Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie rządowego programu pn. "Specjalne świadczenia medyczne Narodowego Funduszu Zdrowia dla osób niepełnosprawnych na lata 2019-2020".
Lekarz.2019.10.21
Akt nieocenianySTANOWISKO Nr 99/19/P-VIII
PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 21 października 2019 r.
w sprawie projektu uchwały Rady Ministrów w sprawie rządowego programu pn. "Specjalne świadczenia medyczne Narodowego Funduszu Zdrowia dla osób niepełnosprawnych na lata 2019-2020"
Prezydium w pierwszej kolejności zwraca uwagę, że z treści projektu wynika, że efekty udziału w programie, w zakresie poprawy stanu aktywności życia codziennego, mają być mierzone adaptowaną skalą ICF. Przedmiotowa skala, ze względu na rozległość i poziom skomplikowania, nie jest obecnie używana w codziennej praktyce fizjoterapii ambulatoryjnej w Polsce, tym samym brak jest określenia stopnia i kierunku "adaptacji" skali. W konsekwencji oznacza to brak narzędzi umożliwiających rzeczywistą ocenę efektywności programu i może być źródłem nadużyć i nieefektywności wykorzystania środków.
Należy wskazać, że Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (International Classification of Functioning, Disability and Health - ICF) nie jest narzędziem diagnostycznym, ale raczej klasyfikacją kategorii funkcjonowania człowieka. Unikalną wartością ICF stosowanej w praktyce klinicznej jest możliwość zilustrowania zaburzeń funkcjonowania, a zatem potrzeb pacjenta w określonym stanie zdrowia (rozumianym szerzej niż choroba, bo obejmującym również stany prawidłowe takie jak starość, czy fizjologiczna ciąża) i możliwości ich spełnienia jednocześnie w trzech domenach: funkcji i struktur ciała (perspektywa funkcjonowania organizmu i jego składowych), aktywności (perspektywa indywidualna - głównie samodzielność w czynnościach codziennych) i uczestnictwa (perspektywa społeczna oznaczająca wydolność w interakcjach z innymi ludźmi) w kontekście uwarunkowań środowiskowych i osobowych. Wymuszenie jednoczesnego pomiaru funkcjonowania we wszystkich trzech domenach ma pozwolić na skonstruowanie indywidualnego planu rehabilitacji opartego na współpracy interdyscyplinarnej zespołu rehabilitacyjnego tworzonego przez zespół fachowców o kompetencjach pozwalających jednoczesne poprawienie funkcji ciała, aktywności i uczestniczenia. Spłycenie pomiaru do jedynie funkcji ciała, co jest postulowane w proponowanych adaptacjach, jest niebezpiecznym wypaczeniem klasyfikacji i nie ma nic wspólnego z ideą przyświecającą twórcom ICF.
Ponadto Prezydium NRL zwraca uwagę, że cel programu zakłada zapewnienie lepszego dostępu do świadczeń dla osób niepełnosprawnych z orzeczeniami o stopniu lekkim i umiarkowanym. Jednocześnie sposób kwalifikacji pacjenta do świadczeń ma być dopiero określony w załączniku do zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, w następujący sposób: "dobór odpowiednich skal medycznych będzie miał na celu wyodrębnienie grup pacjentów, dla których rehabilitacja przyniesie wymierne korzyści zdrowotne oraz pacjentów, dla których rehabilitacja przyczyni się do ograniczenia utrwalenia lub pogłębienia niepełnosprawności lub niesamodzielności". Oznacza to, że sposób kwalifikacji de facto nie jest określony i może różnić się pomiędzy oddziałami NFZ, a wówczas trudno będzie mówić o lepszym dostępie do świadczeń dla wskazanej wyżej grupy pacjentów.
Projektodawcy wskazują, że realizacja programu powinna także pozytywnie oddziaływać na zmniejszenie list oczekujących na udzielenie świadczeń z zakresu rehabilitacji medycznej dla całej populacji dorosłych obywateli w kraju. Oznacza to, że realizacja świadczeń opierać się będzie na bazie identycznej z dostępną dla populacji ogólnej, w efekcie może to skutkować zmniejszeniem dostępności do świadczeń dla populacji ogólnej.