Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców.

Akty korporacyjne

Lekarz.2019.10.7

Akt nieoceniany

Wersja od: 7 października 2019 r.

STANOWISKO Nr 95/19/P-VIII

PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ

z dnia 7 października 2019 r.

w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców, przesłanego pismem z dnia 16 września 2019 r., znak: ASG.402.1.2019.MR, zgłasza następujące uwagi.

1) Zawarta w treści § 2 pkt 9 projektu definicja kosztów wytworzenia jest niezgodna z definicją zawartą w art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości.

2) W § 2 pkt 12 należy zmienić nazwę "OPK finalny" na "finalny ośrodek kosztów", z pominięciem słowa powstawania lub na użyte w uzasadnieniu sformułowanie "finalny ośrodek działalności". Ośrodek powstawania kosztów np. Oddział Chorób Wewnętrznych realizuje świadczenia, które są finansowane przychodami różnych zakontraktowanych zakresów tj. chorób wewnętrznych i np. chirurgii ogólnej, chirurgii ortopedycznej itd. Koszt sprzedaży Finalnego ośrodka jest księgowany w zespole 7 i tam zderzany z przychodami. Utożsamienie OPK Oddział Chorób Wewnętrznych z kosztami sprzedaży Ośrodka Finalnego, jakim jest finansowany zakres chorób wewnętrznych i zderzenie z przychodami zakresu choroby wewnętrzne może powodować fałszywie ujemne wyniki. Podkreślenie takiej odrębności spowoduje dążenie do rozliczania np. kosztów osobodni pomiędzy oddziałami, kosztów przyjęć w SOR na ośrodek kosztów kontrakt SOR i oddziały przyjmujące pacjentów z SOR.

3) Zaproponowany w § 4 pkt 3, obowiązkowy poziom szczegółowości, wymusi na podmiotach z wypracowanym, bardziej szczegółowym rachunkiem kosztów, wykorzystanie III poziomu konta analitycznego dla celów zarządczych i sprawozdawczych. Kolejny rachunek kosztów, jaki ma być wprowadzony w kolejnych latach, będzie musiał wprowadzić IV poziom analityczny ponieważ III będzie już zajęty. Oznaczać to będzie kolejne, nowe wdrożenie z ponowną przebudową systemów informatycznych. Zaburzona zostanie również porównywalność danych kosztowych pomiędzy latami. Jej uzyskanie będzie wymagało dodatkowej pracy personelu. Zwraca również uwagę fakt, że zaproponowana analityka zespołu 4, nie umożliwia sprawozdania z zestawienia obrotów danych z systemu F-K do taryfikacji w stosowanym obecnie przez AOTMiT kształcie. Wprowadzenie sztywnej struktury początkowych poziomów analityki powinno zostać poprzedzone precyzyjnym określeniem wymogów sprawozdawczych AOTMiT. Z uzasadnienia projektu wynika, że w przyszłości planowane jest rozszerzenie analityki rodzajowej tylko w obszarze kosztów osobowych. Wskazane więc byłoby zablokowanie na przyszłe potrzeby ewidencyjne np. dwuznakowego III poziomu analityki a przeznaczenie IV do swobodnego wykorzystania przez świadczeniodawcę. Uzyskana zostanie w ten sposób struktura ułatwiająca wdrożenie wspominanego w uzasadnieniu kolejnego rachunku kosztów.

4) Wprowadzenie ewidencji kosztów rodzajowych w zaproponowanym w § 4 pkt 4 projektu kształcie nie umożliwi automatycznej sprawozdawczości do AOTMiT. W załączniku nr 4 uwidoczniony został tylko I poziom analityki. Z opisu wynika, że zakłada się II poziom oznaczający numer kolejny OPK-u z tym samym kodem resortowym. Dla celów zarządczych, dla podmiotów, które wdrożyły zasobowy rachunek kosztów, wskazane byłoby umożliwienie uruchomienia III poziomu pomocniczego na ten cel. Dla celów sprawozdawczych dla AOTMiT, już w chwili obecnej poziom ten ułatwiłby sprawozdawczość wprost z obrotów, z pominięciem korzystania i czasochłonnego analizowania danych z systemów transakcyjnych. Takie podejście umożliwi tworzenie puli kosztów w celu ich dalszego wkalkulowania do różnych obiektów kosztów.

5) Określony w § 9 termin wejścia w życie projektowanego rozporządzenia powinien zostać przesunięty na 1 stycznia 2021 r. Opracowanie planu kont w obszarze zespołów 4, 5 i 7, implementacja planu kont, dostosowanie schematów księgowych we wszystkich systemach transakcyjnych, modyfikacja i aktualizacja oprogramowania, konieczność przeszkolenia personelu, ograniczona liczba firm obsługujących - powoduje, że planowany termin wejścia w życie rozporządzenia jest nierealny. Wprowadzanie wielu modyfikacji w trakcie roku nie będzie możliwe z uwagi na konstrukcję ksiąg rachunkowych. Zmiany będą wymagały również nakładów finansowych, które nie zostały uwzględnione w OSR.

6) W treści Załącznika nr 5 zasadnym wydaje się włączenie klucza wartości wydanych materiałów (leków, składników krwi, materiałów, odczynników itp.) Jest to klucz dostępny automatycznie, systemowo dla każdego. Inne klucze będą wymagały albo dodatkowych raportów albo dużej pracochłonności.

7) W treści Załącznika nr 6 część I pkt 2.3 wątpliwości budzi niejednoznaczne określenie dopuszczanych metod ujmowania kosztów osobowych w OPK-ach. Uzyskanie efektu przypisania kosztów osobowych do np. chirurgów do OPK- ów, w których realizują świadczenia można osiągnąć co najmniej dwoma metodami: ewidencją na podstawie dokumentów źródłowych (np. każdy rachunek chirurga opisywać i księgować np. część do poradni, część do oddziału macierzystego, część do bloku, część do oddziałów obcych z uwagi na konsultacje; dotyczy to również każdego chirurga na liście płac) lub ewidencją wszystkich chirurgów do obiektu kosztów "chirurdzy" i alokowanie tych kosztów kluczem nakładu pracy na opisane powyżej OPK-i. Metoda druga daje taki sam efekt prezentacyjny, jest natomiast w realizacji dużo tańsza. Umożliwia także kontrolę zarządcza w zakresie np. wykorzystania czasu pracy.

Opis w pkt 2.4 z jednej strony mówi, że taki OPK (obiekt kosztów) nie spełnia kryterium bycia OPK-iem, a z drugiej mówi a alokacji, czyli wtórnym rozliczeniem kosztów. Takie pomocnicze OPK-i jak "zespół chirurgów ogólnych", "Zespół instrumentariuszek" pozwalają na optymalizacje czasu poświęcanego na ewidencje i rozliczanie kosztów i dokonywanie tej ewidencji w sposób właściwy pomimo braku możliwości automatycznej ewidencji.

8) Realizacja treści Załącznika nr 6 część I pkt 2.5 wymaga pełnego wdrożenia Apteczek i Magazynków Oddziałowych oraz adaptacji księgowań. Konieczne uzupełnienie OSR w zakresie skutków finansowych dla podmiotów. Z uwagi na znaczny zakres pracy jakiego wymagałoby wdrożenie pkt 2.5 proponuje się jego skreślenie.

9) Z treści Załącznika nr 6 część I należy wykreślić pkt 2.6. Progi kwalifikacji do środków trwałych, a tym samym amortyzowanych, ustala Kierownik jednostki. Decyzja ta zależy od przyjętej polityki w tym zakresie oraz od polityki podatkowej. Zmiana podejścia w przedmiocie może mieć również wpływ na wysokość ewentualnych strat do pokrycia przez podmioty tworzące w trybie art. 59 ustawy o działalności leczniczej i generować dodatkowe wydatki sektora finansów publicznych, których wysokość należy oszacować w OSR. Odrębną kwestią jest natomiast możliwość ustalenia progu powyżej którego nie należy dokonywać amortyzacji jednorazowej (odpisu 100%). Jeżeli próg wyznaczony będzie inny niż przyjęty przez podmiot próg podatkowy, może zaistnieć konieczność rozszerzenia oprogramowania i liczenia amortyzacji rachunkowej i podatkowej.

10) Z treści Załącznika nr 6 część II pkt 1.6 należy wykreślić sformułowanie "koszty tych usług pozostają na koncie tego OPK". Jeżeli OPK działalności pomocniczej rozlicza się w całości np. Sterylizacja Centralna, to żadne koszty na tym OPK nie zostaną. Koszty działalności na zewnątrz alokują się na ośrodek finalny/ finalnej działalności "Sterylizacja sprzedaż na zewnętrz".

11) W treści Załącznika nr 6 część II pkt 2.6 należy uzupełnić opis metody rozliczenia kosztów osobodni pomiędzy oddziałami i sposób prezentacji. Jeżeli nie zostanie uwzględniona zmiana o rozróżnianiu OPK działalności i Ośrodka finalnego, konieczne jest doprecyzowanie, jak ma wyglądać rozliczenie kosztów osobodni pomiędzy oddziałami. Jeżeli koszt ma być alokowany przy pomocy klucza podziałowego, to koszt doliczany do jednego oddziału musi być zdjęty w określony przez rozporządzenie sposób z oddziału źródłowego lub konieczna jest do zastosowania inna metoda (np. rozliczeń przychodów i kosztów wewnętrznych). W przypadku niektórych firm informatycznych np. ASSECO, moduł rachunku kosztów nie obsługuje rozliczenia osobodni pomiędzy oddziałami. Konieczna będzie przebudowa systemu i poniesienie dodatkowych kosztów.