ośrodków wiodących
Założenie, że status KNOW będzie dawał priorytet w ubieganiu się o środki finansowe wydaje się kontrowersyjne. Promowanie najlepszych jednostek, w tym promowanie finansowe jest ideą służącą podniesieniu jakości badań w jednostkach naukowych. Powstaje jednak pytanie, jak będzie wyglądała sytuacja ośrodków/jednostek nieposiadających statusu KNOW i czy w ogóle będą mogły ubiegać się one o środki finansowe przeznaczane na powyższe cele z budżetu państwa. Tworzenie jednostek KNOW nie powinno nieść za sobą skutków negatywnych w finansowaniu pozostałych jednostek.
W projekcie brak informacji o przewidywanej ilości Ośrodków posiadających status KNOW. Należy zapewnić środki finansowe na wyłonienie odpowiednio dużej liczby KNOW-ów, tak, by w Polsce dodatkowe finansowanie nie trafiało tylko do dwóch-trzech uczelni. Co więcej, ponieważ dodatkowe finansowanie ma służyć rozwojowi jednostki naukowej, to w dłuższej perspektywie czasu może spowodować pogłębienie różnic polskich uczelni. Dlatego wydaje się zasadne wprowadzenie ograniczenia czasowego, tak, by po pewnym okresie czasu inne jednostki miały również możliwość otrzymania dodatkowego finansowania.
F. Zmiany w ustroju uczelni publicznej
Doświadczenie menedżerskie powinni mieć w szczególności Kwestor i Kanclerz Uczelni. Należy również jasno określić, co należy rozumieć pod pojęciem doświadczenie menedżerskie.
II. Model kariery naukowej
Doktorat na miarę współczesnych wyzwań
Obowiązek posiadania przynajmniej jednej publikacji w czasopiśmie recenzowanym do otwarcia przewodu wydaje się słusznym postulatem. Publikacja taka może stanowić pewną weryfikację umiejętności formułowania myśli przez doktoranta. Obecnie większość doktorantów publikuje w większym zakresie, niż określają to założenia do reformy, a zaproponowane rozwiązanie będzie korzystne dla podniesienia poziomu najsłabszych studiów doktoranckich.
Dodatkowo postulujemy, aby doktorant w momencie otwarcia przewodu doktorskiego nabywał pełnię praw pracowniczych. Należy również włączyć do okresu studiów doktoranckich okres urlopu macierzyńskiego.
Apelujemy o utrzymanie wewnątrz uczelnianego egzaminu z języka nowożytnego jako elementu przewodu doktorskiego i jednocześnie umożliwienie zwolnienia z egzaminu z języka nowożytnego, jeżeli kandydat posiada odpowiedni certyfikat wykazany w rozporządzeniu Ministra. Wydaje się, iż konieczność posiadania zewnętrznego certyfikatu z języka nowożytnego wprowadza znaczne obciążenia finansowe dla uczestnika przewodu doktorskiego. Zarówno kursy przygotowujące do zewnętrznych egzaminów, jak i sama procedura egzaminu na certyfikat są niezwykle kosztowne.
Ponadto popieramy wprowadzenie możliwości przedkładania rozprawy doktorskiej i obrony w języku angielskim a w przypadku studiów filologicznych również w językach będących przedmiotem badań.
B. Uproszczenie i skrócenie procedury habilitacyjnej
O ile rozprawa habilitacyjne wydaje się zbędna, szczególnie w przypadku osób o znacznym dorobku publikacyjnym, to wnioskujemy o utrzymanie kolokwium oraz wykładu habilitacyjnego. Kolokwium takie jest formą dyskusji naukowej i w najpełniejszy sposób przedstawia predyspozycje habilitanta do dołączenia do grona samodzielnych pracowników nauki. W przypadku wykładu należy zrezygnować z losowania tematu i umożliwić habilitantowi przedstawienie tematu, z którego jest wybitnym specjalistą. Bezwzględnie, zarówno wykład, jak i kolokwium powinno być publiczne oraz powinien uczestniczyć w nim przedstawiciel organu kontrolnego (CK).
Wydaje się, że zmiana charakteru habilitacji z procesu naukowego na prosty, matematyczny proces administracyjny jest szkodliwe dla poziomu prac naukowych. Jednocześnie ministerstwo zaproponowało szereg pożytecznych rozwiązań, które należałoby wprowadzić do obecnie istniejącego modelu - w tym: habilitant powinien sam występować o wszczęcie procedury habilitacyjnej, każda decyzja (zarówno negatywna, jak i pozytywna) powinna być uzasadniona pisemnie i powinno przysługiwać od niej odwołanie do CK, każdy etap procesu habilitacyjnego powinien być realizowany w określonym, krótkim czasie. Natomiast wydaje się, że zwiększenie procesu kontroli procedury można przeprowadzić przez upublicznienie kolokwium habilitacyjnego i obligatoryjne uczestnictwo w nim osoby z organu kontrolnego.
C. Otwarcie uczelni na wybitnych badaczy z zagranicy
Proponowane rozwiązania powinno ułatwić samodzielnym pracownikom naukowym zatrudnienie na uczelniach i przysłuży się wymianie myśli naukowej z zagranicą.
D. Zmiana procedury nadawania tytułu naukowego oraz zwiększenie uprawnień wynikających z jego posiadania
Założenia reform służących zwiększeniu uprawnień wynikających z posiadania tytułu naukowego niewątpliwie należy docenić. Jednakże wątpliwym jest, by rektorzy uczelni byli skłonni wypłacać emerytowanym profesorom dodatek do emerytury. W takim wypadku należy rozważyć utworzenie centralnego funduszu na takie dodatki, zapewniającego zewnętrzne środki na ten cel.
E. Zwiększenie przejrzystości w funkcjonowaniu Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów Naukowych
Zasadnym jest uzależnienie możliwości członkostwa w CK od realnej zdolności do pracy w niej, a nie od granicy wieku. Miernikiem takiej zdolności może być aktywność naukowa.
III. Studia i studenci
A. Zwiększenie dostępności do studiów wyższych
Należy pamiętać, że istnieje grupa zdolnych studentów, którzy realizują studia w trybie indywidualnym, których idea polega między innymi na rozszerzeniu programu studiów na podstawowym kierunku o zajęcia na innych kierunkach, bądź specjalnościach. Wprowadzenie limitów punktów ECTS przysługujących "bezpłatnie" uniemożliwi ścieżkę indywidualnego rozwoju studenta. Zdajemy sobie sprawę z występujących nadużyć, którym należy przeciwdziałać. Jednakże zaproponowane rozwiązania nie wydają się najlepszym sposobem na ich wyeliminowanie, a mogą prowadzić do pokrzywdzenia osób, które w pełni wywiązują się z przyjętych na siebie dodatkowych obowiązków.
Poniesienie progów dochodowych uprawniających do świadczeń pomocy materialnej zasługuje w pełni na poparcie. W naszym przekonaniu należy zapewnić w ustawie mechanizmy corocznej waloryzacji dochodów uprawniających do tych świadczeń.
Uważamy, że fundusze na jednorazowe zapomogi oraz stypendium mieszkaniowe powinny być zachowane. Należy również pamiętać o wydzieleniu pomocy dla osób niepełnosprawnych. Jednakże nie wiadomo, czym miałaby się różnić dotacja na wspomaganie procesu kształcenia od obecnej dotacji na zadania związane z kształceniem i rehabilitacją leczniczą studentów niepełnosprawnych (Art. 91 ust. 1 pkt. 11 Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym). Natomiast stypendia za wyniki w nauce powinny mieć charakter bardziej otwarty i nie zależeć jedynie od średniej ocen, lecz również od aktywności studentów w pracach naukowych oraz na uczelni.
Dodatkowo pragniemy zaapelować o dostęp doktorantów do stypendiów sportowych, które obecnie mogą jedynie otrzymywać studenci.
C. Umiędzynarodowienie studiów
Proponowane przez Ministerstwo w tych punktach rozwiązania uwzględniają zgłaszane przez środowisko doktorantów postulaty. Proponowane rozwiązania unormowania obecnej sytuacji w kwestii wspólnego prowadzenia studiów doktoranckich oraz wydawania wspólnego dyplomu są niezwykle cenną inicjatywą.
D. Większe upodmiotowienie studentów i dbałość o ich prawa
Obok katalogu usług edukacyjnych dodatkowo płatnych na uczelniach publicznych, należy wprowadzić katalog usług, za które dopuszczone jest pobieranie opłat na uczelniach niepublicznych, z uwzględnieniem czesnego. Nie będzie podlegać wątpliwości, że za usługi niewymienione w katalogu, nie będzie można pobierać opłat. Taka regulacja będzie stwarzała mniej wątpliwości interpretacyjnych, niż proponowane określenie usług, za które nie można pobierać opłat. Ponadto proponowane rozwiązanie, w odniesieniu do uczelni publicznych, może budzić wątpliwości natury konstytucyjnej.
W kwestii dopuszczenia możliwości uznania w uczelniach dokumentów w obiegu elektronicznym za równoważne tradycyjnym (papierowym), optymalnym rozwiązaniem jest rezygnacja z redundantnych wobec indeksu kart egzaminacyjnych, jako formy dokumentowania osiągnięć studenta przy jednoczesnym zachowaniu indeksu.
Szkolenia z zakresu praw i obowiązków studentów i doktorantów powinny podwyższyć świadomość studentów i doktorantów, jednakże wydaje się, że nie wszystkie samorządy posiadają środki finansowe na realizacje tych zadań. Wciąż w jednostkach naukowych są takie, które nie przyznają samorządom doktorantów żadnych środków finansowych ani technicznych.
Inicjatywa zrównania statusu reprezentacji studentów i doktorantów powinna zostać rozszerzona, tak by obie te jednostki posiadały osobowość prawną zbliżoną do KRASP, co zapewni im ciągłość funkcjonowania. Jednocześnie zaproponowane środki (70 tys. zł) na podstawową działalność KRD wydają się za niskie. Miesięczne koszty działalności KRD szacuje się na 9.300 zł (2.000 zł wynajem biura; 2.500 zł zatrudnienie sekretarza w wymiarze 0,5 etatu; 1.600 zł noclegi członków Zarządu w czasie posiedzeń; 1.500 zł dodatkowe koszty posiedzeń; 200 zł materiały biurowe; 1500 diety delegacyjne na udział przedstawicieli doktorantów w pracach Komisji Sejmowych, RGSW, porozumieniach środowiskowych doktorantów, itp), co po dodaniu 4.000 zł na roczne koszty współpracy z zagranicą (Eurodoc, ESU) daje kwotę 115.600 zł rocznie. Należy uwzględnić, że szacunki te nie obejmują kosztów corocznej konferencji "Model funkcjonowania studiów doktoranckich" oraz Krajowego Zjazdu Doktorantów (w sumie ok. 80.000 zł przy założeniu współfinansowania przez uczestników). Obecnie wszystkie te koszty (poza wynajmem biura oraz zatrudnieniem asystenta) pokrywają poszczególne samorządu doktorantów, co uniemożliwia pełne uczestnictwo wybranych samorządów w pracach KRD. Dodatkowo kwota ta powinna być waloryzowana i rozszerzona o koszty zakupu środków trwałych (10.000 zł). Wynajem biura i zatrudnienie sekretarza pozwoliłoby zachować ciągłość prac Zarządu KRD, które jest organem kadencyjnym.
Pragniemy przypomnieć o zgłoszonych postulatach Krajowej Reprezentacji Doktorantów. Jednym z podstawowych problemów socjalnych doktorantów jest zbyt mała liczba przyznawanych stypendiów doktoranckich w jednostkach prowadzących studia doktoranckie. Uzasadnione jest wydzielenie dotacji celowej na stypendia doktoranckie. Istotnym postulatem KRD byłoby również nie wliczanie stypendium doktoranckiego do dochodu przy ubieganiu się o stypendia z Funduszu Pomocy Materialnej. Należy również ustawowo zapewnić dostęp doktorantów do stypendiów na wszystkich latach studiów, również na przedłużeniu. Wprowadzenie tych regulacji umożliwiłoby nie podejmowanie przez doktorantów pracy na zewnątrz uczelni i przyczyniłoby się do zwiększenia skuteczności studiów doktoranckich i podniesienia jakości badań.
ZAŁĄCZNIK Nr 7
Sprawozdanie z działalności pełnomocnika ds. międzynarodowych - Eurodoc. Sprawozdanie autorstwa Kingi Kurowskiej.
Sprawozdanie z działalności pełnomocnika ds. międzynarodowych - Eurodoc. Sprawozdanie autorstwa Kingi Kurowskiej.
Uczestnictwo pełnomocnika KRD oraz przewodniczącego KRD.
Uczestnictwo pełnomocnika KRD.
05-07 czerwca 2009 roku, Warszawa (Polska);
Uczestnictwo władz EURODOC (Elena Xeni (Cypr), Gertjan Tommel (Holandia)).
Umieszczenie informacji i sprawozdania o/z konferencji w Newsletterze Eurodoc.
Adl.
W dniach 26 - 28 marca 2009 roku w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja) odbyła się Konferencja oraz Generalne Zgromadzenie organizacji Eurodoc.
EURODOC (European Council of doctoral candidates and young researchers) został założony w Girona (Hiszpania) 02.02.2002 r. Federacja Eurodoc zrzesza krajowe organizacje reprezentujące Doktorantów oraz Młodych Naukowców z całej Europy.
Na Konferencję przyjechali przedstawiciele narodowych organizacji - delegaci (maksymalnie 2 osoby z kraju) i obserwatorzy. Polskim członkiem w Eurodoc jest Krajowa Reprezentacja Doktorantów. Na Słowacji Polskę reprezentowali: Piotr Koza - przewodniczący KRD oraz Kinga Kurowska - pełnomocnik KRD ds. współpracy międzynarodowej (Eurodoc).
Zadania EURODOC:
* Reprezentowanie doktorantów i młodych naukowców na europejskim szczeblu w dziedzinie edukacji, badań oraz rozwoju kariery.
* Podnoszenie jakości programów dla doktorantów oraz zwiększenie aktywności w badaniach w Europie.
* Promowanie przepływu informacji o wynikach młodych naukowców, organizacja spotkań (konferencji), branie udziału w debatach oraz opracowywanie (konsultacje) regulacji na temat szkolnictwa wyższego i badań w Europie.
* Zakładanie porozumień i wsparcie współpracy pomiędzy narodowymi organizacjami reprezentującymi doktorantów i młodych naukowców w Europie.
Doroczna konferencja Eurodoc odbyła się w dniach 26 - 28 marca 2009 roku w Bańskiej Bystrzycy, Słowacja. Europejskie zgromadzenie młodych naukowców zostało zorganizowane przez ADS (Słowackie Stowarzyszenie Doktorantów) oraz SKRVŚ (Czeskie Stowarzyszenie Doktorantów). Eurodoc jest głosem Doktorantów oraz Młodych Naukowców w Europie; jest stałym partnerem Komisji Europejskiej podczas prac nad Procesem Bolońskim oraz wsparciem wielu ministerstw w opracowywaniu regulacji w dziedzinie edukacji i badań. Tegoroczna konferencja miała tytuł Innowacje w Europie: Z Akademii na Praktykę i Powrót.
Po otwarciu Konferencji przez Rektor Uniwersytetu Małej Bel w Bańskiej Bystricy, Beatę Kosova oraz zastępcę prezydenta miasta, Roberta Kozika rozpoczęła się pierwsza sesja plenarna zatytułowana Academia in the Era of Knowledge-Based Economy. Prelegentami w tej sesji byli: zastępca Premiera Słowacji (społeczeństwo wiedzy) Duśan Ćaplović, Minister Edukacji na Słowacji Peter Plavćan, zastępca Komisarza Generalnego ds. Badań w Komisji Europejskiej Anneli Pauli and Jean-Patrick Profesor Królewskiej Uczelni w Londynie i znany ekspert w dziedzinie wykształcenia wyższego i badań. Podczas debaty i warsztatów delegaci oraz inni uczestnicy dyskutowali na temat "Programów Doktoranckich w Europie - ich roli w gospodarce opartej na wiedzy", "Sprzyjania Kooperacji pomiędzy Uniwersytetami i Przemysłem", "Interdyscyplinarności - Doktoranci, wizja, strategia Lizbońska i Innowacyjne Regulacje wewnątrz Unii Europejskiej" oraz "Roli Uniwersytetów w innowacyjnej gospodarce". Konferencja zakończyła się sesją plenarną podczas, której omówiony został wpływ światowego kryzysu na finansowanie badań.
Najbardziej istotnym wnioskiem płynącym z konferencji jest potrzeba uzupełnienia regulacji lizbońskich i bolońskich o zapisy zobowiązujące do łączenia teorii z praktyką. Ma w tym pomóc Komisja Europejska, jednakże wszystko musi się dziać małymi kroczkami. Eurodoc zrobi wszystko aby pomóc w wprowadzeniu w/w zmian. Eurodoc zaproponował:
"5 zasad i zaleceń w celu otwarcia europejskiego rynku pracy dla młodych naukowców".
Ponadto do stworzenia regulacji dla badań doktoranckich i pracy Doktorantów niezbędne jest poznanie zamysłu doktorantów. Teraz jest dobry moment dla twórców wytycznych, na każdym szczeblu (lokalnym, regionalnym, krajowym, międzynarodowym) aby wdrożyć w te działania młodych naukowców. Na konferencji postanowiono aby Eurodoc stał się kluczowym partnerem i podstawowym głosem młodych naukowców na europejskim poziomie. Dlatego też Eurodoc chciałby być silnym partnerem dla ERA i EHA.
Poza konferencją odbyło się również Generalne Zgromadzenie Eurodoc. Wysłuchaliśmy sprawozdania z działalności zarządu oraz sprawozdania finansowego. Następnie przegłosowane zostały zmiany w wewnętrznych regulacjach organizacji. Na koniec został wybrany nowy Zarząd oraz stworzone wytyczne jego działań.
Nowe władze Eurodoc:
President: Nikola Macharova (Slovakia) Vice president: Nadia Koltcheva (Bułgaria) Secretary: Elena Xeni (Cyprus) Treasurer: Darius Kóster (France) Member: Ing-Marie Ahl (Sweden) Member: Zaza Nadia Lee Hansen (Denmark) Member: Sverre Lundemo (Norway)
Program Konferencji Innowations In Europę Front Academia to Practice and Bach
26 marca 2009
Opening of the conference
09:30-10:00 'Rotunda' Hali Opening of the conference
Karolinę Hollander - President of Eurodoc
Welcome addresses
Gabriela Elexova - Local Organising Committee, Małej Bel University in Banska Bystrica, Slovakia
Beata Kosova - Rector, Małej Bel University, Banska Bystrica, Slovakia
Ivan Saktor - Mayor of the city of Banska Bystrica, Slovakia
Plenary Session 1
Academia in the Era of Knowledge-Based Economy
10:00-11:15'Rotunda'Hall
Keynote speeches
Duśan Caplovic - Deputy Prime Minister for Knowledge-Based Society of the Government of the Slovak Republic
Peter Plavcan - General Director, Higher Education Division, Ministry of Education of the Slovak Republic
Anneli Pauli - Deputy Director-General, DG for Research, European Commission, Brussels, Belgium
Jean-Patrick Connerade - Imperial College, London, Great Britain
Chaired by
Karolinę Hollander - President of Eurodoc
Round Table
Doctoral Programmes in Europe - Their Role in a Knowledge-Based Economy
11:45-13:15'Rotunda'Hall
Round table
Speakers from Plenary Session 1
Chaired by
Nora de Vries - Eurodoc
Workshop 1
Fostering Cooperation Between University and Industry
14:30-16:30 Room PI
Speakers
Juraj Kavecky - Director, Park of Science and Technology in Zilina, Slovakia
Mark Bacon - Associate Director, Enterprise and Business Partnerships, The Lancaster Environment Centre,
Lancaster University
Elisabeth Shemtov - Deputy CEO, APEC (Association pour l'emploi des cadres), Paris, France
Hannelore De Grande - Junior researcher in sociology at the Expertisecenter O&O Monitoring (ECOOM),
University of Ghent, Belgium
Milota Vetrakova - Vice-rector for pedagogical activities, Małej Bel University, Banska Bystrica, Slovakia
Chaired by
Elena Xeni - Eurodoc
Rapporteur
Christiane Hollander - Eurodoc
Workshop 2
Success Stories of Intersectorial Mobility - Doctoral Candidates' Views
14:30-16:30 Room P2
Speakers
Stephan Tratter - Young researcher and R&D, Sales and Marketing expert, Treventus Mechatronics, Vienna, Austria
Stanislava Svecova - Executive Manager, KarieraZaHranicami.sk (Career Beyond Boundaries), Slovakia
Juraj Kovac Founder, Uni2010, Banska Bystrica, Slovakia
Chaired by
Snezana Krstic - Mobility Workgroup Coordinator, Eurodoc
Rapporteur
Andreas Fritsch - Eurodoc
Plenary Session 2
Outcomes of Workshops 1 and 2 17:00-18:00 'Rotunda' Hall Rapporteur of Workshop 1 Christiane Hollander - Eurodoc Rapporteur of Workshop 2 Andreas Fritsch - Eurodoc
Chaired by
Karolinę Hollander - President of Eurodoc
27 marca 2009
Plenary Session 3
European Labour Market - Its Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats
09:00-10:15 'Rotunda' Hall
Keynote speeches
Andrea Elschekova-Matisova - Head of European Commission Office, Bratislava, Slovak Republic
Goran Melin - Special Adviser, Ministry of Education and Research, Sweden
Enrico Predazzi - Euroscience Board, Universita di Torino, Italy
Chaired by
Gertjan Tommel - President, Promovendi network Nederland
Workshop 3
Lisbon Strategy and Innovation Policy within the EU
10:30-12:00 Room PI
Speakers
Piotr Światek - COST Domain Committee Expert, Brussels, Belgium
MenbereWorkie Tiruneh - Senior Research Fellow, Institute of Economic Research, Slovak Academy of
Sciences
Jiri Nantl - Registrar, Masaryk University, Brno, Czech Republic
Peter Pisar - Director, Regional European Information Centre, Banska Bystrica, Slovakia
Chaired by
Enric Rodriguez - Eurodoc
Rapporteur
Brigita Serafinavici ut e - Eurodoc
Workshop 4
The Role of Universities in the Innovative Economy
10:30-12:00 Room P2
Speakers
Jiri Zlatuśka - Former rector, Masaryk University, Brno, Czech Republic
Roman Nedela - Vice-rector for science and research, Małej Bel University, Banska Bystrica, Slovakia
Thomas Ekman Jorgensen - Council for Doctoral Education, European University Association, Brussels,
Belgium
Chaired by
Max Reinhardt - Eurodoc
Rapporteur
Sverre Lundemo - Eurodoc
Plenary Session 4
Outcomes of the Conference
12:30-13:15 'Rotunda'Hall
Rapporteur of Workshop 3
Brigita Serafinavici ut e - Eurodoc
Rapporteur of Workshop 4
Sverre Lundemo - Eurodoc
Chaired by
Karolinę Hollander - President of Eurodoc
Program Generalnego Zgromadzenia Eurodoc 27 marca 2009
Plenary Session I
14:30-15:45
Opening of the General Assembly
Annual Board report by the President - Karolinę Hollander
Financial report by the Treasurer - Jan Holeck
Plenary Session II
16:00-18:30
Enlargement/Consolidation
Presentation of candidates, voting
Discussion on enhancing internal operation of Eurodoc
Updates to the Statutes and Internal Regulations
28 marca 2009
08:30-09:30
Updates to the Statutes and Internal Regulations
ParallelWorkgroups Sessions
09:30-11:00
Career DevelopmentWorkgroup
MobilityWorkgroup
Survey Workgroup
FundingWorkgroup
Plenary Session III
11:30-14:00 Election of the Board
Plenary Session IV
14:30-16:00
Appointment of new Eurodoc Secretariat
Planning Session
16:30-18:00
Devising a Eurodoc 2009 Goals paper Refining the Eurodoc 2009 Goals in workgroups Closing of the General Meeting
Ad 2.
W dniach 28 - 29 kwietnia 2009 roku w Pradze (Czechy) odbyła się Konferencja Czeskiej Prezydencji "Researchers In Europe Without Barriers". Przedstawicielem Polski była Kinga Kurowska.
From left to right: Kinga Kurowska (Poland), Nikola Macharova (Slovakia),
Elena Rybalkina (Russia) and Elena Xeni (Cyprus) in Prague
(Newsletter Eurodoc #6)
PROGRAM KONFERENCJI Wtorek, 28 kwietnia 2009 r.
PRAGUE CONGRESS CENTER - ENTRANCE 10
SOUTH HALL
9:00
Building ERA with all talented researchers - where we stand and where we want to go - Plenary session
Chair: Prof. Helena Illnerova, President of the Learned Society of the Czech Republic, President of the Academy of Sciences of the Czech Republic in the years 2001 - 2005
* Mirek Topolanek - Czech Prime Minister, Chair of the Research Council
* Janez Potoćnik - European Commissioner for Science and Research
* Dr. Marc Foucault - French Ministry for Higher Education and Research
* Prof. Jifi Drahoś - President of the Academy of Sciences of the Czech Republic
10:30 Coffee break SOUTH HALL
11:00
Research Climate - Plenary session
Chair: Prof. Helena Illnerova, CZ - President of the Learned Society of the Czech Republic, President of the Academy of Sciences of the Czech Republic in the years 2001 - 2005
* Prof. Peter Nijkamp, NL - Former President NWO, Free University, Faculty of Economics and Business Administration, Amsterdam: "Knowledge Infrastructure and Regional Growth: Strategic Roadmaps"
* Dr. Frantiśek Śtepanek, CZ - Institute of Chemical Technology, ERC Starting grant holder: "Support for early-stage researchers in Europe: a view from three countries"
* Prof. Hans Hilgenkamp, NL - University of Twente and board member of The Royal Netherlands Young Academy of Sciences: "In 4 a modern Europe; early Independence, Influence, Internationalization and Interest in Science"
* Prof. C.H.C.M. Buys, NL - Vice-President of NWO, Former Head of Department of Genetics University Medical Centre Groningen: "Optimising Research Climate: National and European Roles"
13:00 Lunch SOUTH HALL
14:30
Workshop I - Creating better environment for researchers in Europe: Implementation of Partnership
Chair: Professor Enric Banda - EUROSCIENCE President
Speakers:
* Dr. Nikola Macharova - EURODOC - President: "Developing researchers' perspectives inside and outside academia"
* Prof. Jerzy Langer - Polish Academy of Sciences - "Partnership is a two-way street: the FP vs. national instruments"
* Mr. Aidan Hodson, IE - Office of Science, Technology and Innovation, Dept. Enterprise, Trade and Employment: "Developments in Ireland regarding Researcher Careers and Mobility"
* Ms. Angeles Rodrigues Pena, ES - Ministry of Science and Innovation: "Attracting and retaining talented researchers: the Spanish approach"
* Dr. Iain Cameron, UK - Research Councils UK, Head of Research Careers: "Developing, Attracting and Retaining World Class Researchers - The UK experience"
* Ms. Yvonne Schaap, NL - Senior Policy Advisor Human Resources, Ministry of Education, Culture and Science: "Policies for talented researchers in the Netherlands in the context of European developments"
Rapporteur: Dr. Robert Zika, Academy of Sciences of the Czech Republic
MEETING HALL V
Workshop II - Fostering Talents for Research in Europe
Chair: Professor Norbert Kroo - ERC Scientific Council, Vice-President of the Hungarian Academy of sciences
Speakers:
* Ms. Alessandra Luchetti, EC - DG Research: "Some remarks on enterprising researchers"
* Prof. Josef Priller, DE - Universitatsmedizin Berlin: "International Graduate Programs in Neurosciences at the Charite"
* Dr. Ilka SchieBler - Max Planck Society General Administration of the MPS: (Creation of attractive framework conditions and retaining young scientists")
* Dr. Thomas Jorgensen - Senior Programme Manager, Council for Doctoral Education, EUA: "Institutional Strategies and Structured Programmes in Doctoral Education"
* Dr. Petr Svoboda, Academy of Sciences of the Czech Republic, Institute of Molecular Genetics: "An expert comes from another city: mobility and integration"
Rapporteur: Dr. Michael Londesborough, PhD - Institute of Inorganic Chemistry, Academy of Sciences of the
Czech Republic
CLUBE
Workshop III - Developing research skills and entrepreneurial mindset
Chair: Prof. Rudolf Hanka - Wolfson College, University of Cambridge Speakers:
* Dr. Peter-Felix Tropschuh - EIT Governing board member, AutoUni, Audi AG, Head, Munich Technical University: "The EIT - Education, Research and Industry cooperation to foster Innovation in Europe"
* Dr. Jan A. Dekker - Former President of EARTO, NTO: "Some remarks on enterprising researchers"
* Mr Carsten Aabo - DK Ministry for Science, Technology, Innovation Head of Division and Ms Ditte Mesick - Expert consultant: "Promoting Research and Innovation: The Danish Industrial PhD Programme"
* Prof. Pavel Chraska - Institute of Plasma Physics, Academy of Sciences of the Czech Republic, Director: "How to attract young people into science: role of infrastructure, funding, topics"
* Mr. Noel Campling - European Patent Academy, Director Know How, European Patent Office: "Importance of Intellectual Property for Researchers"
* Dr. Glenn Swafford - Director of Research services, University of Oxford: "Supporting researchers and innovators at the University of Oxford"
* Dr. Lidia Borrell-Damian - Senior Programme Manager, EUA: Universityindustry relations: "Doctoral Programmes in Cooperation with Industry: Benefits and Challenges"
Rapporteur: Christopher John Hull - EARTO Secretary General
17:30 End of the workshops
SOUTH HALL
9:00
Plenary - Contribution of European Organizations
Chair: Prof. Stefan Luby - President of Slovak Academy of Sciences
* Prof. Jiiri Engelbrecht - President of ALLEA: "Academies and young people"
* Prof. Ian Leslie - LERU, Pro-Vice-Chancellor, University of Cambridge: "Supporting Research Careers"
* Prof. Ian Halliday - President of European Science Foundation (ESF) CEO, Scottish Universities Physics Alliance (SUPA): "What's in it for me? Motivation is all."
* Prof. Par Omling - Former President of EUROHORC: (The EUROHORCs contribution to the European Research Area)
* Dr. Andreas Fry dal - EUA, Steering Committee member of the Council for Doctoral Education, EUA, Director of Academic Services European University Institute: "The role of the Council of Doctoral Education in the exchange of good practices, illustrated by the example of the ' sandwich doctorate"
* Dr. Nikola Macharova - President of EURODOC: "From collection of information to policy making: the EURODOC survey on the Situation of Doctoral Candidates in Europe"
11:00 Coffee break SOUTH HALL
11:30
Summary of workshops and closing speeches
Chair: Prof. Jerzy Langer - Polish Academy of Sciences
* Dr. Robert Zika: Summary of workshop I
* Dr. Michael Londesborough: Summary of workshop II
* Mr. John Christopher Hull: Summary of workshop III
* Dr. Isi Saragossi - European Commission - DG Research, Director of Directorate C: "The European partnership for researchers: from framework to action"
* Prof. Stanislav Śtech - Vice-Rector of the Charles University, Prague:'"
* Prof. Vlastimil Rużićka - Vice-Minister CZ Ministry of Education, Youth and Sports: Closing speech
13:00 END OF CONFERENCE
Ad 3.
Umieszczenie informacji o Konferencji Model Funkcjonowania Studiów Doktoranckich. Dobre Praktyki na Studiach Doktoranckich w Newsletterze Eurodoc 6 (załączam newsletter).
eurodoc
Newsletter #6 * May 2009
MEET EURODOC AT UPCOMING EVENTS
28lh May 2009, Research Career Fair, Berlin, Germauy
http;//w\Yw.reseaiclicareerfair,com/
4rb-5th June 2009, University of Lausanne, Switzerland
Annual Meeting of the EUA Council for Doctoral Candidates - http://www, eua.be/events/eua-cde-aimual-meetuia
5Ih-7rl1 June 2009, Warsaw University of Technology, Warsaw, Poland
A Conference on "The Model of Functioning of the PhD Studies. Good Practices at the PhD Studies" - http:// wpd.waw.pl/conference/.
4<h 9th Jllly 2009 pjag"^ Czec]l Rep
34'Ł FEBS Congress - Life's Molecular Interactions http://www, febs2009. org/
18Ih-19"1 September 2009, The Technical University of Denmark, Denmark
The 28th Conference of Rectors and Presidents of European Universities of Technology. 'Climate Change. Sustainable Energy and the Roles of European Universities of Technology" - http:// www.crp-eut.ors/
15th 19,u Ortober 2009, Athens Greece
Euro science Mediterranean Event 2009 - http://www.esme2009.org/
Umieszczenie sprawozdania z Konferencji w Newsletterze Eurodoc Nr 7 (załączam).
eurodoc
Newsletter #7 October 2009
The European Council of Doctoral Candidates and Junior Researchers
EURODOC MEMBERS PARTICIPATING IN CONFERENCES
The Model of Functioning for the PhD Studies: Good Practices at the PhD Studies 5th-7th June 2009, Warsaw, Poland
Good Practices in the framework of Doctoral Studies was the subject of the three days conference organised by Warsaw Agreement of the PhD students fhttp://www.wpd.waw.plfl and National Doctoral Students Representation (httn-JI www.krd.orq.pl/V The conference took place at Warsaw University of Technology, Warsaw University of Life Sciences, Józef Pilsudski University of Physical Education, and Cardinal Stefan Wyszyń-ski University. Honorary Patronage of conference were Minister of Science and Higher Education, Barbara Kudrycka and President of Warsaw - Hanna Gron-kiewicz-Waltz. Doctoral candidates from 2 7 universities in Poland participated in this conference.
Kinga Kurowska, Warsaw University of Technology (Chairwoman], Dorota Zareba, Warsaw University of Life Science (Secretary) and representatives of PhD Student Councils were the members of the Organizing Committee that along with volunteers put much effort towards the success of the event. With great enthusiasm they made sure not only to provide high level plenary and thematic sessions but also a rich cultural programme, giving the participants a chance to further network.
Eurodoc contributed to the first day's plenary session with a speech on "Good Practices in Doctoral Studies" {prepared and presented by Elena Xeni), where some definitions of good and best practices were provided and reasons for encouraging good and best practices as well as ways to identify and implement best practice were discussed. As these practices can be encountered in various contexts in the realm of doctoral educa-
tion, various examples for some of these contexts were given in the end of the speech. Eurodoc also took the chance to present its future activities and invited the participants to join Eurodoc in coming events.
As a result of the conference a set of postulates and good practices in several areas (organization, recruitment, studies programme etc.) of PhD studies was created. "The Model of Functioning for the PhD Studies: Good Practices at the Ph D Studies" proceedings will appear soon.
For further information please contact; Magdalena Kępińska-Jasny (mkepinskajasny@gmail.com).
Elena Xeni Eurodoc
Magdalena Kępińska-Jasny,
Warsaw Leon Koźmiński Academy